Tieu luan co so ly luan triet hoc cua duong loi cnh hdh cua viet nam trong thoi ky qua do

TIỂU LUẬN
MƠN: KINH TẾ CHÍNH TRỊ
Đề tài: “Cơ sở lý luận triết học của đường lối cơng nghiệp
hóa, hiện đại hoá ở Việt Nam trong thời kỳ quá độ”.


Facebook: @Dethivaonganhang

www.facebook.com/Dethivaonganhang

LỜI MỞ ĐẦU
Công cuộc xây dựng xã hội mới phải được tiến hành toàn diện trên các
mặt: quan hệ sản xuất, lực lượng sản xuất, nền văn hoá và những con người của
xã hội. Cơng nghiệp hóa chính là con đường và bước đi tất yếu để tạo ra cơ sở
vật chất, kĩ thuật cho nền sản xuất lớn hiện đại.
Xây dựng cơ sở vật chất kĩ thuật cho nền sản xuất lớn hiện đại là một quy
luật chung, phổ biến đối với tất cả các nước. Tuy nhiên, tuỳ từng nước khác
nhau, do điểm xuất phát tiến lên không giống nhau cách thức tiến hành xây dựng
cơ sở vật chất, kĩ thuật cho nền sản xuất lớn hiện đại sẽ không giống nhau.
Nước ta tiến lên chủ nghĩa xã hội từ một nền kinh tế phổ biến là sản xuất
nhỏ, lao động thủ công là phổ biến. Cái thiếu thốn nhất của chúng ta là một nền
đại công nghiệp. Chính vì vậy chúng ta phải tiến hành cơng nghiệp hố, hiện đại
hố. Trong thời đại ngày nay, cơng nghiệp hố phải gắn với hiện đại hố. Cơng
nghiệp hố ở nước ta là nhằm xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho chủ nghĩa xã
hội. Đó là nhiệm vụ trung tâm trong suốt thời kỳ quá độ tiến lên chủ nghĩa xã
hội ở nước ta.
Từ năm 1996, đất nước ta đã chuyển sang giai đoạn đẩy mạnh công
nghiệp hoá, hiện đại hoá, phấn đấu đến năm 2020 cơ bản trở thành một nước
công nghiệp. Sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta chỉ thực sự thành
công chừng nào thự hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá
đất nước.

Từ những lý do trên em quyết định chọn đề tài "Cơ sở lý luận triết học của
đường lối cơng nghiệp hóa, hiện đại hố ở Việt Nam trong thời kỳ quá độ".
Vì thời gian hồn thành có hạn cũng như vốn hiểu biết cịn nơng cạn và ít
ỏi của mình, bài tiểu luận của em khó tránh khỏi những sai sót và khuyết điểm
cịn phải sửa đổi và bổ sung. Vì vậy em rất mong và trân trọng mọi ý kiến đóng
góp của thầy để từ đó em có thể củng cố được vốn hiểu biết của mình. Em xin
chân thành cảm ơn thầy.
www.ThiNganHang.com

S Á C H

–

T À I

L I Ệ U

T H I

T U Y Ể N

Trang

2


Facebook: @Dethivaonganhang

www.facebook.com/Dethivaonganhang

NỘI DUNG
I. Nội dung và mục tiêu của công nghiệp hoá, hiện đại hoá ở Việt Nam
thời kỳ quá độ.
1. Nội dung của cơng nghiệp hố, hiện đại hố ở Việt Nam thời kỳ quá
độ lên chủ nghĩa xã hội
a) Khái niệm cơng nghiệp hố, hiện đại hố
Cơng nghiệp hố được định nghĩa và có nhiều quan niệm khác nhau song
nó thường được hiểu là một q trình gắn liền với việc xác định một cơ cấu kinh
tế hợp lý, trang bị kỹ thuật ngày càng hiện đại cho các ngành kinh tế nhằm thủ
tiêu tình trạng lạc hậu về kinh tế xã hội, khai thác tối ưu các nguồn lực và lợi
thế, đảm bảo nhịp độ tăng trưởng nhanh và ổn định.
Ở thế kỷ XVII, XVIII khi cách mạng công nghiệp được tiến hành ở Tây
Âu, công nghiệp hố được hiểu là q trình thay thế lao động thủ cơng bằng lao
động sử dụng máy móc. Những khái niệm kinh tế nói chung và khái niệm cơng
nghiệp hố nói riêng mang tính lịch sử, tức là ln có sự thay đổi cùng với sự
phát triển của nền sản xuất xã hội, của khoa học cơng nghệ. Do đó, việc nhận
thức đúng đắn khái niệm này trong từng giai đoạn phát triển của nền sản xuất xã
hội có ý nghĩa to lớn cả về lý luận và thực tiễn.
Kế thừa và chọn lọc những tri thức văn minh của nhân loại, rút những
kinh nghiệm trong lịch sử tiến hành cơng nghiệp hố, hiện đại hố và từ thực
tiễn cơng nghiệp hoá ở Việt Nam trong thời kỳ đổi mới, Hội nghị ban chấp hành
Trung ương lần thứ 7 khoá VI và đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ VII Đảng
cộng sản Việt Nam đã xác định công nghiệp hố là q trình chuyển đổi căn bản
tồn diện các hoạt động sản xuất kinh doanh dịch vụ và quản lý kinh tế - xã hội
từ sử dụng sức lao động thủ cơng là chính sang sử dụng một cách phổ biến sức
lao động cùng với công nghệ, phương tiện và phương pháp tiên tiến hiện đại dựa
www.ThiNganHang.com

