Sáng kiến kinh nghiệm mầm non một số biện pháp triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 6 tuổi

Một số biện pháp triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi

PHỤ LỤC
NỘI DUNG

TRANG

A

ĐẶT VẤN ĐỀ

1-2

I

Lý do chọn đề tài

1

II

Thời gian, đối tượng, phạm vi nghiên cứu

2

B

GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

I

Nội dung lý luận

2

II

Thực trạng vấn đề

3

III

Những biện pháp tiến hành

5

1

Thay đổi tư duy, thay đổi cách thức giao tiếp với trẻ.

5

2

Rèn luyện và phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ.

7

3

Ứng dụng phương pháp STEAM giúp trẻ phát tiển
kỹ năng hoạt động nhóm, kỹ năng thuyết trình.
(giao tiếp trước đám đông)

9

4

Rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ cá biệt

11

5

Rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ mọi lúc mọi nơi

13

6

Tuyên truyền, phối kết hợp với phụ huynh học sinh

15

IV

Kết quả đạt được

17

C

KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ

I

Kết luận

19

II

Kiến nghị, đề xuất

20

0/20

2- 18

19-20


Một số biện pháp triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi

A. ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lý do chọn đề tài:
Con người là một sinh vật xã hội - ngay từ khi sinh ra, con người đã có
nhu cầu liên lạc, giao tiếp và ứng xử với người xung quanh, môi trường xung
quanh để phát triển và tồn tại. Vì thế kỹ năng giao tiếp được xem là một trong

những kiến thức nền tảng của con người.
Kỹ năng giao tiếp là khả năng truyền đạt, trao đổi thông tin, lắng nghe,
phản hồi, ứng xử,… giữa người nói và người nghe nhằm đạt mục đích nhất định.
Giao tiếp khơng chỉ là nghe và nói mà là cả một nghệ thuật. Giao tiếp là kỹ năng
cần có và đóng vai trò quan trọng với mỗi người giúp cho chúng ta tự tin vào
bản thân cũng như xây dựng những mối tương giao với mọi người xung quanh.
Với trẻ mầm non, kỹ năng giao tiếp cần được hình thành và rèn luyện từ
sớm. Khi biết cách giao tiếp, trẻ sẽ biết cách lắng nghe và truyền tải thông điệp
tới người khác. Trẻ biết cách bày tỏ mong muốn với cha mẹ, thầy cô, ông bà,…
Khi biết cách giao tiếp, trẻ sẽ dễ dàng kết bạn, có mối quan hệ tốt với mọi người.
Khi đó, trẻ cũng dần phát triển các kỹ năng khác như làm việc nhóm, tư duy
phản hồi…Nếu được rèn luyện kỹ năng giao tiếp tốt, trẻ cũng tự tin hơn, nhìn
nhận cuộc sống tốt hơn. Kỹ năng giao tiếp được ví như chìa khóa giúp trẻ làm
chủ, phát huy các kỹ năng còn lại. Đây là nền trảng giúp các bé nhận biết giá trị
sống và dần hình thành các kỹ năng sống
Việc giáo dục kỹ năng sống nói chung và kỹ năng giao tiếp nói riêng địi
hỏi cả một quá trình rèn luyện, giáo dục lâu dài. Hơn nữa, lứa tuổi mầm non là
giai đoạn học hỏi, tiếp thu, lĩnh hội những giá trị sống để phát triển nhân cách,
do đó cần sớm giáo dục các kỹ năng sống đặc biệt là kỹ năng giao tiếp cho trẻ để
trẻ có nhận thức đúng và có hành vi giao tiếp ứng xử phù hợp ngay từ độ tuổi
mầm non, góp phần giúp trẻ tự tin phát triển năng lực của bản thân và gặt hái
thành công sau này. Trẻ có kỹ năng giao tiếp tốt thì có thể hòa nhập nhanh với
cuộc sống xung quanh, phát triển các mối quan hệ với mọi người, với thiên
nhiên tốt, từ đó học hỏi và làm giàu thêm vốn kiến thức, kinh nghiệm, kỹ năng
sống của bản thân. Khi được trang bị kỹ giao tiếp tốt đứa trẻ được thỏa mãn nhu
cầu giao lưu, ổn định về mặt tâm lý có cơ hội để phát triển nhân cách đầy đủ và
đúng hướng. Bởi vậy việc trang bị cho trẻ kỹ năng giao tiếp là vô cùng quan
trọng.
Nhưng thực tế hiện nay tình trạng trẻ em thụ động, chưa có kỹ năng, chưa
có thái độ giao tiếp đúng mực, giao tiếp chưa có hiệu quả, thậm chí một số trẻ

