Vận dụng phương pháp dãy số thời gian để phân tích chỉ tiêu giá trị sản xuất xây lắp giai đoạn 1997-2001 và dự báo 2002 của các Tổng Cty thuộc Bộ Xây dựng

Chuyên đề tốt nghiệp

Mục lục
Mục lục
Lời nói đầu ..
3
Phần I: Những vấn đề lý luận chung về tổ chức hạch toán thành
phẩm và tiêu thụ thành phẩm trong doanh nghiệp sản xuất.

I. Khái quát chung ....
4
1.1.ý nghĩa của tổ chức hạch toán thành phẩm và tiêu thụ thành phẩm.. 4
1.2.Các phơng thức tiêu thụ sản phẩm chủ yếu...
6
II. Các phơng thức tính giá thành phẩm xuất- nhập kho... 7
III. Hạch toán chi tiết thành phẩm .
8
3.1. Chứng từ sử
dụng. 8
3.2. Sổ kế toán chi tiết thành
phẩm.. 9
3.3. Các phơng pháp hạch toán chi tiết thành phẩm.. 9
IV. Hạch toán tổng hợp thành phẩm 12
4.1. Tài khoản sử
dụng. 13
4.2. Phơng pháp hạch toán
13
V. Tổ chức hạch toán tiêu thụ thành phẩm .. 15
5.1. Kế toán doanh thu bán hàng
15
5.2. Kế toán các khoản giảm trừ doanh thu.

18
VI. Kế toán các khoản thanh toán trong tiêu thụ 20
6.1. Thanh toán với ngân s¸ch…………………………………………………
20
6.2. KÕ to¸n thanh to¸n víi ngêi mua……………………………………….
24
VII. KÕ to¸n xác định kết quả kinh doanh ... 25
1


Chuyên đề tốt nghiệp

7.1. Hạch toán giá vốn hàng bán
25
7.2. Hạch toán chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp.
26
7.3. Kế toán xác định kết quả sản xuất kinh doanh
27
VIII. Kế toán các khoản dự phòng trong tiêu thụ... 27
8.1. Dự phòng phải thu khó đòi..
28
8.2. Dự phòng giảm giá hàng tồn kho
28
8.3. Hệ thống chứng từ sổ sách...
29
Phần II: Tình hình thực tế công tác kế toán thành phẩm và tiêu
thụ thành phẩm tại xí nghiệp Bia- Quang Trung.

I. Đặc điểm tổ chức sản xuất kinh doanh và tổ chức công tác kế toán tại xí
nghiệp Bia- Quang Trung .. 30

1.1.Quá trình hình thành và phát triển của xí nghiệp....
30
1.2. Đặc điểm tổ chức sản xuất kinh doanh và bộ máy quản lý của xí
nghiệp
1.3.Đặc điểm tổ chức kế toán của xí nghiệp
37
II. Thực tế công tác kế toán thành phẩm và tiêu thụ thành phẩm ở xí
nghiệp Bia- Quang Trung ..
39
2.1. Kế toán thành
phẩm.. 39
2.2. Đánh giá thành phẩm...
40
2.3. Kế toán chi tiết thành phẩm....
45
2.4. Kế toán tổng hợp thành phẩm.
47
III. Kế toán doanh thu tiêu thụ .
47
3.1. Đặc điểm tiêu thụ thành phẩm ở xí nghiệp Bia Quang Trung... 47
3.2. Kế toán tiêu thơ thµnh phÈm…………………………………… ... 48
2


Chuyên đề tốt nghiệp

IV. Kế toán các khoản thanh toán trong tiêu thụ 50
4.1. Thanh toán với ngân sách
50
4.2. Kế toán thành toán với khách hàng 51

V. Kế toán các khoản giảm trừ doanh thu ... 52
5.1. Chiết khấu bán
hàng. 52
5.2. Hàng bán bị trả
lại 54
VI. Hạch toán lÃi ( lỗ ) trong tiêu thụ ... 55
6.1. Hạch toán và kết chuyển giá vốn hàng bán..
55
6.2. Kế toán xác định kết quả kinh doanh
55
6.3. Xác định kết quả kinh doanh
57
Phần III: Phơng hớng giải pháp để tăng cờng hoàn thiện công tác
kế toán thành phẩm và tiêu thụ thành phẩm ở xí nghiệp BiaQuang Trung.

I. Nhận xét và đánh giá chung về công tác kế toán thành phẩm và tiêu thơ
thµnh phÈm ë xÝ nghiƯp Bia- Quang Trung……………………… .. 61
II. Phơng hớng giải pháp để tăng cờng hoàn thiện công tác kế toán thành
phẩm và tiêu thụ thành phẩm 62
III. Phơng hớng nâng cao hiệu quả kinh doanh .. 66
3.1. Phân tích tình hình tiêu thụ thành phẩm..
66
3.2. Phân tích hiệu quả kinh doanh...
67
3.3. Phân tích các khoản phải thu.
68
3.4. Phơng hớng nâng cao hiệu quả kinh doanh ở xí nghiƯp…………... 68
KÕt ln………………………………………………………………… ...
70
NhËn xÐt cđa xÝ nghiƯp Bia- Quang Trung.. 71

Nhận xét của Giáo viên hớng dẫn72

Lời nói ®Çu

3


Chuyên đề tốt nghiệp

Trong cơ chế kinh tế thị trờng mục tiêu sản xuất kinh doanh của các
doanh nghiệp là đáp ứng tốt nhất nhu cầu của thị trờng và giành lợi nhuận cao
nhất. Muốn thực hiện đợc điều đó doanh nghiệp phải hạch toán chính xác đầy
đủ và kịp thời các chi phí sản xuất đà bỏ ra, trên cơ sở đó tìm các giải pháp hạ
giá thành sản phẩm giúp cho công tác tiêu thụ sản phẩm tốt hơn và kịp thời
hơn. Nhiệm vụ đó đòi hỏi các cấp, các nghành đặc biệt là các doanh nghiệp
sản xuất là những đơn vị sản xuất hàng hoá không chỉ đầu t sản xuất nhằm cho
ra đời những sản phẩm có chất lợng tốt, đủ sức cạnh tranh trên thị trờng mà
còn có nhiệm vụ tổ chức tiêu thụ số sản phẩm đó. Bởi vì: Tiêu thụ là chiếc
cầu nối là khâu trung gian giữa ngời sản xuất và ngời tiêu dùng. Thông qua
tiêu thụ giúp cho ngời sản xuất thấy đợc nhu cầu thị trờng, từ đó đề ra đợc các
quyết sách cho định hớng phát triển sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và
cũng thông qua tiêu thụ làm thoả mÃn nhu cầu của ngời tiêu dùng. Có tiêu thụ
tốt sản phẩm, doanh nghiệp mới đảm bảo cho quá trình sản xuất đợc liên tục,
giúp cho doanh nghiệp thu hồi đợc vốn đà bỏ ra, thanh toán đợc mọi chi phí đÃ
phát sinh trong sản xuất và từ ®ã tÝch l ®Ĩ më réng s¶n xt.
XÝ nghiƯp Bia- Quang Trung là một doanh nghiệp Nhà nớc chuyên sản
xuất Bia để phục vụ cho nhu cầu đời sống của nhân dân và của xà hội. Để đáp
ứng tốt nhu cầu tiêu dùng trong và ngoài tỉnh, xí nghiệp sản xuất ra ngày càng
nhiều sản phẩm bia với chất lợng cao, giá thành hạ, phù hợp với nhu cầu đời
sống của nhân dân và góp phần vào sự phát triển chung của nền kinh tế quốc

