Phần thứ hai kết cấu mới về nội dung chương trình, giáo trình các môn khoa học mác lênin, lịch sử đảng cộng sản việt nam, tư tưởng hồ chí minh trình độ đại học, cao đẳng

Phần thứ hai
Kết cấu mới về nội dung chương trình, giáo trình các mơn khoa học Mác
- Lênin, Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, tư tưởng Hồ Chí Minh trình
độ đại học, cao đẳng

I. Mục tiêu, vị trí và đối tượng áp dụng của chương trình, giáo trình
1. Mục tiêu của chương trình, giáo trình
Xác định mục tiêu của chương trình, giáo trình các mơn khoa học Mác
- Lênin, Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, Tư tưởng Hồ Chí Minh phải gắn
liền với mục tiêu giáo dục, giáo dục đại học đáp ứng xây dựng nguồn lực con
người phát triển tồn diện cả về tư tưởng chính trị, đạo đức, trí tuệ, thể chất,
thẩm mỹ.
a) Mục tiêu tổng quát
Cung cấp những hiểu biết cơ bản về các nguyên lý phổ biến của chủ
nghĩa Mác - Lênin, Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, Tư tưởng Hồ Chí Minh
để người học có được những nhận thức sâu sắc, chính xác các cơ sở lý luận
khoa học của những quan điểm, đường lối phát triển kinh tế - xã hội của
Đảng, Nhà nước Việt Nam trong tiến trình cách mạng xã hội chủ nghĩa, trên
cơ sở đó xây dựng, củng cố niềm tin vào thắng lợi tất yếu của chủ nghĩa xã
hội, tính ưu việt của chế độ, tương lai tươi sáng của dân tộc, xác lập những
tiền đề cơ bản nhất về thế giới quan, phương pháp luận sáng tạo nghề nghiệp
phù hợp với đối tượng đào tạo trong hệ thống giáo dục đại học theo hướng
hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.
b) Mục tiêu cụ thể
- Hình thành ở người học thế giới quan, phương pháp luận cách mạng,
khoa học trong việc nhận thực hiện thực khách quan, giải quyết mọi vấn đề
phức tạp trong cuộc sống; nhân sinh quan lành mạnh; định hướng chính trị
đúng đắn trước mọi sự biến động của dân tộc và thời đại.
1

- Bồi dưỡng các giá trị tư tưởng, lý luận, văn hóa trong thanh niên,
sinh viên, đặc biệt là lý tưởng sống, lối sống, năng lực, trí tuệ, đạo đức và bản
lĩnh văn hóa của con người Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện
đại hóa, chủ động hội nhập vào đời sống toàn cầu.
- Bồi dưỡng cho sinh viên khát vọng sống mãnh liệt, mong muốn
đóng góp sức lực của mình vào xây dựng, phát triển đất nước giàu mạnh, xã
hội công bằng, dân chủ, văn minh; gắn liền tương lai của cá nhân với tương
lai của cộng đồng, của dân tộc.
- Xây dựng chương trình, giáo trình theo định hướng tự học, nghiên
cứu và định hướng nghề nghiệp. Bảo đảm tính liên thơng giữa các chương
trình trong tồn bộ hệ thống giáo dục chính trị - tư tưởng.
- Trên cơ sở đổi mới chương trình, giáo trình, từng bước hình thành
đội ngũ giảng viên các mơn khoa học Mác - Lênin, Lịch sử Đảng Cộng sản
Việt Nam, Tư tưởng Hồ Chí Minh đủ về số lượng, có phẩm chất đạo đức và
lương tâm nghề nghiệp, có trình độ chun mơn cao, phương pháp giảng dạy
tiên tiến, sử dụng thuần thục các phương tiện hiện đại trong nghiên cứu và
giảng dạy.
c) Vị trí của chương trình, giáo trình
Mục tiêu mơn học xác định vị trí cụ thể của nó trong chương trình tổng
thể của q trình đào tạo. Với chức năng trang bị thế giới quan, phương pháp
luận cách mạng và khoa học, nhân sinh quan lành mạnh, tiến bộ mà hạt nhân
cốt lõi là chủ nghĩa nhân đạo hành động, định hướng chính trị đúng đắn, các
bộ môn khoa học Mác - Lênin, Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, Tư tưởng
Hồ Chí Minh là những môn học thuộc giai đoạn tạo lập kiến thức cơ bản
trong quá trình đào tạo sinh viên ở trình độ đại học và cao đẳng chuyên nghiệp.
2. Đối tượng áp dụng chương trình, đào tạo
Hiện nay, ở nước ta, các môn khoa học Mác - Lênin, Lịch sử Đảng
Cộng sản Việt Nam, Tư tưởng Hồ Chí Minh đang được giảng dạy cho hai loại
đối tượng: Chuyên ngành chuyên sâu nhằm đào tạo giảng viên, cán bộ nghiên

2


cứu các mơn khoa học đó và khơng chun ngành, bắt buộc đối với mọi đối
tượng theo bậc học đại học, cao đẳng.
Đối với sinh viên đào tạo chuyên sâu, sẽ có chương trình, giáo trình
mơn học riêng.
Chương trình, giáo trình được đề cập đến trong Đề án này chỉ áp dụng
cho tất cả các đối tượng không chuyên thuộc mọi hình thức đào tạo ở chương
trình đại học, cao đẳng tại Việt Nam; không áp dụng cho sinh viên thuộc các
chuyên ngành Mác - Lênin, Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, Tư tưởng Hồ
Chí Minh.
Điều này có nghĩa là: Tất cả mọi sinh viên theo học tại các trường đại
học, cao đẳng ở Việt Nam (người có quốc tịch Việt Nam và quốc tịch nước
ngoài), của mọi loại hình đào tạo (cơng lập, bán cơng, dân lập), mọi phương
thức đào tạo (tập trung, chính quy, tại chức, từ xa) đều phải bắt buộc học qua
các môn này đạt yêu cầu đánh giá theo quy định mới đủ điều kiện được công
nhận tốt nghiệp.
Xác định các môn khoa học Mác - Lênin, Lịch sử Đảng Cộng sản Việt
Nam, Tư tưởng Hồ Chí Minh là một nội dung cần thiết, hợp thành của
chương trình tổng thể đào tạo đại học khẳng định tính độc lập tự chủ, định
hướng chính trị - lý luận của nền giáo dục đại học nước nhà, khơng gây cản
trở, khó khăn cho q trình hội nhập vào nền giáo dục đại học khu vực và thế
giới. Bởi lẽ, các bộ môn khoa học này đang là những thành tố quan trọng của
nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
II. Những căn cứ đề xuất kết cấu mới nội dung chương trình, giáo
trình
Kết cấu chương trình, giáo trình của bất kỳ một hệ đào tạo, một môn
học nào bao giờ cũng có tính bền vững và ổn định tương đối. Đổi mới kết cấu
chương trình, giáo trình các bộ mơn khoa học Mác - Lênin, Lịch sử Đảng