cịn tự ti, ngại giao tiếp, sống khép mình dần dẫn đến tự kỷ. Thực tế này khiến
cho xã hội, các nhà tâm lý giáo dục, đặc biệt là bậc học giáo dục mầm non phải
1/20


Một số biện pháp triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi

trăn trở. Bên cạnh đó, thực trạng giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ ở các trường
mầm non chưa được quan tâm đúng mức và chưa được coi là trọng tâm, chưa
được đào sâu và áp dụng đúng cách các biện pháp giáo dục kỹ năng giao tiếp
cho trẻ.
Là một giáo viên lớp mẫu giáo lớn, đứng trước ý nghĩa thực tiễn to lớn
của giáo dục kỹ năng giao tiếp mang lại cho trẻ và nhiệm vụ mà Sở và Phòng
giáo dục chỉ đạo về đổi mới hình thức, phương pháp dạy học, áp dụng phương
pháp giáo dục tiên tiến để đáp ứng nhu cầu phát triển xã hội hiện nay và để nâng
cao kỹ năng giao tiếp cho trẻ, đó cũng chính là lý do tôi lựa chọn đề tài “Một số
biện pháp phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5-6 tuổi”.
II. Thời gian, đối tượng, phạm vi nghiên cứu:
1. Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 8/ 2020 đến tháng 3/ 2021
2. Đối tượng nghiên cứu: Kỹ năng giao tiếp của trẻ 5-6 tuổi.
3. Phạm vi nghiên cứu: Lớp mẫu giáo lớn 4 Trường MN Bình Minh.

B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I – NỘI DUNG LÝ LUẬN:
Giao tiếp là một hoạt động không thể thiếu trong cuộc sống hằng ngày,
nhờ có giao tiếp mà tâm lý con người được hình thành và phát triển. Đặc biệt kỹ
năng giao tiếp được coi là chìa khóa để mở cửa cho sự thành công của mỗi con
người. Để mang lại sự thành công lớn trong cuộc sống và trong các hoạt động
học tập, ln tự tìm hiểu, học hỏi và rèn luyện để hình thành kỹ năng giao tiếp vì
đó là phương tiện giúp trẻ giao lưu cảm xúc với những người xung quanh hình

thành những cảm xúc tích cực, giúp trẻ hồ nhập với cộng đồng và trở thành một
thành viên của cộng đồng. Giao tiếp không chỉ dừng lại ở giao tiếp bằng ngôn
ngữ, để giao tiếp thành cơng thì cần phải có thái độ, cử chỉ, hành vi, ánh mắt, nụ
cười… làm cho sự giao tiếp giữa người với người trở nên ấm áp, gần gũi, giao
hịa với nhau, truyền cảm hứng tích cực cho nhau, giúp các mối quan hệ trong
cuộc sống tốt đẹp hơn, hạnh phúc hơn…
Kỹ năng giao tiếp có một vai trò quan trọng trong việc phát triển về tâm
sinh lý cho trẻ. Nhờ có những lời chỉ dẫn của người lớn mà trẻ dần dần hiểu
được những quy định chung của cộng đồng mà mọi thành viên trong cộng đồng
phải thực hiện, mặt khác trẻ cũng có thể giao tiếp để bày tỏ những nhu cầu mong
muốn của mình với các thành viên trong cộng đồng.
Cô giáo là người tiếp xúc với trẻ nhiều nhất, bởi vậy giáo viên đóng vai
trị then chốt trong việc định hướng giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ. Tôi nhận
thấy cách giáo viên dạy kỹ năng giao tiếp cho trẻ hàng ngày đóng vai trị tác
2/20


