(Luận văn thạc sĩ) phân tích tình hình tài chính của công ty cổ phần khí cụ điện i vinakip thuộc tổng công ty cổ phần thiết bị điện việt nam
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (861.02 KB, 109 trang )
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
BỘ NỘI VỤ
------***------
------***------
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
NGUYỄN THỊ THOA
PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CỦA CƠNG TY
CỔ PHẦN KHÍ CỤ ĐIỆN I – VINAKIP THUỘC TỔNG
CÔNG TY CỔ PHẦN THIẾT BỊ ĐIỆN VIỆT NAM
LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
HÀ NỘI - NĂM 2018
Luan van
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
BỘ NỘI VỤ
------***------
------***------
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
NGUYỄN THỊ THOA
PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CỦA CƠNG TY
CỔ PHẦN KHÍ CỤ ĐIỆN – VINAKIP THUỘC TỔNG
CÔNG TY CỔ PHẦN THIẾT BỊ ĐIỆN VIỆT NAM
Chuyên ngành : Tài chính - Ngân hàng
Mã số
: 60 340201
LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
Người hướng dẫn khoa học: TS. HOÀNG SỸ KIM
HÀ NỘI - NĂM 2018
Luan van
LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đề tài “Phân tích tình hình tài chính của Cơng ty cổ phần
khí cụ điện 1 – VINAKIP thuộc Tổng Công ty CP thiết bị điện Việt Nam” là cơng
trình nghiên cứu của cá nhân tôi. Các số liệu, tài liệu được sử dụng trong luận văn
là chính xác và trung thực.
Tác giả luận văn
Nguyễn Thị Thoa
Luan van
LỜI CẢM ƠN
Trước hết, tác giả xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến Ban lãnh đạo Học
viện Hành chính, Khoa Sau Đại học, Khoa Quản lý Tài chính công và xin cảm ơn
các thầy, cô giáo đã nhiệt tình giảng dạy, truyền thụ kiến thức trong thời gian qua.
Tác giả cũng gửi lời cảm ơn chân thành tới gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã
hỗ trợ, tạo điều kiện và động viên tinh thần trong suốt những năm qua để tác giả có
thể hồn thành khóa học và bản Luận văn này.
Xin trân trọng cảm ơn lãnh đạo và nhân viên Cơng ty Cổ phần Khí cụ điện I
– VINAKIP thuộc tổng Công ty thiết bị điện Việt Nam đã nhiệt tình giúp đỡ thơng
tin nghiên cứu luận văn.
Đặc biệt, tác giả xin cảm ơn giáo viên hướng dẫn: TS Hồng Sỹ Kim, người
đã tận tình hướng dẫn tác giả thực hiện đề tài nghiên cứu này, xin được bày tỏ sự
biết ơn đến các thầy, cô, đồng nghiệp, bạn bè và gia định đã hết sức tạo điều kiện
giúp đỡ trong quá trình tác giả thực hiện luận văn.
Tuy đã có nhiều cố gắng trong việc đầu tư thời gian và cơng sức nghiên cứu
hồn thành luận văn, nhưng chắc chắn không thể tránh khỏi những khiếm khuyết,
kính mong các thầy giáo, cơ giáo và các bạn đọc thông cảm.
Xin trân trọng cảm ơn!
Tác giả luận văn
Nguyễn Thị Thoa
Luan van
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG, SƠ ĐỒ
MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DOANH
NGHIỆP ..................................................................................................................... 6
1.1. Tổng quan về tài chính cơng ty cổ phần........................................................... 6
1.1.1. Khái quát về Công ty cổ phần (Joint - stock Company) ............................... 6
1.1.2. Tài chính Cơng ty cổ phần .......................................................................... 10
1.2. Nội dung phân tích tài chính Doanh nghiệp .................................................. 15
1.2.1.Khái niệm phân tích tài chính ...................................................................... 15
1.2.2. Mục tiêu của phân tích tài chính doanh nghiệp với nhà quản lý ................ 15
1.2.3.Vai trị của phân tích tài chính doanh nghiệp với nhà quản lý .................... 16
1.2.4. Ý nghĩa của phân tích tài chính doanh nghiệp với nhà quản lý .................. 16
1.2.5. Quy trình tổ chức phân tích tài chính doanh nghiệp ................................... 17
1.2.6. Phương pháp phân tích tài chính ................................................................ 21
1.2.7. Các hình thức phân tích tài chính doanh nghiệp......................................... 23
Chương 2: PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH TẠI CƠNG TY CỔ PHẦN KHÍ CỤ
ĐIỆN I- VINAKIP THUỘC TỔNG CÔNG TY CP THIẾT BỊ ĐIỆN VIỆT
NAM ......................................................................................................................... 40
2.1.Giới thiệu về Cơng ty cổ phần Khí cụ điện 1 – VINAKIP thuộc Tổng Công
ty Cổ phần thiết bị điện Việt Nam ......................................................................... 40
2.1.1. Quá trình hình thành – phát triển ................................................................ 40
2.1.2. Đặc điểm hoạt động kinh doanh của Công ty cổ phần Khí cụ điện I VINAKIP .............................................................................................................. 45
2.2. Thực trạng tài chính của Cơng ty cổ phần Khí cụ điện I - VINAKIP ........ 48
2.2.1. Khái quát tình hình tài chính của Cơng ty .................................................. 48
2.2.2. Phân tích tình hình và kết quả kinh doanh .................................................. 60
2.2.3. Phân tích các tỷ số tài chính ....................................................................... 67
Luan van
2.3. Đánh giá thực trạng cơng tác phân tích tài chính tại Cơng ty Cổ phần Khí
