luận văn kế toán chi phí sản xuất kinh doanh và tính giá thành sản xuất sản phẩm tại công ty tnhh thanh bình

Luận văn :

KẾ TỐN CHI PHÍ SẢN XUẤT KINH DOANH VÀ
TÍNH GIÁ THÀNH SẢN XUẤT SẢN PHẨM
TẠI CƠNG TY TNHH THANH BÌNH


LỜI CẢM ƠN
Trong thời gian học tập và rèn luyện tại Trường Đại Học Tiền Giang và thời
gian thực tập tại Cơng Ty TNHH Thanh Bình. Từ đáy lịng chúng em xin bày tỏ lời cám
ơm sâu sắc đến:
- Quý thầy cô Trường Đại Học tiền Giang, đặc biệt là thầy cơ Khoa Kinh Tế
- Xã hội đã tận tình truyền đạt kiến thức nền tảng cơ sở. Đó sẽ là những kinh nghiệm
quý báu, thực sự hữu ích cho bản thân chúng em trong thời gian thực tập và cả sau này.
- Cô Huỳnh Thị Ngọc Phượng đã hết lòng hỗ trợ, giúp đỡ chúng em từ cách thức
tiếp cận thực tiễn tại đơn vị thực tập đến khi hồn tất chun đề.
- Các cơ chú, anh chị tại Cơng Ty TNHH Thanh Bình, đặc biệt là các anh
chị phịng Tài chính kế tốn đã tạo cơ hội cho chúng em được thực tập tại Phịng kế tốn
cuả Cơng Ty. Cám ơn chị: Trưởng phịng kế tốn, và các phịng ban khác đã nhiệt tình
hướng dẫn, giúp đỡ.
Cuối cùng chúng em xin chúc thầy cơ cùng tồn thể các anh chị trong công ty
luôn dồi dào sức khỏe và gặt hái được nhiều thành công trong công việc của mình.
Chân thành cảm ơn!


NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN

.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................

.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................

Tiền Giang, ngày 10 tháng 07 năm 2012


NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP

.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................

.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................

Tiền Giang, ngày… tháng … năm 2012


MỤC LỤC

Trang

LỜI MỞ ĐẦU .....................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài........................................................................................ 1
2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................... 2
3.

Phạm vi và đối tượng nghiên cứu .............................................................. 2

4. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................ 2
5. Ý nghĩa ......................................................................................................3
6.

Bố cục của đề tài ....................................................................................... 3

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TỐN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ

TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM THEO CHI PHÍ THỰC TẾ........................ 4
1.1. Những vấn đề chung về kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản
phẩm ............................................................................................................................. 4
1.1.1. Chi phí sản xuất ................................................................................... 4
1.1.1.1. Khái niệm......................................................................................... 4
1.1.1.2. Phân loại chi phí .............................................................................. 4
1.1.2. Giá thành sản phẩm.....................................................................................6
1.1.2.1. Khái niệm ........................................................................................ 6
1.1.2.2. Phân loại giá thành ........................................................................... 6
1.1.3. Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm ....................7
1.1.4. Đối tượng tập hợp chi phí và đối tượng tính giá thành ........................... 7
1.1.4.1. Đối tượng tập hợp chi phí ........................................................................ 7
1.1.4.2. Đối tượng tính giá thành .......................................................................... 8
1.1.4.3. Mối quan hệ giữa đối tượng tập hợp chi phí và đối tượng tính
giá thành

8

1.1.4.4. Kỳ tính giá thành ...................................................................................... 8
1.1.5. Trình tự tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm.............................. 9
1.1.6 Nhiệm vụ kế tốn ......................................................................................... 9
1.2. Kế tốn chi phí và tính giá thành sản phẩm...................................................... 9
1.2.1. Quy trình kế tốn chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm
theo chi phí thực tế. ...................................................................................................... 10
1.2.2. Kế tốn tập hợp chi phí.............................................................................. 11
1.2.2.1 . Kế tốn tập hợp chi phí ngun liệu, vật liệu trực tiếp: ................ 11
1.2.2.1.1. Tài khoản sử dụng ........................................................... 12
1.2.2.1.2. Chứng từ sử dụng ......................................................................... 12

1.2.2.1.3. Sơ đồ kế toán ............................................................................... 12
1.2.2.2. Kế toán tập hợp chi phí nhân cơng trực tiếp: .............................. 12
1.2.2.2.1. Tài khoản sử dụng..................................................................... 12
1.2.2.2.2. Chứng từ sử dụng ......................................................................... 13
1.2.2.2.3. Sơ đồ hạch toán ............................................................................ 13
1.2.2.3. Kế toán tập hợp chi phí sản xuất chung:...................................... 14
1.2.2.3.1. Tài khoản sử dụng14
1.2.2.3.2. Chứng từ sử dụng ......................................................................... 14
1.2.2.3.3. Sơ đồ hạch toán ............................................................................ 15
1.2.3. Kế tốn tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm.......... 15
1.2.3.1. Tổng hợp chi phí sản xuất thực tế..................................................... 15
1.2.3.1.1. Đối với doanh nghiệp hạch toán hàng tồn kho theo phương
pháp kê khai thường xuyên .................................................................................... 15
1.2.3.1.1.1. Tài khoản sử dụng ................................................................ 15
1.2.3.1.1.2. Chứng từ sử dụng........................................................................ 16
1.2.3.1.1.3. Sơ đồ hạch toán .......................................................................... 17
1.2.3.1.2. Đối với doanh nghiệp hạch toán hàng tồn kho theo phương
pháp kiểm kê định kỳ ............................................................................................. 17
1.2.3.1.2.1. Tài khoản sử dụng ............................................................... 18
1.2.3.1.2.2. Chứng từ sử dụng...................................................................... 18
1.2.3.1.2.3. Sơ đồ hạch toán ......................................................................... 18
1.2.4. Đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ .................................................... 19
1.2.4.1. Khái niệm.......................................................................................... 19
1.2.4.2. Các phương pháp đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ........................ 19
1.2.4.2.1. Đánh giá sản phẩm dở dang theo chi phí nguyên vật liệu
trực tiếp .................................................................................................................. 19
1.2.4.2.2. Đánh giá sản phẩm dở dang theo ước lượng sản phẩm hoàn
thành tương đương ................................................................................................. 20
1.2.4.2.3. Đánh giá sản phẩm dở dang theo chi phí định mức hoặc kế
hoạch ..................................................................................................................... 21

