Một số giải pháp mở rộng thanh toán không dùng tiền mặt trên nền tảng phát triển công nghệ thông tin tại Ngân hàng Công thương Thành phố Nam Định.DOC

Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Luận văn tốt nghiệp Đại hoc KD & CN Hà Nội
MC LC
LI M U .................................................................................................. 1
CHNG 1:
TNG QUAN V THANH TON KHễNG DNG TIN MT V
MI QUAN H GIA TTKDTM VI CễNG NGH THễNG TIN ...... 3
1.1/ Thanh toỏn khụng dựng ti n m t v vai trũ c a TTKDTM trong
n n kinh t . .................................................................................................... 3
1.1.1/ Khỏi ni m v thanh toỏn khụng dựng ti n m t. .............................. 3
1.1.2/ Cỏc hỡnh th c thanh toỏn khụng dựng ti n m t hi n h nh ............. 4
1.1.2.1/ Hỡnh th c thanh toỏn b ng Sộc .............................................. 5
1.1.2.2/ Hỡnh th c thanh toỏn b ng y nhi m chi- chuy n ti n ...... 7
1.1.2.3/ Hỡnh th c thanh toỏn b ng y nhi m thu ............................ 9
1.1.2.4/ Thanh toỏn b ng Th tớn d ng ............................................ 10
1.1.2.5/ Thanh toỏn b ng Th thanh toỏn ......................................... 11
1.1.2.6/ Chuy n ti n i n t ............................................................. 13
1.1.3/ Vai trũ c a thanh toỏn khụng dựng ti n m t trong n n kinh t . ... 13
1.1.3.1/ TTKDTM ti t ki m chi phớ l u thụng .................................. 13
1.1.3.2/ TTKDTM t ng ngu n v n tớn d ng cho Ngõn h ng .......... 14
1.1.3.3/ TTKDTM t o i u ki n Nh n c ki m soỏt ho t
ng c a cỏc doanh nghi p .............................................................. 14
1.2/ M r ng thanh toỏn khụng dựng ti n m t ..................................... 14
1.2.1/Khỏi ni m v m r ng thanh toỏn khụng dựng ti n m t .............. 14
1.2.2/ í ngh a c a m r ng thanh toỏn khụng dựng ti n m t .................. 15
1.2.3/N i dung c a m r ng thanh toỏn khụng dựng ti n m t ............... 15
1.3/ M i quan h gi a Cụng ngh thụng tin v m r ng thanh toỏn
khụng dựng ti n m t. .................................................................................. 15
1.3.1/ Cụng ngh thụng tin ........................................................................ 15
1.3.2/Cụng ngh thụng tin v thanh toỏn khụng dựng ti n m t ............... 16
1.3.2.1/ Cụng ngh tin h c ................................................................. 17

1.3.2.2/ Cụng ngh vi n thụng ........................................................... 17
1.3.3/ Vai trũ c a Cụng ngh thụng tin v i m r ng thanh toỏn khụng
dựng ti n m t ............................................................................................. 17
CHNG 2 :
THC TRNG THANH TON KHễNG DNG TIN MT V VN
DNG CễNG NGH THễNG TIN VO TTKDTM TI NGN HNG
CễNG THNG THNH PH NAM NH .......................................... 18
2.1/ Khỏi quỏt s hỡnh th nh v c c u t ch c c a NHCT TP Nam
nh ............................................................................................................... 18
2.1.1/ S hỡnh th nh c a Ngõn h ng Cụng th ng Th nh ph Nam nh
.................................................................................................................... 18
2.1.2/ S b mỏy t ch c c a NH Cụng th ng TP N .................. 18
2.2/ Ho t ng kinh doanh ch y u c a Ngõn h ng Cụng th ng
Th nh ph Nam nh ................................................................................. 20
Hoàng Thị Liên Lớp 10-48
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp §¹i hoc KD & CN Hµ Néi
2.2.1/ Ho t ng tín d ng ạ độ ụ ...................................................................... 20
2.2.1.1/ Huy ng v nđộ ố ........................................................................ 20
2.2.1.2/ Nghi p v cho vayệ ụ ................................................................. 22
2.2.2/Ho t ng thanh toánạ độ ...................................................................... 24
2.2.3/ K t qu t i chínhàế ả ........................................................................... 25
2.3/ Th c tr ng vi c v n d ng Công ngh thông tin v o thanh toánàự ạ ệ ậ ụ ệ
không dùng ti n m t t i Ngân h ng Công th ng Th nh ph Namà àề ặ ạ ươ ố
nhĐị ............................................................................................................... 26
2.3.1/ Khái quát tình hình phát tri n các d ch v TTKDTM t i Vi tể ị ụ ạ ệ
Nam n m 2008ă ........................................................................................... 26
2.3.2/ Th c tr ng áp d ng Công ngh thông tin v o thanh toán khôngàự ạ ụ ệ
dùng ti n m t t i Ngân h ng Công th ng Th nh ph Nam nh.à àề ặ ạ ươ ố Đị ....... 27
2.3.2.1/ D ch v thị ụ ẻ ............................................................................ 27

