Thủ tục khiếu nại và tố cáo của công dân

Trờng đại học dân lập Phơng Đông
Khoa quản trị kinh doanh
------ *** ------
Đề tài :
Thủ tục khiếu nại và tố cáo của công
dân
Họ tên sinh viên : Nguyễn Thị Thanh Hơng
Mã số sinh viên : 846015
Lớp : 846 - Quản trị văn phòng
Thủ tục khiếu nại và tố cáo Nguyễn Thị Thanh Hơng
Hà Nội,2004
Lời nói đầu
Trong tiến trình xây dựng nhà nớc pháp quyền Việt Nam XHCN- nhà nớc
của nhân dân , do nhân dân và vì nhân dân, các quyền con ngời,quyền công
dân ngày càng đợc mở rộng,đợc nhà nớc quan tâm tạo điều kiện để các
quyền đó đợc thực hiện trên thực tế.Trong số các quyền đó có quyền khiếu
nại và tố cáo.
Quyền khiếu nại và tố cáo là những quyền cơ bản của công dân đợc hiến
pháp Việt Nam năm 1992 quy định tại điều 74 : công dân có quyền khiếu
nại,quyền tố cáo với các cơ quan nhà nớc có thẩm quyền về những việc làm
trái pháp luật của các cơ quan Nhà nớc, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội,đơn
vị vũ trang nhân dân hay bất cứ cá nhân nào...
Trong hệ thống các quyền công dân,quyền khiếu nại và quyền tố cáo
của công dân có vị trí đặc biệt quan trọng . Nó là một trong các hình thức
dân chủ trực tiếp, là phơng thức kiểm tra , giám sát việc chấp hành pháp
luật của các cơ quan , tổ chức , cá nhân trong xã hội . Qua đó giúp cơ quan
nhà nớc phát hiện các vi phạm pháp luật, từ đó có các biện pháp phòng
chống vi phạm pháp luật . Vì vậy mà cải cách thủ tục hành chính nói chung
và cải cách thủ tục giải quyết khiếu nại , tố cáo nói riêng là một trong
những yêu cầu cấp bách đòi hỏi phải đợc Đảng và Nhà nớc quan tâm nhiều
hơn.Chỉ khi nào làm đợc điều này thì mới thực hiện đợc quyền dân chủ trực

tiếp . Từ đó góp phần tăng cờng pháp chế xã hội chủ nghĩa, củng cố trật tự
pháp luật, thắt chặt quan hệ giữa nhà nớc và công dân.
Căn cứ pháp lý:
2
Thủ tục khiếu nại và tố cáo Nguyễn Thị Thanh Hơng
- Pháp lệnh thủ tục giải quyết khiếu nại,tố cáo
- Luật khiếu nại và tố cáo ngày 2-12-1998
- Sắc lệnh số 64/SL thành lập Ban thanh tra đặc biệt của Chủ Tịch Hồ Chí
Minh ký ngày 23/11/1945.
- Nghị định số 38/HĐBT (nay là Chính Phủ) về việc hớng dẫn thi hành
Pháp lệnh về thủ tục giải quyết khiếu nại và tố cáo
- Nghị định 67/1999/NĐ_CP ban hành ngày 07/08/1999 quy định chi tiết
và hớng dẫn thi hành luật khiếu nại,tố cáo.
I,Các khái niệm:
3
Thủ tục khiếu nại và tố cáo Nguyễn Thị Thanh Hơng
Theo điều 2 luật khiếu nại , tố cáo các từ ngữ dới đây đợc hiểu nh sau:
1.Khiếu nại là việc công dân,cơ quan,tổ chức hoặc cán bộ,công chức theo
thủ tục do luật này quy định đề nghị cơ quan,tổ chức,cá nhân có thẩm
quyền xem xét lại quyết định hành chính, hành vi hành chính,hoặc quyết
định kỷ luật cán bộ công chức khi có căn cứ cho rằng quyết định hoặc
hành vi đó là trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình.
2.Tố cáo là việc công dân theo thủ tục do luật này quy định báo cho cơ quan,
tổ chức,cá nhân có thẩm quyền biết về hành vi vi phạm pháp luật của bất
cứ cơ quan, tổ chức, cá nhân nào gây thiệt hại hoặc đe doạ gây thiệt hại lợi
ích của Nhà nớc,quyền,lợi ích hợp pháp của công dân,cơ quan, tổ chức.
3.Ngời khiếu nại là công dân,cơ quan,tổ chức hoặc cán bộ,công chức thực
hiện quyền khiếu nại.
4.Cơ quan, tổ chức có quyền khiếu nại bao gồm: cơ quan Nhà nớc, tổ chức
chính trị, tổ chức chính trị - xã hội ,tổ chức xã hội,tổ chức xã hội- nghề