1.2.5. Các phương pháp tính giá thành sản phẩm......................................... 21
1.2.5.1. Phương pháp giá thành giản đơn ..................................................... 22
1.2.5.2. Phương pháp giá thành phân bước .................................................. 23
1.2.5.3. Phương pháp giá thành theo hệ số................................................... 25


1.2.5.4. Phương pháp loại trừ sản phẩm phụ ............................................. 26
1.2.5.5. Phương pháp giá thành đơn đặt hàng ........................................... 26
1.2.5.6. Phương pháp tỷ lệ ........................................................................ 27
Chương 2: KẾ TỐN CHI PHÍ SẢN XUẤT THỰC TẾ VÀ TÍNH GIÁ
THÀNH SẢN PHẨM THEO CHI PHÍ THỰC TẾ TẠI CƠNG TY
TNHH THANH BÌNH
2.1. Giới thiệu về cơng ty TNHH Thanh Bình.......................................................... 29
2.1.1. Đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh tại công ty TNHH Thanh
Bình .................................................................................................................... 29
2.1.2. Quá trình hình thành và phát triển ............................................................ 30
2.1.3. Loại hình doanh nghiệp ............................................................................ 30
2.1.4. Tổ chức bộ máy kế tốn ........................................................................... 31
2.1.5. Hình thức thức sổ sách kế tốn ................................................................. 33
2.1.6. Chính sách kế tốn (Chế độ kế toán, phương pháp hạch toán hàng tồn
kho, phương pháp nộp thuế GTGT, kỳ hạch toán)............................................... 35
2.1.7 Lĩnh vực sản xuất sản phẩm ....................................................................... 35
2.2 Kế tốn chi phí sản xuất thực tế và tính giá thành sản phẩm tại cơng
ty TNHH Thanh Bình trong tháng 2/2012 ....................................................... 36
2.2.1 Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất, tính giá thành và kỳ hạch tốn
tại cơng ty .......................................................................................................... 36
2.2.1.1 Đối tượng tập hợp CPSX .......................................................... 36
2.2.1.2 Đối tượng tính giá thành ............................................................... 36
2.2.1.3 Kỳ tính giá thành............................................................................ 36
2.2.1.4 Phương pháp khấu hao .................................................................. 36

2.2. 2. Kế tốn chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ........................... 37
2.2.2.1 Quy trình kế tốn tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành
sản phẩm theo chi phí thực tế tại doanh nghiệp ................................................ 37
2.2.2.2 Kế tốn tập hợp chi phí nguyên vật liệu .......................................... 38
2.2.2.2.1 Chi phí nguyên vật liệu tại doanh nghiệp .....................................38
2.2.2.2.1 Tài khoản sử dụng .....................................................................39
2.2.2.2.2 Chứng từ sử dụng .......................................................................39
2.2.2.2.3 Sơ đồ hạch toán .......................................................................... 39
2.2.2.3 Kế tốn tập hợp chi phí nhân cơng trực tiếp..................................41
2.2.2.3.1 Chi phí nhân cơng sản xuất tại doanh nghiệp .............................. 41


2.2.2.3.2 Tài khoản sử dụng ......................................................................42
2.2.2.3.3 Chứng từ sử dụng .......................................................................42
2.2.2.3.4 Sơ đồ hạch toán ........................................................................ 42
2.2.2.4 Kế toán tập hợp chi phí sản xuất chung ....................................... 44
2.2.2.4.1 Chi phí sản xuất chung tại doanh nghiệp .................................. 44
2.2.2.4.2 Tài khoản sử dụng .................................................................... 45
2.2.2.4.3 Chứng từ sử dụng .................................................................... 45
2.2.2.4.4 Sơ đồ hạch toán ........................................................................ 45
2.2.2.5 Kế toán tổng hợp chi phí sản xuất ................................................ 47
2.2.2.2.5.1

Kế tốn tổng hợp chi phí sản xuất tại doanh nghiệp .......... 47

2.2.2.2.5.2

Tài khoản sử dụng ............................................................. 48

2.2.2.2.5.3

Chứng từ sử dụng .............................................................. 48

2.2.2.2.5.4

Sơ đồ hạch toán ................................................................. 48

2.2.2.6

Sản phẩm dở dang và phương pháp đánh giá sản phẩm
dở dang tại công ty ....................................................................... 50

2.2.2.7 Phương pháp tính giá thành sản phẩm tại cơng ty ...................... 50
2.2.2.8

Kế toán thành phẩm ..................................................................... 50

2.2.2.9 Kế toán thành phẩm tại công ty .................................................... 51
2.2.2.9.1 Tài khoản sử dụng ......................................................................52
2.2.2.9.2 Chứng từ sử dụng ......................................................................52
2.2.2.9.3 Sơ đồ hạch toán .......................................................................... 52
2.2.2.9.4 Phiếu tính giá thành sản phẩm ................................................... 53
Chương 3: NHẬN XÉT – KIẾN NGHỊ ............................................................. 56
3.1 Nhận xét chung về cơng ty TNHH Thanh Bình..................................56
3.2 Đề xuất và kiến nghị .......................................................................... 57


LỜI MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài:
Giá thành sản phẩm luôn luôn là mối quan tâm hàng đầu của các doanh nghiệp,

