Tiểu luận - Những biện pháp nhằm nâng cao đồ dùng dạy học trực quan môn mĩ thuật

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THÀNH PHỐ HUẾ
TRƯỜNG THCS NGUYỄN VĂN TRỖI

TIỀU LUẬN
ĐỀ TÀI:NHỮNG BIỆN PHÁP NHẰM NÂNG
CAO ĐỒ DÙNG DẠY HỌC TRỰC QUAN MÔN
MĨ THUẬT
Giáo viên hướng dẫn : NGUYỄN THỊ BÍCH HẰNG
Sinh viên thực hiện : TRẦN QUANG HƯNG
Lớp : K34 SP MĨ THUẬT
Mã số sinh viên : 13411010045
1
Huế, 2012
MỤC LỤC
A. Đặt vần đề 2
I. Lí do chọn đề tài 2
II. Đặc điểm tình hình 3
1. Thuận lợi , khó khăn 3
1.1 Thuận lợi 3
1.2 Khó khăn 3
2. Nguyên nhân 3
III. Nhiệm vụ nghiên cứu 6
1. Mục đích nghiên cứu 6
2. Đối tượng nghiên cứu 6
B. Những vấn đề cần giải quyết 6
1. Xác định phân môn trong chương trình 6
2. Thực trạng tình hình học tập của học sinh 7
3. Phương pháp thục hiện 7
4. Vấn đề cần giải quyết 9
III. Phương pháp tiến hành 10

1. Biện pháp tiến hành 7
2. Kết luận sau khi tiến hành 8
VI. Kết quả đạt được 12
2
V. Kết luận 17
A. Đặt vấn đề
I. Lí do chọn đề tài
Hiện nay việc đổi mới phương pháp dạy học vẫn là một vấn đề
được nhiều nhà nghiên cứu giáo dục quan tâm bàn bạc thống nhất.
Cụ thể biện pháp nhằm nâng cao đồ dùng dạy học cho phương pháp
dạy học theo hướng tích cực hoá quá trình dạy học, tăng cường khả
năng tư duy của học sinh ở quá trình lĩnh hội tri thức, phát huy tính
độc lập, tính tích cực của học sinh được làm việc dưới nhiều hình
thức và có được hứng thú trong giờ học. Một trong những phương
pháp dạy học phát huy được tính tích cực của học sinh, tính độc lập
sáng tạo, độc lập tư duy là biện pháp sử dụng đồ dùng trực quan.
Việc giảng dạy môn Mĩ thuật ở trường trung hoc cơ sở cũng như
những môn học khác, đồ dùng trực quan đóng một vai trò quan
trọng trong giờ giảng. Bởi vì đồ dùng trực quan khi sử dụng có hiệu
quả trong tiết giảng sẽ giúp học sinh tìm hiểu, so sánh, nhận xét,
phán đoán và ghi nhận sự vật dể dàng hiểu sự vật qua con mắt quan
sát bằng nét vẽ, hình vẽ, màu sắc một cách nhanh chóng, nhớ sự vật
lâu hơn.vì vậy nâng cao đồ dùng trực quang là nâng cao chất lương
hoc tập cho học sinh.
Vì thế mà tôi muốn đề cập đến phương pháp sử dụng đồ dùng
trực quan trong giảng dạy môn Mĩ thuật ở Trung học cơ sở sao cho bài
3
giảng đạt kết quả cao nhất từ đồ dùng trực quan và mạnh dạn xây dựng
đề tài nhằm nâng cao đồ dùng dạy học môn mĩ thuật:
II . Đặc điểm tình hình

