Sự biến đổi văn hóa ở nông thôn Việt Nam pot

Môn:Xã hội học nông thôn
Bài thuyết trình
Sự biến đổi văn hóa ở nông
thôn Việt Nam
Lâm Thành Tuấn
1
Bố cục
1. Mở đầu
1.1 Đặt vấn đề
1.2 Định nghĩa
2. Những biến đổi trong văn hóa
2.1 Ứng xử trong các quan hệ
2.2 Giải trí
2.3 Phong tục tập quán, tín ngưỡng
2.4 Lối sống
3. Kết luận
Tài liệu tham khảo
Sự biến đổi văn hóa ở nông thôn Việt
Nam
2
1. Mở đầu
1.1 Đặt vấn đề
Xã hội nông thôn đang có nhiều biến
đổi. Trong đó có văn hóa. Sự biến đổi văn
hóa ảnh hưởng rất nhiều đến đời sống
người dân nông thôn
“Sự biến đổi văn hóa ở nông thôn
Việt Nam”
Sự biến đổi văn hóa ở nông thôn Việt
Nam
3

1.2 Định nghĩa
Văn hóa là một hệ thống các giá trị,
chân lý, chuẩn mực và mục tiêu mà con
người cùng thống nhất với nhau trong quá
trình tương tác và trải qua thời gian.
(nguồn: Giáo trình XHHĐC)
Biến đổi văn hóa là một quá trình qua
đó những hệ thống các giá trị, chân lý,
chuẩn mực mà và mục tiêu mà con người
cùng thống nhất với nhau thay đổi theo
thời gian.
Sự biến đổi văn hóa ở nông thôn Việt
Nam
4
1. MỞ ĐẦU
2.1 Ứng xử trong các quan hệ

Trong tình yêu - quan niệm về tình dục – hôn nhân
Ngày xưa thì họ luôn xem trọng việc giữ gìn gia
phong lễ giáo nên trong việc tình cảm thì mọi người
luôn giữ nề nếp khép kín.
“ nam nữ thọ thọ bất tương thân”
Và ngày nay trong quan hệ này nhiều người rất “cởi
mở”: sống thực dụng, quan hệ tình dục trước hôn nhân
và sẵn sàng có những ứng xử thiếu văn hóa trong tình
yêu.
Sự biến đổi văn hóa ở nông thôn Việt
Nam
5
2. Những biến đổi trong văn hóa

5
Bảng 1: Bạn tình của VTN và TN trong quan hệ tình dục làm đầu tiên ở khu
vực nông thôn(%) năm 2003
Giới trẻ nông thôn ngày nay có cách sống thoáng hơn trong quan hệ
tình cảm.
Sự biến đổi văn hóa ở nông thôn Việt
Nam
6
2. Những biến đổi trong văn hóa
(nguồn: kết quả điều tra SAVY năm 2003)

Trong phạm vi gia đình
Ngày nay trước cha mẹ, con cái
không còn khép nép, khoanh tay, cúi đầu,
muốn nói điều gì, làm điều gì đều phải xin
phép; con cái muốn vì cũng được chiều
chuộng. Con cái cũng có quyền quyết định
trong việc hôn nhân gia đình
Giá trị truyền thống đang thay đổi
theo hướng phù hợp với lối sống hiện đại
Sự biến đổi văn hóa ở nông thôn Việt
Nam
7
2. Những biến đổi trong văn hóa

Trong giao tiếp cộng đồng
Mối quan hệ xã hội truyền thống dân tộc
dựa trên cơ sở tình làng nghĩa xóm
Tư tưởng thực dụng đã xuất hiện và ngày
càng phổ biến ở các vùng nông thôn. Chủ

nghĩa thực dụng, thói ích kỷ đã bắt đầu xâm
chiếm lòng người thôn quê.
Sự biến đổi văn hóa ở nông thôn Việt
Nam
8
2. Những biến đổi trong văn hóa
Sự biến đổi văn hóa ở nông thôn Việt
Nam
9

Tất cả những biểu tượng của văn hóa làng, cốt
cách làng giờ đây đang dần bị phai mờ.
•
Tình làng, nghĩa xóm không còn thuần túy là tình
yêu thương con người mà đã bị tác động bởi nhiều
thứ khác mạnh hơn: tiền bạc, địa vị, giàu sang…
•
Người ta có thể chém giết nhau, anh em, họ hàng
dễ dàng từ bỏ nhau chỉ vì vài centimet đất.
2. Những biến đổi trong văn hóa
2. Những biến đổi trong văn hóa


Sự biến đổi văn hóa ở nông thôn Việt
Nam
10
2.2 Giải trí
Sự hưởng thụ đời sống tinh thần người nông thôn có
nhiều thay đổi
Truyền thống

Tính chất giải trí theo
mùa và lễ hội . Nó kế thừa
của quá khứ , mang hình
thức tập thể. Người ta hay tổ
chức những ngày hội địa
phương
Các lễ hội văn hóa của
làng như hội đấu vật, đánh
cờ, hát chèo v.v vào các
dịp lễ, tết tổ chức đình làng
Hiện đại
Giải trí thường qua báo,
đài truyền hình, truyền
thanh, internet,…
Phạm vi giải trí mở
rộng hơn
Nhu cầu và khả năng
thực hiện cao hơn
Sự biến đổi văn hóa ở nông thôn Việt
Nam
11
2. Những biến đổi trong văn hóa

Những bản nhạc, vở kịch truyền thống của dân
tộc đang bị phai nhạt
Thay vào đó dòng nhạc hiện đại phong
cách phương Tây, phong cách Mỹ, nghe các
loại nhạc Rock, Jazz, Hip hop, uống rượu
mạnh, nhảy Disco,…
Sự biến đổi văn hóa ở nông thôn Việt

