Skkn một số kinh nghiệm về công tác chủ nhiệm lớp để nâng cao chất lượng giáo dục lớp 4

1. PHẦN MỞ ĐẦU
1.1 Lý do chọn đề tài
Bậc học Tiểu học là nơi trẻ em được hình thành và phát triển nhân cách toàn
diện nhất. Ở trường, các em được đón nhận sự quan tâm dạy bảo của các thầy, cơ
giáo, sự tận tình giúp đỡ của bạn bè và được sống trong tập thể lớp thân thiện. Đến
trường, các em không chỉ được học tập kiến thức các mơn học mà cịn được rèn
luyện, phát triển về mọi mặt. Đối với bậc Tiểu học, người giáo viên chủ nhiệm lớp
là người vừa trực tiếp giảng dạy các em vừa là người tham gia vào quá trình giáo
dục các em trong mọi hoạt động. Bởi người giáo viên Tiểu học là người thầy tổng
thể chịu toàn bộ kế hoạch dạy học và giáo dục. Người giáo viên nói chung và
người giáo viên Tiểu học nói riêng chiếm vai trị quan trọng góp phần đào tạo thế
hệ trẻ phát triển toàn diện. Muốn nâng cao chất lượng toàn diện ở một trường Tiểu
học thì kỷ cương, nề nếp phải chặt chẽ, nghiêm túc. Các hoạt động trong nhà
trường phải đồng bộ, phải thực sự có hiệu quả và chất lượng cao. Vậy để góp phần
giáo dục học sinh lớp 4 phát triển tồn diện ngồi việc đổi mới chương trình sách
giáo khoa, đổi mới phương pháp dạy học và cách đánh giá học sinh thì cần có sự
kết hợp ba mơi trường đó là: Nhà trường, gia đình và xã hội.
Muốn thực hiện việc này cần làm tốt công tác chủ nhiệm lớp. Làm tốt công
tác chủ nhiệm tức là người giáo viên đã hoàn thành tốt việc giảng dạy các môn học
và tổ chức giáo dục, rèn luyện đạo đức cho học sinh.
Với nhận thức về vị trí của người giáo viên chủ nhiệm lớp có ý nghĩa quan
trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục học sinh lớp 4A trong việc phát
triển toàn diện, bản thân mạnh dạn chọn sáng kiến“Một số kinh nghiệm về công tác
chủ nhiệm lớp để nâng cao chất lượng giáo dục lớp 4.
1.2 Phạm vi nghiên cứu
Do điều kiện về thời gian và khuôn khổ về đề tài, bn thõn mới
chỉ nghiên cøu viƯc đưa ra một số giải pháp về cơng tác chủ nhiệm lớp nhằm
nâng cao chất lượng giáo dục ở học sinh lớp 4 (trong năm học này).

skkn

1.3. Điểm mới của đề tài
Theo quy định, các giáo viên dạy 9 môn đều làm công tác chủ nhiệm lớp.
Nhiệm vụ này được hiểu là hệ thống những kế hoạch, những biện pháp mà người
giáo viên đã đưa ra nhằm tổ chức hướng dẫn học sinh thực hiện tốt những nhiệm
vụ của mình do nhà trường, Đồn, Liên đội đưa ra. Trong thời gian qua, chúng ta
đang tập trung đổi mới phương pháp giáo dục, đặc biệt việc thực hiện dạy học vận
dụng mơ hình VNEN, đánh giá học sinh theo Thông tư 22/2016 nên công tác chủ
nhiệm lớp lại được quan tâm hơn và có những yêu cầu cao hơn, toàn diện hơn, cụ
thể hơn, nhân văn hơn. Và đây cũng là điểm mới của đề tài này.

skkn


2. PHẦN NỘI DUNG:
2. 1 Thực trạng ban đầu tại lớp chủ nhiệm:
2.1.1. Thuận lợi:
- Học sinh ở trên địa bàn, trong vịng bán kính 2 – 2,5 ki –lơ-mét.
- Phần lớn phụ huynh quan tâm đến việc học tập của con em mình như: Mua
sắm sách vở, đồ dùng học tập đầy đủ. Mua sắm trang phục, quan tâm đến sức khỏe,
vệ sinh tới con em mình.
- Ban giám hiệu nhà trường quan tâm sát sao đến công tác dạy và học của
giáo viên và học sinh trong nhà trường.
- Một số học sinh có ý thức cao trong học tập .
2.1.2. Khó khăn:
- Một số phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến việc học của con em mình.
Chưa thực hiện tốt việc động viên quan em mình ôn bài ở nhà.
- Một số em tiếp thu bài còn chậm, ý thức học tập chưa được cao.
- Bố mẹ một số em đi làm ăn xa nên các em ở nhà với ông bà nên việc học
tập không được nhắc nhở kịp thời.

- Một số học sinh chưa thực sự tự tin trong việc phát biểu ý kiến của mình.
- Đối với các em, lứa tuổi đang trong giai đoạn có những thay đổi về nhận
thức, về tâm sinh lý, tình cảm và các mối quan hệ xung quanh. Các em rất dễ hịa
đồng, thậm chí dễ bị lôi kéo, dụ dỗ, bị xâm hại.
2.1.3. Nguyên nhân:
- Ở học sinh lớp 4 nhiều em chưa được trang bị đầy đủ các kiến thức, kỹ năng
sống, chủ động và có khả năng bảo vệ mình, tự tin trong học tập, sinh hoạt và tham
gia các hoạt động ngoại khóa để từng bước hoàn thiện bản thân, nâng cao chất
lượng giáo dục tồn diện.
- Tại lớp có một số ít học sinh chưa thực sự chịu rèn luyện bản thân, còn ngại
ngùng, rụt rè, thiếu mạnh dạn, thiếu tự tin khi tham gia hoạt động trước lớp.
- Chất lượng học tập của học sinh trong lớp không đồng đều, một số em chưa
nhận thức đúng vai trò, ý nghĩa của việc rèn luyện để phát triển toàn diện cho bản
thân.

