CÁC BETA-LACTAM doc

CÁC BETA-LACTAM
CÁC BETA-LACTAM
NỘI DUNG

Các Beta lactam:

Nhóm Penam

Nhóm Cephem

Nhóm Penem hay Carbapenem

Nhóm Monobactam

Các chất kháng betalactamase
C ch tỏc ng :


Beta-lactam + PBP
c ch s tng hp peptidoglycan
Phaõn huỷy thaứnh vi khuaồn
Cấu trúc vách VK và PBPs
NHÓM BETA-LACTAM
PENAM
(PENICILLIN)
1928
Penicillin G & V
Penicillin A
Penicillin M
Carboxy-Penicillin
Ureido-penicillin

CEPHEM
(CEPHALOSPORIN)
Cephalosporin I
Cephalosporin II
Cephalosporin III
Cephalosporin IV
PENEM
Imipenem
( + cilastatin)
MONOBACTAM
Aztreonam
Kháng sinh β-Lactam
R
O
N
S
R’
COOH
R
O
NH
R’
R
O
N
S
COOH
R
O
N

S
COOH
B
A
6
Penam
( *O: oxapenam)
-
Các penicillin
Penem
(*C: carbapenem)
Monobactam
- Aztreonam
Cephem
(*O: oxacephem)
- Các cephalosporin
Cấu trúc hoá học
CƠ CHẾ ĐỀ KHÁNG BETALACTAM CỦA VK

Sự giảm tính thấm của thành vi khuẩn


Sự thay đổi điểm đích của kháng sinh

Tác động thủy phân của các men
β-lactamase do VK tiết ra
Nhóm Penam - Phổ kháng khuẩn

Peni G & V
Benzathin -

Penicillin
Procain-
Penicillin
Cầu khuẩn Gram +:
Liên cầu, phế cầu, tụï cầu (* ).
Cầu khuẩn Gram -:
Lậu cầu, màng não cầu khuẩn.
Trực khuẩn Gram +:
B.anthrasis, C.diphteria,
L. monocytogenes, Clostridium perfringens
Xoắn khuẩn: Treponema pallidium

Peni A
Là phổ của Peni G cộng VK Gram -:
-
E, Coli, Samonella, Shigella, H. influenza
+
-
Nhóm Penam - Phổ kháng khuẩn

Peni M
# Peni G nhưng tác động đặc biệt trên:
Staphylococcus aureus ( tiết penicillinase)
MSSA ( oxacillin, dicloxacillin, nafcillin )

Carboxy-
penicillin
Phổ Peni A cộng thêm:
-
Trực khuẩn mủ xanh ( P. aeruginosae)

-
Enterobacter

Ureido-
penicillin
Phổ Peni A cộng thêm:
- Trực khuẩn mủ xanh
-
Enterobacter
-
Klebsiella
-
Bacteroides
+
-

MSSA :
meticillin sensitive Staphylococcus aureus
tụ cầu vàng nhạy cảm với meticillin

MRSA:
meticillin resistant Staphylococcus aureus
tụ cầu vàng đề kháng meticillin
Nhóm Penam
Penicillin G & V & Benzathin Penicillin

Có cùng phổ tác dụng.

Peni G bị hủy ở pH acid dd IM/IV ( muối K,Na)


Phân bố rộng ở dịch và mô, kém ỏ LCR, SCN, xương, mắt.

T
1/2
ngắn :# 1/2 h . Thải trừ chủ yếu qua thận.

kết hợp + probenecid : trong trị lậu cầu khuẩn.

Peni V: bền trong pH acid > Peni G PO.

Benzathin Peniciilin, Procain Penicillin:
(EXTENCILLIN, BICILLIN) tác dụng kéo dài, chỉ IM.
NHÓM PENAM
Peni G & V
Nhóm Penam
Penicillin G & V

Độc tính :tương đối thấp, chủ yếu là dị ứng .
Liều độc / ở người suy thận : co giật. (*)

Khỏang an tòan rộng:
3-6 x10
6
đv/ ngày đến 30-40 x10
6
đv/ ngày

Chỉ định:nhiễm trùng tại chỗ/ tòan thân do các VK
nhạy cảm ( NT phổi, máu, màng não, nội mạc tim,
giang mai, lậu, than, họai thư )


Chống chỉ định : tiền sử dị ứng

Thận trọng ở người suy thận .
Penicillin G & V Tác dụng phụ - Độc tínhï

Dị ứng với nhiều mức độ khác nhau, có tính miễn dịch.

1-10%: ngứa,mề đay, phát ban, viêm tróc da, viêm
mạch, đau nơi chích.

< 1% : hc Stevens-Johnson, viêm da họai tử, co thắt
thanh,khí quản, sốc phản vệ ( có thể tử vong) viêm thận
mô kẻ, thiếu máu tiêu huyết, co giật,

Benzathin Peni, Procain Peni IM có thể rất đau và tạo
áp xe nơi tiêm.

