Thâm hụt kép tại việt nam: mối quan hệ nhân quả giữa thâm hụt ngân sách và tài khoản vãng lai

i


B GIÁO DO
I HC KINH T TP.HCM

CÔNG TRÌNH DỰ THI
GIẢI THƢỞNG NGHIÊN CỨU KHOA HỌC SINH VIÊN
“NHÀ KINH TẾ TRẺ – NĂM 2012”
TÊN CÔNG TRÌNH: THÂM HT KÉP TI VIT NAM: MI QUAN H NHÂN
QU GIA THÂM HT NGÂN SÁCH VÀ TÀI KHON VÃNG LAI

THUC NHÓM NGÀNH: KHOA HC KINH T

ii


MC LC
1. GII THIU (INTRODUCTION) 4
2. TNG QUAN V CÁC KT QU NGHIÊN C

(LITERATURE REVIEW) 7
2.1. Lý thuyt nn tng v Thâm ht kép (Theoretical basics) 7
2.1.1 Chính sách tài khóa 7
2.1.2 Tài khon vãng lai 8
2.1.3 Thâm ht kép 9
2.2. Nhng bng chng thc nghim v thâm ht kép trên th gii 10
2.3.  kin ca thâm ht kép ti Vit Nam 24
3. U (METHODOLOGY AND DATA) 33
3.1. u: 33
3.2. D liu: 35
4. NI DUNG VÀ KT QU NGHIÊN CU (RESULTS) 36
4.1. Kinh tính dng 36

4.2. King liên kt 37
4.3. Kinh nhân qu Granger 41
4.4. Kinh VECM 43
4.5. Gii thích kt qu kinh 47
5. TNG KT (CONCLUSIONS) 50
5.1. Kt qu nghiên cu: 50
5.2. Khuyn ngh gii pháp 50
iii


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

CSTK: Chính sách tài khóa
BD: Thâm ht ngân sách
CAD: Thâm ht tài khon vãng lai
IR: Lãi sut
ER: T giá hi 
LNER: Logarit  s t nhiên ca t giá hi 
ADF: Augmented Dickey  Fuller
VECM: Vector Error Correction Model
EU: Liên minh Châu Âu
OECD: T chc Hp tác và Phát trin Kinh t
IMF: Qu tin t quc t

iv


DANH MỤC BẢNG

Bng 2.1: T l thâm ht ngân sách, t l  ng GDP giai n 1990  1996
Bng 2.2: Thâm ht tài khon vãng lai Vit Nam giai n 1991-1996
Bng 2.3: Thâm ht ngân sách so vi GDP,  ng GDP  1997-2001
Bng 2.4: Tài khon vãng lai, tài khon vãng lai so vi GDP  1997-2001
Bng 2.5: T l thâm ht ngân sách so vi GDP  2002-2007
Bng 2.6: T l thâm ht tài khon vãng lai so vi GDP  2002-2007
Bng 4.1: Kt qu kim nh nghim  v ADF cho các bin
Bng 4.2: Kt qu kim nh nghim  v ADF cho sai phân bc 1 và 2
Bng 4.3: Kt qu kim nh nghim  v ADF cho phn  theo  pháp
Engle  Granger
Bng 4.4: Kt qu kim nh ng liên kt Johansen

Bng 4.5: Kt qu kim nh nhân qu Granger
Bng 4.6: Kt qu kim nh VECM
Bng 4.7: Kt qu kinh ADF ph
v


DANH MỤC HÌNH

Hình 2.1: Bn mi quan h có th có ca thâm ht kép
Hình 2.2: Mi quan h ca các bin kinh t gia thâm ht ngân sách, thâm ht tài
khon vãng lai, lãi sut và t giá
Hình 2.3: Thâm ht ngân sách, thâm ht tài khon vãng lai giai n 1990-2010

1


Tóm tắt
1. Lý do ch tài
Nn kinh t Vit Nam trong nh   n ti nhng v ln cn gii
quyc lt, h thng ngân hàng y






t 150  (11/01/2007) 
vi khng hong và bt n ca nn kinh t th gii trong nh
ng mnh m n th ng xut nhp khu. Tình trng nhp siêu và thâm ht tài
khon i. Hu ht các nhà nghiên cu cho rng thâm ht tài
khon vãng lai ln và liên tc là nguyên nhân ca s mt cân bng trong kinh t 
u này có ng ln tin trình kinh t trong dài
Nhà c luôn trong trng thái thâm ht. Thâm ht ngân sách và tài khon vãng lai
xut hing thi  c ta. Hithâm hụt képt hin ln
u tiên  Hoa K vào nhu mng USD b nh giá
cao và mt s i bng trong tài khot ngân

sách ca Mc  c, Thi mt vi v
 trong nhu thi thuyt thâm ht kép khng
nh rng mt s  trong thâm ht ngân sách s gây ra mt s 
trong thâm ht tài khon vãng lai và c li. Liu rng thâm ht cán cân vãng lai và
thâm ht ngân sách  Vit Nam có tn ti mt mi quan h ng qua li hay không,
nhóm chúng tôi tin hành thc hin bài nghiên cu thc nghi  kinh mi
quan h này ti Vit Nam. T t s  xut ci thin thâm ht tài khon
vãng lai.
2. Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu nghiên cu:  và
tài kho




 , 















t kép.
2


   ng qua li ca
chính sách tài khóa và tài khon vãng lai . 






