Quản lý giáo dục stem ở trường trung học nghiên cứu trường hợp tại trường trung học cơ sở lê quý đôn, quận 3, thành phố hồ chí minh

QUẢN LÝ GIÁO DỤC STEM Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC:
NGHIÊN CỨU TRƯỜNG HỢP TẠI TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
LÊ QUÝ ĐÔN, QUẬN 3, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH


TS. Phạm Đăng Khoa1

Tóm tắt
Trường THCS Lê Quý Đôn, Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh đã triển khai giáo dục
STEM trong 3 năm học gần đây, tạo điều kiện đổi mới trong phương pháp giảng
dạy, phương pháp giáo dục học sinh, góp phần đào tạo nên thế hệ học sinh yêu
thích ứng dụng khoa học công nghệ liên môn để giải quyết các bài tốn thực tiễn.
Mơ hình quản lý giáo dục STEM tại Trường THCS Lê Quý Đôn, Quận 3, Thành phố
Hồ Chí Minh đã mang lại hiệu quả tốt, thu hút được sự tham gia đơng đảo từ nhiều
phía: giáo viên, học sinh, cha mẹ học sinh và cộng đồng xã hội. Mơ hình quản lý
giáo dục STEM của nhà trường cũng tuân thủ các nội dung, chức năng của hoạt
động quản lý giáo dục trong trường học.
Từ khóa: STEM; Giáo dục STEM; Quản lý giáo dục STEM.

1. Mở đầu
Giáo dục STEM (Liên môn Khoa học - Công nghệ - Kỹ thuật - Toán học) chỉ mới được
đề cập trong hệ thống giáo dục Việt Nam trong 4 năm học gần đây, tuy nhiên, giáo dục
STEM không xa lạ với nền giáo dục các nước tiên tiến trên thế giới khi nói về đổi mới trong
giáo dục và đào tạo nói chung cũng như đổi mới trong hoạt động dạy học, giáo dục kỹ năng
cho người học nói riêng. Hơn nữa, Việt Nam đang tham gia mạnh mẽ vào tiến trình khu vực
hóa (regionalization), tồn cầu hóa (globalization) trong cộng đồng các nước ASEAN, tham
gia vào sân chơi và luật chơi chung của các nền giáo dục trên thế giới, thực tế khách quan
này địi hỏi giáo dục Việt Nam ln phải đổi mới, đáp ứng nhu cầu về nhân lực ngày càng
có tính chun mơn hóa cao, những cơng dân tồn cầu của thế kỷ 21, những lao động có kỹ
năng thích ứng với sự thay đổi thường xuyên và nhanh chóng của những địi hỏi của thị
trường lao động, biết làm việc nhóm hiệu quả và biết tổng hợp nhiều giải pháp để giải quyết

những bài toán ngày càng phức tạp trong thực tiễn cuộc sống.
Ở tầm vĩ mô, có thể nói giáo dục STEM là một trong những chìa khóa góp phần tạo nên
những cơng dân tồn cầu, đáp ứng những đòi hỏi ngày càng cao về chất lượng nhân lực của
thế giới hiện đại, một thế giới khơng cịn thật sự ràng buộc về vị trí địa lý, một thế giới của
1

Trường THCS Lê Quý Đôn, Quận 3; Thành phố Hồ Chí Minh; Email:


580

KỶ YẾU HỘI THẢO QUỐC TẾ LẦN THỨ NHẤT VỀ ĐỔI MỚI ĐÀO TẠO GIÁO VIÊN

khoa học, công nghệ và kỹ thuật. Ở tầm cơ sở giáo dục, giáo dục STEM đã thực sự tạo được
một làn sóng mới trong hoạt động đổi mới phương pháp giảng dạy, đổi mới kiểm tra đánh
giá, hay nói xa hơn là đổi mới tồn diện trường học, tạo được bầu khơng khí đổi mới, sáng
tạo trong tập thể sư phạm nhà trường, trong tập thể học sinh và còn là cơ hội đẩy mạnh xã
hội hóa giáo dục, vận động được mọi nguồn lực trong và ngoài nhà trường phục vụ cho sự
nghiệp đổi mới giáo dục của nhà trường.
Giáo dục STEM đã được thực hiện từ năm học 2017-2018 đến nay tại Trường THCS
Lê Q Đơn, Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh với nhiều kết quả có lợi cho sự hình thành
và phát triển nhân cách, trau dồi kỹ năng, thái độ học tập cho học sinh, góp phần giáo dục
hướng nghiệp học sinh ở bậc Trung học cơ sở (THCS) và đặc biệt là giáo dục tinh thần yêu
thích ứng dụng khoa học, công nghệ vào đời sống thực tiễn. Hơn nữa, giáo dục STEM cũng
được xem là cơ hội để phát triển đội ngũ nhà giáo ở Trường THCS Lê Quý Đôn trong nhiều
năm qua, thổi thêm niềm đam mê giảng dạy ở thầy cô giáo, là cơ hội đẩy mạnh xã hội hóa
giáo dục, tiếp tục giữ vững niềm tin yêu của lãnh đạo địa phương, cha mẹ học sinh, cộng
đồng xã hội và đặc biệt là làm cho mỗi ngày đến trường đều là một ngày vui của học sinh.
Trong tham luận này, tác giả xin trình bày thực tiễn quá trình quản lý giáo dục STEM ở
Trường THCS Lê Q Đơn, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh từ những ngày đầu cho đến hôm nay,

năm học 2019-2020. Thực tiễn này cho đến nay vẫn vận hành tốt, giáo dục STEM luôn tạo
được nét hứng khởi trong đội ngũ nhà giáo và học sinh, cha mẹ học sinh của trường, góp
phần đẩy mạnh đổi mới căn bản, tồn diện giáo dục và đào tạo, tiến tới đón đầu chương
trình giáo dục phổ thơng sẽ được thực hiện từ năm học 2020-2021 sắp tới.
2. Một số khái niệm cơ bản
2.1.Giáo dục STEM

STEM là viết tắt của các từ Science (Khoa học), Technology (Công nghệ), Engineering
(Kỹ thuật) và Maths (Toán học). Giáo dục STEM về bản chất được hiểu là trang bị cho người
học những kiến thức và kỹ năng cần thiết liên quan đến các lĩnh vực khoa học, cơng nghệ,
kỹ thuật và tốn học. Những kiến thức và kỹ năng vừa nêu phải được tích hợp, lồng ghép
và bổ trợ cho nhau giúp học sinh không chỉ hiểu biết về ngun lý mà cịn có thể áp dụng
để thực hành và tạo ra được những sản phẩm trong cuộc sống hằng ngày. Tác giả cho rằng
đây là một trong những phương pháp dạy học tích cực, tạo được tâm thế học thông qua thực
hành, nhớ lâu hơn qua việc tự tay tạo ra sản phẩm khoa học để giải quyết những bài toán
của cuộc sống. Thật ra, bài học quan trọng nhất khi học sinh được tiếp cận đến STEM chính
là nhận thức được tầm quan trọng của việc kết hợp nhiều kiến thức khoa học trong việc giải
quyết nhu cầu trong thực tiễn, bên cạnh đó, trao truyền đến học sinh niềm u thích ứng
dụng cơng nghệ vào đời sống, làm cho cuộc sống ngày càng tiện nghi hơn, thoải mái hơn.
2.2. Quản lý giáo dục STEM

Có nhiều khái niệm về cơng tác quản lý nói chung, tác giả xin giới thiệu một trong những
khái niệm thường được dùng như sau: “Quản lý (QL) là hoạt động có ý thức của con người


Phần 3: TƯƠNG LAI CỦA GIÁO DỤC VIỆT NAM: NHỮNG VẤN ĐỀ VỀ QUẢN LÝ GIÁO DỤC...

