Vốn lưu động và các biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng Vốn lưu động tại Xí nghiệp Hoá chất Mỏ Ninh Bình

Chuyên đề tốt nghiệp
Trần thị lan anh
============================================================================

Lời nói đầu
Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu t là mục tiêu phấn đấu lâu dài của
mỗi doanh nghiệp. Hiệu quả sử dụng vốn nói chung và hiệu quả sử dụng vốn lu động nói riêng vốn lu động gắn liền với hiệu quả sản xuất kinh doanh của
mỗi doanh nghiệp. Để đa ra những giải pháp hữu hiệu, nhằm nâng cao hơn nữa
hiệu quả sử dụng vốn lu động, bản thân doanh nghiệp phải biết kết hợp giữa lý
luận với điều kiện thực tế của công ty mình, cũng nh điều kiện kinh tế xà hội
và các qui định của nhà nớc trong việc quản lý và sử dụng vốn lu động.
Đối với các doanh nghiệp nhà nớc, ở nớc ta hiện nay, vấn đề quản lý và
sử dụng vốn lu động đang đợc đặc biệt quan tâm. Trong tình hình mới, cùng
với việc chuyển đổi cơ chế quản lý kinh tế là quá trình cắt giảm nguồn vốn
ngân sách cấp, më réng qun tù chđ vµ chun giao vèn cho các doanh
nghiệp tự quản lý và sử dụng đà tạo ra một tình hình mới đầy phức tạp và biến
động trong quá trình vận động vốn nói chung. Một số doanh nghiệp đà có phơng thức, phơng pháp, biện pháp huy động và sử dụng vốn kinh doanh một
cách năng động và có hiệu quả, phù hợp với những yêu cầu đòi hỏi của cơ chế
quản lý kinh tế mới. Bên cạnh đó đà có không ít những doanh nghiệp lâm vào
tình trạng khó khăn, các doanh nghiệp này chẳng những không huy động, phát
triển tăng thêm nguồn vốn mà còn trong tình trạng mất dần vốn. Do công tác
quản lý sử dụng vốn thiếu chặt chẽ, kém hiệu quả, vi phạm các qui định trong
thanh toán.
Trong bối cảnh chung đó, Xí nghiệp Hoá chất Mỏ Ninh Bình đà có nhiều
cố gắng trong việc tìm hớng khai thác, huy động vốn vào phát triển kinh doanh
và đà đạt đợc những kết quả nhất định. Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng còn nhiều
vấn đề đặt ra cần đợc tiếp tục giải quyết nh tích luỹ hơn nữa để tăng nguồn
vốn sở hữu, tự chủ trong sản xuất kinh doanh nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả
sản xuất kinh doanh, hiệu quả sử dụng vốn, đặc biệt là vấn đề quản lý và sử
dụng hiệu quả vốn lu động. Là một doanh nghiệp thơng mại nhà nớc hoạt
động đặc thù trong ngành kinh doanh vật liệu nổ nên vốn lu động của XÝ

1


Chuyên đề tốt nghiệp
Trần thị lan anh
============================================================================

nghiệp đòi hỏi số vèn kinh doanh lín. Kinh doanh vËt liƯu nỉ nªn đà đòi hỏi
một lợng hàng hoá lớn trong khâu dự trữ và lu thông, điều này bắt buộc doanh
nghiệp phải có phơng thức quản lý và sử dụng vốn lu động một cách hết sức
khoa học, hợp lý... nhằm đạt hiệu quả tối u nhất của đồng vốn.
Do tầm quan trọng của vấn đề và qua thực tế nghiên cứu, tìm hiểu trong
thời gian thực tập tại Xí nghiệp. Đặc biệt là sự hớng dẫn của thầy Hoàng Văn
Tởng và các cô, chú trong Ban lÃnh đạo của Xí nghiệp. Em đà mạnh dạn chọn
đề tài chuyên đề tốt nghiệp là: "Vốn lu động và các biện pháp nâng cao hiệu
quả sử dụng vốn lu động tại Xí nghiệp Hoá chất Mỏ Ninh Bình".
Song do thời gian có hạn và kiến thức thực tế còn non kém nên bài viết
của em không tránh khỏi những thiếu sót, em rất mong nhận đợc sự đóng góp
ý kiến của các thầy cô giáo và các cô, chú trong Ban lÃnh đạo Xí nghiệp để bài
viết của em đợc tốt hơn.
Qua đây em cũng tỏ lòng biết ơn sự giúp đỡ, chỉ bảo tận tình của Thầy cô
giáo và các cô chú trong xí nghiệp.
Em xin chân thành cảm ơn!
Nội dung chính của luận văn đợc trình bày trong các chơng sau:
PhầnI: Vốn lu động và tầm quan trọng của vốn lu động đối với các
doanh nghiệp Thơng mại trong nền kinh tế thị trờng.
Phần II: Tình hình sử dụng vốn lu động tại Xí nghiệp
Phần III: Một số ý kiến đề xuất nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn
lu động tại Xí nghiệp Hoá chất Mỏ Ninh Bình.

2


Chuyên đề tốt nghiệp
Trần thị lan anh
============================================================================

PhầnI
Vốn lu động và tầm quan trọng của vốn lu động
đối với các doanh nghiệp thơng mại trong nền kinh tế
thị trờng
Đa phần các doanh nghiệp nhà nớc, đợc sinh ra và trởng thành trong nỊn
kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp. Bëi vậy hầu hết các doanh nghiệp đó đều
đợc cấp phát và bao cấp về vốn kinh doanh hàng năm. Nhng kể từ khi chuyển
sang nền kinh tế thị trờng, thì sự u đÃi đó ngày càng bị cắt giảm. Các doanh
nghiệp phải tự mình bơn trải, tìm kiếm nguồn vốn kinh doanh cho riêng mình.
Đứng trớc tình hình đó các doanh nghiệp nhà nớc đà có sự phân hoá rõ rệt, có
doanh nghiệp làm ăn phát đạt từng bớc khẳng định mình trên thơng trờng.
Song cũng có không ít các doanh nghiệp do trình độ quản lý yếu kém thiết bị
lạc hậu... đà làm ăn thua lỗ dẫn tới phá sản.
I. Vốn và tầm quan trọng của vốn đối với mỗi doanh
nghiệp trong nền kinh tế thị trờng.

Vốn là một phạm trù kinh tế, là điều kiện tiên quyết đảm bảo cho bất cứ
doanh nghiệp, ngành nghề kinh tế, kỹ thuật... nào trong kinh tế. Để tiến hành
đợc hoạt động sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp phải nắm giữ một lợng vốn
nào đó. Số vốn này thể hiện giá trị toàn bộ tài sản có thuộc quyền quản lý và
sử dụng của doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định hay không.
Vốn với ý nghĩa kinh tế bao gồm toàn bộ các yếu tố kinh tế đợc bố trí để
sản xuất kinh doanh. Vốn đợc đa vào sản xuất kinh doanh, đợc thể hiện ở

nhiều hình thức vật chất khác nhau. Nó bao gồm vốn cố định và vốn lu ®éng,
cịng nh mäi kiÕn thøc tÝch l cđa doanh nghiƯp, sự khéo léo, trình độ quản lý
và các tác nghiệp của lÃnh đạo và nhân viên trong doanh nghiệp.

