Skkn nâng cao phẩm chất, năng lực cho học sinh lớp 3 qua công tác chủ nhiệm

SKKN Nâng cao phẩm chất, năng lực cho học sinh lớp 3 qua công tác chủ nhiệm .........................

I. PHẦN MỞ ĐẦU.
1. Lý do chọn đề tài:
Như chúng ta đã biết, Song song với việc dạy học văn hoá theo hướng hiện
đại, tăng cường tính chủ động sáng tạo và phát triển phẩm chất năng lực của học
sinh thì việc đổi mới giáo dục nhân cách học sinh theo hướng đó cũng được đặt ra
cấp thiết. Bởi sinh thời chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Có tài mà khơng có đức là
người vơ dụng. Có đức mà khơng có tài làm việc gì cũng khó”. Nhận thức được
tầm quan trọng của việc giáo dục toàn diện học sinh ban giám hiệu nhà trường
ln đề cao vai trị của người giáo viên làm chủ nhiệm lớp.
Vì  bên cạnh việc truyền đạt kiến thức cho học sinh  thì mỗi giáo viên chủ
nhiệm có một trọng trách cao cả là: “Dạy các em làm người”. Tôi nhận thấy rằng:
giáo viên chủ nhiệm là người cha, người mẹ, người thầy, là người anh, người chị,
… và cũng có những lúc cần là người bạn… Như vậy có nghĩa là cùng một lúc
giáo viên chủ nhiệm có nhiều “vai diễn” và vai nào cũng địi hỏi phải hồn thành
xuất sắc... Hơn nữa trong cơng tác chủ nhiệm đòi hỏi người giáo viên phải thực sự
tâm huyết u nghề, u người và có tình người coi học trị như người thân u
của mình.
Học sinh tiểu học như một tờ giấy trắng dễ vẽ nên một bức tranh đẹp nhưng
cũng dễ bị vấy bẩn. Chính vì thế, là một giáo viên dạy tiểu học công việc không
đơn giản chút nào. Chúng ta không đơn thuần chỉ là dạy học, truyền đạt kiến thức
từ sách vở đến học sinh mà chúng ta phải giáo dục, uốn nắn đạo đức, rèn cho các
em từng hành vi đạo đức đơn giản nhất, để từ đó giúp các em hình thành một nhân
cách, phẩm chất tốt đẹp.
Là mô ̣t giáo viên chủ nhiê ̣m lớp 3 tôi rất mong muốn học trò của mình là
những con ngoan, trò giỏi, tài đức vẹn toàn để sau này lớn lên các em tự tin, năng
động, bản lĩnh bước vào đời, trở thành những người cơng dân có ích cho xã hơ ̣i.
Chính vì vậy mà ngay từ đầu năm học, vừa nhận xong lớp, tôi đã bắt tay ngay vào
việc xây dựng kế hoạch chủ nhiệm, một công việc hết sức quan trọng và cần tiết.
Đầu tiên, để có kế hoạch chủ nhiệm tốt, phù hợp với đặc thù của lớp, tôi đã tìm

hiểu trên nhiều lĩnh vực như tìm hiểu kinh nhgiệm từ đồng nghiệp, tìm hiểu từ gia
đình học sinh và từ các tài liệu liên quan để mong sao có một năm học thành cơng
với vai trị giáo viên chủ nhiệm của mình. Do đó tơi quyết định chọn đề tài:
“Nâng cao phẩm chất, năng lực cho học sinh lớp 3 qua công tác chủ nhiệm”
làm nội dung nghiên cứu

Thực hiện: Thới Thị Thu Ba – GV trường TH Nguyễn Văn Trỗi...........................................Trang 1

skkn


SKKN Nâng cao phẩm chất, năng lực cho học sinh lớp 3 qua công tác chủ nhiệm .........................

2. Mục tiêu, nhiệm vụ đề tài.
a. Mục tiêu đề tài:
Giúp học sinh lớp 3 nâng cao phẩm chất, năng lực qua công tác chủ nhiệm.
Qua đó giáo dục giúp các em hồn thiện nhân cách để trở thành con ngoan, trò
giỏi.
b. Nhiệm vụ của đề tài:
Đề tài: “Nâng cao phẩm chất, năng lực cho học sinh lớp 3 qua công tác chủ
nhiệm” tập trung chủ yếu vào một số nhiệm vụ sau:
- Nghiên cứu các loại tài liệu về phương pháp dạy học phát triển phẩm chất,
năng lực để nghiên cứu đề tài.
- Khảo sát đối tượng học sinh lớp 3 để xây dựng những biện pháp phù hợp
với tâm sinh lí các em.
- Cung cấp một số biện pháp mới có tính khả thi về nâng cao phẩm chất,
năng lực cho học sinh lớp 3 qua công tác chủ nhiệm lớp.
3. Đối tượng nghiên cứu.
Đề tài: “Nâng cao phẩm chất, năng lực cho học sinh lớp 3 qua công tác chủ
nhiệm” nên đối tượng nghiên cứu là các em học sinh lớp 3 trường tiểu học Nguyễn