Một số biện pháp triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi

động rất lớn đến sự hình thành nhân cách của trẻ. Bởi đối với trẻ mầm non, các
cô giáo ở trường như những người mẹ thứ hai của trẻ, là khuôn mẫu, là chuẩn
mực để trẻ bắt chước. Nếu chúng ta chỉ đơn thuần dạy kiến thức, kỹ năng các
môn học một cách khô cứng mà không giao tiếp với trẻ bằng ngôn ngữ, cử chỉ,
thái độ, ánh mắt, nụ cười… thì sẽ khơng thu hút được sự tập trung chú ý của trẻ
cũng như không thể gợi mở để trẻ giao tiếp với cô, để nắm bắt được mong muốn
nhu cầu của trẻ, không dẫn đến sự thành công trong việc giáo dục trẻ.
Qua thực tế học sinh của lớp mình, tơi thấy trẻ chưa có kỹ năng giao tiếp tốt và
chưa có đầy đủ các kỹ năng giao tiếp, một số trẻ nhút nhát, ngại giao tiếp, chưa có kỹ
năng thuyết trình, chưa tự tin giao tiếp trước đám đơng, chưa biết hịa nhập trong
hoạt động nhóm....và một số trẻ sống thu mình, ngại giao tiếp với bên ngồi, hình

thành cản trở về giao tiếp.
II. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ
1. Đặc điểm tình hình.
Trường tơi được xây dựng khang trang, rộng rãi, sạch đẹp, có 16 nhóm
lớp với số trẻ là hơn 500 cháu, trường có 55 cán bộ, giáo viên, viên nhân viên,
hầu hết cịn trẻ, nhiệt tình, ham học hỏi. Cùng với sự chỉ đạo của Ban Giám Hiệu
nhà trường là điều kiện thuận lợi để tơi có thể học hỏi cũng như thực hành một
số biện pháp của đề tài. Trong đó nhóm lớp tơi đang thực hiện có 39 trẻ, các
cháu đều cùng một độ tuổi nên có khả năng tiếp thu tương đối đồng đều. Tuy
nhiên trong quá trình thực hiện tôi cũng không tránh khỏi những điều kiện thuận
lợi cũng như khó khăn cụ thể như sau:
2. Thuận lợi và khó khăn.
2.1 Thuận lợi :
- Trường có đầy đủ các trang thiết bị hiện đại như: máy tính, ti vi màn
hình lớn, máy in, máy chiếu, đàn, loa, đài, đồ dùng theo thông tư 01, tranh ảnh,
lô tô, phần mềm kismast… Trường còn được kết nối Internet nên việc cập nhật
thơng tin, tìm kiếm tài liệu qua mạng rất dễ dàng thuận tiện, nhanh chóng
- Ban giám hiệu ln động viên, khuyến khích và tạo điều kiện cho chị em
tham gia học tập, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, tạo điều kiện cho
chị em tham dự các buổi kiến tập chuyên môn, các buổi triển lãm đồ dùng đồ
chơi sáng tạo qua các chuyên đề do Phòng GD, cụm, trường tổ chức, khuyến
khích chị em học tập, ứng dụng các phương pháp giáo dục tiên tiến.
- Trường có đội ngũ giáo viên trẻ trung, đồn kết, tâm huyết với nghề,
ham học hỏi, tích cực, chủ động cập nhật phương pháp, hình thức mới qua tập
huấn, Internet…để áp dụng có chọn lọc vào cơng việc giảng dạy. Hơn nữa mỗi
3/20