2.3.2.2/ D ch v chuy n ti n i n tị ụ ể ề đ ệ ử ................................................ 28
2.3.3/ M t s t n t i, h n ch v nguyên nhânàộ ố ồ ạ ạ ế ...................................... 30
2.3.3.1/ M t s t n t i, h n chộ ố ồ ạ ạ ế ....................................................... 30
2.3.3.2/ Nguyên nhân .......................................................................... 30
CHƯƠNG 3 :
MỘT SỐ GIẢI PHÁP MỞ RỘNG TTKDTM TRÊN
NỀN TẢNG PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
TẠI NHCT TP NAM ĐỊNH ......................................................................... 32
3.1/ nh h ng phát tri n TTKDTM t i Ngân h ng Công th ngàĐị ướ ể ạ ươ
Th nh ph Nam nh.à ố Đị ................................................................................ 32
3.2/M t s gi i pháp m r ng TTKDTM trên n n t ng phát tri nộ ố ả ở ộ ề ả ể
công ngh thông tin t i NHCT TP Nam nhệ ạ Đị ........................................ 33
3.2.1/ T ng c ng c s v t ch t Công ngh thông tin cho Ngân h ngàă ườ ơ ở ậ ấ ệ 33
3.2.2/ Nâng cao trình tin h c cho cán b Ngân h ngàđộ ọ ộ ........................ 33
3.2.3/ M r ng thanh toán không dùng ti n m t d a trên s phát tri nở ộ ề ặ ự ự ể
c a Công ngh thông tinủ ệ ........................................................................... 34
KẾT LUẬN .................................................................................................... 37

Hoµng ThÞ Liªn Líp 10-48
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp §¹i hoc KD & CN Hµ Néi
LỜI CẢM ƠN
Trước khi trình bày luận văn, em xin trân trọng cảm ơn GS.TS Vũ Văn
Hóa- Giáo viên hướng dẫn cùng toàn thể các cô, chú, các anh chị công tác tại
Ngân hàng Công thương Thành phố Nam Định đã tận tình chỉ bảo, hết lòng
giúp đỡ để em hoàn thành bài luận văn này.
Hoµng ThÞ Liªn Líp 10-48
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp §¹i hoc KD & CN Hµ Néi
BẢNG KÝ HIỆU VIẾT TẮT

Ký tự viết tắt Cụm từ
NHCT TP Ngân hàng Công thương Thành phố
NHCTVN Ngân hàng Công thương Việt Nam
NHNN Ngân hàng Nhà nước
NHTM Ngân hàng thương mại
TTKDTM Thanh toán không dùng tiền mặt
UNT Ủy nhiệm thu
UNC Ủy nhiệm chi
NH Ngân hàng
TK Tài khoản
TTD Thư tín dụng
TTT Thanh toán Thẻ
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Giáo trình kế toán Ngân hàng
2. Các văn bản hiện hành liên quan đến công tác thanh toán qua ngân
hàng
3. Báo cáo tổng kết hoạt động kinh doanh của NHCT TP Nam Định năm
2006-2008.
4. Báo cáo Ngiệp vụ thanh toán 2006-2008 của NHCT TP Nam Định.
5.
Hoµng ThÞ Liªn Líp 10-48
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Luận văn tốt nghiệp Đại hoc KD & CN Hà Nội
LI M U
1/ Tớnh cp thit ca ti
M rng thanh toỏn khụng dựng tin mt ti Vit Nam l rt cn thit v
cú ý ngha quan trng, nhm ỏp ng nhu cu thanh toỏn ca nn kinh t. Vi
cỏc phng tin thanh toỏn khụng dựng tin mt an ton, hiu qu, s dng
thun tin, cú kh nng tng bc thay th tin mt trong lu thụng, tng
cng nng lc cnh tranh ca cỏc t chc cung ng dch v thanh toỏn trờn