581

nhằm phối hợp hành động của một nhóm người hay một cộng đồng người để đạt được các

mục tiêu đề ra một cách hiệu quả nhất”. Nói cách khác, có thể xem QL là sự tác động liên tục,
có tổ chức, có định hướng của chủ thể quản lý (người quản lý) tới khách thể quản lý trong một
tổ chức bằng một hệ thống các luật lệ, chính sách, nguyên tắc, các phương pháp và giải pháp
cụ thể… nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt mục tiêu chung của tổ chức. Hoạt động quản
lý có bốn chức năng cơ bản, bao gồm: kế hoạch hóa - tổ chức - lãnh đạo - kiểm tra.
Từ định nghĩa trên, có thể cho rằng quản lý giáo dục STEM trong nhà trường chính là
một bộ phận không thể thiếu của nhiệm vụ quản lý giáo dục mà mọi cán bộ quản lý giáo
dục đều thực hiện. Do đó, có thể xem quản lý giáo dục STEM là hệ thống những tác động
có định hướng, có chủ đích, có kế hoạch và hợp quy luật của cán bộ quản lý giáo dục đến
hoạt động giáo dục STEM nhằm thực hiện có chất lượng và hiệu quả mục tiêu giáo dục tồn
diện học sinh”. Nói cách khác, quản lý giáo dục STEM chính là những biện pháp tại chỗ và
những giải pháp lâu dài trong công tác quản lý giáo dục mà cán bộ quản lý giáo dục phải
thực hiện nhằm góp phần cùng các hoạt động giáo dục khác đẩy mạnh hiệu quả của nhiệm
vụ dạy - học một cách khoa học, giúp thầy và trò thêm u thích và gắn kết, từ đó, đạt được
nhiều kết quả tốt trong hoạt động dạy - học.
Quản lý tốt giáo dục STEM sẽ góp phần quản lý nhà trường tốt hơn, từ đó, thực hiện
thành cơng mục tiêu giáo dục toàn diện học sinh đồng đều ở các mặt đức, trí, thể, mỹ; giáo
dục HS có thái độ u lao động, u thích ứng dụng cơng nghệ trong lao động và cuộc sống
cũng như đẩy mạnh đổi mới phương pháp giảng dạy. Nói cách khác, quản lý giáo dục STEM
tốt sẽ thúc đẩy quá trình chuyển mình của nhà trường từ phía giáo viên, học sinh và cả cha
mẹ học sinh, bầu khơng khí u thích STEM là nguồn nước mát giúp gắn kết gia đình, nhà
trường, xã hội trong sự nghiệp trồng người, những con người của thế kỷ XXI, những cơng
dân tồn cầu sống trong kỷ nguyên của công nghệ, của Internet vạn vật, của một Trái đất
ngày càng phẳng.
3. Nghiên cứu trường hợp tại Trường THCS Lê Q Đơn, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh
3.1. Thực trạng xây dựng mơ hình giáo dục STEM ở Trường THCS Lê Quý Đôn

Ban Giám hiệu Trường THCS Lê Q Đơn, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh đã đầu tư nghiên
cứu, vận động giáo viên, cha mẹ học sinh và học sinh thực hiện các hoạt động giáo dục
STEM trong nhiều năm qua, cụ thể như sau:

Vào đầu năm học 2017-2018, Trường THCS Lê Quý Đôn, Q3 là trường cơng lập đầu tiên
xây dựng phịng thực hành STEM (makerspace) tại Thành phố Hồ Chí Minh (có thể tham
quan trực tuyến phòng thực hành STEM tại link: />với đầy đủ các cơng cụ để học sinh có thể tạo ra được những sản phẩm STEM cụ thể, trong
đó chứa đựng kiến thức liên mơn của Lý, Hóa, Sinh, Cơng nghệ, Tốn học, Mỹ thuật…). Bên
trong phịng thực hành STEM, nhà trường thiết lập 17 bàn thực hành (mỗi bàn dành cho 3
học sinh), bao gồm các công cụ kỹ thuật như máy hàn, máy cưa lọng, đục, búa, máy scan
vật thể 3D, máy in 3D, máy khắc CNC… nhằm tạo điều kiện cho học sinh có thể thực hiện
được những sản phẩm mà mình nghĩ ra với sự tư vấn của thầy cơ quản lý phịng thực hành