Văn Trỗi – Huyện Krông Năng – Tỉnh Đăk Lăk.
4. Giới hạn của đề tài.
Do giới gạn của các biện pháp được nghiên cứu trong đề tài nên giới hạn của
đề tài chỉ nghiên cứu học sinh lớp 3 trường tiểu học Nguyễn Văn Trỗi – Huyện
Krông Năng – Tỉnh Đăk Lăk.
5. Phương pháp nghiên cứu.
Trong q trình nghiên cứu đề tài, tơi đã sử dụng một số biện pháp sau:
a. Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Là phương pháp nghiên cứu một số tài
liệu, một số văn bản có liên quan đến phương pháp dạy học phát triển phẩm chất
năng lực học sinh.
b. Phương pháp khảo sát: Là phương pháp khảo sát đối tượng học sinh lớp 3
để tìm hiểu tâm sinh lí lứa tuổi từ đó có căn cứ nghiên cứu nội dung đề tài.
c. Phương pháp trao đổi kinh nghiệm: Là phương pháp trao đổi với một số
đồng nghiệp có kinh nghiệm về dạy học phát triển phẩm chất năng lực.
d. Phương pháp tổng kết: Là phương pháp tổng kết những vấn đề đã nghiên
cứu và khảo sát từ đó xây dựng những biện pháp có tính khả thi cho đề tài.
Ngồi ra tơi cịn sử dụng thêm một số phương pháp khác.

Thực hiện: Thới Thị Thu Ba – GV trường TH Nguyễn Văn Trỗi...........................................Trang 2

skkn


SKKN Nâng cao phẩm chất, năng lực cho học sinh lớp 3 qua công tác chủ nhiệm .........................

II. PHẦN NỘI DUNG.
1. Cơ sở lý luận. (Tài liệu tham khảo trên Internet)
1.1. Vai trò dạy học phát triển phẩm chất, năng lực
Dạy học phát triển năng lực là quá trình thiết kế, tổ chức và phối hợp giữa
hoạt động dạy và hoạt động học, tập trung vào kết quả đầu ra của q trình này.

Trong đó nhấn mạnh người học cần đạt được các mức năng lực như thế nào sau khi
kết thúc một giai đoạn (hay một quá trình) dạy học.
1.2. Đặc điểm của dạy học phát triển năng lực
Đặc điểm quan trọng nhất của dạy học phát triển năng lực là xác định và đo
lường được “năng lực” đầu ra của học sinh. Dựa trên mức độ làm chủ kiến thức, kỹ
năng và thái độ của học sinh trong quá trình học tập.
Dưới đây là những đặc điểm nổi bật của dạy học theo định hướng phát triển
năng lực (Dựa trên “Tiêu chí đánh giá SGK theo định hướng phát triển năng lực”)
Đặc điểm về mục tiêu: Chú trọng hình thành phẩm chất và năng lực thơng
qua việc hình thành kiến thức, kỹ năng; mục tiêu dạy học được mô tả chi tiết và có
thể đo lượng và đánh giá được. Dạy học để biết cách làm việc và giải quyết vấn đề.
Đặc điểm về nội dung dạy học: Nội dung được lựa chọn nhằm đạt được các
mục tiêu năng lực đầu ra. Chú trọng các kỹ năng thực hành, vận dụng vào thực
tiễn. Nội dung chương trình dạy học có tính mở tạo điều kiện để người dạy và
người học dễ cập nhật tri thức mới.
Đặc điểm về phương pháp tổ chức:
Người dạy chủ yếu đóng vai trị là người tổ chức, cố vấn, hỗ trợ người học
chiếm lĩnh tri thức; chú trọng phát triển khả năng giải quyết vấn đề.
Đẩy mạnh tổ chức dưới dạng các hoạt động, người học chủ động tham gia
các hoạt động nhằm tìm tịi khám phá, tiếp nhận tri thức mới.
Giáo án được thiết kế có sự phân hóa theo trình độ và năng lực của người
học
Người học có nhiều cơ hội được bày tỏ ý kiến, quan điểm và tham gia phản
biện.
Đặc điểm về khơng gian dạy học: Khơng gian dạy học có tính linh hoạt, tạo
khơng khí cởi mở, thân thiện trong lớp học. Lớp học có thể tron phịng hoặc ở
ngồi trời, trong công viên, bảo tàng… nhằm dễ dàng tổ chức các hoạt động nhóm
Đặc điểm về đánh giá: Tiêu chí đánh giá dựa vào kết quả “đầu ra”, quan tâm
tới sự tiến bộ của người học. Chú trọng khả năng vận dụng kiến thức đã học vào
thực tiễn. Ngoài ra 1 đặc điểm quan trọng trong đánh gia đó là: người học được

Thực hiện: Thới Thị Thu Ba – GV trường TH Nguyễn Văn Trỗi...........................................Trang 3

skkn


SKKN Nâng cao phẩm chất, năng lực cho học sinh lớp 3 qua công tác chủ nhiệm .........................