1. Khái niÖm vèn kinh doanh
3


Chuyên đề tốt nghiệp
Trần thị lan anh
============================================================================

Có nhiều khái niệm về vốn kinh doanh, tuy nhiên khái niệm mà đợc nhiỊu
ngêi đng hé nhÊt lµ:
"Vèn kinh doanh lµ sè vèn đợc dùng vào trong hoạt động sản xuất kinh
doanh của doanh nghiệp, số vốn này đợc hình thành từ khi thành lập doanh
nghiệp (do chủ sở hữu đóng góp ban đầu...) do cấp phát và bổ sung thêm trong
quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh".
Nh vậy vốn kinh doanh của doanh nghiệp bao gồm:
ã Tài sản bằng hiện vật nh: Nhà cửa, kho tàng, máy móc... và các vật
kiến trúc khác.
ã Tài sản bằng tiền Việt Nam, ngoại tệ, vàng bạc...
ã Tài sản bằng bán quyền sở hữu công nghiệp...
Tất cả tài sản này đều đợc quy ra tiền Việt Nam, mọi doanh nghiệp khi
tiến hành sản xuất kinh doanh đều phải trải qua chu trình sau:
Hàng hoá
Đầu vào

Hàng hoá
...Sản xuất kinh doanh... Đầu ra

Dịch vụ

Dịch vụ

Để sản xuất kinh doanh, các doanh nghiệp cần phải có một khoản tiền
ứng trớc, vì doanh nghiệp cần cố vốn để cung cấp cho những yêu cầu sản xuất
kinh doanh của mình, tuy nhiên các nhu cầu này thể hiện dới các hình thức
khác nhau.
2. Các loại vốn kinh doanh
Có rất nhiều cách phân loại vốn kinh doanh, tuỳ theo ngời quản lý đứng
trên giác độ nào:
- Đứng trên giác độ quản lý nhà nớc, vốn của doanh nghiệp gồm:
+ Vốn pháp định: là mức vốn tối thiểu phải có để thành lập doanh nghiệp,
vốn pháp định do pháp luật qui định đối với từng ngành nghề, và từng loại hình
sở hữu doanh nghiệp. Dới mức vốn pháp định thì không đủ ®iỊu kiƯn thµnh lËp
doanh nghiƯp.

4


Chuyên đề tốt nghiệp
Trần thị lan anh
============================================================================

+ Vốn điều lệ : Là số vốn do các thành viên đóng góp và đợc ghi vào điều
lệ của doanh nghiệp. Tuỳ theo từng loại hình doanh nghiệp, theo từng ngành
nghề ... vốn điều lệ không thể ít hơn vốn pháp định.
ã Đứng trên giác độ hình thành vốn, vốn của doanh nghiệp gồm:
+ Vốn bổ xung: Là số vốn tăng thêm do bổ sung từ lợi nhuận, do nhà nớc

bổ sung bằng phân phối lại nguồn vốn đối với doanh nghiệp nhà nớc, do sự
đóng góp của các thành viên, do phát hành cổ phiếu đối với các doanh nghiệp
t nhân, doanh nghiệp cổ phần.
+ Vốn liên doanh: Là số vốn đóng góp do các bên cùng cam kết liên
doanh với nhau để hoạt động kinh doanh.
+ Vốn đi vay: Trong sản xuất kinh doanh ngoài vốn tự có, đa phần các
doanh nghiệp còn phải sử dụng một khoản vốn vay khá lớn. Ngoài ra còn có
khoản vốn chiếm dụng lẫn nhau của các đơn vị khác.
ã Đứng trên giác độ chu chuyển vốn: Vốn của doanh nghiệp bao gồm vốn
cố định, vốn lu động đây là hình thức phân loại vốn của các doanh nghiệp hiện
nay.
+ Vốn cố định: Là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ tài sản cố định. Tài sản
cố định dùng trong kinh doanh tham gia hoàn toàn vào quá trình sản xuất kinh
doanh nhng về giá trị thì chỉ đợc thu hồi sau nhiều chu kỳ kinh doanh.
Đối với loại hình doanh nghiệp thơng mại thì vốn cố định chỉ chiếm một
phần nhỏ trong tổng vốn kinh doanh cđa doanh nghiƯp, kho¶ng tõ 20% - 30%
tỉng vốn.
+ Vốn lu động: Là biểu hiện bằng tiền của tài sản lu động. Vốn lu động là
giá trị còn lại của vốn kinh doanh, sau khi đà trừ đi phần tài trợ cho tài sản cố
định. Nh vậy vốn lu động có thể đợc xác định theo công thức sau:
VLĐ =

Vốn kinh doanh - Vốn cố định.

Vốn là giá trị đem lại giá trị thặng d. Vốn do lao động thặng d trong các
thành phần kinh tế thuộc các hình thức sở hữu khác nhau tồn tại khách quan
trong xà hội tích luỹ lại. " Xà hội luôn biểu hiện ra là một đống của cải vật

5

Chuyên đề tốt nghiệp
Trần thị lan anh
============================================================================

chất khổng lồ". Nhng đống vật chất khồng lồ này chỉ đợc coi là vốn, khi bản
thân nó phải vận động và chuyển hoá thành T': T - H - T'.
3. Các bộ phận cÊu thµnh cđa doanh nghiƯp
Vèn kinh doanh cđa doanh nghiƯp đợc cấu thành bởi hai bộ phận chính
là:
Vốn cố định (VCĐ) là vốn lu động (VLĐ). Tuỳ loại hình doanh nghiệp và
tuỳ theo trình độ áp dụng công nghệ trong sản xuất và có những tỷ lệ về từng
loại vốn cho hợp lý. Việc xác định hợp lý cho cơ cÊu vèn ë tõng doanh nghiƯp
lµ u tè rÊt quan trọng, nó thể hiện trình độ quản lý sử dụng vốn ở mỗi doanh
nghiệp.
3.1. Vốn cố định
Vốn cố định là toàn bộ giá trị của tài sản cố định trong doanh nghiệp .
Tài sản cố định(T SCĐ)là những t liệu lao động có giá trị lớn, thời gian
sử dụng dài. Khi nó tham gia vào quá trình sản xuất kinh doanh . TSCĐ bị hao
mòn dần và giá trị của nó đợc chuyển dịch từng phần vào chi phí kinh doanh.
Khác với vốn lu động. TSCĐ tham gia vào nhiều chu kỳ kinh doanh .
TSCĐ lại đợc chia thành TSCĐ hữu hình và TSCĐ vô hình.
TSCĐ hữu hình là loại tài sản có vật thể kiến trúc nh nhà của, máy móc...
TSCĐ vô hình nh bản quyền phát minh sáng chế.... tóm lại tuỳ theo từng
loại hình doanh nghiệp và mục đích nghiên cứu mà có sự phân loại TSCĐ khác
nhau.
3.2. Vốn lu động
Vốn lu động của doanh nghiệp đó chính là nguồn vốn hình thành nên tài
sản lu động. Là lợng tiền cần thiết ứng trớc để có đợc TSLĐ. Khác với TSCĐ,
TSLĐ có thời gian luân chuyển ngắn thờng là trong một chu kỳ kinh doanh

hay trong vòng một năm. Đặc điểm của TSLĐ là luôn thay đổi hình thức biểu
hiện trong quá trình luân chuyển với tốc độ cao.
Nh vậy vốn lu động là vốn dài hạn của doanh nghiệp. Tuy nhiên trong
nguồn vốn dài hạn này ở các doanh nghiệp lại