cụ điện I - VINAKIP ............................................................................................... 75
2.3.1. Kết quả đạt được ......................................................................................... 75
2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế ................................................................ 79
Tóm tắt chương 2 .................................................................................................... 81
Chương 3: PHƯƠNG HƯỚNG, GIẢI PHÁP CẢI THIỆN TÀI CHÍNH CHO
CƠNG TY CỔ PHẦN KHÍ CỤ ĐIỆN I - VINAKIP ........................................... 82
3.1. Mục tiêu và định hướng phát triển của Công ty, giai đoạn 2016 - 2021 ..... 82
3.1.1. Mục tiêu, phương hướng phát triển của Công ty ........................................ 82
3.1.2. Định hướng hồn thiện cơng tác phân tích tài chính tại Cơng ty Cổ phần
khí cụ điện I - VINAKIP....................................................................................... 83
3.2. Giải pháp hồn thiện cơng tác phân tích tài chính và nâng cao năng lực tài
chính tại Cơng ty cổ phần Khí cụ điện I - VINAKIP ........................................... 84
3.2.1. Giải pháp hồn thiện cơng tác phân tích tài chính tại Cơng ty ................... 84
3.2.2. Giải pháp nâng cao năng lực tài chính tại Cơng ty ..................................... 89
3.3. Một số kiến nghị ............................................................................................... 94
3.3.1. Kiến nghị với Nhà mước ............................................................................ 94
3.3.2 Kiến nghị đối với Tổng công ty cổ phần thiết bị điện VN và doanh nghiệp
cùng ngành: ........................................................................................................... 96
Tóm tắt chương 3 .................................................................................................... 98
KẾT LUẬN .............................................................................................................. 99
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
Luan van
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Cụm từ đầy đủ
Chữ viết tắt
Bảng cân đối kế toán
:
BCĐKT
Báo cáo kết quả kinh doanh
:
BCKQKD
Báo cáo tài chính
:
BCTC
Bình qn
:
BQ
Chủ sở hữu
:
CSH
Doanh nghiệp
:
DN
Hoạt động kinh doanh
:
HĐKD
Hiệu quả kinh doanh
:
HQKD
Hội đồng quản trị
:
HĐQT
Lợi nhuận sau thuế
:
LNST
Lợi nhuận trước thuế
:
LNTT
Nguồn vốn
:
NV
Tài chính doanh nghiệp
:
TCDN
Tài sản
:
TS
Tài sản cố định
:
TSCĐ
Tài sản ngắn hạn
:
TSNH
Thanh toán
:
TT
Thu nhập doanh nghiệp
:
TNDN
Sản xuất kinh doanh
:
SXKD
Vốn chủ sở hữu
:
VCSH
Luan van
DANH MỤC CÁC BẢNG, SƠ ĐỒ
Bảng 2.1. Bảng tổng hợp cân đối kế toán trong 3 năm .............................................49
Bảng 2.2. Biến động tài sản và nguồn vốn ................................................................ 51
Bảng 2.3. Cơ cấu tài sản năm 2013, 2014, 2015 ......................................................52
Bảng 2.4. Cơ cấu nguồn vốn năm 2013, 2014, 2015 ................................................53
Bảng 2.5. Quy mô VLĐ thường xuyên của Công ty, giai đoạn 2013 - 2015 ...........55
Bảng 2.6. Biến động VLĐ thường xuyên của Công ty, giai đoạn 2013 – 2015 .......55
Bảng 2.7. Quy mô nhu cầu vốn lưu động của Công ty, giai đoạn 2013 - 2015 ........57
Bảng 2.8. Biến động nhu cầu vốn lưu động của Công ty, giai đoạn 2013 - 2015 ....57
Bảng 2.9. Quy mơ ngân quỹ rịng tại Cơng ty, giai đoạn 2013 - 2015 .....................58
Bảng 2.10. Kết quả kinh doanh của Công ty năm 2013 - 2015 ................................ 60
Bảng 2.11. Quy mô các nguồn doanh thu của Công ty năm 2013 - 2015 ................61
Bảng 2.12. Cơ cấu doanh thu của Công ty năm 2013 – 2015 ...................................63
Bảng 2.13. Biến động chi phí theo DTT bán hàng và CCDV của Công ty ..............65
năm 2013 – 2015 .......................................................................................................65
Bảng 2.14. Chi phí quản lý doanh nghiệp của Cơng ty, năm 2013 - 2015 ...............66
Bảng 2.15. Biến động DT, chi phí, lợi nhuận của Công ty, năm 2013 – 2015 .........67
Bảng 2.16. Tổng hợp các chỉ tiêu TT ngắn hạn của Công ty năm 2013 - 2015 .......68
Bảng 2.17. Các chỉ tiêu thanh tốn dài hạn của Cơng ty, năm 2013 - 2015 .............70
Bảng 2.18. Các chỉ tiêu năng lực hoạt động của tài sản, năm 2013 - 2015 ..............71
Bảng 2.19. Tổng hợp các chỉ số về khả năng sinh lời...............................................74
Sơ đồ 1.1.Cơ cấu tổ chức của Công ty cổ phần ..........................................................8
Sơ đồ 1.2. Q trình chuyển hóa ...............................................................................11
Sơ đồ 1.3. Q trình sản xuất kinh doanh .................................................................11
Luan van
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài luận văn
Nền kinh tế, chính trị thế giới có nhiều biến động đã có ảnh hưởng khơng
nhỏ đến kinh tế Việt Nam. Doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là doanh nghiệp sản
xuất cũng chịu nhiều sức p cạnh tranh do nguồn cung các nước xuất kh u dồi dào,
d n đến sự cạnh tranh gay gắt trên thị trường trong và ngoài nước.