Cộng sản Việt Nam, Tư tưởng Hồ Chí Minh là một vấn đề lớn, hệ trọng, tác
động rất lớn đến nhận thức tư tưởng trên quy mơ tồn xã hội, ảnh hưởng trực
3


tiếp đến chất lượng đào tạo nguồn nhân lực, xây dựng đội ngũ trí thức tương
lai của nước nhà; làm thay đổi căn bản, toàn diện, sâu sắc nội dung, phương
pháp giảng dạy, học tập lý luận, đặt ra những vấn đề hoàn toàn mới trong đào
tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên nhằm thỏa mãn nhu cầu học tập thiết thực
của nhân dân thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập kinh
tế quốc tế. Vì thế, xây dựng chương trình, giáo trình các mơn khoa học Mác Lênin, Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, Tư tưởng Hồ Chí Minh cần phải
dựa trên các căn cứ khoa học, xác đáng, đảm bảo độ tin cậy và thuyết phục.
1. Căn cứ lý luận
a) Dựa vào các chỉ dẫn của các nhà kinh điển Mác - Lênin
Đổi mới chương trình, giáo trình các mơn học Mác - Lênin, tư tưởng
Hồ Chí Minh trước hết và bắt buộc phải dựa vào các chỉ dẫn mang tính
phương pháp luận của các nhà kinh điển, định hướng cho phương pháp tiếp
cận đúng, tránh được sự chủ quan, áp đặt, hiện đại hóa hoặc tầm thường hóa
một học thuyết vốn đã chứa đựng trong đó một lơgíc khoa học chặt chẽ, hồn
thiện trở thành mẫu mực cho nhiều mơn khoa học khác. Trong di sản lý luận
của mình, C. Mác, Ph. Ăngghen, V.I. Lênin đều quan niệm lý luận của các
ông là một chỉnh thể, thống nhất không thể chia cắt, chi phối và phụ thuộc lẫn
nhau, bổ sung và hệ quả tất yếu của nhau. Nói về sự xuất hiện các bộ phận
hợp thành lý luận, C.Mác, Ph. Ăngghen đã khẳng định rõ: "Chúng ta có được hai
phát kiến vĩ đại ấy - quan niệm duy vật lịch sử và việc bóc trần bí mật của nền
sản xuất tư bản chủ nghĩa thông qua giá trị thặng dư - là nhờ Mác. Nhờ hai
phát kiến ấy, chủ nghĩa xã hội đã trở thành một khoa học và giờ đây vấn đề
trước hết là phải tiếp tục nghiên cứu nó trong mọi chi tiết và mọi mối liên hệ
của nó" (C. Mác, Ph. Ăngghen, Tuyển tập, tập 5, Nxb Sự thật, Hà Nội, tr. 592).
Tuy nhiên, để đi đến nghiên cứu cấu trúc nội tại bên trong, các ơng đã

có ý kiến phân chia hệ thống lý luận của mình thành các bộ phận với vị trí,
chức năng đặc thù của các loại tri thức: Triết học; Kinh tế chính trị; Chủ nghĩa
xã hội (Ph. Ăngghen trong "Chống Đuyrinh", V.I. Lênin trong "C. Mác",
"Vận mệnh lịch sử của học thuyết Mác", "Ba nguồn gốc, ba bộ phận hợp
4


thành chủ nghĩa Mác" v.v...). Sự chia tách này chỉ mang tính tương đối, khi
nhận diện sắc thái ưu trội của các tri thức triết học, kinh tế chính trị hoặc chủ
nghĩa xã hội. Bởi lẽ, ngay các bộ phận này cũng đã là sự tổng hợp, đan kết
các tri thức khoa học trong cấu trúc cơ bản, không thể tách rời của sự tồn tại.
Các chỉ dẫn sau đây của các ông, ngày nay phải quán triệt trên thực tế trong
thiết kế chương trình, giáo trình mơn học.
- "Học thuyết Mác là một học thuyết vạn năng vì nó là một học thuyết
chính xác. Nó là một học thuyết hồn bị và chặt chẽ; nó cung cấp cho người
ta một thế giới quan hồn chỉnh, khơng thỏa hiệp với bất kỳ một sự mê tín
nào, một thế lực phản động nào, một hành vi nào bảo vệ sự áp bức của tư
sản" (V.I. Lênin, Toàn tập, tập 23, Nxb Tiến bộ, M. 1980, tr. 50).
- "Chủ nghĩa Mác là một khoa học hết sức hoàn chỉnh và chặt chẽ"
(V.I. Lênin, Toàn tập, Sđd, tập 23, tr. 53).
b) Những chỉ dẫn của Hồ Chí Minh
Khi tiếp nhận chủ nghĩa Mác - Lênin với tư cách là một loại chủ nghĩa
"chắc chắn nhất, chân chính nhất, cách mệnh nhất", Hồ Chí Minh ln hình
dung nó như một thế giới quan hồn bị. Sức mạnh của nó chính là sự hội tụ
trong từng luận điểm cả tri thức triết học, kinh tế và chủ nghĩa xã hội. Vì thế,
Hồ Chí Minh khơng bao giờ nói học tập triết học, kinh tế chính trị học Mác Lênin, chủ nghĩa xã hội khoa học một cách biệt lập mà Người nhấn mạnh đến
việc lĩnh hội quan điểm, lập trường, tinh thần, phương pháp của chủ nghĩa
Mác - Lênin vào giải quyết các vấn đề thực tế, là nhằm để sống với nhau có
tình, có nghĩa. Trong vấn đề này, cần chú ý khai thác các luận điểm sau đây
của Hồ Chí Minh:

- "Chủ nghĩa Mác - Lênin là kim chỉ nam cho hành động, chứ khơng
phải là kinh thánh" (Hồ Chí Minh, Tồn tập, tập 6, Nxb Chính trị quốc gia,
Hà Nội, 1995, tr. 247.
- "Chủ nghĩa Mác có ưu điểm là phương pháp làm việc biện chứng".