nghiệp,tổ chức kinh tế,đơn vị vũ trang nhân dân.
5.ngời tố cáo là công dân thực hiện quyền tố cáo.
6.Ngời bị khiếu nại là cơ quan, tổ chức,cá nhân có quyết định hành
chính,hành vi hành chính,quyết định kỷ luật bị khiếu nại.
7.Ngời bị tố cáo là cơ quan, tổ chức,cá nhân có hành vi bị tố cáo.
8.Ngời giải quyết khiếu nại là cơ quan,tổ chức , cá nhân có thẩm quyền giải
quyết khiếu nại.
9.Ngời giải quyết tố cáo là cơ quan tổ chức, cá nhân có thẩm quyền giải
quyết tố cáo.
10.Quyết định hành chính là quyết định bằng văn bản của cơ quan hành
chính Nhà nớc hoặc của ngời có thẩm quyền trong cơ quan hành chính
nhà nớc đợc áp dụng một lần đối với một số đối tợng cụ thể về một vấn đề
cụ thể trong hoạt động quản lý hành chính .
11.hành vi hành chínhlà hành vi của cơ quan hành chính nhà nớc,của ngời
cío thẩm quyền trong cơ quan hành chính Nhà nớc khi thực hiện nhiệm
vụ , công vụ theo quy định của pháp luật.
4
Thủ tục khiếu nại và tố cáo Nguyễn Thị Thanh Hơng
12.Quyết định kỷ luật là quyết định bằng văn bản của ngời đứng đầu cơ
quan, tổ chức để áp dụng một trong các hình thức kỷ luật là khiển trách,
cảnh cáo,hạ bậc lơng, hạ ngạch, cách chức , buộc thôi việc đối với cán
bộ,công chức thuộc quyền quản lýcủa mình theo quy định của pháp luật về
cán bộ, công chức.
13.Giải quyết khiếu nại là việc xác minh,kết luận và ra quyết định của ngời
giải quyết khiếu nại.
14. Giải quyết tố cáo là việc xác minh, kết luận về nội dung tố cáo và việc
quyết định xử lý của ngời giải quyết tố cáo.
15. quyết định giải quyết khiếu nại cuối cùng là quyết định có hiệu lực thi
hành và ngời khiếu nại không đợc quyền khiếu nại tiếp.
16. Quyết định giải quyết có hiệu lực pháp luật bao gồm: quyết địnhgiải

quyết khiếu nại cuối cùng,quyết định khiếu nại lần đầu mà trong thời hạn
do pháp luật quy định ngời khiếu nại đã không khiếu nại tiếp hoặc không
khởi kiện vụ án hành chính tại toà án,quyết định giải quyết khiếu nại lần
tiếp theo mà trong thời hạn khiếu nại do luật định ngời khiếu nại không
khiếu nại tiếp.
II,Thủ tục giải quyết khiếu nại,tố cáo:
Thủ tục giải quyết khiếu nại và tố cáo đợc chia thành các giai đoạn sau:
Khởi xớng vụ việc
Xem xét và ra quyết định giải quyết vụ việc
Thi hành quyết định,khiếu nại và xem xét lại quyết định bị khiếu nại.
A.Khởi xớng vụ việc:
Đây là giai đoạn đầu tiên của thủ tục giải quyết khiếu nại và tố cáo .Khởi
xớng vụ việc là ngời có nhu cầu giải quyết một khiếu nại hoặc tố cáo đa
5
Thủ tục khiếu nại và tố cáo Nguyễn Thị Thanh Hơng
đơn khiếu nại hoặc tố cáo đến các cơ quan ,tổ chức,cá nhân có thẩm
quyền để giải quyết .
Thẩm quyền giải quyết khiếu nại đ ợc quy định trong luật khiếu nại,tố
cáo từ điều 19 đến điều 29 nh sau:
-Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã , phờng, thị trấn (gọi chung là cấp xã),thủ tr-
ởng cơ quan thuộc Uỷ ban nhân dân huyện,quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh
có thẩm quyền giải quyết khiếu nại đối với quyết định hành chính ,hành vi
hành chính của mình,của ngời có trách nhiệm co mình quản lý trực tiếp.
-Chủ tịch Uỷ ban nhân dân huyện,quận ,thị xã,thành phố thuộc tỉnh(gọi
chung là cấp huyện) có thẩm quyền:
+Giải quyết khiếu nại đối với quyết định hành chính,hành vi hành chính của
mình;
+Giải quyết khiếu nại mà chủ tịch uỷ ban nhân dân cấp xã , thủ trởng cơ
quan thuộc uỷ ban nhân dân cấp huyện đã giải quyết nhng còn có khiếu
nại.

