Đẩy mạnh hoạt động phong trào của tập thể lớp trong công tác chủ nhiệm ở trường trung học phổ thông Hoàng Diệu

1
PHẦN 1 – MỞ ĐẦU

I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Công tác chủ nhiệm lớp ở trường trung học phổ thông góp phần quyết định
khơng nhỏ đến chất lượng dạy và học. Trong giai đoạn hiện nay, công tác chủ
nhiệm lớp ngày càng địi hỏi sự dày cơng của người giáo viên bởi yêu cầu ngày
càng cao của xã hội đang phát triển, bởi tình hình cuộc sống vẫn đang tồn tại những
tác động xấu đến học sinh, bởi tính chất cơng việc nên đa số phụ huynh ít có thời
gian dành cho con. Do đó, vai trị của giáo viên chủ nhiệm là hết sức quan trọng.
Trong công tác chủ nhiệm lớp, thúc đẩy hoạt động phong trào của tập thể lớp
là một hoạt động quan trọng giúp cho một tập thể lớp duy trì và phát huy được tinh
thần đồn kết, tạo bầu khơng khí học tập vui vẻ thoải mái, giúp cho mỗi cá nhân
học sinh có điều kiện thuận lợi để phát huy năng lực bản thân, phát triển toàn diện,
đặc biệt là với học sinh trung học phổ thơng. Vì ở bậc trung học phổ thơng, học
sinh đều ở lứa tuổi từ 16 đến 18, lứa tuổi cận kề sự trưởng thành, những nhận thức
và định hướng của cuộc đời được hình thành và quyết định chủ yếu ở giai đoạn
này. Hoạt động phong trào đối với một tập thể học sinh thực sự có ý nghĩa rất quan
trọng, góp phần hình thành và giáo dục tồn diện học sinh.
Năm học 2019 - 2020, tơi được phân công giảng dạy và chủ nhiệm lớp 10A7.
Đây là lớp năng khiếu Toán – Lý – Hoá, các em đều là những học sinh giỏi và
chăm ngoan. Tuy nhiên, đa phần các em đều tập trung vào việc học mà không
muốn tham gia vào các hoạt động phong trào của trường, của lớp. Là một giáo viên
chủ nhiệm tôi luôn mong muốn tạo được môi trường để các em vừa học tốt vừa có
được những kỹ năng sống từ các hoạt động phong trào. Đó là lý do tơi chọn đề tài
“Đẩy mạnh hoạt động phong trào của tập thể lớp trong công tác chủ nhiệm ở
trường trung học phổ thơng Hồng Diệu” làm đề tài sáng kiến kinh nghiệm trong
năm học này.
II. MỤC ĐÍCH, NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU

2
1. Mục đích nghiên cứu
Sáng kiến này cung cấp kinh nghiệm trong việc đẩy mạnh các hoạt động
phong trào lớp chủ nhiệm với mục đích:
- Giúp giáo viên chủ nhiệm ở trường trung học phổ thông nhận thấy rõ hơn
việc phát huy khả năng hoạt động phong trào là yếu tố quan trọng không thể xem
thường trong công tác chủ nhiệm. Đồng thời sáng kiến này còn nêu lên những kinh
nghiệm của bản thân khi tổ chức, hướng dẫn, quản lý hoạt động phong trào trong
công tác chủ nhiệm để các thầy cô giáo đồng nghiệp cùng xem xét, bàn bạc, trao
đổi, mong có thể ứng dụng vào thực tiễn làm tăng chất lượng giáo dục toàn diện
cho học sinh và làm cho công tác chủ nhiệm đạt hiệu quả cao hơn.
- Giúp học sinh có thể thấy được vai trị tác dụng của hoạt động phong trào và
có ý thức phát huy năng lực bản thân để tham gia ngày càng tích cực hơn vào các
hoạt động phong trào trong q trình học tập ở trường phổ thơng cũng như trong
môi trường học tập và làm việc sau này.
2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu thực trạng hoạt động phong trào của lớp chủ nhiệm ở trường
trung học phổ thông.
- Đề ra một số biện pháp thúc đẩy hoạt động phong trào trong công tác chủ
nhiệm ở trường trung học phổ thông.
III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1. Đối tượng nghiên cứu
Thực trạng hoạt động phong trào ở một lớp chủ nhiệm năm học 2019- 2020 và
các giải pháp của giáo viên chủ nhiệm khi tổ chức, hướng dẫn, quản lý các hoạt
động phong trào trong lớp.


3
2. Phạm vi nghiên cứu
Việc vận dụng và khảo sát kết quả cụ thể được thực hiện tại lớp 10A7 trường

THPT Hồng Diệu, Sóc Trăng năm học 2019-2020.
IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
- Phương pháp thực nghiệm: trực tiếp vận dụng các phương pháp nhằm đẩy
mạnh hoạt động phong trào vào việc chủ nhiệm lớp của bản thân.
- Phương pháp khảo sát: khảo sát việc tổ chức, quản lý các hoạt động phong
trào của một số đồng nghiệp cùng trường.
- Phương pháp so sánh, đối chiếu: so sánh, đối chiếu kết quả hoạt động phong
trào và kết quả tu dưỡng rèn luyện nói chung sau khi áp dụng đề tài.
- Phương pháp điều tra, thống kê: thực hiện điều tra thái độ, cảm nhận và đánh
giá của học sinh với các hoạt động phong trào trong quá trình học tập ở trường phổ
thơng thơng qua bảng khảo sát online.
- Ngồi ra còn sử dụng một số phương pháp khác: nghiên cứu tài liệu, phân
tích, tổng hợp,…
V. TÍNH MỚI CỦA ĐỀ TÀI
Bên cạnh những phương pháp nghiên cứu, phương pháp luận quen thuộc thì
tính mới của đề tài này là bổ sung phương pháp thu thập số liệu thông qua bảng câu
hỏi khảo sát online, để từng học sinh cho ý kiến về hoạt động phong trào của lớp,
từ đó giáo viên chủ nhiệm tổng hợp và phân tích số liệu thu thập được để thấy rõ
thực trạng, phân tích nguyên nhân và đề xuất giải pháp phù hợp.


