bài 41 sinh sản vô tính ở thực vật (GV Nguyễn Thanh Cần)

Cơ thể sống
Cơ thể sống
Chuyển hóa vật chất
và năng lượng

Cơ
Chuyển hóa vật chất
và năng lượng

Cơ
Số
Sinh trưởng và phát
triển
Số
Sinh trưởng và phát
triển
Cảm ứng
thể
Cảm ứng
thể
ng
Sinh sản
ng
Sinh sản
Chương IV SINH SẢN
A- SINH SẢN Ở THỰC VẬT
Giáo viên thực hiện: Nguyễn Thanh Cần - 2014
Bài 41: SINH SẢN VÔ TÍNH Ở THỰC VẬT
NỘI DUNG BÀI HỌC
I. KHÁI NIỆM CHUNG VỀ SINH SẢN
II. SINH SẢN VÔ TÍNH Ở THỰC VẬT

1. Sinh sản vô tính là gì?
2. Các hình thức sinh sản vô tính ở thực vật
3. Phương pháp nhân giống vô tính
4. Vai trò của sinh sản vô tính
Quan sát những hình bên dưới và cho biết hình nào
nói lên sự sinh sản?
Kết hợp
Hình 1
Hình 2
Hình 3
Hình 2
I. KHÁI NIỆM CHUNG VỀ SINH SẢN
Sinh sản là quá trình tạo ra những cá thể mới,
đảm bảo sự phát triển liên tục của loài.
vô tính
Sinh sản
hữu tính
Cây bắp

Giao tử đực
Hợp tử
Hạt (trái)
Cây con
Thụ tinh
Giao tử cái
Sinh sản
hữu tính
Sinh sản
vô tính
Sinh sản

vô tính
Hình 5
Hình 4
II. SINH SẢN VÔ TÍNH Ở THỰC VẬT
1. Sinh sản vô tính là gì?
•
Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản không có sự
hợp nhất giữa giao tử đực và giao tử cái.
•
Con sinh ra giống nhau và giống với cây mẹ.

Tại sao cây con mang đặc tính giống hệt cây mẹ?
2. Các hình thức sinh sản vô tính ở thực vật
a. Sinh sản bào tử
Hình 6. Sinh sản bào tử ở cây dương xỉ
2. Các hình thức sinh sản vô tính ở thực vật
a. Sinh sản bào tử
Gồm hai giai đoạn:
Cây trưởng thành (2n) Túi bào tử (2n) Bào tử (n)
Thể giao tử (n)

Giai đoạn sinh sản
hữu tính
GP
NP
- Túi bào tử trên thể bào tử giảm phân → bào tử
(n) qua nhiều giai đoạn → cơ thể mới.
- Ví dụ: rêu, dương xỉ,…
Nêu các con đường phát tán của bào tử?
2. Các hình thức sinh sản vô tính ở thực vật

a. Sinh sản bào tử
Bào tử ở dương xỉ
Cây lá thông (Psilotum nudum)
Cây lá thông (Psilotum nudum)
Cây dương xỉ
Cây dương xỉ
Cây thông đá (Lycopodium clavatum)
Cây thông đá (Lycopodium clavatum)
Cỏ tháp bút (Equisetum arvense)
Cỏ tháp bút (Equisetum arvense)
Rễ củ
Rễ củ
Thân rễ
Thân rễ
Lá
Lá
Thân củ
Thân củ
SINH SẢN
SINH DƯỠNG
Quan sát hình và nêu các bộ
phận sinh sản ở thực vật
2. Các hình thức sinh sản vô tính ở thực vật
b. Sinh sản sinh dưỡng
Thân củ
Thân củ
Rễ củ
Rễ củ
Thân bò
Thân bò

Lá
Lá
Sinh sản sinh dưỡng là sự tạo ra cơ thể mới từ cơ
quan sinh dưỡng của cây mẹ. Như một bộ phận của
thân rễ (cỏ tranh, tre), thân củ (khoai tây), lá (thuốc
bỏng), rễ củ (khoai lang) thân bò (rau má, dâu tây).
Sinh sản sinh dưỡng là sự tạo ra cơ thể mới từ cơ
quan sinh dưỡng của cây mẹ. Như một bộ phận của
thân rễ (cỏ tranh, tre), thân củ (khoai tây), lá (thuốc
bỏng), rễ củ (khoai lang) thân bò (rau má, dâu tây).
 Sinh sản bằng bào tử và sinh sản sinh dưỡng ở thực vật có điểm
gì giống và khác nhau?
- Cơ thể mới sinh ra từ mấy cơ thể mẹ?
- Các cơ thể mới được sinh ra giống hay khác với cơ thể mẹ?
- Có sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái không?
Cây con được sinh ra từ đâu?
Giâm cành Chiết cành Ghép cành
Cách làm
Cây trồng
thích hợp
Ưu điểm
3. Phương pháp nhân giống vô tính
Có những phương
pháp nhân giống vô
tính nào?
Có những phương
pháp nhân giống vô
tính nào?
Cắt một đoạn
thân hoặc cành,

