Skkn một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm ở lớp 4b trường tiểu học điền trung, huyện bá thước

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HĨA

PHỊNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BÁ THƯỚC

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

THIẾT KẾ MỘT SỐ TRỊ CHƠI TỐN HỌC NHẰM PHÁT HUY
TÍNH TÍCH CỰC TRONG HỌC TẬP CHO HỌC SINH LỚP 5B
TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐIỀN TRUNG HUYỆN BÁ THƯỚC

Người thực hiện: Nguyễn Thị Hòa
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Điền Trung
SKKN thuộc mơn: Tốn

THANH HỐ NĂM 2021

skkn


MỤC LỤC
NỘI DUNG
1. Mở đầu
1.1. Lý do chọn đề tài
1.2 Mục đích nghiên cứu
1.3. Đối tượng nghiên cứu
1.4. Phương pháp nghiên cứu
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
2.2. Thực trạng dạy học mơn tốn lớp 5 trước khi áp dụng sáng kiến
kinh nghiệm

2.2.1. Tình hình học tập của học sinh trường TH Điền Trung
2.2.2. Tình hình giảng dạy của giáo viên trường TH Điền Trung
2.3. Các biện pháp áp dụng phương pháp tổ chức một số trị chơi tốn
học cho học sinh lớp 5
2.3.1. Xác định các bước tiến hành trò chơi
2.3.2. Thiết kế 1 số trò chơi nhằm gây hứng thú học tập trong mơn tốn
lớp 5
2.3.3. Dạy thực nghiệm
2.4. Hiệu quả từ việc tổ chức các trị chơi tốn học
3. Kết luận , kiến nghị .
3.1. Kết luận
3.2. Những kiến nghị, đề xuất

skkn

TRANG
1
1
2
2
2
3
3
5
5
5
7
7
7
14

14
15
15
16


1
1. MỞ ĐẦU
1. 1. Lý do chon đề tài.
Trong Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về “Đổi mới căn bản, toàn
diện Giáo dục và Đào tạo”, quan điểm chỉ đạo là: Giáo dục và đào tạo là quốc sách
hàng đầu, là sự nghiệp của Đảng, Nhà nước và của toàn dân. Đầu tư cho giáo dục
là đầu tư phát triển, được ưu tiên đi trước trong các chương trình, kế hoạch phát
triển kinh tế-xã hội; Mục tiêu đối với Giáo dục phổ thông là: Đối với giáo dục phổ
thơng, tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực cơng
dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng nghề nghiệp cho học sinh.
Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục lý tưởng, truyền thống,
đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học, năng lực và kỹ năng thực hành, vận dụng
kiến thức vào thực tiễn. Phát triển khả năng sáng tạo, tự học, khuyến khích học tập
suốt đời; Nhiệm vụ, giải pháp là: Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và
học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng
kiến thức, kỹ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi
nhớ máy móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở
để người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng, phát triển năng lực. Chuyển
từ học chủ yếu trên lớp sang tổ chức hình thức học tập đa dạng, chú ý các hoạt
động xã hội, ngoại khóa, nghiên cứu khoa học. Đẩy mạnh ứng dụng cơng nghệ
thơng tin và truyền thơng trong dạy và học. [1]
Vì vậy, vấn đề đổi mới phương pháp dạy học là vấn đề được đề cập nhiều
nhất trong những năm học gần đây. Có rất nhiều phương pháp dạy học, kỹ thuật
dạy học hay, mới, sáng tạo được triển khai, tập huấn đến người dạy. Yêu cầu một

phương pháp dạy học hiệu quả được đặt ra với người thầy. Người dạy lúc này có
nhiều cơ hội nhưng cũng gặp khơng ít khó khăn. Làm thế nào để có một cách dạy
hay nhất, nhẹ nhàng nhất, hiệu quả nhất. Làm sao để phát huy tính tích cực học tập
của học sinh đã được đặt ra trong tất cả các nhà trường. Phát huy tính tích cực đã là
một trong các phương hướng cải cách, nhằm đào tạo những người lao động sáng
tạo, làm chủ đất nước. Từ đó, trong nhà trường xuất hiện ngày càng nhiều tiết dạy
tốt của các giáo viên giỏi, theo hướng tổ chức cho học sinh hoạt động, tự lực chiếm
lĩnh tri thức mới. Phương pháp dạy học tích cực hướng tới việc hoạt động hóa ,
tích cực hóa hoạt động nhận thức của người học, tức là tập kết vào phát huy tính
tích cực của người học chứ khơng phải là tập kết vào phát huy tính tích cực của
người dạy , tuy nhiên để dạy học theo phương pháp tích cực thì thầy giáo phải nỗ
lực nhiều so với dạy theo phương pháp thụ động.
Như chúng ta đã biết: Học sinh tiểu học có trí thơng minh khá nhạy bén, sắc
sảo, có óc tưởng tượng phong phú. Đó là tiền đề tốt cho việc phát triển tư duy toán
học. Nhưng các em cũng rất dễ bị phân tán, rối trí nếu bị áp đặt, căng thẳng hay
quá tải. Hơn nữa, học sinh ở bậc tiểu học cơ thể các em còn đang trong thời kỳ
phát triển hay nói cụ thể hơn là các hệ cơ quan cịn chưa hồn thiện vì thế sức dẻo
dai của cơ thể còn thấp, tâm lý chưa ổn định nên trẻ khơng thể ngồi lâu trong
phịng học cũng như làm một việc gì đó trong thời gian dài.[2] Vì vậy muốn giờ
học có hiệu quả thì địi hỏi người giáo viên phải theo hướng dạy học tích cực, lấy

skkn


2
học sinh làm trung tâm, hướng tập trung vào học sinh, trên cơ sở hoạt động của các
em.
Đối với môn Toán ở tiểu học, nếu mỗi giáo viên chỉ truyền đạt, giảng giải
theo các tài liệu đã có sẵn trong sách giáo khoa, trong các sách hướng dẫn và thiết
kế bài dạy một cách rập khn, máy móc thì sẽ làm cho học sinh học tập một cách