skkn


Mặt khác, nơi ở của học sinh trong lớp rải đều trên địa bàn xã, có nhiều em khoảng
cách từ nhà ở đến trường còn quá xa nên việc đi học chun cần, đúng giờ cịn gặp
nhiều khó khăn, đặc biệt là vào mùa mưa, bão.
2.1.4. Kết quả điều tra năm học trước ( 2017 – 2018)
Cuối năm học 2017-2018, về việc chấp hành các nội quy của lớp, của trường
100% học sinh thực hiện nghiêm túc. Duy trì sĩ số, chuyên cần đạt 98%. Về phần
năng lực: 28/28 học sinh có năng lực đạt (100%); về phần phẩm chất: 28/28 học
sinh có phẩm chất đạt (100%). Về kiến thức, kỹ năng: Hồn thành đạt 100%, trong
đó có 4 em đạt mức hồn thành tốt (14,3%)... Lớp có 4 em đạt giả trong cuộc thi
chữ viết đẹp cấp trường. Lớp đạt lớp tiên tiến.
2.2. Một số kinh nghiệm về công tác chủ nhiệm lớp nhằm nâng cao chất
lượng giáo dục tồn diện:

2.2.1 Tìm hiểu và phân loại học sinh trong lớp:
Để giáo dục có hiệu quả thì giáo viên chủ nhiệm phải tìm hiểu sâu sắc về các
em từ đó mới đặt ra được những tác động sư phạm thích hợp. K.Đ.Usinkin đã nói
“Muốn giáo dục con người thì phải hiểu con người về mọi mặt” do đó muốn giáo
dục tốt, có chất lượng thì cơng việc đầu tiên là tìm hiểu hồn cảnh, lý lịch học sinh
lớp mình phụ trách (họ tên bố, mẹ; nghề nghiệp của bố mẹ; địa chỉ; điện thoại; đối
tượng diện con thương binh, liệt sĩ; các thông tin về năm học trước). Khảo sát đối
tượng thông qua hồ sơ học bạ, qua giáo viên chủ nhiệm cũ, qua học sinh trong lớp
hoặc qua phụ huynh. Tiến hành phân loại đối tượng để đưa vào sổ kế hoạch công
tác chủ nhiệm, cụ thể: Học sinh gặp hồn cảnh khó khăn, học sinh chưa hồn thành
năng lực, phẩm chất và học sinh có những năng lực đặc biệt. Nghiên cứu kĩ lý lịch
học sinh hoàn cảnh gia đình, nghề nghiệp bố mẹ, số con trong gia đình, trình độ,
năng lực, sở trường, nguyện vọng của từng em. Tâm sự, trao đổi trực tiếp qua từng
học sinh. Trao đổi với phụ huynh để biết thêm những thông tin cần thiết hổ trợ cho
công tác chủ nhiệm lớp. Kết hợp với nhà trường trong đợt kiểm tra, đánh giá chất
lượng đầu năm để phân loại học sinh theo từng mức độ từ đó có kế hoạch dạy học
và giáo dục phù hợp với từng đối tượng học sinh.

skkn


Đối với những học sinh có hồn cảnh gia đình khó khăn, thường xuyên động
viên giúp đỡ, phát động phong trào vòng tay bè bạn ở trong lớp để giúp đỡ những
bạn khó khăn. Đối với học sinh chưa hồn thành kiến thức, kỹ năng các môn học,
năng lực, phẩm chất cần tìm hiểu ngun nhân vì sao em đó chưa hoàn thành, cụ
thể chưa hoàn thành nội dung nào.
Giáo viên lập kế hoạch giúp đỡ đối tượng bằng những việc cụ thể như sau, về
phần kiến thức, kỹ năng: Quan tâm đến tất cả các học sinh nhưng giáo viên cần chú
trọng hai đối tượng học sinh ở lớp chủ nhiệm, đối với học sinh hoàn thành tốt kiến
thức, kỹ năng các môn học, hoạt động giáo dục và chưa hồn thành các nội dung

trên. Vì thế để đạt được hiệu quả trong việc giúp đỡ học sinh chưa hoàn thành, giáo
viên giảng lại bài mà các em chưa hiểu hay cịn hiểu mù mờ vào những thời gian
ngồi giờ lên lớp. Đưa ra những câu hỏi từ dễ đến khó để học sinh có thể trả lời
được nhằm tạo hứng thú và củng cố niềm tin ở các em. Thường xuyên kiểm tra các
đối tượng đó trong quá trình lên lớp. Phát huy hiệu quả hoạt động nhóm cho học
sinh để phát huy yếu tố tự giúp nhau trong bản thân từng học sinh.
Về phần phẩm chất, quan tâm tới một số biểu hiện của học sinh về sự hình
thành và phát triển phẩm chất, như chăm học, chăm làm, tích cực tham gia các hoạt
động giáo dục; tự trọng, tự tin, tự chịu trách nhiệm; trung thực, kỉ luật, đồn kết;
tình cảm và thái độ,...Nói chung vấn đề này, đòi hỏi giáo viên cần chú ý trong q
trình giảng dạy, tổ chức các hoạt động ngồi giờ lên lớp giúp học sinh vững tin vào
khả năng của mình để đạt được các yêu cầu đặt ra.
Về phần năng lực, yếu tố tự phục vụ, tự quản, giao tiếp, hợp tác, tự học và
giải quyết vấn đề là những điều cốt lõi trong q trình hình thành tồn diện năng
lực, tư duy cho học sinh. Người giáo viên chủ nhiệm cần gặp gỡ phụ huynh học
sinh trao đổi về tình hình học tập, cũng như sự tiến bộ của con em để phụ huynh
giúp đỡ thêm việc học ở nhà cho các em. Chú ý tránh thái độ miệt thị, phân biệt đối
xử làm cho các em nhụt chí, xấu hổ trước bạn bè.
Tóm lại dù với đối tượng nào bản thân giáo viên phải lưu ý dùng phương
pháp tác động tình cảm, động viên khích lệ kịp thời, phối hợp với phụ huynh để
giáo dục và đặc biệt xác định vấn đề giáo dục đạo đức là then chốt.