cắm hoặc vùi
vào đất cho nó
đâm rễ phụ và
mọc thành cây
mới.
Mía, sắn, dâu
Chọn cây khỏe,
mập, gọt lớp vỏ,
bọc đất mùn
quanh đoạn thân đã
bóc vỏ. Khi chỗ đó
mọc rễ sẽ cắt rời
cành đem trồng 
cây mới.
Cam, chanh,
bưởi
- Lấy 1 đoạn thân, cành
hay chồi của cây này
ghép lên thân hay gốc
của cây khác sao cho ăn
khớp nhau.Chỗ ghép sẽ
liền lại và chất dinh
dưỡng của gốc ghép sẽ
nuôi cành (chồi) ghép.
Đào, chanh, táo
Rút ngắn thời gian sinh trưởng, sớm thu hoạch và
biết trước đặc tính của cây.
Tại sao ta phải cắt bỏ lá của cành ghép và phải buộc
chặt cành ghép với gốc ghép?
3. Phương pháp nhân giống vô tính

a. Ghép chồi và ghép cành
Cành ghép được cắt gọn, sạch lá giảm thoát hơi nước, tập trung
nuôi các tế bào ở cành ghép.
Cành ghép được buộc chặt vào gốc ghép để các mô dẫn nhanh
chóng nối liền nhau, đảm bảo cho nước và muối khoáng thông suốt.
Một số ứng dụng của phương pháp ghép
Cây ghép cho 5 loại quả: Bưởi, cam, quýt, quất và phật thủ.
Xương rồng và sen đá
Cà chua và khoai tây
Hình 1
Hình 2
Hai phương pháp nhân giống được mô tả trong hình là gì?
Giâm cành
Chiết cành
3. Phương pháp nhân giống vô tính
b. Chiết cành và giâm cành
3. Phương pháp nhân giống vô tính
c. Nuôi cấy tế bào và mô thực vật
Quan sát mô hình nuôi
cấy mô ở cà rốt trong
ống nghiệm và mô tả
tiến trình.
Quan sát mô hình nuôi
cấy mô ở cà rốt trong
ống nghiệm và mô tả
tiến trình.
- Các tế bào, mô thực vật được nuôi dưỡng trong
môi trường dinh dưỡng thích hợp → cây mới.
- Điều kiện: vô trùng.
- Các tế bào, mô thực vật được nuôi dưỡng trong

môi trường dinh dưỡng thích hợp → cây mới.
- Điều kiện: vô trùng.
3. Phương pháp nhân giống vô tính
c. Nuôi cấy tế bào và mô thực vật
- Ý nghĩa: sản xuất giống cây sạch bệnh, giữ được
các đặc tính di truyền, tạo được số lượng lớn cây
giống quý trong thời gian ngắn.
- Ý nghĩa: sản xuất giống cây sạch bệnh, giữ được
các đặc tính di truyền, tạo được số lượng lớn cây
giống quý trong thời gian ngắn.
Dựa trên tính toàn năng của tế bào.

Tính toàn năng của tế bào là mọi tế bào của cơ
thể thực vật đều chứa bộ gen với đầy đủ thông tin
di truyền đảm bảo trong điều kiện thích hợp sẽ
phát triển thành cây nguyên vẹn, ra hoa và kết hạt
bình thường.
3. Phương pháp nhân giống vô tính
c. Nuôi cấy tế bào và mô thực vật
Không sinh sản được bằng hạt, tại sao
chuối có thể tồn tại đến ngày nay?
4. Vai trò của sinh sản vô tính
a/ Đối với đời sống thực vật
Giúp thực vật tồn
tại và phát triển.
Giúp thực vật tồn
tại và phát triển.
4. Vai trò của sinh sản vô tính
b/ Đối với đời sống con người
Rất quan trọng đối với ngành nông nghiệp:

-
Duy trì các tính trạng tốt.
-
Nhân giống nhanh trong thời gian ngắn.
-
Phục chế các giống quý hiếm.
-
Gía thành thấp, hiệu quả kinh tế cao.
Ưu nhược điểm của sinh sản vô tính:
- Ưu điểm: cơ thể con có đặc tính di truyền giống cơ thể mẹ
và chỉ cần 1 cơ thể mẹ không cần qua giao phối, tạo ra nhiều cá
thể trong thời gian ngắn.
- Nhược điểm: không có sự tổ hợp các vật chất di truyền
của bố mẹ nên không tạo ra các biến dị tổ hợp, cá thể con kém
thích nghi và dễ chết hàng loạt khi môi trường thay đổi.
Củng cố
1- Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản:
A- bằng bào tử cái.
B- không có sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái.
C- bằng các giao tử cái.
D- có sự hợp nhất giữa giao tử đực và cái.