Bài giảng: Tiêu chuẩn môi trường doc

Kinh tế Môi trường
Bài giảng 7
Tiêu chuẩn môi trường
(Các chính sách mệnh lệnh – kiểm soát)

A. Tiêu chuẩn môi trường là gì?
B. Phân loại tiêu chuẩn môi trường
C. Kinh tế học về tiêu chuẩn
D. Tác động khuyến khích của tiêu
chuẩn
E. Kinh tế học về sự cưỡng chế
F. Đánh giá ưu nhược điểm
Đề cương đề nghò:

•
Phương pháp CAC đối với chính sách
công là phương pháp trong đó, để có
hành vi mong muốn xã hội, các nhà
chức trách chỉ việc quy đònh hành vi
theo luật, và sử dụng bộ máy thực thi
như tòa án, công an, hình phạt, … để
buộc mọi người tuân theo
A. Tiêu chuẩn môi trường là gì?

•
Phân biệt khái niệm:
•
Tiêu chuẩn: Xác đònh các mục

tiêu chất lượng môi trường
•
Phương pháp CAC là cách để thực
hiện các mục tiêu (khác với
phương pháp thò trường?)
A. Tiêu chuẩn môi trường là gì?

•
Đối với chính sách môi trường, phương pháp CAC
dựa vào nhiều loại tiêu chuẩn khác nhau nhằm cải
thiện chất lượng môi trường
•
Hai vấn đề chính của CAC là:
•
Xác lập các tiêu chuẩn môi trường (Command)
•
Thực thi bằng các quy đònh (Control) = Kiểm
soát và bắt buộc tuân thủ tiêu chuẩn quy đònh
=> Động cơ kiểm soát ô nhiễm mang hình thức
phạt nếu người gây ô nhiễm không tuân thủ mệnh
lệnh
A. Tiêu chuẩn môi trường là gì?

•
Đối với vấn đề môi trường có 3 loại
tiêu chuẩn chính:
•
Tiêu chuẩn môi trường xung quanh
(Ambient Standards)
•

Tiêu chuẩn phát thải (Emission
Standards)
•
Tiêu chuẩn công nghệ (Technology
Standards)
B. Phân loại tiêu chuẩn môi trường

•
Tiêu chuẩn môi trường xung quanh:
•
Đề cập đến các khía cạnh đònh tính của
môi trường xung quanh
•
Là mức không được phép vượt quá
(never-exceed) đối với một chất gây ô
nhiễm trong môi trường xung quanh
•
Thường được thể hiện theo các mức
nồng độ bình quân trên một khoảng thời
gian
B. Phân loại tiêu chuẩn môi trường

•
Tiêu chuẩn phát thải:
•
Là các mức không được phép vượt quá áp
dụng trực tiếp cho các lượng phát thải từ các
nguồn gây ô nhiễm
•
Thường được thể hiện theo lượng vật chất

trên một đơn vò thời gian, ví dụ gram/phút,
tấn/tuần
•
Xác đònh tiêu chuẩn phát thải ở một mức nào
đó không nhất thiết phải thỏa mãn các tiêu
chuẩn chất lượng môi trường xung quanh
B. Phân loại tiêu chuẩn môi trường

•
Tiêu chuẩn phát thải:
•
Một số dạng tiêu chuẩn phát thải:
•
Tốc độ phát thải (ví dụ kg/giờ)
•
Hàm lượng phát thải (phần triệu nhu cầu oxy sinh
học, hay BOD trong nước)
•
Tổng lượng chất thải (tốc độ phát thải* nồng độ
*thời gian)
•
Lượng chất thải/đơn vò sản lượng (SO
2
/kWh)
•
Lượng chất thải/đơn vò nhập lượng (Sulphur/tấn
than)
•
Phần trăm chất gây ô nhiễm được loại bỏ (ví dụ
60% lượng chất thải được loại bỏ trước khi thải ra)

B. Phân loại tiêu chuẩn môi trường

•
Tiêu chuẩn công nghệ:
•
Những quy đònh công nghệ, kỹ thuật,
hoặc hoạt động mà chủ thể có tiềm
năng gây ô nhiễm buộc phải áp dụng
•
Các đồ điện phải được trang bò thiết
bò lọc khí SO
2
•
Tiêu chuẩn thiết kế, hoặc kỹ thuật
B. Phân loại tiêu chuẩn môi trường

•
Tiêu chuẩn công nghệ:
•
Tiêu chuẩn sản phẩm, tiêu chuẩn nhập
lượng
•
TBS thường quy đònh chủ thể gây ô
nhiễm sử dụng công nghệ tốt nhất hiện
có (BAT), công nghệ tốt nhất có thể áp
dụng (BPT), hoặc công nghệ tốt nhất
sẵn có khả thi về mặt kinh tế (BATEA)
B. Phân loại tiêu chuẩn môi trường

•

Khác biệt cơ bản giữa tiêu chuẩn hoạt động
& tiêu chuẩn công nghệ:
•
Tiêu chuẩn hoạt động, như tiêu chuẩn phát
thải, quy đònh một số ràng buộc về tiêu chí
hoạt động và cho phép người ta chọn lựa
cách thức tốt nhất để đạt được
•
Tiêu chuẩn công nghệ áp đạt kỹ thuật được
sử dụng, như thiết bò máy móc hoặc quy
trình hoạt động mà chủ thể gây ô nhiễm sử
dụng
B. Phân loại tiêu chuẩn môi trường

