Xây dựng quy trình giáo dục kỹ năng tự bảo vệ cho trẻ 5 6 tuổi theo tiếp cận trải nghiệm ở trường mầm non

E

3t&.3r

)-6 - j4
ISSN: 2354-0753

Tap chi Gieo duc (2022),22122\,26-31

xAvo6c

Qr,ryrRiNH GTAODUC xi NAncr$P$O vE SIro rRE
THEO TITP CAN TRAINGHIEM OTRI'C'NGMAMNON

LE Thi Thanh Hu6*.

Nguy6n

rhl rhanir

Huydn

Truong Dei hqc Su ph4m - Dqi hgc
Ema i I : hue ln@nue. edu.vn

ThAd

s-6

ruol

Nguy6n

Rereived: 06112022

ABSTRACT

AcrEplr,d:281812022

Self-protection skills education for 5-6-year-old children in kindergartens in
the Northem mountrinous area of Vietnam has been implemented in many
different forms, including experiential activities, and has initially achieved
certain results, but the eliciency is not high. The content development of
these educational activities is mainly designed by the teachers themselves

Ptblished:20lll DAZ
Keyrvords
Self-proiection skill,
experiential approach,

preschool, experience,
Northem mountainous area

without any specific guiding process, causing conftsion

in

the

implementation process. Therefore, the author conducted this study with the
aim ofproposing a process ofself-protection skills education for 5-6-year-old
children using the experiential approach in kindergartens with *re research

scope being the mountainous area in the north of Vietnam and taking into
account the suitability to the local contexl thercby determining the necessary
conditions for dre successfirl implementation ofthis

1. Md iIAu

Giai doan 5-6 tuiii ld giai tlo4n tre tlang hinh thanh nhtng 916 tri nhin crich, gidu tri tuong tr.rqng, ham hi6u biii!
ttrich kh-im ph6, tim toi Jng cdn rhiiiu hl6u Siilt sau sic vd xi trdi, con ttriiiu kinh nghiQm s6ng, d6 bi.roi yno nhfrng
tinh hu6ng nguy hi€m, khdng an toan. Vigc girio duc kl nang nr bdo vQ (KNTBV) cho tre d lua tu6i nny gitip
nhanh nhay rimg ph6 voi nhtng hoan canh brit lqr. nguy hiem. co khd ning thich img vi ch6ng chgi vti'i mqi bi€n
dQng xa hQi, biCt tu khdng tllnh minh trong cugc s6ng ld rit cin thi€t.
iuy nhi6n, d khu qrc mi€n nrii phia Bic, da s5 tre em li nguoi den tOc thiiSu Ei; truong mim non tluo. c chia ra

thanh nhidu di6m truong nh6 tl6ng d cric th6n ban; thiiiu GV vd co so vit chit; tt em thuong hoc trong cdc lop ghdp
dO tui5i, it duo. c hai nghiQm c6c hoat ttQng g6n voi thuc t6 xi hQi dii nhan dien nguy co kh6ng an toin vd phdng tninh.
ViQc xAy dgng quy trinh gi6o dqc KNTBV cho tre 5-6 tudi theo ti6p can tnii nghiQm (TCTN) d truog mim non
ktru vr,rc miEn nti phia nic se giup CV xiic dinh tluo. c cric budc tiir chrirc ho4t tlQng gi6o duc KNTBV cho fie 5-6 tudi
theo TCTN mot c6ch hieu que. Thdng thudng, c6c hoat tlOng tlugc t6 chric trong tudng mam non bl chi phdi bdi
muc ri6u cta chuong trinh gi6o duc. St dung ho4t tlQng trai nghiQm 116 tich hqp muc ti6u girlo dqc rnim non ctng ld
y6u cAu bric thi6t ddhuong di:n phAt fi6n neng \rc cua t€ (Hoang Thj Phuong, 2016). Can c6 kil hoach ctng nhu
quy trinh t6 chuc ho4t aQng tnii nehiQm cno nt mAm non mQt cilch hoan chinh voi c6c thdnh phin.c6u truc 16 rang,
cp-th,5 moi tl6p tmg duop yOu cau cua thuc ti6n girio dgc mim non hiQn nay (Nguy6n Manh TuAn vi Hodng Thi
Phuong, 2017). Khi rhgc hi6.n quy trinh, KNTBV cta tr6 sE iluqc hinh thanh, rdn luyQn, crlng c6 vd ph6t rien trong
m6i tnrong trai nghiQm. Voi ddc tht cua girio dgc mdm non khu vgc mi6n niri phia Bdc, quy trinh t6 chric ho4t tlQng
c6n dugc xiy dmg pht hqp voi hii criLnh cua tlia phuong nghia ld vi€c lua cho. n nQi dung, c6ch thi6t k0 ho4t tlQng,

phuong phdp, hinh thuc t6 chric grdo dqc KNTBV cho tre phAi gdn voi-tl4c tli6m ph6t tri6n, nhu cdu, khd nang, kinh
;ghiem ;6ng. diau kiqn s5ng. l,5i song cua trer voi kha nang tham gia hd Fq cta gia dinh vi cQng dting: voi ning lgc
cua CV; ptrir trqp voi tlitiu ki€. n co sd vit ch6t ftr,rc tri cia nhd tn rong; voi di6u kiqn nr nhi6n, K T-)G{ cta dia phucmg.
Bdi b6o nghi€n cuu vd tl6 xutt quy trinh girio duc KNTBV cho tr€ 5-6 tu6i theo TCTN o trudng mam non voi ph4m
vi nghi€n cuu ld khu ruc mi€n nrii phia Bic vd c6 tinh tl6n sq phi hgp voi b6i cdnh tlia phuong, nr d6 xdc tlinh crlc
aiAu tlen can tirl6t aii thgc hiQn trlt quy trbh ndy.