dân.
Xuất phát từ những vấn đề trên và thông qua sự hớng dẫn của thầy giáo
cùng với sự giúp đỡ tận tình của Ban lÃnh đạo xí nghiệp, các đồng chí phụ
trách cán bộ phòng kế toán và các phòng ban có liên quan, em đà đi sâu vào
tìm hiểu đề tài: Tổ chức hạch toán thành phẩm và tiêu thụ thành phẩm ở
xí nghiệp Bia- Quang Trung .
Nội dung chuyên đề gồm 3 phần:
Phần I: Những vấn đề lý luận chung về tổ chức hạch toán thành phẩm và tiêu
thụ thành phẩm trong doanh nghiệp sản xuất.
PhầnII: Tình hình thực tế về tổ chức hạch toán thành phẩmvà tiêu thụ thành
phẩm tại xí nghiệp Bia- Quang Trung.
Phần III: Phơng hớng, giải pháp để tăng cờng hoàn thiện công tác hạch toán
thành phẩm và tiêu thu thành phẩm tại xí nghiệp Bia Quang Trung.

4


Chuyên đề tốt nghiệp

Phần I: Những vấn đề lý luận chung về tổ chức hạch
toán thành phẩm và tiêu thụ thành phẩm trong
doanh nghiệp sản xuất
I-Khái quát chung
1.1.ýnghĩa của tổ chức hạch toán thành phẩm và tiêu thụ thành phẩm.
Xà hội loài ngời từ xa đến nay đà trải qua hai kiểu hình thức sản xuất.
Sản xuất tự cung, tự cấp là kiểu tổ chức kinh tế đầu tiên loài ngời sử dụng để
giải quyết sản xuất cái gì, nh thế nào và cho ai. ở đây, sản phẩm lao động sản
xuất ra để thoả mÃn nhu cầu tiêu dùng của từng cá nhân, của từng gia đình hay
công xÃ.
Sự ra đời và phát triển của kinh tế thị trờng gắn liền với sự ra đời và phát

triển của sản xuất hàng hoá là một bớc nhảy vọt của quá trình sản xuất xà hội.
Sản xuất hàng hoá là một kiểu tổ chức kinh tế mà ở đó sản phẩm đợc ra để bán
trên thị trờng.
Trong nền kinh tế vận hành theo cơ chế thị trờng, các doanh nghiệp sản
xuất là nơi trực tiếp sáng tạo ra của cải vật chất nhằm đáp ứng nhu cầu sản
xuất và tiêu dùng của xà hội. Sản phẩm của các doanh nghiệp bao gồm thành
phẩm, bán thành phẩm, lao vụ mà doanh nghiệp sản xuất ra cung cấp cho nhu
cầu xà hội. Trong đó thành phẩm chiếm vị trí quan trọng nhất, là bé phËn
chiÕm tû träng cao nhÊt trong tỉng sè s¶n phẩm hàng hoá bởi mục đích của
sản xuất là tiêu dùng sản phẩm hàng hoá hoàn thành.
Thành phẩm bao giờ cũng biểu hiện trên hai mặt: hiện vật và giá trị.
Hiện vật đợc cụ thể bởi số lợng (hay khối lợng) và chất lợng (hay phẩm cấp).
Giá trị chính là giá thành của sản phẩm sản xuất nhập kho hoặc giá vốn của
thành phẩm đem tiêu thụ.
Nh vậy có sản xuất ra sản phẩm với số lợng nhiều, chất lợng tốt, giá
thành hạ mới tạo điều kiện cho quá trình tiêu thụ dễ dàng. Ngợc lại, thông qua
tiêu thụ thành phẩm hàng hoá mới đợc chuyển từ lĩnh vực sản xuất sang lĩnh
vực tiêu dùng, lúc đó giá trị, giá trị sử dụng của nó mới đợc thực hiện và cũng
chỉ khi đó hao phí lao động cá biệt của doanh nghiệp mới đợc xà hội thừa nhận
là hao phí lao động xà hội.
Khi sản xuất hàng hoá đợc tiêu thơ, chøng tá s¶n phÈm cđa doanh
nghiƯp s¶n xt ra phù hợp với thị hiếu ngời tiêu dùng và đợc xà hội chấp nhận
cả về lợng lẫn chất lợng.
Qua đó doanh nghiệp thu hồi đợc vốn bỏ ra, góp phần tăng nhanh tốc
độ luân chuyển vốn để không ngừng tái sản xuất cả về bề rộng lẫn chiều sâu.
Tạo điều kiện cho doanh nghiệp tự khẳng định mình trong cơ chế thị trờng
cạnh tranh khốc liệt.
5

