Phòng bệnh tâm phế mạn ở người cao tuổi pdf

Phòng bệnh tâm phế mạn
ở người cao tuổi

Tâm phế mạn là loại bệnh được xếp hàng thứ 3 trong các
bệnh tim mạch, thường gặp nhất ở người trên 50 tuổi sau
tăng huyết áp và bệnh tim do xơ vữa mạch máu.
Tâm phế mạn là bệnh có sự thay đổi cấu trúc và chức năng
của thất phải sau những rối loạn hay bệnh của hệ hô hấp, có
nghĩa là bệnh tim nhưng nguyên nhân là do từ bệnh phổi mà
bị. Tâm phế mạn là loại bệnh được xếp hàng thứ 3 trong các
bệnh tim mạch, thường gặp nhất ở người trên 50 tuổi sau tăng
huyết áp và bệnh tim do xơ vữa mạch máu.
Nguyên nhân tâm phế mạn ở người cao tuổi
Nguyên nhân gây nên bệnh tâm phế mạn chủ yếu là do bệnh
mạn tính về hệ hô hấp. Có nhiều bệnh mạn tính của hệ hô hấp
nhưng bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) đóng vai trò
hàng đầu dẫn đến bệnh tâm phế mạn. Và các đợt bộc phát cấp
của bệnh COPD sẽ làm cho tâm phế mạn nặng thêm, có
trường hợp chỉ sau 3 năm đã có dấu hiệu suy tim phải.
Ngoài ra, một số bệnh về phổi làm cản trở lưu thông khí gây
thiếu ôxy như bệnh viêm phế quản mạn tính, viêm phổi kẽ,
viêm rãnh liên thùy phổi, xơ hóa phổi, bệnh khí phế thũng,
giãn phế quản, giãn phế nang, hen suyễn, bệnh tĩnh mạch
phổi hoặc bệnh tăng áp lực phổi tiên phát. Một số bệnh tuy
không thuộc hệ thống hô hấp nhưng có liên quan đến hô hấp
như bệnh loạn dưỡng cơ, nhất là các cơ hô hấp (cơ liên sườn,
cơ hoành), dị dạng cột sống do thoái hóa hoặc do dị tật bẩm
sinh, bệnh Lupus ban đỏ hệ thống (bệnh rối loạn chất tạo
keo) làm tổn thương mạch máu phổi cũng có thể gây nên

bệnh tâm phế mạn.

Biểu hiện tâm
phế mạn
Phòng bệnh tâm phế mạn
Ðể phòng chống có kết quả bệnh
tâm phế mạn, điều quan trọng hàng
đầu là phải phòng tránh mắc các
bệnh phổi cấp tính và nếu bị bệnh
phổi cấp tính phải điều trị dứt điểm
theo chỉ định của bác sĩ khám bệnh.
Phòng bệnh tích cực là không hút
thuốc lào, thuốc lá. Nhà ở phải
thông thoáng, hạn chế khói, hơi độc
(bếp than, bếp dầu) và vệ sinh môi
trường sạch tránh tiếp xúc với bụi,
chất thải bẩn. Những người lao động
ở môi trường khói bụi, môi trường
bị ô nhiễm phải có phương tiện
phòng hộ đảm bảo tiêu chuẩn an
toàn. Khi nghi ngờ bị bệnh tâm phế
mạn, cần đi khám bệnh nhằm phát
hiện và điều trị càng sớm càng tốt
để tránh bệnh chuyển sang giai đoạn
tăng áp lực động mạch phổi, suy tim
phải. Cần có chế độ sinh hoạt và chế
độ ăn, uống hợp lý như không ăn
mặn, ăn ít muối (thậm chí phải ăn
Diễn biến của
bệnh tâm phế

mạn sẽ trải qua
các giai đoạn
khác nhau. Vì
tâm phế mạn xuất phát từ các bệnh của viêm phổi mạn tính
cho nên sẽ có các triệu chứng của viêm phế quản mạn, vì lẽ
đó giai đoạn đầu của tâm phế mạn triệu chứng thường bị che
lấp. Tiếp theo là giai đoạn tăng áp lực động mạch phổi. Sau
cùng là giai đoạn suy tim phải.

Ở giai đoạn đầu, khi bị bệnh phổi mạn tính thường có những
đợt cấp tái phát xen kẽ những thời kỳ tạm ổn định. Bệnh
nhân có thể có sốt, ho từng cơn, ho có đờm trắng, dính (nếu
viêm phế quản cấp thì giai đoạn đầu chưa có đờm). Nghe
phổi thấy có ran (rales) như ran ngáy, ran rít, ran nổ, ran ẩm
nhỏ hạt rải rác hai phế trường hoặc khu trú ở một thùy phổi
nào đó (viêm phổi thùy). Giai đoạn này có thể kéo dài khá
nhạt, khi có suy tim). Khi đã xác
định bệnh tâm phế mạn, không nên
lao động nặng, không làm việc gắng
sức.
lâu, đôi khi đến 15 - 20 năm.

Cứ mỗi đợt cấp tái phát bệnh lại nặng lên cho đến giai đoạn
tăng áp lực động mạch phổi, tiếp đến là suy tim phải. Tăng áp
lực động mạch phổi biểu hiện khi gắng sức, ho có nhiều đờm
và bắt đầu có dấu hiệu đau ở vùng gan (vùng liên sườn 11 -
12 và hạ sườn phải) do gan ứ máu bởi bắt đầu suy tim phải.
Nghe tim sẽ phát hiện dấu hiệu bệnh lý, ấn gan sẽ thấy tĩnh
mạch cổ nổi rõ. Xquang tim cho thấy động mạch phổi nổi,
siêu âm tim bằng Doppler màu sẽ cho thấy áp lực động mạch

phổi trên 35mmHg.

Giai đoạn cuối là suy tim phải, sẽ xuất hiện khó thở càng
ngày càng tăng, nhất là lúc làm việc nặng, gắng sức (mang
vác nặng, lên cầu thang, chạy, nhảy). Gan to, đau, tĩnh mạch
cổ nổi và đập. Đồng thời xuất hiện phù ở mặt, chân phù rõ,
môi tím, tim đập nhanh, loạn nhịp. Xquang tim sẽ thấy thân
động mạch phổi phồng to. Điện tâm đồ sẽ xuất hiện dày nhĩ
phải và thất phải. Siêu âm Doppler màu sẽ cho thấy áp lực
động mạch phổi trên 45mmHg.

Tình trạng thiếu ôxy mạn tính sẽ làm xuất hiện ngón tay,
ngón chân có hình dùi trống hoặc có mắt lồi và đỏ do tăng
sinh của các mao mạch máu màng tiếp hợp. Do lưu lượng
tuần hoàn giảm, lượng máu đến thận giảm, bệnh nhân đái ít,
gây suy thận chức năng, nếu không phát hiện và điều trị kịp
thời sẽ dẫn đến suy thận thực thể, suy thận mạn. Tiên lượng
của bệnh tâm phế mạn tùy thuộc rất lớn đến việc phát hiện
bệnh sớm hay muộn và điều quan trọng nữa là khi phát hiện
bệnh có được điều trị tích cực hay không, chế độ sinh hoạt,
ăn uống có hợp lý hay không?