th trng, gúp phn thc thi chớnh sỏch tin t quc gia, nõng cao hiu qu
giỏm sỏt ca cỏc c quan qun lý Nh nc, minh bch húa nn kinh t, gúp
phn phũng chng tham nhng, lóng phớ, thỳc y u t nc ngoi vo Vit
Nam, ỏp ng yờu cu hi nhp kinh t quc t
Vi ý ngha quan trng nh trờn, ti Mt s gii phỏp m rng
thanh toỏn khụng dựng tin mt trờn nn tng phỏt trin cụng ngh
thụng tin ti Ngõn hng Cụng thng Thnh ph Nam nh c chn,
i sõu nghiờn cu v vit lun vn tt nghip.
2/ Mc ớch nghiờn cu
- Mt l : H thng húa v lm sỏng t cỏc vn lý lun c bn v
thanh toỏn khụng dựng tin mt, cỏc phng tin thanh toỏn khụng dựng tin
mt v t chc h thng thanh toỏn trờn nn tng Cụng ngh thụng tin.
- Hai l : ỏnh giỏ thc trng thanh toỏn khụng dựng tin mt v cỏc
phng tin thanh toỏn khụng dựng tin mt hin nay ti Ngõn hng Cụng
thng Thnh ph Nam nh, rỳt ra nhng mt c, nhng mt cũn hn ch
v nguyờn nhõn.
- Ba l : Trờn c s nghiờn cu xut cỏc gii phỏp m rng thanh
toỏn khụng dựng tin mt ti Vit Nam trong tng lai.
3/ i tng v phm vi nghiờn cu
Lun vn nghiờn cu hot ng thanh toỏn khụng dựng tin mt ti Ngõn
hng Cụng thng Thnh ph Nam nh mt cỏch khỏi quỏt, ch yu i sõu
nghiờn cu cỏc phng tin thanh toỏn khụng dựng tin mt da trờn nn tng
ng dng cụng ngh thụng tin, thc trng v gii phỏp.
Hoàng Thị Liên 1 Lớp 10-48
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Luận văn tốt nghiệp Đại hoc KD & CN Hà Nội
4/ Phng phỏp nghiờn cu
Lun vn dựng cỏc phng phỏp : duy vt bin chng v duy vt lch s,
phng phỏp lụgớc kt hp vi lch s, phng phỏp tng hp, phõn tớch, so
sỏnh, phng phỏp thng kờ, phõn tớch v khỏi quỏt húa.

5/ Kt cu ca lun vn
Ngoi phn m u v kt lun, lun vn gm 3 chng :
Chng 1 : Tng quan v thanh toỏn khụng dựng tin mt v mi quan
h gia thanh toỏn khụng dựng tin mt vi Cụng ngh thụng tin
Chng 2 : Thc trng thanh toỏn khụng dựng tin mt v vn dng
Cụng ngh thụng tin vo thanh toỏn khụng dựng tin mt ti Ngõn hng Cụng
thng Thnh ph Nam nh.
Chng 3 : Mt s gii phỏp m rng thanh toỏn khụng dựng tin mt
trờn c s phỏt trin Cụng ngh thụng tin ti Ngõn hng Cụng thng Thnh
ph Nam nh
Hoàng Thị Liên 2 Lớp 10-48
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Luận văn tốt nghiệp Đại hoc KD & CN Hà Nội
CHNG 1:
TNG QUAN V THANH TON KHễNG DNG TIN MT V
MI QUAN H GIA TTKDTM VI CễNG NGH THễNG TIN
1.1/ Thanh toỏn khụng dựng tin mt v vai trũ ca TTKDTM trong nn
kinh t.
1.1.1/ Khỏi nim v thanh toỏn khụng dựng tin mt.
Trc ht mun tỡm hiu v thanh toỏn khụng dựng tin mt, chỳng ta
cn hiu rừ thanh toỏn cú vai trũ nh th no i vi nn kinh t? Thanh toỏn
l mt khõu quan trng trong quỏ trỡnh chu chuyn vn. Thanh toỏn nhanh,
chớnh xỏc, an ton s lm tng vũng quay ca vn, gim lng tin trong lu
thụng, tit kim chi phớ cho xó hi. Phng tin c s dng ch yu trong
thanh toỏn l tin t. Tin t l hng húa c bit dựng lm vt ngang giỏ
chung cho tt c cỏc hng húa, nú l s th hin chung ca giỏ tr, biu hin
tớnh cht xó hi ca lao ng v sn phm lao ng. Tin t c chp nhn
trong thanh toỏn cho hng húa, dch v hoc thanh toỏn cụng n, nú l sn
phm ca quỏ trỡnh phỏt trin sn xut v lu thụng hng húa, c kt tinh,
hỡnh thnh mt cỏch t nhiờn trong trao i.