Một số biện pháp triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi

tháng tổ chuyên môn của chúng tơi duy trì lịch họp thường xun cũng góp phần
tích cực thúc đẩy chuyên môn của chị em đi lên.
- Bản thân được đào tạo chính quy, có năng kỹ năng giao tiếp tốt, thường
xuyên được tham gia các lớp bồi dưỡng chuyên môn cũng như dự những buổi
kiến tập, có tinh thần học hỏi và yêu nghề mến trẻ, nắm vững phương pháp
chuyên môn, luôn cập nhật các phương pháp giáo dục tiên tiến, có khả năng
thiết kế giáo án điện tử và khai thác tài nguyên mạng…
- Học sinh cùng một độ tuổi, có nếp, được tiếp xúc với hình thức, phương
pháp học mới lạ, hấp dẫn, rất thích thú hoạt động.
- Trẻ được tiếp cận với một số phương pháp giáo dục tiên tiến từ lớp nhỡ
như: Motessori, STEAM… nên bước đầu biết làm việc theo nhóm, thảo luận
nhóm.
- Một số ít trẻ trong lớp nhanh nhẹn, hoạt bát, có kỹ năng giao tiếp tương
đối tốt.
- Trường tơi nằm trong một địa phương có kinh tế phát triển nên phụ
huynh rất nhiệt tình ủng hộ về cơ sở vật chất, nguyên vật liệu cho các hoạt động
hay việc học tập của cơ và cháu.
2.2 Khó Khăn:
Bên cạnh những thuận lợi đã có, tơi cũng gặp một số khó khăn:
- Một số trẻ có cản trở về tâm lý do ở nhà một mình trong thời gian dài
với người giúp việc, hay học trường tư chuyển vào dẫn đến ngại giao tiếp.
- Một số trẻ vốn từ chưa phong phú, diễn đạt ý chưa mạch lạc.
- Một số trẻ còn nhút nhát ngại thể hiện trước đám động. Một số trẻ lại tỏ
ra lúng túng trong cách thực hiện, thiếu tự tin.
- Kỹ năng tự giải quyết vấn đề, kỹ năng lãnh đạo, bao quát, phân công
công việc trong hoạt động nhóm, kỹ năng thuyết trình của đa số trẻ cịn hạn chế.
- Một số phụ huynh lng chiều con, hay cho con sử dụng các thiết bị
điện tử khơng có sự định hướng. Một số phụ huynh mải bận kinh doanh chưa để
ý đến con cái. Số khác lại chưa thật sự coi trọng ngành học mầm non và chưa có
nhiều hiểu biết về ích lợi của việc giáo dục kỹ năng giao tiếp mang lại cho trẻ

nên chưa kết hợp với giáo viên để giáo dục trẻ....
3. Khảo sát thực tế:
Đứng trước những thuận lợi và khó khăn đó, để thực hiện tốt nhiệm vụ
giáo dục trẻ nói chung và phát triển kỹ năng giao tiếp của trẻ nói riêng, ngay vào
đầu năm học khi học sinh đã ổn định, tôi tiến hành khảo sát học sinh để nắm bắt
tình hình của trẻ trong lớp.
4/20


Một số biện pháp triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi

* Kết quả khảo sát đầu năm với 39 trẻ trong lớp:
Số trẻ
Đạt

Nôi dung

Tỷ Lệ
Số trẻ
Tỷ Lệ
(%) Chưa Đạt (%)

Trẻ có trở ngại tâm lý về giao tiếp
Kỹ năng giao tiếp bằng ngôn ngữ
Kỹ năng giao tiếp phi ngôn ngữ (điệu bộ,
cử chỉ, hành vi, nét mặt, nụ cười…)