6

đợc hình thành rất nhiều


Chuyên đề tốt nghiệp
Trần thị lan anh
============================================================================

nguồn khác nhau nh: Nguồn vốn tự có, nguồn vốn vay dài hạn... trong mỗi loại
nguồn vốn đó lại đợc hình thành từ nhiều nguån kh¸c nhau nh:
+ Nguån vèn tù cã: Hay vèn chủ sở hữu đối với doanh nghiệp Nhà nớc
nguồn vốn này là do ngân sách Nhà nớc cấp, và vốn đóng góp, vốn liên doanh
đối với các loại hình doanh khác.
Nguồn vốn tự bổ xung lấy từ phần lÃi đợc giữ lại, là phần chênh lệch giữa
một bên là toàn bộ doanh thu (và các thu nhập khác) của các hoạt động kinh
doanh, hoạt động tài chính và một bên lµ toµn bé chi phÝ kinh doanh, chi phÝ
tµi chÝnh... số lÃi này trong khi cha phân phối cho các lĩnh vực (nộp ngân
sách, nộp quĩ Xí nghiệp...) đợc sử dụng cho kinh doanh vàcoi nh vốn chủ sở
hữu.
Ngoài ra còn có các loại vốn chủ sở hữu khác có nguồn gốc từ lợi nhuạn
để lại (các quĩ Xí nghiệp, các khoản dự trữ...) hoặc các loại vốn khác (vốn xây
dựng cơ bản, vốn từ các nguồn kinh phí cấp phát...).
+ Các nguồn vốn từ đi vay dài hạn và ngắn hạn.
Là phần công nợ phải trả bao gồm các loại sau:

- Vốn đi vay (ngân hàng, cán bộ công nhân viên...)
- Vốn từ phát hành cổ phiếu, trái phiếu.
- Vốn từ chiếm dụng các doanh nghiệp khác...
Đây là số vốn mà doanh nghiệp đi vay, đi chiếm dụng của các đơn vị, cá
nhân, tổ chức... do vậy doanh nghiệp phải có trách nhiệm trả khoản công nợ
này.
Tỷ trọng của từng loại nguồn vốn trong vốn dài hạn đợc coi là cơ cấu
vốn của doanh nghiệp. Đối với vốn tự có doanh nghiệp muốn sử dụng thì
phải chịu các khoản chi phí nh: Chia lÃi cổ phần đối với vốn cổ phần, vốn liên
doanh, trả các khoản thu trên vốn đối với vốn ngân sách cấp. Đối với vốn vay
dài hạn doanh nghiệp phải trả lÃi tiền vay hay còn gọi là chi phí vốn vay...
Nh vậy giá trị tài sản và nguồn hình thành tài sản chỉ là một tài sản có thể
đợc tài trợ từ một hay nhiều nguồn vốn khác nhau, ngợc lại một nguồn vốn có
thể tham gia hình thành nên nhiều loại tài sản. Điều ®ã ®ßi hái doanh nghiƯp
7


Chuyên đề tốt nghiệp
Trần thị lan anh
============================================================================

phải biết sáng suốt lựa chọn các hình thức huy động nên nguồnvốn hợp lý, dẫn
tới việc xác định cơ cấu vốn hợp lý, chặt chẽ... đem lại hiệu quả sử dụng vốn
lu động cao nhất.
Giá trị tài sản = Nguồn hình thành tài sản hay
Hoặc

Giá trị tài sản = Vốn chủ sở hữu + Công nợ phải trả
TSLĐ + TSCĐ = Vốn chủ sở hữu + Công nợ phải trả.

Vốn lu động đợc biểu hiện thông qua hai lĩnh vực luân chuyển của
TSCĐ sai: TSCĐ sản xuất và TSCĐ lu thông. TSCĐsản xuất bao gồm những
tài sản dự trữ cho quá trình sản xuất (nguyên vật liệu, dụng cụ...) và tài sản lu
động trong lĩnh vực lu thông gồm tài sản dự chữ cho quá trình lu thông (thành
phẩm, hàng hoá dự trữ trong kho hay đang gửi đi bán), tài sản lu động trong
quá trình lu thông(vốn bằng tiền, các khoản phải thu...) và các tài sản đầu t
tài chính gắn hạn (đầu t liên doanh, liên kết ngắn hạn, đầu t chứng khoán ngắn
hạn...).
4. Vai trò của vốn lu động đối với doanh nghiệp trong sản xuất
kinh doanh .
VLĐ là một bộ phận của vốn sản xuất kinh doanh là một bộ phận không
thể thiếu đợc trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Nó đảm
bảo cho quá trình sản xuất kinh doanh đợc diễn ra liên tục, từ khâu nghiên cứu
thị trờng, mua sắm vật t, sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Nó chính là vốn luân
chuyển cho doanh nghiệp sử dụng có hiệu quả máy móc, thiết bị và lao động
để tiến hành sản xuất kinh doanh.
Vốn lu động là bộ phận chủ yếu cấu thành nên giá thành sản phẩm. Giá
trị của nó chuyển hoá toàn bộ một lần vào giá trị sản phẩm sau mỗi chu kỳ sản
xuất kinh doanh. Do vậy chi phí VLĐ là cơ sở để tính giá thành của sản phẩm.
Về cơ bản doanh nghiệp đầu t tiền vốn lu động ban đầu để mua sắm vật t, hàng
hoá, dịch vụ... sau đó tiến hành sản xuất kinh doanh tạo ra sản phẩm hàng hoá,
dịch vụ mới rồi tiêu thụ chúng nhằm thu lại tiền vốn ban đầu bỏ ra và thu thêm
đợc giá trị thặng d phục vụ cho quá trình tái sản xuất.

8


Chuyên đề tốt nghiệp
Trần thị lan anh
============================================================================

Vòng tuần hoàn và chu chuyển của vốn lu động diễn ra trong toàn bộ
các giai đoạn của quá trình sản xuất kinh doanh, do vậy sự vận động và biến
đổi của VLĐ giúp cho doanh nghiệp gần nh quản lý đợc toàn bộ các hoạt động
của quá trình sản xuất kinh doanh. Nh vậy VLĐ đà có vai trò quan trọng trong
sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Việc nghiên cứu VLĐ nhằm nâng cao
hiệu quả sử dụng VLĐ là một yếu tố cấp bách đối với các doanh nghiệp ở nớc
ta hiện nay, để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh cho riêng từng doanh
nghiệp cũng nh để phục vụ cho chiến lợc phát triển kinh tế của Nhà nớc.
II. Các giải pháp huy động vốn lu động của các doanh
nghiệp trong nền kinh tế thị trờng.