IV > 10x10
6
đv Peni có thể gây thừa Na hay K/ huyết
nguy hiểm (tim mạch, co giật )
Nhóm Penam
Aminopenicillin ( ampicillin, amoxicillin)

Hiện bị đề kháng bởi nhiều VK Gram + và Gram- kể cả
lậu cầu khuẩn cần kiểm tra độ nhạy cảm khi cho toa.


Ampicillin: PO lúc đói ( hấp thu 40-50%) , IM , IV

- hiệu lực trên Gram âm > Peni G,V.
- không bền với betalactamase (kết hợp+sulbactam)
- TDP: dị ứng, có thể gây xáo trộn tiêu hóa, nấm
Candida, đau co thắt bụng
Nhóm Penam
Aminopenicillin

Amoxicillin: dùng PO ( hấp thu 80-90%), ít bị ảnh
hưởng bởi thức ăn.
- Phổ kk # ampicillin.
- không bền với β-lactamase (kết hợp +ac clavulanic).
(AUGMENTIN)
- còn dùng phối hợp trị H.pylori trong lóet dạ dày
- TDP: dị ứng, có thể gây xáo trộn tiêu hóa
( ít hơn ampicillin do SKD cao ), nấm Candida
Nhóm Penam
Peni M : Meticillin, Oxacillin, Dicloxacillin

Là nhóm kháng sinh trị tụ cầu khuẩn tiết
penicillinase (MSSA)

Không có hiệu lực đối với tụ cầu kháng meticillin
(MRSA)

Meticillin không còn được sử dụng do độc tính cao
trên thận

Dùng tiêm IM/IV ( BRISTOPEN, ORBENINE )
3-4 lần/ngày

Nhóm Penam
Carboxy-penicillin ( ticarcillin.carbenicillin )
-
Bền với men cephalosporinase do VK tiết.
-
Có hiệu lực trên TK mủ xanh, Enterobacter,
Citrobacter tiết cephalosporinase.
-
Có thể gây nhược K/huyết (chứa 110-120mgNa/g)
-
Dùng IV
-
Phối hợp với ac., clavulanic để tăng hiệu lực.
( CLAVENTIN )
Nhóm Penam
Ureido-penicillin : piperacillin,mezlocillin )
-
Bền với men cephalosporinase & penicillinase (*)
-
Phổ KK rộng
-
Chỉ định trong nhiễm trùng nặng tại chỗ/toàn thân
đặc biệt với VK Gram – và VK kỵ khí.
- Kháng sinh dự phòng trong SP khoa & tiêu hóa
- IV chậm/IM/IV.
- Phối hợp + tazobactam= (TAZOCILLIN).
- Hiệu chỉnh liều ở nguời suy thận.
NHÓM CEPHEM (CEPHALOSPORIN)


Nhóm Cephem - Phổ kháng khuẩn
CG I
Cefalexin
Cefalothin
Cefaloridin
Cefazolin
Cefadroxil
-
Cầu khuẩn Gram + :
Liên cầu, phế cầu, tụ cầu meti-S
- Cầu khuẩn Gram –: Neisseria
-
Trực khuẩn Gram -:
-
H.Influenza. E. Coli, K. pneumonia. P.
-
mirabilis
CG II
Cefaclor
Cefuroxim
Cefoxitin
Cefotetan
# CG I nhưng hiệu lực > đv Gram –
Tác động tốt trên VK Gram – kỵ khí
( cefoxitin, cefotetan)
Nhóm Cephem - Phổ kháng khuẩn
CG III
Cefoperazon
Cefotaxim

Cetriazon
Ceftazidim
Cefpodoxim
Cefixim
Latamoxef

-
Phổ kháng khuẩn / CG II + :
-
Các VK họ khuẩn đường ruột.
-
Trực khuẩn mủ xanh (Ceftazidim)
(P. aeruginosa)
CG IV
Cefepim
Cefpirom
- Phổ kháng khuẩn # CG III
- Bền hơn với β-lactamase
Nhóm Cephem
CG1: cefalexin,cefazolin,cefalotin,cefaloridin

Hiệu lực tốt trên tụ cầu tiết penicillinase (meti-S).
- cefazolin tác dụng trên Gram + tốt hơn các CG1 khác
thường dùng trong dự phòng phẫu thuật

Tùy chất, có thể dùng PO, IM, IV.

Chỉ định trong NT ORL,hô hấp, đtiểu, da,

TDP: dị ứng (chéo với penicillin : 10-15 %) ,

rối lọan tiêu hóa, xáo trộn về máu.
- cefaloridin độc với thận
- cefalotin có thể gây viêm TM hay viêm huyết khối TM
Nhóm Cephem
CG2: cefaclor,cefuroxim,cefoxitin,cefotetan

Tác dụng trên tụ cầu meti-S yếu > CG1 nhưng tốt hơn
trên trực khuẩn Gram
- cefaclor có phổ gần CG1 hơn các CG2 khác, hiệu quả trên H.
influenza tốt > cefalexin.(viêm xoang, tai, NT hh trên)

Chỉ định :nhiễm trùng kháng với CG1, amoxicillin
dự phòng NT trong phẫu thuật.
nhiễm B.fragilis: cefoxitin, cefotetan

Thường dùng IM / IV ; PO : cefaclor, cefuroxim