Truyền thông tiết kiệm điện trên báo chí: Những con số chưa biết nói pot

Truyền thông tiết kiệm điện trên báo chí: Những
con số chưa biết nói
Tại nhiều trường học trên cả nước, việc sử dụng điện tiết kiệm cũng không được
học sinh, sinh viên quan tâm. Rất nhiều giảng đường, phòng học, đèn và quạt được
bật liên tục, ngay cả khi tan học, không ai tắt điện, tắt quạt trước lúc ra về.
Tình trạng trên cho thấy, công tác truyền thông về tiết kiệm điện còn hạn chế và
chưa thực sự đi vào cuộc sống, ý thức của mọi tầng lớp nhân dân trong xã hội. Tại
sao vậy? Có phải tại hiệu quả của công tác truyền thông kém? Nếu xét ở góc độ
truyền thông thì đúng là như vậy. Nhưng để công tác truyền thông thực sự có hiệu
quả cao còn có nhiều yếu tố, chỉ riêng người làm truyền thông giỏi là chưa đủ.
Nói riêng về truyền thông tiết kiệm điện trên báo chí, tôi cho rằng, lao động của
phóng viên như một người đầu bếp. Để có một món ăn ngon, cần nguyên liệu đầu
vào ngon, tươi và người nấu khéo
Tiết kiệm điện vốn không phải là lĩnh vực “nóng” trong nghề làm báo, nên ít được
phóng viên đầu tư, nhất là đối với các cơ quan ngôn luận “chính thống”. Chính vì
viết đối phó, nhiều phóng viên lười đi cơ sở, lười cả quan tâm đến cuộc sống xung
quanh, họ chỉ viết khi được mời họp và chế biến báo cáo thành bài. Không cần
phát hiện vấn đề, không mất công tìm tư liệu, cũng không cần đi sâu phân tích vì
nguyên nhân đã nằm trong bản báo cáo rồi. Tất nhiên những bài báo như vậy,
ngoài biên tập viên ở tòa soạn thì rất ít người đọc.
Ví dụ, bạn định viết một bài về tiết kiệm điện. Theo tôi, trước hết bạn phải tìm
hiểu, có thể tiết kiệm điện được ở những lĩnh vực nào? Điện sử dụng trong sinh
hoạt cho đời sống của các hộ dân do người dân phải trả bằng tiền túi của mình;
điện sử dụng trong sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp nhà nước, doanh
nghiệp tư nhân; điện sử dụng trong kinh doanh dịch vụ cho nhà hàng, khách sạn;
điện sử dụng trong các cơ quan hành chính sự nghiệp được trả bằng nguồn vốn
ngân sách nhà nước…
Khi đã lựa chọn được hướng đi, bạn bắt đầu lên kế hoạch thực hiện. Bạn sẽ phỏng
vấn khách hàng sử dụng điện, người đại diện cho công chúng, cơ quan chuyên
ngành…Sau khi đã có tư liệu đầy đủ, bạn sẽ thực hiện khâu phân tích sự việc và
dàn dựng câu chuyện. Ở bước này, bạn phải trả lời được câu hỏi: Ý nghĩa nội dung

của câu chuyện về tiết kiệm điện là gì? Đâu là các dữ kiện nổi bật? Từ đó, bạn sẽ
quyết định đưa cái gì vào bài, cái nào đưa đầu tiên cho hấp dẫn, cái nào đưa sau và
cuối cùng sẽ là cái gì…
Trên thực tế, những bài viết về tiết kiệm điện nhiều năm qua ít được đầu tư. Vì
vậy, nội dung thường nhàm chán và lặp đi lặp lại theo báo cáo, thậm chí, chỉ cần
thay đổi số liệu cho phù hợp với thời gian. Chính vì vậy, truyền thông về tiết kiệm
điện chưa mang lại hiệu quả thiết thực.
(Ảnh minh họa)
Tại sao có nhiều bài báo viết về tiết kiệm điện không đạt yêu cầu về hiệu quả mà
vẫn được phát và đăng tải? Câu hỏi này tôi đã đặt ra với một anh bạn làm công tác
biên tập tại một tờ báo “chính thống” và được trả lời: Đối với những bài như vậy,
biên tập viên gần như chẳng sửa chữ nào, đơn giản là vì nó khô khan y hệt một
bản báo cáo.
Nhân đây, xin trích nội dung một bản tin với tiêu đề: “Châu Âu sắp khai tử bóng
đèn sợi đốt”
“Liên minh châu Âu (EU) sẽ chấm dứt việc sản xuất bóng sợi đốt truyền thống từ
tháng 9/2012 và chuyển sang sử dụng các loại bóng tiết kiệm năng lượng.
Phần lớn bóng sợi đốt đang được bán và sử dụng tại châu Âu là loại bóng mà
Thomas Edison phát minh vào năm 1879. Trong gần 130 năm qua, cấu tạo của
loại bóng này hầu như không thay đổi. Một báo cáo của EU khẳng định, lục địa
già sẽ tiết kiệm khoảng 12 tỷ USD tiền điện mỗi năm nếu sử dụng những loại bóng
tiêu thụ điện năng thấp hơn. Lượng điện tiết kiệm này đủ cung cấp cho 11 triệu hộ
gia đình trong một năm