5


- "Chúng ta phải nâng cao sự tu dưỡng về chủ nghĩa Mác - Lênin để
dùng lập trường, quan điểm, phương pháp chủ nghĩa Mác - Lênin mà tổng kết
những kinh nghiệm của Đảng ta, phân tích một cách đúng đắn những đặc
điểm của nước ta. Có như thế, chúng ta mới có thể dần dần hiểu được quy luật
phát triển của cách mạng Việt Nam, định ra được những đường lối, phương
châm, bước đi cụ thể của cách mạng xã hội chủ nghĩa thích hợp với tình hình
nước ta" (Hồ Chí Minh, Tồn tập, Sđd, tập 8, tr. 494).
- "Học tập chủ nghĩa Mác - Lênin là học tập cái tinh thần xử trí mọi
việc, đối với mọi người và đối với bản thân mình; là học tập những chân lý
phổ biến của chủ nghĩa Mác - Lênin để áp dụng một cách sáng tạo vào hoàn
cảnh thực tế của nước ta. Học để mà làm. Lý luận đi đơi với thực tế" (Hồ Chí
Minh, Tồn tập, Sđd, tập 9, tr. 292).
- "Hiểu chủ nghĩa Mác - Lênin là phải sống với nhau có tình có nghĩa.
Nếu thuộc bao nhiêu sách mà sống khơng có tình có nghĩa thì sao gọi là hiểu
chủ nghĩa Mác - Lênin được" (Hồ Chí Minh, Tồn tập, Sđd, tập 12, tr. 554).
c) Quan điểm, đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam
Đảng Cộng sản Việt Nam, trong quá trình lãnh đạo cách mạng, đặc
biệt chú trọng đến tuyên truyền, giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, lịch sử
Đảng Cộng sản Việt Nam, tư tưởng Hồ Chí Minh. Trong các Nghị quyết của
các kỳ Đại hội đại biểu Đảng tồn quốc đều có những chỉ dẫn mang tính định
hướng nhằm đổi mới nội dung chương trình, giáo trình, phương pháp giảng
dạy các mơn học. Nghị quyết 02 của Bộ Chính trị khóa VII (1992) đã đặt vấn

đề biên soạn lại theo tinh thần đổi mới bộ giáo trình quốc gia: Triết học Mác Lênin, Kinh tế chính trị học Mác - Lênin, Chủ nghĩa xã hội khoa học, Lịch sử
Đảng Cộng sản Việt Nam và biên soạn mới giáo trình Tư tưởng Hồ Chí Minh.
Từ năm 2000 lại đây, quan điểm của Đảng về đổi mới giảng dạy chủ
nghĩa Mác - Lênin, Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, Tư tưởng Hồ Chí Minh
càng thể hiện rõ.
- "Cần đổi mới mạnh mẽ chương trình, nội dung, phương pháp dạy và
học lý luận, coi trọng chất lượng và tính hiệu quả. Tổ chức học tập một cách
6


nghiêm túc, có hệ thống chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh,
đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, chủ nghĩa yêu nước
và truyền thống cách mạng của dân tộc, của Đảng. Phát huy tính sáng tạo, chủ
động của người học, dành nhiều thời gian cho việc tự học, tự đọc các tác
phẩm lý luận và văn kiện của Đảng" (Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Hội
nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương khóa IX, Nxb Chính trị quốc
gia, Hà Nội, 2002, tr. 135-136).
- "Đổi mới mạnh mẽ nội dung, hình thức, biện pháp giáo dục chủ
nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; tuyên truyền sâu rộng đường lối,
chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; bồi dưỡng lòng
yêu nước, yêu nhân dân, lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, tăng
cường giáo dục phẩm chất đạo đức cách mạng trong toàn Đảng, toàn dân, đặc
biệt là đối với thế hệ trẻ" (Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại
biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2006, tr. 283).
d) Chính sách, pháp luật của Nhà nước
Căn cứ quan trọng, trực tiếp để đổi mới chương trình, giáo trình các
mơn học Mác - Lênin, Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, Tư tưởng Hồ Chí
Minh là Nghị quyết số 14/2005/NQ-CP của Chính phủ "Về đổi mới cơ bản và
toàn diện giáo dục đại học Việt Nam giai đoạn 2006 - 2020" và "Đề án đổi
mới giáo dục đại học giai đoạn 2006 - 2020" đã được Thủ tướng Chính phủ

phê duyệt.
- Nghị quyết số 14/NQ-CP của Chính phủ "về đổi mới cơ bản và tồn
diện giáo dục đại học Việt Nam giai đoạn 2006 - 2020" đã khẳng định và đặt
ra yêu cầu "Cơ cấu lại khung chương trình; bảo đảm sự liên thơng của các cấp
học; giải quyết tốt mối quan hệ về khối lượng kiến thức và thời lượng học tập
giữa các môn giáo dục đại cương và giáo dục chuyên nghiệp; nâng cao hiệu
quả đào tạo của từng môn học. Đổi mới nội dung đào tạo, gắn kết chặt chẽ với
thực tiễn nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và nghề nghiệp trong xã
hội, phục vụ yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của từng người, từng lĩnh vực,
tiếp cận trình độ tiên tiến của thế giới. Phát triển tiềm năng nghiên cứu sáng
7