4
PHẦN 2 - NỘI DUNG
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
1. Hoạt động phong trào của một tập thể lớp
- Hoạt động phong trào là những hoạt động chính trị, kinh tế hay văn hóa do
một tổ chức xã hội nào đó khởi nguồn phát động nhằm thu hút nhiều người tham
gia để hướng theo một mục tiêu nhất định nào đó.
- Hoạt động phong trào trong trường học phổ thông là những hoạt động do tập
thể lớp, các tổ chức Đoàn, Đội, nhà trường... khởi xướng phát động hoặc phát động

theo chủ trương chỉ đạo của cấp trên nhằm mục đích vì lợi ích của học sinh, tập thể
lớp, nhà trường, xã hội, cộng đồng...thơng qua đó góp phần giáo dục đạo đức, nhân
cách cho học sinh phát triển toàn diện và xây dựng tổ chức Đoàn, Hội vững mạnh.
2. Vai trò, chức năng, nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm ở trường trung
học phổ thơng
a. Vai trị của giáo viên chủ nhiệm lớp
- Giáo viên chủ nhiệm lớp là người thay mặt Hiệu trưởng, Hội đồng sư phạm
nhà trường và cha mẹ học sinh quản lý và chịu trách nhiệm về chất lượng giáo dục
tồn diện học sinh lớp mình phụ trách, tổ chức thực hiện chủ trương, kế hoạch của
nhà trường.
- Giáo viên chủ nhiệm là nhà giáo dục và là người lãnh đạo gần gũi nhất đối
với học sinh và tập thể lớp.
- Giáo viên chủ nhiệm là người cố vấn cho công tác Đội và các hoạt động
ngoài giờ khác ở lớp chủ nhiệm.
b. Chức năng của giáo viên chủ nhiệm lớp
- Tổ chức, quản lý, lãnh đạo.
- Giáo dục tập thể và giáo dục cá nhân.
- Tổ chức các hoạt động giáo dục và các quan hệ của học sinh theo định
hướng phát triển toàn diện nhân cách.


5
c. Nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm lớp
Giáo viên chủ nhiệm, ngoài các nhiệm vụ của một giáo viên, cịn có những
nhiệm vụ sau đây:
- Tìm hiểu và nắm vững học sinh trong lớp về mọi mặt để có biện pháp tổ
chức giáo dục sát đối tượng, nhằm thúc đẩy sự tiến bộ của cả lớp;
- Cộng tác chặt chẽ với gia đình học sinh, chủ động phối hợp với các giáo
viên bộ mơn, Đồn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Đội Thiếu niên Tiền phong
Hồ Chí Minh, các tổ chức xã hội có liên quan trong hoạt động giảng dạy và giáo

dục học sinh của lớp mình chủ nhiệm;
- Nhận xét, đánh giá và xếp loại học sinh cuối kỳ và cuối năm học, đề nghị
khen thưởng và kỷ luật học sinh, đề nghị danh sách học sinh được lên lớp thẳng,
phải kiểm tra lại, phải rèn luyện thêm về hạnh kiểm trong kỳ nghỉ hè, phải ở lại lớp,
hoàn chỉnh việc ghi vào sổ điểm và học bạ học sinh;
- Báo cáo thường kỳ hoặc đột xuất về tình hình của lớp với Hiệu trưởng.
3. Ý nghĩa của hoạt động phong trào
Hoạt động phong trào có ý nghĩa rất quan trọng trong công tác chủ nhiệm. Nó
giúp tập thể lớp gắn bó đồn kết hơn, giúp giáo viên chủ nhiệm có điều kiện gần
gũi thấu hiểu học sinh của mình hơn. Nó cũng giúp cho học sinh có điều kiện phát
huy, phát triển năng khiếu bản thân; đồng thời thúc đẩy quá trình hình thành và
phát triển nhân cách của học sinh toàn diện, trọn vẹn hơn.
II. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ
Năm học 2019 - 2020 tôi được phân công chủ nhiệm lớp 10A7, đây là lớp
năng khiếu Tốn – Lý – Hóa.
1. Thuận lợi
- Số học sinh đầu năm là 44 (28 nam, 16 nữ).
- Học lực năm học trước: Giỏi: 39 (88,6%); Khá: 5 (11,4%); khơng có học
sinh Trung bình.
- Hạnh kiểm năm học trước: 100% Tốt.


6
- Đa số các em đều là học sinh Khá, Giỏi nên đều có ý thức trong học tập và
trong việc thực hiện nội quy trường học.
- Được sự quan tâm sâu sát của phụ huynh, Ban giám hiệu nhà trường.