tham gia vào quá trình đánh giá, nâng cao năng lực phản biện, một phẩm chất quan
trọng của con người thời kỳ hiện đại.
Đặc điểm về sản phẩm giáo dục:
Tri thức người học có được là khả năng áp dụng vào thực tiễn. Phát huy khá
năng tự tìm tịi, khám phá vừ ứng dụng nên người học không bị phụ thuộc vào học
liệu
Người học trở thành những con người tự tin năng động và có năng lực.
2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu.
1.1. Thuận lợi
Trường tiểu học Nguyễn Văn Trỗi là đơn vị đóng trên địa bàn trung tâm thị
trấn Krơng Năng, trường ln được các cấp chính quyền cũng như ban giám hiệu
nhà trường, cha mẹ học sinh quan tâm nên cơ sở vật chất trong lớp cũng như cảnh
quan luôn được đầu tư, mua sắm đầy đủ. Nhà trường luôn tạo mọi điều kiện thuận
lợi nhất cho giáo viên và học sinh thực hiện tốt công tác dạy và học.
Đội ngũ giáo viên khỏe, trẻ và rất nhiệt tình trong cơng tác, luôn chú trọng
đến chất lượng giáo dục học sinh từ đạo đức đến kiến thức văn hóa. Giáo viên ln
tìm tịi, học hỏi để khơng ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, ứng dụng công
nghệ thông tin trong dạy học để đáp ứng yêu cầu đổi mới hiện nay của ngành giáo
dục.
Đa số gia đình học sinh trong lớp đều là con em có hồn cảnh khá giả, nên
được trang bị đầy đủ sách vở và các thiết bị phụ vụ học tập tốt hơn. Bố mẹ luôn
quan tâm con cái, thường xuyên trao đổi và kết hợp với giáo viên chủ nhiệm để có
sự giáo dục con em ở ngoài trường học một cách chu đáo và an tồn.

2. Khó khăn
Ở lớp 3 các em cịn nhỏ, ý thức chủ định phát triển chưa bền vững, tâm sinh
lý thường bị tác động của các yếu tố bên ngoài nên nhiều khi còn lơ là chểnh mảng
đến học học. Một số em thường xem nhiều nội dung giải trí trên Internet nên bị tác
động, do đó các em hay nói cộc lốc, nói tiếng lóng, nói ngang trong giờ học,...
Điều này gây rất nhiều trở ngại cho giáo viên chủ nhiệm trong việc giáo dục
nền nếp, đạo đức nói chung và dạy học phát triển năng lực cho các em nói riêng.
3. Nguyên nhân, yếu tố tác động đến chất lượng công tác chủ nhiệm lớp
Nguyên nhân ảnh hưởng đến việc dạy học phát triển phẩm chất năng lực cho
học sinh lớp 3 thì có nhiều ngun nhân. Nhưng chủ yếu có 2 nguyên nhân tác
động và ảnh hưởng nhiều nhất đến điều đó:
- Thứ nhất là nguyên nhân chủ quan: Đa số các em ở lớp 3 của tơi chủ nhiệm
đều thuộc những gia đình có 1-2 con, nên các em luôn được bố mẹ cưng chiều,
Mọi việc làm từ cá nhân đến sinh hoạt cộng đồng của các em đều do bố mẹ làm
thay (thậm chí có em còn được bốt mẹ đút cơm trong mỗi bữa ăn), điều đó là một
điểm yếu lớn nhất tạo cho học sinh tính ỉ lại, chây lười. Mỗi khi đến lớp các em
lười hoạt động, ngại tham gia sinh hoạt cộng đồng, sinh hoạt tập thể nên những
phẩm chất, năng lực của các em không được phát triển đúng mức.
Thực hiện: Thới Thị Thu Ba – GV trường TH Nguyễn Văn Trỗi...........................................Trang 4

skkn


SKKN Nâng cao phẩm chất, năng lực cho học sinh lớp 3 qua công tác chủ nhiệm .........................

- Thứ hai là nguyên nhân khách quan: Do sự phát triển bùng nổ của Cơng
nghệ 4.0, mọi thứ đều có trên Internet, được phát tán trên mọi thiết bị điện tử: Tivi,
máy tính, Aipat, điện thoại thơng minh,…do đó sau giờ học các em đều dán mắt
vào những chiếc máy tính, những chiếc điện thoại để xem. Có nhiều nội dung độc
hại trên mạng đã đầu độc vào tâm trí các em, dẫn đến việc dạy học phát triển phẩm

chất năng lực của giáo viên đã gặp khơng ít khó khăn. Nhưng với kinh nghiệm dạy
học của bản thân tơi đã tìm ra được một số biện pháp để thay đổi phần nào những
nguyên nhân trên và giúp các em phát triển được những phẩm chất, năng lực của
mình. Dưới đây là những biện pháp đó.
3. Nội dung và hình thức của giải pháp:
a. Mục tiêu của giải pháp.
Mục tiêu của giải pháp là trình bày một số biện pháp Giúp học sinh lớp 3
nâng cao phẩm chất năng lực qua công tác chủ nhiệm. Qua đó các em phát triển
nhân cách của mình và nắm bắt những kiến thức đã học vận dụng vào thực tiễn.
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp.
* Bước 1: Lựa chọn Hội đồng tự quản chuẩn mực.
Hội đồng tự quản gồm chủ tịch hội đồng tự quản và các thành viên khác
trong hội đồng. Hội đồng có nhiệm vụ tự quản, điều hành mọi sinh hoạt của lớp
khi cơ giáo khơng có mặt ở lớp hoặc điều hành lớp khi cô giáo yêu cầu. Hội đồng
tự quản là xương sống của lớp học, là thành viên cầm cân nảy mực trong lớp.
Chính vì vậy việc lựa chọn Hội đồng tự quản hết sức quan trọng. Do đó ngay từ
đầu lớp học tơi đã xây dựng kế hoạch tuyển chọn hội đồng tự quản như sau:
Thứ nhất: Xây dựng tiêu chí.
Thứ hai: Họp lớp, bình chọn cơng khai, cơng bằng.
Thứ ba: Tổ chức tập huấn, hướng dẫn Hội đồng cách thức thực hiện nhiệm
vụ của mình.
Về tiêu chí thì gồm các tiêu chí sau:
Một là: Chăm ngoan, học giỏi.
Hai là: Đoàn kết, yêu thương, biết chia sẻ cùng bạn.
Ba là : Nhanh nhẹn hoạt bát, xử lí nhanh, kịp thời những hoạt động của lớp.
Bốn là: Có ngơn ngữ giao tiếp thuyết phục.
Cách tiến hành: Tôi tổ chức buổi sinh hoạt lớp cuối tuần. Sau khi nêu tiêu
chí trên bảng lớp, tơi tiến hành cho các em thảo luận, ứng cử, đề cử. Sau đó tơi
phân tích bổ sung để những em được giới thiệu nhưng khơng được chọn (có thể do
các bạn đề cử theo cảm tính,...). Cuối cùng chốt danh sách hội đồng gồm: Chủ tịch

hội đồng, phó chủ tịch hội đồng và các thành viên.