Trong khi đó, việc mở cửa thị trường, hội nhập kinh tế quốc tế nhằm tạo điều
kiện để doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu mới chỉ mang
lại lợi ích cho các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Doanh nghiệp dân doanh
hầu như chưa tham gia được vào chuỗi cung ứng cho các tập đồn đa quốc gia do
năng lực cạnh tranh cịn hạn chế. Phần lớn các doanh nghiệp Việt Nam chưa chú
trọng đến quản trị tài chính cũng như phân tích tài chính mà chủ yếu tập trung vào
cơng tác kế tốn nhằm lập ra các báo cáo tài chính theo u cầu của Bộ tài chính.Vì
vậy, hiệu quả quản lý tài chính chưa cao.
Tác giả đã nghiên cứu về Cơng ty cổ phần khí cụ điện I - VINAKIP thuộc
Tổng công ty CP thiết bị điện Việt Nam cũng không phải là trường hợp ngoại lệ.
Là một trong những doanh nghiệp thiết bị điện Việt Nam, VINAKIP luôn tự
hào và không ngừng phấn đấu, nhằm tiếp tục cho ra đời các sản ph m thiết bị điện
dân dụng, công nghiệp đa dạng nhất, đáp ứng tốt nhất các tiêu chu n kỹ thuật, chất
lượng - dịch vụ hoàn hảo và thân thiện với môi trường, hướng tới tương lai bền
vững.Bên cạnh một số thành công đã đạt được hiện nay Cơng ty đang phải đối mặt
với rất nhiều khó khăn thách thức trong đó có điểm yếu là cơng tác quản trị. Cơng
ty chưa có bộ phận chun trách về phân tích tài chính mà chỉ có bộ phận kế tốn.
Mọi thơng tin chỉ dựa vào bảng CĐKT và BCKQKD, thiếu sự phối hợp các bộ phận
khiến việc đánh giá tình hình tài chính gặp nhiều khó khăn. Hoạt động kinh doanh
và hiệu quả tài chính của Cơng ty ln là vấn đề mà các nhà quản lý trăn trở cần
được xem x t nghiên cứu một cách khoa học, tồn diện và sâu sắc hơn để tìm ra
những giải pháp hữu ích.
1
Luan van
Xuất phát từ những cơ sở lý luận và thực tiễn trên, nên tác giả đã lựa chọn
nghiên cứu đề tài “Phân tích tình hình tài chính của Cơng ty cổ phần khí cụ điện
I - VINAKIP thuộc Tổng cơng ty Cổ Phần thiết bị điện Việt Nam”làm luận văn
thạc sĩ chun ngành tài chính ngân hàng.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn
Trong bối cảnh kinh tế thị trường cạnh tranh ngày một gay gắt và nhiều thách
thức, hiệu quả hoạt động kinh doanh và quản trị doanh nghiệp có vai trị quyết định
đối với sự sống cịn của doanh nghiệp, vì vậy phải quản lý tài chính như thế nào, sử
dụng cơng cụ nào giúp cho quản trị đạt hiệu quả đã được một số đề tài nghiên cứu
về cơng cụ phân tích tài chính doanh nghiệp.
Tuy nhiên chưa có đề tài nào nghiên cứu sâu, tồn diện về giải pháp hồn
thiện phân tích tài chính tại Cơng ty cổ phần Khí cụ điện 1 - VINAKIP. Có thể nói
đây là đề tài đầu tiên nghiên cứu về vấn đề này.
Nguyễn Thị Hồng Tân (2011), Phân tích tình hình tài chính tại Cơng ty cổ
phần cơ khí lắp máy Lilama, luận văn thạc sỹ, Đại học kinh tế Quốc dân, Hà Nội.