thụ động. Điều đó sẽ khiến cho việc học tập của học sinh diễn ra thật đơn điệu, tẻ
nhạt và kết quả học tập khơng cao. Nó là một trong những ngun nhân gây cản trở
việc đào tạo các em thành những con người năng động, tự tin, sáng tạo sẵn sàng
thích ứng với những đổi mới diễn ra hàng ngày.
Yêu cầu của giáo dục hiện nay đòi hỏi phải đổi mới phương pháp dạy học mơn
tốn ở bậc tiểu học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của học
sinh. Vì vậy người giáo viên phải gây được hứng thú học tập cho các em bằng cách
lôi cuốn các em tham gia vào các hoạt động học tập. Trò chơi học tập là một hoạt
động mà các em hứng thú nhất. Các trị chơi có nội dung tốn học lí thú và bổ ích
phù hợp với nhận thức của các em. Thơng qua các trị chơi, các em sẽ lĩnh hội
những tri thức toán học một cách dễ dàng; kiến thức sẽ được củng cố, khắc sâu
một cách vững chắc, tạo cho các em niềm say mê, hứng thú trong học tập, trong
việc làm. Khi chúng ta đưa ra được các trị chơi tốn học một cách thường xun,
khoa học thì chắc chắn chất lượng dạy học mơn tốn sẽ ngày càng được nâng cao.
Chính vì những lý do nêu trên, cộng với những kinh nghiệm giảng dạy của bản
thân trong những năm qua và nhằm giúp học sinh khắc sâu được những kiến thức
đã học, biết vận dụng vào trong đời sống thực tế hàng ngày tôi mạnh dạn chọn viết
sáng kiến kinh nghiệm về: “Thiết kế một số trị chơi tốn học nhằm phát huy tính
tích cực học tập cho học sinh lớp 5B trường Tiểu học Điền Trung, huyện Bá
Thước, tỉnh Thanh Hóa ”.
1. 2. Mục đích nghiên cứu:
-Tìm phương pháp tổ chức thích hợp nhất trong q trình dạy học mơn Tốn
ở Tiểu học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh,
tăng cường hoạt động cá thể phối hợp với học tập giao lưu. Hình thành và rèn
luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn.
- Giúp giáo viên khối 5 có một số kiến thức và kinh nghiệm để tổ chức dạy
học các trò chơi học tập trong mơn Tốn theo từng nội dung kiến thức cụ thể.
- Giúp bản thân tự học hỏi để nâng cao trình độ chuyên môn.
1. 3. Đối tượng nghiên cứu:
- Một số biện pháp thiết kế, tổ chức trò chơi trong phân mơn Tốn nhằm phát

huy tính tích cực trong học tập cho học sinh lớp 5B trường Tiểu học Điền Trung.
- Phương pháp tổ chức dạy các dạng bài tập tốn lớp 5 bằng việc đưa ra trị chơi
tốn học cho học sinh nhằm để các em học mà chơi, chơi mà học.
- Một số biện pháp tổ chức trị chơi tốn học đạt hiệu quả.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
1. Phương pháp nghiên cứu lý luận (đọc tài liệu).
2. Phương pháp phân tích tổng hợp.
3. Phương pháp điều tra.

skkn


3
4. Phương pháp thực nghiệm
5. Phương pháp đàm thoại.
6. Phương pháp tổng kết, rút kinh nghiệm.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm.
Tính tích cực là một phẩm chất vốn có của con người. Con người sản
xuất ra của cải vật chất cần thiết cho sự tồn tại, phát triển của xã hội, sáng tạo
ra nền văn hoá mỗi thời đại. Các phương pháp dạy học tích cực đã được
dùng ở nhiều nước, để chỉ những phương pháp dạy học theo hướng phát huy
tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học. Các phương pháp dạy học
tích cực là sự kết hợp linh hoạt nhiều phương pháp dạy học phù hợp với nội
dung, trình độ nhận thức của học sinh và điều kiện thực tế để đạt được mục
tiêu của bài học. Trong đó có những phương pháp dạy học quen thuộc như:
dùng lời, trực quan, minh hoạ, vấn đáp, thảo luận nhóm, dạy học nêu và giải
quyết vấn đề, trị chơi, động não thực hành, thí nghiệm và một số phương
pháp có tên gọi mới hiện tại đang được sử dụng ở nhiều nước trên thế giới
như: Học theo góc, học theo hợp đồng, học theo dự án,…

Trong xã hội hiện đại, với sự bùng nổ thông tin, sự phát triển như vũ
bão của khoa học, kĩ thuật, công nghệ, thời gian trên lớp học không đủ để
trang bị cho người học mọi tri thức và không thể nhồi nhét vào đầu óc người
học q nhiều kiến thức. Vì vậy cần phải dạy phương pháp học ngay từ bậc
tiểu học và càng lên bậc học cao hơn thì càng phải chú trọng.
A.Kơmenski đã viết “Giáo dục có mục đích đánh thức năng lực nhạy cảm,
phán đoán đúng đắn, phát triển nhân cách...hãy tìm ra phương pháp cho gíáo viên
dạy ít hơn, học sinh hiểu nhiều hơn”.
Định hướng đổi mới phương pháp dạy học ở nước ta cũng được thể chế hố
trong luật giáo dục “Phương pháp giáo dục phổ thơng phải phát huy tính tích cực,
tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù hợp với đặc điểm lứa tuổi của từng
lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kỹ năng vận dụng cho
kiến thức vào thực tế; tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập
học sinh.”
Cốt lõi của việc đổi mới phương pháp hiện nay là làm thế nào để phát huy
được tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh trong học tập, chống lại thói
quen học tập thụ động đang tồn tại phổ biến hiện nay. Nói cách khác là phải tích
cực hố hoạt động học tập của học sinh. Cơ sở pháp chế của định hướng trên là
dựa vào mục tiêu giáo dục phổ thông; yêu cầu về nội dung, phương pháp giáo dục
phổ thông trong luật giáo dục cũng như Nghị quyết 40/2000/QH10 về đổi mới
chương trình giáo dục phổ thơng nhằm khắc phục những mặt cịn hạn chế, tăng
cường tính thực tiễn, kỹ năng thực hành, năng lực tự học v..v…
Các căn cứ để thực hiện là Công văn 896/BGDĐT-GDTH ngày 13-2-2006
về Hướng dẫn điều chỉnh việc dạy và học cho học sinh tiểu học; Công văn số
9832/ BGDĐT-GDTH ngày 1-9-2006 về Hướng dẫn thực hiện chương trình các

skkn


4

môn học lớp 1, 2, 3, 4, 5; Thông tư 30/2014/TT-BGDĐTvà thông tư 22/2018/ TTBGDĐT cũng cho thấy phương pháp đánh giá học sinh hoàn toàn phù hợp với xu
thế dạy học hiện nay.
Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04 tháng 11 năm 2013 của ban chấp hành
trung ương Đảng về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng u
cầu cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã
hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế và Nghị quyết số 88/2014/QH13 ngày 28 tháng
11 năm 2014 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ
thông một lần nữa khẳng định xu hướng giáo dục phát huy tích tích cực của người
học bằng các phương pháp dạy học tích cực và nội dung dạy học phong phú.
Hoạt động vui chơi là hoạt động mà động cơ của nó nằm trong chính q
trình hoạt động bản thân trị chơi chứ khơng nằm ở kết quả chơi.
Trị chơi là loại phổ biến của hoạt động vui chơi là chơi theo luật, luật của
trị chơi chính là các quy tắc định rõ mục đích, kết quả và yêu cầu của hành động
trị chơi, luật của trị chơi có thể tường minh có thể khơng.
Trị chơi học tập là trị chơi mà luật của nó bao gồm các quy tắc gắn với kiến
thức kỹ năng có được trong hoạt động học tập, gần với nội dung bài học, giúp học
sinh khai thác vốn kinh nghiệm của bản thân để chơi, thông qua chơi học sinh
được vận dụng các kiến thức kỹ năng đã học vào các tình huống của trị chơi. Do
đó học sinh được thực hành luyện tập củng cố mở rộng kiến thức kỹ năng đã học.
Như vậy trong trị chơi học tập các kỹ năng mơn tốn được đưa vào trị chơi.
Chơi là một nhu cầu cần thiết đối với học sinh Tiểu học, có thể nói nó quan
trọng như ăn, ngủ, học tập trong đời sống các em. Chính vì vậy các em ln tìm
mọi cách và tranh thủ thời gian trong mọi điều kiện để chơi. Được chơi các em sẽ
tham gia hết sức tự giác và chủ động. Khi chơi các em biểu lộ tình cảm rất rõ ràng
như niềm vui khi thắng lợi và buồn bã khi thất bại. Vui mừng khi thấy đồng đội
hoàn thành nhiệm vụ, bản thân các em thấy có lỗi khi khơng làm tốt được nhiệm
vụ của mình. Vì tập thể mà các em khắc phục khó khăn, phấn đấu hết khả năng để
mang lại thắng lợi cho tổ, nhóm trong đó có mình. Đây chính là đặc tính thi đua rất
cao của các trị chơi. Vì vậy khi đã tham gia trò chơi, học sinh thường vận dụng hết
khả năng về sức lực, tập trung sự chú ý, trí thơng minh và sự sáng tạo của mình.