đồng thời nó cũng là mối quan tâm của các cơ quan chức năng Nhà nước. Giá thành sản
phẩm với chức năng vốn có của nó đã trở thành chỉ tiêu kinh tế có ý nghĩa quan trọng
trong việc quản lý hiệu quả và chất lượng sản xuất kinh doanh. Có thể nói rằng giá
thành sản phẩm là tấm gương phản chiếu toàn bộ các biện pháp tổ chức quản lý kỹ
thuật mà doanh nghiệp thực hiện trong quá trình sản xuất kinh doanh.
Nền kinh tế nước ta vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà
nước, cạnh tranh là một quy luật tất yếu, khách quan của nền kinh tế nhiều thành
phần. Mọi họat động sản xuất kinh doanh và dịch vụ trên thị trường đều chịu sự tác
động của các quy luật kinh tế như: quy luật cung cầu, quy luật giá trị…Mục tiêu cuối
cùng của các doanh nghiệp là kinh doanh có lãi và tồn tại lâu dài. Bên cạnh đó cũng có
những doanh nghiệp kinh doanh thua lỗ dẫn đến phá sản. Để kinh doanh có hiệu quả
thì điều quan trọng là làm thế nào để xác định được chi phí mà đơn vị đã bỏ ra vì sự
ảnh hưởng của từng khoản mục đó đến giá thành, và tác động đến kết quả kinh
doanh của doanh nghiệp.
Do đó doanh nghiệp sản xuất phải luôn chủ động nghiên cứu thị trường tiến
hành sản xuất các sản phẩm phù hợp đáp ứng nhu cầu xã hội và thị hiếu người tiêu
dùng. Vì vậy việc tính đúng, tính đủ, quản lý tốt chi phí sản xuất và giá thành sản
phẩm là vấn đề sống cịn của doanh nghiệp. Do đó việc hạch tốn chi phí sản xuất và
tính giá thành sản phẩm là một công việc cần thiết giúp cho doanh nghiệp giảm chi
phí sản xuất và hạ giá thành sản phẩm, tạo điều kiện thuận lợi để cạnh tranh được với
những doanh nghiệp khác, đồng thời đem lại lợi nhuận cho doanh nghiệp.
Với mong muốn góp phần giải quyết vấn đề trên chúng em đã chọn đề tài “Kế tốn
chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại cơng ty TNHH Thanh Bình”.
2. Mục tiêu nghiên cứu:
Việc nghiên cứu kế tốn chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Cơng ty
TNHH Thanh Bình nhằm mục tiêu:
Mục tiêu chung:
- Tìm hiểu hoạt động và cơng tác tổ chức kế tốn tại Cơng ty TNHH Thanh Bình.
Mục tiêu riêng:

- Kế tốn chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm thực tế 3 loại sản phẩm:
thảm xơ dừa, giỏ đan lục bình, khay đan lục bình tại Cơng ty TNHH Thanh Bình.
- Từ đó để ra một số giải pháp hồn thiện cơng tác kế tốn chi phí sản xuất và
tính giá thành sản phẩm tại cơng ty.
3. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu:
- Phạm vi nghiên cứu:
+ Phạm vi không gian: Đề tài này chỉ tập trung nghiên cứu kế tốn chi phí sản
xuất, tính giá thành sản phẩm tại Cơng ty TNHH Thanh Bình. Công ty sản xuất rất nhiều
loại sản phẩm thủ công mỹ nghệ, nhưng đề tài chỉ nghiên cứu 3 loại sản phẩm chủ yếu
là: thảm xơ dừa, khay lục bình, giỏ đan lục bình.
+ Phạm vi thời gian: Số liệu trong chuyên đề chủ yếu tập trung nghiên cứu từ ngày
1/2/2012 – 29/2/2012
- Đối tượng nghiên cứu: Tính giá thành 3 loại sản phẩm: Thảm xơ dừa, giỏ đan lục
bình, khay đan lục bình
4. Phương pháp nghiên cứu:
4.1. Phương pháp thu thập số liệu:
Sử dụng số liệu thứ cấp:
- Tìm hiểu tình hình thực tế của cơng ty bằng cách phỏng vấn cán bộ xí
nghiệp và giám sát quy trình sản xuất.
- Thu thập số liệu tại phịng kế tốn của công ty, căn cứ vào các sổ chi tiết chi phí
sản xuất kinh doanh.
- Tham khảo sách báo, tạp chí , trên mạng internet và các thơng tư mới nhất có liên
quan đến đề tài.
4.2. Phương pháp xử lý số liệu: Sử dụng phương pháp tổng hợp, phân tích, đánh giá.
5. Bố cục đề tài: Gồm 3 phần
- Chương I: Cơ sở lý luận về kế tốn chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo
chi phí thực tế
- Chương II: Kế tốn chi phí sản xuất thực tế và tính giá thành sản phẩm theo chi phí
thực tế tại Cơng ty TNHH Thanh Bình