Nam
12
2. Những biến đổi trong văn hóa
2.3 Phong tục tập quán, tín ngưỡng
•
Cưới xin là một sinh hoạt văn hóa gắn bó
với đời sống mỗi con người, trở thành một
hoạt động không thể thiếu trong cộng
đồng, đặc biệt là cộng đồng người dân ở
nông thôn.
•
Hoạt động cưới xin ở thôn làng đã có
được những bước chuyển biến đáng kể,
đã tiết kiệm, đỡ tốn kém, gọn gàng, không
gây ảnh hưởng phức tạp cho xã hội và
theo đời sống mới.
Sự biến đổi văn hóa ở nông thôn Việt
Nam
13
2. Những biến đổi trong văn hóa
•
Việc tang lễ theo lối cũ với những hủ tục
đã được xóa bỏ.
•
Lễ hội đã đáp ứng cả những nhu cầu
chung mang tính cộng đồng lẫn những
nhu cầu riêng tư của cá nhân con người
đến việc vui chơi thưởng ngoạn và cầu
ước cho nguyện vọng riêng.
Sự biến đổi văn hóa ở nông thôn Việt

Nam
14
2. Những biến đổi trong văn hóa
Tôn giáo truyền thống

Tôn giáo thường kết hợp
với những nghi lễ của
những người tín ngưỡng
cũ, lòng tin tôn giáo
thường gắn với mê tín dị
đoan sinh hoạt tôn giáo
thường mang màu sắc
địa phương.
Tôn giáo ngày nay

Hành vi tôn giáo của
người nông thôn có
nhiều thay đổi:
•
Văn hóa tín ngưỡng
không khác mấy với
người thành thị
Sự biến đổi văn hóa ở nông thôn Việt
Nam
15
2. Những biến đổi trong văn hóa
Chuẩn mực văn hóa xã hội nông thôn
truyền thống được dựa trên phong tục tập
quán, ít dung hòa bởi sự khác biệt.
Ngày nay, Chuẩn mực đó đã biến đổi

theo lối sống văn hóa mới, đề cao luật
pháp.
Sự biến đổi văn hóa ở nông thôn Việt
Nam
16
2.4 Lối sống
Truyền thống:
Theo kiểu cộng đồng nông
thôn:
•
Sống tập trung theo xóm
thôn, làng xã.
•
Có các mối quan hệ chặt
chẽ với nhau
Sự biến đổi văn hóa ở nông thôn Việt
Nam
17
Hiện đại
•
Theo kiểu cá nhân,
đô thị:
–
Người dân chú trọng
lợi ích kinh tế gia đình,
cá nhân
–
Phân công công việc
rõ ràng, thờ ơ trong 1
số việc chung: “Nhà ai

nấy ở”
–
Lối sống nông thôn
tương đồng lối sống
đô thị: kiểu thực dụng
Sự biến đổi văn hóa ở nông thôn Việt
Nam
18

Quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa
nông nghiệp, nông thôn.
•
Khoa học Kỹ thuật phát triển, kéo theo sự
tăng trưởng kinh tế về năng suất lao động
vùng nông thôn, sự biến đổi dần dần về
lối sống, cơ cấu xã hội - dân cư.
•
Những phát minh, quá trình CNH nông thôn
làm thay đổi nhu cầu xã hội, đẩy mạnh
năng lực con người thay đổi nhịp sống
nông thôn, những lối mòn trong phong tục
tập quán, tạo nền văn hóa mới phù hợp.
Sự biến đổi văn hóa ở nông thôn Việt
Nam
19
3. Những nhân tố của biến đổi văn hóa

Sự khếch tán văn hóa
•
Là quá trình văn hóa lan truyền từ nền văn hóa này sang

nền văn hóa khác.
•
Sự lan truyền văn hóa làm thay đổi của vùng nông thôn.

Tư tưởng:
•
Đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy hay kìm
hãm bến đổi văn hóa.
•
Tư tưởng có thể giúp giữ gìn những giá trị văn hóa hay
biến đổi cho thích hợp với chuẩn mực xã hội.
Sự biến đổi văn hóa ở nông thôn Việt
Nam
20
3. Những nhân tố của biến đổi văn hóa
Kết luận
•
Có nét tương đồng, song sự biến đổi xã hội
nông thôn ngày nay so với ngày trước vẫn
chứa nhiều thay đổi.
•
Sự biến đổi thể hiện theo hướng tịnh tiến và
cục bộ, từng bộ phận .
•
Những nét văn hóa truyền thống tốt đẹp vùng
nông thôn cần được giữ gìn và phát huy. Tuy
nhiên quá trình tiếp thu văn hóa cần có sự
chọn lọc, phù hợp.
Sự biến đổi văn hóa ở nông thôn Việt
Nam

21
Tài liệu tham khảo
•
Trần Ngọc Thêm, Tìm về bản sắc Văn hóa Việt
Nam, NXB TPHCM 2001
•
Mai Văn Hai – Mai Kiệm, Xã hội học văn hóa,
NXB KHXH, 2011
•
Trần Ngọc Thêm, Cơ sở Văn hóa Việt Nam,
NXB TPHCM 1994
•
Tạp chí VHNT số 310, tháng 4-2010
•
Giáo trình XHH Đại cương
•
Internet
Sự biến đổi văn hóa ở nông thôn Việt
Nam
22
Xin cảm ơn thầy và các bạn đã
chý ý lắng nghe!
Sự biến đổi văn hóa ở nông thôn Việt
Nam
23