Trị chơi học tập làm thay đổi hình thức hoạt động của học sinh, giúp học
sinh tiếp thu kiến thức một cách tự giác tích cực. Giúp học sinh rèn luyện củng cố
kiến thức đồng thời phát triển vốn kinh nghiệm được tích luỹ qua hoạt động chơi.
Trị chơi học tập rèn luyện kỹ năng, kỹ xảo, thúc đẩy hoạt động trí tuệ, nhờ
sử dụng trị chơi học tập mà quá trình dạy học trở thành một hoạt động vui và hấp
dẫn hơn, cơ hội học tập đa dạng hơn.
Trò chơi khơng chỉ là phương tiện mà cịn là phương pháp giáo dục.
Định hướng chung của phương pháp dạy học Toán 5 là dạy học trên cơ sở tổ
chức và hướng dẫn các hoạt động học tập tích cực, chủ động, sáng tạo của học
sinh. Cụ thể là giáo viên phải tổ chức, hướng dẫn cho học sinh hoạt động học tập
với sự trợ giúp đúng lúc và đúng mức của sách giáo khoa Toán 5 và của các đồ
dùng dạy học và học toán, để từng học sinh (hoặc từng nhóm học sinh) tự phát hiện

skkn


5
và tự giải quyết vấn đề của bài học, tự chiếm lĩnh nội dung học tập rồi thực hành,
vận dụng các nội dung đó theo năng lực cá nhân của học sinh. [3]
Căn cứ vào Hướng dẫn thực hiện Chuẩn kiến thức, kĩ năng của Bộ Giáo dục và
Đào tạo đối với mơn Tốn lớp 5 là: "Khuyến khích, tạo điều kiện cho những học
sinh có khả năng, có điều kiện giải quyết tất cả các bài tập trong sách giáo khoa;
chủ động, linh hoạt, sáng tạo trong sử dụng sách giáo khoa khi dạy học nhằm phát
triển năng lực cá nhân học sinh, góp phần thực hiện dạy học phân hóa ở tiếu
học."[4]
Đặc biệt mơn tốn cung cấp cho học sinh những tri thức khoa học ban đầu
về thế giới xung quanh nhằm phát triển năng lực nhận thức, hoạt động tư duy, bồi
dưỡng tình cảm đạo đức tốt đẹp. Học sinh Tiểu học rất hiếu động, ham chơi, thích
cái mới lạ nhưng lại chóng chán. Chính vì thế đối với học sinh trị chơi tốn học là
một phát hiện mới, kích thích trí tị mị, muốn tìm hiểu, khám phá.

Thơng qua trị chơi tốn học, học sinh biết vận dụng kiến thức một cách linh
hoạt, kích thích trí tưởng tượng, trí nhớ. Từ đó giúp học sinh phát triển tư duy sáng
tạo, suy luận logic, xử lí thơng minh trong các tình huống phức tạp, tăng cường khả
năng hợp tác, tình đồn kết, tính trung thực, tinh thần trách nhiệm.
Sử dụng trò chơi học tập đúng nội dung và mục đích sẽ góp phần dạy học
theo định hướng hoạt động lấy học sinh làm trung tâm. Làm cho giờ học bớt căng
thẳng, tạo cảm giác thoải mái, dễ chịu, học sinh hứng thú, tích cực học tập, tiếp thu
kiến thức của bài học một cách nhẹ nhàng, hiệu quả phù hợp với những yêu cầu
chỉ đạo chuyên môn của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
2.2. Thực trạng dạy học mơn tốn lớp 5 trước khi áp dụng sáng kiến kinh
nghiệm.
2.2.1. Tình hình học tập của học sinh trường Tiểu học Điền Trung.
Năm học 2020 – 2021 lớp 5B có 34 em, có 12 em nữ.
Trong q trình thực hiện nội dung và chương trình sách giáo khoa chương
trình hiện hành đã nhiều năm, song việc hình thành các phương pháp giảng dạy
phù hợp với nội dung chương trình sách giáo khoa, phù hợp với các đối tượng học
sinh vẫn cịn nhiều khó khăn, học sinh cịn thụ động, chưa thực sự đáp ứng được
các yêu cầu mà sách giáo khoa mới đã định ra, chưa thích ứng cách học theo sách
giáo khoa.
Trên thực tế, trong các giờ toán học, học sinh tiếp thu còn thụ động, nhất là
những học sinh ngại phát biểu, tiếp thu chậm. Cuối tiết học, học sinh thường uể
oải, ít tập trung chú ý vào bài vì đặc điểm của học sinh tiểu học là: “Dễ nhớ, mau
quên, chóng chán”. Học sinh thường hiếu động hơn khi hoạt động bằng tay, thích
được sử dụng đồ dùng trực quan.
2.2.2 Tình hình giảng dạy của giáo viên trường Tiểu học Điền Trung.
Qua tìm hiểu một số đồng nghiệp ở trường, tìm hiểu học sinh, tài liệu tham
khảo. Tôi nhận thấy một số giáo viên giảng dạy nhiệt tình, truyền thụ kiến thức có
hệ thống và phát huy tốt vai trò sáng tạo, chủ động của học sinh trong học tập. Giáo
viên giảng dạy dễ hiểu và tạo được khơng khí vui vẻ, hứng thú học tập cho học sinh.
Mặc dù một số giáo viên đã tận dụng phương pháp trò chơi trong dạy học, nhưng