- Chương III: Nhận xét – Kiến nghị


CHƯƠNG 1 : NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH
GIÁ THÀNH SẢN PHẨM:
1.1. Những vấn đề chung về kế tốn chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm
1.1.1. Chi phí sản xuất
1.1.1.1. Khái niệm:
Q trình sản xuất là quá trình phát sinh thường xuyên, liên tục các khoản chi
phí sản xuất với mục đích tạo ra nhiều loại sản phẩm khác nhau. Chi phí sản xuất bao
gồm rất nhiều khoản khác nhau như: chi phí về ngun vật liệu, chi phí về nhân cơng,
chi phí về khấu hao TSCĐ... Nói một cách tổng quát, chi phí sản xuất là tồn bộ các
khoản hao phí vật chất mà doanh nghiệp đã bỏ ra để thực hiện q trình sản xuất sản
phẩm. Chi phí sản xuất có các đặc điểm: vận động, thay đổi không ngừng, mang tính
đa dạng và phức tạp gắn liền với tính đa dạng, phức tạp của ngành nghề sản xuất, quy
trình sản xuất.
Tiết kiệm chi phí sản xuất ln được đặt ra như là một yêu cầu cơ bản để tăng cường
hiệu quả sản xuất kinh doanh.
1.1.1.2. Phân loại chi phí:
1.1.1.2.1. Phân loại chi phí sản xuất theo tính chất, nội dung kinh tế của chí
phí (theo yếu tố chi phí)
Cách phân lọai này căn cứ vào các chi phí có cùng tính chất kinh tế để phân
loại, khơng phân biệt chi phí phát sinh ở đâu, cho họat động sản xuất kinh doanh
nào. Cách phân loại này cho biết được tổng chi phí bỏ ra ban đầu để làm căn cứ lập kế
hoạch và kiểm sốt chi phí theo yếu tố. Tồn bộ chi phí được chia thành các yếu tố
sau :
- Chi phí nguyên vật liệu : Giá trị nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ
(CCDC), nhiên liệu phụ tùng thay thế…sử dụng cho kinh doanh trong kỳ.
- Chi phí nhân cơng: tiền lương, khoản trích theo lương (BHXH, BHYT,
BHTN, KPCĐ), phải trả khác cho công nhân, viên chức trong kỳ.

- Chi phí khấu hao TSCĐ: Giá trị hao mịn của tài sản cố định (TSCĐ) sử
dụng cho kinh doanh trong kỳ.
- Chi phí dịch vụ mua ngồi: tiền điện, nước, điện thoại, thuê mặt
bằng…sử dụng cho kinh doanh trong kỳ.
- Chi phí khác bằng tiền: chi phí tiếp khách, hội nghị…sử dụng cho kinh


doanh trong kỳ.
1.1.1.2.2. Phân loại chí phí sản xuất theo chức năng họat động:
Cách phân loại này căn cứ vào chức năng họat động mà chi phí phát sinh để
phân loại. Tồn bộ chi phí được chia làm hai loại là chi phí sản xuất và chi phí ngồi
sản xuất.
- Chi phí sản xuất : Là tồn bộ chi phí liên quan đến việc chế tạo sản phẩm
hoặc dịch vụ trong một thời kỳ nhất định.
Đối với doanh nghiệp sản xuất chi phí sản xuất được chia thành ba loại :
+ Chi phí nguyên liệu, vật liệu trực tiếp: Giá trị vật liệu chính, vật liệu
phụ, nhiên liệu…sử dụng trực tiếp để sản xuất sản phẩm.
+ Chi phí nhân cơng trực tiếp: Tiền lương, khoản trích theo lương, phải trả
khác cho cơng nhân sản xuất.
+ Chi phí sản xuất chung: Vật liệu gián tiếp, công cụ dụng cụ, tiền lương
nhân viên quản lý sản xuất, khấu hao TSCĐ dùng sản xuất.
- Chi phí ngồi sản xuất: Là những chi phí phát sinh trong quá trình tiêu thụ sản
phẩm và quản lý chung tồn doanh nghiệp.
+ Chi phí bán hàng: Là tồn bộ những chi phí phát sinh cần thiết để tiêu thụ
sản phẩm, hàng hóa gồm: vận chuyển, bốc vác…
+ Chi phí quản lý doanh nghiệp: Là tồn bộ những chi phí chi ra cho việc tổ
chức và quản lý trong tồn doanh nghiệp. Đó là những chi phí hành chính, kế tốn,
quản lý chung…
1.1.1.2.3. Phân loại chi phí theo mối quan hệ với thời kỳ xác định kết quả
kinh doanh

Theo cách phân loại này chi phí được chia thành 2 loại :
- Chi phí sản phẩm: là những chi phí trực tiếp liên quan đến việc sản xuất
sản phẩm hoặc mua hàng hóa.
- Chi phí thời kỳ: là những chi phí phát sinh trong một thời kỳ và được tính hết thành
phí tổn trong kỳ để xác định kết quả kinh doanh. Bao gồm : chi phí bán hàng và chi phí
quản lý doanh nghiệp.
1.1.1.2.4. Phân loại theo cách ứng xử của chi phí
Cách phân loại này căn cứ vào sự thay đổi của chi phí khi có sự thay đổi của
mức độ hoạt động kinh doanh để phân loại, chi phí được chia thành 3 loại :


- Chi phí khả biến: chi phí thay đổi về tổng số khi mức độ hoạt động thay đổi.
- Chi phí bất biến: chi phí khơng thay đổi về tổng số khi mức độ hoạt
động thay đổi trong một phạm vi.
- Chi phí hỗn hợp: gồm chi phí bất biến và chi phí khả biến. Ở mức độ
hoạt động căn bản, chi phí hỗn hợp thường thể hiện các đặc điểm của chi phí bất biến.
1.1.1.2.5. Các phân loại khác
- Chi phí chênh lệch
- Chi phí kiểm sốt được, chi phí khơng kiểm sốt được
- Chi phí cơ hội
- Chi phí chìm
1.1.2. Giá thành sản phẩm:
1.1.2.1. Khái niệm:
Giá thành sản phẩm là những chí phí sản xuất gắn liền với một kết quả sản
xuất nhất định. Như vậy giá thành sản phẩm là một đại lượng xác định, biểu hiện mối
liên hệ tương quan giữa hai đại lượng: chi phí sản xuất đã bỏ ra và kết quả sản xuất
đã đạt được. Tuy nhiên, cần lưu ý khơng có chi phí sản xuất phát sinh là đã xác định
ngay được giá thành, mà cần thấy rằng, giá thành là chí phí đã kết tinh trong một kết
quả sản xuất được xác định theo những tiêu chuẩn nhất định.
1.1.2.2. Phân loại giá thành:

1.1.2.2.1. Phân loại giá thành theo thời điểm xác định
- Giá thành kế hoạch: Là giá thành được tính trước khi bắt đầu sản xuất kinh doanh
cho tổng sản phẩm kế hoạch dựa trên chi phí định mức của kỳ kế hoạch.
- Giá thành định mức: Là giá thành được tính trước khi bắt đầu sản xuất
kinh doanh cho 1 đơn vị sản phẩm dựa trên chi phí định mức của kỳ kế hoạch.
- Giá thành thực tế: Là giá thành được xác định sau khi đã hoàn thành việc
chế tạo sản phẩm trên cơ sở các chi phí thực tế phát sinh và kết quả sản xuất kinh
doanh thực tế đạt được.
1.1.2.2.2. Phân loại theo nội dung cấu thành sản phẩm
- Giá thành sản xuất: Là toàn bộ chi phí sản xuất có liên quan đến khối
lượng cơng việc, sản phẩm hoàn thành. Gồm 3 khoản mục chi phí:
+ Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp.
+ Chi phí nhân công trực tiếp.