582

KỶ YẾU HỘI THẢO QUỐC TẾ LẦN THỨ NHẤT VỀ ĐỔI MỚI ĐÀO TẠO GIÁO VIÊN

STEM. Trong suốt năm học, nhà trường đã cho toàn thể học sinh khối 6 và khối 7 lên học tại
phòng thực hành, tự chế tạo sản phẩm của mình và mang về nhiều sản phẩm cho cha mẹ
xem, những sản phẩm tuy nhỏ, có thể chưa phức tạp, nhưng do chính tay học sinh làm ra
dưới sự hướng dẫn tận tình của thầy cơ các bộ môn khoa học tự nhiên của nhà trường, do
đó, học sinh và cha mẹ học sinh rất hào hứng với hoạt động STEM của nhà trường. Riêng
khối 8 và khối 9 được sinh hoạt tại phòng thực hiện STEM dưới hình thức Câu lạc bộ ngoại
khóa do quỹ thời gian của học sinh 2 khối này còn khá hạn hẹp. Nhà trường đã xây dựng
được chương trình STEM cho cả năm học bao gồm 12 chủ điểm (tạo ra được 12 sản phẩm),
thông báo đến cha mẹ học sinh toàn trường.
Vào đầu năm học 2018-2019, nhà trường tiếp tục thực hiện 3 mơ hình mới theo định
hướng giáo dục STEM cũng như góp phần xây dựng trường học thông minh, thành phố
thông minh, bao gồm: đưa vào sử dụng phịng học STEM bằng kính thực tế ảo (đây hiện là
mơ hình duy nhất tại Việt Nam, có thể tham quan trực tuyến tại link http://beyond.3dnest.
cn/play/?m=zq__21_1); xây dựng phòng học khoa học và ngoại ngữ bằng IPAD; xây dựng
nhà kính trồng rau sạch, quản lý bằng phần mềm Farmbox trên điện thoại thơng minh.
Với phịng học STEM bằng kính thực tế ảo, học sinh được đeo kính thực tế ảo và hịa

mình vào trong khơng gian ảo, trong đó có chứa những bài học khoa học (Lý, Hóa, Sinh,
Cơng nghệ, Địa lý,…) phù hợp với những nội dung giáo viên giảng dạy trên lớp, học sinh có
thể tương tác trong không gian ảo, thực hiện một nhiệm vụ dưới dạng trị chơi (ví dụ như
làm gì khi phịng học bị cháy, làm sao để nâng một thùng nước lên để mở được cái cửa và
bước qua cửa nhờ vào hệ thống ròng rọc…). Hiện nay, phòng học STEM bằng kính thực tế
ảo rất được đơng đảo giáo viên và học sinh của nhà trường yêu thích.
Nhà trường cũng đầu tư một phòng học khoa học và ngoại ngữ bằng IPAD được trang
bị 28 máy tính bảng IPAD cài đặt nhiều phần mềm thí nghiệm vật lý, Hóa học ảo, những
phần mềm liên quan đến bộ mơn sinh học, tốn học, ngoại ngữ có trên Apple Store. Hãng
Apple xây dựng một chiến dịch “Apple for Education” nên có rất nhiều phần mềm hay có
thể sử dụng để học sinh tương tác ngay trên màn hình IPAD, thơng qua đó, giáo viên tạo
thêm được sự hứng thú trong quá trình học sinh lĩnh hội kiến thức. Ngồi ra, học sinh cịn
có thể học ngoại ngữ với vô số phần mềm (miễn phí và có phí) của Apple Store.
Trường THCS Lê Q Đơn cũng xây dựng 01 nhà kính trồng rau sạch với phương pháp
bán thủy canh và được quản lý trên điện thoại thông minh bằng phần mềm Farmbox (theo dõi
độ ẩm, nhiệt độ, tắt mở máy phun sương, camera từ xa…), nhà kính khơng dùng phân bón và
được hỗ trợ bởi nhiều đèn LED chuyên dụng hỗ trợ quá trình quang hợp của rau. Trong tương
lai, nhà trường sẽ xây dựng hệ thống điện năng lượng mặt trời để cung cấp điện cho nhà kính
với tinh thần “năng lượng sạch, cách trồng sạch, cho ra rau sạch” và đây cũng chính là bài học
mà nhà trường muốn gửi gắm đến học sinh trong suốt cuộc đời của các em.
3.2. Kết quả giáo dục STEM trong 2 năm học 2017-2018, 2018-2019

Trên đây là 4 mơ hình giáo dục kỹ năng sống theo định hướng STEM mà Trường THCS
Lê Quý Đôn, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh đã thực hiện trong 2 năm qua, góp phần lớn vào cơng


Phần 3: TƯƠNG LAI CỦA GIÁO DỤC VIỆT NAM: NHỮNG VẤN ĐỀ VỀ QUẢN LÝ GIÁO DỤC...