tạo, kỹ năng nghề nghiệp, năng lực hoạt động trong cộng đồng và khả năng
lập nghiệp của người học".
- Đề án đổi mới giáo dục đại học giai đoạn 2006 - 2929, trên cơ sở nêu
bật hạn chế cơ bản trong giáo dục đại học nước ta hiện nay: "Các trường đại
học nước ta vốn quen với cách tiếp cận theo nội dung, chú trọng đưa thật
nhiều nội dung vào chương trình đào tạo. Cách tiếp cận đó hồn tồn khơng
thích hợp trong thời đại hiện nay khi tri thức tăng theo hàm mũ. Cần sử dụng
cách tiếp cận theo mục tiêu, xác định rõ các mục tiêu cần đạt được của
chương trình cần đào tạo, từ đó xác định nội dung cần thiết tối thiểu cho
chương trình đào tạo và phương pháp thích hợp để triển khai chương trình",
đã trực tiếp đặt vấn đề phải nghiên cứu lại và xác định cho thật rõ ràng, chân
xác mục tiêu của các mơn học Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, Lịch sử
Đảng Cộng sản Việt Nam trong hệ thống tri thức giáo dục đào tạo bậc đại học
nhằm thực hiện chủ trương lớn của toàn ngành: "Triển khai một cuộc vận
động đổi mới dạy và học ở đại học theo quan niệm mới về mục tiêu, nội dung
và phương pháp nhằm tạo nên con người có các loại tiềm năng: Để học tập
nghiên cứu sáng tạo; để phát triển cá nhân gắn kết với xã hội; để tìm và tạo

việc làm".
d) Kết quả nghiên cứu của các nhà lý luận
Những năm gần đây, các cơ quan khoa học, nhiều nhà nghiên cứu đã
dành thời gian và tâm huyết khảo sát, nghiên cứu thực trạng giáo dục Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong hệ thống các trường đại học, cao đẳng.
Kết quả của các nghiên cứu đó đều đưa ra một nhận định chung, khá thống
nhất: Những đòi hỏi của sự nghiệp đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa
đất nước, nhu cầu học tập của sinh viên và yêu cầu hội nhập quốc tế trong giai
đoạn mới; những bất cập về chương trình, giáo trình, phương pháp dạy - học,
đội ngũ giảng viên cần sớm được khắc phục.
Quan điểm của các nhà nghiên cứu được trình bày rõ nhất tại cuộc hội
thảo khoa học "Giảm tải, nâng cao chất lượng dạy và học các môn khoa học
Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong các trường đại học, cao đẳng", tổ
8


chức vào ngày 23-3-2007 ở Hà Nội. Sau khi nghe ý kiến đề xuất, thảo luận,
kiến nghị của các nhà nghiên cứu, giáo dục, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào
tạo đã ra thông báo Kết luận (20-4-2007) "Báo cáo Ban Bí thư Trung ương
Đảng để thành lập Ban chỉ đạo xây dựng Đề án đổi mới kết cấu nội dung
chương trình, giáo trình các mơn học Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh
trong các trường đại học, cao đẳng Việt Nam".
2. Căn cứ thực tiễn
Cùng với các căn cứ lý luận, được xem xét theo nhiều góc độ, lát cắt
khác nhau, đổi mới chương trình, giáo trình các môn khoa học Mác -Lênin,
Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, Tư tưởng Hồ Chí Minh, cịn cần phải dựa
vào các căn cứ, cơ sở thực tiễn để làm rõ hơn tính hợp lý, hợp quy luật và đổi
mới trở thành một nhu cầu bức xúc, khơng thể trì hỗn.
a) Căn cứ vào mục tiêu của giáo dục, đào tạo nói chung, giáo dục đại
học nói riêng. Mục tiêu này phản ánh nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội đất
nước hiện nay và trong 10 - 20 năm tới; nó cũng phản ánh thực tiễn sinh động

của cơng cuộc đổi mới trong hơn 20 năm qua.
Trong tình hình hiện nay của sự phát triển đất nước và trước xu thế
phát triển mạnh mẽ của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ, của sự gia
tăng, bùng nổ thông tin với gia tốc lớn, sự biến đổi nhanh chóng của thế giới
trong bối cảnh tồn cầu hóa và kinh tế tri thức, công tác giáo dục - đào tạo tư
tưởng, lý luận phải có những thay đổi lớn, căn bản, mang tính đột phá, đồng
bộ, từ đổi mới nhận thức, quan niệm, xác định đúng mục tiêu đến thiết kế
chương trình, giáo trình, đổi mới và hiện đại hóa nội dung, phương pháp dạy
và học, từ đó khẳng định sự cần thiết, vị trí, vai trị các mơn học này trong hệ
thống giáo dục quốc dân, nếu không chúng sẽ bị cuộc sống vượt qua, không
phục vụ thiết thực cho công cuộc đổi mới đang ngày càng đi vào chiều sâu.
Về đổi mới giáo dục nói chung, Đảng Cộng sản Việt Nam xác định rất
rõ: "Đổi mới toàn diện giáo dục và đào tạo. Nâng cao chất lượng giáo dục
toàn diện; đổi mới cơ cấu tổ chức, cơ chế quản lý, nội dung, phương pháp dạy
9


và học; thực hiện "chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa", chấn hưng nền giáo
dục Việt Nam" (Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn
quốc lần thứ X, Sđd, tr. 95).
Mục tiêu giáo dục tổng quát này nhằm hướng tới xây dựng con người
Việt Nam, nhất là thanh niên, sinh viên, trong giai đoạn cách mạng mới với
các đức tính sau:
+ Có tinh thần u nước, tự cường dân tộc, phấn đấu vì độc lập dân
tộc và chủ nghĩa xã hội, có ý chí vươn lên đưa đất nước thốt khỏi nghèo nàn
lạc hậu, đồn kết với nhân dân thế giới trong sự nghiệp đấu tranh vì hịa bình,
độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội.
+ Có ý thức tập thể, đồn kết, phấn đấu vì lợi ích chung.
+ Có lối sống lành mạnh, nếp sống văn minh, cần kiệm, trung thực,
nhân nghĩa, tôn trọng kỷ cương phép nước, quy ước của cộng đồng; có ý thức