Mức độ cần thiết hoạt động phong trào
Rất cần thiết
Cần thiết

Khơng có ý kiến
Rất khơng cần thiết
Tổng

Số lượng
12
21
9
2
44

Tỷ trọng
27%
48%
20%
5%
100%

Bảng 1: Mức độ cần thiết hoạt động phong trào (Nguồn: khảo sát thông qua bảng câu hỏi)
- Số liệu khảo sát được trình bày ở phần phụ lục cho thấy đa số (75%) các em đều thấy các
hoạt động phong trào trong trường phổ thơng là cần thiết, chỉ có 5% học sinh cho rằng khơng cần
thiết, số cịn lại khơng có ý kiến về hoạt động phong trào.

Mức độ thích thú của học sinh
khi tham gia các hoạt động phong trào
Rất thích
Thích
Bình thường
Tổng

Số lượng
10
17
17
44

Tỷ trọng
22%
39%
39%
100%

Bảng 2: Mức độ thích thú của học sinh khi tham gia các hoạt động phong trào (Nguồn:
khảo sát thơng qua bảng câu hỏi)

- Có 61% học sinh của lớp tỏ ra thích thú với các hoạt động phong trào của
trường, và có 39% học sinh không bày tỏ thái độ về hoạt động phong trào, khơng
có em nào khơng thích hoạt động phong trào.

Hình 1: Nhận thức của học sinh về lợi ích của hoạt động phong trào (Nguồn: khảo sát
thông qua bảng câu hỏi)


7

- Theo các em học sinh thì lợi ích hàng đầu của việc hoạt động phong trào
mang lại là có được những trải nghiệm cho bản thân (29/44), tiếp theo là giải tỏa
căng thẳng trong học tập (27/44), kế đến là giúp cho tập thể lớp đoàn kết hơn
(25/44), một số ít học sinh cho rằng hoạt động phong trào có thể giúp đạt kết quả
học tập cao hơn (4/44), ngồi ra cũng có một vài ý kiến nhận thấy hoạt động phong

trào sẽ giúp trải nghiệm những thứ quý báo với bạn bè chỉ có ở thời học sinh.
Hình 2: Nhận thức của học sinh về những thuận lợi khi tham gia hoạt động phong trào
(Nguồn: khảo sát thông qua bảng câu hỏi)

- Trong tổng số 44 học sinh được hỏi về những thuận lợi trong hoạt động
phong trào là gì, thì có 26 em cho rằng bản thân yêu thích hoạt động phong trào là
một thuận lợi, kế đến là nhà trường và giáo viên chủ nhiệm tạo điều kiện (38 học


8
sinh). Một yếu tố thuận lợi khác là bản thân có nhiều năng khiếu và gia đình tạo
điều kiện thuận lợi (20 học sinh) và cuối cùng là giáo viên bộ mơn tạo điều kiện
thuận lợi (8 học sinh).
2. Khó khăn
- Đây là năm đầu cấp trung học phổ thông nên đa số các em đến từ nhiều lớp,
nhiều trường khác nhau. Các em cịn bỡ ngỡ ở mơi trường học tập mới, còn xa lạ,
chưa hòa đồng, chưa hiểu nhau và có tâm lý lo lắng.
- Đa số các em rất ít nói, ngại tham gia vào hoạt động phong trào của lớp. Một
số em có hồn cảnh đặc biệt như cha mẹ ly hôn, mồ côi cả cha lẫn mẹ, gia đình khó
khăn, nhà xa, mắc bệnh trầm cảm, ...
- Về phía phụ huynh thì đa số khơng muốn các em tham gia phong trào, vì cho
rằng chỉ tốn thời gian, lãng phí cơng sức mà chẳng giúp ích gì cho mục tiêu học tập
để thi tốt nghiệp và vào được các trường Đại học, Cao đẳng.
- Về bản thân có con nhỏ, nhà xa nên đơi khi chưa phân bố được nhiều thời
gian cho lớp chủ nhiệm.


9
Hình 3: Nhận thức của học sinh về những khó khăn khi hoạt động phong trào (Nguồn:
khảo sát thông qua bảng câu hỏi)

- Qua biểu đồ trên ta thấy, đa phần học sinh (64%) cho rằng khó khăn trong
hoạt động phong trào là bản thân khơng có năng khiếu trong hoạt động phong trào.
Đây là vấn đề chúng ta cần hết sức lưu tâm để đưa ra những giải pháp phù hợp
khắc phục khó khăn trên.
III. MỘT SỐ GIẢI PHÁP THIẾT THỰC
1. Tìm hiểu đặc điểm, tình hình lớp đầu năm học
- Trong ngày sinh hoạt đầu năm, giáo viên chủ nhiệm sẽ cho học sinh viết lý
lịch trích ngang nhằm mục đích nắm thơng tin cơ bản của từng đối tượng học sinh.
Bên cạnh những thông tin liên quan đến học sinh, trong lý lịch cịn có một số nội
dung rất quan trọng giúp phát triển các hoạt động phong trào sau này của lớp như:
+ Sở trường, năng lực, năng khiếu của bản thân (Giáo viên chủ nhiệm gợi ý
các năng khiếu như: nhảy, múa, hát, đàn, đóng kịch, ngâm thơ, kể chuyện, thể dục
thể thao, dẫn chương trình, hài hước...).
+ Nghề nghiệp của phụ huynh (Chú ý các gia đình có làm nghề liên quan đến
lĩnh vực nghệ thuật, nhiếp ảnh, thủ công,…).
+ Các giải thưởng, danh hiệu thi đua học sinh đã từng đạt hay chức vụ đã từng
làm.