34
22

87%
56%

5
17

13%
44%

20

51%

19

49%

Kỹ năng hoạt động nhóm

20

51%

19

49%

Kỹ năng thuyết trình

21

54%

18

46%

III. CÁC BIỆN PHÁP TIẾN HÀNH.
1. Biện pháp 1: Thay đổi tư duy, thay đổi cách thức giao tiếp với trẻ.
Để có thể chăm sóc, ni dưỡng và giáo dục trẻ thì cần phát triển tốt kĩ
năng giao tiếp cho các giáo viên mầm non. Kĩ năng này phải được thường xuyên
trau dồi để có thể đạt hiệu quả như ý muốn. Nếu sự giao tiếp của giáo viên càng
tốt thì càng giúp cho trẻ phát triển nhanh cả về nhân cách, thể chất lẫn tinh thần.
Nghiên cứu khoa học cho thấy, giao tiếp sư phạm mầm non là sự kết hợp
của nhiều kĩ năng khác nhau như: kĩ năng nhận biết sự thay đổi trạng thái tâm lý
của trẻ qua nét mặt, cử chỉ, ánh mắt, lời nói; kĩ năng chủ động đề xuất giao tiếp
với trẻ theo ý muốn của mình; kĩ năng phán đốn nhanh ý định và thái độ của
trẻ; kĩ năng tự kiềm chế; kĩ năng kích thích sự hứng thú của trẻ,…
Trong giao tiếp, cơ không chỉ là người tiếp xúc với trẻ thông qua nội dung
bài học mà còn phải là một tấm gương mẫu mực về nhân cách cho trẻ noi theo.
Điều đó đồng nghĩa với việc giáo viên cần có sự thống nhất giữa lời nói và hành
vi ứng xử. Nhân cách của cơ bao giờ cũng có ảnh hưởng rất lớn đến quá trình
hình thành và phát triển nhân cách của trẻ.
Các cơ thường xun tiếp xúc và chăm sóc trẻ nhỏ qua từng giấc ngủ, bữa
ăn, qua hoạt động vui chơi hằng ngày,…Vì vậy, ngơn ngữ cơ thể giữ vai trị
quan trọng đối với hoạt động giao tiếp của cơ mà ở đó, năng lực biểu cảm qua
nét mặt góp phần rất lớn vào hiệu quả của quá trình giao tiếp. Thực tế cho thấy,
Cơ giáo có nét mặt dịu hiền, cởi mở thường mang lại bầu khơng khí vui tươi, tạo
tâm lý tốt và cảm giác an toàn cho các bé. Ngược lại, nếu cô giáo tỏ ra kém vui,
nghiêm khắc và căng thẳng với học sinh thì bầu khơng khí sẽ trở nên nặng nề,

tạo sự xa cách cho trẻ, khiến trẻ không dám gần gũi và thân thiện.
Thường xuyên nói những lời nói nhẹ nhàng, dỗ dành trẻ, cúi người hoặc
ngồi xuống để trẻ thêm gần gũi, nhìn vào mắt trẻ và biết lắng nghe trong khi nói
5/20


Một số biện pháp triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi

chuyện,…sẽ vừa tạo được mối quan hệ tốt giữa cơ với trị, vừa giúp thỏa mãn
nhu cầu được yêu thương, quan tâm của trẻ. Ngược lại, những hành vi mang tính
xúc phạm hay làm tổn thương cơ thể trẻ như đánh, nhéo, cào cấu vào chân tay,
vào người trẻ,…thực sự không mang lại hiệu quả trong giao tiếp mà càng làm
trẻ cảm thấy sợ hãi và bị ảnh hưởng tiêu cực, đồng thời đây là những hành vi vi
phạm đạo đức nghề nghiệp, tạo ra hình ảnh không tốt cho một người giáo viên
làm công tác giảng dạy mầm non. Do đó, giáo viên cần có ý thức trong việc sử
dụng ngôn ngữ cơ thể, phù hợp với nhu cầu về nhân cách và mang đến hiệu quả
giáo dục. Cách ứng xử khéo léo của người giáo viên đóng vai trị quan trọng và
tác động trực tiếp đến việc hình thành nhân cách của trẻ. Trẻ ln cần một hình
mẫu để noi theo nhưng thực tế giao tiếp sư phạm vốn đa dạng, có khi chạm phải
những vấn đề tinh tế, đòi hỏi người giáo viên đứng lớp phải biết linh hoạt, khéo
léo, hiểu biết sâu sắc về đặc điểm tâm sinh lý của từng trẻ.
Cần biết giúp trẻ kiềm chế được cảm xúc và từ đó giúp trẻ hướng đến
những suy nghĩ đúng đắn. Khi cô giao tiếp đúng mực, cử chỉ hành động thân
thiện, cởi mở với trẻ không những giúp trẻ trở nên ham học, biết cư xử phải
phép mà cịn qua cơ học hỏi được cách giao tiếp với mọi người xung quanh.
Bởi vậy trong q trình giao tiếp với trẻ tơi ln chú ý những điều sau:
+ Nói chuyện với trẻ trong các hoạt động, thay đổi ngữ điệu, giọng nói
cho phù hợp với nội dung và hoàn cảnh giao tiếp.
+ Khi nói chuyện với trẻ khơng được nói chuyện trống khơng, phải nói
đầy đủ câu vì trẻ học cách nói chuyện qua cơ giáo.