1. Thuận lợi – khó khăn
1.1 . Thuận lợi .
Trường trung học Nguyễn Văn Trỗi là ngôi trường có cơ sở
vật chất của trường khá khang trang cơ bản đầy đủ cho việc dạy và
học . Ban giám hiệu nhà trường luôn tạo điều kiện giúp đỡ về đồ
dùng dạy học của tất cả giáo viên.
1.2 . Khó khăn .
Quan điểm của một số phụ huynh học sinh trong trường chưa
có cái nhìn tích cực về môn Mĩ thuật nên dẫn đến việc một số học
sinh chưa có đầy đủ đồ dùng .
Như là các vật dụng cuả học sinh
2 . Nguyên nhân .
Trong những lần tham gia giảng dạy vừa qua, tôi được phân công
giảng dạy môn Mĩ thuật tại trường Trường Trung Học Cơ Sở
Nguyễn Văn Trỗi, tôi thấy hầu hết các em đều thích học vẽ, các em
học tập với tinh thần hăng say, cảm nhận được cái hay, cái đẹp được
thể hiện từ nội dung và hình thức mỗi khi các em vẽ một bức tranh
hay một bài tập thực hành. Bên cạnh đó còn một số học sinh nhút
nhát, rụt rè chưa mạnh dạn nói lên những suy nghĩ của mình, một số
em còn chán nản không thích học vẽ. Tất cả những vấn đề trên rất
đáng lo ngại, ảnh hưởng lớn đến việc học Mĩ thuật của học sinh cho
4
nên tôi đã tiến hành nghiên cứu ở một số lớp để từ đó tìm ra biện
pháp khắc phục.Nhằm nâng cao dụng cụ trực quan cho học sinh ở
trung học cơ sở.Để tạo sự hứng thú hơn nửa cho học sinh khi học mĩ
thuật.
Chúng ta đã biết việc sử dụng đồ dùng trực quan tốt ở tiết
giảng sẽ phát huy được sự tham gia của nhiều giác quan. Hơn nữa,
lứa tuổi học sinh trung học cơ sở lại là lứa tuổi tư duy còn đang ở độ
thấp (tư duy cụ thể), cho nên khi sử dụng đồ dùng trực quan thì đồ

dùng phải sinh động, phải cụ thể để học sinh có được khả năng tự
giác tư duy trừu tượng qua tay sờ, mắt thấy, tai nghe và có được
hứng thú học tập, hiểu vấn đề nhanh, nhớ đồ dùng trực quan lâu
trong khi vận dụng làm bài thực hành.
Chính vì thế khi nói đến phương pháp sử dụng đồ dùng trực
quan trong môn Mĩ thuật là ta phải nghĩ ngay đến một vấn đề có ý
nghĩa quan trọng, vấn đề đưa lên hàng đầu trong các phương pháp
giảng dạy Mĩ thuật ở trung học cơ sở. Như chúng ta đã biết, một tiết
dạy Mĩ thuật có đồ dùng trực quan được khai thác triệt để sẽ bồi
dưỡng và phát triển cho các em lòng ham thích, say mê học tập và
đáp ứng yêu cầu, mục đích của bài. Khi các em biết khai thác đồ
dùng trực quan độc lập các em sẽ nắm được các yếu tố tạo nên vẻ
đẹp trong môn Mĩ thuật, ngoài ra còn phát huy óc tưởng tượng, tư
duy sáng tạo tốt hơn. Cho nên việc nâng cao đồ dùng trực quan là
một nhu cầu tất yếu của quá trình dạy học và cũng là để hoàn thành
tốt nhiệm vụ của người giáo viên trên bục giảng.
5
Hiện nay ở các trường trung học, nhìn chung đã có đủ giáo
viên dạy chuyên môn Mĩ thuật. Do vậy trong mỗi bài giảng việc
nghiên cứu áp dụng sử dụng đồ dùng trực quan luôn là vấn đề mà
các giáo viên chuyên Mĩ thuật quan tâm để cho chất lượng của môn
mĩ thuật ngày một được nâng cao.
Qua một số tiết dự giờ thăm lớp của đồng nghiệp và sự tim
hiểu của bản thân cùng với nghiên cứu các tài liệu nói về những
biện pháp nhằm nâng cao đồ dùng trực quan. Tôi nhận thấy chất
lượng đồ dùng trưc quan môn mĩ thuật nhìn mặt bằng chung là chưa
cao. Đặc biệt là vấn đề đồ dùng trực quan còn chưa nhiều hoặc có
đồ dùng trực quan nhưng học sinh lại không khai thác kiến thức cơ
bản từ đồ dùng trực quan mà vẫn thụ động quan sát đồ dùng. Tại
một số lớp các trường lân cận tôi có dịp được tiếp xúc với các em