+ Chi phí sản xuất chung.
- Giá thành tồn bộ: Là tồn bộ chi phí phát sinh liên quan đến một khối
lượng sản phẩm hoàn thành từ khi sản xuất đến khi tiêu thụ xong sản phẩm.
1.1.3. Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm
Chi phí sản xuất

Giá thành sản phẩm

Cùng một nội dung kinh tế: Hao phí của các nguồn lực
- Liên quan với thời kỳ sản xuất

- Liên quan với khối lượng thành
phẩm

- Riêng biệt của từng kỳ sản xuất

- Có thể là chi phí sản xuất của
nhiều kỳ

- Liên quan tới 2 bộ phận:

- Liên quan đến sản phẩm hoàn

Thành phẩm và sản phẩm dở dang thành

- Sự hao phí nguồn lực phát - Sự hao phí nguồn lực gắn liền với
sinh thường xuyên, liên tục

một kết quả sản xuất nhất định

1.1.4. Đối tượng tập hợp chi phí và đối tượng tính giá thành:
1.1.4.1. Đối tượng tập hợp chi phí
Xác định đối tượng tập hợp chi phí là xác định một phạm vi giới hạn nhất định để
tập hợp chi phí sản xuất, có thể là: loại sản phẩm, nhóm sản phẩm, đơn đặt hàng, giai
đoạn sản xuất, phân xưởng sản xuất...Và thời kỳ chi phí phát sinh (trong kỳ hay trước
kỳ) để ghi nhận vào nơi chịu chi phí.
Để xác định được đối tượng tập hợp chi phí sản xuất người ta thường dựa vào
những căn cứ như: địa bàn sản xuất, cơ cấu tổ chức sản xuất, đặc điểm sản phẩm
v.v…Các đối tượng tập hợp chi phí có thể là phân xưởng sản xuất, quy trình cơng nghệ
sản xuất, sản phẩm hay nhóm sản phẩm,đỏn đặt hàng.
1.1.4.2. Đối tượng tính giá thành
Đối tượng tính giá thành sản phẩm là khối lượng sản phẩm dịch vụ hồn thành
nhất định mà xí nghiệp cần tính tổng giá và giá thành đơn vị sàn phẩm. Xác định đối

tượng tính giá thành gắn liền với giải quyết hai vấn đề cơ bản. Vấn đề thứ nhất là về
kỹ thuật, khi nào một sản phẩm được công nhận là hồn thành. Vấn đề thứ hai, về mặt
thơng tin, khi nào cần tính tổng giá thành và giá thành đơn vị. Để xác định đối tượng
tính giá thành, kế tốn có thể dựa vào những căn cứ: quy trình cơng nghệ sản xuất, đặc
điểm sản phẩm, yêu cầu quản lý, trình độ và phương tiện của kế tốn.
Đối tượng tính giá thành sản phẩm thường được chọn là sản phẩm, dịch vụ hoàn
thành, hoặc những chi tiết, khối lượng sản phẩm dịch vụ đến một điểm dừng thích hợp
mà nhà quản lý cần thông tin về giá thành.
1.1.4.3. Mối quan hệ giữa đối tượng tập hợp chi phí và đối tượng tính giá thành.
- Một đối tượng tập hợp chi phí sản xuất tương ứng với một đối tượng tính giá
thành sản phẩm như trong các quy trình cơng nghệ sản xuất giản đơn.
- Một đối tượng tập hợp chi phí sản xuất tương ứng với nhiều đối tượng tính giá
thành sản phẩm như trong các quy trình cơng nghệ sản xuất nhiều sản phẩm khác
nhau.
- Nhiều đối tượng tập hợp chi phí sản xuất tương ứng với một đối tượng tính
giá thành sản phẩm như trong các quy trình công nghệ sản xuất phức tạp gồm nhiều
công đoạn khác nhau.
1.1.4.4. Kỳ tính giá thành:
Là khoản thời gian cần thiết phải tiến hành tổng hợp chi phí sản xuất và tính tổng
giá thành, giá thành đơn vị. Tùy thuộc vào đặc điểm kinh tế, kỹ thuật sản xuất và nhu cầu
thơng tin giá thành, kỳ tính giá thành có thể được xác định khác nhau. Trong kế tốn chi
phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo chi phí thực tế, kỳ tính giá thành được chọn
trùng với kỳ kế tốn như tháng, q, năm.
Xác định kỳ tính giá thành sẽ giúp cho kế toán xác định khoảng thời gian chi phí phát
sinh, thời gian tổng hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm để thu thập, cung cấp thơng
tin cho việc lập báo cáo kế tốn; ra quyết định và đánh giá hoạt động sản xuất theo yêu
cầu nhà quản lý trong từng thời kỳ.
1.1.5. Trình tự tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm:
- Xác định đối tượng tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành, kỳ tính giá
thành và kết cấu giá thành sản phẩm thích hợp với từng loại hình doanh nghiệp.

- Tập hợp chi phí theo từng đối tượng tập hợp chi phí.
- Tổng hợp chi phí sản xuất.