  nh, 


, 

m ci thin s thâm ht kép ti Vit Nam.
3. u
- 















 n v chính sách
tài khóa, chính sách tin t 





  s n tài khon
vãng lai.
- 






 : 

















bin thâm ht ngân sách, thâm ht tài khon vãng lai, lãi sut ngn hn và t giá
h /


 , 

  Tài
chính. Tin hành kinh tính dng (unit root test) ADF (Augmented Dickey 
Fuller), ki  ng liên kt b   -  
pháp Johasen, ti n thc hin ki nh mi quan h nhân qu Granger và
cui cùng là dùng kinh VECM.
4. Ni dung nghiên cu
- Phn 1 : Gii thiu tng quan v bài nghiên cu
- Phn 2 : Lý thuyt thâm ht kép và các nghiên cu thc nghim v thâm ht kép
-  :  liu kinh gi thuyt thâm ht kép ti Vit
Nam

-  : Kinh gi thuyt thâm ht kép ti Vit Nam
-  : Kt lun và các khuyn ngh
5.  tài:
 tài nghiên cu ca chúng tôi kinh mi quan h gia thâm ht ngân sách và
thâm ht tài khon vãng lai  Vit Nam. Kt qu cho thy rng  c ta, thâm ht
ngân sácn thâm ht tài khon vãng lai. T mi quan h này, chúng ta có
th ng gii pháp nhm ci thin tình trng thâm ht kéo dài  Vi
3


tài c          i quan h này vào chui
nhng bài kinh lý thuyt thâm ht kép  c trên th gii.

6. ng phát trin c tài:
 tài ca chúng tôi còn tn tài nhiu hn chc nhng nhân
t n thâm hn s t,
lm phát, t giá hn, sng mnh m lên tài khon
vãng lai. Phân tích v ng ca chính sách tin t lên cán cân vãng lai và kt hp
chính sách tài khóa thông qua thu chi ngân sách và chính sách tin t nhm ci thin
cán cân vãng lai Ving phát trin c tài.


4

1. GIỚI THIỆU (INTRODUCTION)
Hu ht các nhà nghiên cu u cho rng thâm ht tài khon vãng lai ln và liên tc là
nguyên nhân ca s mt cân bng trong kinh t  mô và u này có nh ng ln
n tin trình kinh t trong dài hn. Mt trong các bin pháp mà các nhà hoch nh
chính sách và chính tr gia dùng  kim soát thâm ht tài khon vãng lai là tin hành
thc hin các chính sách tài khóa. Vn  quan trng  là Chính ph nên làm gì khi
c thâm ht ngân sách và tài khon vãng lai xut hin ng thi. Hin ng trên có tên
là thâm hụt kép, xut hin ln u tiên  Hoa K vào nhng  1980,  du mt
giai n ng USD b nh giá cao và mt s thay i bt ng trong tài khon
vãng lai   thâm ht ngân sách ca M. Các c  Châu Âu  c, Thy
  i mt vi vn   t trong nhng  u thp niên chín 
khi s gia  trong thâm ht ngân sách kèm theo mt s  giá cao ng ni t 

nh ng n tài khon vãng lai (Ibrahim và Kumah,  1996). Gi thuyt thâm ht
kép khng nh rng mt s gia  trong thâm ht ngân sách s gây ra mt s gia
  t trong thâm ht tài khon vãng lai và c li. Mi liên h ca tình trng
thâm ht kép có th c xem  là khi mt quc gia tri qua mt s bùng n u 
thâm ht tài khon vãng lai có th làm cho t c hoc là gim các tài sn c
ngoài hoc là n t phn còn li ca th gii  tài tr cho vic u  mi bng
cách bán tài sn c nh và tài chính (trái phiu chng khoán, t ). Vì vy, thâm ht
tài khon vãng lai liên tc s làm cho t c  n c ngoài ròng và kt qu là
thâm ht ngân sách. V mt lý thuyt, các  ch ng sau trng thâm ht kép có th
c gii thích  gin thông qua hc thuyt Keynes. Keynes xem xét s thay i
ngân sách Chính ph là yu t chính làm thay i các bin s kinh t. Mi vic gim
thu hoc  chi tiêu ca Chính ph là nguyên nhân làm  tng chi tiêu ca nn

kinh t và kéo theo s  lên ca lm phát và lãi sut. Lãi sut  nh ng n
nn kinh t trong c và dòng vn vào  u này dn n t giá hi  
ng ni t c  giá cao, làm  nhu cu nhp khu i vi sn phm c
ngoài,   dn n gim nhu cu ca i c ngoài i vi sn phm trong
5


c.  na, lm phát  gây ra do thc hin các chính sách m rng tài khóa, kt
qu làm  giá tr  i ca hàng hóa trong c i vi hàng hóa c ngoài,
mt ln na làm gim nhu cu ca i c ngoài i vi hàng trong c và 
nhu cu ca i dân trong c i vi hàng hóa c ngoài, áp lc làm  thâm
ht tài khon vãng lai trong nn kinh t. S xut hin ca thâm ht ngân sách và thâm

ht tài khon vãng lai  rt nhiu c  thu hút s chú ý ngày càng  ca nhiu
nhà nghiên cu v vn  thâm ht kép và  có nhiu bài nghiên cu lý thuyt 
 thc nghim ca nhiu tác gi  kim nh gi thuyt này. Kt qu nghiên cu
 ra bn mi quan h nhân qu gia thâm ht ngân sách (BD) và thâm ht tài khon
vãng lai (CAD), bao gm BD  CAD, BD  CAD, CAD  BD và BD  CAD.
Vit Nam  tn ti ng hp  t  các c trên th gii vì trong sut
khong thi gian sau khi m ca, ngân sách Chính ph và cán cân vãng lai luôn trong
trng thái thâm ht. Tr  các t 1999-2001, nhng  mà ln u tiên cán cân
vãng lai Vit Nam chuyn sang thng  sut thi gian còn li cán cân vãng lai luôn
trong trng thái thâm ht, c bit là  2008, thâm ht  lên n mc 9 t  la
M do b nh ng ca khng hoàng tài chính th gii. Ngân sách ca Vit Nam luôn
trong trng thái thâm ht vì thu không bù p  cho chi tiêu ca Chính ph nhm