$

2. K6t quA nghiOn crim

Khii qudt vi gitio dyc ki ndng ry b,io ve cho tti 5-6 tu6i theo fiifo cQn trdi nghiQm t trutng mim non .

2.t.1.Kfuiini,m"fi.rbdov€","kindngtlrbdov€","rrdinghiQmvdgidodttckindngtvbdovitheotiapcsn
trai nghiim"
Theo Poche yi
y (l?88): .F.bdo vQ" li.phrinimcrmOl :iich T toan khi bi ti6m 6n nguy co ho6c mdt ke
quay ror m em uep"0:c
cen. I u Dao ve rir dong tluii co ngutin g6c tu bin nturg sinh ton c0a dong vdt trong khong gtan

2.1.

26

VJE

Tap chi Gi6o duc (2022), 22(22),

2il31

ISSN:2354-0753

s6ng tl6ng q boi quy lu4t "manh tluoc y6u thua", ld phriLn xa tr; nhi6n khi tlLmg tru6c hi6m hoa doi voi ben than
(Nguy6n Ngqc DiQn, 2017). Trong moi hoan c.inh, hr bio vd ld tu che chd. tu bdo ve l6y minh, nr minh git liy minh,
ch6ng lai su xdm hai cua ke kh6c (Hoang Phe. 2004) - nghr-a ld chu th6 hay ci nhin nio d6 cin c6 nh;ng kidn thuc,
nhtng c6ch rlng xt phir hoo nhAt trong nhirng hoan canh nhAt dinh. di3 tu bao v€ 6y hen fian. v!y, q iao v€ ld g1n

cho ban th6n tninh khoi nhtng miii nguy hitim nhu bi rrin thuong vC ttrii, ctr6t troac tinh *ran.
Til tl6, c6 th6 xric itinh rang, *KNTBV' li su thuc hi6n c6 k6t quri mQt hdnh tlQng hay hoat tl6ng tu brio v6 bnng
crich vin dung nhrng tri thric, kinh nghiem tld c6 cua cd nhan mot cich hgp li, linh hoar vao cic tinh hudng khric
nhau d€ dat dugc muc tieu git cho ben hdn duoc an !o,ur va rhe chdt vd rinh rhan. KNTBV cua rre can duoc hieu
mot cech dAy dll, bao g6m 2 m4l Tu b o ve ,in thl (brio v6 sric khoe thi! chitl - nhtng K nang tli.i b6o vd co thd
duoc an toan vii tlr€ ch6t 6i rin cong uing vt lq.c, bi ngd. b! chdy mdu bi rai nan ,....1; nt bdo v4 fiin thin (brio v6 sric
khoe t6m li xd.h6i) - nhtng ki ndng cin thi€t d6 rmg ph6 voi nhAng kh6 khen tam I va tinh c6m trong m6i quan h€
voi cha m9. *riy co. ban be vd nhring nguoi xung quanh 1UN ICEF Vigt Nam. 201 8). Cdc truong hoo crin van dung
ki nbng bdo vf d€ ban thdn duoc an toin co ci cdc tinh hudng nguy hiem. khdn cip. bit ngo xiy ra vd ca nhing nguy
co ti6m 6n mit an toan ldiu hi6u nhan bi6t co 4,3 bang giac quan, bang suy tlo,ini.
KNTBV cua tre duoc hinh thnnh gin li6n voi c6c tinh huiing thuc ti6n vi xu6t ph6t tu ttruc ti6n. Chi khi xu6r hicn
tinh hu6ng, tse moi c6 phen xa ve hanh dQng brio v6 bd.n thin minh dua tr€n kinh nghi6m sin c6. Song, dii c6 duoc

kinh nghiQm te buQc phti nii nghiCm thuong xuy6n voi m6i tnrong xung quanh... Con nguoi tnii nghi6m tlii phuc
vu lai cho cuQc srlng cua minh. Theo Pham.Minh Hac 12013), chring ta iong trong ttrqrc [], mo d6i th6ng tin voi
tltuc tai. nhd do chlng ta thu duoc nhtng ki€n thtc va kinh nghi€m s6ng cho rieng bdn thdn chung ta. Nho do. con

nguoi

sC tu hoan thien minh, cai tao duoc thuc tai vd sdng tiit hcm.
D6i voi tre nhd, trai nghi€m c6 th(i h thu tl6ng ho4c chir ddng. Tnii nghi€m thu tl6ng ld nhtng hoat tlQng trong
cuQc sdng hang ngdy t€ tluoc tham du. Trai nghi6m cht tl6ng la tnii nghi6m do ngudi lon tao ra bao g6m tnii nghigm
trong tinh hu6ng gid ilinh vi tr6i nghiem trong cu6c s6ng thr;c .YQy, tdi nghiqm ld qu6 trinh tre tham gia, tiiip xric
truc tigP voi c6c su vdt, hiQn hrong vir cric hoar dong *ruc ti6n khdc nhau cta m6i trudng xung quanh, qua tl6 chi€m
linh ki€n tllirc, hinh thanh vd phit tri6n ki n6ng cria bdn Srdn.