bảo vệ và cải tạo mơi trường sinh thái.
+ Lao động chăm chỉ với lương tâm nghề nghiệp, có kỷ luật, sáng tạo,
năng suất cao vì lợi ích của bản thân, gia đình, tập thể và xã hội.
+ Thường xuyên học tập, nâng cao hiểu biết, trình độ chun mơn,
trình độ thẩm mỹ và thể lực.
(Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp
hành Trung ương khóa VIII, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1998, tr. 58-59).
Về mục tiêu tổng quát đổi mới giáo dục đại học, Chính phủ xác định:
"Đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục đại học, tạo được những chuyển biến
cơ bản về chất lượng, hiệu quả và quy mô, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp
cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập kinh tế quốc tế và nhu cầu học tập
của nhân dân. Đến năm 2020, giáo dục đại học Việt Nam đạt trình độ tiên tiến
trong khu vực và tiếp cận trình độ tiên tiến trên thế giới; có năng lực cạnh
tranh cao, thích ứng với cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa" (Nghị

10


quyết số 14/2005/NQ-CP của Chính phủ, ban hành ngày 2-11-2005 "Về đổi
mới cơ bản và toàn diện giáo dục đại học Việt Nam giai đoạn 2006 - 2020").
b) Thực tiễn giảng dạy, học tập tại các học viện, nhà trường
Xác định các môn học Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh có q
trình hình thành và phát triển, có những thay đổi nhất định trong các điều kiện
lịch sử khác nhau.
- Bước vào thế kỷ XXI, nhằm khắc phục những hạn chế, nhất là xu
hướng độc thoại, giáo điều, thiếu sức sống, sức hấp dẫn trong giảng dạy lý
luận, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã cho thí điểm xây dựng 5 đề án "Đổi mới
phương pháp dạy - học các môn khoa học Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh trong các trường đại học, cao đẳng" thuộc 4 khối trường: Kinh tế; khoa
học - kỹ thuật; khoa học xã hội và nhân văn; sư phạm; nông - lâm - ngư

nghiệp. Kết quả kiến nghị của các đề án này đều thống nhất ở một điểm: Chất
lượng và hiệu quả dạy - học chỉ có thể được cải thiện và nâng cao trên cơ sở
đổi mới đồng bộ, hệ thống, bắt đầu từ đổi mới căn bản, triệt để chương trình,
giáo trình, giáo khoa các mơn học. Những chỉnh sửa bộ giáo trình mà Bộ
Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo thực hiện vừa qua mang tính nhỏ lẻ, cục bộ, chắp
vá, không triệt để và không thay đổi mang tính cơ cấu. Sự tồn tại và phát triển
các mơn học địi hỏi một sự đổi mới triệt để, căn bản, tận gốc, tức là tái cấu
trúc lại chương trình, giáo trình.
- ở nước ta, hiện nay trong các học viện, nhà trường đang có những
tìm tịi đơn lẻ để xây dựng lại cấu trúc các môn học.
ở một số trường đại học, cao đẳng, bên cạnh các môn học truyền
thống (Triết học Mác - Lênin; Kinh tế chính trị học Mác - Lênin; Chủ nghĩa
xã hội khoa học; Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam; Tư tưởng Hồ Chí Minh)
đã bước đầu thử nghiệm đưa vào giảng dạy các mơn học mới, chẳng hạn,
đường lối, chính sách phát triển kinh tế - xã hội Việt Nam; giáo dục đạo đức,
pháp luật v.v... Các môn học mới này gắn liền với thực tiễn cuộc sống sôi
động, giải quyết các vấn đề bức xúc, tạo được sự quan tâm và hấp dẫn trong

11


sinh viên. Thực tế này càng chứng tỏ, không phải các mơn khoa học Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh thiếu sức sống, sức hấp dẫn mà vấn đề cơ bản
là phải chọn đúng vấn đề, luận giải chúng một cách thuyết phục, có căn cứ
khoa học để nâng cao tầm trí tuệ hiểu biết và phương pháp hành động cho
người học. Chương trình, giáo trình hiện hành khơng đáp ứng và thỏa mãn tốt
yêu cầu này. Đổi mới kết cấu chương trình, giáo trình mới cho phép thực hiện
chúng theo "cơ chế mở", thích hợp cho từng chuyên ngành đào tạo và vì thế,
tính tất yếu tồn tại của nó trong chương trình đào tạo của các trường đại học,
cao đẳng khơng phải căn bản do chỗ nó được "bảo hộ" bằng chính sách của
Đảng và Nhà nước đối với các môn học này mà bằng sức mạnh giá trị khoa

học thực sự của nó trong thực tiễn giáo dục - đào tạo.
Tại Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, một trong những trung
tâm hàng đầu về nghiên cứu, giảng dạy chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ
Chí Minh ở Việt Nam, đang tiến hành xây dựng 10 khung chương trình đào
tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị. Trong các chương trình, nội dung đào tạo
không phân thành các môn học như từ trước đến nay vẫn làm mà được thiết
kế thành các khối kiến thức theo hệ thống các chun đề mang tính liên
thơng, liên ngành, kết hợp chặt chẽ trong toàn bộ chương trình và từng
chun đề tính kinh điển và tính thời đại, tính lý luận và tính thực tiễn, tính
khoa học và tính cách mạng, tính kế thừa và tính nâng cao. Đây chính là nội
dung trọng yếu trong đổi mới giáo dục - đào tạo của Học viên những năm tới.
c) Căn cứ vào nhu cầu đổi mới giáo dục đại học Việt Nam trong tiến
trình hội nhập đã được xác định rõ, cụ thể trong Đề án đổi mới giáo dục đại
học Việt Nam giai đoạn 2006 - 2020. Trên cơ sở Đề án này, các trường đại
học, cao đẳng đang xây dựng chương trình hành động, xác định lại cơ cấu
ngành nghề đào tạo, dung lượng kiến thức và phân bổ thời gian cho từng môn
học, xác định phân bổ các loại nguồn lực cho hợp lý. Đổi mới chương trình,
giáo trình các mơn khoa học Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh khơng có gì
bất thường, biệt phái mà nằm trong xu hướng cải cách giáo dục đại học nước
nhà nói chung.