-Thủ trởng cơ quan thuộc sở và cấp tơng đơng có thẩm quyền giải quyết
khiếu nại đối với quyết định hành chính,hành vi hành chính của mình,của
cán bộ,công chức do mình quản lý trực tiếp.
-Giám đốc sở và cấp tơng đơng thuộc Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố,trực
thuộc Trung ơng có thẩm quyền:
+Giải quyết khiếu nại đối với quyết định hành chính,hành vi hành chính của
mình,của cán bộ,công chức do mình quản lý trực tiếp;
+Giải quyết khiếu nại mà những ngời quy định tai điều 21 của luật này đã
giải quyết nhng con khiếu nại .
-chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh ,thành phố trực thuộc trung ơng(gọi chung là
cấp tỉnh) có thẩm quyền:
+Giải quyết khiếu nại đối với quyết định hành chính,hành vi hành chính của
mình;
6
Thủ tục khiếu nại và tố cáo Nguyễn Thị Thanh Hơng
+Giải quyết khiếu nại mà chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp huyện đã giải quyết
nhng còn có khiếu nại;quyết định này là quyết định giải quyết khiếu nại
cuối cùng;
+Giải quyết khiếu nại mà Giám đốc sở hoặc cấp tơng đơng thuộc Uỷ ban
nhân dân cấp tỉnh đã giải quyết nhng còn khiếu nại mà nội dung thuộc
phạm vi quản lý của Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh;quyết định này là quyết định
giải quyết khiếu nại cuối cùng .
-Thủ trởng cơ quan thuộc bộ,thuộc cơ quan ngang bộ,thuộc cơ quan thuộc
chính phủ có thẩm quyền giải quyết khiếu nại đối với quyết định hành chính,
hành vi hành chính của mình,của cán bộ ,công chức do mình quản lý trực
tiếp.
-Bộ trởng,thủ trởng cơ quan ngang Bộ,thủ trởng cơ quan trực thuộc Chính
phủ có thẩm quyền:
+ Giải quyết khiếu nại đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của
mình,của cán bộ, công chức do mình quản lý trực tiếp;

+Giải quyết khiếu nại mà những ngời quy định tại điều 24 cua luật này đã
giải quyết nhng còn khiếu nại;
+ giải quyết khiếu nại mà Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh đã giải quyết
lần đầu,khiếu nại mà giám đốc sở hoặc cấp tơng đơng thuộc Uỷ ban nhân
dân cấp tỉnh đã giải quyết nhng còn khiếu nại mà nội dung thuộc quyền
quản lý nhà nớc của Bộ,ngành mình.
-Giải quyết khiếu nại mà thủ trởng cơ quan thuộc Chính phủ đã giải quyết
nhng còn có khiếu nại,trừ khiếu nại đã có quyết định giải quyết của thủ trởng
cơ quan thuộc Chính phủ là Bộ trởng ; quyết định này là quyết định giải
quyết khiếu nại cuối cùng;
-Xác minh,kết luận ,kiến nghị việc giải quyết khiếu nại thuộc thẩm quyền
giải quyết của Thủ tớng chính phủ;
-Giải quyết khiếu nại do thủ tớng Chính phủ uỷ quyền theo quy định của
Chính phủ;
7
Thủ tục khiếu nại và tố cáo Nguyễn Thị Thanh Hơng
-Kiến nghị thủ tớng Chính phủ xem xét lại quyết định giải quyết khiếu nại
cuối cùng khi phát hiện có vi phạm pháp luật gây thiệt hại đến lợi ích của
Nhà nớc,quyền ,lợi ích hợp pháp của công dân,cơ quan,tổ chức.
-Chánh thanh tra cấp tỉnh,chánh thanh tra cấp huyện có thẩm quyền:
a)Xác minh,kết luận,kiến nghị việc giải quyết khiếu nại thuộc thẩm quyền
giải quyết của chủ tịch Uỷ ban nhân dân cùng cấp;
b)Giải quyết khiếu nại do chủ tịch Uỷ ban nhân dân cùng cấp uỷ quyền theo
quy định của Chính phủ.
-Chánh thanh tra Bộ,cơ quan ngang Bộ,cơ quan thuộc Chính phủ,Chánh
thanh tra sở và cấp tơng đơng có trách nhiệm xác minh,kết luận,kiến nghị
việc giải quyết khiếu nại thuộc thẩm quyền của thủ trởng cơ quan đó.
-Thủ tớng Chính phủ có thẩm quyền giải quyết khiếu nại cuối cùng đối với
+Khiếu nại mà Bộ trởng,Thủ trởng cơ quan ngang Bộ đã giải quyết nhng còn
có khiếu nại,trừ khiếu nại đã có quyết định giải quyết cuối cùng;