skkn


2.2.2 Xây dựng kế hoạch chủ nhiệm:
Lập kế hoạch chủ nhiệm là một nhiệm vụ hết sức quan trọng, giúp giáo viên
chú nhiệm có tầm nhìn xa, bao qt hơn trong cơng tác chủ nhiệm vì thế dựa trên
sự tìm hiểu và nắm bắt đội ngũ học sinh, dựa vào kế hoạch nhà trường để lập kế
hoạch tĩ mĩ sát thực. Trong đó, chú trọng việc điều tra cơ bản học sinh như đã đề

cập ở nội dung 2.1.
Về kế hoạch năm học, cập nhật đặc điểm tình hình lớp chủ nhiệm (tổng số
học sinh; nam, nữ; con gia đình cán bộ; con gia đình nơng dân; con gia đình cơng
nhân; con gia đình làm nghề nghiệp khác; con thương binh; con liệt sĩ; con mồ côi
cha mẹ; con mồ cơi cha hoặc mẹ; con gia đình có hồn cảnh đặc biệt), về những
thuận lợi, khó khăn chính của lớp; xây dựng chỉ tiêu phấn đấu cuối học kỳ 1 và
cuối năm học về cá nhân học sinh, tập thể lớp đồng thời giáo viên xây dựng hệ
thống các kinh nghiệm cụ thể để đạt được các chỉ tiêu đề ra. Phần cụ thể có kế
hoạch và biện pháp thực hiện cho từng tháng. Có đánh giá sơ kết cho từng tháng.
Phần cuối là theo dõi cho học sinh, phần này cần phải được theo dõi thường xuyên
và chặt chẽ có ghi chép, đánh giá mọi sự tiến bộ cũng như những tồn tại chưa khắc
phục được của từng em. Để có hướng giải quyết kịp thời. Việc theo dõi đánh giá
này thể hiện qua từng ngày, từng tuần.
2.2.3 Xây dựng đội ngũ Hội đồng tự quản của lớp:
Việc xây dựng đội ngũ Hội đồng tự quản của lớp là một công việc rất quan
trọng mà người giáo viên chủ nhiệm nào cũng cần phải làm ngay sau khi nhận lớp
mới. Những năm học trước, Ban Cán sự lớp có thể là do giáo viên chọn lựa và chỉ
định học sinh làm. Nhưng trên cơ sở áp dụng mơ hình trường học mới VNEN, việc
hình thành Hội đồng tự quản do học sinh tự ứng cử và bầu cử để chọn lựa. Tiến
trình bầu chọn Hội đồng tự quản được diễn ra như sau:
Trước hết, bản thân phân tích để các em hiểu rõ về vai trò và trách nhiệm
của người Chủ tịch, Phó Chủ tịch Hội đồng tự quản và các Trưởng ban (Ban học
tập, Ban văn nghệ - thể dục thể thao, Ban sức khỏe - vệ sinh, Ban đời sống). Giáo
viên chủ nhiệm cần khuyến khích các em xung phong giới thiệu về bản thân để

skkn


ứng cử vào vị trí Chủ tịch Hội đồng tự quản. Xây dựng kế hoạch thành lập Hội
đồng tự quản. Triền khai thành lập HĐTQ. Trước bầu cử: GV, PH chuẩn bị tư

tưởng cho học sinh về mục đích ý nghĩa, khả năng HS…Định ngày bầu cử lãnh
đạo HĐTQ; Các ban của lãnh đạo HĐTQ.
Tiến hành bầu cử: Bầu lãnh đạo HĐTQ (CT, PCT). Thảo luận đưa ra tiêu chí
của lãnh đạo HĐTQ. Tổ chức cho HS tự ứng cử. Tổ chức cho HS giới thiệu ứng cử
viên. Cho các ứng viên chuẩn bị chương trình hành động để thuyết trình ứng viên
vận động tranh cử. Tổ chức bầu cử: Bầu ban kiểm phiếu, công bố thể lệ bầu cử,
phát phiếu bầu, kiểm phiếu, công bố kết quả. Ban lãnh đạo HĐTQ ra mắt. Bầu các
ban tự quản: Lãnh đạo HĐTQ họp bàn về xây dựng thể lệ, thống nhất số lượng
ban (Dưới sự hướng dẫn của giáo viên). Giới thiệu về các ban: Mục đích, quyền
lợi và nghĩa vụ… HS đăng kí vào các ban; bầu Trưởng ban; các Trưởng ban ra
mắt. Học sinh đã tự tin tham gia bầu cử và đã bầu được cho lớp mình HĐTQ.
Nhiệm vụ của Chủ tịch Hội đồng tự quản: Học sinh này có trách nhiệm theo
dõi, kiểm tra mọi hoạt động của lớp. Điểm danh và ghi sĩ số của lớp vào góc trên
(bên phải bảng) ngay sau khi xếp hàng vào lớp. Điều khiển các bạn xếp hàng vào
lớp, xếp hàng chào cờ đầu tuần, xếp hàng tập thể dục. Giữ trật tự lớp khi giáo viên
nhận xét bài, khi giáo viên có việc phải ra khỏi lớp và khi lớp dự lễ chào cờ đầu
tuần. Đề nghị giáo viên tuyên dương, phê bình cá nhân hoặc tập thể.
Nhiệm vụ của Phó Chủ tịch thứ nhất: Tổ chức lớp truy bài 15 phút đầu giờ;
giúp đỡ các bạn học yếu học bài, làm bài. Điều khiển các bạn trao đổi, thảo luận
hoặc trả lời câu hỏi trong tiết học khi giáo viên yêu cầu. Theo dõi việc học tập của
lớp trong các tiết chuyên. Làm mọi việc của Chủ tịch HĐTQ khi Chủ tịch vắng
mặt hoặc nghỉ học có lý do.
Nhiệm vụ của Phó Chủ tịch thứ hai: Phân cơng, theo dõi và kiểm tra các tổ
trực nhật và chịu trách nhiệm tắt đèn, quạt khi ra về. Phân công các bạn tưới cây
trong lớp, chăm sóc bồn hoa và cây trồng của lớp. Theo dõi, kiểm tra các bạn khi
tham gia các buổi lao động do trường, lớp tổ chức. Phối hợp với Chủ tịch, Phó Chủ
tịch thứ nhất quản lý lớp.