phát trin kinh t và u tit nn kinh t  mô. Liu rng thâm ht cán cân vãng lai và
thâm ht ngân sách  Vit Nam có tn ti mt mi quan h tác ng qua li hay không,
nhóm chúng tôi tin hành thc hin bài nghiên cu thc nghim  kim nh mi
quan h này ti Vit Nam, thu thp d liu v thâm ht tài khon vãng lai, thâm ht
ngân sách, lãi sut ngn hn và t giá hi  USD/VND theo quý, t quý 1  2000
n quý 3  2011. Phn 2 ca bài nghiên cu này trình bày v  s lý thuyt ca
gi thuyt  ht , các kt qu nghiên cu thc nghim c   các quc
gia trên th gii và thc trng thâm ht kép ti Vit Nam trong nh. Phn 3
trình bày mô hình và  pháp c ng, chúng tôi s dng kim nh tính dng
(unit root test) ADF (Augmented Dickey  Fuller), kim nh ng liên kt bng
 pháp Engle-Granger và  pháp Johasen, tip n thc hin kim nh
mi quan h nhân qu Granger và cui cùng là dùng kim nh VECM. Phn 4  ra

6


các kt qu kim nh và phân tích kt qu kim nh. Phn cui bài nghiên cu s kt
lun v mi quan h gia thâm ht tài khon vãng lai và thâm ht ngân sách ti Vit
Nam.

7


2. TỔNG QUAN VỀ CÁC KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU TRƢỚC
ĐÂY (LITERATURE REVIEW)
2.1. Lý thuyết nền tảng về Thâm hụt kép (Theoretical basics)
2.1.1 Chính sách tài khóa
Chính sách tài khóa (CSTK) là chính sách ca Chính ph nhm tác ng lên nh
ng phát trin ca nn kinh t, mc tiêu u tit  mô nn kinh t, n nh nn kinh
t  mc sn ng mc tiêu (Yp) thông qua các h thng các gii pháp gm u chnh
thu nhp và chi tiêu ca Chính ph.

Chính sách tài khóa, trong ngn hn, u tit sn ng thc t, lm phát, tht nghip
nhm n nh kinh t. Trong dài hn, chính sách tài khóa u chnh  cu kinh t và
thúc y  ng lâu dài.
Chính sách tài khóa liên quan n tác ng tng th ca ngân sách i vi hot ng
kinh t. Tùy vào thc trng ca nn kinh t và mc tiêu u tit nn kinh t, Chính ph
s s dng các chính sách tài khóa khác nhau:
- Chính sách tài khóa trung lp là chính sách cân bng ngân sách, khi 
G=T, (trong  G: chi tiêu Chính ph, T: thu nhp t thu), chi tiêu ca Chính
ph hoàn toàn c cung cp do ngun thu t thu và nhìn chung kt qu có nh
ng trung tính lên mc  ca các ha ng kinh t.
- Khi nn kinh t   tình trng suy thoái,Nhà c có th áp dng
chính sách tài khóa m rng, chính sách  ng chi tiêu ca Chính ph (G >

T) thông qua chi tiêu Chính ph  hoc gim bt ngun thu t thu hoc kt
hp c hai. Vic này s dn n thâm ht ngân sách nng n  hoc thng 
ngân sách ít  nu c  có ngân sách cân bng.
- c li, khi nn kinh t  tình trng lm phát và có hin ng nóng,
Nhà c có th s dng chính sách tài khóa thu hp, trong  chi tiêu ca
Chính ph ít  thông qua vic  thu t thu hoc gim chi tiêu hoc kt hp
8


c hai. Vic này s dn n thâm ht ngân sách ít  hoc thng  ngân sách
ln  so vi c  hoc thng  nu c  có ngân sách cân bng.
2.1.2 Tài khon vãng lai

Tài khon vãng lai (còn gi là cán cân vãng lai) trong cán cân thanh toán ca mt quc
gia ghi chép nhng giao dch v hàng hóa, dch v và thu nhp gia i  trú trong
c vi i  trú ngoài c. Nhng giao dch dn ti s thanh toán ca i 
trú trong c cho i  trú ngoài c c ghi vào bên "n". Còn nhng giao
dch dn ti s thanh toán ca i  trú ngoài c cho i  trú trong c
c ghi vào bên "có". Thng  tài khon vãng lai xy ra khi bên có ln  bên n.
Cán cân tài khon vãng lai bao gm:
- Cán cân  mi hàng hóa: ghi li các giao dch v xut khu và nhp
khu hàng hóa ca mt quc gia. i vi phn ln các quc gia thì cán cân
 mi là thành phn quan trng nht trong tài khon vãng lai. Tuy nhiên,
i vi mt s quc gia có phn tài sn hay tiêu sn  c ngoài ln thì thu
nhp ròng t các khon cho vay hay u  có th chim t l ln. Vì cán cân

 mi là thành phn chính ca tài khon vãng lai, và xut khu ròng thì
bng chênh lch gia tit kim trong c và u  trong c, nên tài khon
vãng lai còn c th hin bng chênh lch này.
- Cán cân dch v: ghi chép li các giao dch v vn ti, du lch, và các
dch v khác ca mt quc gia.
- Cán cân thu nhp: ghi chép nhng khon thu nhp ca i lao ng
 kiu hi, thu nhp t u 
- Cán cân chuyn khon: bao gm nhng khon vin tr không hoàn li,
giá tr ca nhng khon quà tng, và các chuyn giao khác bng tin và hin vt
cho mc  tiêu dùng ca i  trú và không  trú.
Tt c các khon thanh toán ca các b phn Nhà c hay  nhân u c gp
chung vào trong tính toán này.