skkn


6
chưa triệt để, chưa có sáng tạo, mới chỉ dừng lại ở khn mẫu trị chơi trong sách
giáo khoa, chưa thực sự sáng tạo các loại hình trị chơi khác, phong phú hơn.Việc sử
dụng trị chơi trong giờ học Tốn vẫn chưa được chú trọng. Việc thiết kế, vận dụng
các trò chơi học tập vào giảng dạy của một số các giáo viên vẫn còn lúng túng,
chưa đúng lúc, đúng chỗ, mang tính hình thức. Mặt khác thời gian tổ chức trị chơi
lại hạn chế, diƯn tÝch phßng häc cßn hạn hẹp và cách sắp xếp bàn
ghế trong lớp gây khó khăn cho việc tổ chức trò chơi nờn giỏo viên
còn ngại tổ chức trò chơi cho học sinh.
Giáo viên chưa tận dụng kết hợp được phương pháp trò chơi trong học Tốn, phần
nào cịn mang tính chất áp đặt kiến thức cho các em, chưa phát huy được tính tích cực
của học sinh. Một số giáo viên thì nghĩ việc tổ chức các trị chơi sẽ mất thời gian...
vì vậy mà giờ học tốn cịn khơ khan, học sinh còn thụ động trong học tập, một số
học sinh chưa hồn thành cịn ngại học tốn, đến giờ học tốn các em không hứng
thú dẫn đến kết quả học tập không cao.
Mặc dù đã được tiếp thu các chuyên đề về đổi mới phương pháp dạy học do
Phòng, Sở GD - ĐT tổ chức. Song để tổ chức trò chơi trong các giờ dạy học sao
cho mang lại hiệu quả như giáo viên mong muốn quả là một điều không đơn giản.
Nó cần nhiều thời gian để đầu tư suy nghĩ, tìm tịi, chuẩn bị ngun vật liệu...Mặt
khác tổ chức trò chơi sao cho học sinh tiếp xúc cảm thấy hấp dẫn và thích thú thì
phụ thuộc hồn tồn vào công tác tổ chức của người giáo viên. Đặc điểm về tư duy
của học sinh tiểu học chủ yếu là tư duy trực quan, vật thật hay thông qụa những
hành động cụ thể để hình thành khái niệm, kiến thức, kỹ năng. Học sinh tiểu học
rất dễ xúc động và thích tiếp xúc với mọi sự vật, hiện tượng nào đó nhất là những
sự vật, hiện tượng gây cảm xúc mạnh.
Ngay từ đầu năm học mới, tôi đã bắt tay ngay vào khảo sát, tìm hiểu về tình

hình và chất lượng học tập học sinh.
Đề kiểm tra mơn tốn lớp 5 tháng 9 năm học 2020-2021, thời gian 40 phút.
(Phụ lục 1. Đề kiểm tra mơn tốn lớp 5 tháng 9 năm học 2020-2021)
Kết quả khảo sát mơn Tốn đầu năm học như sau:
Lớp 5B
Đầu năm
học
Tháng
9/2020

Sĩ số

34

HTT
Điểm 9 -10
SL
TL
3

8.8

HT
Điểm 7- 8
SL
TL
6

17.6

Điểm 5- 6
SL
TL
20

58.9

Chưa HT
Điểm dưới 5
SL
TL
5

14.7

Qua kết quả trên, tôi nhận thấy rằng: Chất lượng học tập của các em còn
chưa cao, số lượng học sinh đạt điểm 9,10 còn ít, số học sinh dưới 5 điểm còn
chiếm tỷ lệ khá cao. Qua dự giờ, tôi thấy trong giờ học các em học còn uể oải, một
số em nắm kiến thức còn chậm khiến giáo viên phải mất nhiều thời gian.

skkn


7
Từ thực trạng trên, để công việc đạt hiệu quả tốt hơn, giúp các em có hứng
thú trong học tập, nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường. Tôi đã mạnh dạn
cải tiến nội dung, phương pháp trong giảng dạy, đưa những kiến thức được coi là
khô khan của mơn tốn thành những trị chơi học tập nhằm mục đích giúp các em
học mà chơi, chơi mà học. Trị chơi tốn học khơng những chỉ giúp các em lĩnh hội
được tri thức mà còn giúp các em củng cố và khắc sâu các tri thức đó. Vì vậy tơi

nhận thấy rằng đưa trị chơi vào giờ học tốn ở tiểu học là cần thiết, nhất là trong
giờ học toán của lớp 5.
2. 3. Các biện pháp áp dụng phương pháp tổ chức một số trị chơi tốn học
cho học sinh lớp 5.
2.3.1. Xác định các bước tiến hành trò chơi:
a. Bước chuẩn bị
- Chuẩn bị nội dung trò chơi: Căn cứ vào yêu cầu của bài học, khả năng và
kinh nghiệm tham gia trò chơi, phương tiện cần thiết...để xác định trò chơi, tên trò
chơi, nội dung và quy tắc chơi.
- Chuẩn bị dụng cụ, đồ vật (nếu có), có thể chuẩn bị phần thưởng.
- Ngồi ra, giáo viên còn dự kiến thời gian dành cho trò chơi, những học sinh
tham gia trò chơi, những học sinh làm trọng tài v.v...
b. Bước tiến hành trò chơi
- Giúp học sinh nắm vững nội dung và cách chơi: Giáo sự chỉ định của lớp,
theo dự kiến của giáo viên...
- Hướng dẫn học sinh quan sát trò chơi: Giúp học sinh biết được cách chơi và
giải quyết vấn đề trong khi chơi.
- Học sinh thực hiện trò chơi: Khi học sinh chơi, giáo viên cần theo dõi, uốn
nắn, động viên kịp thời.
c. Bước đánh giá việc chơi
- Hướng dẫn học sinh đánh giá việc chơi.
- Giáo viên nhận xét, đánh giá chung, trao phần thưởng cho học sinh thắng
cuộc nếu có.
d. Các yêu cầu sư phạm
Nội dung trò chơi phải phù hợp với bài học, gần gũi và phù hợp với tâm sinh
lý học sinh.
- Khuyến khích đơng đảo học sinh tham gia, đặc biệt chú ý đến những học
sinh nhút nhát.
- Đánh giá cơng bằng mang tính động viên học sinh.
2.3.2. Thiết kế một số trò chơi nhằm gây hứng thú học tập trong mơn Tốn

lớp 5:
Sau đây tơi xin giới thiệu một số trị chơi tiêu biểu mà tơi đã áp dụng trong
q trình dạy tốn cho học sinh lớp 5.
Dạng 1. Củng cố khái niệm và so sánh số
*Trò chơi thứ nhất: Ai đúng? Ai nhanh?
a) Mục đích chơi: Giúp học sinh nắm vững khái niệm cách đọc, viết cấu tạo phân
số và so sánh sắp thứ tự phân số.

skkn


8
Rèn luyện tác phong nhanh nhẹn, trí thơng minh sáng tạo.
b) Đối tượng chơi: Dành cho học sinh trung bình trở lên.
c) Thời gian chơi: 5 - 7 phút.
d) Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị 2 con xúc sắc bằng gỗ trên các mặt có ghi các số
trong phạm vi từ 1 đến 9.
Học sinh chuẩn bị giấy nháp và bút để ghi
e) Hướng dẫn cách chơi: Chơi theo nhóm, gồm 4 nhóm, mỗi nhóm 3 học sinh, cả 4
nhóm đứng thành hàng đối diện quan sát kết quả thầy giáo tung xúc sắc 3 lần liên tiếp.
Các nhóm có thể phân công nhau ghi kết quả từng lần tung. Sau đó có 5 phút để:
- Viết các phân số sau mỗi lần tung.
3
5

Ví dụ : Viết phân số từ số trên mặt (mặt trên là số 3, mặt dưới là số 5)của xúc sắc: ;
- So sánh và sắp thứ tự các phân số sau từng lần tung.
- So sánh và sắp thứ tự các phân số cả nhóm đã viết được.
- GV cùng cả lớp sẽ làm trọng tài kiểm tra 4 nhóm.
g) Luật chơi:

- Viết đầy đủ các phân số trong các lần tung: 10 điểm.
- So sánh và sắp thứ tự từng cặp đúng: 10 điểm.
- So sánh sắp thứ tự tất cả các phân số đã viết trong nhóm thì cộng: 20 điểm
(có 1 phần sai hoặc thiếu sẽ khơng được tính điểm).
Nhóm nào xong trước và đúng thì được cộng thêm 1 điểm.
Nhóm thắng cuộc là nhóm đạt nhiều điểm hơn .
* Trị chơi thứ 2. Hãy tìm lấy ngơi nhà của bạn
a) Mục đích : Giúp học sinh nắm vững tính chất cơ bản của phân số, ứng dụng linh
hoạt. Rèn luyện tác phong nhanh nhẹn , trí thơng minh sáng tạo.
b) Đối tượng chơi: Dành cho học sinh khá giỏi.
c) Thời gian chơi : 7 – 10 phút .
d) Chuẩn bị : Giáo viên chuẩn bị một số chun buộc, vẽ hình 2 ngơi nhà, trên mỗi
ngơi nhà có ghi một phân số.
Nhà 1

12
20

18
30

Nhà 2

10
18

5
9

skkn

15
25

42
70

60
108

150
270


9
- 8 bút chì và các thẻ bài được ghi các phân số như trên.
- Mỗi đội cử 4 bạn tham gia chơi một lần và chơi trong hai lượt.
e) Hướng dẫn cách chơi: Giáo viên tráo đều các thẻ bài rồi chia cho các đội viên
của 2 đội một cách xen kẽ, yêu cầu học sinh quan sát kĩ số nhà ghi trên hình vẽ của
2 tồ lâu đài và quan sát kĩ số ghi trên thẻ bài rồi suy nghĩ và quyết định xem mình
sẽ được vào ngơi nhà nào. Khi đó sẽ ghi tên bằng bút màu ở sau thẻ bài . Sau đó
chuyển thẻ bài cho GV và về chỗ.
g) Luật chơi: GV cùng hai bạn được chọn làm “bảo vệ” sẽ kiểm tra thẻ vào cửa với
tên đã ghi ở dưới ngôi nhà. Bạn nào vào nhầm sẽ bị buộc tóc túm lại ở trên đầu.
Sau hai lần chơi đội nào có nhiều bạn bị buộc chun thì đội đó sẽ thua.
* Trị chơi thứ 3: Xếp hàng thứ tự
(Áp dụng cho các tiết học: So sánh phân số; So sánh số thập phân,...)
a) Mục đích: Giúp học sinh củng cố cách so sánh và sắp xếp các số thập phân,
phân
số theo thứ tự từ bé đến lớn và ngược lại.

b) Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị 2 lá cờ hiệu (Cờ giấy nhỏ, 2 lá có màu khác
nhau)
Học sinh mỗi đội 5 mảnh bìa (Có kích thước 10 x 15 cm) trong mỗi mảnh bìa có
ghi các số thập phân, phân số lớn bé khác nhau. (mỗi đội 5 em)
c)Thời gian chơi: 3 phút
Cách chơi: Hai đội trưởng lên nhận bìa của tổ và phát bìa cho mỗi bạn ở đội
mình. Giáo viên yêu cầu hai đội quan sát, tự so sánh các số vừa nhận trong nhóm
với nhau (trong 1, 2 phút ). Khi GV hô hiệu lệnh và giơ 2 lá cờ trên 2 tay về hai
phía (sang ngang) yêu cầu các em nghe, giơ biển lên cao và xếp mỗi đội một hàng
ngang, bắt đầu từ GV. Khi thầy đưa 2 lá cờ song song về phía trước các em tập hợp
hàng dọc.
Giáo viên bắt đầu hô các cách khác nhau như: “Tập hợp theo thứ tự từ bé đến
lớn”; “Tập hợp theo thứ tự từ lớn đến bé” sau hai ba lần thi thay đổi các biển giữa
hai đội.
Ban thư ký ghi kết quả và tổng hợp điểm. Mỗi lần xếp hàng đúng thứ tự, nhanh,
không ồn ào, xô lấn, làm lộn xộn, ghi 10 điểm. Xếp chậm, không thẳng hàng, mất
trật tự trừ 2 điểm . Đội nào xếp sai khơng ghi điểm. Sau 3 phút kết thúc trị chơi
đội nào nhiều điểm sẽ thắng cuộc .
Dạng 2. Rèn kỹ năng thực hành bốn phép tính
*Trị chơi thứ nhất: “ Ai nhanh, ai đúng”
a. Mục đích chơi: Giúp HS nắm vững cấu tạo số thập phân, nắm vững quy tắc và có
kĩ năng nhân nhẩm một số thập phân với 10; 100; ….
Rèn cho học sinh tính tư duy, tác phong năng động sáng tạo.
b. Đối tượng chơi: Dành cho HS trung bình trở lên.
c. Thời gian chơi: 7 – 10 phút
d. Chuẩn bị: 10 bảng con và phấn và phát cho 2 đội, 5 em mỗi đội.

skkn

10
e. Hướng dẫn cách chơi: Khi giáo viên đọc to một số thập phân hai đội phải mau
chóng ghi mỗi chữ số và dấu phấy vào bảng và phát cho mỗi thành viên rồi xếp
thành hàng ngang đứng giơ bảng sao cho đúng với số giáo viên vừa đọc.
- Khi giáo viên đọc lần hai “ Gấp số được xếp lên 10 lần” học sinh di chuyển vị
trí dấu phẩy để được kết quả đúng.
- Giáo viên đọc lần 3 “Giảm số vừa xếp xuống 100 lần” HS cũng làm tương tự
như lần 2.
g. Luật chơi: Mỗi lần đúng được 10 điểm.
- Chậm chạp, lúng túng: 5 điểm.
- Đội nào nhiều điểm hơn thì thắng cuộc.
* Trị chơi thứ hai: Thử trí thơng minh
a) Mục đích chơi: Giúp học sinh nắm vững quy tắc về thực hiện các phép tính. Có kĩ
năng thực hiện các phép tính nhanh và thành thạo.
Rèn cho học sinh cách tư duy sáng tạo và linh hoạt.
b) Đối tượng chơi: Dành cho học sinh khá giỏi
c)Thời gian chơi: 5 phút
d)Chuẩn bị: Giáo viên chọn hai đội, mỗi đội 3 em và viết vào 2 bảng nhóm ghi nội
dung như sau:
* Tính tổng: 2 + 4 + 6 + 8 + ….. + 100
- Học sinh chuẩn bị giấy bút.
e) Hướng dẫn cách chơi: Giáo viên và học sinh hô kết bạn, 3 em sẽ cùng bàn nhau
cách làm rồi viết vào giấy đã chuẩn bị.
g) Luật chơi: Nhóm nào xong trước và đúng thì nhóm đó thắng cuộc.
* Trị chơi thứ ba : Kết bạn
(Áp dụng cho các tiết học: Nhân một số thập phân với 10, 100, 1000,... Chia một
số thập cho 10, 100, 1000,...)
a)Mục đích: Rèn luyện, củng cố kỹ năng tính nhẩm nhanh các phép tính nhân, chia
các số thập phân với 10, 100, 1000... Luyện cho HS tác phong nhanh nhẹn, tinh
mắt.

b) Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị 10 đến 15 tấm bìa hình chữ nhật kích thước
10x15 cm, có dây đeo. Mỗi tấm đều ghi một phép tính hoặc kết quả tương ứng.
Ví dụ nội dung thẻ như sau:
36,5 x 10

4,375 x 1000

365

5,479

44,83 : 1000

3,56

70

4375

35,6 : 10

0,7 x 100

547,9 : 100

0,04483

c) Thời gian chơi: 3 - 5 phút.

