Báo cáo " Bảo vệ quyền lợi của người phụ nữ trong công ước về xoá bỏ mọi hình thức phân biệt đối xử đối với phụ nữ" pptx

Nghiên cứu - trao đổi
Tạp chí luật học - đặc san phụ nữ 55





TS. Dơng Tuyết miên *
uyn con ngi ca ph n l vn
luụn c s quan tõm c bit ca
cng ng quc t v nhiu quc gia trờn th
gii trong ú cú Vit Nam. Mc dự quyn li
v a v ca ngi ph n c ci thin
ỏng k t sau chin tranh th gii th hai
nhng trờn thc t, nhiu ni trờn th gii,
s phõn bit i x cng nh hnh h ngc
ói, búc lt tn bo ngi ph n vn cũn
tn ti. Ph n tuy chim a s so vi nam
gii, thc hin nhiu chc nng quan trng
trong ú cú chc nng sinh sn duy trỡ nũi
ging v nuụi dng con cỏi v cú th tham
gia nhiu hot ng xó hi khỏc nhng so
vi nam gii, ph n vn cũn chu nhiu
thit thũi. Theo thng kờ ca Liờn hp quc,
ph n chim a s trong nhng ngi
nghốo kh ca th gii v s ph n nụng
thụn nghốo tỳng ó tng thờm lờn 50% k t
sau nm 1975 tr li õy. Trong tỡnh trng
nghốo kh, ph n l nhng ngi b thit

thũi nhiu nht v n ung, sc kho, giỏo
dc, o to, c hi cú vic lm v cỏc nhu
cu khỏc. Ph n chõu , chõu Phi phi
lm vic nhiu hn nam gii 13 gi mt
tun. Trờn ton th gii, ph n kim c
s thu nhp ớt hn t 30% n 40% so vi
n ụng trong nhng cụng vic nh nhau. S
ph n nm gi cỏc cng v qun lớ hnh
chớnh nh nc ch chim 10%, cũn trong
cỏc cng v qun lớ sn xut thỡ cha n
20% Trc bi cnh ú, vic chm dt s
phõn bit i x i vi ph n, ci thin a
v v m bo s bỡnh ng, tin b ca ph
n l vic lm vụ cựng cn thit.
Vo nm 1967, i hi ng Liờn hp
quc thụng qua tuyờn ngụn v loi tr s
phõn bit i x i vi ph n. Nm 1972,
ụng Tng th kớ Liờn hp quc ngh ban
hnh mt vn kin phỏp lut quc t v
quyn con ngi ca ph n. Nm 1974, U
ban v a v ca ph n bt u son tho
vn kin ú. Cụng c v xoỏ b mi hỡnh
thc phõn bit i x i vi ph n (gi tt
l CEDAW) c thụng qua v ng cho
cỏc nc kớ, phờ chun v gia nhp theo
Ngh quyt s 34/180 ngy 18/12/1979 ca
i hi ng Liờn hp quc, cú hiu lc t
ngy 3/9/1981 theo iu 27 (1) ca Cụng c.
Ngay ti li m u, Cụng c ó khng
nh mi ngi sinh ra u t do v bỡnh

Q

* Ging viờn Khoa lut hỡnh s
Trng i hc lut H Ni


Nghiên cứu - trao đổi
56 Tạp chí luật học - đặc san phụ nữ

ng v nhõn phm v quyn li ng thi,
Cụng c cng ch rừ vn phõn bit i
x vi ph n vn cũn tn ti trờn th gii
nht l nhng ni vn cũn tỡnh trng nghốo
kh. Mt khỏc, Cụng c cng nhn mnh
s phõn bit i x vi ph n l vi phm
cỏc nguyờn tc v quyn bỡnh ng v s tụn
trng phm giỏ con ngi, l mt tr ngi
i vi vic ph n tham gia bỡnh ng vi
nam gii vo i sng chớnh tr, xó hi v
gia ỡnh ca nc h, cn tr s tng trng
thnh vng ca xó hi v gia ỡnh, gõy khú
khn cho vic phỏt trin y cỏc kh nng
tim tng ca ph n trong vic phc v t
nc v loi ngi. Sau khi ghi nhn nhng
úng gúp ln lao ca ph n vo phỳc li
ca gia ỡnh v phỏt trin xó hi, Cụng c
kờu gi cỏc quc gia thnh viờn xoỏ b s
phõn bit i x i vi ph n, m bo s
bỡnh ng c nam v n trong mi lnh vc.
Theo Cụng c, Phõn bit i x vi ph