9


Cùng vi tài khon vn, và thay i trong d tr ngoi hi, tài khon vãng lai hp
thành cán cân thanh toán.
Tài khon vãng lai thng  khi quc gia xut khu nhiu  nhp khu, hay khi tit
kim nhiu  u  c li, tài khon vãng lai thâm ht khi quc gia nhp nhiu
 hay u  nhiu  Mc thâm ht tài khon vãng lai ln hàm ý quc gia gp
hn ch trong tìm kim ngun tài chính  thc hin nhp khu và u  mt cách bn
vng.
2.1.3 Thâm ht kép
Theo lý thuyt thâm ht kép, s thay i trong thâm ht ngân sách dn n s thay i

 t trong thâm ht tài khon vãng lai và c li.  làm rõ mi quan h gia
hai bin này, chúng ta bt u vi nh  thu nhp quc gia cho mt nn kinh t
m:
Y = C + I + G + X  M (1)
Trong  Y là thu nhp quc dân; C là tiêu dùng  nhân; I là chi tiêu u  thc s
trong nn kinh t  chi tiêu cho thit b, xây dng, nhà máy; G là chi tiêu ca Chính
ph v hàng hoá và dch v; cui cùng, X là xut khu hàng hoá và dch v, và M là
nhp khu hàng hoá và dch v.
T  trình (1), tài khon vãng lai (CA) c nh  là bng s chênh lch
gia xut khu (X) tr nhp khu (M), có th c vit li là:
CA = Y - (C + I + G) (2)
Vi (C + I + G) c xác nh là chi tiêu ca i dân trong c. Trong mt nn

kinh t  không có  mi quc t, tit kim (S) bng u  (I) (S = I). Tuy
nhiên, trong mt nn kinh t m c có th c nh  là:
S = I + CA (3)
T  trình (3), chúng ta bit rng trong mt nn kinh t m, mt quc gia có th
tìm kim qu u  c trong c và quc t   thu nhp trong  lai. Tit
10


kim quc gia có th c chia thành các thành phn  nhân và Chính ph. Tit kim
 nhân, ký hiu là Sp trong khi tit kim Chính ph, ký hiu là V
n
:

S
p
= Y - T - C (4)
Và
V
n
= T - G (5)
trong  T là thu thu ca Chính ph. Sau  chúng ta có th s dng các  trình
(4) và (5)  thay th vào  trình (3) và s có c kt qu:
S
p
= I + CA  V

n
(6)
Hay
S
p
= I + CA + (G - T) (7)
Hay
CA = S
p
- I - BD (8)
 trình (8) nói lên rng s gia  thâm ht ngân sách s gây ra mt s gia 
 t trong thâm ht tài khon vãng lai, nu tit kim  nhân và u  không thay

i nhiu hoc gi nguyên. u này ng h quan m ca Keynes. c li,
Summers (1988) lp lun rng mt quan h nhân qu o c có th xy ra t tài
khon vãng lai ti bin ngân sách Chính ph khi suy gim trong thâm ht tài khon
vãng lai dn n tc   ng kinh t chm  và sau  làm  thâm ht
ngân sách.
Trong bi cnh khác, theo gi thuyt cân bng Ricardo, khi Chính ph ct gim thu và
 thâm ht ngân sách, i dân d  rng h s phi i mt vi thu cao 
trong  lai và sau  h phi tr li các khon n ca Chính ph. Vì vy, i
dân s gim chi tiêu ca h và  tit kim  nhân)  bù p cho s st gim trong
tit kim ca Chính ph.  vy, thâm ht ngân sách không có nh ng n thâm
ht tài khon vãng lai.
2.2. Những bằng chứng thực nghiệm về thâm hụt kép trên thế giới

11


   cp c  mi quan h gia thâm ht ngân sách Chính ph và thâm ht
tài khon vãng lai là mt vn  c chú ý ca các nhà hoch nh chính sách và các
nhà nghiên cu trong các thp k qua, và rt nhiu lý thuyt và nghiên cu và thc
nghim  c thc hin. Các c  i mt vi thâm ht tài khon vãng lai c
gng áp dng chính sách tài khóa nhm gim thâm ht hoc loi b nó.  có rt nhiu
nghiên cu thc nghim v gi thuyt thâm ht kép. Theo các nghiên cu, có th có 4
mi quan h nhân qu có th có gia thâm ht ngân sách (BD) và thâm ht tài khon
vãng lai (CAD), bao gm BD  CAD, BD CAD, CAD  BD và BD  CAD.
Hình 2.1: Bốn mối quan hệ có thể có của thâm hụt kép (4 possible types of

relationship between twin deficit)

Nguồn: Jui-Chuan Chang và Zao-Zhou Hsu (2009)
Đầu tiên, lý thuyt gii thích quan h gia BD và CAD là mô hình Mundell-Fleming.
Mô hình Mundell - Fleming cho rng s gia  trong BD gây ra mt áp lc lên lãi
sut, và lãi sut s tác ng n dòng vn chy vào, làm  t giá hi  cui cùng
12


dn n s gia  trong CAD. Lý thuyt th hai gii thích mi liên kt gia trng
thâm ht kép là lý thuyt hp th Keynes, cho thy rng s gia  trong BD s gây ra
s hp th trong c và do   nhp khu, gây ra s gia  hoc làm xu 

trng thái thâm ht tài khon vãng lai. C hai mô hình Mundell-Fleming và lý thuyt
Keynes u h tr các mi quan h gián tip BD ti CAD (BD  CAD).
Laney (1984) tìm thy mi quan h mt chiu t thâm ht ngân sách ti thâm ht tài
khon vãng lai khi ông nghiên cu mi quan h gia ng  la M c nh giá quá
cao, thâm ht ngân sách và thâm ht tài khon vãng lai ln ca M và các c phát
trin   các c  phát trin khác. S dng  pháp bình  bé
nht (OLS), kt qu cho thy rng cân bng tài khóa là mt yu t quyt nh s cân
bng bên ngoài, có ý  thng kê  chú ý  các c  phát trin  là các
c công nghip. Trong khi  Ahmed (1986) báo cáo rng mt s thay i rõ ràng
và tm thi trong chi tiêu Chính ph s dn n thâm ht tài khon vãng lai thông qua
cu gim. Các nghiên cu khác ng h các  xut ca Keynes, trong  s gia 
thâm ht ngân sách dn n tài khon vãng lai tr nên thâm ht  bao gm Abell