Theo C.Mỏc, tin t cú 5 chc nng : (i) Thc o giỏ tr; (ii) phng
tin lu thụng; (iii) phng tin thanh toỏn; (iv) phng tin ct tr; (v) tin
t th gii. Cỏc nh kinh t hc hin i thỡ cho rng tin t cú 3 chc nng:
(i) phng tin thanh toỏn; (ii) n v thanh toỏn; (iii) tớch ly giỏ tr.
Nh vy, mc dự nghiờn cu tin t cỏc thi k khỏc nhau nhng c
hai quan im trờn u khng nh tin t thc hin chc nng phng tin
thanh toỏn.
Khi thc hin chc nng phng tin thanh toỏn, cú th s dng tin tht
(vng) hoc cỏc loi du hiu giỏ tr chi tr cho cỏc bờn cú liờn quan thụng
qua cỏc ngõn hng bng phng phỏp ghi s. Tin t dựng trong thanh toỏn
gm: tin giy, tin kim loi, cỏc giy t cú giỏ,v.v
Trong lu thụng, tin t vn ng khụng ngng, gm 2 b phn : lu
thụng tin mt v lu thụng khụng dựng tin mt, hai b phn ny cú quan h
cht ch vi nhau, thng xuyờn chuyn húa cho nhau t tin mt thnh tin
Hoàng Thị Liên 3 Lớp 10-48
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Luận văn tốt nghiệp Đại hoc KD & CN Hà Nội
ghi s v ngc li. Vỡ vy trong thanh toỏn cng c t chc thnh 2 h
thng : thanh toỏn bng tin mt v thanh toỏn khụng dựng tin mt.
- Thanh toỏn bng tin mt l quỏ trỡnh tin t thc hin chc nng
phng tin thanh toỏn trc tip bng tin mt, c cỏc t chc cỏ nhõn s
dng chi tr v hng húa, dch v cho nhng giao dch cú giỏ tr nh. T l
thanh toỏn bng tin mt chim trong tng doanh s thanh toỏn ph thuc vo
trỡnh phỏt trin ca nn kinh t, tớnh tin li ca cỏc phng tin thanh
toỏn v trỡnh dõn trớ ca mi quc gia. i vi cỏc nc phỏt trin, t l
thanh toỏn bng tin mt thng ch chim t trng khong 10% tng doanh
s thanh toỏn, cỏc nc ang phỏt trin trong ú cú Vit Nam t l ny
thng chim t trng cao hn (t 20% n 40%).
- Thanh toỏn khụng dựng tin mt l quỏ trỡnh thanh toỏn khụng cú s
xut hin ca tin mt m thc hin bng cỏch trớch tin trờn ti khon ca

ngi phi tr chuyn sang ti khon ca ngi th hng thụng qua vai trũ
trung gian thanh toỏn l cỏc t chc cung ng dch v thanh toỏn.
Khi nn kinh t cng phỏt trin, khi lng hng húa dch v ngy cng
a dng, phong phỳ quan h trao i c m rng, thanh toỏn bng tin mt
cng bc l hn ch ca nú nh : khụng an ton, d b li dng tham ụ,
tng chi phớ cho xó hi, gim vũng quay ca vn, lm cho tc sn xut
kinh doanh b chm li, nh hng n s phỏt trin kinh t xó hi. Thanh
toỏn khụng dựng tin mt khc phc c nhng hn ch, nhc im ca
thanh toỏn bng tin mt nh : bo m an ton, tng vũng quay ca
vn,v.vV phớa Ngõn hng thụng qua s d trờn ti khon tin gi thanh
toỏn ca t chc v cỏ nhõn khai thỏc c ngun vn tm thi nhn ri trong
xó hi v s dng ngun vn ny cho vay phỏt trin kinh t.
Vỡ vy m rng thanh toỏn khụng dựng tin mt l cn thit, l ũi hi
khỏch quan ca nn kinh t hin i, úng vai trũ quan trng i vi s phỏt
trin kinh t xó hi ca mi quc gia.
1.1.2/ Cỏc hỡnh thc thanh toỏn khụng dựng tin mt hin hnh
Cỏc phng tin thanh toỏn khụng dựng tin mt trong nn kinh t
khụng phi mang tớnh ngu nhiờn, m nú c hỡnh thnh v phỏt trin tng
bc trờn c s phỏt trin ca sn xut v lu thụng hng húa. Trong lch s
phỏt trin, phng tin thanh toỏn khụng dựng tin mt c s dng rt a
Hoàng Thị Liên 4 Lớp 10-48
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp §¹i hoc KD & CN Hµ Néi
dạng, phong phú, phù hợp với điều kiện của mỗi quốc gia, mỗi vùng. Các
phương tiện TTKDTM được sử dụng phổ biến trong nền kinh tế thị trường
hiện nay gồm : séc, ủy nhiệm chi hoặc lệnh chi, ủy nhiệm thu hoặc nhờ thu,
thẻ thanh toán, thư tín dụng và các phương tiện thanh toán khác.
1.1.2.1/ Hình thức thanh toán bằng Séc
Séc (Check, Cheque) là lệnh thanh toán do người chủ tài khoản lập và ký
tên trên séc theo mẫu in sẵn, yêu cầu đơn vị thanh toán trích số tiền nhất định