Thực hiện: Thới Thị Thu Ba – GV trường TH Nguyễn Văn Trỗi...........................................Trang 5

skkn


SKKN Nâng cao phẩm chất, năng lực cho học sinh lớp 3 qua công tác chủ nhiệm .........................

( Hội đồng tự quản lớp 3E)
* Bước 2: Phân công nhiệm vụ ban tự quản lớp:
Để giúp ban tự quản lớp hiểu biết về nhiệm vụ của mình và có những chỉ
đạo cho lớp hoạt động hiệu quả thì trước hết tơi tổ chức tập huấn cho các em về
chức năng nhiệm vụ của ban tự quản. Nội dung tập huấn bao gồm những nhiệm vụ
của ban tự quản (Nhiệm vụ của Chủ tịch hội đồng tự quản, Phó Chủ tịch hội đồng
tự quản phụ trách học tập, Phó Chủ tịch hội đồng tự quản phụ trách văn thể mỹ,
các tổ trưởng).
Ngoài việc hướng dẫn các em thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình thì
tơi cịn chia sẻ với các em về những cư xử văn hóa, lịch sự của người cán bộ lớp để
các thành viên trong lớp vừa nghe lời vừa yêu mến. Cán bộ lớp phải là tấm gương
cho các bạn học tập, là cầu nối của các mối quan hệ trong lớp, là nơi xây dựng mối
đoàn kết nội bộ….
Sau khi các em hiểu được nhiệm vụ của mình thì tơi tiến hành phân cơng
nhiệm vụ cho từng em. Và yêu cầu ban tự quản bắt tay vào việc, từng bước thay
giáo viên chủ nhiệm quản lý lớp học một cách khoa học, tiến bộ và đoàn kết.

( Tập huấn Ban tự quản)
Thực hiện: Thới Thị Thu Ba – GV trường TH Nguyễn Văn Trỗi...........................................Trang 6

skkn

SKKN Nâng cao phẩm chất, năng lực cho học sinh lớp 3 qua công tác chủ nhiệm .........................

Trong giai đoạn đầu hình thành tập thể lớp tự quản, giáo viên chủ nhiệm
thường xuyên đối thoại với Ban tự quản lớp. Cứ mỗi tuần, vào tiết sinh hoạt lớp,
giáo viên chủ nhiệm lại tổ chức một cuộc “đối thoại nóng” với Ban tự quản lớp để
biết cụ thể tình hình của từng học sinh trong lớp và khả năng tự quản của Ban tự
quản lớp. C ̣c đới thoại có thể thường bắt đầu bằng các gợi ý “mềm” của giáo
viên: “Theo các em thế nào là ăn mặc gọn gàng, sạch sẽ?” hoặc “Các em vi phạm
nội quy của trường sẽ ảnh hưởng như thế nào đến tập thể lớp?” Để các em tự nói
cũng là cách để các em tự đòi hỏi bản thân mình phải tự điều chỉnh làm sao cho
đúng.
Đồng thời, tôi dành thời gian cuối tiết sinh hoạt lớp để động viên, khen ngợi
những việc Ban tự quản đã làm tốt và hướng dẫn các em cách khắc phục những
khó khăn để phát huy năng lực tự quản tốt hơn.
Như vậy, giáo viên chủ nhiệm đóng vai trò là người cố vấn và bồi dưỡng đội
ngũ Ban tự quản lớp. Giáo viên chủ nhiệm không được khốn trắng hoặc biến Ban
tự quản lớp thành cơng cụ để quản lí lớp.
* Bước 3: Sử dụng phương pháp nêu gương trong công tác chủ nhiệm.
Tuyên dương những việc làm tốt trước tập thể có sức lan tỏa rất lớn tới học
sinh, nó có tác dụng gấp nhiều lần những phương pháp giáo dục khác. Đối với đặc
điểm tâm lí của học sinh lớp 3 các em rất thích được khen, đặc biệt là khen trước
các bạn, … điều này làm cho các em cảm thấy tự hào, phấn chấn và hạnh phúc.
Hàng ngày trong mỗi tiết học tôi thường xuyên khen ngợi sự tích cực, cố
gắng của các em, luôn dành cho các em những lời động viên khích lệ trước những
tiến bộ của các em trong giờ học. Cuối mỗi tuần vào tiết Hoạt động tập thể tơi cho
học sinh bình chọn cá nhân, tổ có nhiều bạn có cố gắng học tập, hăng hái phát biểu
xây dựng bài. Phần thưởng cho các em chỉ đơn giản là một tràng pháo tay của cả
lớp hoặc được các bạn múa, hát cho xem, phần thưởng vào cuối tháng cho mỗi học

sinh có tiến bộ là một quyển vở. Đối với những em có tiến bộ vượt trội trong tuần
được lựa chọn để tuyên dương trong giờ Sinh hoạt dưới cờ. Điều này đã tác động
mạnh đến ý thức của các em, làm cho những học sinh khác luôn có mong muốn
được tuyên dương như bạn và sẽ cố gắng hơn.