(1990), Zietz và Pemberto (1990), Bachman (1992), Rosensweig và Tallman (1993),
Dibooglu (1997), Vomvoukas (1997), Piersanti (2000), Akbostanci và Tunc (2001), và
Leachman và Francis (2002).
Trong bài nghiên cu xem xét li gi thuyt thâm ht kép, u tra tác ng ca vic
cng c tài khóa lên tài khon vãng lai ca tác gi John Bluedorn và Daniel Leigh. D
liu c ly t  1978-2009 ca 16-17 quc gia. Kim nh bng mô hình hi quy
vi các bin: thay i trong t l tài khon vãng lai trên GDP, biên  ln ca hành
ng da trên s bn vng tài khóa theo phn  GDP,  chính là tác ng ca
ngân sách lên thay i trong thu và chi tiêu c thúc y bi mong mun gim thâm
ht ngân sách da trên các s liu ca Devries (2011). Xem kt qu thu c da trên
 pháp chun CAPB, kt qu cho thy s bn vng tài khóa có tác dng  k
n tài khon vãng lai. c tính cho thy t l bn vng tài khóa trên GDP  1%

làm  t l tài khon vãng lai trên GDP khong 0,6%.
13


Thứ hai, Mt gii thích khác v mi quan h gia BD và CAD c da trên gi nh
rng thâm ht kép này không liên quan vi nhau. H tuyên b rng thâm ht ngân sách
không gây ra bt k s thay i nào v lãi sut và t giá hi  (Garcia và Ramajo,
2004), do  không nh ng n s mt cân bng tài khon vãng lai. Do  theo lý
thuyt cân bng Ricardo, thâm ht ngân sách và thâm ht tài khon vãng lai là c lp,
có  là, BD  CAD.
Barro (1974) phát hin ra rng không có mi  quan gia thâm ht trong khu vc
công và s mt cân bng trong tài khon vãng lai, khi ông bt u t ng hp tiêu

chun "n trung lp". u này có th c hiu bng cách gim tit kim công do
thâm ht ngân sách s gn lin vi mt s gia   ng trong tit kim  nhân
(xem Barro, 1989). Lý do ng sau là i tiêu dùng mong i rng ct gim thu
ngày hôm nay mà kt qu là thâm ht tài khóa s dn n s gia  thu trong 
lai  phc v n công, do  h s tit kim tin ngày hôm nay  tr tin  thu
trong  lai. Các nghiên cu thc nghim bi Miller và Russek (1989), Dewald và
Ulan (1990), Enders và Lee (1990), Evans và Hasan (1994), Wheeler (1999)  tìm
thy bng chng h tr cho lý thuyt cân bng Ricardo, trong  thâm ht tài khóa bên
trong và bên ngoài là không  quan.
Theo nghiên cu ca Kaufmam và các cng s (2002), liu tài khon vãng lai ca ca
Áo có chu s tác ng ca thâm ht ngân sách quc gia (thông qua liên kt gia thâm
ht ngân sách và thâm ht tài khon vãng lai là lãi sut,   c trình bày trong

mô hình truyn thng Mundell  Fleming) hay chu s tác ng ca s tái phân b gia
chi tiêu dùng và u    nhn mnh trong gi thuyt cân bng Ricardo). S
dng kim nh VECM bao gm 3 vecto ng tích hp và  tr b sung ca bin ni
sinh là 4, tác gi tính toán  sai sai s d báo ca bin tài khon vãng lai và phn
ng y. S dng d liu theo quý t  1976 n  1997, các bin bao gm GDP
là c  thu nhp,  sut ni a, và mt c  cho  sut c ngoài, chi
tiêu Chính ph; thng  ngân sách và tài khon vãng lai th hin i dng phn 
trên GDP. Các bin tài chính bao gm lãi sut dài hn và u khon  mi. Bin
14


 sut là sn phm công nghip bình quân trên s lao ng, u khon  mi

là t l giá xut khu/giá nhp khu. Tính toán  sai sai s d báo  ra kt qu
là: trong dài hn,  sut ni a và u khon  mi chim 65% sai s d
 Lãi sut ko có ý   k, thâm ht ngân sách là 14%, trong khi chi tiêu
Chính ph ch chim khong gn 5%  sai sai s d  Mc dù bng chng
này không mâu thun vi gi thuyt thâm ht kép, song  sai sai s d báo 
cho thy rng lãi sut ch gii thích mt phn nh ca sai s ca tài khon vãng lai. Tác
gi lp lun rng lãi sut là mt bin quan trng trong mô hình Mundell-Fleming, do 
có th xem   là bng chng chng li s liên kt gia thâm ht ngân sách và
thâm ht tài khon vãng lai.
Trong bài nghiên cu v cú sc sn ng, thâm ht ngân sách và tài khon vãng lai
ca Matthieu Busiere, Marcel Fratzscher và Gernot J.Muller (2005), tác gi s dng
mu gm 21 quc gia thuc OECD vi d liu thi gian t  1960 n 2003. Tác