Chuyên đề tốt nghiệp

Đứng trên góc độ toàn bộ nền kinh tế quốc dân, tiêu thụ là một bộ phận
không thể thiếu, nó là mạch máu của nền kinh tế thị trờng, là cầu nối trung
gian giữa một bên là ngời tiêu dùng và một bên là ngời sản xuất. Khi hoạt
động tiêu thụ thực hiện có hiệu quả sẽ làm cho nền sản xuất xà hội phát triển,
tái sản xuất mở rộng không ngừng. Đồng thời làm tiền đề cho cân đối sản xuất
và tiêu dùng, cân đối hàng tiền trong lu thông cũng nh cân đối giữa các ngành
các khu vực trong nền kinh tế.
Nh vậy, sản xuất và tiêu thụ thành phẩm vừa là công việc hàng ngày của
các doanh nghiệp, vừa là mối quan tâm hàng đầu của các nhà kinh doanh cũng
nh đối với toàn xà hội.
Từ ý nghĩa thành phẩm và tiêu thụ thành phẩm nói trên ta thấy tổ chức
sản xuất thành phẩm và tiêu thụ thành phẩm là vô cùng quan trọng không chỉ
là vấn đề sống còn của mọi doanh nghiệp sản xuất mà còn ảnh hởng trực tiếp
đến đời sống xà hội của toàn bộ nền kinh tế quốc dân.
Để tổ chức sản xuất thành phẩm và tiêu thụ thành phẩm có hiệu quả của
doanh nghiệp thì kế toán nói chung, kế toán thành phẩm và tiêu thụ thành
phẩm nói riêng đà và đang là công cụ thực sự quan trọng cùng với các công cụ
quản lý khác ngày càng cải tiến, đổi mới và phát huy tác dụng đáp ứng yêu
cầu quản lý trong cơ chế thị trờng.
Số liệu của kế toán thành phẩm và tiêu thụ thành phẩm phản ảnh một
cách đầy đủ kịp thời tình hình thực hiện kế hoạch sản xuất kinh doanh của
doanh nghiệp đến từng loại sản phẩm, tình hình nhập - xuất - tồn kho thành
phẩm. Qua việc cung cấp thông tin kinh tế cần thiết này mà ngời điều hành
doanh nghiệp có thể biết đợc mức độ hoàn thành sản xuất, tiêu thụ sản phẩm,
phát hiện kịp thời những thiếu sót của từng khâu trong quá trình lập và thực
hiện kế hoạch, đảm bảo duy trì sự cân đối thờng xuyên các yếu tố trong quá
trình sản xuất- tiêu thụ- dự trữ từ đó có biện pháp cụ thể phù hợp để đạt hiệu
quả cao hơn.

Để đảm bảo vai trò cung cấp thông tin cho yêu cầu quản lý và đánh giá
hiệu quả của những thông tin đó, kế toán thành phẩm và tiêu thụ thành phẩm
phải thực hiện các nhiệm vụ sau:
- Tổ chức theo dõi, phản ánh chính xác, đầy đủ, kịp thời và giám đốc
chặt chẽ tình hình hiện có và sự biến động của từng loại thành phẩm trên cả
hai mặt hiện vật và giá trị.
- Phản ánh và giám đốc tình hình thực hiện kế hoạch tiêu thụ theo từng
phơng thức bán hàng, từng khách hàng, tình hình thanh toán tiền hàng, thanh
toán với ngân sách và xác định chính xác kết quả tiêu thụ.
- Phản ánh và giám đốc chi phí bán hàng phát sinh trong kỳ phân bổ
chính xác chi phí bán hàng cho thành phÈm tiªu thơ.

6


Chuyên đề tốt nghiệp

- Lập và gửi báo cáo kế toán liên quan đến thành phẩm và tiêu thụ thành
phẩm theo đúng chế độ và kịp thời tiến hành phân tích tình hình sản xuất và
tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp.
Việc thực hiện tốt các nhiệm vụ trên có ý nghĩa hết sức quan trọng
trong việc quản lý thành phẩm và tiêu thụ thành phẩm. Song vai trò, nhiệm vụ
của kế toán thành phẩm và tiêu thụ thành phẩm chỉ phát huy tác dụng khi cán
bộ kế toán nắm vững nội dung tổ chức hạch toán thành phẩm và tiêu thụ thành
phẩm.
1.2. Các phơng thức tiêu thụ sản phẩm chủ yếu.
Tiêu thụ thành phẩm là việc đa thành phẩm từ lĩnh vực sản xuất vào lĩnh
vực lu thông để thực hiện việc tiêu dùng theo những mục đích đà xác định.
Quá trình tiêu thụ thành phẩm là quá trình thực hiện giá trị và giá trị sử dụng
thông qua quan hệ trao đổi. Trong quan hệ này, doanh nghiệp chuyển nhợng

cho ngời mua thành phẩm của mình và thu lại ở ngời mua số tiền hàng tơng
ứng với giá trị của thành phẩm đó.
Các phơng thức tiêu thụ sản phẩm chủ yếu:
- Phơng thức tiêu thụ trực tiếp: Theo phơng thức này, bên mua sẽ cử ngời đến trực tiếp tại bên bán để nhận hàng, khi hàng bàn giao xong cho bên mua
thì chính thức coi là tiêu thụ và bên bán mất quyền sở hữu về số hàng đà giao.
- Phơng thức chuyển hàng chờ chấp nhận: Theo phơng thức này, ngời
bán hàng sẽ chuyển hàng đến địa điểm mà ngời mua yêu cầu ghi trong hợp
đồng, hàng khi chuyển vẫn thuộc quyền sở hữu của ngời bán, chỉ khi nào đợc
ngời mua chấp nhận một phần hay toàn bộ thì lợng hàng hoá đó mới đợc coi là
tiêu thụ, ngời bán mất quyền sở hữu và ghi nhận doanh thu.
- Phơng thức đại lý, ký gửi: Theo phơng thức này, doanh nghiệp gửi
hàng đi cho khách hàng, khi đó sản phẩm vẫn thuộc quyền sở hữu của doanh
nghiệp nên cha phản ánh doanh thu mà chỉ khi nào khách hàng trả tiền hoặc
chấp nhận trả tiền mới đợc coi là tiêu thụ, ngời bán mất quyền sở hữu và ghi
nhận doanh thu.
- Phơng thức bán hàng trả góp: Là phơng thức bán hàng thu tiền chậm
làm nhiều lần, khi giao hàng cho ngời mua thì hàng đợc coi là tiêu thụ.
Ngoài các phơng thức tiêu thụ trên còn có một số phơng thức tiêu thụ
khác nh: tiêu thụ nội bộ, thanh toán lơng, thởng, chào hàng quảng cáo.
Nh vậy, với các phơng thức bán hàng khác nhau, hµnh vi giao hµng vµ
thu tiỊn cã thĨ cã những khoảng cách nhất định về không gian, thời gian. Nhng bất cứ phơng thức nào mà doanh nghiệp sử dụng cũng đều tuân theo một
nguyên tắc là chỉ xác định đợc doanh thu bán hàng trong trờng hợp đà thu đợc
tiền hoặc bên mua chấp nhận thanh toán và không đợc coi là tiêu thụ khi cha
chuyển quyền sở hữu cho bên mua. Việc phân chia nh vậy giúp cho doanh
nghiệp tổ chức công tác kế toán bán hàng một cách thích hợp, góp phần đôn

7


Chuyên đề tốt nghiệp

đốc thanh toán luân chuyển hàng hoá kịp thời, đúng hạn, tránh việc chiếm
dụng vốn của nhau, từ đó xác định doanh thu bán hàng một cách chính xác.
II.Các phơng thức tính giá thành phẩm xuất kho
Vì thành phẩm nhập kho có thể có những thay đổi về giá, khác nhau ở
từng thời điểm nên việc tính toán, định giá thực tế thành phẩm xuất kho có thể
áp dụng một trong những phơng pháp sau:
- Phơng pháp giá bình quân gia quyền.
- Phơng pháp nhập trớc xuất trớc.
- Phơng pháp nhập sau xuất trớc.
- Phơng pháp đích danh.
- Phơng pháp giá hạch toán.
+ Phơng pháp giá bình quân gia quyền: Theo phơng pháp này, giá thực
tế thành phẩm xuất kho trong kỳ đợc tính theo giá bình quân bao gồm bình
quân cả kỳ dự trữ, hay bình quân cuối kỳ trớc hoặc bình quân sau mỗi lần
nhập.
Giá thực tế
thành phẩm
xuất kho
Trong đó:
Giá đơn
vị bình =
quân

=

Số lợng
thành phẩm
xuất kho

x

Giá đơn
vị bình
quân.