- Tính tổng giá thành đơn vị sản phẩm.
1.2. Kế tốn tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo chi phí
thực tế
1.2.1. Quy trình kế tốn chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo chi phí
thực tế.
Quy trình kế tốn chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo chi phí thực tế có
thể tiến hành theo nhiều quy trình khác nhau. Q trình này có thể khái qt qua sơ đồ
sau :
Chi phí sản xuất thực
tế đầu vào

Chi phí sản xuất thực tế
đầu ra

(chi phí sản xuất dở
dang đầu kỳ + Chi
phí sản xuất thực tế
phát sinh trong kỳ)

(Giá thành thực tế sản
phẩm + chi phí sản xuất
dở dang cuối kỳ)

Quy trình kế tốn chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo chi phí thực tế có
thể trình bày qua các bước cơ bản sau :
1.2.1.1. Xác định đối tượng tập hợp chi phí, đối tượng tính giá thành, kỳ tính giá

thành và kết cấu giá thành sản phẩm thích hợp với từng loại hình doanh nghiệp.
- Xác định đối tượng tập hợp chi phí làm cơ sở xây dựng hệ thống chứng từ ban đầu
của chi phí, mở sổ chi tiết chi phí và tiến hành tập hợp chi phí sản xuất.
- Xác định đối tượng tính giá thành, kỳ tính giá thành để làm cơ sở tiến hành tổng
hợp chi phí sản xuất và tính tổng gía thành, giá thành đơn vị sản phẩm.
- Xác định kết cấu giá thành theo từng loại hình doanh nghiệp để làm nền tảng nhận
diện quan hệ, phạm vi chi phí sản xuất có liên quan. Theo chế độ kế tốn Việt Nam hiện
nay, chỉ được tính vào giá thành sản phẩm phần chi phí sản xuất. Các chi phí khác như
chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp hay các khoản chi do nguồn vốn chuyên
dùng tài trợ như quỹ đầu tư xây dựng, quỹ phúc lợi...khơng được tính vào giá thành.
1.2.1.2. Tập hợp chi phí sản xuất theo từng đối tượng tập hợp chi phí.
Tiến hành tập hợp trực tiếp từ chứng từ vào từng đối tượng tập hợp chi phí
hoặc từ chứng từ tập hợp chung sau đó chọn tiêu thức thích hợp để phân bổ cho
từng đối tượng tập hợp chi phí sản xuất. Q trình tập hợp chi phí sản xuất thường được


xem xét theo 3 loại chi phí: chi phí thực tế phát sinh trong kỳ, chi phí trả trước và chi phí
phải trả liên quan trong kỳ.
1.2.1.3. Tổng hợp chi phí sản xuất.
Tiến hành tổng hợp chi phí sản xuất đã tập hợp được theo từng đối tượng tập hợp
chi phí sản xuất. Q trình tổng hợp chi phí sản xuất có thể tiến hành thơng qua kết
chuyển trực tiếp chi phí sản xuất trực tiếp hoặc phải chọn tiêu thức phân bổ thích hợp để
phân bổ chi phí sản xuất gián tiếp vào các đối tượng tính giá thành.
1.2.1.4. Tính tổng giá thành, giá thành đơn vị từng sản phẩm.
Từ tổng chi phí đầu vào (chi phí sản xuất dở dang đầu kỳ và chi phí sản xuất phát
sinh trong kỳ) tiến hành tính chi phí sản xuất dở dang cuối kỳ và loại trừ chi phí sản xuất
dở dang cuối kỳ ra khỏi tổng chi phí đầu vào để tính tổng giá thành và giá thành đơn vị
sản phẩm.
Từ tổng chi phí đầu vào (chi phí sản xuất dở dang đầu kỳ và chi phí phát sinh trong
kỳ) tiến hành tính chi phí sản xuất của mỗi sản phẩm hồn thành tương đương sau đó tính

chi phí sản xuất dở dang cuối kỳ, tổng chi phí sản xuất và chi phí sản xuất đơn vị cho sản
phẩm hồn thành tương đương trong kỳ.
1.2.2. Kế toán tập hợp chi phí.
1.2.2.1. Chi phí nguyên liệu, vật liệu trực tiếp:
1.2.2.1.1. Tài khoản sử dụng:
TK 621 “Chi phí nguyên liệu, vật liệu trực tiếp”.
Chí phí nguyên liệu, vật liệu trực tiếp bao gồm tất cả chi phí nguyên vật liệu sử
dụng trực tiếp để chế tạo ra sản phẩm như chi phí nguyên vật liệu chính, chi phí
nguyên vật liệu phụ và nhiên liệu .
Tài khoản 621 được mở chi tiết cho từng đối tượng kế tốn chi phí và q trình
tập hợp chi phí nguyên liệu, vật liệu trực tiếp như sau.
- Nếu liên quan trực tiếp đến từng đối tượng tập hợp chi phí, căn cứ vào chứng từ ghi vào
từng sổ chi phí nguyên liệu, vật liệu trực tiếp được mở cho từng đối tượng
- Nếu liên quan đến nhiều đối tượng tập hợp chi phí, căn cứ vào chứng từ tập hợp
chi phí nguyên liệu, vật liệu chung theo từng loại hoặc từng nhóm sau đó chọn tiêu thức
phân bổ và ghi mức phân bổ vào từng sổ chi phí nguyên liệu, vật liệu trực tiếp được mở
cho từng đối tượng
1.2.2.1.2. Chứng từ sử dụng:


- Phiếu xuất kho.
- Bảng phân bổ nguyên liệu, vật liệu.
1.2.2.1.3. Sơ đồ kế toán.
TK 621

TK 152 ( 611)
(1)

TK 152
(3)

TK 154 ( 631)
TK 111, 112, 141,…
(4)
(2a)

TK 632
TK 133.1
(5)
(2b)

Chú thích:
(1).Trị giá NVL xuất kho cho sản xuất sản phẩm
(2a) Trị giá NVL mua giao ngay cho bộ phận SX
(2b) Thuế GTGT khấu trừ
(3) Trị giá NVL sử dụng không hết, phế liệu thu hồi nhập kho
(4) Kết chuyển và phân bổ chi phí NVLTT vào các đối tượng chịu chi phí
(5) Chi phí NVL vượt trên mức bình thường được tính vào giá vốn hàng bán.