học sinh và được biết các em rất thích học có đồ dùng trực quan.
Nhưng qua thí điểm dạy cụ thể bằng các phương pháp sử dụng đồ
dùng khác nhau tôi đã nhận thấy việc đồ dùng trong một tiết dạy mà
giáo viên xử lý dữ kiện của bài soạn với đồ dùng không đúng thì đồ
dùng đó cũng vô tác dụng. Hay sử dụng đồ dùng để minh hoạ cũng
vậy, nếu không để học sinh khai thác một cách tự nhiên thì cũng
không có hiệu quả. Vì thế mà tôi muốn đề cập đến việc nâng cao đồ
dùng trực quan trong giảng dạy môn Mĩ thuật ở trung học cơ sở sao
cho bài giảng đạt kết quả cao nhất từ đồ dùng trực quan.
- Dạy Mĩ thuật nói chung góp phần mở rộng môi
trường mĩ thuật cho xã hội để mọi người đều hướng tới cái đẹp và
6
thưởng thức cái đẹp từ đó giúp cuộc sống của con người phong phú
hơn, đẹp hơn.
III. Nhiệm vụ nghiên cứu
1. Mục đích nghiên cứu.
Phương pháp nhằm nâng cao đồ dùng trực quan trong dạy học môn
mĩ thuật ở trường Trung học cơ sở.
Nhằm nâng cao chất lượng đồ dùng giảng dạy môn trực quan
để giúp các học sinh hứng thú học tập, hiểu vấn đề nhanh, nhớ đồ
dùng trực quan lâu trong khi vận dụng làm bài thực hành.

2. Đối tượng nghiên cứu.
Học sinh lớp 6\3,lớp 7\1 trường trung học cơ sở Nguyễn văn Trỗi
B - Những vấn đề cần giải quyết
1. Xác định phân môn trong chương trình.
Chương trình mĩ thuật bậc trung học bao gồm :
- Vẽ theo mẫu
- Vẽ tranh theo đề tài
- Vẽ trang trí

- Thường thức mĩ thuật
2. Thực trạng tình hình học tập của học sinh
Do đặc điểm tâm lí lứa tuổi học sinh trung học còn nhỏ, sự tập
trung chưa cao, nhận thức của các em mới là làm quen với những
7
kiến thức ban đầu, kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực hành còn
yếu chưa chú ý đến vai trò của các bước thực hành khi vẽ tranh. Giờ
học vẽ còn trầm, học sinh vẽ bài uể oải, chán nản, tiết học đạt hiệu
quả không cao nhiều học sinh không hoàn thành bài (kêu là khó,
không biết vẽ).
Đó là một số nguyên nhân dẫn đến tiết dạy chưa thành công.
muốn khắc phục được điều đó, giáo viên cần phải nghiên cứu kĩ
chương trình để có kế hoạch nâng cao dụng cụ trực quan của mình
để tạo sụ hứng thú trong môn mĩ thuật. dụng cụ trực quang đẹp sẽ
tạo cho tiết dạy sinh động, học sinh hứng thú làm bài đạt hiệu quả.
Vì thế mà tôi muốn đề cập đến phương pháp sử dụng đồ dùng
trực quan trong giảng dạy môn Mĩ thuật ở trung học sao cho bài
giảng đạt kết quả cao nhất từ đồ dùng trực quan.
3. Phương pháp thực hiện
Theo mục đích, yêu cầu mỗi bài giảng thì việc nâng đồ dùng
trực quan luôn được giáo viên quang tâm trong việc giảng dạy Mĩ
thuật ở trung học vì nó phù hợp với đặc điểm của môn học và phù
hợp với đặc điểm tri giác của học sinh,tạo cho học sinh nhiều hứng
thú trong học tập.
Phương pháp trực quan đối với môn Mĩ thuật có những yêu
cầu cụ thể như: Yêu cầu về chuẩn bị đồ dùng trực quan và nâng cao
đồ dùng trực quan là một vấn đề rất quang trọng. Vậy khi nói đến
việc chuẩn bị đồ dùng trực quan thật tốt khi giảng dạy môn Mĩ
thuật, ngoài việc cung cấp những tri thức bộ môn và rèn kỹ năng nó
8