Girlo dgc KNTBV cho tre 5-6 tudi theo TCTN ld mdt phuong thuc gi6o dqc tlem lai hi€u qu,i cao, girip tre d6
dang gin ti tuen vOl thuc tian, dam beo cho ki nang vua c6 tinh b€n vtng, ura c6 tinh micn nghi cao voi mOi^tn rong.
Do do, gkio duc WTBV cho lri 5-6 tuiii theo TCTN d tnnng mimnon ld qud trinh td chuc hoat tlong cho m tluoc
tham gia,.d6p xric tnrc ti6p.voi c6c su vat, hi6n hrorrg vd cric hoat tl6ng thuc ti6n khda nhau cua m6I truorg xung
quanh nhlm thuc hi6n c6 k6t qu.i hanh d6ng hay hoat tl6ng tu brio vQ mQt c6ch hqp li, linh hoat tt6 giir cho ban thdn
duoc an oan v€ rhd ctrdt r a rinh thin.
2.1 .2. Muc tiia vd n6i dung giao duc ki ndng tu bdo vi cho tri 5-6 tuiii theo tdp cdn trdi nghi€.m
Muc ti6u gi6o duc KNTBV cho trd 5{ nr6i theo TCTN o c6c truong mAm non nhim: irang bi cho tre kien thtc

brtur d6 nhen di€n duo. c cric yiiu t6 vi nguy co giy m6t an toan cho bim thAn trong m6i truong qr nhi€n vd x6 h6i
dan8; hinh ttrar*r cho trd c6c KNTBV can tfrliit a6 phOng fttnh vd xt tri nltng tinh huong nguy hi6m trong cu6c
$

s6ng xriy ra voi bin thin; tao m6i tnrong phong ph[, moi m6 nhwrg gan gui uoi thuc ti6n, girip tre hung thu, rinh tich
cuc tham gia hoat d6ng tldng thoi tao cho tre co h6i tluoc trao dOi, ct'' r. niot ngttigm voi nhau. Tir <16, cri€ KNTBV
'a
cda tre duoc hinh thinh mdt cdch n-r nhi6n va bin vtng.
Cin cu vdo muc tidu vd Chuong trinh gido duc mim non: Bo chudr phrit ri6n cua m 5 tudi; nhrmg yeu ciu vri
cam k€t thuc hi6n Cong uoc vd quy6n tre em; tl6c tlidm 6m li xd hoi cua tre 5{ ruoi cLia tre khu vtc miin nrii. nghlen
crim xic tlinh n6i dung girio duc KNTBV cho tre 5-6 tu6i theo TCTN d truorg mam non nhu sau:
- Phrit tridn nhdn thuc cria n'e rd KN.I'BV rleo TCTN: Co nhirng hidu bi& co ban va Gn henh dQng gdy mir an
toan vi tdn hd,nh tl6ng t.u b,io vQ crin phii thuc hi€n; C6 nhtng triiiu biilt co Uan ed nh6n dien cdc rinh-h-udng nguy
hien:" cdc nguy co tiim nn gdy nrit an rodn cho hin thrin: Co nhing hidu bi6t co ban vi phuong thtc hanh tl"ong qu
bAo v6.(c6ch thric thlrc hiQn cic hanh ttric vd tl6i tuong hanh

tluo. c muc dich vi nhi6m vu hinh tl6ng h.r bio v0 phrii thuc hi€n trong timg tinh huiing tnii nghi€m cq th6.
- Hinh thinh va phrit trien c6c I(NTBV cu thd theo TCTN:
Ci6o dqc KNTBV cho tre ld gi6o duc lung ki nnng cu thii trong h€ thilng cric ki n6ng thinh phin cua nhom ndy,
bao gdm: Ki ning phong t{nh nhtng hilrh ddng nguy hi6r1 nhtng noi khong an toin. nhing v6t dung nguy hiem
ddn tinh mang; Ki neng 5n udng an toe,n; Ki ning phdng lriLnh xam hai; Ki ntng an todn khi tham gia giao th6ng; Ki

co

21


E

ISSN: 2354-0753

Tap chi Giao duc (2022),22i.22]l26'31

coc; Ki neng nhdn diftr mOt gi ruong hqp khAn c6p vn gqi nguoi giup it6; Ki
quy
vd
rirc tmg xu xa hqi ddm bdo an toiini t(i nang v€ sinh t]uin $d vi bdo v€ sLic
,arE if,u. [ie" m6isO nann'vi
gian
n .lang.