12


d) Tham khảo kinh nghiệm thế giới
Trên thế giới, giảng dạy, học tập lý luận Mác - Lênin đang có những
thay đổi rất lớn, nhất là ở Trung Quốc, Cộng hòa Liên bang Nga và nhiều
nước trước đây là xã hội chủ nghĩa. Trong đó, kinh nghiệm của Trung Quốc
rất đáng để chúng ta tham khảo, học hỏi. Tại nước Cộng hòa nhân dân Trung
Hoa, đổi mới giảng dạy chủ nghĩa Mác bắt đầu từ cuối những năm bảy mươi

của thế kỷ XX, trải qua nhiều bước với một lộ trình định trước rất rõ. Đến
nay, cơ cấu nội dung, phân bố thời lượng các môn học của chủ nghĩa Mác
trong các trường đại học, cao đẳng đã khác căn bản trước đây theo hướng tinh
giản, hợp lý, thiết thực, hiện đại. Từ năm học 2006 - 2007, các trường đại học,
cao đẳng Trung Quốc bắt đầu thực hiện chương trình mới với 4 nhóm mơn
học như sau:
- Những ngun lý cơ bản của chủ nghĩa Mác (54 tiết): Bao gồm trong
đó 3 loại tri thức cấu thành chủ nghĩa Mác là Triết học - Kinh tế chính trị học Chủ nghĩa xã hội khoa học.
- Trung Quốc hóa chủ nghĩa Mác (108 tiết): Bao gồm trong đó tư
tưởng Mao Trạch Đơng, lý luận Đặng Tiểu Bình và học thuyết quan trọng Ba
đại diện.
- Lịch sử Trung Quốc cận, hiện đại (54 tiết): Bao gồm lịch sử Trung
Quốc và lịch sử Đảng Cộng sản Trung Quốc.
- Giáo dục đạo đức và cơ sở pháp luật (54 tiết): Chú trọng giáo dục lý
tưởng, đạo đức, lối sống, ý thức bảo vệ, tôn trọng, thực hiện pháp luật của
thanh niên.
Bốn môn học này, ở một số trường đã thực hiện theo phương thức cấp
chứng chỉ, áp dụng cho mọi đối tượng đào tạo, cả sinh viên Trung Quốc và
sinh viên nước ngoài, chiếm khoảng 7 - 8% tổng quỹ thời gian đào tạo của
các trường đại học, cao đẳng.

13


Kết cấu chương trình các mơn học lý luận chính trị trong các trường
đại học, cao đẳng Trung Quốc chú trọng các nguyên lý nền móng, tăng cường
thực hành lý luận thực tiễn, phân định rạch ròi các nguyên lý gốc, khởi
nguyên, hình thức biểu hiện đặc thù của chúng trong điều kiện lịch sử Trung
Quốc gắn với bối cảnh thời đại và sự sáng tạo riêng của Trung Quốc theo các
cấp độ, tầng nấc lý luận, thể hiện tập trung ở tư duy lý tính, trình độ trí tuệ của

Đảng Cộng sản trong quá trình xây dựng, phát triển lý luận mới; qua đó nêu bật
sự thống nhất biện chứng giữa tính phổ biến và hình thức tồn tại đặc thù của
lý luận trong bối cảnh thế giới đương đại. Chính điều này tạo nên niềm hứng
khởi, tìm tịi, sáng tạo cho cả người dạy và người học, đặc biệt là thúc đẩy
nghiên cứu khoa học để mỗi bài giảng có chiều sâu và cập nhật về thơng tin.
III. những nguyên tắc cơ bản của việc xác lập chương trình, giáo
trình
Xác định cấu trúc các mơn học Mác - Lênin, Lịch sử Đảng Cộng sản
Việt Nam, Tư tưởng Hồ Chí Minh một cách thực chất, thực tế, có hiệu quả ở
tầm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam hành động của Đảng và cách mạng Việt
Nam, cần đảm bảo các quan điểm định hướng có tính ngun tắc:
1. Khẳng định trên thực tế và đảm bảo nâng cao vai trị các mơn học
Mác - Lênin, Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, Tư tưởng Hồ Chí Minh trong
hệ thống giáo dục đại học; đây là vấn đề sống còn, thể hiện tính độc lập, tự
chủ, định hướng chính trị của nền giáo dục; xây dựng lại kết cấu chương
trình, giáo trình khơng phải là xa rời, hạ thấp, từ bỏ những nguyên lý của chủ
nghĩa Mác - Lênin, những giá trị và bài học của lịch sử Đảng Cộng sản Việt
Nam, tài sản tinh thần to lớn của tư tưởng Hồ Chí Minh, mà trái lại là phải
nghiên cứu, làm đúng với các nguyên lý khoa học, cách mạng của chủ nghĩa
Mác - Lênin, tăng cường tính hiện thực hóa, sức sống và sự lan tỏa của chúng,
biến chúng thành lực lượng và sức mạnh vật chất, soi đường cho công cuộc
xây dựng và phát triển đất nước.