skkn

Nhiệm vụ của các Trưởng ban (Ban học tập, ban văn nghệ - thể dục thể
thao, ban sức khỏe - vệ sinh, ban đời sống): Đầu giờ (trước giờ truy bài), trưởng
ban kiểm tra những việc sau soạn sách vở theo đúng thời khóa biểu, mang đầy đủ
đồ dùng học tập, có ý thức xem bài trước, đi học đúng giờ, không mang dép lê...rồi
Trưởng ban nhận xét thi đua theo qui định. Trong giờ học, Trưởng ban theo dõi các
bạn trong nhóm thái độ học tập, phát biểu xây dựng bài, đạt nhiều lời nhận xét tốt
trong học tập.
Cuối mỗi tuần, vào tiết sinh hoạt lớp ngày thứ sáu, Chủ tịch Hội đồng tự
quản chủ trì việc đánh giá các mặt hoạt động của lớp. Căn cứ vào báo cáo của từng
em, giáo viên nắm được khả năng quản lí lớp của từng em. Cứ cuối mỗi tháng,
giáo viên chủ nhiệm tổ chức họp Hội đồng tự quản 1 lần để đánh giá các mặt làm
được của lớp, động viên khen ngợi những việc các em đã làm tốt, đồng thời chỉ rõ
những thiếu sót và hướng dẫn các em cách khắc phục.
2.2.4 Lập nội quy của lớp và bảng điểm thi đua cụ thể:
Nhằm duy trì một tập thể lớp có kỉ luật, nền nếp cũng khơng phải đơn giản,
ngồi việc áp dụng hình thức khen thưởng phải thêm các biện pháp nhắc nhở cụ
thể để ngăn ngừa những điều chưa tốt của học sinh trong quá trình hoạt động. Để
làm được điều đó, bên cạnh nội quy của trường, giáo viên chủ nhiệm còn lập ra
một bản nội qui riêng của lớp, cụ thể và chi tiết hơn. Nội quy bao gồm 8 điều quy
định (Đi học đúng giờ, chuyên cần; tham gia vệ sinh cá nhân, lớp học và khu vực
được phân công thường xuyên, sạch sẽ; đoàn kết, giúp đỡ bạn bè; lễ phép với thầy
cô giáo, người lớn; chăm học; đầy đủ đồ dùng học tập; mặc đồng phục theo quy
định; phát huy hiệu quả hoạt động nhóm dưới sự chỉ đạo của các Trưởng nhóm).
Nội qui này được triển khai và phát cho từng học sinh. Khi học sinh vi phạm nội
qui của lớp, giáo viên sẽ có những biện pháp điều chỉnh hợp lí.
Với quy định về giờ học của nhà trường, giáo viên cần động viên các em
thực hiện tốt nội quy, nghĩ học cần có giấy xin phép với lý do chính đáng. Với
những học sinh ở xa trường, giáo viên cần thường xuyên nhắc phụ huynh cho con
em đi học đầy đủ và đúng giờ, đặc biệt là vào mùa mưa, rét.