Hiện nay hầu hết các doanh nghiệp Việt nam đều trong tình trạng thiếu
vốn (đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ). Vấn đề đặt ra là làm thế nào để
doanh nghiệp huy động có hiệu quả nguồn vốn để phục vụ tốt cho hoạt động
sản xuất kinh doanh của mình. Trên thực tế có rất nhiều các giải pháp huy
động vốn đặc biệt là vốn lu động, mà các doanh nghiệp đà áp dụng và có hiệu
quả cao. Chúng ta có thể phân thành hai loại chính sau đây là: Giải pháp huy
động vốn ngắn hạn và dài hạn.
1. Giải pháp huy động vốn dài hạn
Nh đà biết nguồn tài trợ trực tiếp cho vốn lu động là vốn dài hạn của
doanh nghiệp. Tuy nhiên trong nguồn vốn dài hạn này lại bao gồm từ rất nhiều
nguồn khác nhau, có thể do Nhà nớc cấp vốn, vốn này đợc xác định trên cơ sở
biên bản giao nhận vốn của Nhà nớc cho doanh nghiệp. Bên cạnh đó còn là
vốn nội bộ của doanh nghiệp, bao gồm phần vốn khấu hao cơ bản để lại cho
doanh nghiệp, phần lợi nhuận không chia và phần nhợng bán, thanh lý tài sản
(nếu có). Vì vậy chính sách phân phối lợi nhuận cho tiêu dùng và tích luỹ phải
đợc nhìn nhận nh là lĩnh vực quyết định tất yếu của công tác quản lý tài chính.
Một khi doanh nghiệp đà khai thác hết nguồn vốn nội lực bên trong mà nhu
cầu về vốn dài hạn vẫn cha đáp ứng đủ nhu cầu kinh doanh thì doanh nghiệp

có thể áp dụng một số giải pháp sau để huy ®éng ngn vèn nµy cho doanh
nghiƯp.
9


Chuyên đề tốt nghiệp
Trần thị lan anh
============================================================================

2. Các giải pháp huy động vốn ngắn hạn.
Huy động vốn ngắn hạn là giải pháp thông dụng

nhất đối với các

doanh nghiệp ở nớc ta hiện nay. Đáp ứng kịp thời các thời cơ kinh doanh. Tuỳ
vào điều kiện cụ thể của mỗi doanh nghiệp mà lựa chọn các giải pháp cho phù
hợp. Dới đây là một số giải pháp đợc sử dụng nhiều nhất ở nớc ta hiện nay:
2.1. Vay ngân hàng và vay các đối tợng khác.
Ngân hàng luôn là nhà cung cấp quan trọng, kịp thời về vốn lu động cho
doanh nghiệp, đáp ứng kịp thời các cơ hội kinh doanh ngăn hạn. Khi một
doanh nghiệp muốn vay vốn, ngân hàng sẽ căn cứ đánh giá một số chỉ tiêu sau,
để xem doanh nghiệp có khả năng trả nợ hay không. Trớc hết đó là chỉ tiêu tự
tài trợ của công ty.
Vốn tự có

Tỷ lệ tự tài trợ =

Tài sản nợ

Qua chỉ tiêu này họ đánh giá đợc khả năng độc lập về mặt tài chính của

doanh nghiệp. Chỉ tiêu này càng cao chứng tỏ mức độc lập về tài chính của
doanh nghiệp càng cao. Bởi vì hầu hết mọi tài sản đều đợc đầu t bằng vốn chủ
sở hữu.
Tình hình tài chính của doanh nghiệp lại đợc thể hiện qua khả năng
thanh toán. Nếu doanh nghiệp có khả năng thanh toán cao, lúc đó ngân hàng
mới yên tâm cho doanh nghiệp vay vốn.
Tổng số tài sản lu động

Tỷ suất thanh toán hiện hành ngắn hạn =

Tổng số nợ ngắn hạn
Tỷ suất này cho biết khả năng đáp ứng các khoản nợ ngắn hạn của
doanh nghiệp là cao cấp hay thấp. Nếu chỉ tiêu này xấp xỉ

bằng 1 doanh

nghiệp có đủ khả năng thanh toán các khoản nợ ngắn hạn và tình hình tài
chính bình thờng và khả quan.

Chỉ tiêu tû st thanh to¸n tøc thêi=
10

∑ vèn b»ng tiỊn


Chuyên đề tốt nghiệp
Trần thị lan anh
============================================================================

số nợ ngắn hạn

Thực tế cho thấy nếu tỷ suất này > 0,5 thì doanh nghiệp sẽ gặp khó
khăn trong thanh toán công nợ.
Thông qua các chỉ tiêu trên ngân hàng sẽ quyết định cho doanh nghiệp
vay vốn hay không. Tuy nhiên việc vay này doanh nghiệp cần tính đến lÃi suất
tiền vay và lợi nhuận thu về đảm bảo có lÃi hoặc không lỗ vốn.
Bên cạnh việc vay ngân hàng doanh nghiệp còn có thể huy động vay
ngắn hạn ở các tổ chức tín dụng, vay đơn vị bạn, van cán bộ công nhân viên.
2.2. Hớng tín dụng nhà cung ứng (mua trả chậm).
Tín dụng nhà cung cấp là loại tín dụng ngắn hạn quan trọng, nợ cho
phép doanh nghiệp mua hàng hoá và đợc thanh toán nợ của mình sau khi mua
trong thời hạn 30 ngày đến 90 ngày. Khoản nợ nàyđợc ghi nhận bằng thơng
phiếu nh: Hối phiếu và kỳ phiếu.
Hối phiếu thơng mại là một loại chứng từ đợc chấp thuận qua đó ngời
chủ nợ - ngời trả tiền thanh toán ngay hoặc khi đến hạn một số tiền đà định
cho ngời mà chủ nợ chỉ định - ngời thụ hởng.
Kỳ phiếu là một cam kết mà theo đó ngời ký phải (khách hàng) cam kết
chấp nhận thanh toán một khoản tiền nào đó cho ngời thụ hởng đợc chỉ định
hoặc theo lệnh của ngời thụ hởng vời thời gian đà định.
2.3. Chiết khấu thơng mại.
Đây là một loại nghiệp vụ của ngân hàng. Ngân hàng cho khách hàng
sử dụng một số điều, căn cứ vào việc doanh nghiệp giao thơng phiếu
cho ngân hàng trớc thời hạn, nghiệp vụ này có thể minh hoạ bằng sơ đồ sau:
(1)
Hàng hoá

Doanh nghiệp
mua hàng
30/11/97
1/10/97

1/9/97 thương phiếu 100

(3)
Thương
phiếu 100

Doanh nghiệp
bán hàng
(2)

Kỳ hạn
3 tháng

Trả 100
11

Ngân hàng

Khoản
vay 90


Chuyên đề tốt nghiệp
Trần thị lan anh
============================================================================

III. Mục đích, nhiệm vụ phân tích hiệu quả sử dụng vốn lu
động tại doanh nghiệp

1. Mục đích và nhiệm vụ phân tích

Kinh doanh là một hoạt động nhằm mục đích kiếm lời, lợi nhuận là mục
tiêu hàng đầu của các doanh nghiệp, để đạt đợc lợi nhuận tối đa. Các doanh
nghiệp phải không ngừng nâng cao trình độ quản lý và sử dụng vốn nhất là vốn
lu động.
Thực chất của việc phân tích hiệu quả sử dụng vốn lu động trong doanh
nghiệp là nhằm mục đích thông tin cho nhà quản lý. Và mục đích cụ thể của
việc phân tích là:
ã Phân tích giúp cho nhà quản lý nhận thức đúng đắn và đánh giá đúng
thực chất kết quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
ã Phân tích giúp, tìm ra những mâu thuẫn tồn tại, phát hiện các nhân tố
ảnh hởng để từ đó nhà quản lý có các quyết sách kịp thời hợp lý.
ã Phân tích để đánh giá đúng chất lợng quản lý về vốn lu động, vạch ra
các khả năng tiềm tàng để nâng cao hơn nữa hiệu quả sử dụng vốn.
ã Việc xây dựng và phân tích các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh
giúp cho doanh nghiệp thờng xuyên tự đánh giá trên phơng diện sử dụng vốn,
qua đó thấy đợc chất lợng quản lý kinh doanh, biết đợc mình đang ở cung đoạn
nào, giai đoạn trong quá trình phát triển, đang ở vị trí nào trong quá trình cạnh
tranh với các doanh nghiệp khác trên thơng trờng.
Tìm lại con đờng cho đầu t và t vÊn.