10
- Sau đó giáo viên chủ nhiệm thống kê kết quả trả lời của học sinh theo những
mục đích khác nhau, trong đó có mục đích nhằm phát triển các hoạt động phong
trào.
- Trong buổi gặp gỡ đầu tiên nhận lớp học nội quy, lao động đầu năm giáo
viên chủ nhiệm quan sát biểu hiện của các em, phần nào xác định được những em
hăng hái, tích cực hay thụ động, nhút nhát. Qua đó sẽ định hình được danh sách ban
cán sự lớp, lớp phó phong trào.
- Đầu năm học có buổi họp với phụ huynh học sinh để thống nhất một số kế
hoạch, quy định trong lớp. Qua buổi họp này, giáo viên chủ nhiệm có dịp gặp gỡ

phụ huynh và có thể trao đổi, hỏi thăm thêm về tính cách, khả năng, năng khiếu của
các em trong lớp. Có những em rất có năng khiếu nhưng lại ngại thể hiện mình nên
có thể khơng ghi vào phiếu lý lịch. Việc trao đổi trực tiếp với phụ huynh sẽ giúp
giáo viên chủ nhiệm hiểu rõ về các em hơn.
Việc tìm hiểu năng khiếu, sở trường của học sinh có tác dụng giúp giáo viên
chủ nhiệm nắm được khả năng tiềm tàng của lớp mình về phương diện hoạt động
phong trào. Từ đó sẽ phát huy, khai thác các em khi có phong trào thích hợp. Thực
tế việc điều tra của bản thân cho thấy khơng có một tập thể học sinh nào mà lại
khơng có nhân tố tiềm năng để phát triển hoạt động phong trào. Quan trọng nhất là
làm sao giúp các em tự tin hơn trong các hoạt động và xóa dần tư tưởng “Bản thân
KHƠNG CĨ năng khiếu trong hoạt động phong trào” từ đó các em hăng hái và
tích cực tham gia các hoạt động phong trào.
2. Các biện pháp tổ chức, hướng dẫn, quản lý lớp chủ nhiệm tham gia
hoạt động phong trào của nhà trường
Ở trường trung học phổ thông, một năm học có rất nhiều phong trào thi đua do
Đồn trường phát động, có ý nghĩa. Tại trường THPT Hồng Diệu Sóc Trăng năm
học 2019-2020, Đồn trường đã phát động các cuộc thi như: thi hát Quốc ca –
Đoàn ca - Hội ca, thi nhảy dân vũ Yes We Can do Mobifone tài trợ, thi cắm hoa
chào mừng ngày 20/11, thi Đường đến vinh quang để rèn luyện kiến thức cho các


11
em, các cuộc thi trực tuyến,…. Đây chính là dịp để học sinh được thay mặt lớp thể
hiện, phát huy khả năng hoạt động phong trào của mình. Để giúp các em nhiệt tình
tham gia phong trào giáo viên chủ nhiệm lớp cần:
- Chọn đội ngũ cán bộ lớp phải là những em nhiệt tình, học giỏi, có năng
khiếu (Dựa vào lý lịch học sinh và điểm xét tuyển vào 10). Mỗi cán bộ lớp đặc biệt
là lớp trưởng, lớp phó phụ trách văn nghệ và bí thư chi đồn cần phải năng động và
có một năng khiếu nào đó về hoạt động tập thể. Có như thế thì mới mong đẩy hoạt
động phong trào của tập thể lớp đi lên.

- Với mỗi phong trào được phát động đến tập thể lớp giáo viên chủ nhiệm nên
đặt ra chỉ tiêu là lớp mình tham gia 100%. Muốn vậy, giáo viên chủ nhiệm cần
phân tích những mặt tích cực, ý nghĩa tốt đẹp của các phong trào này để học sinh
vui vẻ, nhiệt tình tham gia, hướng dẫn cách thức tham gia sao cho hiệu quả nhất.
Ví dụ minh họa: Khi Đồn trường phát động phong trào qun góp ủng hộ
người khuyết tật, hay vận động ủng hộ lồng đèn cho các em nhỏ vui trung thu, ủng
hộ dụng cụ học tập cho các em học sinh vùng khó khăn, …Ở lớp tơi có những học
sinh cho rằng: em cũng nghèo đây lại còn phải ủng hộ ai nữa; mà biết sự ủng hộ có
đến tận tay người cần được ủng hộ hay khơng?...Tơi đã phân tích ý nghĩa tốt đẹp
của phong trào quyên góp này cho các em, lấy những ví dụ cụ thể, xác thực, lấy
những câu tục ngữ, ca dao để học sinh thấy đây là truyền thống từ xưa và rất đáng
tự hào của cha ông mà mình phải có ý thức tiếp nối, phát huy. Tơi tìm những clip
về sự chia sẽ, về những bài học giúp đỡ nhau trong cuộc sống cho các em xem. Chỉ
một lần như vậy, lần sau các em đều rất nhiệt tình trong những việc tương tự. Hơn
nữa, các em còn chủ động tổ chức buổi thăm và tặng quà cho các em nhỏ khuyết
tật.
- Ngay sau khi Đoàn trường phát động phong trào giáo viên chủ nhiệm cần
phải nắm được mục tiêu của đợt thi đua là nhằm tôn vinh, kỉ niệm, chào mừng điều
gì? Cụ thể các nội dung thi đua, thời gian phát động trong bao lâu, thể lệ từng nội
dung thi đua ra sao,… Đây là việc làm rất quan trọng để giáo viên chủ nhiệm có thể