(Luận văn tập trung nghiên cứu về tình hình tài chính và giải pháp nâng cao hiệu
quả hoạt động của Công ty cổ phần cơ khí lắp máy Lilama giai đoạn 2007 – 2009).
Trương Thanh Sơn (2012), Phân tích tình hình tài chính tại Công ty cổ phần
Rượu bia Đà Lạt, luận văn thạc sỹ, Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà
Nội.(Luận văn tập trung nghiên cứu về tình hình biến động tài sản, nguồn vốn và
những giải pháp nâng cao khả năng tài chính của Cơng ty cổ phần Rượu bia Đà
Lạt giai đoạn 2009 – 2011).
Lê Thị Liên Hương (2013), Phân tích tài chính tại Cơng ty cổ phần giải trí
Hà Nội, luận văn Thạc sỹ, Học viện Hành chính Quốc gia.(Luận văn tập trung
nghiên cứu về đề xuất các giải pháp hoàn thiện, nâng cao hiệu quả phân tích tài
chính tại Cơng ty Cổ phần giải trí Hà Nội, giai đoạn 2010 – 2012).
Tạ Việt Trung (2016), Phân tích tài chính Cơng ty Cổ phần mơi trường đô thị
và công nghiệp 10_ URENCO 10, luận văn thạc sỹ, Học viện Hành chính Quốc gia.
( Luận văn tập trung nghiên cứu các nhóm chỉ tiêu và hệ số được sử dụng phổ biến
2
Luan van
trong q trình phân tích tài chính tại Doanh nghiệp nói chung, Cơng ty cổ phần
nói riêng. Luận văn thực hiện phân tích, đánh giá tình hình Tài chính Cơng ty cổ
phần môi trường đô thị và công nghiệp 10 và đề xuất một số giải pháp nhằm giúp
Công ty cải thiện tình hình tài chính, tăng cường hiệu quả cơng tác quản trị tài
chính giúp cơng ty nâng cao hiệu quả hoạt động và năng lực cạnh tranh.)
Hiện tại, chưa có bất kỳ một tài liệu nghiên cứu chuyên sâu về vấn đề tài
chính của Cơng ty. Do đó, đề tài Phân tích tài chính Cơng ty cổ phần cổ phần khí cụ
điện I - VINAKIP thuộc Tổng cơng ty CP thiết bị điện Việt Nam là đề tài độc lập,
khơng trùng lặp với bất kỳ cơng trình nghiên cứu nào khác.
3. Mục đích nghiên cứu
Luận văn góp phần hệ thống hóa các vấn đề lý luận về phân tích tình hình tài
chính trong cơng ty cổ phần. Đồng thời, thơng qua việc đánh giá thực trạng phân
tích tình hình tài chính tại Cơng ty cổ phần khí cụ điện 1 - VINAKIP thuộc Tổng
công ty CP thiết bị điện Việt Nam. Có giá trị áp dụng chung cho các công ty khác,
đặc biệt là các công ty cổ phần.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
Đối tượng nghiên cứu: Là những vấn đề lý luận và thực tiễn về phân tích tài
chính cho quản lý tại Cơng ty cổ phần khí cụ điện 1 - VINAKIP thuộc Tổng công ty
CP thiết bị điện Việt Nam. Tập trung nghiên cứu nội dung cơ bản về phân tích báo
cáo tài chính và các chỉ tiêu thong tin kế tốn làm cơ sở đánh giá tình hình tài chính
của cơng ty trên góc độ là nhà quản lý doanh nghiệp.
Phạm vi nghiên cứu: tình hình tài chính Cơng ty cổ phần khí cụ điện 1 VINAKIP thuộc Tổng công ty CP thiết bị điện Việt Nam trong thời gian 3 năm, từ
năm 2013 đến hết năm 2015 được sử dụng phân tích và đưa ra nhận x t.
5. Phương pháp nghiên cứu
Trên cơ sở phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử luận văn sử
dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu cơ bản như: Phương pháp tổng hợp, so
sánh, phân tích số liệu, phương pháp thống kê, phương pháp khảo sát, đối chiếu kết
hợp với việc sử dụng các bảng biểu số liệu minh hoạ để làm sáng tỏ quan điểm về
3
Luan van
vấn đề nghiên cứu đặt ra. Bên cạnh đó, về phương pháp phân tích kỹ thuật điển hình
ứng dụng trong việc phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp thì tác giả đã lựa
chọn sử dụng hai phương pháp chính là phương pháp so sánh và phương pháp tỷ lệ
để đánh giá thực tế tình hình phân tich tài chính tại đơn vị khảo sát, Cơng ty cổ
phần khí cụ điện I - VINAKIP thuộc Tổng công ty thiết bị điện Việt Nam.
Luận văn tiến hành thu thập các thông tin cần thiết từ việc tham khảo các tài
liệu, giáo trình có liên quan để phục vụ cho việc phân tích được tốt hơn.