trong tài khoản của mình để trả cho người thụ hưởng có ghi tên trong tờ séc
hoặc cho người cầm séc (đối với séc có thể chuyển nhượng được).
Về nguyên tắc phát hành séc phải có tài khoản tại NH, số dư trên tài
khoản đủ để thanh toán số tiền trên tờ séc đã ký.
Thời hạn để xuất trình tờ séc là 30 ngày kể từ ngày ký phát. Các tổ chức
thu hộ (các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán) ủy quyền xuất trình, có thể
thu những tờ séc quá 30 ngày. Trong những trường hợp có lý do bất khả
kháng nhưng chưa quá 6 tháng ( Theo thông tư số 05 ngày 16/09/2004) của
Thống đốc NHNN, NH vẫn xem xét cho thanh toán.
Séc được hạch toán theo nguyên tắc ghi “Nợ” trước, “Có” sau, sau khi
kế toán kiểm tra tính hợp lệ, hợp pháp của tờ séc, có đủ tiền trên tài khoản thì
kế toán ghi :
Nợ : Tài khoản người phát hành séc
Có : Tài khoản người thụ hưởng hoặc các tài khoản thích hợp khác
Hiện nay căn cứ vào đặc điểm, tính chất kinh tế, tính chất tiền tệ và
thanh toán của tờ séc người ta phân ra làm nhiều loại séc, trong đó có : Séc
chuyển khoản, séc tiền mặt, séc bảo chi. Nhưng dựa vào tính hữu dụng thì
người ta sử dụng nhiều nhất là séc chuyển khoản và séc bảo chi.
a/ Séc chuyển khoản
Séc chuyển khoản là lệnh thanh toán lập trên mẫu in sẵn của NH do chủ
tài khoản ký phát séc hoặc đóng dấu trên tờ séc cụm từ “ Trả vào tài khoản”,
và giao trực tiếp cho đơn vị thụ hưởng để tahnh toán tiền hàng hóa dịch vụ
sau khi nhận cung ứng.
Người thụ hưởng muốn được thanh toán séc phải lập bảng kê theo mẫu
của NH gồm 2 liên (một liên để ghi có tài khoản người thụ hưởng, một liên
Hoµng ThÞ Liªn 5 Líp 10-48
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp §¹i hoc KD & CN Hµ Néi
một liên để báo có cho người thụ hưởng) và nộp tờ séc kèm theo bảng kê vào
bất cứ NH nào. Séc chuyển khoản không được lĩnh tiền mặt.

Ưu điểm : Đơn vị phát hành séc không phải thông qua NH phát hành séc,
như vậy tạo điều kiện thuận lợi cho bên mua vì bên mua chủ động được trong
khi mua và không làm ứ đọng vốn của người mua.
Nhược diểm : Phạm vi thanh toán hẹp, chỉ dùng thanh toán trong cùng
một hệ thống NH hoặc thanh toán giữa hai NH cùng tỉnh, thành phố có tham
gia thanh toán bù trừ và giao nhận trực tiếp. Bên cạnh đó, do người phát hành
séc không phải qua NH để phát hành nên dễ xảy ra tình trạng phát hành séc
quá số dư, từ đó gây nên tình trạng ứ đọng vốn, xảy ra tranh chấp trong thanh
toán, tốc độ thu hồi vốn của người bán chậm.
Đây là hình thức thanh toán có lợi cho người mua và bất lợi cho người
bán cho nên thông thường nguời bán chỉ chấp nhận thanh toán bằng séc
chuyển khoản đối với khách hàng có quên biết lâu năm, có tín nhiệm thanh
toán và có khả năng tài chính mạnh.
b/ Séc bảo chi
Séc bảo chi là séc do chủ tài khoản phát hành, được NH (Kho Bạc) đảm
bảo khả năng thanh toán. Người phát hành séc phải lưu ký trước số tiền ghi
trên tờ séc vào tài khoản riêng.
Mỗi lần phát hành séc bảo chi, chủ tài khoản lập 2 liên giấy yêu cầu bảo
chi séc kèm theo tờ séc có ghi đầy đủ các yếu tố, trực tiếp nộp vào NH (Kho
bạc) nơi mình mở tài khoản. Nhận đuợc các chứng từ này, NH (Kho bạc) sử
dụng các liên giấy yêu cầu bảo chi séc để hạch toán và báo nợ, đồng thời ký
tên đóng dấu ghi ngày tháng bảo chi lên mặt trước tờ séc.
Thời hạn thanh toán của séc bảo chi là 30 ngày kể từ ngày bảo chi séc.
Séc bảo chi dùng để thanh toán giữa các khách hàngcó tài khoản trong
cùng một NH, khác hệ thống NH có tham gia thanh toán bù trừ hoặc khác
cùng NH hệ thống.
Séc bảo chi được áp dụng trong các trường hợp sau :
- Bên bán không tín nhiệm với bên mua.
- Bên mua vi phạm kỷ luật thanh toán của Ngân hàng
Ưu điểm :