12
tư vấn cho học sinh lớp mình ai sẽ là người tham gia. Tùy theo năng lực, sở trường
của các em để chọn tham gia phong trào nào. Tuyệt đối không nên áp đặt học sinh
tham gia những nội dung mà các em khơng thích hoặc khơng có khả năng. Nếu
khơng có năng lực hoặc khơng thích thì khơng thể dẫn tới thành công mà cũng
không đem lại hiệu quả giáo dục tốt đẹp được. Ngược lại làm học sinh chán nản
thất vọng, ấm ức khơng có sự đồn kết và đi lên của tập thể lớp. Để tạo động lực
cho các em đăng ký thi đua giáo viên chủ nhiệm có thể đưa ra thêm giải thưởng

riêng trong lớp cho cá nhân hay tập thể khi tham gia cuộc thi, chắc chắn các em sẽ
rất hào hứng tham gia.
Ví dụ minh họa: Trong đợt Mobifone phối hợp Đoàn trường phát động cuộc
thi nhảy dẫn vũ Yes We Can cho học sinh phổ thông, ngay từ khi phổ biến thể lệ
cuộc thi cả lớp tôi chủ nhiệm hầu như đều lo sợ vì bản thân chưa bao giờ học nhảy
và các em cũng cho rằng các em không thể nhảy. Tuy nhiên bên cạnh cuộc thi nhảy
dân vũ thì có cuộc thi cắm hoa chào mừng 20/11, cuộc thi trực tuyến “Tìm hiểu 90
năm lịch sử Đảng”, cuộc thi “Tự hào Việt Nam”, cuộc thi “Olympic tiếng Anh học
sinh, sinh viên toàn quốc lần thứ III”. Sau khi phát động và gợi ý cách thức tham
gia tôi cho các em đăng ký theo sở trường của mình nhưng với số lượng giới hạn để
đảm bảo mỗi cuộc thi đều có học sinh tham gia. Trong q trình đăng ký tơi có gợi
ý một số em khơng thích hợp với cuộc thi nhảy dân vũ thì sẽ tham gia thi trực
tuyến, cắm hoa thì ưu tiên các bạn nữ. Và tơi nêu giải thưởng giữa các nhóm thi,
nếu nhóm nào có giải nhóm đó sẽ được thưởng trà sữa. Khi đó các em thấy được ai
cũng tham gia phong trào và bản thân các em cũng mong muốn sẽ thắng được bạn
mình. Cuối cùng tơi cũng đã chọn được thành viên cho đội dự thi.
- Khi đã chọn được học sinh phù hợp để tham gia đợt thi đua thì giáo viên chủ
nhiệm phải là người tư vấn xây dựng kế hoạch hoạt động, triển khai sao cho hợp lý
cả về thời gian lẫn công sức, đảm bảo cân bằng giữa việc học và tham gia phong
trào. Giáo viên chủ nhiệm có thể giao cho một em làm nhóm trưởng và thường
xuyên liên lạc với nhóm trưởng để triển khai, theo dõi quá trình thực hiện của


13
nhóm. Khơng nên bỏ mặc học sinh tự làm vì như vậy học sinh chưa biết lường
trước các tình huống, khả năng xảy ra và cách giải quyết nên sẽ dẫn tới lãng phí
thời gian, cơng sức mà kết quả có khi lại khơng được như mong muốn, ảnh hưởng
đến việc học tập trong lớp.
Ví dụ minh họa: Khi các em tham gia cuộc thi hát Quốc ca – Đoàn ca – Hội
ca tôi đã chọn những buổi chiều các em có học yêu cầu sau giờ học cả lớp ở lại để

tập luyện. Như vậy đảm bảo sĩ số và cũng không ảnh hưởng thời gian các em phải
tập trung một buổi nào đó tập luyện. Giao cho lớp phó phong trào chuẩn bị nhạc và
lời bài hát để tập cho lớp. Chọn một em có chất giọng to rõ ràng để hô đáp khẩu
hiệu. Trong những buổi tập này tơi dành thời gian có mặt cùng các em, nghe và
nhận xét, hướng dẫn các em xếp đội hình khi lên thi. Cuối cùng kết quả các em đạt
giải ba. Đó là một động lực, niềm vui to lớn giúp các em tự tin hơn khi tham gia
phong trào.
- Trong quá trình thực hiện kế hoạch đã xây dựng, giáo viên chủ nhiệm cần
động viên các em phát huy sức mạnh tập thể, không nên áp đặt học sinh phải đạt
được thành tích cao để học sinh khơng bị cảm giác lo lắng quá làm mất hứng thú.
Kinh nghiệm cho thấy, khi bị lo lắng, sợ sệt học sinh mất tự tin, thoải mái và kết
quả thường không như mong muốn. Cũng không nên làm hết cho học sinh mà để
học sinh tự sáng tạo, luyện tập…các em mới thích thú. Giáo viên chủ nhiệm cần
ln qn triệt tư tưởng cho học sinh làm gì cũng phải đồn kết, làm hết khả năng
của mình chứ khơng nên chạy đua bắt chước các lớp khác mà phải hiểu rằng mình
tham gia các hoạt động để phát huy trí lực của lớp mình, làm sao đi đúng yêu cầu
của ban tổ chức, trọng tâm, thiết thực, độc đáo mà ý nghĩa sâu sắc. Nếu đạt kết quả
của cuộc thi càng tốt, cịn khơng thì các em cũng đã có một trải nghiệm đáng nhớ
trong quãng đời học sinh.
- Nếu lớp tham gia nội dung hoạt động nào mà giáo viên chủ nhiệm có năng
khiếu về vấn đề đó thì giáo viên chủ nhiệm cần dành thời gian và công sức để trực
tiếp chỉ đạo, hướng dẫn học sinh để đạt kết quả tốt hơn. Còn giáo viên chủ nhiệm