Giá thực tế thành phẩm tồn đầu kỳ + nhập trong kỳ
Lợng thực tế thành phẩm tồn đầu kỳ + nhập trong kỳ.

+ Phơng pháp nhập trớc, xuất trớc (FIFO): Theo phơng pháp này,
giá thực tế của thành phẩm nhập trớc sẽ dùng làm giá để tính giá thực tế thành
phẩm xuất trớc và do vậy trị giá thành phẩm tồn kho cuối kỳ sẽ là giá thực tế
của thành phẩm nhập kho sau cùng.
+ Phơng pháp nhập sau, xuất trớc (LIFO): Với phơng pháp này giá
thực tế của thành phẩm nhập sau sẽ dùng làm giá để tính giá thực tế thành
phẩm xuất trớc và do vậy trị giá thành phẩm tồn kho cuối kỳ là giá thực tế của
thành phẩm tính theo đơn giá của các lần nhập đầu kỳ.
+ Phơng pháp đích danh: Theo phơng pháp này thành phẩm đợc xác
định giá trị theo đơn chiếc hay từng lô và giữ nguyên từ lúc nhập vào kho cho
đến lúc xuất kho (trừ trờng hợp điều chỉnh).
+ Phơng pháp giá hạch toán: Nhằm đơn giản cho công tác kế toán
trong trờng hợp giá hàng tồn kho có nhiều biến động. Theo cách đánh giá này,
8


Chuyên đề tốt nghiệp

toàn bộ thành phẩm biến động trong kỳ đợc tính theo giá hạch toán (giá kế
hoạch hoặc một loại giá lẻ định trong kỳ). Cuối kỳ, kế toán sẽ tiến hành điều
chỉnh từ giá hạch toán sang giá thực tế theo công thức:

Giá thực tế
thành phẩm
xuất trong kỳ
Trong đó:

=

Giá hạch toán
thành phẩm
xuất trong kỳ

x Hệ số giá

Giá thực tế thành phẩm
tồn kho đầu kỳ

+

Giá thực tế thành phẩm
nhập kho trong kỳ

Hệ số giá =
Giá hạch toán thành phẩm
Giá hạch toán thành phẩm
tồn kho đầu kỳ
+ nhập kho trong kỳ
Trong đánh giá thành phẩm doanh nghiệp không sử dụng giá thị trờng
vì giá thị trờng thờng xuyên biến động nếu phản ánh thì sẽ phức tạp, hoàn toàn
không cần thiết và không thể hiện tính khách quan.
Do vậy, doanh nghiệp phải căn cứ vào đặc điểm hoạt động sản xuất

kinh doanh, khả năng trình độ của cán bộ kế toán cũng nh yêu cầu quản lý để
đăng ký phơng pháp đảm bảo nguyên tắc nhất quán trong các niên độ kế toán.
III. Hạch toán chi tiết thành phẩm.
3.1. Chøng tõ sư dơng:
Mäi nghiƯp vơ kinh tÕ ph¸t sinh và thực sự hoàn thành đều phải đợc lập
chứng từ làm cơ sở pháp lý cho mọi số liệu trên tài khoản, sổ kế toán, báo cáo
kế toán. Do đó cần phải tổ chức luân chuyển chứng từ một cách khoa học, hợp
lý đảm bảo tính chính xác, kịp thời của số liệu kế toán.
Theo chế độ chứng từ kế toán qui định các chứng từ chủ yếu về kế toán
thành phẩm bao gồm:
+ Phiếu nhập kho: Làm căn cứ ghi thẻ kho, thanh toán tiền hàng, xác
định trách nhiệm với những ngời có liên quan và ghi sổ kế toán.
+ Phiếu xuất kho: Làm căn cứ để hạch toán chi phí sản xuất tính giá
thành sản phẩm và kiểm tra, thực hiện định mức tiêu hao vật t.
+ Phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ: Là căn cứ để thủ kho ghi vào
thẻ kho, kế toán ghi sổ chi tiết làm chứng từ vận chuyển trên đờng.
3.2. Sổ kế toán chi tiết thành phẩm.
Là sổ dùng để theo dâi, hƯ thèng ho¸ c¸c nghiƯp vơ kinh tÕ ph¸t sinh,
chi tiết cụ thể cho từng loại thành phẩm để cung cấp thông tin chi tiết cho ngời
quản lý.

9


Chuyên đề tốt nghiệp

+ Sổ (thẻ) kho: Đợc dùng để theo dâi sè lỵng nhËp - xt- tån kho cđa
tõng loại thành phẩm. Thẻ kho dùng để hạch toán ở kho không phân biệt hạch
toán chi tiết thành phẩm theo phơng thức nào.
+ Sổ (thẻ) kế toán chi tiết thành phẩm.

+ Sổ đối chiếu luân chuyển.
+ Sổ số d.
Cả 3 sổ này dùng để hạch toán tình hình biến động thành phẩm về mặt
giá trị hoặc cả số lọng và giá trị phụ thuộc vào phơng pháp hạch toán chi tiết
áp dụng trong doanh nghiệp.
Ngoài các sổ kế toán nêu trên còn có thể sử dụng các bảng kê nhập,
xuất, các bảng luỹ kế tổng hợp nhập - xuất- tồn kho thành phẩm phục vụ cho
việc ghi sổ kế toán đợc nhanh chóng kịp thời.
3.3. Các phơng pháp hạch toán chi tiết thành phẩm.
Để đáp ứng kịp thời trong công tác kế toán thành phẩm tất yếu phải tiến
hành hạch toán chi tiết hàng ngày. Hạch toán chi tiết thành phẩm đòi hỏi phải
phản ánh cả về giá trị, số lợng, chất lợng của từng loại thành phẩm theo từng
kho và từng ngời phụ trách vật chất. Trong thực tế hiện nay có 3 phơng pháp
hạch toán chi tiết thành phẩm sau đây:
3.3.1. Phơng pháp thẻ song song (Sơ đồ 1).
+ ở kho: Thủ kho dùng thẻ kho để phản ánh tình hình nhập - xuất- tồn
kho thành phẩm về mặt số lợng. Mỗi chứng từ ghi một dòng vào thẻ kho. Thẻ
kho đợc mở cho từng loại thành phẩm.
+ ở phòng kế toán: Kế toán sử dụng sổ (thẻ) chi tiết thành phẩm để ghi
chép, phản ánh tình hình nhập, xuất hàng ngày của từng loại thành phẩm ở
từng kho trên cả hai chỉ tiêu số lợng và giá trị. Cuối tháng, sau khi đối chiếu
với thẻ kho, kế toán tiến hành lập bảng tổng hợp nhập - xuất- tồn kho thành
phẩm làm căn cứ để đối chiếu với kế toán tổng hợp.
Sơ đồ 1: (Trang sau)

hạch toán chi tiết thành phẩm theo phơng pháp thẻ song song

Phiếu nhập
kho

10

Bảng tổng
hợp nhập,
xuất, tồn kho
thành phẩm


Chuyên đề tốt nghiệp

Thẻ (sổ) chi
tiết thành phẩm

Thẻ kho
Phiếu xuất
kho

Kế toán tổng
hợp

Ghi chú:

Ghi hàng ngày
Ghi cuối ngày
Quan hệ đối chiếu
Phơng pháp này có u nhợc điểm sau:
Ưu điểm: Ghi chép đơn giản, dễ kiểm tra, đối chiếu.
Nhợc điểm: Việc ghi chép giữa thủ kho và phòng kế toán còn trùng lặp về
chỉ tiêu số lợng. Hơn nữa việc đối chiếu, kiểm tra chủ yếu tiến hành vào cuối
tháng, do vậy hạn chế chức năng kiểm tra của kế toán.

3.3.2. Phơng pháp đối chiếu luân chuyển (sơ đồ 2).
+ Tại kho: Giống phơng pháp thẻ song song.
+ Tại phòng kế toán: Không mở thẻ kế toán chi tiết mà mở sổ đối chiếu
luân chuyển để hạch toán số lợng và số tiền cuả từng loại thành phẩm. Sổ ghi
này mỗi tháng một lần vào cuối tháng trên cơ sở tổng hợp c¸c chøng tõ nhËp,
xt ph¸t sinh trong th¸ng cđa tõng thành phẩm, mỗi thứ chỉ ghi một dòng
trong sổ. Cuối tháng đối chiếu số lợng thành phẩm trên sổ đối chiếu luân
chuyển với thẻ kho, đối chiếu số tiền với kế toán tổng hợp.
Sơ đồ 2: (Trang sau)

Hạch toán chi tiết thành phẩm theo phơng pháp sổ đối
chiếu luân chuyển

Phiếu nhập
kho

Bảng kê nhập
Sổ đối chiếu
11
luân chuyển


Chuyên đề tốt nghiệp

Thẻ kho

Kế toán tổng
hợp

Phiếu xuất

kho

Bảng

kê xuất

Ghi chú:

Ghi hàng ngày
Ghi cuối ngày
Quan hệ đối chiếu
Phơng pháp này có u nhợc điểm sau:
Ưu điểm: Khối lợng ghi chép giảm do chỉ ghi một lần vào cuối tháng.
Nhợc điểm: Công việc bị dồn vào cuối tháng, việc cung cấp thông tin
không kịp thời, ghi sổ còn bị trùng lắp về chỉ tiêu số lợng.
3.3.3.Phơng pháp sổ số d ( sơ đồ 3): Phơng pháp phổ biến hiện nay.
Tại kho: Thủ kho sử dụng thẻ kho để phản ánh ghi chép tình hình nhập,
xuất kho hàng ngày của từng thành phẩm về mặt số lợng. Định kỳ theo qui
định thủ kho tiến hành phân loại chứng từ nhập, xuất riêng rồi lËp phiÕu giao
nhËn chøng tõ nép cho kÕ to¸n. Cuèi tháng thủ kho ghi rõ số tồn kho theo từng
loại thành phẩm vào sổ số d.
Tại phòng kế toán: Định kỳ nhân viên kế toán phải xuống kho để hớng
dẫn và kiểm tra việc ghi chép thẻ kho của thủ kho và thu nhận chứng từ. Khi
nhận đợc chứng từ kế toán kiểm tra và tính giá chứng từ (theo giá hạch toán),
tổng cộng số tiền và ghi vào cột số tiền trên phiếu giao nhận chứng từ.
Đồng thời, ghi số tiền vừa tính đợc của từng nhóm thành phẩm vào bảng
luỹ kế nhập xuất - tồn kho thành phẩm. Tiếp đó cộng số tiền nhập, xuất
trong tháng và dựa vào số d đầu tháng để tính ra số d cuối tháng của từng
nhóm thành phẩm. Số d này đợc dùng để đối chiếu với số d trên sổ d (trên sổ
d tính bằng cách lấy số lợng tồn kho nhân với giá hạch toán).

Sơ đồ 3: (Trang sau)
Hạch toán chi tiết thành phẩm theo phơng pháp sổ số d

PhiÕu giao nhËn
chøng tõ nhËp

PhiÕu nhËp
kho
Sỉ sè d
12

B¶ng l kÕ nhËp,
xuÊt, tån kho
T.phÈm


Chuyên đề tốt nghiệp

Thẻ kho
Kế toán tổng hợp

Phiếu xuất
kho

Phiếu giao nhận
chứng từ xuất

Ghi chú:
Ghi hàng ngày.
Ghi cuối tháng

Quan hệ đối chiếu
Phơng pháp này có u nhợc điểm sau:
Ưu điểm: Giảm bớt số lợng ghi sổ kế toán, công việc tiến hành đều
trong tháng.
Nhợc điểm: Do kế toán chỉ ghi chép theo chỉ tiêu giá trị nên không biêt
trớc đợc số hiện có, tình hình tăng giảm của từng loại sản phẩm mà phải xem
số liệu trên thẻ kho. Ngoài ra việc kiểm tra phát hiện sai sót rất khó khăn.
IV. Hạch toán tổng hợp thành phẩm.
Thành phẩm là tài sản lu động, thuộc nhóm hàng tồn kho của doanh
nghiệp. Việc mở các tài khoản tổng hợp, ghi chép sổ kế toán và xác định giá
trị hàng tồn kho, giá trị hàng bán ra hoặc xuất dùng tuỳ thuộc vào doanh
nghiệp, kế toán hàng tồn kho theo phơng pháp kê khai trờng xuyên là phơng
pháp theo dõi tình hình hiện có, biến động tăng, giảm vật t, thành phẩm, hàng
hoá một cách thờng xuyên liên tục. Phơng pháp này đợc áp dụng trong các
doanh nghiệp sản xuất hoặc kinh doanh thơng mại, kinh doanh các mặt hàng
sản xuất khác nhau có giá trị lớn, kỹ thuật cao.
Phơng pháp kiểm kê định kỳ là phơng pháp không theo dõi một cách thờng xuyên liên tục vầ tình hình biến động của các loại vật t hàng hoá mà chỉ
phản ánh giá trị tồn kho đầu kỳ và cuối kỳ của chúng trên cơ sở kiểm kê cuối
kỳ, xác định lợng tồn kho thùc tÕ, cha xuÊt dïng cho s¶n xuÊt kinh doanh và
các mục đích khác. Phơng pháp này chỉ thích hợp với các doanh nghiệp sản
xuất có qui mô nhỏ, chỉ tiến hành một loại hoạt động hoặc ở các đơn vị kinh
doanh các mặt hàng có giá trị thấp, mặt hàng nhiều.
Do đó, doanh nghiệp tuỳ thuộc đặc điểm sản xuất kinh doanh mà áp
dụng một trong hai phơng pháp trên. Khi đà chọn phơng pháp nào thì phải