khoe; KNTBV an toan trCn khdng
2.2. Quy fiiah gitio tlltc ki ning 4t bao vC cho ttd 54 tubi theo tiap cQn tdi nghiQm & tudng nim non
Quy Einh girlo duc KNTBV cho tre 56 tu6i theo TCTN d truong mAm non bao g6m:
Bvoc t ; Lqp ki hoach td chttr: hoqt ilqng giao duc KNTBV cho td
ndng phong fi1nh tac duong

vi bit

Xac ilinh rruc fiAa cho hoqt d|ng
X6c dinh mgc ti€u hoat rl6ng gi6o duc KNTBV can b6rn sit vio mgc ti€u chung girlo duc mim non, mlrc ti6u
cta chir dA, muc ti€u cua bdi d4y, m\tc ti€u cua gi6o duc trai nghi6m.
Muc ti6u gi6o duc KNTBV theo TCTN cincu th6 vE kiiin tlllic, ki nans vi tha1 fQ cin d?t duqc. tren tr6 vA dam

bio khai th6c dugc tr5i da v6n kinh nghidm hiQn c6 cua tr6, tldm briLo tinh vira stc vd khi thi il6i voi tr6 trong qu.i trinh
-

trai nghiCm tlruc G.
- Lqa chon n6i dtmg gtuio duc IA'{TBY cho ni 5-6 tu6t d trudng mdm non theo TCTN
Trdn co so dac tli6m cta tre lkinh ngtri6m sin c6); y€u ciu vd chuin ph6t niih cta tre 5-6 tu6i; d6c di6m, hinh
thric t5 chuc cta ho4t tlQ.ng, GV c6 thi: lua chan m0t K nang ho?c rn6j nh6m ki neng gi6o dgc KNTBV cho aB trong
SO c6c ki ndng thinh phdn nhu n€n
mam non
I Danh
duc KNTBV cho trd 5-6 tudi theo TCTN o
cdc d€ tat

chn d6
tei ei6o duc tO{tBV theo TCTN
STT
Noi dunq qiro duc K\TBV
Ban then/
Nhtng hanh dong ktdnC a4lqC! be !9I tri'r!
Ki ndng phdng t{nh nhtng
Gia dinh/
t th4n bi-tnhtng noi nguy hi6rq kh6ng an to6n
hanh tlQng nguy hi€m, nhnng
Trudng mim non/
vqi be

noi kt6ng an toaq nhing vat
I
NhAn bi& c6c vat dung kh6ng an tod,n vr!'i bd vA Nurrc vd cic hiAI ulgng qr nhien/
dqng nguy hi,:m diin tinh
Th€ gioi dQng vit/ Thd gidi
mtli nguy hiiim khiaSn gen.
mang

rhuc vat

Ki nang

3

Ki ndng phdng ninh x6m h4i

4

bd
dQng kh6ng an toe,n kti en
cer biCt.
Nhnng th&c an kh6ng an todn voi bd.
Bd bdo v€ '\ung nhay cirm" tren colq
toan vd kh6ng an

Tt," ht6G;du"e

Nhtng hdnh

loan

2

An u6ng an

an tod,n khi tham gia
giao th6ng

Ki ning

-

"h4,ri'
toan vqi be
Ai co th€ ginp dd tlu . c be?
Bd nhdn bi6t biin bdo giao th6ng

86 tham gia phuong tiQn giao th6ng c6ng cQng

mir l an toimdi
An toin khi ng6i tr€n xe.

5

nnng phdng tninh

lac

duong vd bat coc

Bd tim h

bit coc.

Bd

Ki nlng

1

nhan dien mot s6
huong hqp kh6n c6p vA gqi
dd
Ki nEng tluc hiCn m6t s6 hiuh

vi vi quy tic ung xt xa hQi
dam bao an toan

8

9

Ki ntug ve sinh th6n th€ vd
bao vQ suc khoe

KNTBV an toan tren kh6ng
gian m4ng

co

bibit

th6r/ Tnrong mim non/

Gia dinh

Bdn th6n/ Gia tlinh

Giao thdng

bat c6c
coc?

tinh hu6ng dlodt

m0t

khi bi

B€ nhan biiit diu hi€u bi lac duqng.
Bd

6

Briur

Bd

Nh6n dien dau hi co
Bd hm ei d€ phone tiinh

Ki

be

an todn khi En

harnh

Giao th6ng/
Ban then

tninh
lirm
lirm gi khi bi lac dunng?

se nh6n Uii:t mQt sO t uorg hqp kldn c6p can gqi
nguoi giup dd
ge can hm ei khi eap cric tnrqng hqp khdn c6p?
blEt .OtS q"yttt"h d huong, gia dinh
cgng dd ddm bdo an toqlBd cen hm gi dC an toan?
se
Be
sinh thdn thc
Bi
ld,rn gi
bdo vQ sric kho6?

Bd

"ha,c6ng
vi noi

Trudng m6m nor/
Gia dinh.r
I he alo! oQng vat
Gia dinU Trusng tiCu hAc/

Ban th6n/ Ga dinh

Bd tim hieu vC m4ng Intemet.

Bd

duq. c

xem gi

Khi nio H

ffil

duo. c

Intemet?
xem lntemet?