583

tác giáo dục toàn diện học sinh, tạo được nhiều hứng thú cho học sinh khi học tập và đặc
biệt là tạo được nhiều hứng thú cho giáo viên khi giảng dạy tại trường. Bên cạnh đó, thực
hiện được mơ hình giáo dục theo định hướng STEM còn mang lại nhiều kết quả đáng khích
lệ như sau:
Thơng qua việc thực hiện chương trình giáo dục theo định hướng STEM, nhà trường
đẩy mạnh phát triển đội ngũ giáo viên nói chung và đặc biệt là giáo viên các bộ mơn khoa
học, cơng nghệ nói riêng, nâng cao trình độ chun mơn nghiệp vụ cho thầy cô, tạo được
nhiều hứng thú cho thầy cô khi tham gia giảng dạy tại trường.
Công tác vận động lãnh đạo, giáo viên, nhân viên, cha mẹ học sinh cùng thực hiện
nhiệm vụ giáo dục kỹ năng sống cho học sinh đã tạo được bầu khơng khí u thích khoa
học, u thích ứng dụng kiến thức học được vào đời sống thực tiễn theo đúng định hướng
của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Bầu khơng khí này cịn được lãnh đạo các cấp ủng hộ và sẵn
sàng hỗ trợ nhà trường và cha mẹ học sinh trong việc đầu tư thêm cơ sở vật chất phục vụ
hoạt động giáo dục kỹ năng sống theo định hướng STEM.
Khi được cùng nhau tạo ra những sản phẩm cụ thể, học sinh được rèn luyện rất nhiều
kỹ năng như: làm việc nhóm (xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện, phân công phân nhiệm
rõ ràng, nhờ sự giúp đỡ từ cha mẹ, thầy cô); xử lý mâu thuẫn, biết hợp tác để cùng hoàn
thành dự án; đặc biệt là rèn luyện tư duy phản biện, suy nghĩ ra bên ngồi khn mẫu
(thinking out of the box); ứng dụng công nghệ thông tin trong thiết kế ý tưởng, chia sẻ ý
tưởng, trao đổi thông tin liên lạc với nhau, trình bày ý tưởng…; tìm hiểu và chọn lọc kiến
thức trên mạng Internet (bằng tiếng Anh và tiếng Việt)… đây cũng chính là những kỹ năng
cần thiết để tồn tại và làm việc trong thế kỷ 21, thế kỷ của những cơng dân tồn cầu.
Thơng qua hoạt động tại phòng thực hành STEM, học sinh bước đầu có những thao tác
nghề nghiệp và sẽ biết được mình u thích ngành nghề nào, mình có khả năng làm ngành
nghề kỹ thuật, cơng nghệ nào, từ đó, có thêm thông tin để tự lựa chọn nghề nghiệp tương
lai cho bản thân. Hoạt động này góp phần giúp nhà trường giáo dục hướng nghiệp hiệu quả
hơn cho học sinh, đẩy mạnh thực hiện công tác phân luồng học sinh sau THCS.
Hoạt động giáo dục kỹ năng sống theo định hướng STEM là một bước đi trước, chuẩn
bị cho việc thực hiện chương trình giáo dục phổ thơng mới của Bộ Giáo dục và Đào tạo,
trong đó có bộ mơn Trải nghiệm sáng tạo và hướng nghiệp. Chúng tôi cho rằng đây là một

hướng đi rất chính xác của Bộ Giáo dục và Đào tạo trong giai đoạn Việt Nam đang hội nhập
quốc tế sâu và rộng như hiện nay.
Giáo viên và học sinh của trường tham gia nhiều liên hoan khoa học kỹ thuật cấp quận,
cấp thành phố và đều có sản phẩm đạt giải cao do đã xây dựng được phong trào và đội ngũ
học sinh, giáo viên yêu thích, sẵn sàng tham gia các hội thi, liên hoan, mang thành tích về
cho nhà trường. Cái được lớn hơn là học sinh đã có thói quen ứng dụng khoa học công nghệ
phục vụ đời sống hằng ngày, tạo ra những sản phẩm có ích cho cộng đồng và bản thân, đây
chính là bài học lớn mà Trường THCS Lê Quý Đôn, Quận 3 nhắm đến.