Thực hiện: Thới Thị Thu Ba – GV trường TH Nguyễn Văn Trỗi...........................................Trang 7

skkn


SKKN Nâng cao phẩm chất, năng lực cho học sinh lớp 3 qua công tác chủ nhiệm .........................

( Khen ngợi, động viên trước lớp)
Khi khen ngợi tôi luôn chú ý.
+ Khen phải có chừng mực khơng nên tập chung vào một học sinh vì làm
như thế trẻ chỉ quen với những lời khen, do vậy khi có thiếu sót trẻ khó tiếp thu sự
uốn nắn.
+ Khen ngợi phải đúng, kịp thời: Mức độ cố gắng của học sinh đến đâu thì
khen các em đến đó tránh khen ngợi tràn lan, chung chung. Đặc biệt đối với trẻ
nhút nhát cần khuyến khích những tiến bộ dù là rất nhỏ. Khen phải chỉ rõ khen cái
gì ? tại sao được khen?.
+ Các hình thức khen phải đa dạng: Nụ cười, cử chỉ, lời khuyến khích, một
sự tin cậy, hoặc bằng hiện vật như: vở, bút, tẩy,…
VD: Khi thấy trị mải nói chuyện riêng tôi đã đến gần và đưa ra câu hỏi đơn
giản, dễ hiểu phù hợp với nội dung bài học. Nếu em đó đưa ra câu trả lời chưa
đúng hết tôi sẽ nhận xét em: Câu trả lời của con gần đúng rồi, nhưng nếu con chú ý
vào bài học thì cơ chắc chắn con sẽ có câu trả lời tuyệt vời hơn đấy.
* Bước 4: Xây dựng phong trào “Nói lời hay làm việc tốt”.
Trước đây việc dạy cho các em nói lời hay làm việc tốt được tổ chức dạy ở
môn Đạo đức. Nội dung bài học được chia thành 2 phần: phần nghe kể chuyện và

phần thực hành. Đối với học sinh tiểu học, việc dạy học theo hướng phát triển
phẩm chất năng lực là tương đối khó. Chứ chưa nói đến rèn kĩ năng sống hay nâng
cao kĩ năng sống. Do đó, xây dựng các phong trào thi đua là một hình tức tổ chức
khá hiệu quả trong việc nâng cao kĩ năng sống cho các em, trong đó xây dựng
phong trào “Nói lời hay làm việc tốt” là một ví dụ. Để thực hiện được phong trào
này, tôi đã tiến hành thực hiện theo các bước sau:
Đầu tiên tơi tạo tình huống bất ngờ để giúp học sinh nhận thức vấn đề lời
nói. Ví dụ khi vào lớp, tôi nghiêm nét mặt, gọi một học sinh lên hỏi về chuẩn bị bị
đồ dùng học tập. Thế là học sinh im lặng, sợ sệt, trả lời nhỏ.
Thực hiện: Thới Thị Thu Ba – GV trường TH Nguyễn Văn Trỗi...........................................Trang 8

skkn


SKKN Nâng cao phẩm chất, năng lực cho học sinh lớp 3 qua công tác chủ nhiệm .........................

Sau khi hỏi xong tôi mới nhẹ nhàng xuống lớp và nêu câu hỏi: “Cơ nói như
vậy các con có thích khơng?” (khơng ạ); “các con thích cơ nói nhẹ nhàng khơng?”
(có ạ).
Bắt đầu từ đó tơi mới giải thích cho các em việc đặt lời nói khi giao tiếp các
con phải nói với thái độ vui vẻ, giọng nhẹ nhàng, chậm rãi thì người nghe mới hiểu
và thích thái độ của các con. Cứ như vậy vào mỗi buổi học tôi thường nhắc lại vấn
đề lời nói khi giao tiếp để các em hồn thiện từng bước trong giao tiếp.
Sau đó tơi lựa chọn một số nội dung, tình huống để tạo lời nói hay khi giao
tiếp.
Ở trường hợp này này tơi thường lồng ghép vào trong mỗi bài học để học
sinh tự vận dụng ngôn ngữ đã học. Bước này chỉ thực hiện sau khi tôi thực hiện
bước 1 thành công, các em biết sử dụng những ngôn ngữ văn minh, nhẹ nhàng để
giao tiếp như: bạn làm ơn…, bạn vui lịng;, bạn ơi mình cho mình hỏi,…”mình xin
lỗi bạn”,… Cụ thể ở một số bàn học thích hợp tơi tạo tình huống và cho các em

đóng vai để thể hiện lời nói của mình.