6. Dự kiến những đóng góp mới của luận văn
Luận văn khái quát hoá một số vấn đề lý luận về tài chính doanh nghiệp và
phân tích tài chính doanh nghiệp. Trong đó, luận văn tập trung chủ yếu vào các
nhóm chỉ tiêu và hệ số được sử dụng phổ biến trong q trình phân tích tình hình tài
chính tại các doanh nghiệp nói chung và tại các Cơng ty cổ phần nói riêng.
Luận văn thực hiện phân tích, đánh giá tình hình tài chính của Cơng ty cổ
phần khí cụ điện 1 - VINAKIP thuộc Tổng cơng ty CP thiết bị điện Việt Nam. Tính
tới thời điểm hiện nay, việc đánh giá, rà soát hiệu quả tình hình tài chính tại Cơng ty
cổ phần khí cụ điện 1 - VINAKIP thuộc Tổng công ty CP thiết bị điện Việt Nam
mới chỉ dừng lại ở mức độ tính tốn một vài chỉ số cơ bản về cơ cấu tài sản, nguồn
vốn và tình hình kết quả kinh doanh mà chưa có sự phân tích cụ thể tình hình cũng
như tìm hiểu nguyên nhân d n tới tình trạng tài chính hiện tại, trong khi đó mơ hình
kinh doanh của Công ty trong những năm gần đầy đã được chuyển đổi sang mơ
hình kinh doanh đa dạng, phức tạp hơn địi hỏi trình độ và phương pháp quản lý tài
chính hiệu quả hơn để nâng cao hiệu quả hoạt động của Công ty, giảm thiểu rủi ro
hoạt động, rủi ro thanh toán và quan trọng hơn là tối đa hóa lợi ích cho cổ đơng. Do
đó, có thể nói, luận văn này, sẽ góp phần đáng kể vào việc phân tích thực trạng, đánh
giá thành tựu cũng như chỉ ra một số tồn tại và nguyên nhân giúp ban lãnh đạo Cơng
ty có cái nhìn tổng quan hơn về thực trạng tình hình tài chính tại Cơng ty.
Bên cạnh đó, luận văn, sau q trình phân tích thực trạng, cũng có đề xuất
một số giải pháp nhằm giúp Cơng ty cải thiện tình hình tài chính, qua đó, góp phần
4
Luan van
tăng cường hiệu quả cơng tác quản trị tài chính giúp Công ty nâng cao hiệu quả hoạt
động và năng lực cạnh tranh.
7. Kết cấu của Luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn được
kết cấu gồm 3 chương như sau:
Chương 1.Cơ sở lý luận về phân tích tài chính Doanh nghiệp
Chương 2.Phân tích tài chính Cơng ty cổ phần khí cụ điện 1 - VINAKIP
thuộc Tổng công ty Cổ phần thiết bị điện Việt Nam
Chương 3. Phương hướng và giải pháp cải thiện tài chính tại Cơng ty cổ
phần khí cụ điện 1 - VINAKIP thuộc Tổng công ty Cổ phần thiết bị điện Việt Nam.
5
Luan van
Chương 1:
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
1.1. Tổng quan về tài chính cơng ty cổ phần
Cơng ty cổ phần là một trong các loại hình doanh nghiệp, vì vậy có thể nói
phân tích tài chính Cơng ty cổ phần về ngun tắc là phân tích tài chính doanh
nghiệp.
1.1.1. Khái qt về Cơng ty cổ phần (Joint - stock Company)
1.1.1.1. Khái niệm doanh nghiệp
Công ty cổ phần là loại hình doanh nghiệp mà vốn điều lệ được chia thành
nhiều phần bằng nhau là cổ phần và được phát hành ra ngoài thị trường nhắm huy
động vốn tham gia đầu tư từ mọi thành phần kinh tế. Người sở hữu cổ phần được
gọi là các cổ đông
Theo Luật doanh nghiệp số 68/2014/QH13 được Quốc hội thông qua ngày 26
tháng 11 năm 2014 và có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 07 năm 2015:
Điều 4, khoản 7: “Doanh nghiệp là tổ chức kinh tế có tên riêng, có tài sản, có
trụ sở giao dịch ổn định, được đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật
nhằm mục đích thực hiện các hoạt động kinh doanh”.
Điều 1: Các loại hình doanh nghiệp ở Việt Nam bao gồm: Công ty trách
nhiệm hữu hạn (một thành viên hoặc hai thành viên trở lên), Công ty cổ phần, Công
ty hợp danh và doanh nghiệp tư nhân.
1.1.1.2. Đặc điểm chính của Cơng ty cổ phần
* Cơng ty cổ phần có tư cách pháp nhân kể từ ngày được cấp Giấy chứng
nhận đăng ký kinh doanh.
