Bệnh ảo giác ở người già:
Phòng tránh và chữa trị
Bệnh ảo giác ở người già (Hallucination) là căn bệnh liên
quan đến hệ thần kinh, một số giác quan bị rối loạn làm
cho người bệnh rơi vào trạng thái nửa mê nửa tỉnh.
Đề cập về căn bệnh này, tạp chí Live Strong của Mỹ vừa cập
nhật 6 điều cần biết để phòng tránh chữa trị, nhằm nâng cao
chất lượng cuộc sống cho những người trong cuộc.
Bệnh ảo giác là gì?
Bệnh ảo giác đôi khi còn gọi là chứng ảo giác giác quan
(Sensory hallucination), trong đó giác quan bị rối loạn, người
trong cuộc tưởng như mình nghe thấy, nhìn thấy, cảm thấy
những việc mà thực tế lại không có thật. Chính những ảo giác
này làm họ lo lắng, sợ hãi và tìm cách đối phó hoặc chạy
trốn.
Thậm chí có người còn nghe thấy giọng nói hoặc người vô
tình ở ngay trong thân xác của bản thân họ, điều khiển họ làm
những việc nguy hiểm như tấn công người khác, có người
còn cảm thấy đang bay bổng rơi xuống vực thẳm sâu. Nhóm
người này còn có những chứng bệnh khác đi kèm như ảo thị,
ảo thính, ảo vị, ảo khứu giác.
Nguyên nhân gây chứng ảo giác
Trước tiên những người mắc phải căn bệnh này thường đi
kèm chứng sa sút trí tuệ, suy giảm trí nhớ, bị mù hoặc bị
điếc, mắc phải những căn bệnh trầm trọng khác liên quan đến
não bộ, đặc biệt là khối u não, gan thận bị suy yếu không làm
được chức năng vốn có, bị trúng độc, hoặc bị rối loạn tâm lý
hoặc do thay đổi một số loại thuốc chữa bệnh, bị nhiễm
trùng, bị bệnh tim mạch hoặc bị chấn thương.
Ngoài ra còn co những lý do tâm thần làm cho bệnh tình gia
tăng, ví dụ như: ảo giác thấy người thân qua đời nay hiện về
khuyên nhủ; nghiện thuốc kích thích, rượu bia cũng là
nguyên nhân làm gia tăng bệnh. Chứng ảo thị thường là do
ngộ độc rượu, ma túy, cocain, nhiễm độc chất salicylat, u-rê
máu tăng vọt, do mắc bệnh sa sút trí tuệ thể nhẹ Alzheimer…
Chứng ảo thính thường làm cho bệnh nhân khó chịu buồn
bực dẫn đến suy luận, cho rằng người khác nói xấu mình.
Chứng ảo vị, ảo khứu là căn bệnh sai lệch về mùi vị, xúc
giác, thường xuất hiện ở nhóm người nghiện ma túy. Đôi khi
người bệnh cảm thấy những bộ phận trong cơ thể chuyển
động hay có những vật gì đó đang di chuyển trong người.
Không nên để những người già mắc chứng ảo giác sống
một mình
Những người mắc bệnh ảo giác dễ sợ hãi, kích động, lo âu,
thậm chí hoang tưởng nên rất nguy hiểm đến tính mạng vì
vậy không nên để họ sống cô đơn, một mình. Những người
này cần được quan tâm chăm sóc về mọi mặt, kể cả ăn uống,
thuốc thang cho đến những tình huống cần được cấp cứu gấp.
Nếu cần có thể đưa những người này vào các trung tâm điều
trị chuyên nghiệp hoặc được kiểm tra sức khỏe, cấp thuốc
cũng như các khuyến cáo thường xuyên.
Hội chứng Chalres Bonnet Syndrome (CBS)
CBS là căn bệnh nói về tình trạng sức khỏe của các bệnh
nhân mắc bệnh về thị lực, từ đó phát sinh ra những hiện
tượng về ảo giác. Đây cũng là căn bệnh thường gặp ở nhóm
người cao niên mắc bệnh nghiêm trọng về mắt. Nếu bị hội
chứng CBS thì nguy cơ bị ảo thị rất cao, tuy nhiên mức độ
mắc bệnh còn tùy thuộc vào sức khỏe của từng người. Trước
tiên những người này sẽ nhìn thấy những dòng kẻ ngang trên
những đồ vật mà họ nhìn thấy (gọi là trường thị giác) hoặc
chim bay, đồ vật bay trước mắt mà thực tế chẳng có gì. Ngoài
ra còn yếu tố khách quan tác động, ví dụ ánh sáng tự nhiên
mờ ảo làm tăng, giảm chứng ảo giác vì vậy mà những người
mắc bệnh thị lực càng nặng thì chứng ảo thị lại càng nan y,
trầm trọng.
Ảo giác và ảo tưởng
Nhóm người cao tuổi có rủi ro mắc chứng ảo giác là rất cao.
Nhẹ thì ảo mộng, suy giảm thị lực, mê sảng, suy giảm trí nhớ
và nặng thì thấy những ánh hào quang, ngất xỉu, đau nửa đầu
và ảo tưởng liên tục. Điều quan trọng là cần khám và giải mã
những bí ẩn của chứng gián đoạn cảm giác và ảo giác thực.
Ngoài ra, cũng phải phân biệt giữa ảo giác thực và bệnh ảo
tưởng. Riêng ảo tưởng là căn bệnh thường gặp ở nhóm người
mắc bệnh rối loạn tâm thần và "cặp" với căn bệnh ảo giác.
Tuy nhiên, chứng ảo tưởng này không phải là dạng bệnh rối
loạn ảo giác mà nó liên quan đến trí óc, tâm trí cũng như quá
trình suy nghĩ của người bệnh.
Làm gì để giảm thiểu bệnh ảo giác ở người già?
Ảo giác là căn bệnh chứa đựng nhiều bí ẩn đến nay chưa
khám phá hết nên kết quả điều trị vẫn còn hạn chế, vì vậy
việc phòng bệnh đóng vai trò quan trọng. Trong trường hợp
này bác sĩ thường khám để tìm ra nguyên nhân gây bệnh như
nhiễm trùng nặng, cơ thể mất nước, bị ngộ độc, đường huyết
giảm, bị động kinh, bị bệnh tim mạch, bị chấn thương hoặc
có u ở não Tùy theo trạng thái sức khỏe tâm thần của người
bệnh, bác sĩ có thể khuyến cáo cách điều trị như: dùng thuốc
an thần, thuốc bổ não hoặc chuyển họ tới bác sĩ chuyên khoa.