1.2.2.2. Chi phí nhân cơng trực tiếp:
1.2.2.2.1. Tài khoản sử dụng:
TK 622 “chi phí nhân cơng trực tiếp”.
Chi phí nhân cơng trực tiếp bao gồm tất cả các khoản chi phí liên quan đến bộ
phận lao động trực tiếp sản xuất sản phẩm như: tiền lương, tiền cơng, các khoản phụ
cấp, các khoản trích về KPCĐ, BHXH, BHYT,BHTN... tính vào chi phí theo quy định.
Để tập hợp chi phí ngun vật liệu trực tiếp kế tốn thường căn cứ vào các
chứng từ và sử dụng những tài khoản sau:


1.2.2.2.2. Chứng từ sử dụng :

- Bảng chấm công.
- Bảng chấm cơng làm thêm giờ.
- Bảng thanh tốn tiền lương.
- Bảng thanh toán tiền thưởng.
- Phiếu xác nhận sản phẩm hoặc cơng việc hồn thành.
- Bảng thanh tốn tiền làm thêm giờ.
- Bảng thanh tốn tiền th ngồi, hợp đồng giao khốn.
- Bảng kê trích nộp các khoản theo lương.
- Bảng phân bố tiền lương và bảo hiểm xã hội.
1.2.2.2.3. Sơ đồ kế toán
TK 622
TK 154

TK 334
(1)
(4)
TK 335
(2)

TK 632
(5)
TK 338
(3)

Chú thích:
(1) Tiền lương cơng nhân trực tiếp sản xuất
(2) Trích trước tiền lương nghỉ phép
(3) Các khoản trích theo lương tính vào chi phí sản xuất
(4) Kết chuyển CPNCTT vào tài khoản tính giá thành
(5) Chi phí nhân cơng vượt trên mức bình thường tính vào giá vốn

1.2.2.3. Chi phí sản xuất chung.
1.2.2.3.1. Tài khoản sử dụng: TK 627 “ Chi phí sản xuất chung”


Chi phí sản xuất chung là chi phí phục vụ và quản lý sản xuất gắn liền với từng
phân xưởng sản xuất. Chi phí sản xuất chung là loại chi phí tổng hợp bao gồm các
khoản: chi phí nhân viên phân xưởng, chi phí vật liệu, chi phí dụng cụ sản xuất, chi phí
khấu hao TSCĐ phân xưởng, chi phí dịch vụ mua ngồi và chi phí khác bằng tiền dùng
ở phân xưởng.
Để tập hợp chi phí sản xuất chung kế toán thường căn cứ vào các chứng từ và
sử dụng những tài khoản sau:
1.2.2.3.2. Chứng từ sử dụng:
- Phiếu xuất kho
- Bảng phân bổ NVL, CCDC
- Bảng phân bổ tiền lương
- Bảng phân bổ khấu hao
- Hóa đơn dịch vụ

1.2.2.3.3. Sơ đồ kế toán
TK 627

TK 334, TK

TK 154, (631)
(1)
(5)

TK 152, 153…
(2)

TK 214

TK 632
(3)

(6)


Chú thích:
(1) Tập hợp chi phí nhân viên quản lý phân xưởng
(2) Tập hợp chi phí vật liệu dụng cụ sản xuất
(3) Tập hợp chi phí khấu hao TSCĐ
(4) Tập hợp chi phí dịch vụ mua ngồi,các chi phí bằng tiền khác
(5) Kết chuyển và phân bổ chi phí SXC vào các đối tượng chịu chi phí
(6) Chi phí SXC vượt trên mức bình thường khơng phân bổ mà tính vào giá vốn
hàng bán
1.2.3. Kế tốn tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm
1.2.3.1. Tổng hợp chi phí sản xuất thực tế
1.2.3.1.1. Đối với doanh nghiệp hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kê
khai thường xuyên
1.2.2.2.1.1. Tài khoản sử dụng:
TK154 “chi phí sản xuất kinh doanh dở dang” công chế biến ở các đơn vị sản
xuất, các đơn vị kinh doanh phản ánh chi phí sản xuất kinh doanh phát sinh,chi phí sản
xuất kinh doanh của khối lượng sản phẩm lao vụ hoàn thành trong kỳ, chi phí sản xuất
kinh doanh dở dang cuối kỳ của các hoạt động sản xuất kinh doanh chính, phụ và thuê
ngoài dịch vụ.
Tài khoản 154 được mở chi tiết theo địa điểm phát sinh kinh phí, theo loại
nhóm sản phẩm, sản phẩm hoặc chi tiết bộ phận sản phẩm theo từng loại dịch vụ hoặc
từng công đoạn của lao vụ dịch vụ.
1.2.2.2.1.2. Chứng từ sử dụng: Chi phí sản xuất phát sinh

- Căn cứ chứng từ xuất kho, chứng từ liên quan mua vật liệu sử dụng ngay vào
sản xuất không qua kho cho từng đối tượng liên quan.