13


Chuyên đề tốt nghiệp

công khai ở bản thuyết minh báo cáo tài chính và phải nhất quán không tuỳ
tiện thay đổi.
4.1. Tài khoản sử dụng.
+ Tài khoản 155- Thành phẩm: Tài khoản này đợc sử dụng để phản ánh
giá trị hiện có và tình hình biến động của các loại thành phẩm nhập kho của
doanh nghiệp theo giá trị thực tế.
+ Tài khoản 632- Giá vốn hàng bán: Tài khoản này đợc dùng để theo
dõi giá trị vốn của hàng hoá, thành phẩm, lao vụ, dịch vụ xuất bán trong kỳ.
Giá vốn bán có thể là giá thành công xởng thực tế của thành phẩm xuất bán
hay giá thành thực tế của lao vụ, dịch vụ cung cấp hoặc giá trị mua thực tế của
hàng hoá tiêu thụ.
Ngoài ra còn sử dụng các tài khoản liên quan nh tài khoản 154, 111,
112, 157,.... và sử dụng tài khoản 631 (giá thành sản xuất) đối với phơng pháp
kiểm kê định kỳ.
4.2. Phơng pháp hạch toán.
4.2.1. Hạch toán thành phẩm theo phơng pháp kê khai thờng xuyên.
Phơng pháp này đợc hạch toán theo sơ đồ 4.
Sơ đồ 4:(Trang sau)

Hạch toán tổng quát thành phẩm theo phơng pháp kê
khai thờng xuyên

TK 154

TK 155
(1)

TK 157,632
(5)

14


Chuyên đề tốt nghiệp

TK 157,632

TK 642,1381
(2)

(6)

TK 642, 3381

TK 128,222
(3)

(7)

TK 421

TK 421
(4)

Ghi chú:

(8)

(1)- Sản xuất hoặc thuê ngoài gia công chế biến nhập kho.
(2)- Sản phẩm gửi bán, ký gửi đại lý hoặc hàng bán bị trả lại.

(3)- Thành phẩm phát hiện thừa khi kiểm kê.
(4)- Đánh giá tăng.
(5)- Thành phẩm xuất bán, đổi, biếu tặng, trả lơng cho CNV.
(6)- Thành phÈm thiÕu khi kiĨm kª.
(7)- Gãp vèn liªn doanh b»ng thành phẩm.
(8)- Đánh giá giảm.

4.2.2. Hạch toán thành phẩm theo phơng pháp kiểm kê định kỳ.
Phơng pháp này đợc hạch toán theo sơ đồ sau:
Sơ đồ 5: (Trang sau)

Hạch toán tổng quát thành phẩm theo phơng pháp kiểm
kê định kỳ

TK 155,157

TK 632
(1)

TK 155,157
(3)

15


Chuyên đề tốt nghiệp

TK 631

TK 911

(2)

Ghi chú:

(4)

(1)- Kết chuyển trị giá thành phẩm tồn kho đầu kỳ.
(2)- Giá thành sản phẩm sản xuất xong nhập kho.
(3)- Kết chuyển trị giá tồn kho cuối kỳ thành phẩm.
(4)- Giá thị thành phẩm đà tiêu thụ.

V. Tổ chức hạch toán tiêu thụ thành phẩm.
5.1. Kế toán doanh thu bán hàng.
Tài khoản sử dụng: TK 511- Doanh thu bán hàng, TK này dùng để
phản ¸nh tỉng sè doanh thu b¸n hµng thùc tÕ cđa doanh nghiệp trong kỳ sản
xuất kinh doanh.
Các phơng thức tiêu thụ chủ yếu:
+ Kế toán doanh thu bán hàng trực tiếp.
+ Kế toán doanh thu bán hàng đại lý.
+ Kế toán bán hàng trả góp.
Toàn bộ trình tự hạch toán tiêu thụ thành phẩm có thể đợc trình bày
khái quát qua sơ đồ sau:

Sơ đồ 6:

Doanh thu bán hàng trực tiÕp

TK 333

TK 511

(6)

TK 111,112
(1)

16


Chuyên đề tốt nghiệp

TK 521

TK 131
(7)

(2)

TK 531

TK 331
(8)

(3)

TK 532

TK 152,153
(9)

(4)

TK 911

TK 334
(10)

Ghi chú:

Sơ đồ 7a:

(5)

(1)- Doanh thu bán hàng thu tiền ngay.
(2)- Doanh thu phải thu của khách hàng.
(3)- Doanh thu thanh toán bù trừ.
(4)- Doanh thu hàng đổi hàng.
(5)- Doanh thu dùng sản phẩm trả lơng cho công nhân viên.
(6)- Thuế doanh thu, thuế tiêu thụ đặc biệt phải nộp.
(7)- Chiết khấu bán hàng cho khách hàng.
(8)- Giảm giá hàng bán cho khách hàng.
(9)- Giá trị hàng đà bán bị trả lại.
(10)- Kết chuyển doanh thu thuần.

Hạch toán bán hàng đại lý (bên gửi)

TK 155,156

TK 157

TK 333

TK 511
(3)

(1)

17

TK 111,112
(4)


Chuyên đề tốt nghiệp

TK 632
(2)

TK 131
(5)
TK 911
(7)
(8)

TK 611
(1)
Ghi chú:

Sơ đồ 7b:

TK 641

(1)- Giá trị hàng gửi bán giao cho đại lý.
(2)- Giá trị hàng gửi bán đà tiêu thụ.
(3)- Thuế doanh thu phải nộp.
(4)- Doanh thu bán hàng thu bằng tiền.
(5)- Số tiền phải thu của khách hàng.
(6)- Số tiền hoa hồng phải trả cho bên nhận đại lý.
(7)- Kết chuyển trị giá vốn hàng bán.
(8)- Kết chuyển doanh thu trừ thuế.
Hạch toán bán hàng đại lý (bên đại lý)

TK 333

TK 511

TK 111,112

(3)
TK 911

(1)
(4)

TK 111,112

TK 331
(5)

Ghi chó:

(2)

(1)- PhÇn doanh thu nhận bán hàng ký gửi đợc hởng.
(2)- Số tiền bán hàng ký gửi phải trả cho bên gửi bán
(3)- Thuế doanh thu phải nộp.
(4)- Kết chuyển doanh thu thuần.
(5)- Thanh toán tiền hàng cho bên gửi bán.