* Cổ đông là chủ sở hữu của các Cơng ty cổ phần có thể là tổ chức, cá nhân;
số lượng cổ đông tối thiểu là ba và không hạn chế số lượng tối đa; Cổ đông chỉ chịu
trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác của doanh nghiệp trong phạm
vi số vốn đã góp vào doanh nghiệp; Cổ đơng có quyền tự do chuyển nhượng cổ
phần của mình cho người khác, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 116 như
6
Luan van
“Cổ đông sở hữu cổ phần ưu đãi biểu quyết khơng được chuyển nhượng cổ phần đó
cho người khác” và khoản 3 Điều 119 của Luật Doanh nghiệp như “Trong thời hạn
03 năm, kể từ ngày công ty được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, cổ
đông sáng lập có quyền tự do chuyển nhượng cổ phần của mình cho cổ đông sáng
lập khác và chỉ được chuyển nhượng cổ phần phổ thơng của mình cho người khơng
phải là cổ đông sáng lập nếu được sự chấp thuận của Đại hội đồng cổ đông.
Trường hợp này, cổ đông dự định chuyển nhượng cổ phần khơng có quyền biểu
quyết về việc chuyển nhượng các cổ phần đó”.
* Vốn điều lệ được chia thành nhiều phần bằng nhau gọi là cổ phần;
* Cơng ty cổ phần có quyền phát hành chứng khốn các loại để huy động
vốn: Trong các loại hình doanh nghiệp chỉ có Cơng ty cổ phần là được ph p huy
động vốn bằng cách phát hành cả cổ phiếu và trái phiếu, Công ty trách nhiệm hữu
hạn chỉ được ph p phát hành trái phiếu.
Công ty cổ phần có khả năng huy động được một lượng vốn lớn từ các nhà
đầu tư khi cần đầu tư mở rộng sản xuất, hiện đại hóa trang thiết bị, cải tiến cơng
nghệ… từ đó nâng cao sức cạnh tranh của Cơng ty trên thị trường, đây là ưu điểm
nổi bật của Công ty cổ phần trong nền kinh tế thị trường.
* Bản Điều lệ Công ty là cơ sở pháp lý về tổ chức và quản lý hoạt động của
Công ty cổ phần. Điều lệ được xây dựng trên các quy định chung của Luật Doanh
nghiệp và một số quy định cụ thể của Đại hội đồng cổ đông. Điều lệ có thể được
sửa đổi, bổ sung trong q trình hoạt động của Công ty khi luật pháp thay đổi và khi
Đại hội đồng cổ đông thông qua.
* Các cổ đông có thể trực tiếp tham gia quản lý Cơng ty nếu được bầu vào
Hội đồng quản trị, Ban Giám đốc hoặc Ban Kiểm soát, hoặc đề cử người tham gia
vào các cơ cấu này để quản lý Công ty.
Cơ cấu tổ chức của Cơng ty cổ phần gồm có: Đại hội đồng cổ đông là cơ
quan quyết định cao nhất, Hội đồng quản trị là cơ quan quản lý cao nhất và Giám
đốc (Tổng Giám đốc) là người điều hành công việc kinh doanh hằng ngày của Công
ty; chịu sự giám sát của Hội đồng quản trị và chịu trách nhiệm trước Hội đồng quản
7
Luan van
trị và trước pháp luật về việc thực hiện các quyền và nhiệm vụ được giao; đối với
Công ty cổ phần có trên 11 cổ đơng có Ban Kiểm sốt.
Quyền hạn, trách nhiệm của Đại hội đồng cổ đông. Hội đồng quản trị, Giám
đốc (Tổng giám đốc) và ban kiểm soát được quy định cụ thể tại Luật doanh nghiệp
số 68/2014/QH13và Điều lệ của Cơng ty cổ phần đó.
ĐẠI HỘI ĐỒNG CỔ ĐƠNG
HỘI ĐỒNG QUẢN TRỊ
BAN KIỂM
SỐT
TỔNG GIÁM ĐỐC
CÁC PHỊNG BAN CHỨC NĂNG
Sơ đồ 1.1. Cơ cấu tổ chức của Cơng ty cổ phần
1.1.1.3.Các loại hình Cơng ty cổ phần
Công ty cổ phần nội bộ (Private Company):
Là Công ty cổ phần chỉ phát hành cổ phiếu trong số những người sáng lập ra
Công ty, những cán bộ công nhân viên trong Công ty và các pháp nhân là những
đơn vị trực thuộc những đơn vị trong cùng tập đoàn của đơn vị sáng lập. Đây là loại
cổ phiếu ký danh không được chuyển nhượng hoặc chỉ được chuyển nhượng theo
một số điều kiện nhất định trong nội bộ Công ty. Việc tăng vốn của Công ty rất hạn
chế chỉ được vay vốn từ các tổ chức tín dụng hoặc tích lũy từ trong nội bộ Cơng ty.
Cơng ty cổ phần đại chúng (Public Company):
Là Công ty cổ phần có phát hành cổ phiếu rộng rãi ra cơng chúng, ngồi
những đối tượng nội bộ như Cơng ty cổ phần nội bộ. Phần lớn những Công ty cổ
phần mới thành lập đã bắt đầu như những Công ty cổ phần nội bộ. Đến khi Công ty
8
Luan van
đã phát triển, hội đủ điều kiện thì có thể phát hành cổ phiếu rộng rãi ra công chúng,
trở thành một Công ty cổ phần đại chúng. Đợt phát hành đầu tiên cho công chúng
gọi là Initial Public Offering - IPO.