( Chia sẻ, khuyến khích học sinh nói lời hay làm việc tốt)
* Bước 5: Phối hợp tốt giữa gia đình, nhà trường và xã hội.
- Phối hợp với công tác Đội để nâng cao phẩm chất và năng lực cho học
sinh:
Thông qua các hoạt động tập thể, các phong trào của Đội phát động,giáo
viên phải kết hợp và cùng hướng học sinh tham gia các hoạt động như : múa hát
sân trường, giao lưu văn nghệ ... để giúp học sinh rèn luyện sự tự tin, mạnh dạn
trước đám đông, phát triển các kĩ năng giao tiếp và ứng xử với bạn bè. Tổ chức cho
học sinh tham gia các hoạt động nhân đạo : Chương trình qun góp ủng hộ đồng
bào miền trung bị lũ lụt, phong trào đền ơn đáp nghĩa...phong trào "lá lành đùm lá
rách" giúp đỡ các bạn có hồn cảnh khó khăn vươn lên trong cuộc sống. Để thơng
qua đó học sinh biết đoàn kết, biết chia sẻ tương thân, tương ái với những hồn
cảnh khơng may mắn.
Thực hiện: Thới Thị Thu Ba – GV trường TH Nguyễn Văn Trỗi...........................................Trang 9

skkn


SKKN Nâng cao phẩm chất, năng lực cho học sinh lớp 3 qua công tác chủ nhiệm .........................

- Phối hợp với gia đình để cùng giáo dục các em.
Gia đình, nhà trường là nơi có ảnh hưởng trực tiếp tới sự định hình và phát
triển nhân cách con người và xã hội là nơi thử thách, đánh giá sự trưởng thành của
nhân cách đó, cho nên con người nếu có sự quan tâm đúng mức từ ba môi trường
này nhất là từ gia đình thì tất yếu sẽ có điều kiện phát triển lành mạnh, hình thành
phát triển nhân cách tốt. Để thực hiện tốt nhiệm vụ của mình là một giáo viên chủ
nhiệm tôi thiết nghĩ việc phối hợp với gia đình để cùng nhau giáo dục học sinh là
điều vô cùng cần thiết và quan trọng.

( Ủng hộ bảo lụt miền trung)
Để tạo sợi dây liên kết với phụ huynh học sinh thì có nhiều cách thức khác
nhau. Với thời đại cơng nghệ thơng tin hiện nay thì hầu hết các bậc phụ huynh đều
sử dụng thiết bị điện thoại thơng minh tơi có thể thành lập nhóm zalo riêng cho lớp
học để tiện trao đổi hoặc thông báo về tình hình học tập của các em học sinh.
Ngoài ra để kiểm tra mức độ thực hiện những hành vi và thói quen tốt có được các
em áp dụng và thực hiện thường xun tại nhà khơng thì tơi có thể lập một bảng thi
đua cho các em thực hiện tại nhà được giao cho phụ huynh đánh giá như sau :

Thực hiện: Thới Thị Thu Ba – GV trường TH Nguyễn Văn Trỗi.........................................Trang 10

skkn


SKKN Nâng cao phẩm chất, năng lực cho học sinh lớp 3 qua cơng tác chủ nhiệm .........................

NHỮNG BƠNG HOA CHĂM CHỈ
Họ và tên : ……………………………………………
Lớp : ……………………………………………………….
Đánh giá PHHS

STT Những việc cần thực hiện

Đạt

Chưa đạt

1.

Biết chào hỏi người lớn tuổi một cách lễ phép

2.

Chăm chỉ làm việc nhà giúp đỡ ông bà cha mẹ những
công việc nhà.
Tự tin và mạnh dạn trong giao tiếp.
Không xem quá nhiều và chơi các trị chơi điện tử
khơng lành mạnh.
Trang phục đầu tóc gọn gàng, biết giữ vệ sinh thân thể.
Kính trên và biết nhường nhịn em nhỏ.
Trung thực,biết nhận lỗi và sữa lỗi khi làm sai.
Phụ huynh ký và ghi rõ họ tên

3.
4.
5.
6.
7.

Sau mỗi một tuần học tức là cuối một tuần học giáo viên sẽ thu lại các phiếu
để đánh giá q trình thực hiện của các em ở nhà. Cịn vấn đề tồn tại sẽ được trao
đổi với phụ huynh cùng tìm ra cách giải quyết. Từ đó phát huy và tuyên dương
những học sinh thực hiện tốt và uốn nắn điều chỉnh các hành vi của học sinh .
c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp.
Nâng cao phẩm chất, năng lực cho học sinh lớp 3 qua công tác chủ nhiệm là
một phương pháp giáo dục tuy khơng phải là mới nhưng rất khó triển khai vì nhiều
lý do khách quan khác nhau. Để tổ chức giáo dục học sinh nâng cao phẩm chất,
năng lực nghĩa là học sinh tham gia một cách tự giác, vui vẻ và thân thiện để phát
triển phẩm chất năng lực của mỗi em thì địi hỏi phải có sự đồng thuận cao của

người giáo viên với Ban giám hiện nhà trường và các tổ chức trong trường cùng
với cha mẹ học sinh, nếu khơng có sự phối hợp chặt chẽ này sẽ ảnh hưởng đến chất
lượng học tập và rèn luyện của học sinh. Còn nếu tổ chức một cách máy móc, rập
khn thì sẽ ảnh hưởng nhiều đến các vấn đề các trong q trình giáo dục. Điều
này có thể khẳng định việc tổ chức Nâng cao phẩm chất, năng lực cho học sinh lớp
3 qua công tác chủ nhiệm luôn là mối quan hệ chặt chẽ với các phương pháp dạy
học khác. Người giáo viên phải linh động và sáng tạo thì cơng việc mới thực hiện
đúng ý đồ. Mục tiêu bài dạy mới đạt được.