+ Gọi tên trẻ, khuyến khích trẻ xưng tên, gọi tên người khác khi giao tiếp.
+ Làm mẫu các hành vi giao tiếp để trẻ bắt chước kèm theo lời nói: chào,
tạm biệt, cảm ơn, khơng đồng ý, đồng ý, tập trả lời khi nghe gọi tên, v.v…
+ Khuyến khích trẻ bắt chước phát âm các từ mới. Giúp trẻ mở rộng vốn
từ, mở rộng câu.
+ Sử dụng đồ dùng, đồ chơi làm phương tiện phát triển kỹ năng giao tiếp
của trẻ: phát triển ngôn ngữ và phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ (biểu lộ nét
mặt, cử chỉ, điệu bộ khi chơi…).
+ Tập cho trẻ biết dùng câu hỏi và trả lời câu hỏi khi giao tiếp: Đâu? Con
gì? Cái gì? Ai đây? Làm gì? (Kiên nhẫn đợi cho trẻ trả lời)
+ Cùng xem tranh, sách với trẻ: Hỏi han và chuyện trò về các nhân vật
trong sách, tranh giúp trẻ bộc lộ cảm xúc bằng cử chỉ, điệu bộ, ánh mắt, v.v…
+ Cùng trẻ chơi các trò chơi dân gian, đọc các bài đồng dao… tạo sự thân
thiết giữa cô và trẻ.
+ Dùng các chú rối trò chuyện với trẻ.
6/20


Một số biện pháp triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi

+ Tập cho trẻ giao tiếp với người lạ, với bạn để rèn tính cởi mở, mạnh dạn
khi giao tiếp.
+ Tạo cho trẻ sự tự tin, thoải mái, học mà chơi, chơi mà học; Thường
xuyên trò chuyện thảo luận, gợi mở cho trẻ tiếp cận với cuộc sống hàng ngày,
trong khi thực hiện trẻ sẽ phát triển giao tiếp một cách mạnh dạn hơn.
Ở bậc học này, mọi hành vi tương tác của cơ đều có ảnh hưởng quan trọng
đối với sự phát triển toàn diện của trẻ. Do đó, bên cạnh lịng u q nghề
nghiệp, yêu thương trẻ, nắm được kỹ năng giao tiếp và ứng xử “tâm lý”, thì
chúng ta chẳng những gạt hái nhiều thành quả sư phạm hữu hình, mà cịn mang
lại cho trẻ những giá trị sống cao đẹp.

Sau khi thực hiện biện pháp này tôi thấy trẻ lớp tôi cởi mở hơn với cơ,
thích nói chuyện, thích gần gũi hơn với cô. Các tiết học cũng tăng thêm sự lôi
cuốn, thu hút được sự chú ý của trẻ giúp cho trẻ tiếp thu bài học dễ dàng hơn và
việc truyền đạt của cô cũng nhẹ nhàng hơn. Đồng thời cũng giúp chính bản thân
tơi học thêm được cách giao tiếp với mọi người xung quanh hiệu quả hơn.
2. Biện pháp 2: Rèn luyện và phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ.
Ở lứa tuổi mầm non, việc giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ là vô cùng
quan trọng cho sự phát triển toàn diện của các con. Vậy, làm sao để phát triển kỹ
năng giao tiếp toàn diện cho trẻ là câu hỏi mà tôi luôn trăn trở. Tôi ln học hỏi
tìm tịi, nghiên cứu và thực hiện một số biện pháp sau:
2.1. Phát triển kỹ năng giao tiếp ngơn ngữ cho trẻ
Ngơn ngữ nói rất quan trọng đối với trẻ trong hoạt động giao tiếp với thế
giới xung quanh. Trước tiên để giúp trẻ mở rộng thêm vốn từ và học cách diễn
đạt từ chính xác, ý mạch lạc.
Tôi luôn hướng trẻ tới việc sử dụng những từ ngữ hịa nhã, biết thơng cảm
với mọi người thay vì để trẻ tự bộc lộ cảm xúc và lời nói tiêu cực khi khơng hài
lịng một chuyện gì đó.
Khuyến khích trẻ tích cực, chủ động thể hiện bản thân, chủ động nói ra
suy nghĩ, chứng kiến của mình, tập cho trẻ tính chủ động là một trong những kỹ
năng cần thiết giúp trẻ phát triển toàn diện về khả năng ngơn ngữ.
Tạo mơi trường giao tiếp tích cực và giúp cho trẻ có cảm giác thoải mái,
có nhu cầu giao tiếp bằng lời. Có nghĩa là trong tất cả mọi hoạt động của trẻ, để
rèn luyện kỹ năng giao tiếp cho trẻ tơi ln dùng nhiều trị chơi, câu đố để kích
thích trẻ tham gia, qua đó giúp trẻ được tự nhiên hơn.
Đối với những trẻ cịn nhút nhát, ít nói, chưa mạnh dạn thì tơi phân cho
trẻ vào nhóm trẻ mạnh dạn hơn. Nói chuyện với trẻ nhiều hơn đồng thời cũng để
trẻ có thể chia sẻ những suy nghĩ của chính bản thân trẻ.
7/20