584

KỶ YẾU HỘI THẢO QUỐC TẾ LẦN THỨ NHẤT VỀ ĐỔI MỚI ĐÀO TẠO GIÁO VIÊN

Cuối cùng, sản phẩm “Phòng thực hành STEM” của Trường THCS Lê Quý Đôn, Quận 3,
TP. Hồ Chí Minh đã vinh dự đạt giải Nhất trong cuộc thi đổi mới, sáng tạo I-STAR 2019 do
Sở Khoa học và Cơng nghệ TP. Hồ Chí Minh vừa tổ chức trong tháng 10/2019. Phịng thực
hành STEM nói riêng, công tác quản lý giáo dục STEM ở Trường THCS Lê Q Đơn nói
chung trong những năm qua đã được cộng đồng xã hội công nhận là một trong những sản
phẩm đẩy mạnh phong trào đổi mới, sáng tạo tại TP. Hồ Chí Minh.
3.3. Thực trạng quản lý giáo dục STEM tại Trường THCS Lê Quý Đôn

Quản lý giáo dục STEM cũng bao gồm đầy đủ những nội dung quản lý cơ bản trong
trường học, vẫn tuân theo đầy đủ các chức năng “kế - tổ - đạo – kiểm” của hoạt động quản
lý, cụ thể như sau:
3.3.1. Xây dựng và kiện toàn đội ngũ giáo viên dạy STEM

Mùa hè năm 2017, Hiệu trưởng Trường THCS Lê Quý Đôn, Quận 3 tiếp cận, tìm hiểu
về giáo dục STEM, triển khai đến Ban Giám hiệu và nội bộ Tổ bộ môn Khoa học – Công
nghệ, bước đầu xây dựng đội ngũ nòng cốt thực hiện giáo dục STEM gồm Tổ trưởng tổ

Khoa học – cơng nghệ (chun mơn Sinh học), Nhóm trưởng nhóm Lý, Nhóm trưởng nhóm
Hóa, Tổ trưởng tổ Tốn – Tin học.
Ngay trước lễ khai giảng năm học 2017-2018, Hiệu trưởng cùng đội ngũ nòng cốt tiếp
tục tập huấn phương pháp giáo dục STEM đến tất cả thành viên Tổ Khoa học - Cơng nghệ,
Tốn - Tin học, Mỹ thuật, mạnh dạn giao việc tham mưu về hoạt động giáo dục theo định
hướng STEM cho Tổ Khoa học - Cơng nghệ.
Hiệu trưởng ban hành quyết định thành lập Nhóm giáo dục STEM, tham mưu trực tiếp
và thường xuyên cho Hiệu trưởng về giáo dục STEM, kế hoạch thực hiện các chủ đề STEM
trong năm học cũng như việc tập huấn cho đội ngũ giáo viên các bộ môn khoa học tự nhiên
nói riêng và tồn thể giáo viên, nhân viên, học sinh, cha mẹ học sinh nói chung.
Trong suốt năm học 2017-2018, Hiệu trưởng cùng Nhóm STEM vừa tổ chức thực hiện
vừa kiện tồn Nhóm giáo dục STEM cũng như nâng cao trình độ chun mơn, nghiệp vụ
của giáo viên qua việc tổ chức các chủ đề sinh hoạt STEM cho học sinh.
3.3.2. Chỉ đạo xây dựng các chủ đề giáo dục STEM

Hiệu trưởng chỉ đạo Nhóm giáo dục STEM rà sốt chương trình giảng dạy các mơn
Tốn, Lý, Hóa, Sinh cấp THCS để xây dựng khung chủ đề STEM sẽ thực hiện trong năm học
với tiêu chí liên mơn, tích hợp, với định hướng rõ nét: kiến thức khoa học liên mơn phải hịa
quyện trong 1 sản phẩm cụ thể, học sinh phải tạo ra được sản phẩm (dù phức tạp hay đơn
giản) và hiểu rõ nguyên lý khoa học liên môn.
Khung giáo án phải thể hiện rõ mục tiêu (kiến thức, kỹ năng, thái độ), yêu cầu, chuẩn
bị, các thao tác học sinh cần nắm được và thực hiện nhuần nhuyễn, tạo ra được sản phẩm cụ


Phần 3: TƯƠNG LAI CỦA GIÁO DỤC VIỆT NAM: NHỮNG VẤN ĐỀ VỀ QUẢN LÝ GIÁO DỤC...