còn nhiệm vụ giáo dục thẩm mĩ cho học sinh. Do đó đồ dùng giảng
dạy đưa ra cho học sinh học tập ngoài yêu cầu là đối tượng cho học
sinh quan sát, phù hợp với nội dung bài giảng còn có yêu cầu là phải
đẹp để thu hút sự chú ý của học sinh, tạo nên không khí nghệ thuật
trong giờ học. Làm cho các em học sinh yêu thích vật mẫu bởi vẻ
đẹp về hình dáng, màu sắc của mẫu, làm phấn chấn tinh thần học
tập của các em. Điều đó góp phần không nhỏ vào việc giáo dục
thẩm mĩ cho học sinh. Vì thế đồ dùng học tập môn Mĩ thuật không
thể tuỳ tiện phải cần có sự chuẩn bị chu đáo trước theo yêu cầu của
bài giảng. Mẫu vẽ to rõ ràng để học sinh nhìn rõ màu sắc, đường nét
phải tươi vui, sáng sủa. Khi đồ dùng trực quan đã được chuẩn bị đầy
đủ, thì tuỳ thuộc vào đặc điểm của mỗi hình thức mĩ thuật mà có
những yêu cầu về trình bày trực quan, để làm sao phát huy được khả
năng tư duy khai thác kiến thức triệt để ở mỗi học sinh.
Từ những tình hình chung đó và kết hợp với tình hình thực tế
tôi nhận thấy việc sử dụng đồ dùng trực quan mỗi giáo viên vẫn còn
sự hạn chế khác nhau. Mà cụ thể được thể hiện ở chất lượng bài tập
của các em chưa cao. Khả năng tư duy hiểu bài, nhớ bài thông qua
đồ dùng trực quan là rất thấp. Thậm chí có em chỉ quan sát đồ dùng
trực quan như một vật không tác dụng, các em hoàn toàn không
nắm được, không thâu tóm được nội dung chính của bài qua đồ
dùng. Để khắc phục tình trạng này tôi đưa ra một số vấn đề từ thực
tế cần giải quyết, nhằm mục đích giúp giáo viên sử dụng đồ dùng
trực quan có hiệu quả để cho các em học sinh biết tự khai thác nội
dung bài giảng từ trực quan.
9
Nói tóm lại, Nếu nâng cao đồ dùng trực quan không đủ với
yêu cầu bài giảng hay không đúng với mục đích bài giảng hoặc đồ
dùng không phù hợp với trình tự giảng, thời gian sử dụng ngắn quá,
nhiều đồ dùng quá trong một tiết dạy đều không đem lại không khí

nghệ thuật trong giờ học mà còn có tác dụng tiêu cực đến khả năng
quan sát, phân tích đồ dùng của học sinh.
4. Vấn đề cần giải quyết
Việc nâng cao đồ dùng trực quan trong giờ giảng Mĩ thuật là
việc làm ban đầu, việc làm không thể thiếu đối với người giáo viên
chuyên mĩ thuật khi đứng trên bục giảng. Nó là đặc thù của bộ môn
vì thế giáo viên cần phải hết sức quan tâm chú trọng đến sự chuẩn bị
đồ dùng trước giờ lên lớp sao cho thật chu đáo, thật đầy đủ và sát
với yêu cầu, mục đích bài soạn. Ngoài ra, đồ dùng được chuẩn bị
phải có thẩm mĩ,và sát với bài cần giảng dạy.
Từ những vật tĩnh, những vật vô tri, vô giác giáo viên phải
thổi vào đó cái hồn của sự vật và phải là người truyền cái hồn của
sự vật đến từng học sinh. Có như vậy thì đồ dùng trực quan khi
được đưa ra mới phát huy tác dụng và có sức thuyết phục đối với
học sinh.
Giáo viên phải tạo cho lớp học một không khí nghệ thuật bằng
kiến thức có ở đồ dùng trực quan để học sinh thực hành tốt.
III - Phương pháp tiến hành nhằm nâng cao đồ dùng giảng dạy
trực quang
10
1. Biện pháp tiến hành:
Bước 1: Giáo viên phải nghiên cứu kỹ nội dung bài giảng để thổi
vào dụng cụ trực quan những thứ vô tri vô giác làm các hoc sinh
hứng thú trong học tập hơn. Bởi đồ dùng trực quan nó phù hợp với
đặc điểm môn học, phù hợp với đặc điểm tri giác của học sinh (tri
giác bằng trực quan cụ thể)
Ví dụ:Nếu dạy trang trí chiếc khăn đặc lọ hoa thi cho học sinh xem
một bình đặc lọ hoa con binh kia thi không đặc khăng trải lọ hoa.thi
hoc sinh sẽ thấy bình co đặc khăn trải lọ hoa đẹp hơn từ đó các em
thấy đẹp nên sẽ hừng thú,và say sưa vẽ bài hơn.