28

Ban th6r/ Gia dinh


VJE

Tap chi Gieo duc (2022),22(22\,2G31

ISSN: 2354-0753

Xi,c dlnh cdc hinh thtu giao foc KNIBV cho fi 5-6 tuiji d nimg mdn non
chuong trinh girin duc mam non th6 hi6n tinh tich hgp cao trong iQi dung gino duc tr€ cac hia tu6i. Trong chi!
-

d6 sinh ho4t hang nBaYl re
gia nhiiu dang hoal dong kh6c.nhau va m6i troat tlqng lai co nhimg
the
luqc rham

ri€ng d6i voi vi6c gido duc KNTBV cho m. N6u khai thric.duqc uu th6 cua nmg.hoat d6ngd6 sc girip
tre
nhidu
co h$i tlugc mii nghicm dc hinh thanh, ren luyQn vi ph6t tri6n KNTBV. GV c6 thii tuu ctrqn--ot tr;ng'oia
t ioh *,t"
d6ng iroc c6"chri ilich; hoat
tlgng.ngdy hQi, ngay 16; ho4t ttQng ttram quan, d6 ngoai; hoat d6. ng chirn'soc - vQ sffi'(en'trira ngu trua, v€
sinh c6
nhAn); hoat tl6ng lao tlQng.
- Xac.dinh thoi gion. dlo diim; cac
kiin vi co so vtit chtit; moi tnmng tdm li xd hpi.- h.rc lwng ph,ii nqp, no

*o l:hi d chrc hoat d6ng

i

ri

di

.-Yj

gian: ruy_fung.hinh thtc vi pham vi t6 chric hoat tl6ng vi mi GV xrlc dinh ttroi gian t6 chric cho phu
.hgp. N6u S:i

li cric hogt d6ng to chfc trong pham

vi lop hoc (hoat al6ng hoc;'cr,u*g
trd choi; hoat tl6ng iham soc, vQ sinh,...)
thi thoi gian c6 thi: tuong.rmg voi d?ng hoat tlQng d6ttuqc quy diort [ong
tior, gia" iu" ln". ,." i"a" re"
dii th€m cho pht hqp; n6u ld crtc hoat tlQng td chuc ngoii top trg", ngoe'i t
tling ngny hQi, ,giy 16; hoat
"*g-1hoat
a4 ngoail hoat d6ng lao tl6ng) thi thoi gian co thd keo dai cn
buti
srlne

hoac ca ngay. vi€c xric dinh
{O.is lum,suar'
thoi gian cin cdn d6i voi ciic hoat d6ng khdc cua tre vd drim bdo sao cho tri kh6ng cam tliv met mOi. ourl s*c.

+ Dia di€m: cin chqn dia diim co khoring khong_gian dt rpng. thodng ad dt
ca-tre aA, c6 co i,oi auo. u.,ii ngie;n
quc dep voi dp dung, dd choi, nguydn vit ri[u ,4 i6"a*g tuonir.lc vrii'hn choi. c6c hoat tlQng giio duc KNTBV
cho tre 5-6 tuoi theo TCTN cdn uu ti&r c:lcdia diiim gin li6n voithi€nnhi6n ho[c thgc ti6n cuQc-s6ng d6't
duo.
"
nhidu kinh nghiQm phong phir, hr tt6.bi6t cich linh hJat vin dung vdo cufo s5ng hang
"

Chua-J' bj vl
vat
char.
tam
li
cho
tre:
mdi
truorg
vit
chdt
ddm

bdo
tluoc
an
roan,
trang bi diy rlt criLc
TOimrong
.. :
tlo dung. d6 choi aan thiit. pht hqp voi ndi dung hoat dQng: mdi truong ram li thrin rhifn, thodi rnii va mai re aeu
cim thdy h6o htc, ph6n khoi rham gia hoat tlong.
* Lya chon c6c luc lugng hd nq, phdl hqp tham gia hoat d6ng:
tftiy li m6t kh6u quan trong gop phdn to chuc
ho4t tlgng th?l:h cong vi m6i hoat dQng t6 chric theo

cin phai c6 su chuan u; clu aao vE io'aring, do choi,
nguydn viit liQu. Ndu ld cilc hoat tldng to chtc rrong trutmg. luc luqng phdi hqp chu y6u h phu huynh hqc-ainh trong
lop-: ndu li cric ho.at dQng to chuc ngoai truong, luc lucmg phtii hqp c6 th0m c6c co
ttri.i
dia phutmg
holc ciic don vi ddng to chirc tuy nmg nQi dung hoat tl6ng.
- Thi4r ki chi fiAt hoat dong
V4n dung quy trinh hoc tip qua tniLi nghiQm cua David Kolb ( I 9S4), k6 thta nghi€n cr?u v6 t6 chric c6c hoat ttQng
gi6o duc theo hudng trii nghi€m cua Hodng Thi Phuong va cdc cqng su (20 I 8), nghi6n cuu x6c ttinh
hoat tlQng gi6o
duc KNTBV cho trd 5-6 tu6i theo TCTN o tnrong rnim- non tluqc ti-6n-hnnh theo 4 giai doan sau:

ngny.

-

*

tctN

qu*to-

"*

chft cho tre
p.han dcb, !-ao
d6i. chia sa kinh
Tri

-)
n8hiem

t

thu. c

ncLC-

tl:

I

T.e lan dutrg

,^*n;"c

[IiDh dnnn kirh

3
ti

sxr di t. Cdc brhc tian hanh g io dyc KNTBV cho
5-6 h16i theo TCI\I d matng mim non
a) Cho tre trai nghiQm thuc tii
* Gioi thiQu ho4t tlong: Ddy Ii giai tloan quan
trong cin thi6t, girip tre nim duqc r5 nh&ng y€u cdu crin thuc hi€-n,
nr d6 chuan bi t6m thri sin sang tham gia hoar tlQng.