585

thể để học sinh có thể mang về nhà chia sẻ với gia đình; số tiết lý thuyết và số tiết thực hành
dành cho mỗi chủ đề STEM.

Khung chủ đề STEM được xây dựng theo 2 dạng: a/ hoạt động bắt buộc đối với học
sinh Khối 6 và 7; b/ sinh hoạt theo hình thức CLB STEM dành cho học sinh khối 8 và 9 (do
quỹ thời gian ít). Các chủ đề và sản phẩm làm được không trùng nhau giữa các năm học và
đặc biệt là kiến thức khoa học hàm chứa trong sản phẩm STEM phải được học sinh tiếp cận
trước trong chương trình giảng dạy của khối lớp tương ứng.
3.3.3. Xây dựng phịng thực hành STEM

Thơng qua các buổi họp CMHS đầu năm học, Hiệu trưởng tuyên truyền về giáo dục
STEM và những lợi ích học sinh có được từ giáo dục STEM, qua đó, vận động các mạnh
thường quân, cha mẹ học sinh quan tâm hỗ trợ kinh phí để xây dựng 01 phòng thực hành
STEM dành cho học sinh tồn trường, được trang bị khá đầy đủ các cơng cụ để tạo ra sản
phẩm, ví dụ: máy in 3D, máy scan 3D, máy vi tính, máy chiếu, cưa, đục, mài, êtơ, tuốt-nơ-vít,
kính bảo vệ mắt, kềm, búa…, đặc biệt là trang bị ngay từ đầu hệ thống điện chống giật để
đảm bảo an toàn điện, chống cháy nổ.
Trong nhiều năm học, cứ vào dịp hè, nhà trường lại đầu tư thêm các máy móc, cơng
cụ, thiết bị mới, tạo điều kiện cho học sinh và giáo viên thỏa sức sáng tạo như: máy cắt, khắc
CNC; máy cưa điện, máy khoan… Ngoài ra, nhà trường đầu tư 3 camera để quản lý phịng
STEM, kiểm tra được tài sản của phịng.
Có thể nói trong nội dung quản lý xây dựng phịng thực hành STEM, Hiệu trưởng cũng
thực hiện nội dung quản lý tài chính đối với hoạt động giáo dục này tuy là chưa rõ nét lắm,
ví dụ như quản lý số tiết dạy và tìm nguồn kinh phí gởi đến thầy cơ dạy STEM trên phịng
thực hành; quản lý các nguồn kinh phí vận động được từ cha mẹ học sinh và các mạnh thường
quân, các nguồn hỗ trợ từ lãnh đạo cấp trên và địa phương… và đặc biệt là quản lý thu chi
kinh phí sao cho tiết kiệm, hiệu quả và khoa học nhất. Đây cũng là một nội dung quản lý mà
Hiệu trưởng cần lưu ý với tinh thần “liệu cơm gắp mắm” và “không được vung tay q trán”
do chưa có cơ chế về kinh phí rõ ràng cho hoạt động này trong trường học.
3.3.4. Xây dựng bầu khơng khí hướng đến giáo dục STEM

* Xây dựng bầu khơng khí u thích STEM trong trường
Nhà trường thường xuyên tổ chức các chủ đề STEM cho học sinh tham gia. Tuy

nhiên, bên cạnh việc tổ chức thực hiện giáo dục STEM, cần đẩy mạnh tuyên truyền, tập
huấn giáo viên về STEM trong các buổi họp hội đồng, họp tổ chuyên môn cũng như thông
tin thường xuyên, duy trì niềm đam mê STEM trong các nhóm sinh hoạt chuyên môn trên
mạng Facebook của giáo viên trường (các tổ bộ mơn của Trường THCS Lê Q Đơn đều
có nhóm sinh hoạt trên mạng xã hội Facebook mà Hiệu trưởng ln là thành viên đầu tiên
của nhóm).