12


Chuyên đề tốt nghiệp
Trần thị lan anh
============================================================================

Với các mục tiêu trên để thực hiện công tác này chính xác, toàn diện,
phản ánh đúng đắn tình trạng và nguyên nhân ảnh hởng, các nhà quản lý phải
thực hiện cho chính xác các nhiệm vụ sau:

Thứ nhất, các nhà quản lý phải thu thập các thông tin từ các nguồn thu
thập khác nhau nh khảo sát thực tế, báo cáo định kỳ... đảm bảo sao cho thông
tin này đợc cập nhật toàn diện.
Thứ hai, phải xây dựng đợc hệ thống các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử
dụng vốn lu động. Trong đó bao gồm các chỉ tiêu tổng hợp và các chỉ tiêu cá
biệt.
Thứ ba, vận dụng hệ thống chỉ tiêu này để phân tích tình hình kế hoạch
tình hình thực tế.
2. Các phơng pháp sử dụng trong phân tích hiệu quả vốn lu động.
Có rất nhiều phơng pháp hay công cụ dùng để phân tích vốn của doanh
nghiệp. Nhng các phơng pháp sau đây là đợc sử dụng nhiều nhất.
2.1. Phơng pháp so sánh.
Đây là phơng pháp lâu đời, áp dụng rộng rÃi nhất. Thực chất của phơng
pháp này là đối chiếu các chỉ tiêu, các hiện tợng kinh tế đà đợc lợng hoá có
cùng một nội dung, một tính chất tơng tự nhau.
Ưu điểm của phơng pháp này là cho phép tách ra đợc những nét chung,
những nét riêng của các hiện tợng kinh tế đợc so sánh trên cơ sở mặt phát triển
hay kém phát triển để tìm ra các phơng pháp quản lý hợp lý và tối u trong mỗi
trờng hợp.
Để phục vụ cho mục đích phân tÝch cơ thĨ ngêi ta thêng sư dơng hai
c¸ch so sánh sau:
a. So sánh bằng số tuyệt đối
và

b. So sánh bằng số tơng đối.

2.2. Phơng pháp thay thế.
Phơng pháp này là đo lờng mức độ ảnh hởng của mỗi nhân tố tác động
một chỉ tiêu kinh tế cụ thể. Khi muốn đo mức độ ảnh hởng của nhân tố nào th×
13

Chuyên đề tốt nghiệp
Trần thị lan anh
============================================================================

thay thế số liệu gốc bằng số liệu mới và các nhân tố khác giữ nguyên. Rồi sau
đó so sánh hai chỉ tiêu đợc tính theo nhân tố ban đầu và nhân tố thay thế.
Trong thực tế phơng pháp này đợc sử dụng dới 2 dạng là:
a. Thay thế liên hoàn:
Là phơng pháp xác định ảnh hởng của các nhân tố bằng cách thay thế
lần lợt và liên tiếp các nhân tố từ giá trị gốc sang kỳ phân tích để xác định tới
số của chỉ tiêu khi nhân tố đó thay đổi.
b. Số chênh lệch:
Điều kiện để áp dụng chênh lệch cũng giống phơng pháp thay thế, chỉ
khác ở chỗ để xác định mức độ ảnh hởng của nhân tố nào thì trực tiếp dùng số
chênh lệch về giá trị của kỳ phân tích so với kỳ gốc của nhân tố đó.
Dạng tổng quát chỉ số chênh lệch.
Q = Q1 - Q0 = ∆a + ∆b + ∆c
∆a = (a1 - a0) b0c0
∆b = (b1 - b0) a1c0
∆c = (c1 - c0) a1b1c1
IV. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn lu động
trong doanh nghiệp.

1. Quan điểm và tiêu thức xác định hiệu quả sử dụng vốn kinh
doanh.
Hiệu quả sử dụng vốn lu động cao sẽ đem lại hiệu quả kinh doanh cao.
Theo quan ®iĨm chung nhÊt hiƯn nay, hiƯu quả kinh doanh là lợi ích đạt
đợc trong quá trình hoạt động kinh doanh và do vậy hiệu quả kinh doanh đợc

đánh giá dới hai góc độ, hiệu quả kinh tế và hiệu quả xà hội.
Hiệu quả kinh tế là một phạm trù kinh tế, phản ánh trình độ sử dụng các
nguồn lực nhân lực của doanh nghiệp để đạt đợc hiệu quả cao nhất trong quá
trình kinh doanh.

14


Chuyên đề tốt nghiệp
Trần thị lan anh
============================================================================

Hiệu quả xà hội của hoạt động sản xuất kinh doanh phản ánh sự tham
gia đóng góp của các doanh nghiệp vào việc thực hiện các mục tiêu kinh tế xÃ
hội của nền kinh tế quốc dân.
Hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp là một vấn đề phức tạp, có quan
hệ với tất cả các yếu tố trong quá trình kinh doanh (lao động, t liệu lao động,
đối tợng lao động) nên doanh nghiệp chỉ có thể đạt đợc các chỉ tiêu kinh tế nếu
doanh nghiệp sử dụng các yêu tố cơ bản của quá trình kinh doanh nh là các
loại vốn.
Để đánh giá chính xác, có cơ sở khoa học về hiệu quả kinh doanh của
doanh nghiệp, cần phải sử dụng một hệ thống các chỉ tiêu chi tiết về hiệu quả
sử dụng vốn cố định cũng nh vốn lu động. Các chỉ tiêu đó phản ánh đợc sức
sản xuất, mức hao phí cịng nh møc sinh lỵi cđa tõng u tè, tõng loại vốn (kể
cả phần tổng vốn và phần dôi ra) và phải thống nhất đợc công thức hiệu quả
chung là:

Hiệu quả kinh doanh =

Kết quả đầu ra

Yếu tố đầu vào

Kết quả đầu ra đợc đo bằng các chỉ tiêu nh giá trị tổng sản lợng, tổng
doanh thu, doanh thu thuần, lợi tức gộp... còn các yếu tố đầu vào bao gồm lao
động, t liệu lao động, đối tợng lao động, vốn chủ sở hữu, vốn vay...
2. Hệ thống chỉ tiêu đánh giá việc nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lu
động.
Đánh giá một cách tổng quát hiệu quả sử dụng vốn lu động.Trên thực tế
có rất nhiều tiêu thức đánh gi¸ kh¸c nhau, nhng phỉ biÕn c¸c doanh nghiƯp vÉn
sư dụng các tiêu thức sau:
2.1. Chỉ tiêu mức độ đảm bảo nguồn vốn cho tài sản lu động dự trữ.
Vốn lu động trong doanh nghiệp, đợc hình thành từ nhiều nguồn khác
nhau (do nhà nớc cấp, tự bổ xung, liên doanh, liên kết, vay ngân hàng, vay
khác).
15


Chuyên đề tốt nghiệp
Trần thị lan anh
============================================================================