gi  xem xét rt nhiu bin tài chính tác ng n tài khon vãng lai  sn ng,
tit kim, u  ngân sách Chính ph. Kt qu kim nh v tác ng ca ngân sách
Chính ph lên tài khon vãng lai cho thy rng tác ng này rt thp. i vi các quc
gia G7 thì mô hình hi quy không có ý  còn i vi c mu trong OECD, h s
là 0.07. Trong khi  yu t cú sc sn ng ca mi quc gia thì có ý   hu
ht các quc gia.
Thứ ba, Mt quan h nhân qu theo mt ng t thâm ht tài khon vãng lai tác
ng n thâm ht ngân sách  có th tn ti. Kt qu này xy ra khi s suy thoái
trong tài khon vãng lai dn n tc   ng kinh t chm  và dn n s
gia  thâm ht ngân sách. Mt t c tri qua mt cuc khng hong tài chính
hoc khng hong kh  thanh toán do thâm ht tài khon vãng lai quá mc có th
phi i mt vi tình hung trong  ng ln qu công c  vào  phc hi

ngành tài chính  gp khó  ci thin h thng qun tr doanh nghip, và 
gim cuc suy thoái. Ví d ti Hàn Quc, thâm ht tài khóa c phép   k
cho các mc  h tr các hot ng kinh t và  sc mnh mng i an toàn xã
15


hi sau cuc khng hong tài chính  1997. Mi quan h nhân qu trong ng
hp này có chiu t thâm ht tài khon vãng lai ti thâm ht ngân sách (CAD  BD).
Mi quan h nhân qu o c này c gi là "tài khon vãng lai mc tiêu ' ca
Summers (1988). Ông cho rng u chnh bên ngoài có th tìm kim thông qua chính
sách tài khóa. u này c bit  i vi mt nn kinh t nh m ca,  phát
trin ph thuc ln vào dòng vn u  c ngoài (ví d  u  trc tip c

ngoài)  tài tr cho s phát trin kinh t. Nói cách khác, ngân sách ca mt quc gia
s b nh ng bi dòng vn chy vào ln hoc thông qua tích  n và u này cui
cùng s dn ti thâm ht ngân sách. Nghiên cu v tình hình ca châu M La Tinh và
mt s các c  Á  minh ha u này (xem Reisen, 1998). Các bài vit
bi Anoruo và Ramchander (1998) v Philipin, n , Indonesia và Hàn Quc; Khalid
và Teo (1999) v Indonesia và Pakistan   cung cp y  bng chng  h tr
cho gi thuyt này. Theo h, u này s xy ra nu Chính ph ca mt quc gia s
dng chính sách tài khóa  thc hin mc tiêu cân bng tài khon vãng lai.
Alkswani và Al-Towaijari (1999) cung cp bng chng thc nghim v mi quan h
nhân qu o c gia hai thâm ht cho -rp Xê-út. Trong khi  Anoruo và
Ramchander (1998)  khám phá ra rng thâm ht  mi gây ra thâm ht ngân
sách  mt s c châu Á. H lp lun rng các Chính ph  các c  phát trin

có th tham gia vào các kích thích tài chính  gim bt hu qu kinh t và tài khóa do
s thâm ht  mi ln. Nn kinh t  ng chm do thâm ht tài khon vãng
lai ln hin nay không nhng làm  chi tiêu ca Chính ph mà còn gim doanh thu
thu.
Trong bài nghiên cu ca ông Carlos Fonseca Marinheiro (2007), nghiên cu v tính
hp lý ca gi thuyt thâm ht kép  Ai Cp. S dng d liu v CAD và BD theo t l
phn  ca GDP trong giai n t  1974 n  2004. u tiên, ông kim
nh gi thuyt cân bng Ricardo liu rng thâm ht ngân sách và thâm ht tài khon
vãng lai có quan h vi nhau hay không, mt s gia  trong thâm ht có c bù
p bng mt s gia  trong tit kim  nhân hay không. Kt qu thc nghim 
16

bác b tính hp l ca gi thuyt này i vi ng hp ca Ai Cp: ch có s cân
bng mt phn, tc là tiêu dùng  nhân ch bù p c mt phn  c mt
na) thu hoán i n công trong  lai. Tip tc nghiên cu v gi thuyt thâm ht
kép, ông   thc s tìm thy bng chng (yu) ng h mi quan h dài hn gia
thâm ht ngân sách và thâm ht tài khon vãng lai.
CAD
t
= 0.308*BDEF
t

Trong thc t, nu  là mt vector ng tích hp, nó s cho thy mt mi  quan

tích cc gia thâm ht ngân sách và thâm ht tài khon vãng lai. Tuy nhiên, vic phát
hin mt mi  quan tích cc không ch ra quan h nhân qu rng: liu thâm ht
ngân sách là nguyên nhân gây thâm ht bên ngoài, hay là chiu c li. Ông tip tc
kim nh mô hình nhân qu Granger trong mô hình VECM và mô hình quan h nhân
qu Granger truyn thng, và kt qu ch ra rng: có mi quan h nhân qu Granger
chy t thâm ht tài khon vãng lai ti thâm ht ngân sách:
CAD  BD
Gii thích cho mi quan h nhân qu o c này da trên s chu nh ng ca
cán cân ngân sách vi các bin ng v sn ng trong c. Th nht, dòng vn vào
có xu ng  giá cao t giá hi  t  làm suy gim  mi. Ngoài ra,
mt cú sc ngoi sinh tiêu cc, có th dn n s gim sút trong xut khu hoc làm
 nhp khu. S suy thoái trong cân bng bên ngoài, phn ánh s thay th ca hàng