skkn

11
d) Cách chơi: Học sinh xung phong lên rút thẻ của mình, sau đó tất cả đội tập hợp
thành vịng tròn, các em đeo thẻ trước ngực, mỗi em tự quan sát số thẻ của mình và
số thẻ của bạn. Tự tính nhẩm kết quả hoặc phép tính tương ứng với kết quả hoặc
phép tính ghi trên thẻ của mình.
u cầu cả đội nhảy lò cò, vừa hát vừa vỗ tay cùng cả lớp: “Nhảy lị cị cho cái
giị nó khoẻ, đi xen kẽ cho nó khoẻ cái giị”. Khi giáo viên hơ “Tìm bạn! tìm bạn!”
các em phải nhanh chóng tìm và chạy về với bạn đeo thẻ có kết quả hoặc phép tính
tương ứng với thẻ của mình. Những ai tìm đúng, tìm nhanh bạn mình nhất thì ghi
được 10 điểm. Bạn nào tìm sai thì phải tự nhẩm lại để tìm đúng bạn mình. Sau một
lượt giáo viên đổi thẻ lẫn lộn, sau đó cho các em tiếp tục chơi hoặc nhóm khác
chơi .
Dạng 3: Trị chơi về hình học
* Trị chơi thứ nhất: Những bơng hoa điểm 10
a) Mục đích chơi: Giúp học sinh nhớ lâu cơng thức tính chu vi, diện tích của các
hình cơ bản trong chương trình. Từ đó vận dụng linh hoạt kết hợp với kĩ năng tính
nhẩm để tính tốn chu vi, diện tích của một số hình.
b) Đối tượng chơi: Dành cho học sinh trung bình trở lên.
c) Thời gian chơi: 5 – 7 phút.
d) Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị một bó hoa đặt ở giữa bục giảng, trên những bông
hoa được cắt bằng giấy màu bên trong ghi nội dung các câu hỏi:
Câu 1: Có mấy loại góc, đó là những góc nào? So sánh các góc với góc vng.
Câu 2: Hình vng có đặc điểm gì?
Câu 3: Hình chữ nhật có đặc điểm gì?
Câu 4: Nêu đặc điểm giống và khác nhau giữa hình vng và hình chữ nhật.
Câu 5: Nêu điểm khác giữa tính chu vi và diện tích một hình? Cho VD minh hoạ.
Câu 6: Đố em nhận dạng hình gì?
4,5 m

Diện tích của nó em thì đọc thơ
Có bạn cứ tiếc ngẩn ngơ
5,2
Thì ra mới biết lơ mơ tính nhầm
m
Số đo rõ rệt trong hình
6,2 m
Em hãy giúp bạn thử tìm xem sao?
Câu 7: Cho “ Một hình tứ giác có hai cạnh dài bằng nhau, hai cạnh ngắn bằng nhau
là hình chữ nhật” Đúng hay sai? Vì sao?
Câu 8: Hình bên tên gọi là gì?
12
Chu vi, diện tích - Em thì tính mau
m
8
Em có biết được mấy câu?
m
Thơ về diện tích, chu vi hình này.
15 m
e) Hướng dẫn cách chơi:
Chơi thi đua giữa các cá nhân. Học sinh xung phong lên hái hoa. Hái hoa xong
phải đọc cho cả lớp nghe câu hỏi sau đó mới trả lời.

skkn


12
g) Luật chơi: Nếu bạn trả lời chính xác, diễn đạt trơi chảy thì cả lớp vỗ tay thật to và
thưởng cho bạn một bông hoa. Nếu bạn trả lời đúng nhưng chưa trơi chảy thì vỗ tay
nhưng hơi nhỏ. Nếu bạn trả lời sai cô giáo gợi ý nhưng khơng trả lời được thì lặc cị

cị về chỗ, bạn khác lên thay. Giáo viên nhận xét đánh giá và có phần thưởng cho
học sinh trả lời xuất sắc.
*Trị chơi thứ hai: Ghép hình từ năm mảnh cơ bản
a) Mục đích chơi: Giúp học sinh thực hành sử dụng năm mảnh cơ bản, hai tam giác
nhỏ, một tam giác nhỡ, tứ giác và hình vng để ghép tạo thành hình tam giác, hình
tứ giác, hình thang, hình chữ nhật, …
Phát triển trí tưởng tượng thơng minh óc sáng tạo cho học sinh.
b) Đối tượng chơi: Dành cho học sinh trung bình trở lên.
c) Thời gian chơi: 10 phút
d) Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị sáu bộ, mỗi bộ năm mảnh cơ bản sau đó chia lớp
thành 5 nhóm mỗi nhóm 6 hoặc 7 em, năm cờ hiệu mỗi nhóm 1 cờ.
e) Cách chơi: Chơi thi đua giữa các nhóm
Giáo viên giải thích u cầu của trị chơi, dùng năm mảnh cơ bản để ghép lần
lượt thành các hình: hình vng, hình chữ nhật, hình thang, hình tam giác, hình tứ
giác (Giáo viên nêu từng yêu cầu) sau đó bắt đầu tính giờ chơi.
g) Luật chơi: Đội nào ghép xong trước thì giơ cờ hiệu dành quyền trả lời, các em
ghép giơ hình lên cho cả lớp xem. Đáp án đúng sẽ thưởng một tràng pháo tay.
Dạng 4. Trò chơi về đại lượng
*Trị chơi thứ nhất: “Hãy sửa sai”
a) Mục đích chơi: Giúp học sinh củng cố lại các đơn vị đo lường (đo thời gian, đo
độ dài, đo khối lượng, đo diện tích).
b) Đối tượng chơi: Dành cho học sinh trung bình trở lên.
c) Thời gian chơi: 5 – 7 phút.
d) Chuẩn bị: Giáo viên viết sẵn vào bảng nhóm với nội dung sau:
+ Đúng ghi Đ, sai ghi S vào ô trống:
* 1 giờ 15 phút = 1,25 giờ
* 3 giờ 42 phút = 222 giờ
* 270 mm = 2,70 m
* 1m 2 mm = 1002 mm
* 3600 m2 = 3,6 km2

* 1 kg =

1
tạ
100

+ Sửa lại cho đúng những phần còn sai:
e) Hướng dẫn cách chơi: Chơi thi đua giữa hai đội, mỗi đội ba em. Hai đội chơi theo
kiểu “tiếp sức”, mỗi em điền vào hai dòng.
g) Luật chơi: Đội nào điền nhanh, đúng nhiều hơn thì thắng cuộc.
*Trò chơi thứ hai: “ Đồng hồ thời gian”
a) Mục đích chơi: Giúp học sinh củng cố và nắm vững các đơn vị đo thời gian: tuần
lễ, ngày, tháng, năm, thế kỉ, phút, giây.
b) Đối tượng chơi: Dành cho học sinh trung bình trở lên.

skkn


13
c) Thời gian chơi: 5 – 7 phút.
d) Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị bốn hình mặt nạ được làm bằng bìa cứng
( một mặt cười và một mặt mếu trong mỗi hình mặt nạ); 10 bảng con ghi các
phép đổi đơn vị đo thời gian ( Có thể ghi các phép đổi đúng hoặc đổi sai).
Học sinh thành lập bốn đội chơi, mỗi đội bốn em.
Cử ban thư kí: 2 em.
Các em còn lại làm cổ động viên.
Nội dung trong bảng được ghi như sau:
1 thế kỉ = 10 năm
1 năm = 12 tháng