14


2. Gắn kết chặt chẽ đổi mới chương trình, giáo trình các mơn học Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh với chiến lược kinh tế - xã hội, củng cố quốc
phịng, an ninh, nhu cầu nhân lực trình độ cao của đất nước, xu thế của khoa
học và công nghệ.
Hiện đại hóa nội dung chương trình, giáo trình phải trên cơ sở kế thừa

những thành quả giáo dục - đào tạo của đất nước, phát huy bản sắc dân tộc,
tiếp thu tinh hoa tư tưởng - lý luận nhân loại, tạo cơ sở nhanh chóng tiếp cận
xu thế phát triển giáo dục đại học trên thế giới.
3. Đảm bảo tính chỉnh thể, tồn vẹn, hệ thống của chủ nghĩa Mác Lênin; thống nhất tính kế thừa, đổi mới và phát triển gắn với các chủ thể sáng
tạo lý luận trong hành trình vận động của nó từ điểm khởi nguyên cho đến
hiện tại và tương lai.
Chương trình, giáo trình mới phải kế thừa được các nội dung cơ bản
trong chương trình, giáo trình hiện đang sử dụng theo hướng:
- Lựa chọn nội dung thiết thực, phù hợp từ các môn học chủ nghĩa
Mác - Lênin, Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, Tư tưởng Hồ Chí Minh.
- Tích hợp hóa những kiến thức cơ bản nhất của các mơn học hiện nay
trong cấu trúc các môn học mới nâng cao tầm khái qt, thống nhất theo lơgíc
phát triển và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện thực tế
Việt Nam; đảm bảo một cách chân xác lịch sử, cách mạng - khoa học, tính
thực tiễn và khơng biệt lập, chia cắt trong bản chất đích thực của các môn
khoa học Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh.
4. Thống nhất trong chương trình các mơn học tính hiện đại về lý
luận, tính cập nhật về thực tiễn, làm cho chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ
Chí Minh trở thành một dịng chảy liền mạch trong trào lưu tiến hóa của tư
tưởng, văn hóa dân tộc và nhân loại; ln ln dung nạp cho mình những tri
thức mới, đủ sức trở thành nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam hành động cho mọi
thế hệ người Việt Nam, nhất là đội ngũ trí thức tương lai của nước nhà.

15


5. Đổi mới chương trình, giáo dục phải bao gồm phát triển một số
môn học mới và thực tiễn đang có nhu cầu rất lớn. Cụ thể:
- Vừa tăng cường hiểu biết có tính hệ thống về nội dung và căn cứ lý
luận khoa học, cơ sở thực tiễn của các quan điểm, đường lối phát triển kinh tế xã hội của Đảng và Nhà nước trong thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện

đại hóa, chủ động hội nhập đời sống toàn cầu.
- Vừa tăng cường khả năng sáng tạo của người học phù hợp với các
chuyên ngành đào tạo. Nghĩa là phải đảm bảo nền tảng lý luận chung ở một
trình độ đào tạo, học vấn, trên cơ sở đó mỗi người vận dụng tri thức chung
phục vụ trực tiếp cho ngành nghề, hoạt động của mình.
6. Cùng với sự tăng cường tính thống nhất, tập trung trong quản lý dạy
và học các kiến thức cơ bản về chủ nghĩa Mác - Lênin, Lịch sử Đảng Cộng
sản Việt Nam, Tư tưởng Hồ Chí Minh, các quan điểm, đường lối phát triển
kinh tế - xã hội của Đảng và Nhà nước (do Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng các
ban, ngành Trung ương quản lý) thì chương trình, giáo trình mới phải tăng
cường tính chủ động, sáng tạo trong vận dụng kiến thức cơ bản vào phục vụ
mục tiêu đào tạo cụ thể của mỗi khối trường, mỗi trường theo hướng xây
dựng các chương trình, giáo trình, các chuyên đề tự chọn trong chương trình
đào tạo của mỗi đơn vị cơ sở trường, khối trường, khoa chuyên ngành v.v...
(do các trường thống nhất quản lý dưới sự chỉ đạo và hỗ trợ của Bộ Giáo dục
và Đào tạo). Thực hiện nguyên tắc này, đòi hỏi đội ngũ cán bộ từng trường
đại học, cao đẳng phải kết hợp đúng đắn giữa nghiên cứu và giảng dạy, nỗ lực
vươn lên thì mới đáp ứng được nhu cầu đào tạo của nhà trường; tạo nên
phương thức đa dạng hóa trong luận giải và vận dụng cùng một nguyên lý lý
luận phục vụ cho mục tiêu đào tạo riêng, được người học chấp nhận; biến lý
luận thành thực tiễn sinh động, thật sự hữu ích.
7. Giảm thiểu về mặt thời gian, nhưng vẫn đủ dung lượng tri thức cần
thiết, không chồng lấn, trùng lắp, có nâng cao giữa các bậc học; tránh áp đặt,
thơng tin một chiều, tạo bầu khơng khí dân chủ, đối thoại trong quá trình dạy

16


- học, hình thành sự liên thơng, gắn kết, sáng tạo, phản ánh đúng các thành
tựu lý luận đã đạt được, tìm các con đường đưa tri thức lý luận chính trị đến

người học nhanh nhất để họ thực hành trong cuộc sống, thống nhất giữa học
và hành, nói và làm.
Hiện nay, thời gian đạo tạo cao đẳng, đại học ngày càng rút ngắn, trong
khi đó, do sự bùng nổ tri thức, nhiều môn học mới cần phải được bổ sung để cập
nhật kiến thức mới cho người học. Nhằm tăng cường hình thức tự học, hội thảo,
thảo luận và giảm tương đối thời gian lên lớp nên thời lượng dành cho chương
trình các mơn khoa học Mác - Lênin, Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, Tư
tưởng Hồ Chí Minh dành cho các đối tượng đào tạo trình độ đại học, cao đẳng
hiện nay từ 22 ĐVHT rút xuống cịn 14 ĐVHT (trình độ đại học, cao đẳng
dùng thống nhất chương trình, giáo trình và thời lượng tương đương) cho phù
hợp với yêu cầu đổi mới giáo dục đại học Việt Nam giai đoạn 2006 - 2020.
IV. đề xuất kết cấu nội dung chương trình, giáo trình mới
1. Kết cấu nội dung chương trình
Vận dụng các nguyên tắc cơ bản trong việc xác lập hệ thống chương
trình, giáo trình các mơn học mới trong tính tổng thể đổi mới giáo dục đại học
Việt Nam, trên cơ sở các căn cứ lý luận và thực tiễn đã nêu trên đây, kết cấu
nội dung chương trình mới phải thống nhất được trong đó ba trình độ vận
động của lý luận: Các nguyên lý lý luận gốc; sự vận dụng và phát triển các
nguyên lý lý luận trong điều kiện đặc thù Việt Nam; thực hành lý luận trong
đời sống cá nhân, thông qua nhận thức và giải quyết các vấn đề thực tiễn bức
xúc đang đặt ra. Ba trình độ vận động của lý luận đảm bảo được các yêu cầu
đối với mọi đối tượng học tập:
- Định hướng đúng về thế giới quan, phương pháp luận;
- Định hướng đúng về nhân sinh quan;
- Định hướng đúng về chính trị.