GV gdy hung thri cho tre, t4o m6i truong tdm li lua gan gui, than m6t vta vui v6, himg khoi blng c6ch sri dmg
.nhi6u hinh thfc t6 chric tla d4ng nhu trd ctrol, Uai naq cau-ai,'xem Uang ilinn,...

- Gioi thiQu cho tre vd t6n ho4t tlQng (GV tl6t €n cho hoat ddng sal cho thit thf vi voi tre md vi.n ttrii hi€n tluoc
ndi dung gi6o dqc), muc ti€r1 n6i dung, hinh tllic hoat tl6ng, oich d6nh gi6 kiit qu,i ho4t dQng.
29


ISSN: 2354-0753

Tap chi Gi6o duc (2022),22(22),26'31

VJE

* phii biiin nhi6m ru ho4t dong cho trd: D6y ld buot r'it quan tpng d6 ne vta ttugc tnii nghiQm trong ho4t d6ng

cho tre.
mdl cich hr nhren vta dgr dugc muc ti6u gidoivc KNTBV da dd ra cua CV. Khi tien hinh grao nhiern 4r

gian, d1a diem hoAc
GV cin truyAn dAr mQt crich rirnh mach, rd rirng. diy dt, bao gdm cd noi dunB nhiem w lin thoi
qi nh6n hay nh6m. NhiQm vU tr6i nghi€m tluo. c giao [€n co
v€u ciu; nzu r0 nhiEm w tlugc thuc hi€n theo hinh thic
"so
thi
khai rLic v6n kinh nghrQm di co cua rrd. Cda nhicm vu co thd duo. c giao duoi hinh thuc nhi€m 4r choi hodc
l6p, vi dq: "Hdm
dua d6 tre hao hrmg hofc khOng cam thtiy bi 6p lUc. CU thd: - GV ph6 bi6n nhiqm vU chrmg cho ci

ti
h:r-r xanh muot,
n6ng
tr+r
thhnh
mot
co
ndy
rau
tl6y
lir
biiin

worr
rit
thri
vi
chor
hanh
moatro
nay, lop minh sE th-Uc
nh6m:
C6 th6 li nh6m
lung
ph6

vrr
cho
biiln
nhi€m
tr€
vd
cho
ho4t
dQng
nh6m
son Eens vi sach co nhe!"; - GV chia
- Tre v€ ho4t

tlOng;
nh6m
hoat
tr,r
tqa
chqn
cho
trd
hudng
giao
\,u
riii

dinh
nhiem
.o-.,i."td da duq. .hia sEn hodc cd
nhin trong
vd
lung
c6
luin
giup
nh6ry
nhom
dd

Adn
tung
sin.
CV
U !r,io
a6ng tneo nlOm i6eo khu vUc tte dinh
giei
16
mng hoac
tl6p
GV
cin

m6c,
Nriu
tre
co.thic
phrin
hdinr
t_e.
nnan miq111 ru; - GV l,ing nghe ki6n
nnOi,

f,

j,

i

hoat tlQng n€u cdm thdy tre chua hi6u 16'
* Ctro t e tnel nghig-,
du. bao t phai dugc ttram gia trii nghiQm theo c6 nhdn ho4c theo nh6m mOt cich
"
"in
chir dQng, s.lng t4o tuy nQi dung girio duc IO{TBV'
- Cra nhon/ cli d$n te di liy t16 dung, nguycn v{t liQu (n'5u m vd chua duqc bay sen)vA nh6m hoac vi tri cua minh'
- Tre ti4rc hiQn trai nghiQrn Tmng qu,i-tintr nay, GV qLran si! it4t cau hdi hoac tinh hu6ng gqi ), n6u ft g?p kh6 khIrl

c6 th6 gqi

de

xrit

mdt sii phuong

dLn

- Kiit thirc trai nghiqrn, cho tre tnmg bdy san pirim (niiu c6) vi ctng cd dgn dgp khu *rc wa hopt tlQng.

b; T6 chric cho tre phen tich. trao d6i. chia se kinh nghiqm
Buoc nay giup te hditrong lai nhtng hoat ilQng rna [e vna trai nglnQnl chia se voi clc bqn vi GJ vf cic kinh nghiQm
cam xirc.
mn x6 m &fr,, tu d6 hnfr oehiqm a,-. .-khic s,eu troac du.oc AiCu chinh tld chinh xic hoo, tlo. ng l4i d6u 6n
- Cho c6 nh6n/ nh6m trinl bny vi ftit qrui trai nghi6.m du. a tr6n cic san phAm cua ho4t tl6ng (n6u co).
- Cho tr6 xem l4i m6t s6 hinh anh ho4c video tom tit da ghi lai tluqc trong ho4t d6ng t'ai nghiQm thuc t6 dE tre
dA dang

hinh dung di6n ti6n cua hoat tlQng mi

tt

tham gia.

rhi5ng c6c cdu hdi: + Ciu hdi khai th6c cam xric cua tre khi tham gia hqt dQng,
th6y nhuih6 nio? Con c6 $ich khdng? Con th6y d6 hay kho?...: - Cdu hoi khai thac

- GV ttam thoai voi tre b6ng

h!