14
khơng có năng khiếu về lĩnh vực đó có thể phân công, hỗ trợ, theo dõi cách các em
làm để tạo sự quan tâm sâu sát đối với lớp. Sự quan tâm của giáo viên chủ nhiệm là
một nguồn động lực to lớn cho các em. Tránh trường hợp giáo viên chỉ phân cơng
nhiệm vụ sau đó giao cho các em tự tập, không hỏi thăm, quan tâm đến các em.
Các em cảm thấy hoạt động rời rạc và dể dẫn đến trường hợp bỏ cuộc.

Ví dụ minh họa: Trong cuộc thi nhảy dân vũ, trong những buổi tập đầu gần
như rất khó khăn cho các em, các em khơng biết tập bài gì, động tác gì để thi. Khi
đó tôi gợi ý các em xem các động tác từ trên Youtube và giao cho Bí thư, phó Bí
thư biên soạn lại thành bài tập cho lớp. Do đây không phải là sở trường của lớp tôi
nên tôi hướng các em chỉ chọn những động tác dể nhất, phù hợp để tập, chủ yếu có
sự đồng đều trong đội hình. Trãi qua vài buổi tập đầu các em cảm thấy đam mê hơn
và chỉ trong vòng một tuần tập luyện tơi đã cảm thấy các em có sự tiến bộ vượt
bậc.Các em hào hứng khoe với tơi về thành tích tập luyện của mình. Tơi cảm thấy
rất vui, hài lịng mặc dù tiết mục của lớp mình chưa nổi trội nhưng với những gì
các em đã phấn đấu để đạt được thì rất đáng khen. Từ một học sinh chưa biết gì về
nhảy dân vũ cuối cùng tơi khơng ngờ các em có thể hồn thành bài thi của mình rất
tự tin.
- Một kinh nghiệm quan trọng nữa khi tổ chức, hướng dẫn, quản lý học sinh
lớp chủ nhiệm tham gia các hoạt động phong trào là phải chú trọng đề cao cơng tác
cổ vũ, động viên. Vì đây là nhân tố có ý nghĩa lớn giúp thí sinh thi cảm thấy yên
tâm, tự tin, có hứng thú khi bước vào thi. Điều này làm nên 50% thành công. Người
tham gia đội ngũ cổ vũ cần chọn người thân, bạn thân, bạn cùng lớp càng nhiều
càng tốt.
Ví dụ minh họa: Khi lớp dự thi nhảy dân vũ, tôi gợi ý cho các em đặt áo lớp
vừa làm trang phục dự thi vừa dùng cho đội cổ vũ. Kết quả nhận được sự ủng hộ rất
lớn từ các em. Áo lớp làm cho các em cảm thấy có tinh thần đồng đội, cảm nhận
được sự yêu thương từ gia đình 10A7. Có áo lớp các em cũng hăng say hơn khi đi
cổ vũ lớp mình dự thi.


15
- Khi tiến hành thực hiện kế hoạch mà gặp khó khăn, hoặc cần có sự giúp đỡ
bên ngồi tập thể học sinh trong lớp thì giáo viên chủ nhiệm chủ động tìm nguồn
kinh phí, thậm chí giáo viên chủ nhiệm có thể trực tiếp tìm sự giúp đỡ trong hội cha
mẹ học sinh của lớp. Nếu gia đình học sinh có thể giúp đỡ con em mình trong các

hoạt động lành mạnh, có ý nghĩa thì họ sẽ giúp nhiệt tình.
- Nếu lớp chủ nhiệm khơng nổi bật trong một phong trào hoạt động tập thể
nào thì người giáo viên chủ nhiệm cần phải gây dựng phong trào dần dần từ những
việc làm cụ thể, nhỏ bé nhất từng tuần, từng tháng sao để học sinh yêu thích hơn
với các hoạt động phong trào. Khi đã u thích thì học sinh sẽ đầu tư thời gian,
cơng sức, trí tuệ để phát triển. Vì thế tình hình sẽ được cải thiện.
- Sau tất cả những biện pháp trên, giáo viên chủ nhiệm cũng cần lưu ý: Nếu
học sinh lớp mình tham gia thi mà không giành được kết quả cao thì cũng khơng
nên trách mắng nặng nề mà nên phân tích, tìm hiểu ngun nhân thất bại và động
viên an ủi các em, bởi chính các em là người buồn nhất mà lúc này lại bị chỉ trích
thì các em sẽ chán, không muốn tham gia các hoạt động khác về sau. Việc làm này
sẽ khơng có lợi cho cơng tác hoạt động phong trào của tập thể lớp, khiến các em
ngày càng mất niềm tin vào khả năng của mình.
3. Một số hoạt động phong trào tổ chức riêng của lớp
Bên cạnh các phong trào của trường, giáo viên chủ nhiệm cũng có thể tổ chức
các hoạt động tập thể cho lớp của mình, nhất là với học sinh đầu cấp khi còn chưa
quen nhau lại càng cần các hoạt động chung để có điều kiện thân quen hơn. Một số
phong trào cụ thể như:
- Hàng tháng giáo viên chủ nhiệm thống kê các em sinh cùng một tháng để tổ
chức mừng sinh nhật theo tháng. Thời gian tổ chức do lớp chủ động chọn một buổi
nào đó trong tháng, có trang trí lớp, cắm hoa, ghi danh sách và ngày sinh của các
em trên bảng, có chương trình được chuẩn bị chu đáo từ trước (giáo viên chủ nhiệm
sẽ quan tâm, tư vấn và duyệt trước chương trình cho các em) để chúc mừng sinh
nhật, có liên hoan nhẹ bằng nguồn kinh phí trích từ quỹ lớp. Làm như vậy tất cả các