n c hiu nh sau: Phõn bit i x
vi ph n bao hm bt kỡ s phõn bit, loi
tr hay hn ch no da trờn c s gii tớnh
cú tỏc dng hoc nhm mc ớch lm tn hi
hoc vụ hiu hoỏ vic ph n c cụng nhn,
hng th hay thc hin cỏc quyn con
ngi v nhng t do c bn trong cỏc lnh
vc chớnh tr, kinh t, xó hi, vn hoỏ, dõn
s hay bt k lnh vc no khỏc v trờn c s
bỡnh ng ca nam v n, bt k tỡnh trng
hụn nhõn ca h nh th no. (iu 1).
m bo vic xoỏ b s phõn bit i x i
vi ph n c thc hin trit , Cụng c
ó quy nh cỏc quc gia thnh viờn ca Cụng
c phi ỏp dng tt c cỏc bin phỏp thớch
hp v khụng chm tr mt chớnh sỏch xoỏ
b phõn bit i x vi ph n. C th l:
- Phi quy nh nguyờn tc bỡnh ng
nam n vo hin phỏp hoc cỏc vn bn
phỏp lut thớch hp.
- Thụng qua nhng bin phỏp phỏp lut
v cỏc bin phỏp thớch hp khỏc, k c vic
trng pht trong nhng trng hp cn thit
nhm ngn cm tt c mi s phõn bit i
x i vi ph n.
- Thit lp vic bo v v mt lp phỏp
cỏc quyn ca ph n trờn c s bỡnh ng
vi nam gii v m bo vic bo v ph n
mt cỏch cú hiu qu chng li bt c hnh
ng phõn bit i x no thụng qua nhng

to ỏn quc gia v cỏc c quan nh nc khỏc.
- Khụng tin hnh tham gia bt kỡ hnh
ng hoc hot ng phõn bit i x no
vi ph n v m bo rng cỏc cp chớnh
quyn v c quan nh nc s hnh ng
phự hp vi ngha v ny.
- Tin hnh tt c nhng bin phỏp thớch
hp nhm loi b phõn bit i x vi ph
n do bt kỡ ngi no, t chc hoc c quan
no tin hnh.
- Tin hnh tt c nhng bin phỏp thớch
hp k c phỏp lut nhm sa i hoc xoỏ
b cỏc vn bn phỏp lut, tp quỏn, phong
tc to nờn s phõn bit i x vi ph n.
- Hu b tt c quy nh hỡnh s quc
gia to nờn s phõn bit i x vi ph n.
Bờn cnh ú, cỏc quc gia thnh viờn ca


Nghiên cứu - trao đổi
Tạp chí luật học - đặc san phụ nữ 57

Cụng c phi tin hnh cỏc bin phỏp thớch
hp nhm:
- Sa i mu hỡnh vn hoỏ xó hi v
hnh vi ca nam gii v ph n nhm t
c vic loi tr cỏc thnh kin v nhng
phong tc tp quỏn da trờn t tng cho
gii ny l hn, cho gii kia l kộm, hoc
da trờn nhng kiu mu dp khuụn v vai

trũ ca nam gii v ph n.
- m bo s giỏo dc v gia ỡnh, v
tớnh cht xó hi ca chc nng lm m v
cụng nhn trỏch nhim chung ca c nam
gii v ph n trong vic nuụi dy v phỏt
trin ca con cỏi, li ớch ca con cỏi cn t
lờn hng u trong tt c cỏc trng hp.
Cụng c ó a ra cỏc lnh vc m
ngi ph n phi c bo v v quyn li.
ú l cỏc lnh vc i sng chớnh tr v cng
ng, quc tch, giỏo dc, vic lm, sc
kho, i sng kinh t, hụn nhõn v gia ỡnh
v mt s lnh vc khỏc. ỏng lu ý nht l
trong cỏc lnh vc: Giỏo dc, vic lm v
hụn nhõn gia ỡnh, s bỡnh ng nam n
cng nh quyn li ca ngi ph n ó
thc s c m bo trit . C th l:
Trong lnh vc giỏo dc, s bỡnh ng
nam n th hin nh sau:
- Ph n v nam gii cú nhng iu kin
nh nhau i vi hng nghip tham gia hc
tp v t c bng cp cỏc c s giỏo
dc thuc tt c cỏc loi khỏc nhau vựng
nụng thụn cng nh thnh th. S bỡnh ng
ny phi c m bo trong giỏo dc trc
tui i hc, giỏo dc ph thụng, giỏo dc k
thut v chuyờn nghip, giỏo dc i hc
cng nh tt c cỏc loi hỡnh o to ngh;
- Ph n v nam gii cú nhng chng
trỡnh ging dy v kim tra thi c nh nhau,