vor cdc d4ng ciu hoi: Con cim
ti6n trinh ct"a hoAt tlQng: cric tinh huring di xdy ra: nhtng ki6n fitc. ki neng, thdi dO tre linh hQi dugc: vd nhring sg
v6t, hiQn tuqng trfu;6.ng menh toi cdri xric mAnh cua re; vd cdc mdi quan hC xUit hiQn trong ho4t tlQng;... tu d6

*"'d&, cina s6 kinh nghiem vi tu bdo v€ cung cd girio vd c6c ban. GV c6 th6 sri dung cic d4ng
drrveti mriJr,
cduioi nhu: Con da lirm gi? Con lim nhu th6 niro? Con tla nhin thiy gi? Nhnng gi dn xny ra? Ai ldm cung con? T4i
Con c6
sao lai nhu th6?...; + Cau i6i khai thAa nhu du vd mong mu5n cfra tre khi tham gia hoat dQng ti€p thm nhu:
mu6n ldm ti6p khdng? n6u tlu. c choi ni4 con sc lim lii nhu th6 nio?
phtln hdi ve dua ra quan
- Gv cing c6 tfr6"dat ra cic rinh hur5ng co v6n dA, c6c tinh huiing tlno ngu .oc tlrp Iim d6
'Ai
di6m cta minl hoac GV cho te chia se kinh nghiQm duoi dang mQt tro choi thi tlua gita cic nhom. Vi dq: tro choi
giirnh
quy€n

n'a
loi.
phdt
co
dd
vd
rung
chudng/
bAn
b.ac
ling
nghe.

gido
hoi.
cric
nh6m
dar
c6u
nhanh nhdt". khi c6

it

ft

j:

Khi t5 chuc budc nay, GV can luu
- Voi cic hoar dQng girlo duc KNTBV cho te ltreo TCTN t6 chric d lop bay ngodi san_trudng, vuon miong rong tlte'- nCj, d.'i Uo; ndiJ *6 ti* t-h nguy sau buoc I (cho Ee trai nghiem thu-c G) thi diEn tii:n va k6t qua cua hoat dOng

*

tt d chia se kinh nghiQm cua minh. Tuy nhi6q co nhirng hoat-dQng girlo duc KNTBV cho te duqc ti6n
hanh neoai lop hac, ngoai m-rong trm hinh drLrc nhu lao dQng. ngay hoi. ngay le: ham quan, dn ngoqi:... thi buac niry m
qan lm grt sic vin pluim cua hoat tlQng ho?c t'ang
thd d6n"hanh rong git=sintr troat ihiiu toac ngAy hdm sau. Khi 6y. GV

bi' phuong ti€n ghI [inh aC nrulai c,lo t intr ,lrt . video cho te xern tn:6c khi t6 chrrc chia se kinh nghiQm'
'
- t-uO-n tao L Uiu kh6ng khi tr; nhi6n, ttroii mrii, uri v6 cho tre vi khuyrin khich sy qr nguyQn, tich cgc cua t€ khi
dA|. GV cin chu khich l€ vd tao di6u kiEn cho
ue nzo doi.'chia se thdng iin. Ngodi nhnng m nhanh nhq1.

it

ui,

nt

O rO

ad

!
111h
gqi
y
pht
hqp
crlc
minh

bang
quan
c6
nhdn
cta
diem
thi:
hien
nhtt
nhAt
nh&ng ffe cdn
- ia"

hoi di- tt oai kh6ng ndn tlqt n cho tre lien ti6p ao rasu nhim chin cho tr6. D{c bi0t, di5i tuqng huong
"a,
toi ld tre em vrmg miBn nrii nen cic c6u hoi c6 th6 kCm minh hoa bing hinh anh ho[c st dgng bi6u tugng il6 tre lga
chgn il6p an.
c) Hinh rhenh kinh nghicm moi cho trE. Ddy ld budc girip he hoc ttuo,'c ki6n thric vi kinh nghiQm mdi, t4o ra
Jtng gi tre di duo,,c mii nghiinl sau d6 fao aoi, ciria se voi ca girlo vd c6c ban. d
u"t

"h;s;G,

,"i

budc ndy, GV ci'n:

"ei?"'*

- Khich l€ tre tu n6i m kinh nghi6m

vC

KNTBV md ut tl6
30

thu tluo. c

tong

ho4t dQng.


E

Tap chi Gi6o duc (20221,22122), 26-31

ISSN: 2354.0753

- Sri dung so dd hoSc tranh anh minh hqa trq vd,... dii gqi g niSu tre chua n6i rluoc trit holc d6 k6t lu6n va kinh
nghiQm moi rut ra duqc cho tre, giip te htmg thu hon vd ghi nh6 nhanh hon.
d) Vin dqng kinh nghiQm vio cuft s6ng
Buoc niy, GV girip tre st dung kinh nghi$m vC ki nang ur bio vQ

vigc rnoi.
- Tii chrh cho te v€ tranh, k6 chuygn theo manh vi cric su vrit, hign nrorg, cric tl6i tuqng, oic sy vigc mi te ilugc
tnii nghiQm hoec cho nt xem th€m mOt s6 hinh rinh, vidm khric v6 cric hoat ttQng tuong q.r nhu cric hoar tlQng tr€
tlugc trai nghiQm.
- Voi c6c hoat tl$ng khric tong ch6 dQ sinh hoat hang ngiy cua re d uuong mim non: GV tich cgc cho tre thqc
SFg kinh nghi$m vd KNTBV da hinh thramh duqc b.ing c6ch t4o tinh huting m vin itii cho tre gidi
quy6t, choi td choi hoec giao nhi6m qr cho t6 thgc hiQn.
- Trao tl6i, ph6i hgp voi gia dinh d€

ho m6i ruong, tao co hQi cho tre
Mt' tl $g

vdo thuc ti6n.

tri

Bnic 2 : Tii chrc
..

