Giao an lich su 7 bai 14 ba lan khang chien chong quan xam luoc mong nguyen the ky xiii tt moi nhat cv5512 mi8hb

Tuần 14
Tiết 27
BÀI 14: BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC
MÔNG - NGUYÊN (THẾ KỶ XIII) (tt)
III. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ BA CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC
NGUYÊN (1287-1288)
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. Kiến thức:
- Âm mưu xâm lược Đại Việt lần thư ba của quân Nguyên.
- Vua tôi nhà Trần quyết tâm tiến hành cuộc kháng chiến chống lại nhà Nguyên với
các trận đánh lớn: Vân Đồn, Bạch Đằng và giành thắng lợi vẻ vang.
2. Kĩ năng:
Rèn luyện kĩ năng sử dụng lược đồ để tóm tắt sự kiện lịch sử.
3. Tư tưởng
Bồi dưỡng cho học sinh lòng căm thù giặc và niềm tự hào về truyền thống hào
hùng của dân tộc trong cuộc kháng chiến chống giặc Mông-Nguyên.
II. CHUẨN BỊ:
1. GV: Lược đồ kháng chiến lần 3 chống quân Nguyên.
2. HS: Đọc bài trước
III. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
1. Ổn định lớp:
Kiểm tra sĩ số:
2. Kiểm tra bài cũ:
* Câu hỏi: Trình bày diễn biến kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên 1285
trên lược đồ.
* Đáp án: HS trình bày được diễn biễn cơ bản
3. Bài mới:


Với tham vọng tột độ của mình Vua Nguyên sau 2 lần thất bại thảm hại vẫn
không chịu từ bỏ âm mưu xâm lược Đại Việt lấy làm tức tối quyết tâm mở cuộc

tấn công xâm lược Đại Việt lần thứ 3 để rửa nhục, và thực hiện tham vọng của
mình. Vậy tham vọng đó có đạt được hay khơng ? Chúng ta sẽ tìm hiểu bài học
hơm nay.
HOẠT ĐỘNG TRÊN LỚP

NỘI DUNG GHI BẢNG

HĐ 1: Nhà Nguyên xâm lược Đại 1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt:
Việt:
GV: Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt a. Hoàn cảnh:
trong hoàn cảnh nào?
HS:
GV: Nêu một số dẫn chứng về việc

Sau 2 lần xâm lược Đại Việt bị thất

nhà Nguyên chuẩn bị xâm lược Đại bại, vua Nguyên ra lệnh đình chỉ cuộc
Việt lần thứ 3?

xâm lược Nhật Bản, tập trung lực
lượng đánh Đại Việt lần thứ 3.

HS: Đình chỉ cuộc xâm lược Nhật
Bản tập trung hàng chục vạn quân,
hàng trăm chiếc thuyền và hàng chục
vạn thạch thóc.
*GV: Mặc dù chuẩn bị rất chu đáo
nhưng chúng đã bắt đầu run sợ. Vua
Nguyên là Hốt Tất Liệt đã phải dặn
con: "Không được cho Giao chỉ là

nước nhỏ mà khinh thường"
GV: Trước nguy cơ đó, nhà Trần đã
làm gì ?


HOẠT ĐỘNG TRÊN LỚP

NỘI DUNG GHI BẢNG

HS: Vua Trần khẩn trương chuẩn bị
đánh giặc, cử Trần Quốc Tuấn làm
tổng chỉ huy.
GV: Dùng lược đồ giới thiệu chú giải,
cho HS hoạt động nhóm, chia thành 3
nhóm, thời gian 4 phút.
GV: Trình bày diễn biến quân Nguyên b. Diễn biến:
sang xâm lược Đại Việt lần thứ 3?
HS: Đại diện nhóm lên trình bày

- Tháng 12/ 1287 quân Nguyên ồ ạt tấn

→ GV

công vào Đại Việt.

nhận xét, bổ sung, kết luận

GV: Tại sao nhà Nguyên chọn Vạn - Đầu năm 1288 Thoát Hoan chọn Vạn
Kiếp xây dựng căn cứ?

Kiếp để xây dựng căn cứ.

HS: Gây thêm khó khăn cho quân
dân nhà Trần.
HĐ 2: Chiến thắng Vân Đồn tiêu diệt 2. Chiến thắng Vân Đồn tiêu diệt
đoàn thuyền lương của Trương Văn đoàn thuyền lương của Trương Văn
Hồ:

Hồ:

GV: Ô Mã Nhi được giao bảo vệ đoàn - Trần Khánh Dư cho quân mai phục ở
thuyền lương nhưng tại sao lại tiến về Vân Đồn đợi đồn thuyền lương của
Vạn Kiếp với Thốt Hoan?
HS: Ơ Mã Nhi cho rằng quân ta yếu
không cản được chúng nên Ơ Mã Nhi
đã khơng bảo vệ.
*GV: Khi đồn thuyền lương qua
Vân Đồn bị quân của Trần Khánh
Dư phục sẵn từ nhiều phía đánh ra

giặc.


HOẠT ĐỘNG TRÊN LỚP

NỘI DUNG GHI BẢNG

dữ dội.
GV: Tường thuật diễn biến trận Vân
Đồn trên bản đồ?

HS: Tường thuật
- GV nhận xét bổ sung và kết luận

- Khi đoàn thuyền lương đi qua bị quân
của Trần Khánh Dư từ nhiều phía đánh
ra dữ dội.
* Kết quả:
+ Phần lớn đồn thuyền lương bị đắm;
+ Số còn lại bị quân Trần chiếm.