17


Chương trình mới bao gồm ba mơn học với tên gọi, nội dung cơ bản

và thời lượng sau đây:
a) Môn học 1
- Tên gọi: Các nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin
- Thời gian phân bố: 6 ĐVHT
- Thực chất: Bao gồm nội dung cơ bản của 3 môn học nhưng được
nghiên cứu theo hướng tinh giản nội dung cơ bản và tích hợp thành một khối
thống nhất (Triết học Mác - Lênin, Kinh tế chính trị học Mác - Lênin, Chủ
nghĩa xã hội khoa học) theo hướng xác lập mục tiêu chung là: Tạo lập hiểu
biết cơ sở lý luận khoa học và nền tảng của những quan điểm, đường lối cách
mạng Việt Nam; tạo lập tiền đề về thế giới quan, phương pháp luận cho các
môn học hay chuyên đề sâu sát hơn với các khối chuyên ngành đào tạo.
- Nội dung: Chủ yếu bao gồm các bài hoặc các chương, chuyên đề:
+ Quá trình hình thành, phát triển, đặc điểm và bản chất của chủ nghĩa
Mác - Lênin.
+ Chủ nghĩa duy vật mácxít - thế giới quan khoa học, cách mạng nhận
thức và cải tạo thế giới.
+ Phép biện chứng duy vật - phương pháp luận khoa học nhận thức và
cải tạo thế giới.
+ Học thuyết hình thái kinh tế - xã hội
+ Lý luận giá trị thặng dư.
+ Học thuyết về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.
+ Lý luận về chủ nghĩa tư bản (về bản chất, quy luật và xu hướng lịch sử).
+ Lý luận về chủ nghĩa xã hội và xây dựng chủ nghĩa xã hội.
b) Môn học 2
- Tên gọi: Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam và Tư tưởng Hồ Chí Minh
18


- Thời gian phân bổ: 4 ĐVHT
- Thực chất: Đây là môn học thống nhất hai môn học hiện nay: Lịch

sử Đảng Cộng sản Việt Nam và Tư tưởng Hồ Chí Minh theo hướng gắn kết
những vấn đề trọng yếu nhất mang tính phương pháp luận Hồ Chí Minh với
lịch sử cách mạng Việt Nam do Đảng Cộng sản lãnh đạo.
- Nội dung: Môn học này bao gồm hai học phần có tính độc lập tương đối.
+ Học phần Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam: 2 ĐVHT với các vấn
đề:
 Sự ra đời, Cương lĩnh đầu tiên và sự lãnh đạo của Đảng trong cách
mạng giải phóng dân tộc, đấu tranh giành chính quyền (1930 - 1945).
 Đảng lãnh đạo sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc, đồng thời thực
hiện hai chiến lược cách mạng (1945 - 1975).
 Đảng lãnh đạo cách mạng xã hội chủ nghĩa trên phạm vi cả nước
(1975 - 1986).
 Đảng khởi xướng và lãnh đạo sự nghiệp đổi mới (từ năm 1986 đến
nay).
 Những bài học rút ra từ sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản trong cách
mạng Việt Nam.
+ Học phần tư tưởng Hồ Chí Minh: 2 ĐVHT với các vấn đề:
 Nguồn gốc, q trình hồn thành, phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh.
 Tư tưởng Hồ Chí Minh về q trình từ cách mạng dân tộc dân chủ
nhân dân tiến lên cách mạng xã hội chủ nghĩa.
 Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc, kết hợp sức mạnh
dân tộc với sức mạnh thời đại.
 Tư tưởng Hồ Chí Minh về Đảng Cộng sản Việt Nam, về Nhà nước
của dân, do dân, vì dân.

19


 Tư tưởng đạo đức, văn hóa, nhân văn Hồ Chí Minh.
c) Mơn học 3

- Tên gọi: Đường lối, chính sách kinh tế - xã hội Việt Nam
- Thời gian phân bổ: 4 ĐVHT
- Thực chất: Làm rõ được hai phương diện: cơ sở khoa học của đường
lối, chính sách kinh tế - xã hội hiện hành; xác lập hệ thống đường lối, chính
sách kinh tế - xã hội cụ thể, giúp người học nhận thức đúng, tìm cách tiếp cận,
giải quyết, định hướng chính trị cho động cơ và hành động, gắn kết cá nhân
với cộng đồng, tương lai của đất nước và dân tộc.
- Nội dung: Bao gồm các vấn đề chủ yếu:
+ Những vấn đề của thế giới hiện nay và sự tác động của chúng đến
đường lối, chính sách phát triển kinh tế - xã hội Việt Nam.
+ Xây dựng và phát triển đất nước theo con đường xã hội chủ nghĩa.
+ Xây dựng và phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
+ Thực hiện dân chủ, xây dựng và hoàn thiện hệ thống chính trị xã hội
chủ nghĩa.
+ Thực hiện hệ thống chính sách xã hội, xây dựng và phát huy nguồn
lực con người Việt Nam.
+ Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản
sắc dân tộc.
+ Đường lối, chính sách đối ngoại và hội nhập quốc tế.
2. Tên gọi đối với hệ thống chương trình, giáo trình các mơn học
mới
Trước đây, chúng ta gọi là các môn khoa học Mác - Lênin. Sau khi
đưa thêm mơn học Tư tưởng Hồ Chí Minh vào giảng dạy thì được gọi là các
mơn khoa học Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh.

20