.

cdc hoqt d6. ng gitio duc KNTBV cho
Sau khi.hoan thiQn k6 hoach girio duc KNTBV cbo te 5{ tu6i $eo TCTN. can th6ng b6o tlen cic lqc tuong
co
d9 gunC.nam rd hoqt dgng vi ph6i bqp cho t6tl chu.in bi 6m hC sin sang tham gla host ilQng cho re:

li:n.qyl

"tir,en
bi c.ia di6u kign cen thi6t va 16 chuc hoat tlqng hm k6 hoach da di ra.
hrtc 3: Ddnh gid kAt qua hoqt dQng
. Dey la mOt buoc quan rqng ati gv thiy d,qc mr?c da KNTBV cua ue: c.ic yiiu ta ,m hudng: su pht hqp cua

n6i dung, phuong ph6p, hinh thrrc ti chuc tld lua chqn, tu d6 c6 qr di6u chinh, b6 sung cho cic kI hoach ti6p
theo.
GV tiinh gin k6r qua ho6 tl6nh.giri, thang do 116 nhan xet.
3. K6r

luin
yc Syq

N6r1

rnlam non tri chrirc dtrqc cic hoqt dQng theo TCTN dii fie nhen dien vd &inh gi6 dugc rui ro; ting

.
cudng kien thric va ren luyen cic ki ning drirn brio an toin thirit y€u trong nhgng di6u kien vi [odn canh cu rh6 thf
:,6e,.Sl.l ryg 6t hon voi tli€u kiQn thuc G, dd,rn bdo an todn.nrygt Aiiittri re 6
dsng theo quy trinh pht hqp u x6y dung k6 h'oach a6n ui chric hoat <[ng vn &inh
sia k6 qua
9Y
plt}qp voi:.hy:.hfr
b6i crinh t'ung dia phtrong. D! druc hifn 6t c6c bu6c thm quy trinh tren,
c,ic aiAitien *u:
( I ) GV can d:inh
er6 tluqc mtc dQ KNTBV cua tre hifn t4i d6 lua chqn nQi dung, phuong pkip, hinh rhtrc t6 chuc

nf1 tqn $n cg ry rinh nghi6m di co: (2)Gv.hi6u d+c di6m tam li cua re d6 c6 su trlc-iong pht hqp fiong qu.i
't ViQt nt-iu v6n tu cua m chua ptrong ptri, cv cj *,e
trinh ld chtici (3) Tre cdn nunh d4n giao ti6p bing 66ng
oay tre
mat sd thuat ngt lien quan d6n nQi dung hoaj d0ng d(i Ee co rhd diEn a se kinh
nghi€m; (4) C6 s .u phtii trqp chat che giira GV va php huynh.

*

y

.i" i

TAi li$u tham

khio

Hoang Ph6 (chn

bi611,29). Tt tlin riing

li:gr.

N{B

Da Neng.

Hoing Thi Phuong (2016). vc vifu tich hqp mgc ti6u gi6o d[c mng troat d6ng tnii nghiQm ctia trd mim non. 7.ap
chi Giio duc, 12,85-87.
H*:q.Ti
Thj Bic Il,, Biri Thi Lanr Nguyen N,rqnh T*in,.NguyEn rhi M! Dung, vi Thanh Vdn
(2018). T6 chtk hoat tl6ng giao duc theo huong trai nghi€m cho tri mdm r?or. NXB Dii hac au pham.
Kolb,D. A. (1984). Experiential leoming: Experience is the source of leaming and DevebpmenL Enllewood Cliffs,

llyr,.Le

New Jersey: Prentice-Hall.
Nguyen MAnh Tuin, Hoing -Ihi Phuorg (2017). Thuc rpg 16 chtc ho4t tldng trdi nghi€m cho tre o trutmg rnam
rlrlir. Tqp chl Gido d4c, s6 fic biQt ttuimg t 2,20-23.
Nguy6n Ngoc DiQn (2017). Quyen tu bdo vQ - Di6m moi trong BQ luit D6n sg nem 2015. Tqp chi Nghien clru
ldp

pkip, t+2,329-333.

Pfum Minh Hqc (chri bi€n,2013). Tri tliin &ich khu rim li hpc gtuio foc viet Nam.NXB Gi oduc viet Nam.
Poche, C., Yoder, P., & Raymond M. (1988). Teaching self - protection io children using television
techniques.

Journal ofApplied Behavtur Analysis, 2l ,253-261.
UNICEF Viet Nam (20181. Bdo qio t6n dt inh hinh srk t.hoe rdm rhin vd tdm ti xd h6i rao te em va thanh niin
tqi ngt sd tinh vd thinh pho cua Vigt Nan.

3l