Sơ đồ 8:

18


Chuyên đề tốt nghiệp

Kế toán bán hàng trả góp

TK 333
TK 511
(4)

TK131
(2)

TK111,112
(3)

TK 155,156 TK 632 TK 911
(1)
(5)

(6)
TK 711
(7)
Ghi chú:

(1)- Trị giá vốn bán hàng.
(2)- Doanh thu bán hàng tính theo giá trị thời điểm bán.
(3)- Ngời mua trả tiền.
(4)- Thuế doanh thu phải nộp.
(5)- Kết chuyển trị giá vốn hàng bán.
(6)- Kết chuyển doanh thu thuần.
(7)- Chênh lệch tăng do trả chậm.

5.2. Kế toán các khoản giảm trừ doanh thu.
Theo chế độ kế toán hiện hành có qui định một số tài khoản giảm trừ
doanh thu nh chiết khấu bán hàng (đuợc hạch toán thẳng vào chi phí hoạt động
tài chính), doanh thu hàng bán bị trả lại. Điều này rất thuận lợi cho công tác
hạch toán kế toán doanh thu đợc chính xác, giúp cho việc xác định kết quả
kinh doanh một cách nhanh nhất và đầy đủ nhất, mặc dù các chi phí đó làm
giảm doanh thu nhng nó lại có một ý nghĩa tích cực đối với khách hàng. Do
vậy, việc hạch toán các khoản giảm trừ một cách hợp lý là cần thiết đối với
công tác kế toán.
Tài khoản sử dụng:
+ Tài khoản 811- Chi phí hoạt động tài chính.
Tài khoản này dùng để phản ánh những chi phí và những khoản lỗ liên
quan đến các hoạt động kinh doanh.
Nó phản ánh số tiền mà doanh nghiệp phải bỏ ra để phục vụ cho hoạt
động sản xuất kinh doanh của mình
+ Tài khoản 531- Hàng bán bị trả lại.
Theo dõi doanh thu của một số hàng hoá, thành phẩm đà tiêu thụ bị

khách hàng trả lại. Hàng bán bị trả lại do không tôn trọng hợp đồng ký kết nh
hàng không phù hợp yêu cầu, hàng kém phẩm chất,...
+ Tài khoản 532- Giảm giá hàng bán.
19


Chuyên đề tốt nghiệp

Đợc sử dụng để theo dõi toàn bộ các khoản giảm giá hàng bán cho
khách hàng trên giá bán đà thoả thuận. Gồm các khoản giảm giá do hàng kém
phẩm chất, giao hàng không đúng địa điểm, thời gian hay hồi khấu do mua
một khối lợng hàng lớn trong một khoảng thời gian nhất định và khoản giảm
trừ trên giá bán thông thờng vì mua khối lợng lớn hàng hoá trong một đợt.
Kế toán các khoản giảm trừ doanh thu đợc khái quát qua các sơ đồ sau:
Sơ đồ 9:
Kế toán chi phí hoạt động tài chính

TK 111,112,131

TK 811
(1)

TK 911
(2)

Ghi chú: (1)- Chi phí hoạt động tài chính.
(2)- K/ c CP HĐTC sang Xác định kết quả kinh doanh.
Sơ đồ 10:
Kế toán hàng bán bị trả lại

TK 111,112

TK 531
(1)

TK 511
(2)

TK 911

TK 155,156
(3)

Ghi chú:

(1)- Trả lại tiền cho ngời mua về số hàng bị trả lại.
(2)- Cuối kỳ kết chuyển doanh thu hàng bán bị trả lại.
(3)- Giá vốn hàng bán bị trả lại nhập kho.

Sơ đồ 11:

Kế toán giảm giá hàng bán

TK 111,112,131

TK 532
(1)

Ghi chú:

TK 511
(2)

(1)- Số tiền giảm giá hàng bán cho ngời mua.
20


Chuyên đề tốt nghiệp

(2)- Cuối kỳ kết chuyển số giảm giá hàng bán vào TK 511.
VI. Kế toán các khoản thanh toán trong tiêu thụ.

Trong quá trình tiêu thụ thành phẩm, ngoài việc theo dõi doanh thu bán
hàng và các khoản giảm trừ doanh thu thì việc theo dõi các khoản thanh toán
trong tiêu thụ rất quan trọng. Nó phản ánh quan hệ của doanh nghiệp với Nhà
nớc thông qua thuế, phản ánh quan hệ của doanh nghiệp với khách hàng.
6.1.Thanh toán với ngân sách.
Trong tiêu thụ có 3 khoản thuế phải nộp cho Nhà nớc là:
+ Thuế doanh thu (TK 3331) là loại thuế gián thu đợc thu trên doanh
thu của doanh nghiệp.
+ Thuế tiêu thụ đặc biệt (TK 3332) là loại thuế gián thu đợc thu trên
doanh thu của một số mặt hàng nhất định mà doanh nghiệp sản xuất nh rợu,
bia, thuốc lá,...
+ Thuế xuất khẩu (TK 3333) là số thuế mà hàng hoá, sản phẩm phải
chịu khi xuất khẩu hoặc qua biên giới Việt Nam. ở đây giá thuế xuất khẩu là
giá bán tại cửa khẩu đi theo hợp đồng (giá FOB).
Để phản ánh các khoản thanh toán với ngân sách, kế toán sử dụng tài
khoản 333. Trình tự hạch toán đợc khái quát qua sơ đồ 12 sau:
Sơ đồ 12:
Kế toán thuế tiêu thụ

TK 111,112

TK 333
(2)

TK 511
(1)

Ghi chó:

(1)- Th doanh thu ph¶i nép.
(2)- Nép th cho Nhà nớc bằng tiền mặt hoặc tiền gửi.
* Từ ngày 01/01/1999 thực hiện thuế giá trị gia tăng: Phơng pháp hạch
toán thuế giá trị gia tăng nh sau:
Thuế VAT là thuế gián thu tính trên giá trị tăng thêm của hàng hoá,
dịch vụ phát sinh trong quá trình sản xuất, lu thông đến tiêu dùng. Thuế VAT
cơ sở kinh doanh nộp thuế theo 1 trong 2 phơng pháp:
+ Phơng pháp khấu trừ: Phớng pháp này áp dụng trong các doanh
nghiệp kinh doanh đà áp dụng đầy đủ chế độ hoá đơn chứng từ.
Số thuế VAT