Ảnh 1
11
Ảnh 2
Bước 2: Nâng cao đồ dùng trực quan phù hợp với các tiến trình
giảng trong mục đích yêu cầu bài soạn. Đồ dùng gồm mẫu vẽ như
đồ vật, dụng cụ sinh hoạt, hoa quả, hình khối Tranh, ảnh như các
phiên bản tranh của họa sĩ, minh hoạ các bước thực hiện bài vẽ,….
Tất cả phải đáp ứng yêu cầu thẩm mĩ, đúng trọng tâm.
12



ảnh minh họa
13
Bước 3: nâng cao dụng cụ trực quan có hiệu quả thì khi sử dụng đồ
dùng trực quan trong một tiết học vẽ giáo viên cần lấy mẫu , tranh
ảnh làm trung tâm, lấy mẫu, tranh ảnh thay tiếng giảng giải, thuyết
trình của cô. Cô chỉ gợi mở để học sinh tự tư duy, khám phá, khai
thác kiến thức từ mẫu. Có như vậy phương pháp trực quan mới
được khai thác triệt để, kết quả bài học mới đạt chất lượng cao. Giờ
học có không khí nghệ thuật sôi nổi hơn.
Qua đó ta thấy phương pháp trực quan sử dụng ở phần quan
sát, nhận xét sẽ phát huy được tác dụng tốt, học sinh hiểu bài một
cách dễ dàng, nhanh, độc lập và hiểu sâu Giáo viên thì làm việc ít,
không phải vất vả mà vẫn gây được hứng thú học tập ở các em.
2. Kết luận sau khi tiến hành:
Sau khi tiến hành thực nghiệm tôi nhận thấy rằng:
- Để nâng cao dụng cụ trược quan trong giảng dạy giáo viên phải
trang bị cho học sinh những kiến thức, kỹ năng cơ bản của bài học
như hình mảng, màu sắc, bố cục, đường nét

- Nắm chắc các phân môn trong môn mĩ thuật về cách quan sát,
cách vẽ cũng như cách thực hiện.
- giáo viên phải chuẩn bị tốt về giáo án, đồ dùng trực quan.
- Đồ dùng sử dụng không nên dễ dãi, không có chọn lọc hoặc nhiều
quá làm cho đảo lộn nhận thức của học sinh.
- xem xét kĩ những đồ dùng trực quang mà minh sắp giảng dạy
14
VI. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC:
- Qua việc nghiên cứu, tìm hiểu thực trạng, tìm ra biện pháp khắc
phục và áp dụng thực hiện trong phạm vi trường nhà,việc học tập
của các em đã có chuyển biến rõ rệt .
- Bài Vẽ tranh theo đề tài
15
Tranh phong cảnh
Tranh con vật
16
- Bài Vẽ trang trí
Trang trí đường diềm
Trang trí hình vuông
17
-Bài Thường thức mĩ thuật
Các em đã biết cách quan sát cụ thể về bức tranh về bố cục, màu sắc
…
C. KẾT LUẬN:
Phương pháp dạy học là phạm trù rộng trong việc nghiên cứu
giáo dục. Mỗi giáo viên có những ưu thế riêng của mình trong cách
dạy và thực hiện phương pháp. tôi đã rút ra kinh nghiệm nhằm nâng
cao dung cụ trưc quang trong giảng dạy của mình và của đồng
nghiệp. Song tôi luôn suy nghĩ đảm bảo chất lượng cho học sinh
ngoài kinh nghiệm của mình, tôi không ngừng học hỏi các đồng

nghiệp để nâng cao tay nghề đáp ứng với sự nghiệp giáo dục trong
xã hội hiện
18
Nhận xét của giáo viên
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………
19
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………

………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
…………………………………………………………………
20
Giáo viên hướng dẫn Người thực hiện
Nguyễn Thị Bích Hằng Trần Quang Hưng
21