- Phiếu báo sử dung ngyên vật liệu kỳ trước: Biết được trị giá nguyên vật liệu
còn lại đầu kỳ ở phân xưởng, cuối kỳ trước chưa sử dụng chuyển sang sử dụng ở kỳ
này.
- Phiếu nhập kho vật liệu và phiếu báo vật liệu còn lại cuối kỳ.
- Trị giá phế liệu thu hồi (nếu có).
- Bảng phân bổ vật liệu, công cụ dụng cụ
- Căn cứ vào bảng thanh toán lương.
- Bảng phân bổ tiền lương và các khoản trích theo lương.
- Các chứng từ liên quan phản ánh chi phí dịch vụ mua ngồi phục vụ cho sản
xuất chung.
- Bảng phân bổ khấu hao TSCĐ

1.2.2.2.1.3. Sơ đồ kế toán

TK 154
Dđk: xxx

TK 621
(1)

TK 152, 138
(4)

TK 622
TK 155

(2)
(5)

TK 627


Chú thích :
(1) Kết chuyển chi phí NVLTT
(2) Kết chuyển chi phí nhân cơng trực tiếp
(3) Kết chuyển chi phí sản xuất chung
(4) Giá trị phế liệu thu hồi, khoản bồi thường phải thu
(5) Giá thành thực tế sản phẩm hoàn thành nhập kho
(6) Giá thành thực tế sản phẩm bán ngay, gửi bán
1.2.3.1.2. Đối với doanh nghiệp hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kiểm
kê định kỳ
Phương pháp kiểm kê định kỳ là phương pháp theo dõi một cách thường xuyên
liên tục tình hình biến động của các loại vật tư, hàng hoá, sản phẩm mà chỉ phản ánh
giá trị hàng tồn kho đầu kỳ và cuối kỳ của chúng trên cơ sở kiểm kê định kỳ, xác định
lượng tồn kho thực tế chưa xuất dùng cho sản xuất kinh doanh và các mục đích khác.
1.2.3.1.2.1. Tài khoản sử dụng
Tài khoản 631 dùng để tổng hợp chi phí sản xuất phục vụ cho việc tính tính giá
thành sản phẩm, lao vụ ở những doanh nghiệp hạch toán hàng tồn kho theo phương
pháp kiểm kê định kỳ.
1.2.3.1.2.2. Chứng từ sử dụng
- Phiếu xuất kho
- Bảng thanh toán tiền lương.
- Bảng kê trích nộp các khoản theo lương.
- Bảng phân bố tiền lương và bảo hiểm xã hội.
- Bảng phân bổ nguyên liệu, vật liệu.
1.2.3.1.2.3. Sơ đồ kế toán

TK 631
TK 154

TK 154
(1)

(5)

TK 621
TK 152,138

(2)
(6)

TK 622
(3)

TK 632
TK 627

(7)
(4)

Chú thích
(1) Kết chuyển giá trị SPDD đầu kỳ
(2) Kết chuyển chi phí NVLTT
(3) Kết chuyển chi phí NCTT
(4) Kết chuyển chi phí sản xuất chung

(5) Kết chuyển giá tri SPDD cuối kỳ
(6) Giá trị phế liệu thu hồi, tiền bồi thường phải thu
(7) Giá thành phẩm hoàn thành (nhập kho, gửi bán hoặc bán ngay).
1.2.4. Đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ
1.2.4.1. Khái niệm
Sự cần thiết phải đánh giá sản phẩm làm dở: Trong các DN giá thành sản phẩm
thường chỉ được tính cho sản phẩm hồn thành nhập kho. Muốn tính được giá thành
cho sản phẩm hồn thành nhập kho trong kỳ ta phải tiến hành đánh giá sản phẩm dở
dang vì chi phí sản xuất trong kỳ khơng những chỉ cho việc sản xuất khối lượng sản
phẩm hoàn thành nhập kho mà còn chi ra để tạo nên sản phẩm dở dang cuối kỳ.
- Sản phẩm làm dở trong DN sản xuất là những sản phẩm, nửa thành phẩm
đang nằm trên các dây chuyền sản xuất hoặc chưa đến kỳ thu hoạch,chưa hồn thành,
chưa bàn giao, tính vào khối lượng bàn giao thanh toán.


Để xác định giá thành sản phẩm được chính xác, một trong những điều kiện
quan trọng là phải đánh giá chính xác sản phẩm dở dang cuối kỳ, tức là xác định số chi
phí sản xuất tính cho sản phẩm dở dang cuối kỳ phải chịu.
Tuỳ theo đặc điểm tổ chức sản xuất, quy trình cơng nghệ và tính chất của sản
phẩm, DN có thể áp dụng một trong những phương pháp đánh giá sản phẩm dở dang.
1.2.4.2. Các phương pháp đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ
1.2.4.2.1. Đánh giá sản phẩm dở dang theo chi phí nguyên vật liệu trực tiếp
Theo phương pháp này trị giá sản phẩm làm dở chỉ tính phần chi phí NVL
trực tiếp hoặc chi phi NVL chính trực tiếp cịn các chi phí khác tính cho sản phẩm
hồn thành.
Cơng thức xác định giá trị sản phẩm làm dở cuối kỳ:
Chi phí
CPNVLTTDDĐK + CPNVLTTPSTK
Sản xuất = SLSPHTTK + (SLSPDDCK x TLHT) x (SLSPDDCK x TLHT)
DDCK

Phương pháp này có ưu điểm là khối lượng tính tốn ít, đơn giản nhưng vì bỏ
qua các chi phí khác nên phương pháp này tính chính xác khơng cao.
Phương pháp này thường được áp dụng với các DN sản xuất có chi phí NVL chiếm tỉ
trọng lớn và chủ yếu trong giá thành sản phẩm, sản phẩm làm dở ít và không chênh
lệch nhiều giữa các kỳ.
1.2.4.2.2. Đánh giá sản phẩm dở dang theo ước lượng sản phẩm hoàn thành
tương đương
Theo phương pháp này, CP SXDD CK bao gồm tất cả các khoản mục chi phí:
Chi phí sản xuất dở dang cuối kỳ thể hiện tổng quát theo công thức :
Chi phí sản

Số lượng SPDDCK

xuất dở dang = qui đổi theo sản phẩm
cuối kỳ

hồn thành tương đương

Chi phí SX tính
*

cho mỗi SP
hồn thành TĐ

Chi phí sản xuất tính vào chi phí sản xuất dở dang cuối kỳ khi đánh giá sản
phẩm dở dang theo sản lượng hoàn thành tương đương được tính như sau :