S Á C H

–

T À I

L I Ệ U

T H I

T U Y Ể N

Trang

3


Facebook: @Dethivaonganhang

www.facebook.com/Dethivaonganhang

trên sự phát triển của công nghiệp và tiến bộ khoa học công nghệ tạo ra năng
suất lao động xã hội cao.
Song dù muốn hay khơng cơng nghiệp hố ở nước ta hiện nay trước mắt
nhằm xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật bảo đảm tăng trưởng kinh tế nhanh và
bền vững. Song có lẽ sẽ là thiếu sót nếu chúng ta khơng quan tâm giải quyết
những vấn đề xã hội. Thực tiễn nước ta và kinh nghiệm của một số nước đang
phát triển cho thấy ngay từ bước đầu tiên của việc hoạch định chiến lược và
chương trình phát triển nhất thiết phải đảm bảo tính đồng bộ giữa kinh tế xã hội,
cùng với sự phát triển kinh tế phải xây dựng những mặt thuộc hạ tầng của đời
sống xã hội, tăng trưởng kinh tế phải gắn với tiến bộ và công bằng xã hội, phát
triển văn hố nâng cao đời sống nhân dân.

Như vậy cơng nghiệp hố là một q trình lịch sử tất yếu nhằm tạo nên
những chuyển biến căn bản về kinh tế xã hội của đất nước trên cơ sở khai thác
có hiệu quả các nguồn lực và lợi thế trong nước, mở rộng quan hệ kinh tế quốc
tế. Xây dựng cơ cấu kinh tế nhiều ngành với trình độ khoa học cơng nghệ ngày
càng hiện đại.
Khái niệm cơng nghiệp hố trên đây được Đảng ta xác định rộng hơn
những quan niệm trước đó, bao hàm cả về hoạt động sản xuất kinh doanh, cả về
dịch vụ và quản lý kinh tế xã hội. Như vậy cơng nghiệp hố theo tư tưởng mới là
khơng bó hẹp trong phạm vi trình độ các lực lượng sản xuất đơn thuần, kỹ thuật
đơn thuần để chuyển lao động thủ cơng thành lao động cơ khí như quan niệm
trước đây.
Khoa học công nghệ hiện đại là nhân tố then chốt của hiện đại hố. Hiện
đại hố có nội dung lớn và phong phú, bao gồm các mặt kinh tế, chính trị và văn
hố. Hiện đại hố thường được định nghĩa là một q trình mà nhờ đó các nước
đang phát triển tìm cách đạt được sự tăng trưởng và phát triển kinh tế, tiến hành
cải cách chính trị và củng cố cơ cấu xã hội nhằm tiến tới một hệ thống kinh tế,
xã hội và chính trị giống hệ thống của những nước phát triển. Hiện đại hoá

www.ThiNganHang.com

S Á C H

–

T À I

L I Ệ U

T H I

T U Y Ể N

Trang

4


Facebook: @Dethivaonganhang

www.facebook.com/Dethivaonganhang

cưỡng bức dập khuôn sẽ làm bại hoại cho quốc gia vì nó đối nghịch với bản sắc
dân tộc, thù địch với dân chủ.
b. Phát triển lực lượng sản xuất, cơ sở vật chất kỹ thuật của chủ nghĩa xã
hội trên cơ sở thực hiện cơ khí hố nền sản xuất xã hội, áp dụng những thành
tựu khoa học cơng nghệ hiện đại.
Q trình cơng nghiệp hố, hiện đại hóa trước hết là q trình cải biến lao
động thủ cơng, lạc hậu thành lao động sử dụng máy móc, tức là phải cơ khí hố
nền kinh tế quốc dân. Đó là bước chuyển đổi căn bản từ nền kinh tế nông nghiệp
sang nền kinh tế công nghiệp.
Đi liền với cơ khí hố là điện khí hố và tự động hố sản xuất từng bước
và trong tồn bộ nền kinh tế quốc dân. Sự nghiệp cơng nghiệp hố, hiện đại hố
địi hỏi phải xây dựng và phát triển mạnh mẽ các ngành cơng nghiệp, trong đó
then chốt là ngành chế tạo tư liệu sản xuất. Sự phát triển của các ngành chế tạo
tư liệu sản xuất là cơ sở để cải tạo, phát triển nền kinh tế quốc dân, phát triển
khu vực nông - lâm ngư nghiệp.
Đồng thời, mục tiêu của cơng nghiệp hố, hiện đại hố cịn là sử dụng kỹ
thuật, công ngày càng tiên tiến, hiện đại nhằm đạt năng suất lao động cao. Tất cả
những điều đó chỉ có thể được thực hiện trên cơ sở một nền khoa học, cơng nghệ
phát triển đến một trình độ nhất định.

Khi mà nền khoa học của thế giới đang có sự phát triển như vũ bão, khoa
học đang trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp, khi mà công nghệ đang trở
thành nhân tố quyết định chất lượng sản phẩm, chi phí sản xuất… tức là đến khả
năng cạnh tranh của hàng hoá, hiệu quả của sản xuất, kinh doanh thì khoa học
cơng nghệ phải là động lực của cơng nghiệp hố, hiện đại hố. Tại Hội nghị lần
thứ hai ban chấp hành Trung ương khoá VIII, Đảng ta đã xác định rõ: "Cơng
nghiệp hố, hiện đại hố đất nước phải bằng và dựa vào khoa học và công
nghệ" [Đảng cộng sản Việt Nam. Văn kiện hội nghị lần thứ hai Ban chấp hành
Trung ương khố VIII. NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1997.tr59], "Khoa học
và công nghệ phải trở thành nền tảng và động lực cho công nghiệp hoá, hiện đại
www.ThiNganHang.com

S Á C H

–

T À I

L I Ệ U

T H I

T U Y Ể N

Trang

5