1 năm thường = 366 ngày
1 năm nhuận = 365 ngày
1 tuần = 7 ngày
1 giờ = 60 phút
1 phút = 60 giây
6 giờ =

1
ngày
4

20 phút =

1
giờ [4]
5

e) Hướng dẫn cách chơi: Chơi thi đua giữa các đội. Giáo viên lần lượt xuất hiện các
bảng con, các đội quan sát khi giáo viên có tín hiệu (gõ thước), nếu đội nào cho là
đúng thì quay mặt cười, đội nào cho là sai thì quay mặt mếu.
Giáo viên u cầu học sinh giải thích:
- Vì sao đội em cho là đúng?
- Căn cứ vào đâu đội em cho là sai?
- Giáo viên cùng đưa ra đáp án bằng cách quay mặt nạ, ban thư kí ghi điểm cho
các đội sau mỗi lần chơi.
g) Luật chơi: Mỗi lần trả lời đúng và quay mặt nạ đúng thì cho 10 điểm.
- Nếu quay mặt nạ đúng nhưng giải thích sai thì trừ 5 điểm .
- Nếu quay sai thì khơng được điểm.
- Đội nào nhiều điểm thì thắng cuộc. Nếu có từ hai đội bằng điểm nhau thì đặt câu
hỏi phụ tìm đội thắng cuộc.

Dạng 5. Trị chơi về giải tốn
*Trị chơi : Tìm đội vơ địch
a) Mục đích chơi: Giúp học sinh nắm vững cách giải bài toán tìm hai số khi
biết tổng và hiệu của hai số đó. Rèn tác phong nhanh nhẹn, trí thơng minh, sáng tạo.
b) Đối tượng chơi: Dành cho học sinh trung bình trở lên.
c) Thời gian chơi: 5 phút.
d) Chuẩn bị: Giáo viên chia lớp thành ba đội, mỗi đội năm em và viết sẵn năm bộ đề
toán cho ba đội. Nội dung như sau:
Đề 1: Hai mảnh vườn năng suất như nhau cùng trồng rau xanh. Mảnh thứ nhất
có diện tích 21, 5 m2, mảnh thứ hai có diện tích 19 m2. Cả hai mảnh thu được 137,7
kg rau xanh. Hỏi mỗi mảnh thu được bao nhiêu ki-lô-gam rau xanh?
Đề 2: Chu vi hình chữ nhật bằng 80 c m. Chiều dài gấp 4 lần chiều rộng. Tính
chiều dài và chiều rộng của hình chữ nhật.

skkn


14
Đề 3: Tìm hai số biết rằng tổng của của chúng bằng số lớn nhất có ba chữ số và
hiệu của chúng bằng số lớn nhất có hai chữ số.
Đề 4: Sân trường hình chữ nhật có chu vi bằng 250 m, chiều rộng kém chiều dài
50 m. Tính diện tích sân trường.
Đề 5: Một thửa ruộng hình chữ nhật có chu vi 420,8 m, chiều dài hơn chiều
rộng 40 m. Tính diện tích thửa ruộng đó.
e) Hướng dẫn cách chơi: Khi giáo viên hơ (5 phút bắt đầu) thì mỗi em trong đội bốc
thăm đề của mình trong bộ đề của đội và làm các yêu cầu của đề. Em nào làm xong
trước thì nộp bài rồi về chỗ ngồi, giáo viên đánh dấu những bài nộp trước thời gian
quy định. Hết thời gian giáo viên cùng cả lớp chấm điểm cho từng đội.
g) Luật chơi: Mỗi bài giải đúng được 10 điểm. Nếu sai một phép tính hoặc một lời
giải trừ 2 điểm. Mỗi bài nộp trước thời gian quy định được cộng thêm một điểm. Hết

thời gian mà bạn nào cịn viết tiếp là phạm quy thì khơng được tính điểm. Đội nào
có tổng điểm nhiều hơn thì thắng cuộc.
2.3.3. Dạy thực nghiệm:
Để kiểm nghiệm hiệu quả tơi đã dạy thực nghiệm trong các tiết học tốn trong
đó có sử dụng trị chơi tốn học đã được thiết kế ở phần trên.
Ví dụ tiết "Ơn tập về phân số". Trong tiết học tơi đã sử dụng trị chơi thứ ba dạng 1 “Hãy tìm lấy ngơi nhà của bạn”. (Phụ lục kèm theo giáo án chi tiết)
2..4. Hiệu quả từ việc tổ chức các trị chơi Tốn học:
Ngồi những trị chơi đã giới thiệu ở trên, tơi cịn tìm tịi, sáng tạo một số trị
chơi phục vụ cho một số môn học khác. Việc sáng tạo tổ chức các trị chơi tuy vất
vả nhưng tơi vẫn tìm thấy niềm vui ở trong công việc và càng thấy u nghề hơn
bởi vì thơng qua các trị chơi, quan hệ giữa giáo viên và học sinh khơng cịn
khoảng cách (vì nhiều lúc giáo viên cũng tham gia cùng chơi với học sinh). Tình
cảm bạn bè giữa học sinh với học sinh ngày càng gần gũi, gắn bó hơn. Những giờ
học thoải mái, sôi nổi, hiệu quả ngày càng tăng. Chất lượng học tập của các em
ngày được nâng lên, hạn chế tình trạng học sinh tiếp thu kiến thức một cách thụ
động, trong giờ học khơng cịn hiện tượng học sinh ngủ gật, uể oải hay mất tập
trung trong học tập. Khơng những thế mà cịn giúp học sinh nhút nhát, cá biệt hịa
mình vào tập thể. Số lượng học sinh u thích mơn tốn ngày một tăng lên.
Ngồi những trị chơi trên, việc sử dụng cơng nghệ thơng tin vào dạy học cũng
giúp GV tổ chức được các trị chơi hay bằng những hình ảnh sinh động và hấp dẫn
như: Rung chng vàng, Chiếc nón kỳ diệu...đã tạo cho học sinh sự hứng thú hơn
rất nhiều trong các giờ học tốn.
Tơi nhận thấy rằng khi đưa các trị chơi vào các tiết học tốn khơng những giúp
các em khắc sâu kiến thức mà còn giúp các em phát triển được nhiều phẩm chất
đạo đức như tình đồn kết, thân ái, tính trung thực, tinh thần trách nhiệm. Kết quả
của những lần khảo sát đã nói lên được điều đó:
Đề kiểm tra mơn tốn lớp 5 cuối học kì I và giữa học kì II năm học 20202021. (Phụ lục kèm theo đề kiểm tra)
Bảng tổng hợp kết quả khảo sát:

skkn

15

Lớp 5B
Đầu năm
học
Tháng
9/2020
Cuối HKI
(Tháng
1/2021)
Giữa HKII
(Tháng
3/2021)