skkn


Lập bảng theo dõi, đánh giá cá nhân học sinh, để đánh giá hoạt động của học
sinh và biết kết quả của công tác chủ nhiệm trong thời gian một tuần, một tháng,
một năm bản thân đã lập bảng theo dõi, đánh giá cá nhân học sinh về hành vi, thái
độ học tập, hoạt động để từ đó có hướng điều chỉnh và tác động kịp thời đến từng
em. Thông qua bảng đó, giáo viên ln thơng báo kết quả học và rèn luyện của học
sinh cho cha, mẹ từng em biết bằng sổ liên lạc hoặc gọi điện thoại.
2.2.5 Phối kết hợp thường xuyên với Ban đại diện cha mẹ học sinh lớp,
phụ huynh lớp chủ nhiệm:
Với trách nhiệm của giáo viên chủ nhiệm lớp phải nắm vững quyền và trách
nhiệm của Ban đại diện cha mẹ học sinh lớp để phối hợp thực hiện, cụ thể: Có
trách nhiệm phối hợp với giáo viên chủ nhiệm lớp và các giáo viên bộ môn tổ chức
các hoạt động giáo dục học sinh; Phối hợp với giáo viên chủ nhiệm lớp chuẩn bị
nội dung của các cuộc họp cha mẹ học sinh trong năm học; Tham gia giáo dục đạo
đức cho học sinh; bồi dưỡng, khuyến khích học sinh có năng lực, giúp đỡ học sinh
chưa hoàn thành các nội dung môn học, hoạt động giáo dục; Giúp đỡ học sinh
nghèo, học sinh khuyết tật và học sinh có hồn cảnh khó khăn khác.
Ngồi ra, giáo viên chủ nhiệm cịn thơng báo cụ thể cho Ban đại diện cha mẹ
học sinh có quyền quyết định triệu tập các cuộc họp cha mẹ học sinh theo quy định
(trừ cuộc họp đầu năm học cử Ban đại diện cha mẹ học sinh lớp) sau khi thống
nhất với giáo viên chủ nhiệm lớp; Tổ chức lấy ý kiến cha mẹ học sinh của lớp về
biện pháp quản lý giáo dục học sinh để kiến nghị cụ thể với giáo viên chủ nhiệm
lớp, giáo viên bộ môn về biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức, chất
lượng dạy học; Phối hợp tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, giáo
dục truyền thống, hoạt động văn hoá, văn nghệ, thể thao để thực hiện mục tiêu giáo
dục toàn diện cho học sinh sau khi thống nhất với giáo viên chủ nhiệm lớp.
Từ đầu năm học, bản thân đã định hướng bầu chọn Ban đại diện phụ huynh

của lớp với các tiêu chuẩn (Phụ huynh có đời sống kinh tế ổn định. Có tâm huyết,
nhiệt tình tất cả vì học sinh thân yêu. Am hiểu nhiều về lĩnh vực giáo dục. Có con
em học chăm ngoan, có năng lực, phẩm chất tốt). Ban đại diện cha mẹ học sinh của
lớp gồm 3 thành viên: Trưởng ban, Phó ban, Thư ký.

skkn


Giáo viên chủ nhiệm trao đổi cụ thể về nhiệm vụ và quyền của Trưởng ban
Ban đại diện cha mẹ học sinh lớp: Phối hợp với giáo viên chủ nhiệm lớp xây dựng
và tổ chức triển khai thực hiện kế hoạch tổ chức các hoạt động giáo dục theo nội
dung được thống nhất tại cuộc họp cha mẹ học sinh đầu năm học; Chuẩn bị các
cuộc họp của Ban đại diện cha mẹ học sinh và cuộc họp cha mẹ học sinh, tổ chức
việc thu thập nguyện vọng và kiến nghị của cha mẹ học sinh. Phân công nhiệm vụ
cụ thể cho Phó Trưởng ban và các thành viên, chủ trì các cuộc họp của Ban đại
diện cha mẹ học sinh, thay mặt Ban đại diện cha mẹ học sinh phối hợp với giáo
viên chủ nhiệm lớp tổ chức các hoạt động giáo dục học sinh; Trao đổi với giáo
viên chủ nhiệm lớp về hoạt động của cha mẹ học sinh, phản ánh ý kiến của cha mẹ
học sinh về chất lượng giáo dục và chất lượng dạy học; Cùng với giáo viên chủ
nhiệm lớp xem xét, đề nghị tuyên dương, khen thưởng hoặc xử lý kỷ luật đối với
học sinh của lớp.
Trao đổi cụ thể về nhiệm vụ và quyền của Phó Trưởng ban Ban đại diện cha
mẹ học sinh lớp: là người giúp việc Trưởng ban, thay mặt Trưởng ban phụ trách
một số công việc được phân công. Đồng thời, chỉ rõ nhiệm vụ và quyền của thành
viên Ban đại diện cha mẹ học sinh lớp: Có trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ do Ban
đại diện cha mẹ học sinh lớp phân công.
Đối với từng phụ huynh học sinh, buổi họp phụ huynh đầu năm, giáo viên
chủ nhiệm đề ra yêu cầu để phụ huynh cùng GVCN rèn nề nếp học sinh như sau:
Hằng ngày, kiểm tra sách vở, đồ dùng học tập của con em mình. Nhắc nhở con em
học bài và chuẩn bị bài mới trước khi đến lớp. Chuẩn bị sách vở và đồ dùng học

tập cho con em theo thời khoá biểu hằng ngày. Giáo dục con ý thức gọn gàng, ngăn
nắp khi học tập, vui chơi. Sinh hoạt điều độ, đúng thời khoá biểu, giờ nào việc nấy
tránh tình trạng vừa học vừa chơi. Thường xuyên trao đổi với GVCN qua trò
chuyện trực tiếp, điện thoại hoặc qua sổ liên lạc để kịp thời nhắc nhở, đôn đốc học
sinh nề nếp học tập ở lớp cũng như ở nhà (Tuy Bộ GD&ĐT nghiêm cấm việc ra
bài tập về nhà cho học sinh, nhưng giáo viên cần hiểu như thế nào là bài tập về
nhà, như thế nào là hoạt động ứng dụng khi học tập ở nhà để từ đó nâng cao chất
lượng học tập của học sinh, mặt khác cũng không vi phạm quy định của cấp trên