Thực hiện: Thới Thị Thu Ba – GV trường TH Nguyễn Văn Trỗi.........................................Trang 11

skkn


SKKN Nâng cao phẩm chất, năng lực cho học sinh lớp 3 qua công tác chủ nhiệm .........................

d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm vi
và hiệu quả ứng dụng.
Với những biện pháp tơi đã thực hiện như trên, kết quả đã có sự chuyển biến
rõ rệt. Kết quả thống kê số học sinh chăm học hoặc có chăm học nhưng vẫn cịn lơ
là khi chưa áp dụng biện pháp còn khá nhiều. Một con số làm tôi thấy lo.
Số em chăm học
Số em có chăm học Sớ em thường xun
Hăng say phát biểu nhưng chưa bền vững
mất đoàn kết
TSHS
SL
%
SL
%

SL
Tỷ lệ %
29

15

52

10

34

4

14

Nhưng sau khi áp dụng các biện pháp nêu trên một thời gian tơi đã thấy có
kết quả thay đổi rõ rệt. Điều không ngờ được là một số phụ huynh đã gọi điện,
nhắn tin trên nhóm zalo cảm ơn tơi về những gì tơi đã làm cho học sinh trời gian
qua. Tuy đây chưa phải là một kết quả thay đổi thật cao so với yêu cầu thực tế
trong lớp. Nhưng đó là dấu hiệu của tính khả thi được áp dụng trong đề tài. Là
minh chứng cho sự tiến bộ khi áp dụng các biện pháp. Điều làm tôi rất vui và hài
lịng về những gì bản thân mình đã cố gắng trong thời gian qua.
Tôi tiếp tục nghiên cứu và mở rộng thêm những biện pháp hữu ích hơn, hiệu
quả hơn để áp dụng song song với những gì đã làm được. Với mong muốn, cuối
năm học những con số về bảng thống kê trên là nững chữ số 0 tròn trĩnh.
Dưới đây là thống kê về số học sinh tập trung học tập sau khi áp dụng biện
pháp:

TSHS

29

Số em chăm học
Hăng say phát biểu
SL
%
20

69

Sớ em có chăm học Số em thường xuyên
nhưng chưa bền vững
mất đoàn kết
SL
%
SL
Tỷ lệ %
7

24

2

7

Thực hiện: Thới Thị Thu Ba – GV trường TH Nguyễn Văn Trỗi.........................................Trang 12

skkn

SKKN Nâng cao phẩm chất, năng lực cho học sinh lớp 3 qua công tác chủ nhiệm .........................

III. PHẦN KẾT LUẬN
1. Kết luận
Đề tài: “Nâng cao phẩm chất, năng lực cho học sinh lớp 3 qua công tác
chủ nhiệm” là một nội dung tuy khơng cịn mới lạ về các chủ đề đã đề xuất nhưng
nó hồn tồn mới về cách thức thực hiện. Đây là một quá trình nghiên cứu cụ thể,
chi tiết từ bước nghiên cứu tài liệu để lấy dẫn chứng, căn cứ cơ sở lý luận, cơ sở
pháp lý từ nhiều nguồn tài liệu khác nhau đến quá trình khảo sát đối tượng học
sinh, đối tượng gia đình cho đến việc áp dụng các biện pháp của đề tài vào lớp học
trong công tác chủ nhiệm lớp tư đầu năm đến hết học kì I. Với q trình nghiên
cứu cụ thể và kĩ càng, tơi đã đưa ra được những dẫn chứng cụ thể, thiết thực về
tính hiệu quả của đề tài, đó là sự thay đổi số liệu về tính tích cực của học sinh trong
học tập. Bởi việc nâng cao phẩm chất năng lực cho học sinh là một nội dung dạy
học đổi mới và rất cần thiết hiện nay vì quá trình dạy học truyền thống trước đây
đã lộ rõ những nhược điểm lớn trong đào tạo kiến thức kĩ năng cho học sinh. Các
em học nhiều, học thuộc nhưng khi ra va chạm với cuộc sống thì tỷ lệ các em làm
được việc rất thấp. Thậm chí nếu làm việc trong các tập đồn nước ngồi, địi hỏi
kiến thức và kĩ năng ln song hành, chất lượng cao thì đa số kĩ sư Việt Nam chưa
đáp ứng được yêu cầu. Đây là một thiệt thòi rất lớn cho học sinh, sinh viên Việt
Nam trước những cơ hội đổi mới với giao thương các nước trên thế giới.
Chính vì vậy mà giáo dục đã và đang khắc phục từng bước nhược điểm này
với mong muốn thay đổi nhận thức và hành động của mỗi người dân Việt Nam
trong thời kì Cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Nội dung đề tài chỉ là một
hạt cát nhỏ bé trong hàng triệu khối cát đang góp phần xây nên một thế hệ chuẩn
về đạo đức về kiến thức kĩ năng để sống và làm việc trong sự hiện đại của đất
nước. Nhưng muốn xây dựng một thế hệ có phẩm chất, năng lực tốt thì trước hết
địi hỏi người giáo viên chủ nhiệm phải có kiến thức vững chắc, có kỹ năng sư
phạm tốt, biết giao tiếp, hiểu được đặc điểm tâm sinh lý của trẻ để dễ dàng đồng
cảm với các em, hiểu các em cần gì, muốn gì và lo sợ gì, qua đó, người giáo viên

gần gũi chia sẻ tâm tư với các em giúp các em cảm giác thoải mái, vui vẻ, ham
muốn mỗi giờ lên lớp. Người giáo viên phải yêu nghề mến trẻ; đồng thời, người
giáo viên cũng phải là tấm gương sáng cho học sinh noi theo, là người cha, người
mẹ trong việc giáo dục.
Đề tài: “Nâng cao phẩm chất, năng lực cho học sinh lớp 3 qua công tác
chủ nhiệm” là một minh chứng cho thấy muốn giúp học sinh rèn luyện và phát
huy nhân cách của học sinh thì khơng chỉ giáo viên nhiệt tình, chăm lo học sinh mà
còn phải xây dựng kế hoạch chủ nhiệm cụ thể cho từng tuần, từng tháng và cho cả
Thực hiện: Thới Thị Thu Ba – GV trường TH Nguyễn Văn Trỗi.........................................Trang 13

skkn


SKKN Nâng cao phẩm chất, năng lực cho học sinh lớp 3 qua công tác chủ nhiệm .........................