Theo quy định của luật chứng khốn Việt Nam Cơng ty đại chúng là Công ty
cổ phần thuộc một trong ba loại hình sau đây: - Cơng ty đã thực hiện chào bán cổ
phiếu ra công chúng. - Công ty có cổ phiếu được niêm yết tại Sở giao dịch chứng
khốn hoặc Trung tâm giao dịch chứng khốn. - Cơng ty có cổ phiếu được ít nhất
100 nhà đầu tư sở hữu, khơng kể nhà đầu tư chứng khốn chun nghiệp và có vốn
điều lệ đã góp từ 10 tỷ đồng trở lên. Việc phát triển thành Công ty cổ phần đại
chúng chắc chắn sẽ mang lại một số bất lợi x t trên quan điểm của nhà quản lý và
các cổ đơng lớn. Khi đó, Cơng ty phải chịu sự giám sát của xã hội, có nghĩa vụ phải
minh bạch tồn bộ thơng tin về Cơng ty. Ngồi ra, việc phát hành ra công chúng
d n đến thay đổi trong cơ cấu cổ đơng, có thể đe dọa quyền kiểm sốt của các cổ
đơng lớn. Tuy nhiên, một khi đã trở thành Công ty cổ phần đại chúng, tên tuổi Cơng
ty theo đó cũng được quan tâm và theo dõi bởi công chúng. Đây vừa là áp lực đối
với ban lãnh đạo Công ty vừa là động lực thúc đ y Công ty hoạt động ngày càng
hiệu quả hơn; đồng thời sự tin tưởng nơi công chúng đầu tư sẽ là tấm v bảo đảm
thành công cho những đợt huy động vốn qua phát hành cổ phiếu sau này.
Công ty cổ phần niêm yết (Listed Company):
Trong số các cơng ty cổ phần đại chúng, chỉ có một số Cơng ty được sở giao dịch
chứng khốn chọn lọc theo những tiêu chu n nhất định để niêm yết trên sở. Các
công ty cổ phần đại chúng tiếp tục con đường phấn đấu của mình để có đủ điều kiện
để có thể niêm yết tại sở giao dịch chứng khốn sẽ trở thành Cơng ty niêm yết.
Hàng hóa chứng khốn của họ sẽ được giao dịch trên các thị trường chứng khốn
tập trung, họ trở thành những Cơng ty cổ phần hàng đầu của quốc gia, có uy tín,
tiếng tăm và được hưởng những điều kiện thuận lợi trong hoạt động sản xuất kinh
doanh và huy động vốn.
Công ty cổ phần là một loại hình tổ chức kinh doanh phù hợp với quy mơ sản
xuất lớn, thích ứng được những địi hỏi của nền sản xuất xã hội hóa cao và sự phát
9
Luan van
triển của nền kinh tế hiện đại. Hiện nay, Công ty cổ phần là mơ hình phổ biến trên
thế giới, nhất là ở các nước có nền cơng nghiệp cao.
1.1.2. Tài chính Cơng ty cổ phần
1.1.2.1. Tài chính doanh nghiệp
Khái niệm
Tài chính doanh nghiệp là những quan hệ kinh tế biểu hiện dưới hình thức
giá trị gắn trực tiếp với việc tổ chức, huy động, phân phối, sử dụng và quản lý vốn
trong quá trình kinh doanh của doanh nghiệp. Là một khâu của hệ thống tài chính
trong nền kinh tế quốc dân, là một phạm trù kinh tế khách quan gắn liền với sự ra
đời của nền kinh tế hàng hóa tiền tệ.
Tài chính doanh nghiệp được hiểu là những quan hệ giá trị giữa doanh nghiệp
với các chủ thể trong nền kinh tế. Các quan hệ tài chính doanh nghiệp chủ yếu bao
gồm: quan hệ giữa doanh nghiệp với Nhà nước; quan hệ giữa doanh nghiệp với thị
trường tài chính tiền tệ; quan hệ giữa doanh nghiệp với các thị trường khác như thị
trường hàng hóa - dịch vụ, thị trường sức lao động; quan hệ trong nội bộ doanh
nghiệp. Doanh nghiệp luôn luôn phải xem x t, phân tích, điều hịa các mối quan hệ
đó trong quá trình thực hiện và phát triển hoạt động sản xuất kinh doanh.
Cơ sở tài chính doanh nghiệp và các dòng tiền
Một doanh nghiệp muốn tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh cần phải có
một lượng tài sản nhất định hay vốn đầu tư ban đầu để mua hàng hóa dịch vụ hay
yếu tố sản xuất phục vụ cho hoạt động sản xuất - kinh doanh. Qua quá trình sản
xuất, chế biến, các yếu tố đầu vào được kết hợp với nhau tạo nên các sản ph m đầu
ra có thể phục vụ cho nhu cầu tiêu dùng, cũng có thể sử dụng cho q trình sản xuất
– kinh doanh khác.