skkn


2.2.6 Đầu tư các phong trào mũi nhọn nhà trường tổ chức:
Từ đầu năm học, giáo viên chủ nhiệm lớp dựa vào kế hoạch của nhà trường
và các đoàn thể trong trường phải đề ra chỉ tiêu cụ thể cho lớp cùng phấn đấu trong
các phong trào chung của nhà trường như: Về danh hiệu học sinh cuối kỳ 1, cuối
năm học về số học sinh khen thưởng một mặt, khen thưởng toàn diện, danh hiệu
Cháu ngoan Bác Hồ; thi viết chữ đẹp, thi kể chuyện về Bác Hồ; thi IOE, ITE; thi
HKPĐ các cấp và một số hội thi khác của trường, của cấp trên.
Giáo viên chủ nhiệm trên cơ sở trao đổi với giáo viên chủ nhiệm năm học
trước để nắm về từng năng lực của từng học sinh, mặt khác trong quá trình chủ
nhiệm phải phát hiện những năng lực đặc biệt ở học sinh về văn hoá văn nghệ, thể
dục thể thao, tiếng Anh, chữ đẹp,…Tăng cường phối hợp với phụ huynh lập kế
hoạch bồi dưỡng thường xuyên cho các học sinh có năng khiếu nói trên. Bồi
dưỡng, khơi dậy ở các em lòng say mê hứng thú học tập thông qua những hội thi,
các sân chơi ở lớp như: Rung chuông vàng,…trong các tiết HĐNGLL để phát huy
và chọn những HS có năng khiếu để tham gia các hội thi do nhà trường tổ chức.
2.2.7 Xây dựng lớp học thân thiện góp phần phát huy năng lực từng học
sinh:
Xây dựng lớp học thân thiện là tạo ra mơi trường học tập thân thiện, an tồn,

gần gũi với học sinh, làm cho học sinh cảm thấy “Mỗi ngày đến trường là một
ngày vui”. Xây dựng được “Lớp học thân thiện” thì sẽ có “Học sinh tích cực”. Xây
dựng được lớp học thân thiện, học sinh tích cực thì sẽ hạn chế được tỉ lệ học sinh
học chưa hoàn thành các kiến thức, kỹ năng, phẩm chất, năng lực, sẽ nâng cao
được chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh.
Trang trí lớp học xanh, sạch, đẹp: Trang trí lớp đẹp, hài hịa đảm bảo tính
thẩm mĩ và tính giáo dục cao. Phần trang trí lớp, giáo viên giao trực tiếp cho từng
nhóm, mỗi nhóm phải sưu tầm tranh ảnh liên quan đến các môn học và chọn một
số bài vẽ đẹp nhất để trưng bày. Tranh, ảnh các em sưu tầm được dán vào giấy khổ
lớn theo từng mơn học và được bao bên ngồi bằng giấy bóng trong suốt. Sau đó
đóng lên vách tường xung quanh lớp. Đối với bồn hoa của lớp, mỗi nhóm sẽ chăm
sóc một tuần. Qui định bồn hoa phải sạch cỏ, ln được tưới nước, bón phân.

skkn


Xây dựng mối quan hệ thầy, trò và bạn bè trong lớp: Mối quan hệ của thầy
và trò trên cơ sở phân cơng, hợp tác. Thầy thiết kế, trị thi cơng. Thầy làm mẫu,
giao việc, trị làm theo mẫu của thầy. Mỗi lời thầy nói ra phải là một “lệnh” (một
lời giao việc). Do vậy, mọi yêu cầu của giáo viên chủ nhiệm đưa ra, học trò phải
thi hành thật nghiêm. Ngay từ đầu, bản thân giáo viên yêu cầu học trò phải cố gắng
làm cho đúng. Nếu chưa đúng thì cần làm lại cho đúng. Đúng là đúng từ việc làm,
nghiêm là nghiêm trong việc làm chứ không phải ở thái độ khắt khe, gay gắt.
Trong quá trình khi lên lớp, giáo viên chủ nhiệm cần chú ý đến cả cách đi
đứng, giao tiếp, cách ăn mặc, cách cầm sách, chữ viết, thái độ,... để học trị noi
theo. Khơng vì bất cứ lí do gì mà cho phép mình cẩu thả hoặc xuề xòa, qua loa
trước mặt học sinh. Khi học sinh nào làm bài chưa đúng, chưa hiểu, giáo viên cần
hướng dẫn cụ thể cho học sinh đó, có thể phân cơng học sinh trong nhóm đó trợ
giúp thêm cho bạn. Thực tế, có một số em học chưa đảm bảo theo yêu cầu để hỏi
cho rõ nguyên nhân. Lần đầu các em vi phạm, giáo viên cần nhẹ nhàng nhắc nhở.

Nếu lần thứ hai, các em vẫn tái phạm, phải đến nhà tìm hiểu nguyên nhân để có
biện pháp giúp đỡ, giáo dục các em.
Trong các buổi học, giáo viên cần nắm vững việc đánh giá thường xun
theo Thơng tư 22 để ln khích lệ và biểu dương các em kịp thời về những ưu
điểm của các em. Nhưng trong khi khen, giáo viên cũng không quên chỉ ra những
thiếu sót và biện pháp tư vấn để các em khắc phục và ngày càng hoàn thiện hơn.
Trong những giờ học trên lớp, giáo viên quan tâm đến tất cả các đối tượng
học sinh, để học sinh không rơi vào tình trạng chán học, ln khích thích sự động
não của học sinh để các khơng có cơ hội làm việc riêng mà luôn để tâm vào việc
học. Thông qua các bài học Tập đọc, Đạo đức giáo viên liên hệ với những chuẩn
mực đạo đức hành vi và phát triển tình cảm cho học sinh.
Về nề nếp học tập, giáo viên cần giáo dục các em ln có ý thức tích cực,
mạnh dạn chia sẽ, biết hợp tác trong hoạt động nhóm, phát huy vai trị tự quản, tự
giác, phấn đấu vươn lên. Tăng cường tự rèn luyện tính trung thực với bản thân.
Phân cơng cơng việc cho từng em, từng nhóm kèm cặp giúp đỡ lẫn nhau trong học
tập, giáo viên cần giành những món quà nhỏ nhưng đầy ý nghĩa cho các em. Với