Một số biện pháp triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi

Ngồi ra tơi kết hợp với dạy trẻ chào hỏi, dạ thưa, dạy trẻ nói cảm ơn và
xin lỗi…Việc dạy trẻ lễ phép chào hỏi mọi người lớn, chào hỏi cô, bố mẹ, ông
bà, các bạn khi đến lớp, khi có khách đến nhà hay khi được đi đến nhà người
khác hay cách nói lời cảm ơn để tỏ thái độ trân trọng quà được cho, hoặc trẻ lỡ
làm ai đó hay bạn bè buồn, có lỗi với họ thì nói lời xin lỗi… Dù đây chỉ là một
việc nhỏ không đáng, nhưng không nên bỏ qua khi trẻ khơng chịu nói cảm ơn
hay xin lỗi người khác, vì có thể sau này trẻ sẽ quen dần và đánh mất khả năng
giao tiếp cơ bản của một đứa trẻ ngoan.
Giao tiếp ngôn ngữ với mọi người xung quanh trẻ sẽ trở nên dạn dĩ hơn.
2. 2. Phát triển kỹ năng giao tiếp phi ngôn ngữ cho trẻ (điệu bộ, cử chỉ,
hành vi, nét mặt, nụ cười…)
Ngôn ngữ cơ thể cũng rất quan trọng đối với sự tự tin trong giao tiếp của
trẻ. Chỉ phát triển ngôn ngữ nói chưa đủ mà cần phải chú trọng đến ngôn ngữ cơ
thể của trẻ sẽ giúp trẻ giao tiếp tự nhiên, thoải mái hơn với người khác.
Ngôn ngữ cơ thể như tay, nét mặt khi kết hợp với ngôn ngữ nói sẽ tạo ra
sự uyển chuyển, mềm mại, tự nhiên của người nói đối với người đối diện. Khi
trẻ nói phát biểu, hay thuyết trình tơi ln khuyến khích trẻ nói đúng câu và sử
dụng cử chỉ tay chân một cách thoải mái nhất, giống như khi chúng ta đi thì phải
vung tay…Ví dụ, khi dạy con kể chuyện thì phải dạy trẻ cách kể đúng ngữ điệu
của nhân vật, biểu cảm nét mặt, củ chỉ tay chân phải phù hợp với từng nhân vật.
Khi trẻ phát triển tốt về ngơn ngữ sẽ kích thích sự sáng tạo của trẻ qua
việc trẻ đặt ra nhiều câu hỏi, thể hiện những cảm xúc yêu thương, buồn vui một
cách rõ ràng.
2.3. Giúp trẻ tự tin giao tiếp và tạo ra nhiều cơ hội để trẻ giao tiếp:
Muốn trẻ tự tin giao tiếp thì cần phải thường xun tạo cho trẻ có môi
trường để giao tiếp. Tăng cường khả năng giao tiếp cho trẻ bằng cách tạo ra mơi
trường tích cực để trẻ được thể hiện bản thân mình, được giao lưu với nhiều
người, nhiều môi trường khác nhau.