sn xut trong c bng hàng nhp khu  i r  có tác ng tiêu cc i
vi sn ng trong c, t  dn n doanh thu thu gim và làm suy gim cán cân
ngân sách. Th hai, Chính ph có th s dng kích thích tài chính  gim thiu tác
ng tiêu cc ca thâm ht tài khon vãng lai i vi sn ng trong c. Trong
ng hp này, thâm ht tài khon vãng lai gây ra s suy thoái kinh t, làm  chi
tiêu Chính ph và làm gim doanh thu thu. u này cho thy thâm ht ngân sách ca
Chính ph không tác ng n thâm ht bên ngoài, mà thay vào  là mi nhân qu
o c chy t thâm ht bên ngoài ti thâm ht ngân sách bên trong. Do  s ci
thin cân bng bên ngoài cho phép làm gim thâm ht ngân sách. Do  không phi
17

gim các khon thu thu  không phi  chi Chính ph  i phó vi s suy
gim  ng. Tác gi  xut rng chính sách cn c áp dng ch yu là gim
thâm ht tài khon vãng lai. T nhng phân tích, bài nghiên cu  nhn mnh tính
quan trng ca vic duy trì tính linh hot trong h thng t giá hi  u này s
làm cho nn kinh t Ai Cp ít b tn  do tác ng ca dòng vn u  và tránh
các chi phí vô hiu hóa.
Antonio Afonso và Christophe Rault (2009)  s dng kim nh nhân qu Granger
 kim nh mi quan h gia thâm ht ngân sách và thâm ht tài khon bên ngoài
cho các c EU và OECD. Bài nghiên cu này này góp phn vào khng nh mi
quan h nhân qu gia các cân i ngân sách và cân bng bên ngoài ti các c Liên
minh châu Âu và các c OECD, trong giai n 1970-2007. Trong cách tip cn tác
gi, tác gi chp nhn mi  quan gia các quc gia, mà không cn kim nh

nghim  v (unit root test). Tt c các d liu s  tài khon vãng lai, ngân sách
Chính ph và t giá hi  thc c ly t y ban châu Âu AMECO (Annual
Macro-Economic Data), t IMF và d liu ca OECD. Tác gi chia thành bn nhóm
quc gia khác nhau: EU15, EU25, Cgroup21, và Cgroup26  d dàng trong vic kim
nh. Tác gi xây dng kim nh mi quan h nhân qu Granger da trên 
pháp tip cn ca Konya (2006) trên hai bin (tài khon vãng lao, (CA), ngân sách
Chính ph, (BUD)) hoc ba bin (CA, BUD và t giá hi  thc, (REX)) trong giai
n 1970-2007, cho mt s c EU và các nhóm c OECD. Tác gi s dng các
 pháp tip cn ca Konya (2006), da trên h thng SUR và kim nh Wald.
Tác gi xây dng mô hình có mt s li th. Th nht, nó không gi nh rng các d
liu bng là ng nht, do  có th kim tra quan h nhân qu Granger trên mi bng
riêng bit. Tuy nhiên, bi mi  quan c chp nhn qua các c, làm cho có

th khai thác thêm các thông tin c cung cp bi các d liu bng. Th hai, cách tip
cn này không yêu cu kim nh nghim  v và kim nh ng liên kt, mc dù
nó vn còn  hi các c m k thut ca cu trúc  tr.  là mt tính 
quan trng bi vì kim nh nghim  v và ng liên kt nói chung là kh 
thp, và các kim nh khác nhau ng dn n kt qu trái c. Th ba, 
18


pháp tip cn quan h nhân qu Granger cho phép các nhà nghiên cu phát hin cho
bao nhiêu và cho bin nào ca d liu tn ti mt quan h nhân qu, quan h nhân qu
hai chiu hoc không có quan h nhân qu Granger. i vi thit lp da trên hai bin
thâm ht ngân sách và thâm ht tài khon vãng lai, tác gi kim nh c s tn ti

ca mi quan h nhân qu Granger trc tip mt chiu t ngân sách Chính ph n tài
khon vãng lai (BD  CAD) ti  quc gia châu Âu: Bulgaria, Cng hòa Séc, Phn
Lan, Lithuania, và Xlô-va-ki-a, Phn Lan không phi là mt c thành viên
mi (NMS) ca EU. Khi t giá hi  thc c  vào mô hình, kim nh còn cho
thy tn ti mi quan h nhân qu mt chiu t ngân sách Chính ph n tài khon
vãng lai  Estonia, Hungary, Ba Lan, Pháp và Italy. V s tn ti ca mi quan h nhân
qu t tài khon vãng lai n Ngân sách Chính ph ( CAD  BD), có bng chng
thng kê cho mt b khác nhau ca các quc gia, by quc gia thuc Liên minh châu
Âu (Áo, B, Ireland, Tây Ban Nha, Cng hòa Séc, Estonia, và Ý), và  quc gia
không thuc EU (Úc, Canada, Na Uy, Iceland, và Mexico). Kt qu không thay i khi
thêm bin t giá hi  thc vào mô hình kim nh.
Thứ tư, quan h nhân qu hai chiu có th tn ti gia ngân sách và thâm ht tài khon

vãng lai, (BD  CAD). Trong khi thâm ht ngân sách có th gây ra thâm ht tài khon
vãng lai, s tn ti ca thông tin phn hi có th gây ra mi quan h nhân qu gia hai
bin trong c hai ng. Các nhà nghiên cu Darrat (1988), Islam (1998) và Mansouri
(1998)  tin hành mt s nghiên cu thc nghim kim tra mi liên kt hai chiu ca
thâm ht kép. Darrat (1988) s dng kim nh nhân qu  bin Granger kt hp vi
tiêu chí d  sai s Akaike  nghiên cu mi quan h nhân qu gia thâm ht ngân
sách và thâm ht tài khon vãng lai  M cho giai n t 1/1960 n 4/1984. Kt qu
thc nghim cho thy mt liên kt hai chiu tn ti gia hai bin. Islam (1998) phân
tích s liên quan ca gi thuyt trng thâm ht kép  Brazil cho giai n 1973 - 1991.
Kt qu ca ông  cho kt qu quan h hai chiu gia cán cân ngân sách và s mt
cân bng  mi. i vi ng hp ca Marc, s dng kim nh ng liên kt
và các mô hình hiu chnh sai s, Mansouri (1998) cho rng có hai ng ngn hn và