+ Chỉ tiêu này đánh giá mức độ phù hợp của vốn lu động từ các nguồn
đó cho kế hoạch dự trữ tài sản lu động trong doanh nghiệp.
a. So sánh sự tăng giảm các nguồn vốn lu động cuối kỳ và đầu kỳ.
+ Từ đó tìm ra nguyên nhân thay đổi nguồn vốn và hớng thay đổi trong
các kỳ tiếp theo.
Cụ thể nguồn vốn pháp định, về cơ bản là cố định chỉ thay đổi khi doanh
nghiệp mở rộng hoặc thu hẹp qui mô sản xuất.
Nguồn vốn tự bổ xung, cuối kỳ tăng so với đầu kỳ là tốt, chứng tỏ hoạt
động sản xuất kinh doanh có lÃi, ngợc lại nếu giảm thể hiện hoạt động không

có lÃi hoặc lỗ.
+ Nguồn vốn liên doanh, cuối kỳ tăng so với đầu kỳ là khả quan, chứng
tỏ hoạt động liên doanh liên kết có lÃi, thu hút đợc vốn góp, còn nếu giảm so
với đầu kỳ có thể do liên doanh hết hạn hoặc hoạt động không có lÃi bị rút vốn
trớc hạn.
Nguồn vốn ngắn hạn và dài hạn, nếu cuối kỳ tăng so với đầu kỳ là
không tốt. Chứng tỏ doanh nghiệp thừa vốn và để bị chiếm dụng, ngợc lại nếu
giảm so với đầu kỳ là tốt.
b. So sánh nguồn vốn lu động thực tế với tài sản dự trữ thực tế (gồm
chi phí trả trớc, chi phí chờ kết chuyển, giá trị hàng tồn kho...)
Để thấy đợc mức độ thừa, thiếu vốn lu động áp dụng công thức sau:
Nếu chênh lệch = Vốn lu động - Tài sản dự trữ

> 0 Thõa vèn bÞ → BÞ chiÕm dơng
⇒

<0 → ThiÕu vèn

→ Đi chiếm dụng vốn

=0 Đảm bảo hoạt động bình thờng
2.2. Các chỉ tiêu về sử dụng vốn lu động

16


Chuyên đề tốt nghiệp
Trần thị lan anh
============================================================================

Các chỉ tiêu này đánh giá tình hình sử dụng TSLĐ ở các doanh nghiệp.
TSLĐ đảm bảo để cho quá trình sản xuất kinh doanh đợc liên tục, bình thờng,
tránh thừa, thiếu hoặc gây mất vốn.
a. Phân tích chung.
Hiệu quả chung về sử dụng TSLĐ đợc phản ánh qua các chỉ tiêu nh sức
sản xuất, sức sinh lợi của vốn lu động
ãSức sản xuất của vốn lu động = =

Tổng doanh thu thuần
Vốn lu động bình quân

Sức sản xuất của vốn lu động cho biết một đồng vốn lu động đem lại
mấy đồng doanh thu thuần cho doanh nghiệp.
ã Sức sinh lợi các vốn lu động =

Lợi nhuận thuần (lÃi gộp)
Vốn lu động bình quân

Chỉ tiêu này cho biết 1 đồng VLĐ trong kỳ tạo ra bao nhiêu đồng lợi
nhuận thuần (lÃi gộp), chỉ tiêu này càng lớn càng chứng tỏ doanh nghiệp sử
dụng có hiệu quả VLĐ.
Khi phân tích chung, cần tính ra các chỉ tiêu trên rồi so sánh giữa kỳ
phân tích và kỳ gốc (kỳ kế hoạch đều tăng lên thì chứng tỏ hiệu quả sử dụng
chung tăng lên và ngợc lại).

b. Phân tích tốc độ luân chuyển vốn lu động.
Trong sản xuất kinh doanh, vốn lu động vận động không ngừng, thờng
xuyên qua các giai đoạn của quá trình tái sản xuất (dự trữ - sản xuất - tiêu
thụ).
Đẩy nhanh tốc độ luân chuyển của vốn lu động sẽ góp phần giải quyết

nhu cầu về vốn cho doanh nghiệp, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng
17

vốn,


Chuyên đề tốt nghiệp
Trần thị lan anh
============================================================================

tổng lợi nhuận tăng lên. Để xác định tốc độ chu chuyển vốn lu động ngời ta
thờng sử dụng các chỉ tiêu sau:
Tổng doanh thu thuần

Số vòng quay của vốn lu động =

(a)

Vốn lu động bình quân
Chỉ tiêu này cho biết số vốn lu động quay đợc mấy vòng trong kỳ kinh
doanh. Nếu số vòng quay tăng, chứng tỏ hiệu quả s dụng vốn lu động

tăng

và ngợc lại.
Chỉ tiêu này còn đợc gọi là hƯ sè lu©n chun
Thêi gian cđa kú ph©n tÝch

Thêi gian của 1 vòng quay luân chuyển =

(b)

Số vòng quay của VLĐ trong kỳ
Chỉ tiêu này thể hiện số ngày cần thiết để cho vốn lu động quay đợc một
vòng, thời gian của 1 vòng luân chuyển càng nhỏ thì tốc độ luân chuyển càng
lớn.
Ngoài hai chỉ tiêu ở trên, khi phân tích vòng có thể tính thêm:
Hệ số đảm nhiệm của vốn lu động =

Vốn lu động bình quân
Tổng số doanh thu thuần

(c)

Hệ số vòng quay càng nhỏ chứng tỏ hiệu quả sử dụng vốn càng cao và
vốn đợc tiết kiệm càng nhiều. Qua chỉ tiêu này, ta biết đợc để có một đồng vốn
luân chuyển cần mấy đồng vốn lu động.

Cách tính từng chỉ tiêu sau:
Tổng số

Tổng số

Tổng số

Chiết

doanh thu = doanh thu -

thuế doanh + khấu bán +

thuần

thu hoặc thuế

bán hàng
trong kỳ

hàng

VAT

18

Giảm
giá
hàng bán

Doanh thu
+

hàng bán
bị trả lại


Chuyên đề tốt nghiệp
Trần thị lan anh
============================================================================

ã Thời gian của kỳ phân tích : Theo qui định, thì thời gian của kỳ phân tích

tháng là 30 ngày, quí là 90 ngày và năm là 360 ngày.
Do đó vốn lu động bình quân cũng đợc tính theo:
*VLĐ bình quân tháng =

VLĐ đầu tháng + VLĐ cuối tháng
2
VLĐ bình quân 3 tháng

*VLĐ bình quân quí =

3
*VLĐ bình quân năm =

VLĐ bình quân 4 quí
4

Trờng hợp có số liệu về vốn lu động ở đầu các tháng thì có thể xác định
vốn lu động bình quân quí, bình quân năm (V) nh sau:

*V=

V1/2 + V2 + ...+ Vn/2
n-1

Trong đó : V1, V2...Vn là số vốn lu động có đầu vào các tháng.
n - Số thứ tự các tháng.
Trờng hợp không có số liệu ở các tháng thì có thể tính vốn lu động bình
quân bằng cách cộng vốn lu động đầu kỳ với ci kú råi chia cho 2.
HƯ sè quay kho cđa sản phẩm =
Hệ số quay kho sản phẩm, hàng hoá càng lớn thì số vòng quay của vốn lu

động càng nhiều. Do đó hiệu quả sử dụng vốn lu động càng cao.
Từ 2 chỉ tiêu số vòng quay của vốn lu động và thời gian của 1 vòng quay
vốn lu động dẫn đến một chỉ tiêu khác đó là chỉ tiêu về mức tiết kiệm vốn lu
động sử dụng trong kỳ:
Mức tiết kiệm VLĐ = x
Để tăng tốc độ luân chuyển của vốn, cần áp dụng đồng bộ các biện pháp
nhằm giảm bớt số vốn và thời gian vốn lu lại tại từng khâu, từng gian đoạn
trong quá trình sản xuÊt kinh doanh .