Hoµng ThÞ Liªn 6 Líp 10-48
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp §¹i hoc KD & CN Hµ Néi
- Séc bảo chi được NH bảo đảm thanh toán nên không xảy ra trường hợp
phát hành quá số dư, nên khả năng thu hồi vốn của đơn vị bán là chắc chắn.
- Séc bảo chi có phạm vi thanh toán rộng hơn séc chuyển khoản, có thể
thanh toán cùng hệ thống Ngân hàng khác địa phương.
Nhược điểm : Người thanh toán bằng séc bảo chi phải ký quỹ một số tiền
để đảm bảo thanh toán séc
1.1.2.2/ Hình thức thanh toán bằng Ủy nhiệm chi- chuyển tiền
a/ Ủy nhiệm chi
UNC là lệnh viết của chủ tài khoản yêu cầu NH phục vụ mình trích một
số tiền nhất định từ tài khoản của mình chuyển vào tài khoản được hưởng để
thanh toán tiền mua bán, cung ứng hàng hóa dịch vụ hoặc nộp thuế, thanh
toán nợ,v.v…
UNC được áp dụng để thanh toán cho người được hưởng có tài khoản ở
cùng Ngân hàng, khác hệ thống NH, khác tỉnh.
- Quy trình thanh toán
+ Trường hợp 2 chủ thể thanh toán mở tài khoản tại một Ngân hàng
Chú thích :
(1) Đơn vị bán giao hàng
(2) Đơn vị mua lập UNC gửi NH để thanh toán
(3) NH hạch toán, thanh toán, báo nợ, báo có
+ Trường hợp hai chủ thể thanh toán mở tài khoản ở hai NH khác nhau,
UNC trở thành phương tiện chuyển tiền.
Hoµng ThÞ Liªn 7 Líp 10-48
Đơn vị bán
Ngân hàng phục vụ
Đơn vị mua
(1)

(3) (2)
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp §¹i hoc KD & CN Hµ Néi

Chú thích:
(1) Đơn vị bán giao hàng
(2) Đơn vị mua lập UNC vào NH phục vụ mình
(3a) NH bên mua ghi nợ và báo nợ cho đơn vị mua
(3b) NH bên mua làm thủ tục thanh toán qua NHNN, hoặc thanh toán bù
trừ, hoặc thanh toán liên hàng, gửi giấy báo có tới NH bên bán
(4) NH bên bán báo có cho đơn vị bán
Ưu điểm :
- Thủ tục UNC nhanh chóng, đơn giản, dễ quản lý nên khách hàng sử
dụng rộng rãi với tỷ trọng cao trong TTKDTM.
- UNC cũng được dùng để yêu cầu NH bảo chi séc, mở sổ séc định mức,
séc chuyển tiền cầm tay hoặc chuyển qua mạng máy tính nên UNC chiếm tỷ
trọng cao so với các hình thức TTKDTM khác.
Nhược điểm :
- Thanh toán UNC có sự hạn chế hơn so với thanh toán bằng séc. Đó là
sự tách rời của vận động hàng hóa với tiền tệ.
- UNC không được quy định thời hạn hiệu lực trong thanh toán, nên
thanh toán bằng UNC- chuyển tiền không phải tuân theo một thời hạn tối
thiểu nào cả. Điều đó dễ gây thiệt hại về vốn cho bên bán nếu bên mua chậm
trả hay cố tình không thực hiện thanh toán.
b/ Séc chuyển tiền
Séc chuyển tiền là hình thức chuyển tiền theo yêu cầu của khách hàng,
người đại diện đứng tên trên tờ séc, trực tiếp cầm và chuyển nộp séc vào NH
trả tiền, để lĩnh tiền mặt hay chuyển khoản để chi trả cho người cung cấp dịch
vụ.
Hoµng ThÞ Liªn 8 Líp 10-48