cỏc giỏo viờn cú trỡnh chuyờn mụn nh
nhau, c s vt cht v trang thit b ca
trng hc cú cht lng nh nhau;
- Ph n v nam gii c to nhng c
hi nh nhau c hng hc bng v
cỏc tr cp hc tp khỏc;
- Ph n c to c hi nh nam gii
trong vic tham gia cỏc chng trỡnh giỏo
dc thng xuyờn k c cỏc chng trỡnh
xoỏ mự ch chc nng v xoỏ mự ch cho
ngi ln, c bit l nhng chng trỡnh
nhm thu hp trong thi gian ngn nht cú
th thc hin c bt kỡ khong cỏch tn ti
no v giỏo dc gia nam v n;
- Gim t l n sinh b hc v t chc
cỏc chng trỡnh dnh cho nhng n gii v
tr em gỏi ó b hc;
- Cú cựng cỏc c hi tham gia tớch
cc hot ng th dc th thao;
- Ph n c ph bin nhng thụng tin
giỏo dc riờng bit cho vic m bo sc
kho v hnh phỳc gia ỡnh, k c thụng tin
v hng dn k hoch hoỏ gia ỡnh.
Trong lnh vc vic lm, s bỡnh ng
nam n c th hin nh sau:
- Ph n cú quyn c lm vic nh mt
quyn khụng th chi b ca tt c mi ngi;
- Ph n v nam gii cú quyn hng

Nghiên cứu - trao đổi
58 Tạp chí luật học - đặc san phụ nữ

cỏc c hi vic lm nh nhau, k c vic ỏp
dng nhng tiờu chun nh nhau khi chn
ngi lm vic;
- Ph n cú quyn t do la chn ngnh
ngh v vic lm, quyn c thng chc,
bo m vic lm, tt c cỏc phỳc li v iu
kin lm vic, quyn c o to ngh v
b tỳc nghip v, k c thc tp ngh v o
to ngh cao cp, o to nh kỡ;
- Ph n v nam gii cú quyn c thự
lao nh nhau, k c hng cỏc phỳc li,
c i x nh nhau khi lm vic cú giỏ tr
ngang nhau, cng nh c i x nh nhau
trong vic ỏnh giỏ cht lng cụng vic;
- Ph n cú quyn c hng bo him
xó hi, c bit trong cỏc trng hp v hu,
tht nghip, au n tn tt, tui gi v cỏc
tỡnh trng mt kh nng lao ng khỏc cng
nh quyn c ngh phộp cú hng lng;
- Ph n cú quyn c bo v v sc
kho v m bo an ton lao ng, k c bo
v chc nng sinh .
Trong lnh vc hụn nhõn v gia ỡnh, s
bỡnh ng nam n c th hin nh sau:
- Quyn ca ph n v nam gii bc
vo hụn nhõn nh nhau;
- Ph n v nam gii cú quyn t do nh

nhau c la chn ngi kt hụn v ch
kt hụn khi mỡnh c t do quyt nh v
hon ton t nguyn;
- Quyn v trỏch nhim nh nhau gia
v v chng trong thi gian hụn nhõn cng
nh khi hụn nhõn b th tiờu;
- Quyn v trỏch nhim nh nhau trong
vai trũ lm cha m, bt k tỡnh trng hụn
nhõn ca h ra sao, v cỏc vn liờn quan
n con cỏi h. Trong tt c cỏc trng hp,
li ớch ca con cỏi h l quan trng nht;
- Quyn nh nhau i vi vic quyt
nh mt cỏch t do v cú trỏch nhim v s
con ca mỡnh v khong cỏch gia cỏc con,
quyn c cung cp thụng tin, giỏo dc v
cỏc phng tin cho phộp h thc hin cỏc
quyn y;
- Quyn v trỏch nhim nh nhau i vi
vic trụng nom, giỏm h, bo tr, nhn s u
thỏc v nhn nuụi con nuụi;
- Quyn cỏ nhõn nh nhau i vi v
cng nh i vi chng bao gm quyn
c la chn tờn h ca mỡnh, chn ngh
nghip, vic lm ca bn thõn mỡnh;
- Quyn nh nhau ca c v v chng
i vi vic s hu, thu nhn, kim soỏt,
qun lớ, hng th v s dng ti sn dự ú
l ti sn khụng phi tr tin hay ú l ti sn
cú giỏ tr ln.
Cụng c v xoỏ b mi hỡnh thc phõn

bit i x vi ph n thc s l vn bn
phỏp lớ cú giỏ tr v l cụng c hu hiu
trong vic bo m s bỡnh ng nam n
cng nh quyn li ca ngi ph n trờn ton
th gii. Hin nay, nhiu quc gia trờn th gii
ó hng ng v tham gia kớ Cụng c. Vit
Nam phờ chun Cụng c ngy 3/9/1982 v
hin ó cú 150 nc trờn th gii l thnh viờn
ca Cụng c. iu ny ó th hin sc sng
mnh m ca vn bn phỏp lớ ny./.