Như vậy, trong một thời kỳ nhất định, các doanh nghiệp đã chuyển hóa các
hàng hóa dịch vụ đầu vào thành các hàng hóa dịch vụ đầu ra để trao đổi (bán). Mối
quan hệ giữa tài sản hiện có, hàng hóa dịch vụ đầu vào và hàng hóa dịch vụ đầu ra
hay nói cách khác là mối quan hệ giữa Bảng cân đối kế toán và Báo cáo kết quả
kinh doanh có thể được mơ tả như sau:
10
Luan van
Hàng hóa, dịch vụ (mua vào)
Sản xuất - chuyển hóa
Hàng hóa, dịch vụ (bán ra)
Sơ đồ 1.2. Q trình chuyển hóa
Mọi q trình trao đổi hàng hóa đều được thực hiện thơng qua một loại hàng
hóa trung gian, đó là tiền. Tiền là loại tài sản đặc biệt mà doanh nghiệp nắm giữ.
Chính dự trữ tiền cho ph p doanh nghiệp mua các hàng hóa, dịch vụ cần thiết để tạo
ra những hàng hóa, dịch vụ phục vụ cho mục đích trao đổi. Khái niệm dịng vật chất
và dịng tiền phát sinh từ đó, tức là sự dịch chuyển hàng hóa, dịch vụ và sự dịch
chuyển tiền giữa các đơn vị, các tổ chức kinh tế; tương ứng với dòng vật chất đi vào
là dòng tiền đi ra và ngược lại tương ứng với dòng vật chất đi ra là dịng tiền đi vào,
có thể mơ tả quy trình này qua sơ đồ sau
Dòng vật
chất đi vào
Dòng tiền đi
ra (xuất quỹ)
Sản xuất - chuyển hóa
Dịng vật
chất đi ra
Dịng tiền đi
vào (nhập quỹ)
Sơ đồ 1.3. Quá trình sản xuất kinh doanh
(Tổng hợp từ nhiều nguồn thơng tin)
Sản xuất, chuyển hóa là một q trình cơng nghệ. Một mặt, nó được đặc
trưng bởi thời gian chuyển hóa hàng hóa và dịch vụ; mặt khác, nó được đặc trưng
11
Luan van
bởi các yếu tố cần thiết cho sự vận hành – đó là tư liệu lao động và sức lao động.
Q trình cơng nghệ này có tác dụng quyết định đến cơ cấu vốn và hoạt động trao
đổi của doanh nghiệp.
Doanh nghiệp thực hiện hoạt động trao đổi hoặc với thị trường cung cấp hàng
hóa dịch vụ đầu vào hoặc với thị trường phân phối, tiêu thụ hàng hóa dịch vụ đầu ra
và tùy thuộc vào tính chất hoạt động sản xuất – kinh doanh của doanh nghiệp.
Chính từ quá trình trao đổi đó mà hình thành nên những quan hệ tài chính của
doanh nghiệp. Q trình này quyết định sự vận hành của sản xuất và làm thay đổi
cơ cấu vốn của doanh nghiệp.
1.1.2.2. Các nhân tố ảnh hưởng tới tài chính doanh nghiệp
Việc phân tích tài chính doanh nghiệp chịu ảnh hưởng bởi rất nhiều nhân tố,
bao gồm cả nhân tố khách quan và nhân tố chủ quan.
Nhóm nhân tố khách quan
Ảnh hưởng khách quan tới tình hình tài chính của doanh nghiệp trước hết là
hệ thống chính sách, pháp luật của Nhà nước liên quan tới tài chính doanh nghiệp.
Đó là các chính sách về thuế, về kế toán, thống kê… ảnh hưởng tới hoạt động kinh
doanh cũng như hoạt động tài chính doanh nghiệp. Với tư cách là đối tượng chịu sự
quản lý của Nhà nước, trong hoạt động sản xuất kinh doanh nói chung và hoạt động
tài chính nói riêng, các doanh nghiệp đều phải có nghĩa vụ tn thủ chính sách,
pháp luật. Các chính sách này được các nhà phân tích tài chính vận dụng trong q
trình phân tích để đảm bảo tính phù hợp, tính sát thực với quy định của Nhà nước.
Ngồi ra, các chính sách đó cịn có tính định hướng và là động lực cho phân tích tài
chính doanh nghiệp.
Nhân tố khách quan thứ hai là hệ thống thông tin của nền kinh tế và của
ngành. Phân tích tài chính chỉ thực sự có hiệu quả khi có hệ thống chỉ tiêu trung
bình chu n của tồn ngành, trên cơ sở đó các doanh nghiệp có thể đánh giá, xem x t
tình trạng tài chính để nhận thức vị trí của mình nhằm đưa ra những chính sách
đúng đắn, phù hợp, cũng như có hướng phấn đấu, khắc phục. Hay nói cách khác,
đây có thể được xem như số liệu tham chiếu của doanh nghiệp. Tuy nhiên, điều này
12
Luan van