skkn


những học sinh có hồn cảnh khó khăn nhưng có cố gắng trong học tập giáo viên
nên tặng các em cái bảng con, cái thước kẻ, hoặc chiếc bút A... và qua đó các em
hứng thú học tập hơn nhiều sau khi được nhận quà, khen ngợi.
Việc đánh giá nhận xét học sinh, luôn cho học sinh tự đánh giá lẫn nhau, sau
đó giáo viên đánh giá, nhận xét trên cơ sở đảm bảo công bằng, khách quan. Cần
luôn khuyến khích học sinh phấn đấu vươn lên bằng những lời nhận xét nhẹ nhàng,
thân thiện nhưng tạo được sự thi đua lẫn nhau.
Ngồi những người thân trong gia đình ra, các học sinh ở Tiểu học rất cần có
bạn bè để chia sẽ. Nếu các em có nhiều bạn bè thân thiết trong lớp thì các em sẽ
hợp tác vui vẻ với nhau và sẽ giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Những em có năng lực

tiếp thu, học tốt sẽ giúp những em chưa hoàn thành; ngược lại, những em chưa
hồn thành cũng dễ dàng nhờ bạn giúp đỡ mình học tập mà không phải e ngại.
2.2.8 Tổ chức sinh hoạt tập thể, vui chơi trong buổi học ngoại khóa, thực
hiện tốt các nhiệm vụ do Liên đội đề ra; phối hợp chặt chẽ với các tổ chức, đoàn
thể trong nhà trường trong việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học
sinh:
Giáo dục ngoài giờ lên lớp được qui định trong chương trình chính khóa,
khơng bắt buộc giáo viên chủ nhiệm phải lên tiết ngoài giờ lên lớp. Đây là hoạt
động quan trọng, thông qua hoạt động đội rèn luyện cho các em ý thức hợp tác
hoạt động tập thể, giáo viên cần nói rõ cho các em biết về tác dụng của hoạt động
ngồi giờ, thơng qua các ngày lễ truyền thống, qua các bài học trên lớp và với
những tâm gương sáng tơi giáo dục lịng yêu thương mọi người, yêu quê hương,
đất nước để có ý thức rèn luyện kỹ năng sống, tổ chức các trị chơi dân gian, thăm
lớp nhận chăm sóc, làm vệ sinh viếng nghĩa trang liệt sĩ trên địa bàn. Tổ chức các
phong trào văn hóa, văn nghệ như múa, hát, làm thơ,…để các em có cơ hội được
thể hiện mình, đặc biệt những học sinh rụt rè, nhút nhát cũng mạnh dạn khi trong
nhóm có các bạn cùng tham gia. Tổ chức các phong trào thể dục thể thao như đá
cầu, cầu lông, cờ vua…cho học sinh luyện tập và thi đấu lẫn nhau tạo cơ hội để các
gần gủi, thân thiện và đoàn kết cùng nhau thi đua vươn lên, phát hiện những học
sinh có năng khiếu giúp đỡ những học sinh khác. Tổ chức các phong trào như

skkn


phong trào “Nói lời hay, làm việc tốt” hoặc phong trào “Được của rơi trả lại người
mất”. Từ các phong trào đó, sẽ gieo vào tâm hồn các em những đức tính tốt của
con người Việt Nam. Qua thực tế thường xuyên tổ chức các hoạt động sinh hoạt
tập thể và các trò chơi cho cả lớp nên các em trở nên rất tự tin, rất năng động sáng
tạo. Điều quan trọng là giáo viên chủ nhiệm cần thực sự xây dựng được một môi
trường học tập thân thiện, học sinh tích cực.

Kểt hợp chặt chẽ với Chi đồn giáo viên, các giáo viên bộ môn như giáo
viên Âm nhạc, Mĩ thuật, Tiếng Anh, Tin học,…bằng cách nói rõ về đặc điểm tình
chung của lớp chủ nhiệm, đồng thời nói rõ hoàn cảnh của từng em, đặc biệt là với
những học sinh có hồn cảnh khó khăn, để kết hợp giáo dục toàn diện trên lớp.
Phối hợp với tổ chuyên mơn nhà trường thường xun báo cáo tình hình học
tập cũng như nề nếp của lớp đề xuất, xin ý kiến về biện pháp giáo dục đối với học
sinh trong lớp.
2.2.9 Người giáo viên chủ nhiệm phải hiểu và xác định đúng vai trị, vị trí,
nhiệm vụ của mình:
Từ những thuận lợi và khó khăn của lớp, bản thân nhận thấy được mình cần
làm gì, có kế hoạch như thế nào để thực hiện có hiệu quả chỉ tiêu được giao. Cũng
qua đó, tơi cịn thấy được những khó khăn mà mình cần được giúp đỡ. Như vậy
tìm hiểu học sinh là một việc làm liên tục, thường xuyên để nhăm thu hút được
những thông tin phong phú, cụ thể có độ tin cậy về diễn biến tâm lý, hồn cảnh học
sinh. Công tác chủ nhiệm lớp là một trong những nhiệm vụ cực kỳ khó khăn nếu
thực hiện đầy đủ và có trách nhiệm các yêu cầu, nhiệm vụ của người giáo viên chủ
nhiệm xác định đúng vị trí, nhiệm vụ, biết tổ chức giáo dục thì cơng tác giáo dục
toàn diện mới đạt hiệu quả.
Giáo viên chủ nhiệm phải tham gia các hoạt động chính trị xã hội, phải rèn
luyện đạo đức, tác phong sư phạm đây vừa là trách nhiệm vừa yêu cầu cần thiết
trong việc giáo dục học sinh. Vì để làm tốt cơng tác chủ nhiệm trước hết phải được
học sinh tin yêu quý trọng, có vậy thì trong lời nói, cử chỉ, hành động của thầy mới
có tính thuyết phục cao đối với học sinh. Khi được phân công làm công tác chủ
nhiệm, phải làm sao để học sinh yếu, học sinh ít chịu khó học tập, học sinh có hồn