GV: Chiến thắng Vân Đồn có ý nghĩa
gì ?
HS: Làm cho tinh thần quân giặc rơi
vào tình trạng khốn đốn, tinh thần
hoang mang. Tạo thời cơ để nhà Trần
mở cuộc phản công tiêu diệt quân
xâm lược.
HĐ 3: Chiến thắng Bạch Đằng:

3. Chiến thắng Bạch Đằng:

GV: Sau trận Vân Đồn tình thế của a. Hoàn cảnh:
quân Nguyên như thế nào?
HS: Quân Nguyên lâm vào tình thế bị
động do thiếu lương thực trầm trọng.
Chúng cho qn lính tàn sát dân ta…
GV: Khơng thấy đồn thuyền lương
đến, Thốt Hoan làm gì ?
HS: Cuối tháng 1/1288, Thoát Hoan - Tháng 1/ 1288 Thoát Hoan cho quân

HOẠT ĐỘNG TRÊN LỚP

NỘI DUNG GHI BẢNG

vào Thăng Long trống vắng. Nhân chiếm đóng Thăng Long.
dân kinh thành thực hiện chủ trương - Kế hoạch “ Vườn không nhà trống”
“vườn khơng nhà trống”.

làm qn Ngun tuyệt vọng.

GV: Trước tình thế đó, vua tơi nhà - Nhà trần quyết định chọn sơng Bạch
Trần đã làm gì ?

Đằng làm trận quyết chiến.

HS: Nhà Trần quyết định mở cuộc b. Diễn biến:
phản công và bố trí mai phục ở sơng
Bạch Đằng.
GV: Dựa vào đâu mà vua Trần đã chọn
sông Bạch Đằng là nơi mai phục ?
HS: Địa thế hiểm trở, là nơi diễn ra
chiến thắng năm 938 của Ngơ Quyền,
981 của Lê Hồn.
* GV giáo dục cho HS thấy nhà Trần
đã biết dựa vào dân lợi dụng địa hình
hiểm trở của đất nước để đánh giặc
GV tổ chức cho HS thảo luận nhóm (3
phút).
GV: Dựa vào lược đồ, hãy trình bày

diễn biến trận chiến trên sông Bạch
Đằng 4/1288 ?
HS tiến hành thảo luận và cử đại diện - Tháng 4/1288 đoàn thuyền của Ô Mã
trình bày diễn biến trước lớp

Nhi rút về theo sông Bạch Đằng.
- Ta nhử địch vào sâu trận địa khi nước
dâng cao.
- Lúc nước rút thuyền địch bị xô vào


HOẠT ĐỘNG TRÊN LỚP

NỘI DUNG GHI BẢNG
cọc, quân ta đánh từ hai bên bờ.
c. Kết quả:
- Nhiều tên giắc bị chết.
- Ô Mã Nhi bị bắt sống.

GV: Cánh quân thủy bị tiêu diệt, cịn
cánh qn bộ do Thốt Hoan chỉ huy
thì như thế nào ?
HS: Cánh qn bộ do Thốt Hoan
chỉ huy rút chạy đã bị quan ta tập
kích liên tiếp, sau hơn chục ngày mới
tói Quảng Tây.
GV: Em hãy nêu ý nghĩa của chiến
thắng Bạch Đằng năm 1288 ?
HS: Tiêu diệt được ý chí xâm lược
Đại Việt của đế chế Nguyên. Sau thất

bại này, quân Nguyên phải từ bỏ
hoàn tồn tham vọng thơn tính Đại
Việt.
GV: Vì sao cuộc kháng chiến chống
qn Ngun trên sơng Bạch Đằng
nhanh chóng giành được thắng lợi?
HS: Do sự lãnh đạo tài tình của
người chỉ huy biết dựa vào địa thế
trên sông Bạch Đằng …
GV: Cách đánh giặc của nhà Trần
trong cuộc kháng chiến lần thứ ba có gì


HOẠT ĐỘNG TRÊN LỚP

NỘI DUNG GHI BẢNG

giống và khác so với lần thứ hai ?
HS: Cách đánh giặc lần thứ ba có
những điểm giống và khác lần thứ nhất
và lần thứ hai là :
* Giống: tránh thế mạnh lúc đầu, chủ
động vừa đánh giặc vừa rút lui để bảo
toàn lực lượng, chờ thời cơ để phản
công tiêu diệt giặc, thực hiện kế
hoạch “vườn không nhà trống”.
* Khác: Tập trung tiêu diệt đồn
tuyền lương của Trương Văn Hổ để
qn Mơng-Ngun khơng có lương
thảo ni qn, dồn chúng vào thế bị

động, khó khăn; chủ động bố trí trận
địa bãi cọc ở sơng Bạch Đằng để tiêu
diệt đoàn thuyền chiến của giặc và
đánh sập ý đồ xâm lược của nhà
Nuyên đối với nước ta.
4. Tởng kết
- Dựa vào lược đồ trình bày tóm tắt diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ 3.
- Nêu cách đánh giặc của nhà Trần trong 3 lần kháng chiến chông giặc ngoại xâm?
5. Hướng dẫn học tập
- Học bài và làm bài đầy đủ
- Soạn bài phần IV: Ba lần kháng chiến chống Mơng-Ngun (tt).
+ Vì sao cả 3 lần quân và dân ta đều giành được thắng lợi ?