Sĩ số

HTT
Điểm 9 -10
SL
TL

Điểm 7- 8
SL
TL

HT
Điểm 5- 6
SL

TL

Chưa HT
Điểm dưới 5
SL
TL

34

3

8.8

6

17.6

20

58.9

5

14.7

34

9

26.4

12

35.2

11

32.6

2

5.8

34

14

41.1

13

38.2

7

20.7

0

0

Qua kết quả đạt được như trên, tơi thấy vào đợt khảo sát giữa HKII thì số
học sinh dưới điểm 5 đã khơng cịn, số học sinh đạt điểm 7,8,9,10 tăng rõ rệt. So
với những lần khảo sát trước thì kết quả trên là rất đáng mừng. Điều đó cho thấy
những cố gắng đổi mới trong phương pháp dạy học của tơi đã có kết quả rất tốt.
\
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. KẾT LUẬN
Qua quá trình tìm hiểu, nghiên cứu và thực hiện sáng kiến, bản thân tơi nhận
thấy đưa hình thức trị chơi học tập vào giờ học tốn ở tiểu học nói chung và giờ học
tốn lớp 5 nói riêng là rất quan trọng và cần thiết. Bởi vì, sử dụng trị chơi trong học
tập không những học sinh nắm được nội dung kiến thức trong bài học mà còn củng cố
được nội dung kiến thức toán học một cách nhẹ nhàng, hiệu quả. Bên cạnh đó cịn
giúp học sinh phát triển năng lực tư duy, trí tưởng tượng, óc sáng tạo, khả năng diễn
đạt mạch lạc và đặc biệt tạo hứng thú học tập, niềm vui, niềm say mê. Từ đó rèn luyện
đức tính chăm chỉ, tự tin, năng động sáng tạo, góp phần rèn luyện cho học sinh có
phẩm chất và phong cách làm việc của người lao động mới, linh hoạt, sáng tạo.
Tổ chức tốt trị chơi học tập khơng chỉ làm cho các em hứng thú hơn trong
học tập mà cịn giúp các em tự tin hơn, có được cơ hội tự khẳng định mình và tự
đánh giá nhau trong học tập.
Việc tổ chức trò chơi trong các giờ học tốn là vơ cùng cần thiết. Song
khơng nên q lạm dụng phương pháp này, ở mỗi giờ học ta chỉ nên tổ chức cho
các em chơi từ 1 đến 2 trò chơi trong khoảng từ 3 đến 5 phút. Do vậy người giáo
viên cần có kỹ năng tổ chức, hướng dẫn các em thực hiện các trò chơi thật hợp lý
và đồng bộ, phát huy được tối đa vai trò của học sinh.

skkn


16

Khi tổ chức trị chơi học tập nói chung và mơn tốn lớp 5 nói riêng, chúng ta
phải dựa vào nội dung bài học, vào điều kiện cơ sở vật chất của trường, thời gian
trong từng tiết học mà lựa chọn hoặc thiết kế các trò chơi cho phù hợp. Song để tổ
chức được trị chơi tốn học có hiệu quả địi hỏi mỗi người giáo viên phải có kế
hoạch, chuẩn bị thật chu đáo cho mỗi trò chơi.
Sáng kiến kinh nghiệm này là sự lựa chọn các trò chơi dạy học toán phù hợp
với đối tượng học sinh của lớp qua từng dạng bài giúp cho học sinh lớp 5 nắm
được kiến thức mơn tốn, biết nhận diện xác định các dạng bài tập, phân tích kỹ,
chính xác yêu cầu của đề bài, từ đó có hướng cho hoạt động học tập của mình.
Trong giảng dạy, giáo viên khơng được áp đặt học sinh mà coi nhiệm vụ học
của học sinh là quan trọng, là nhân tố chủ yếu cho kết quả giáo dục. Ln gợi mở
khám phá tìm tòi biện pháp tốt nhất cho học sinh nắm chắc kiến thức. Rèn cho học
sinh cách tư duy thông minh, sáng tạo, làm việc độc lập, nâng cao kết quả tự học
của mình. Tạo cho học sinh có niềm vui trong học tập, có hứng thú đặc biệt trong
học tập. Giáo viên ln ln giải quyết tình huống vướng mắc cho học sinh.
Giáo viên phải tôn trọng nghiêm túc thực hiện giáo dục, giảng dạy theo
nguyên tắc từ những điều đơn giản mới đến nâng cao, khắc sâu...Để học sinh nắm
vững việc giải quyết các bài tập, giáo viên cũng cần lưu ý điểm sau:
+ Tìm ra phương pháp tổ chức sao cho phù hợp với từng dạng bài tập.
+ Phân biệt cho học sinh hướng giải quyết cho các dạng bài khác nhau. Học
sinh cần nắm được các bước tiến hành một bài tập. Cần tổ chức cho học sinh theo
các hình thức tổ chức có thể theo nhóm, cá nhân, có thể làm việc cả lớp để phát
huy tốt hiệu quả giờ dạy.
Qua việc nghiên cứu và áp dụng sáng kiến có hiệu quả tại lớp 5, bản thân tơi
nhận thấy Sáng kiến này có thể áp dụng rộng rãi cho tất cả các lớp ở trong trường.
Đồng thời hy vọng phạm vi áp dụng của nó sẽ được rộng rãi hơn.
3.2. NHỮNG KIẾN NGHỊ ĐỀ XUẤT:
- Đối với giáo viên trực tiếp giảng dạy:
+ Không ngừng đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực, lấy học
sinh làm trung tâm.

+ Đầu tư nhiều hơn nữa thời gian trong việc nghiên cứu từng bài dạy, lựa
chọn phương pháp, hình thức tổ chức dạy học, nên áp dụng trò chơi phù hợp cho
từng nội dung bài học.
+ Muốn tổ chức các trò chơi học tập đạt hiệu quả thì người GV phải chuẩn bị
thật cụ thể và chi tiết từ việc tìm trị chơi, chuẩn bị các vật dụng cần thiết phục vụ
cho trị chơi, hình thức thưởng - phạt và quan trọng là phải xác định được tác dụng
của trò chơi.
- Đối với các cấp quản lý GD:
+ Tiếp tục tổ chức các lớp tập huấn về đổi mới phương pháp dạy học cho đội
ngũ giáo viên.
+ Nên tạo điều kiện cho GV các trường, cụm chuyên mơn giao lưu, sinh hoạt
chun mơn với nhau từ đó giúp giáo viên có cơ hội học tập, trao đổi kinh nghiệm
lẫn nhau.

skkn


17
+ Các cấp quản lý giáo dục nên động viên, khuyến khích giáo viên có những
sáng kiến, đề tài mang tính sáng tạo góp phần nâng cao chất lượng giáo dục.
Xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA HIỆU TRƯỞNG
Bá Thước , ngày 24 tháng 3 năm 2021
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, khơng sao chép nội dung của
người khác.
Người viết

Nguyễn Thị Hòa

skkn


DANH MỤC CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO
TT
1

2
3
4
5
6

7

Tài liệu

Tác giả, nhà xuất bản

Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 Nghị quyết số 29-NQ/TW
khóa XI về “Đổi mới căn bản, tồn
diện Giáo dục và Đào tạo”
Tâm lí học trẻ em lứa tuổi Tiểu học TS. Đinh Thị Tứ- PGS.TS. Phan
Trọng Ngọ, Nhà xuất bản Giáo dục
Sách giáo viên Toán lớp 5
Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam
Chuẩn kiến thức Kĩ năng các môn Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam
học lớp 5
Vở bài tập Toán lớp 5
Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam

Ơn luyện Tốn 5 theo chuẩn kiến Trần Thị Kim Cương- Nguyễn Đức
thức kĩ năng
Tấn, Nhà xuất bản Giáo dục Việt
Nam
Sách giáo khoa toán 5
Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam

skkn