•
Xác lập mức tiêu chuẩn trên thực tế:
•
Theo lý thuyết, tiêu chuẩn hiệu quả xã
hội sẽ làm cân bằng chi phí giảm ô
nhiễm biên và chi phí thiệt hại biên
•
Vấn đề cơ bản nhất khi xác lập tiêu
chuẩn là cơ quan chức năng chỉ dựa
trên chi phí thiệt hại hay cả chi phí
thiệt hại và chí phí kiểm soát ô
nhiễm?
C. Kinh tế học về tiêu chuẩn

•
Xác lập mức tiêu chuẩn trên thực tế:

•
Nếu không có đầy đủ thông tin về chi phí
thiệt hại và chi phí kiểm soát ô nhiễm, cơ
quan chức năng có thể xác lập tiêu chuẩn
phát thải ban đầu trên cơ sở thông tin sẵn có
tốt nhất về các chi phí này tại thời điểm ra
quyết đònh trên cơ sở thử – sai, và quan sát
phản ứng của các bên có liên quan, thì cơ
quan quản lý có thể xác lập tiêu chuẩn gần
với mức ô nhiễm tối ưu
C. Kinh tế học về tiêu chuẩn

e*
(150)
$
MDC
Emissions (tons/year)
MAC
e
t
300
175
100
zero-risk
level
C. Kinh teỏ hoùc ve tieõu chuaồn

•
Tiêu chuẩn đồng nhất (Uniform Standard):
•

MDC
r
= MDC ở vùng nông thôn
•
MDC
u
= MDC ở vùng thành thò
•
Giả sử MAC giống nhau ở thành thò và nông
thôn
•
e
r
> e
u
•
Tiêu chuẩn đồng nhất không thể đồng thời hiệu
quả ở cả hai vùng
•
Có nên thiết lập hai tiêu chuẩn riêng biệt
(individual standards) khác nhau không?
=> Có sự đánh đổi
C. Kinh tế học về tiêu chuẩn

0
e
r
MAC
MD
e

u
MD
u
r
Emissions (tons/year)
C. Kinh teỏ hoùc ve tieõu chuaồn

•
Tiêu chuẩn đồng nhất
Tại sao thiết lập tiêu chuẩn đồng
nhất? Có hai lý do:
•
Chi phí cao nếu thiết lập và thực
thi nhiều tiêu chuẩn khác nhau
cho các trường hợp khác nhau
•
Tiêu chuẩn đồng nhất sẽ dễ quản
lý hơn
C. Kinh tế học về tiêu chuẩn

•
Tiêu chuẩn và nguyên tắc cân bằng biên
Chính sách kiểm soát ô nhiễm dựa vào tiêu
chuẩn đồng nhất sẽ KHÔNG có hiệu quả – chi
phí
•
Xét 2 công ty sử dụng công nghệ kiểm soát
khác nhau
•
Giả sử tiêu chuẩn xác lập sao cho 2 công ty

được phép phát thải tổng cộng là 200 đơn vò (e
1

+ e
2
= 200)
•
Tiêu chuẩn đồng nhất: Mỗi công ty được phép
phát thải 100 đơn vò
C. Kinh tế học về tiêu chuẩn

0
MA C
1
MAC
2
K
M
L
N
Löôïng thaûi: Firm 1
75
100
125
100
0
200
Löôïng thaûi: Firm 2
200
$

•
Tiêu chuẩn và nguyên tắc cân bằng biên
•
Tổng chi phí kiểm soát ô nhiễm trong trường hợp
này là K + L + M + N. Trong đó:
•
Công ty 1: M
•
Công ty 2: K + L + N
=> MAC
2
> MAC
1

•
Tiêu chuẩn đồng nhất này sẽ KHÔNG đạt hiệu
quả – chi phí. Giả sử cơ quan chức năng yêu cầu
công ty 1 xử lý 125 đơn vò, và công ty 2 xử lý 75
đơn vò, thì tổng chi phí kiểm soát ô nhiễm là K +
L + M. Vậy sẽ hiệu quả hơn (giảm được N)
C. Kinh tế học về tiêu chuẩn

•
Tiêu chuẩn và nguyên tắc cân bằng biên
•
Điều kiện xác lập tiêu chuẩn hiệu quả là
dựa vào nguyên tắc cân bằng biên tế:
MAC
1

= MAC
2
•
Kết luận, tổng chi phí kiểm soát ô nhiễm
sẽ nhỏ nhất khi chi phí giảm ô nhiễm
biên bằng nhau cho tất cả các nguồn
phát thải
C. Kinh tế học về tiêu chuẩn

•
Tiêu chuẩn và nguyên tắc cân bằng biên
•
Xem ví dụ minh họa Hình 11.4
MAC
H
= 600 – 5E
H
MAC
L
= 240 – 2E
L

•
Tính tổng chi phí giảm ô nhiễm khi áp
dụng tiêu chuẩn đồng bộ 60 kg/tháng?
•
Tính tổng chi phí giảm ô nhiễm khi tiêu
chuẩn thỏa điều kiện cân bằng biên?
•
So sánh?

C. Kinh tế học về tiêu chuẩn


•
Xem ví dụ Hình 11.5
MAC
1
= 200 – 5E
MAC
2
= 160 – 4E
MDC = 5E
•
E
1
= 20 tấn/năm, với MAC
1
thì
Chi phí thực thi: a+b = 1 triệu $/năm
•
R&D => MAC1 -> MAC2
Chi phí thực thi: b = $800.000/năm
$200.000/năm = giảm chi phí
D. Tác dụng khuyến khích?