16
em trong lớp đều biết được ngày sinh của nhau rất dễ dàng, tiện cho việc tạo dựng
mối quan hệ bạn bè tốt đẹp trong tập thể lớp, phát huy được trí lực sáng tạo của học
sinh, tạo tâm lý yêu mến lớp học cùng các bạn cho mỗi học sinh.

- Trong các giờ sinh hoạt lớp, giáo viên chủ nhiệm cần chuẩn bị trước nội
dung công việc để sơ kết, kiểm điểm các hoạt động trong tuần tốn ít thời gian nhất,
dành thời gian còn lại cho học sinh thảo luận, trình bày với tư cách cá nhân hoặc
theo nhóm các vấn đề mà các em quan tâm hoặc có ảnh hưởng trực tiếp đến quyền
lợi của các em. Giáo viên chủ nhiệm tổ chức hướng dẫn cho các em kỹ năng trình
bày diễn đạt trước đám đơng, sau đó cùng nhau đề ra phương án giải quyết vấn đề.
Khi việc này trở thành thường xuyên thì học sinh sẽ rèn luyện được tâm lý tự tin,
bình tĩnh, một điều rất quan trọng đối với con người trong thời đại mới đồng thời
cũng rèn được tâm lý thi đấu tốt hơn trong những dịp thi đua hoạt động phong trào
của lớp, của trường mà học sinh có tham gia. Bên cạnh đó, giáo viên chủ nhiệm
cũng có thể sử dụng thời gian của tiết sinh hoạt lớp để cho học sinh tổ chức chơi
các trò chơi. Mỗi tổ sẽ thay phiên tổ chức trò chơi, lần này tổ này, lần sau đến tổ
khác. .. Giờ sinh hoạt sẽ không nặng nề như những giờ hỏi cung và luận tội mà sẽ
vui vẻ nhẹ nhàng hơn nhiều. Tâm lý thoải mái này khiến học sinh yêu mến nhau và
đoàn kết hơn.
- Vào những ngày lễ đặc biệt ý nghĩa với các học sinh như: Ngày 8/3, ngày
20/11, ngày Noel, Tết trung thu ..., giáo viên chủ nhiệm hướng dẫn học sinh tự tổ
chức chúc mừng với những hoạt động tập thể nhỏ ý nghĩa và vui nhộn. Những dịp
này, các học sinh rất hào hứng và bộc lộ khá rõ năng lực cá nhân của mình trong
các hoạt động chung.
- Có điều kiện thì cuối năm học hoặc trong những ngày nghỉ lễ dài như Tết
nguyên đán, nghỉ lễ 30/4, 1/5.. thì giáo viên chủ nhiệm cùng với lớp tổ chức một
buổi giao lưu như đến thăm nhà nhau, chúc tết và cùng vui chơi, hoặc đi tham quan
một địa điểm nào đó…(Tất nhiên những hoạt động này cần có được sự đồng tình,
ủng hộ, giúp đỡ của cha mẹ học sinh).


17
- Giáo viên chủ nhiệm cũng nên tận dụng những buổi họp cha mẹ học sinh
thường kỳ để thay mặt học sinh truyền tải nguyện vọng, mong muốn của học sinh

tới cha mẹ học sinh về các hoạt động tập thể. Sau đó lại thơng báo trở lại tới học
sinh trong giờ sinh hoạt nhằm thực hiện các hoạt động phong trào hiệu quả cao nhất
và được sự đồng thuận của cha mẹ các em.
Ví dụ minh họa:
Ngày nay, do nhu cầu giao lưu, tìm hiểu, theo xu hướng phát triển của xã hội
và điều kiện kinh tế cũng có thể cho phép nên cuối kì hoặc cuối năm học, các em
học sinh thường muốn được đi tham quan du lịch hay liên hoan tập thể. Hoạt động
này rất có ý nghĩa song lại địi hỏi chi phí tốn kém và sự chuẩn bị thật chu đáo mới
mong thành công nên nhất thiết phải được cha mẹ học sinh đồng tình ủng hộ. Mỗi
lần như vậy tơi thường khun các em về nhà nói chuyện trước với bố mẹ về mong
muốn của mình cũng như lớp mình trước khi họp cha mẹ học sinh. Đến buổi họp
cha mẹ học sinh, tôi sẽ nêu vấn đề này ra để các bậc cha mẹ thảo luận và đi đến kết
luận có đồng ý khơng. Nếu đồng ý thì tiếp tục bàn đến việc chi hội cha mẹ sẽ tổ
chức, lo liệu cho con em mình hoạt động tập thể sao cho hiệu quả nhất. Cịn nếu
cha mẹ các em khơng đồng ý thì tuyệt đối khơng đồng tình với việc để học sinh tự
đứng ra tổ chức, lo liệu vì các em cịn vị thành niên và khơng có kinh nghiệm cũng
như kinh phí …Nhưng thường thì các vấn đề này ở lớp tôi đều được phụ huynh
các em tán thành.
- Tổ chức các buổi chơi thể thao của lớp hoặc giao lưu với các lớp khác, hoạt
động này vừa giúp các em thư giãn vừa làm tăng tinh thần đoàn kết, gắn bó hơn
giữa các thành viên trong lớp.
Các hoạt động phong trào trong nội bộ lớp như trên sẽ giúp học sinh thêm tự
tin, đoàn kết, giải tỏa những căng thẳng áp lực trong học tập, lại có thêm kinh
nghiệm tổ chức tiến hành các hoạt động phong trào khi tham gia các đợt thi đua của
trường và cả ở cấp cao hơn.