19


Chuyên đề tốt nghiệp
Trần thị lan anh
============================================================================

Việc tăng tốc độ luân chuyển vốn lu động có tác dụng làm giảm nhu cầu
về vốn, cho phép cùng lợng vốn làm ra nhiều sản phẩm, hàng hoá hơn nữa cụ
thể là:
Với số vốn không tăng, nhng có thể làm tăng

đợc thêm doanh số từ đó

tạo điều kiện tăng thêm đợc lợi nhuận, nếu doanh nghiệp đẩy nhanh đợc tốc độ
luân chuyển của vốn.
Tổng số doanh thu thuần = CLĐ bình quân x Hệ số luân chuyển
Nh vậy trong điều kiện không đổi nếu tăng thêm đợc hệ số luân chuyển
thì có thể tăng thêm đợc doanh thu và hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp
là tốt.....
3. Biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lu động trong

doanh nghiệp.
Sử dụng vốn lu động hiệu quả, trong sản xuất kinh doanh ,là một khâu có
tầm quan trọng quyết định đến hiệu quả kinh doanh cđa doanh nghiƯp. Tuy
nhiªn viƯc sư dơng hiƯu quả vốn lu động lại là kết quả tổng hợp của tất cả các
khâu, các bộ phận trong quá trình kinh doanh.Từ hoạt động nghiên cứu
Marketing đến việc tổ chức thực hiện sản xuất kinh doanh. Cũng nh các biện
pháp quản lý vốn hiệu quả, quản lý hạch toán, theo dõi, kiểm tra, nghệ thuật
kinh doanh và các cơ hội kinh doanh của doanh nghiệp.
Mục đích của việc nghiên cứu các biện pháp nâng cao hiệu quả kinh
doanh của vốn lu động, là nhằm đảm bảo nhu cầu tối đa về vốn cho việc phát
triển sản xuất kinh doanh. Trên cơ sở nguồn vốn có hạn của doanh nghiệp, đợc
sử dụng một cách hợp lý, tiết kiệm... đem lại kết quả kinh doanh cao nhất. Để
đạt các mục đích trên, yêu cầu bắt buộc đối với các doanh nghiệp là:
- Đảm bảo sử dụng vốn lu động đúng phơng hớng, ®óng mơc ®Ých, ®óng
kÕ ho¹ch kinh doanh cđa doanh nghiƯp đề ra.
- Chấp hành nghiêm chỉnh các quy định về lu thông tiền tệ của Nhà nớc.
- Thực hiện tốt các quy định về pháp lệnh kế toán thống kê, cùng các quy
định của Nhà nớc về quản lý vốn ë doanh nghiÖp.

20


Chuyên đề tốt nghiệp
Trần thị lan anh
============================================================================

Để thực hiện tốt các mục tiêu, và tuỳ vào tình hình cụ thể ở từng doanh
nghiệp. Mà các doanh nghiệp có thể áp dụng một số biện pháp sau đây để
nâng cao hơn nữa kết quả kinh doanh của mình.
3.1. Biện pháp đầu tiên và thờng đợc áp dụng đem lại kết quả cao đó là

:
Tăng nhanhvòng quay của vốn lu động và rút ngắn số ngày lu chuyển của
vốn lu động.
Theo công thức:
Số vòng quay của VLĐ =
Ta có thể thấy ngay muốn tăng nhanh vòng quay của VLĐ thì doanh
nghiệp phải tăng doanh thu bằng cách tăng cờng bán hàng và giữ mức vốn lu
động sử dụng bình quân trong kỳ ở mức tối thiểu, đáp ứng các nhu cầu sản
xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Vấn đề tăng nhanh doanh thu luôn là một vấn đề quan trọng mang tính
chất sống còn của doanh nghiệp. Nó không những có vai trò trong việc nâng
cao hiệu quả sử dụng vốn lu động mà còn là mục tiêu phát triển kinh doanh
của doanh nghiệp. Do vậy doanh thu có liên quan đến rất nhiều vấn đề trong
kinh doanh.
Doanh thu bán hàng là toàn bộ tiền thu về tiêu thụ sản phẩm hoặc cung
cấp các dịch vụ cho khách hàng, đợc xác định nh sau :
n

D = ∑ X i .Pi
i =1

Trong ®ã :

X - sản lợng hàng hóa tiêu thụ.
P - giá bán đơn vị sản phẩm.
n - số loại sản phẩm tiêu thụ.

Nh vậy, muối tăng doanh thu bán hàng thì doanh nghiệp chhỉ còn cách
phải tăng giá bán một đơn vị hàng hóa, dịch vụ. Trong đó giá bán đơn vị sản
phẩm là một yếu tố khách quan do qui luật cung - cầu trên thị trờng quy định

là chủ yếu, tự do tăng giá bán chỉ có thể ở các doanh nghiệp độc quyền mà

21


Chuyên đề tốt nghiệp
Trần thị lan anh
============================================================================

thôi. Do vậy về phía chủ quan doanh nghiệp chỉ còn cách là tăng sản lợng hàng
hóa tiêu thị và tăng chủng loại hàng hóa bán ra.
Muốn thực hiện đợc điều đó là cả một công việc khó khăn đòi hỏi sự
năng động, nhậy bén của doanh nghiệp.Doanh nghiệp phải thực hiện tốt công
tác từ nghiên cứu Marketing tìm hiểu thị trờng, tìm hiểu nhu cầu thị hiếu về
hàng hoá, dịch vụ trên thị trờng. Để từ đó cải tiến, đổi mới công nghệ, nâng
cao năng lực quản lý, nâng cao năng xuất, chất lợng, uy tín và chủng loại mẫu
mà phong phú của từng loại sản phẩm. Làm tốt công tác Marketing đầu vào sẽ
giúp doanh nghiệp khai thác triệt để năng lực của doanh nghiệp và thị trờng
tiêu thụ. Từ đó giúp tăng nhanh doanh thu và bán hàng đầu ra của sản phẩm
hàng hoá.
Tăng nhanh doanh thu, không chỉ ở bộ phận sản xuất mà còn có sự góp
sức quan trọng của công tác tiêu thụ, bán hàng....Doanh nghiệp phải tổ chức
hợp lý các kho bán hàng, mở rộng các kênh tiêu thụ hàng hoá từ trực tiếp đến
gián tiếp, tổ chức rộng dÃi các đại lý bán hàng, tiếp thị, quầy hàng giới thiệu
sản phẩm lịch sự, thuận tiện.... đến khách hàng nhằm đáp ứng tốt nhất mọi nhu
cầu cần có của mọi khách hàng.
Tuy nhiên doanh thu bán hàng ở đây là thực thu của Xí nghiệp. Do vậy
thời điểm xác định doanh nghiệp thu đợc tiền bán hàng. Nhng trong cơ chế thị
trờng của nợc ta hiện nay thời điểm tính doanh thu là thời điểm đơn vị mua
hàng chấp nhân trả tiền. Đây là 2 thời điểm khác nhau ảnh hởng đến doanh thu

của doanh nghiệp. Do đặc điểm này, trong than toán đà hình thành nên một bộ
phận của TSLĐ đó là các khoản phải thu về tiền bán hàng, dịch vụ... Bộ phận
này sẽ làm tăng vốn lu động phải sử dụng trong thanh toán, nếu thời hạn dài sẽ
làm cho vòng quay của vốn lu động chậm đi.
Nh vậy muốn tăng vòng quay của vốn lu động, không những phải tăng
doanh thu mà còn phải lựa chọn một phơng thức thanh toán phù hợp nhằm
giảm lợng vốn đọng ở khâu thanh toán, chánh bị đơn vị khác chiếm dụng mất
vốn. Do vậy doanh nghiệp phải tổ chức tốt các khâu tiêu thụ, bán hàng. Lµm
cho sè thùc t hu cđa doanh nghiƯp lín nhÊt, nhanh nhÊt.
22