năm học. Xây dựng đội ngũ cán sự cốt cán nhiệt tình, có tinh thần trách nhiệm rèn
ý thức tự giác, tự quản tốt cho học sinh. Phải nắm bắt được hoàn cảnh gia đình của
mỗi em và đặc điểm tâm sinh lý của mỗi em để có biện pháp giáo dục phù hợp,
hướng các em đi dần vào nề nếp tốt. Luôn luôn gần gũi với học sinh, không chỉ là
cô, vừa là cha mẹ mà cũng có lúc phải là bạn của các em. Ngoài ra, người giáo
viên cần phải kết hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh, phối hợp với các ban ngành
đoàn thể trong nhà trường, địa phương, ban điều hành tổ, xã ... nhằm gắn bó mối
quan hệ giữa gia đình với nhà trường và xã hội cùng dạy dỗ các em thành con
ngoan, trò giỏi.
2. Đề xuất:
Để đề tài được thực hiện một cách sâu rộng và có kết quả cao hơn, tơi xin đề
xuất một số kiến nghị như sau:
- Nhà trường cần trang bị thêm về cơ sở vật chất, thiết bị dạy học mới để
giáo viên có cơ hội tìm hiểu và triển khai thực hiện nhiệm vụ của mình thuận lợi
hơn.

- Với các bậc phụ huynh cần quan tâm đến con em mình nhiều hơn, cần có
biện pháp giúp đỡ, quản lý con em việc chơi, sử dụng các thiệt bị điện tử, viễn
thông khi ở nhà chặt chẽ hơn. Kết hợp chặt chẽ với giáo viên chủ nhiệm để kịp thời
có những hành động cụ thể khi thấy con em mình chưa ngoan.
Krông Năng; Ngày 9 tháng 3 năm 2021
Người viết

Thới Thị Thu Ba

Thực hiện: Thới Thị Thu Ba – GV trường TH Nguyễn Văn Trỗi.........................................Trang 14

skkn


SKKN Nâng cao phẩm chất, năng lực cho học sinh lớp 3 qua công tác chủ nhiệm .........................

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Tài liệu phương pháp dạy học phát triển phẩm chất năng lực
2. Các tài liệu về Công tác chủ nhiệm lớp.
3. Sổ sinh hoạt hội đồng sư phạm hàng tháng của trường.
4. Sách kĩ năng công tác giáo viên chủ nhiệm Nhà XBLĐ xuất bản
5. Điều lệ trường tiểu học.
6. Sổ công tác giáo viên chủ nhiệm năm học 2020 -2021.
7. Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 2020 -2021 cấp Tiểu học.
Phòng Giáo dục và đào tạo Krông Năng.
8. Quy định về chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học –Bộ giáo dục và đào
tạo.
9. TH34: Công tác chủ nhiệm lớp ở trường Tiểu học. Tài liệu BDTX.

Thực hiện: Thới Thị Thu Ba – GV trường TH Nguyễn Văn Trỗi.........................................Trang 15

skkn


SKKN Nâng cao phẩm chất, năng lực cho học sinh lớp 3 qua công tác chủ nhiệm .........................

NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC GIÁO DỤC
* CẤP CƠ SỞ :
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
* CẤP HUYỆN :
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................

Thực hiện: Thới Thị Thu Ba – GV trường TH Nguyễn Văn Trỗi.........................................Trang 16

skkn


SKKN Nâng cao phẩm chất, năng lực cho học sinh lớp 3 qua công tác chủ nhiệm .........................

MỤC LỤC
I. PHẦN MỞ ĐẦU.........................................................................................Trang 1
1. Lý do chọn đề tài : ......................................................................................Trang 1
2. Mục tiêu, nhiệm vụ đề tài : ...........................................................................Trang 2
3. Đối tượng nghiên cứu:....................................................................................Trang 2
4. Giới hạn của đề tài:........................................................................................Trang 2
5. Phương pháp nghiên cứu.............................................................................Trang 2
II. PHẦN NỘI DUNG....................................................................................Trang 3
1. Cơ sở lý luận:...............................................................................................Trang 3
2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu......................................................................Trang 4
3. Nội dung và hình thức của giải pháp :..............................................................Trang 5
a. Mục tiêu của giải pháp:.................................................................................Trang 5
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp:.................................................Trang 5
c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp:...............................................Trang 11
d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu:................Trang 12
III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ...............................................................Trang 13
1. Kết luận : .....................................................................................................Trang 13

2. Kiến nghị:....................................................................................................Trang 14
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................Trang 15
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC GIÁO DỤC........................Trang 16
MỤC LỤC .....................................................................................................Trang 17

Thực hiện: Thới Thị Thu Ba – GV trường TH Nguyễn Văn Trỗi.........................................Trang 17

skkn