18
IV. KẾT QUẢ THỰC HIỆN CỦA ĐỀ TÀI
Trong năm học này tôi đã vận dụng các giải pháp trên ở lớp chủ nhiệm 10A7

và đạt được một số kết quả khả quan. Phần lớn các em học sinh lớp tôi chủ nhiệm
đều có ý thức học tập, kỷ luật cao, có tinh thần thi đua học tập, tuy nhiên chưa có
thế mạnh về phong trào. Kết quả khi tham gia phong trào ở lớp:
- Chỉ tiêu tham gia phong trào: 100% học sinh đều tham gia các hoạt động do
Đoàn trường phát động.
- Thái độ khi tham gia: tham gia đầy đủ, khơng vắng, khơng trễ.
- Tích cực tham gia các phong trào như: đường đến vinh quang cấp trường, thi
cắm hoa, thi nhảy dân vũ, thi văn nghệ,…Tham gia các cuộc thi trực tuyến: Pháp
luật học đường, Tự hào Việt Nam, tìm hiểu 90 năm lịch sử Đảng,… Kết quả tham
gia các phong trào của trường: giải ba cuộc thi hát Quốc ca – Đoàn ca – Hội ca.
- Thi đua cờ đỏ đạt loạt Tốt hàng tuần, 3 lần đạt hạng nhất toàn trường.
- Xếp loại thi đua lớp Tốt ở học kỳ I.
Như vậy việc đẩy mạnh các hoạt động phong trào ở lớp chủ nhiệm thực sự có
ý nghĩa rất lớn đối với mỗi học sinh. Đem lại nhiều lợi ích cho học sinh, giáo viên
chủ nhiệm và cả nhà trường. Hơn nữa nếu biết sắp xếp thời gian công việc hợp lý,
thực hiện hiệu quả thì việc hoạt động phong trào tích cực khơng làm ảnh hưởng tới
kết quả học tập văn hóa của học sinh.


19
PHẦN 3 – KẾT LUẬN
Bằng sự nổ lực, chăm chỉ và chịu khó học hỏi của bản thân trong cơng tác chủ
nhiệm, đặc biệt là trong công tác quản lý hoạt động phong trào, tôi đã rút ra được
những bài học kinh nghiệm cho mình:
1. Làm cơng tác chủ nhiệm đừng bao giờ có suy nghĩ “Lớp này khơng có khả
năng hoạt động phong trào”. Vì học sinh ngày nay rất có năng lực phát triển tồn
diện. Vấn đề là ở chỗ làm thế nào để nắm bắt được tiềm năng của học sinh và làm
thế nào để khai thác, phát huy tiềm năng đó.
2. Khi tổ chức, hướng dẫn, quản lý các hoạt động phong trào thì giáo viên chủ
nhiệm không nên áp đặt nặng nề cho học sinh mà hãy nhớ rằng: “Giáo dục là thắp

sáng một ngọn lửa chứ không phải là đổ đầy một bát nước” (William Butler Yeats).
Học sinh vốn rất năng động và sáng tạo. Hãy để các en phát huy khả năng của
mình, giáo viên chủ nhiệm chỉ là nhà tư vấn.
3. Hoạt động phong trào thành công không bao giờ là công lao của một cá
nhân mà là kết quả của tinh thần đồn kết tập thể và cố gắng hết mình. Giáo viên
chủ nhiệm phải vừa là đạo diễn vừa là diễn viên trên sân khấu hoạt động phong trào
của lớp mình chủ nhiệm để gắn kết, phát huy sức mạnh tập thể này.
4. Giáo viên chủ nhiệm phải chân thành và khách quan: khen, chê, thưởng,
phạt nghiêm minh, kịp thời, đúng mức.
5. Bao giờ giáo viên chủ nhiệm cũng nên rút kinh nghiệm sau mỗi đợt thi đua,
mỗi hoạt động để học sinh có thể phát huy ưu điểm, khắc phục hạn chế, nhược
điểm cho những lần hoạt động sau thành công hơn.
6. Điều cuối cùng và cũng vô cùng quan trọng là đừng bao giờ mất niềm tin
vào học sinh của mình, ln ln lắng nghe, ln ln thấu hiểu để tìm được tiếng
nói chung với học sinh.
Trên đây là một vài giải pháp cũng như kinh nghiệm của bản thân trong việc
đẩy mạnh hoạt động phong trào của lớp chủ nhiệm, chắc hẳn sẽ cịn nhiều thiếu sót.


20
Tơi rất mong nhận được sự đóng góp của đồng nghiệp để cơng tác chủ nhiệm của
tơi ngày càng hồn thiện hơn, góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục học sinh.
Xin chân thành cám ơn!

Sóc Trăng, ngày 10 tháng 4 năm 2020
Người viết

Mã Bính Mai