Chuyên đề tốt nghiệp
Trần thị lan anh
============================================================================

Mặt khác để tăng nhanh vòng quay của vốn lu động doanh nghiệp còn
phải sử dụng, quản lý chặt chẽ lợng vốn lu động sử dụng trong kỳ. Nhằm giảm
tối thiểu lợng vốn lu động đợc sử dụng. Để thực hiện đợc điều này, doanh
nghiệp cần phải có kế hoạch chỉ tiêu, xác định chính xác nhu cầu sản xuất kinh
doanh, nhu cầu vốn lu động dự phòng và nhu cầu vốn lu động tăng thêm, để
phát triển kinh doanh ở doanh nghiệp. Doanh nghiệp có thể căn cứ vào:
- Kế hoạch sản xuất kinh doanh hàng năm.
- Các hợp đồng kinh tế đà ký kết.
- Điều kiện sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
- Các phơng thức thanh toán thông dụng trên thị trờng.
Khi đà xác định đợc nhu cầu vốn lu động tối thiểu phục vụ cho quá trình
kinh doanh. Để nâng cao hiệu quả vốn lu động. Doanh nghiệp phải làm thế nào
để trong quá trình sản xuất kinh doanh vốn lu động vận động

đợc liên tục

không bị ứ đọng. Không bị lÃng phí, mất mát, hao hụt... muốn vậy doanh
nghiệp phải quản lý chặt chẽ tình hình sử dụng vốn, tức là doanh nghiệp phải
quản lý tốt tình hình sử dụng TSLĐ, sự biến động của TSLĐ, đó là việc quản
lý dự trữ, quản lý các khoản phải thu... của doanh nghiệp.

3.2. Tiết kiệm các chi phí, sử dụng hợp lý các loại tài sản sẵn có, giảm
các thiệt hại xuống mức thấp nhất.
- Tổ chức hợp lý các khâu bán hàng, giảm các chi phí lu thông bằng các
bố trí mạng lới bán hàng ở các đầu mối giao thông thuận tiện...
- Tổ chức tốt công tác dự trữ hàng hoá hợp lý theo mùa vụ, theo chủng
loại hàng hoá,... tránh gây ứ đọng, tồn kho, hàng chậm luân chuyển...
- Bố trí mạng lới thu mua hàng hoá, giảm tối đa các khâu trung
gian.Với phơng châm mua tận gốc bán tận gọn.
- Giảm các chi phí trong sản xuất , sử dụng tối đa năng xuất may móc,
thiết bị, phơng tiện vận chuyển, đổi mới kỹ thuật công nghệ áp dụng cac công
nghệ quản lý tiên tiến trên thế giíi.
23


Chuyên đề tốt nghiệp
Trần thị lan anh
============================================================================

- Cho thuê các cơ sở và phơng tiện thừa hoặc trong thời gian cha sư
dơng, tỉ chøc liªn doanh, liªn kÕt, sư dơng hết năng lực các nguồn vốn.
3.3.Tăng cờng công tác quản lý tài chính khoa học, năng động... ở
doanh nghiệp .
- Tổ chức hạch toán khoa học, theo dõi đầy đủ, chính xác, cập nhập toàn

diện thu chi ngan sách trong doanh nghiệp .
- Chấp hành tốt pháp lệnh kết toán, thống kê của Nhà nớc.
- Tăng nhanh vòng quay của vốn, đặc biện là vốn lu động. Giảm các chi
phí lÃi vay ngân hàng...
- Tổ chức quản lý chặt chẽ vốn, chống tham ô lÃng phí, thất thoát vốn.
Giảm bớt các thiệt hại do vi phạm các hợp đồng kinh tế.
3.4. Tổ chức dự trữ hàng hoá hợp lý.
Trong bảng tổng kết tài sản- tài sản có phản ánh số vốn, theo cơ cấu cho
biết vốn lu động đợc dùng làm gì. Tỷ trọng của từng loại, tài sản sẽ cho chúng
ta đánh giá một cách khái khoát trình độ sư dơng vèn lu ®éng cđa doanh
nghiƯp. Sù biÕn ®éng cho phép ta đánh giá doanh nghiệp đà đi đúng hớng hay
cha để có biện pháp khăc phục. Trong cơ cấu vốn lu động, ta cần xem xét tỷ
trọng của tài sản dự trữ vốn bằng tiền, khoản phải thu trong tổng tài sản lu
động bao nhiêu là hợp lý nhất.
Trong tài sản dự trữ. Cần xem xét sự thay đổi các loại dự trữ thông qua
tỷ trọng của nó. Tuy nhiên khi đánh giá tình hình phải lu ý quy mô sản xuất
kinh doanh và chủng loại hàng hoá sản phẩm. Xét sự tăng giảm của từng loại
dự trữ, xác định tính chất hợp lý của dự trữ trên cơ sở tính chất và quy mô
hoạt động sản xuất kinh doanh bởi dự trữ là chỉ tiêu phân tích quan trọng nhất
không thể thiếu đợc. Các doanh nghiệp luôn phải có các khoản dự trữ căn bản
để đáp ứng nhu cầu xuất nhâp đảm bảo an toàn tránh lÃng phí do thiếu hụt
nguyên vật liệu hay hàng hoá khi có nhu cầu.
3.5. Tổ chức thu hút vốn đầu t, liên doanh liên kết.
- Đây là điều kiện ảnh hởng trực tiếp đến nâng cao hiệu quả sử dụng
vốn lu động.Vì nó giúp doanh nghiệp giảm đợc khoản vốn phải ®i vay.
24


Chuyên đề tốt nghiệp
Trần thị lan anh

============================================================================

- Liên doan, liên kết giúp doanh nghiệp đổi mới đợc máy móc thiết bị,
công nghệ sản xuất .... giúp doanh nghiệp học hỏi đợc các phơng thức quản lý
mới, hiện đại. Từng bớc hội nhập với thị trờng khu vực và trên thế giới...
Tóm lại nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lu động là một việc làm hết sức
cần thiết và cấp bách, giúp doanh nghiệp ngày càng đạt kết quả kinh doanh cao
hơn, thu nhập của doanh nghiệp lớn hơn và đời sống của cán bộ công nhân
viên trong doanh nghiệp cũng ngày càng đợc cải thiện.
Tuy nhiên việc áp dụng các phơng pháp nào còn phụ thuộc vào tình hình
của doanh nghiệp và trình độ quản lý và của ngời lÃnh đạo.

25