skkn


cảnh khó khăn biết phấn đấu vượt khó, duy trì việc học tập của mình…Đó là cơng
việc hết sức cần thiết và cũng là một trong những mục tiêu, yêu cầu đầu tiên đối

với cơng tác chủ nhiệm. Vai trị của giáo viên chủ nhiệm rất quan trọng trong việc
quản lý học sinh trên mọi phương diện và cũng là trung tâm thu hút học sinh đến
trường đến lớp. Lớp học là một tổ chức nhỏ trong nhà trường, có nhiều lớp tốt sẽ
đưa phong trào nhà trường đi lên và đây cũng là một mục tiêu quan trọng trong
giáo dục, tạo nên mơi trường thân thiện, hình thành nên sự tích cực trong học sinh.
2.3. Một số kết quả đạt được:
Một số kinh nghiệm nêu ở trên đã mang lại những kết quả rất khả quan. Rõ
ràng qua cách làm này, tôi nhận thấy chất lượng học tập và các hoạt động của học
sinh ngày càng tiến bộ rõ rệt. Các em ngày càng chăm ngoan. Lớp gặt hái nhiều
thành tích trong việc thực hiện các hoạt động.
Cụ thể giữa học kỳ 1 năm học 2018-2019, về việc chấp hành các nội quy của
lớp, của trường 100% học sinh thực hiện nghiêm túc. Duy trì sĩ số, chuyên cần
100%. Về khảo sát chất lượng mơn Tốn và Tiếng việt phần năng lực: 28/28 học
sinh có năng lực đạt (100%); về phần phẩm chất: 28/28 học sinh có phẩm chất đạt
(100%). Về kiến thức, kỹ năng: Hoàn thành đạt 100%... Lớp đạt giải Nhất về hội
thi kể chuyện theo sách, 1 giải Nhì hội thi OTE cấp trường.

skkn


3. PHẦN KẾT LUẬN:
3.1 Ý nghĩa của đề tài
Công tác chủ nhiệm lớp là nhiệm vụ hết sức quan trọng góp phần nâng cao
chất lượng giáo dục tồn diện đối với từng học sinh. Trong quá trình thực hiện
nhiệm vụ chủ nhiệm và qua việc áp dụng một số kinh nghiệm trong công tác chủ
nhiệm lớp nhằm nâng cao chất lượng tồn diện của từng học sinh thì bản thân tơi
sử dụng một kinh nghiệm như sau:
+ Tìm hiểu và phân loại học sinh trong lớp.
+ Xây dựng kế hoạch chủ nhiệm.
+ Xây dựng đội ngũ Hội đồng tự quản của lớp.

+ Lập nội quy của lớp và bảng điểm thi đua cụ thể.
+ Phối kết hợp thường xuyên với Ban đại diện cha mẹ học sinh lớp, phụ huynh lớp
chủ nhiệm.
+ Đầu tư các phong trào mũi nhọn nhà trường tổ chức.
+ Xây dựng lớp học thân thiện góp phần phát huy năng lực từng học sinh.
+ Tổ chức sinh hoạt tập thể, vui chơi trong buổi học ngoại khóa, thực hiện tốt các
nhiệm vụ do Liên đội đề ra; phối hợp chặt chẽ với các tổ chức, đoàn thể trong nhà
trường trong việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh.
+ Người giáo viên chủ nhiệm phải hiểu và xác định đúng vai trò, vị trí, nhiệm vụ
của mình.
Với 9 kinh nghiệm nêu ở trên, tuy mới chỉ là chia sẽ của bản thân trong quá trình
đúc rút kinh nghiệm từ thực tế giáo dục, giảng dạy và chủ nhiệm. Và trên cở sở áp
dụng tại lớp 4A tôi thấy hiệu quả mang lại thật thiết thức và hiệu quả, chất lượng
học tập của lớp được năng cao rõ rệt, học sinh tự tin hơn trong các hoạt động học
tập và các phong trào do lớp và nhà trường tổ chức.
3.1.1. Kiến nghị, đề xuất
3.1.2. Đối với nhà trường
Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ chủ nhiệm và qua việc áp dụng một số
kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp nhằm nâng cao chất lượng toàn diện của
từng học sinh, bản thân đưa ra một số kiến nghị như sau:

skkn


- Ban Giám hiệu tăng cường công tác chỉ đạo các giáo viên chủ nhiệm tăng
cương phối kết hợp thường xuyên với Ban đại diện cha mẹ học sinh lớp, phụ
huynh lớp chủ nhiệm.
- Các giáo viên chủ nhiệm cần chú trọng, đầu tư các phong trào mũi nhọn
nhà trường tổ chức một cách cụ thể và thiết thực hơn. Quan tâm đến chất lượng và
hiệu quả, tránh hình thức và qua loa.

- Chú trọng việc xây dựng lớp học thân thiện, thư viện thân thiện góp phần
phát huy năng lực từng học sinh
- Phát huy hơn nữa việc tổ chức sinh hoạt tập thể, vui chơi trong buổi học
ngoại khóa, thực hiện tốt các nhiệm vụ do Liên đội đề ra; phối hợp chặt chẽ với các
tổ chức, đoàn thể trong nhà trường trong việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn
diện cho học sinh
- Điều quan trọng nhất, người giáo viên chủ nhiệm phải hiểu và xác định
đúng vai trị, vị trí, nhiệm vụ của mình trong cơng tác chủ nhiệm lớp.
Tôi xin chân thành cảm ơn!

skkn