+Khiếu nại đặc biệt phức tạp,liên quan đến nhiều địa phơng,nhiều lĩnh vực
quản lý Nhà nớc.
+Thủ tớng Chính phủ có thẩm quyền xem xét lại quyết định giải quyết khiếu
nại cuối cùng có vi phạm pháp luật gây thiệt hại đến lợi ích hợp pháp của
công dân,cơ quan,tổ chức.
-Thủ tớng Chính phủ giải quyết những tranh chấp về thẩm quyền giải quyết
khiếu nại giữa các Bộ,cơ quan ngang Bộ,thủ ttởng cơ quan thuộc chính
phủ,Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh.
-Bộ trởng ,thủ trởng cơ quan ngang Bộ, thủ trởng cơ quan thuộc Chính phủ
chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh giải quyết những tranh chấp về thẩm
quyền giải quyết khiếu nại giữa cơ quan,đơn vị thuộc phạm vi quản lý của
mình.
Thẩm quyền giải quyết tố cáo đ ợc quy định từ điều 59 đến điều 64 của
luật khiếu nại,tố cáo:
8
Thủ tục khiếu nại và tố cáo Nguyễn Thị Thanh Hơng
-Tố cáo hành vi vi phạm pháp luật mà ngời bị tố cáo thuộc thẩm quyền
quản lý của cơ quan,tổ chức nào thì cơ quan ,tổ chức đó có trách nhiệm giải
quyết.
-Tố cáo hành vi vi phạm quy định về nhiệm vụ,công vụ của ngời thuộc cơ
quan,tổ chức nào thì ngời đứng đầu cơ quan,tổ chức đó có trách nhiệm giải
quyết.
-Tố cáo hành vi vi phạm quy định về nhiệm vụ,công vụ của đứng đầu cơ
quan,tổ chức nào thì ngời đứng đầu cơ quan,tổ chức nào thì ngời đứng đầu cơ
quan ,tổ chức cấp trên trực tiếp của cơ quan,tổ chức có trách nhiệm giải
quyết.
-Tố cáo hành vi vi phạm pháp luật mà nội dung liên quan đến chức năng
quản lý nhà nớc của cơ quan nào thì cơ quan đó có trách nhiệm giải quyết.
-Tố cáo hành vi phạm tội do các cơ quan tiến hành tố tụng giải quyết theo
quy định của pháp luật tố tụng hình sự.

-Ngời đứng đầu cơ quan,tổ chức có trách nhiệm giải quyết tố cáo thuộc
thẩm quyền; trong trờng hợp cần thiết thì giao cho cơ quan thanh tra hoặc cơ
quan có thẩm quyền khác tiến hành thẩm tra,xác minh,kết luận và kiến nghị
biện pháp xử lý tố cáo.
-Chánh thanh tra các cấp có thẩm quyền:
+Xác minh ,kết luận nội dung tố cáo,kiến nghị biện pháp xử lý tố cáo thuộc
thẩm quyền giải quyết của Thủ trởng cơ quan cùng cấp khi đợc giao;
+Xem xét ,kết luận nội dung tố cáo,kiến nghị biện pháp xử lý tố cáo thuộc
thẩm quyền giải quyết của Thủ trởng cơ quan cùng cấp đã giải quyết nhng
có vi phạm pháp luật;trong trờng hợp kết luận việc giải quyết tố cáo có vi
phạm pháp luật thì kiến nghị ngời đã giải quyết xem xét,giải quyết lại.
-Tổng thanh tra Nhà nớc có thẩm quyền:
+Xác minh,kết luận nội dung tố cáo,kiến nghị biện pháp xử lý tố cáo thuộc
thẩm quyền giải quyết của Thủ tớng Chính phủ khi đợc giao;
+Xem xét ,kết luận về nội dung tố cáo mà Bộ trởng,thủ trởng cơ quan ngang
Bộ,thủ trởng cơ quan thuộc Chính phủ,Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh
9