Đơn vị mua Đơn vị bán
NH bên mua NH bên bán
(3a)(2)
(1)
(3b)
(4)
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Luận văn tốt nghiệp Đại hoc KD & CN Hà Nội
Khi thanh toỏn khỏc a phng nhng cựng h thng NHTM, n v
mua hng cú th s dng sộc chuyn cm tay.
Thi hn ca sộc chuyn tin ti a l 30 ngy k t ngy phỏt hnh sộc.
- Quy trỡnh thanh toỏn
(1) NH cp sộc chuyn tin
(2) Khi NH tr tin nhn c sộc do khỏch hng cm ti
(3) NH tr tin chi tin mt cho khỏch hng
(4) NH cp sộc nhn c giy bỏo N ca NH tr tin
u im : õy l hỡnh thc thanh toỏn khỏ thun li cho khỏch hng vỡ
th tc nhanh v an ton cao.
Nhc im : i vi NH cn cn trng trong tớnh ký hiu mt trờn sộc
chuyn tin vỡ nu tớnh sai ký hiu mt thỡ KH s phi i li nhiu gõy chm
tr trong thanh toỏn.
1.1.2.3/ Hỡnh thc thanh toỏn bng y nhim thu
UNT l lnh vit trờn mu in sn, n v bỏn lp, nh NH thu h tin sau
khi ó hon thnh cung ng hng húa, dch v cho n v mua theo hp ng
ó tha thun.
UNT ỏp dng gia cỏc khỏch hng m ti khon cung mt Ngõn hng,
hai NH khỏc nhau cựng h thng, hoc khỏc h thng cựng a bn.
S trỡnh t thanh toỏn UNT khỏc NH
Chỳ thớch:
(1) n v bỏn giao hng cho n v mua

(2) n v bỏn lp 4 liờn UNT kốm Húa n gi cho NH n v bỏn
(3) NH n v bỏn chuyn ton b chng t v Húa n sang NH ca
n v mua
Hoàng Thị Liên 9 Lớp 10-48
n v mua n v bỏn
NH bờn mua NH bờn bỏn
(4a) (2) (5)
(1)
(3)
(4b)
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp §¹i hoc KD & CN Hµ Néi
(4) NH của đơn vị mua gửi 1 liên của UNT báo Nợ cho đơn vị mua. Nh
của đơn vị mua lập bảng kê chứng từ thanh toán bù trừ, hạch toán, gửi 1 liên
bảng kê chứng từ thanh toán bù trừ và 2 liên UNT sang NH của đơn vị bán
(5) NH cuả đơn vị bán gửi 1 liên báo Có cho đơn vị bán.
Ưu điểm :
- Phạm vi áp dụng rộng rãi
- Có kỷ luật thanh toán nên đảm bảo quyền lợi của người bán
Nhược điểm :
- Mặc dù quyền đòi tiền là đơn vị bán nhưng việc thanh toán vẫn phụ
thuộc vào đơn vị mua
- Nếu thanh toán ở 2 NH khác nhau thì thủ tục luân chuyển chứng từ
phức tạp, tốc độ thanh toán chậm, dễ ứ đọng vốn trong thanh toán
1.1.2.4/ Thanh toán bằng Thư tín dụng
TTD là lệnh của NH bên mua đối với NH khác địa phương yêu cầu trả
tiền theo chứng từ của người bán đã giao hàng, cung ứng dịch vụ theo đúng
điều kiện người mua. Theo thể thức thanh toán này, khi bên bán đã sẵn sàng
giao hàng, bên mua phải ký quỹ vào NH một số tiền để mở TTD thanh toán
tiền mua hàng.

