Đa dạng thành phần loài nấm thuộc ngành Basidiomycota ở xã Trà Leng, huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam

3.5.1. Phellinus tremulae (Bondartsev) Bondartsev & Borisov (1953) Số mẫu 6171-72,75
Quả thể có kích thước khá lớn, lúc đầu có hình bán nguyệt hay hình quạt, dần dần dày lên
thành hình móng guốc. Ngang 25 - 50 cm; có lơng mịn, bề mặt trên rất gồ ghề, nứt nẻ toàn thân;
màu nâu xám đậm hoặc hơi đen, mép nhạt hơi, có nhiều lớp hàng năm. Quả thể ký sinh trên thân
gỗ của cây gây thối màu trắng đến hơi vàng, mọc đơn lẻ.
Bề mặt lỗ màu nâu sẫm đến nâu vàng hoặc nâu tía, có 3 - 5 lỗ/mm, các lớp ống khá rõ.
Bào tử 4 - 5,5 x 4 - 4,5 µm; hình elip, gần trịn, màng trơn, sau phát triển thành dày; kiềm hóa
đến hơi vàng trong KOH (0,1 N). Gặp vào cuối tháng 12, đầu tháng 3, trong rừng ẩm.

Hình 1. Quả thể và bào tử lồi Phellinus tremulae (Ảnh Trần Thị Phú)

3.5.2. Trametes variegata Berk. Số mẫu 6239-40
Quả thể có hình bán nguyệt hay hình quạt, kích thước 2 - 4 x 4 - 5 cm. Bề mặt trên rất gồ ghề,
lơng thơ, cứng; nhiều vịng rõ, màu nâu xám đậm hoặc hơi đen. Quả thể hoại sinh trên thân gỗ của
cây gây thối màu trắng đến hơi vàng, mọc đơn lẻ.
Bề mặt lỗ màu nâu sẫm đến nâu tía, có 2 - 3 lỗ/ mm, lỗ hình tổ ong, khá nơng.
Bào tử 4 - 5,5 x 2 - 3 µm; hình trụ, màng trơn. Gặp vào đầu tháng 1 - 3, trong rừng ẩm.

260


Đa dạng thành phần loài nấm thuộc ngành Basidiomycota ở xã Trà Leng, huyện Nam Trà My,…

Hình 2. Quả thể và bào tử loài Trametes variegata (Ảnh Trần Thị Phú)

3.5.3. Favolus tenuiculus (P. Beauv.) Fr. Số mẫu 6214-15
Quả thể có màu hơi trắng đến hơi vàng khi tươi và trở nên sẫm màu khi khơ, mũ hình trịn,
cuống dài đính giữa, bề mặt có lơng mịn, chúng mọc trên đất rừng ẩm cộng sinh với rễ cây. Mặt dưới
lỗ khá to 3 - 4 lỗ/ cm và thịt mềm. Đây là nấm ăn ngon, dai có thể làm thực phẩm chế biến các loại
bột nem. Bào tử hình trụ dài, kích thước 4 - 5,5 x 13 - 15 µm. Gặp vào đầu tháng 2 - 3, trong rừng

ẩm.

Hình 3. Quả thể và bào tử loài Favolus tenuiculus (Ảnh Trần Thị Phú)

4. KẾT LUẬN
Tại núi rừng Trà Leng, huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam, chúng tôi đã xác định được 75
taxon thuộc 43 chi, 17 họ, 6 bộ, 2 lớp, của ngành Basidiomycota. Lớp Agaricomycetes có nhiều bộ
nhất (5 bộ), bộ Agaricales có nhiều họ nhất (8 họ), họ Polyporaceae có nhiều chi nhất (13 chi), chi
Phellinus chiếm ưu thế nhất (9 lồi). Trong đó có 3 lồi mới ghi nhận cho khu hệ nấm lớn Việt
Nam (Phellinus tremulae, Trametes variegate, Favolus teniculus).
Nấm sống hoại sinh chiếm tỷ lệ cao nhất 66,66 % gồm 50 loài, nấm ký sinh cũng khá nhiều
chiếm tỷ lệ 31,92 %. Hầu hết nấm ở Trà Leng đều có khả năng phân hủy chất hữu cơ tạo mơi
trường dinh dưỡng cho đất có 50 lồi (chiếm 66,66 %). Có 11 lồi nấm ăn được (Dacrymyces
chrysospermus, Favolus tenuiculus, Picipes melanopus, Lentinus polychrous, Panus rudis,
Hymenopellis megalospora, Laccaria laccata, Macrolepiota albuminosa, Calvatia lilacina, 16 loài
nấm dược liệu (Inonotus hispidus, I. obliquus I. tabacinus I. rickii, Phellinus adamantinus, P.
hartigii, P. hippophaecola, P. igniarius, P. tremulae, Ganoderma applanatum, G. australe, G.
sessile, G. steyaertianum, Perenniporia martia, Pycnoporus cinnabarinus, Psathyrella
candolleana, 3 loài nấm độc (Chlorophyllum molybdites, Pholiota squarrosa, Conocybe tenera).

261


Trần Thị Phú & Trần Quỳnh Thi

TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1].
[2].
[3].
[4].

[5].

Trịnh Tam Kiệt (1981). Nấm lớn ở Việt Nam, tập 1. NXB Khoa học & Kỹ thuật.
Trịnh Tam Kiệt (2011). Nấm lớn ở Việt Nam, tập 1. NXB Khoa học tự nhiên & Công nghệ.
Trịnh Tam Kiệt (2012). Nấm lớn ở Việt Nam, tập 2. NXB Khoa học tự nhiên & Công nghệ.
Trịnh Tam Kiệt (2013). Nấm lớn ở Việt Nam, tập 3. NXB Khoa học tự nhiên & Công nghệ.
Heinrich, D. & Erika, R. (2014). Morphologie der Groβpilze, mit 112 Farbbildtafeln, Glossar
und Namensregister, Verlag Springer Spektrum.
ABSTRACT

SPECIES DIVERSITY COMPOSITION OF BASIDIOMYCOTA IN
MOUNTAINS OF TRA LENG COMMUNE,
NAM TRA MY DISTRICT, QUANG NAM PROVINCE
Tran Thi Phu 1*, Tran Quynh Thi 2
1

University of Technogogy and Education, University of Da Nang
2

Quang Nam University

Email: ttphu@ ute.udn.vn
Among the mushrooms collected in the mountains of Tra Leng, Nam Tra My district, Quang Nam
province, we have identified 75 taxons belonging to 43 genera, 17 families, 6 orders, 2 classes belonging to
the Basidiomycota. The Agaricomycetes class has the most orders (5 orders), the Agaricales order has the
most families (8 families), the Polyporaceae family has the most genera (13 genera), the Phellinus genus is
the most dominant (9 species). In which, there are 3 new species recorded for the large fungal flora of
Vietnam (Phellinus tremulae, Trametes variegate, Favolus teniculus), a representative number of biological
features have been studied under the microscope.
Keywords: Mushrooms, diversity, Tra Leng, Nam Tra My, Quang Nam.

262