dài hn trong quan h nhân qu gia thâm ht tài chính trong và bên ngoài.
19


Trong bài nghiên cu kim nh gi thuyt thâm ht kép  Iran (2011) ca tác gi
Akbar Zamanzadeh, b ni v Kinh t và Tài chính Iran cùng Mohsen Mehrara, khoa
kinh t, i hc Tehran, Iran.  minh ha mi quan h gia chính sách tài khóa và tài
khon vãng lai, bng cách s dng mô hình cung cu ca Keynes cho mt quc gia m
ca, tác gi xem xét  trình tng thu nhâp quc dân, tác gi lý lun rng trong
u kin cân bng, xut khu ròng phi bng tng tit kim  nhân và khu vc công,
nó có  là nu ngân sách Chính ph cân bng (G-T=0), tit kim  nhân bng u
 (S-I=0), thì s không có bt k thâm ht hay thng  tài khon vãng lai (N-X=0).

NX = (S-I) + (G-T)
Chia  trình trên cho GDP




 =

CBD


t


+ t
Các bin c s dng bao gm tng sn phm quc ni (GDP), xut khu (không tính
xut khu du), nhp khu (M), chi tiêu Chính ph(G) và thu (T), tt c c tính 
mc giá không i   1997, ngun ly t Ngân hàng Trung  Iran trong
khong thi gian t  1959-2007. S dng mô hình hiu chnh sai s (ECM), h s
ca sai s hiu chnh (EET) âm và  mc ý  5%, u này chng minh cho s tn
ti ca mt mi quan h lâu dài n nh gia các bin s. H s EET t giá tr khong
-0,25, ng ý rng mt  lch t trng thái cân bng c u chnh t trng thái cân
bng khong 25% sau mi   cho bt k s mt cân bng trong tài khon vãng lai
ca Iran phi mt bn   t c trng thái cân bng mi. Kim nh quan h
nhân qu Granger gia thâm ht ngân sách và thâm ht tài khon vãng lai, kt qu cho

thy có mi quan h ngu nhiên hai chiu gia thâm ht ngân sách và thâm ht tài
khon vãng lai  mc  tin cy 90%. Phát hin này tái khng nh gi thuyt trng
thái thâm ht kép, chng li gi thuyt   vi Ricardo.
Trong mt cuc u tra thc nghim cho gi thuyt thâm ht kép cho 6 c mi ni
là Brazil, cng hòa Séc, Nam Phi, Colombia, Mexico và Th  K ca Sadullah
Ceck và Pinar Deniz, s dng d liu hàng quý t  1996 n  2006. Các quc
20


gia c la chn da theo s tn ti lâu dài ca thâm ht  mi và thâm ht
ngân sách. C hai thâm ht u c chuyn i sang ng USD. Trung bình hàng
quý ca t giá hi  c s dng c chuyn i t ni t sang  la M. Phù

hp vi phát hin thc nghim, tác gi tìm thy tn ti mi quan h gia hai tình trng
thâm ht.
Baharumshah  có bài nghiên cu thc nghim v gi thuyt thâm ht kép ti chín
c thuc khu vc  và Nam Á (2006). Tác gi bài nghiên cu   ra mt
 giá ca các nghiên cu trong hai thp k qua cho thy: th nht,
nhn mnh tm quan trng ca các bin s tài chính  lãi sut và t giá hi 
trong mi quan h vi thâm ht ngân sách và tài khon vãng lai . Hu ht các nghiên
cu c   b qua vai trò ca hai bin tài chính này trong vic làm cu ni liên kt
gia hai thâm ht. Th hai, không ging  các cuc khng hong n vào nhng 
1980 c thúc y thâm ht ngân sách,  1994 Mexico và cuc khng hong 
Á 1997-1998 là do s mt cân bng trong tài khon vãng lai. Tác gi  bin c s
dng trong nghiên cu là thâm ht tài khon vãng lai, thâm ht ngân sách, t giá hi

 danh  và lãi sut ngn hn c thng kê t  1980 n  2001. Tác
gi xây dng mt d liu bng gm bn bin vi chín quc gia, mi bin s có 198
quan sát (t = 22, n = 9) trong  t là s chui thi gian và n là s quc gia.  thng
nht, tt c các bin c th hin bng  la M. Kt qu kim nh cho thy thâm ht
tài khóa không gây ra thâm ht tài khon vãng lai c bác b ti mc ý  5%.
 na, kim nh Wald cho thy mi quan h nhân qu hai chiu gia hai bin. u
này cho thy rng thâm ht tài khóa không phi là nguyên nhân chính ca thâm ht
vãng lai và nh ng t thâm ht vãng lai n thâm ht tài khóa có mc ý  cao
 u này phù hp vi các bài nghiên cu c  ca Anoruo và Ramchander
(1998), Khalid và Teo (1999) da trên các c  phát trin. Khalid và Teo (1999)
 ý rng mi quan h cht ch gia thâm ht kép nhiu kh  xy ra  các c
 phát trin  là các nn kinh t phát trin. Phát hin này ng  trái c

vi quan m thông ng, trong  nhn mnh rng mi quan h nhân qu chy t
thâm ht ngân sách n thâm ht tài khon vãng lai và không th là c li. Kim