Thuế VAT đầu ra

21

Thuế VAT đầu vào


Chuyên đề tốt nghiệp

phải nộp
Trong đó:

==

phải nộp

_

phải nộp

Thuế VAT
Giá tính thuế của hàng
Thuế xuất VAT
đầu ra
=
hoá dịch vụ chịu
x
của hàng hoá
phải nộp
thuế bán ra
dịch vụ đó
Thuế VAT đầu Tổng thuế VAT ghi trên hoá đơn giá trị gia tăng mua hàng
vào phải nộp = hoá d/vụ hoặc chứng từ nộp thuế VAT của h/hoá nhập khẩu
Phơng pháp trực tiếp: Phơng pháp này áp dụng ở những cơ sở kinh
doanh cha áp dụng đầy đủ hoá đơn chứng từ theo qui định hay ở những cơ sở
kinh doanh vàng bạc.
Số thuế VAT phải nộp = GTGT chịu thuế VAT x Thuế xuất.
Trong đó:

GTGT chịu thuế = DT đầu ra - DS mua vào tơng ứng.
TK 3331Thuế phải nộp dùng để phản ánh số thuế VAT phải nộp đà nộp,
đà khấu trừ. Tài khoản này áp dụng ở những cơ sở kinh doanh có mặt hàng
chịu thuế VAT.
Kế toán thuế VAT:
+ Với doanh nghiệp tính thuế VAT theo phơng pháp khấu trừ
Sơ đồ 13: (Trang sau)

Trình tự kế toán thuế VAT

TK 111,112,331 TK 151,152,211

TK 511

TK 111,112,331

(2a)

(1a)

TK 133

TK 3331

22


Chuyên đề tốt nghiệp

(3)

(2b)
TK 111,112
(6)

(1b)

TK 632 TK 721
(5a)
TK 142
(8a)

(8b)

(4)

(5b)

(7)
Ghi chú:(1a)- Doanh thu bán hàng không có thuế.
(1b)- Thuế VAT đầu ra phải nộp trong kỳ.
(2a)- Giá mua vật t, hàng hoá, tài sản cha có thuế VAT.
(2b)- Thuế VAT đầu vào đợc khấu trừ.
(3)- Thuế VAT đầu vào đợc khấu trừ với thuế VAT đầu ra phải nộp
(4)- Nộp thuế VAT vào ngân sách.
(5a)- Thuế VAT đợc miễn giảm nhận lại bằng tiền.
(5b)- Thuế VAT đợc miễn giảm trừ vào số phải nộp.
(6)- Thuế VAT đợc nhận lại bằng tiền.
(7)- Thuế VAT đầu vào không đợc khấu trừ tính vào trị giá vốn hàng
bán ra trong kỳ.
(8a,b)- Thuế VAT đầu vào không đợc tính khấu trừ quá lớn khi tính

vào trị giá vốn trong kỳ tơng ứng với doanh thu số còn lại tính vào trị giá vốn
kỳ sau.
+ Với doanh nghiệp tính thuế VAT theo phơng pháp trực tiếp.
Sơ đồ 14( Trang sau)
Kế toán thuế VAT theo phơng pháp trùc tiÕp

TK 721

TK 111,112
(3)

TK 333.1
(2)

(4)

23

TK 642.6
(1)


Chuyên đề tốt nghiệp

Ghi chú:

(1)- Thuế VAT phải nộp trong kỳ.
(2)- Nộp thuế VAT cho ngân sách.
(3)- Thuế VAT đợc miễn giảm nhận lại bằng tiền.
(4)- Thuế VAT đợc miễn giảm, trừ vào số phải nộp.

6.2. Kế toán thanh toán với ngời mua
+ Tài khoản sử dụng: TK 131 Phải thu của khách hàng, dùng để theo
dõi các khoản thanh toán với khách hàng về tiền bán sản phẩm, hàng hoá.
Kết cấu TK 131:
Bên Nợ: * Số tiền phải thu của khách hàng vì sản phẩm hàng hoá đÃ
giao, lao vụ đà cung cấp và đợc xác định là tiêu thụ.
* Số tiền thừa trả lại cho khách.
Bên Có: * Số tiền khách hàng đà trả nợ.
* Số tiền đà nhận ứng trớc, trả cho khách.
* Số tiền giảm giá cho khách hàng sau khi đà giao hàng và khách
hàng có khiếu nại.
* Doanh thu của số hàng đà bán bị ngời mua trả lại.
* Số tiền chiết chấu bán hàng cho ngời mua.
Số d thông thờng là d nợ phản ánh các khoản phải thu của khách hàng
cá biệt có: Tiền khách hàng ứng trớc.
Trình tự hạch toán thanh toán với ngời mua đợc khái quát qua sơ đồ
sau:
(Sơ đồ 15 trang sau)

Sơ đồ 15:

Kế toán phải thu của khách hàng

TK 511

TK 131
(1)

TK 111,112

(2)
TK 521,531,532
(3)

24


Chuyên đề tốt nghiệp

TK 111,112

TK 139
(5)

Ghi chú:

(4)

(1)- Số tiền phải thu của khách hàng nhng cha thu.
(2)- Ngời mua trả tiền mua sản phẩm hàng hoá.
(3)- Chi phí hoạt động tài chính, hàng bán bị trả lại, giảm giá
hàng bán
(4)- Dự phòng phải thu khó đòi của khách hàng.
(5)- Chi hé cho ngêi mua vỊ chi phÝ vËn chun, bèc vác.

VII. Kế toán xác định kết quả kinh doanh
7.1.Hạch toán giá vốn hàng bán
Tài khoản sử dụng: TK 632-Giá vốn hàng bán, dùng để phản ánh trị
giá vốn của thành phẩm, hàng hoá, lao vụ, dịch vụ xuất bán trong kỳ.
Sơ đồ 16:

Kế toán giá vốn hàng bán theo phơng pháp kiểm kê định kỳ

TK 155,157

TK 632
(1)

TK 155,157
(3)

TK 631

TK 911
(2)

Ghi chú:

(4)

(1)- Kết chuyển giá thành, thành phẩm tồn kho đầu kỳ.
(2)- Giá thành thành phẩm nhập kho, lao vụ, dịch vụ hoàn thành
(3)- Kết chuyển giá thành, thành phẩm tồn kho cuối kỳ.
(4)- Cuối kỳ kết chuyển giá vốn thành phẩm, lao vụ, dịch vụ tiêu

thụ.
Hạch toán giá vốn hàng bán theo phơng pháp kê khai thờng xuyên, trình
tự hạch toán nh sau:
Sơ đồ 17:
Kế toán giá vốn hàng bán theo phơng pháp kê khai
thờng xuyên

TK 154,155,157

TK 632
25

TK 911