Sơ đồ quy trình thanh toán
Chú thích:
(1) Đơn vị mua xin mở thư tín dụng
(2) NH bên mua mở TTD gửi sang NH bên bán
(3) NH bên bán báo cho đơn vị bán
(4) Đơn vị bán giao hàng
Hoµng ThÞ Liªn 10 Líp 10-48
Đơn vị mua Đơn vị bán
NH bên mua NH bên bán
(4)
(8)
(2)
(1) (3) (5) (6)
(7)
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp §¹i hoc KD & CN Hµ Néi
(5) Đơn vị bán nộp bảng kê hóa đơn và các hóa đơn
(6) NH bên bán ghi Có tài khoản đơn vị bán
(7) NH bên bán thanh toán (ghi Nợ) NH bên mua
(8) NH bên mua tất toán TTD đối với đơn vị mua
1.1.2.5/ Thanh toán bằng Thẻ thanh toán
Thẻ (CARD) là phương tiện thanh toán hiện đại dựa trên sự phát triển kỹ
thuật tin học ứng dụng trong NH. Thẻ là phương tiện thanh toán không dùng
tiền mặt do NH phát hành, thẻ cấp cho khách hàng sử dụng để thanh toán tiền
hàng hóa, dịch vụ hoặc để rút tiền mặt tại các máy rút tiền tự động (ATM) hay
các NH đại lý trong phạm vi số dư của tài khoản tiền gửi hoặc hạn mức tín
dụng được ký kết giữa NH phát hành thẻ và chủ thẻ, hóa đơn thanh toán thẻ
chính là giấy nhận nợ của chủ thẻ đối với cơ sở chấp nhận thẻ.
Trên thế giới sử dụng nhiều loại TTT nhưng có 3 loại thẻ được sử dụng
phổ biến nhất :

a/ Thẻ ghi Nợ
Người sử dụng thẻ này không phải lưu ký tiền vào tài khoản đảm bảo
thanh toán thẻ. Căn cứ để thanh toán thẻ là số dư tài khoản tiền gửi của chủ sở
hữu thẻ tại NH và hạn mức thanh toán tối đa do NH phát hành quy định.
Thẻ này được áp dụng đối với những khách hàng có quan hệ thanh toán
thường xuyên, có tín nhiệm với NH, do Giám đốc NH phát hành thẻ xem xét
và quyết định.
b/ Thẻ ký quỹ
Áp dụng rộng rãi cho khách hàng, muốn sử dụng loại thẻ này KH phải
lưu ký vào một tài khoản riêng ở NH và được sử dụng thẻ bằng số tiền ký quỹ
cho thẻ.
c/ Thẻ tín dụng
Áp dụng đối với khách hàng có đủ điều kiện được NH đồng ý cho vay
tiền, khách hàng chỉ được thanh toán số tiền trong phạm vi hạn mức tín dụng
đã được NH chấp nhận bằng văn bản.
Hoµng ThÞ Liªn 11 Líp 10-48
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
LuËn v¨n tèt nghiÖp §¹i hoc KD & CN Hµ Néi
Sơ đồ quy trình thanh toán thẻ
Chú thích:
(1) KH lập và gửi đến NH phát hành thẻ giấy đề nghị phát hành thẻ
thanh toán. Căn cứ giấy đề nghị phát hành TTT của KH sau khi kiểm tra thủ
tục lập chứng từ và các điều kiện sử dụng thẻ của KH, nếu đủ điều kiện NH
phát hành thẻ làm thủ tục để cấp thẻ cho KH và hướng dẫn KH sử dụng thẻ
khi thanh toán. NH phát hành thẻ quản lý và giữu bí mật tuyệt đối về mật mã
sử dụng thẻ của khách hàng.
(2) Chủ sở hữu thẻ giao thẻ cho cơ sở tiếp nhận thanh toán thẻ để kiểm
tra, đưa thẻ vào máy TTT, máy tự động ghi số tiền thanh toán và in biên lai
thanh toán (gồm 3 liên)
(3) Cơ sở tiếp nhận thanh toán thẻ và một biên lai thanh toán cho chủ sở

hữu thẻ.
(4) Cơ sở tiếp nhận thanh toán thẻ lập bảng kê biên lai thanh toán và gửi
cho NH đại lý để xin thanh toán
(5) Nhận được biên lai thanh toán kèm theo bảng kê biên lai thanh toán
do cơ sở tiếo nhận thẻ gửi đến, sau khi kiểm tra đủ điều kiện thanh toán, NH
đại lý TTT có trách nhiệm thanh toán ngay cho cơ sở tiếp nhận thanh toán
bằng thẻ.
(6) NH đại lý thanh toán với NH phát hành thẻ (qua thủ tục thanh toán
giữa các NH)
Hoµng ThÞ Liªn 12 Líp 10-48
(2)
(6)
(5) (4) (3)
Chủ sở hữu thẻ
NH phát hành thẻ
NH đại lý thanh
toán thẻ
Cơ sở tiếp nhận thẻ
(1)