Khi dạy trẻ tôi ln giành thời gian để nói chuyện cùng với trẻ, dạy trẻ
nói đủ câu, câu có nghĩa; đọc chuyện sau đó đặt câu hỏi cho trẻ để trẻ trả lời, hay
đưa ra nhiều tình huống phản xạ trong sinh hoạt hằng ngày …
Thường xuyên cho trẻ tham gia các hoạt động tập thể, làm việc theo
nhóm, thuyến trình ý tưởng… để trẻ có nhiều cơ hội vui chơi, thể hiện bản thân
trước chỗ đơng người.
Ngồi ra, tơi nên lắng nghe những ý kiến của trẻ, sau đó phân tích cho trẻ
ý kiến đó đúng hay sai. Ln tơn trọng ý kiến của trẻ, khích lệ trẻ bày tỏ những
suy nghĩ, mong muốn của bản thân.
8/20


Một số biện pháp triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi

Việc rèn luyện trẻ các kỹ năng dù là đơn giản nhưng góp phần hồn thiện
kỹ năng giao tiếp cho trẻ mang lại thành công trong giao tiếp với mọi người.
3. Biện pháp 3: Ứng dụng phương pháp STEAM giúp trẻ phát tiển kỹ
năng hoạt động nhóm, kỹ năng thuyết trình (giao tiếp trước đám đơng)
Phương pháp giáo dục tiên tiến STEAM giúp phát triển tư duy, giải quyết
vấn đề một cách khéo léo, khoa học logic và sáng tạo giúp trẻ phát triển một
cách toàn diện. STEAM khơng những giúp trẻ có cách tiếp thu tốt hơn, chủ động
hơn về một vấn đề mà còn phát triển tích cực kỹ năng giao tiếp ở trẻ như kỹ
năng thuyết trình, kỹ năng hoạt động nhóm, sự tự tin, chủ động trong giao tiếp...
3.1. Dạy trẻ tôn trọng sự khác biệt, tự tin nêu ý kiến cá nhân của mình.
- Khi học STEAM trẻ được hoạt động theo nhóm, thảo luận, đưa ra những
ý kiến của bản thân. Mọi ý kiến của trẻ đều được tôn trọng, vừa giúp trẻ tự tin
hơn, hứng thú hoạt động hơn.
- Cơ chỉ đặt câu hỏi mở, kích thích trẻ tự tìm tịi khám phá, qua đó huy
động vốn từ và hiểu biết của trẻ.
- Khuyến khích trẻ đặt câu hỏi trước mọi sự vật, hiện tượng trong đời

sống và kiên nhẫn với những câu hỏi đến cùng của trẻ. Việc những câu hỏi “Tại
sao?”, Vì sao?” thường xuyên xuất hiện trong đầu trẻ là dấu hiệu đáng mừng cho
mầm mống của một nhà khoa học vĩ đại trong tương lai.
- Đặc biệt tôi luôn tôn trọng ý kiến cá nhân của trẻ và tơi ln khuyến
khích, động viên trẻ để trẻ nêu nên ý kiến cá nhân riêng của mình
- Rèn luyện cho trẻ khả năng giao tiếp tích cực khi thảo luận về một vấn
đề và sự tưởng tượng phong phú, suy nghĩ và tình cảm của trẻ đối với đề tài trẻ
thực hiện. Với cùng một đề tài các trẻ sẽ thuyết trình thể hiện suy nghĩ của mình
một cách khác nhau. Trẻ có tâm hồn phong phú, trí tưởng tượng đa dạng, biết
nhìn ngắm sự vật đẹp, suy nghĩ tích cực về thế giới xung quanh. Từ đó lan
truyền cái nhìn tích cực đến người xung quanh thông qua giao tiếp của trẻ với
mọi người.
3.2. Phát triển tính tự lập, tự giải quyết vấn đề đặt ra, phát huy tính
sáng tạo của trẻ.
- Phương pháp STEAM khơng chỉ là những kiến thức hàn lâm mà nó gắn
liền việc học tập của trẻ với đời sống thực tiễn. Thông qua các chủ đề mà giáo
viên giới thiệu, trẻ được rèn luyện và nâng cao các kĩ năng sống vốn có của
mình, đồng thời tiếp nhận các kĩ năng mới một cách tự nhiên nhờ vào hoạt động
trải nghiệm, khơng đơn thuần chỉ là qua lời nói, chẳng hạn như tham quan, tổ
chức các hoạt động nghệ thuật. Mặt khác, những bài học thực hành STEAM sẽ
cho trẻ cơ hội được vận dụng lý thuyết từ nhiều lĩnh vực khác nhau vào trong
9/20