1
KINH TẾ HỌC VĨ MÔ
CHƯƠNG 8
MÔ HÌNH IS - LM
(Phân tích chính sách vĩ mô trong
điều kiện cân bằng chung)
2
I. Đường IS
1. Khái niệm
Đường IS phản ánh những tổ hợp khác nhau
giữa lãi suất (r) với sản lượng (Y) mà tại đó thị
trường hàng hóa cân bằng (Y = AD)
2. Xây dựng đường IS
Với lãi suất r
1
, đầu tư I
1
: TTHH cân bằng:Y
1
Với lãi suất r
2
, đầu tư I
2
: TTHH cân bằng:Y
2
Các tổ hợp A(r
1
,Y
1
); B(r
2
,Y
2
) cho ta đường IS
IS
r
AD
Y
Y
45
0
Y
2
0
0
r
2
r
1
AD
1
= C+I
1
+G+X-M
Y
1
Sự hình thành đường IS
A
B
Y
2
Y
1
AD
2
= C+I
2
+G+X-M
4
3. Tính chất của đường IS
Mọi điểm nằm trên đường IS ứng với
từng cặp (r,Y) thì thị trường hàng hóa cân
bằng: Y = C + I + G + X - M
Hay: S + T + M = I + G + X
Đường IS dốc xuống về bên phải, vì:
Khi r giảm làm Y tăng để thị trường hàng
hóa cân bằng
Khi r tăng làm Y giảm để thị trường hàng
hóa cân bằng
5
4. Phương trình đường IS
Ta có: Y = C + I + G + X - M, Với:
C = C
0
+ C
m
.Y
d
; G = G
0
;
T = T
0
+ T
m
.Y; M = M
0
+ M
m
.Y; X = X
0
r.IY.III
r
mm0
++=
YM - M - X G rI YI I Y)T-T - (YC C Y
m000
r
mm0m0m0
++++++=
( )
mmmm
MIT1C1
1
K
+−−−
=
mmmm
r
m0m00000
MI)T1(C1
rITCMXGIC
Y
+−−−
+−−+++
=⇔
rI.K)TCMXGIC(KY
r
m0m00000
+−−+++=
Đây là phương trình đường IS, biểu diễn sự
phụ thuộc của sản lượng (Y) vào lãi suất (r)
Dạng hàm là: Y = f(r), Y là hàm số, r biến số
Nếu đặt:
Phương trình IS viết lại như sau:
Ta thấy K > 0;
nên:
Y là hàm nghịch biến với r, IS có độ dốc âm
0m000000
TCMXGICA
−−+++=
rI.KA.KY
r
m0
+=
0I.K
r
m
<
0I
r
m
<
8
Ví dụ
C =100 + 0,75Y
d
; I = 100 + 0,05Y-50r; G = 300
T = 40 + 0,2Y; M = 70 + 0,15Y ;X = 150
Tìm phương trình đường IS
AD
O
45
0
E
1
AD
1
Y
2
AD
2
Y =K.AD
AD
Y
5. Sự dịch chuyển đường IS
r
O
A
1
Y
r
0
E
2
Y
1
A
2
IS
2
: Y
2
= Y
1
+Y
IS
1
10
Ví dụ:
Lấy lại ví dụ trên, ta có IS
1
:Y = 1100 - 100r
Bây giờ Chính phủ tăng thêm thuế 20, tăng
chi mua hàng hóa và dịch vụ thêm 30, các
doanh nghiệp giảm đầu tư bớt 10.
Viết phương trình đường IS mới.
11
II. Đường LM
1. Khái niệm
Đường LM phản ánh những tổ hợp khác
nhau giữa lãi suất (r) và sản lượng (Y) mà tại
đó thị trường tiền tệ cân bằng.
2. Xây dựng đường LM
Với Y
1
, cầu tiền D
M
1
: TTtiền tệ cân bằng: r
1
Với Y
2
, cầu tiền D
M
2
: TTtiền tệ cân bằng: r
2
Các tổ hợp A(r
1
,Y
1
); B(r
2
,Y
2
) cho ta đường LM
r
S
M
r
2
M
1
M
D
1
M
D
2
r
r
1
r
2
r
1
Y
1
Y
2
LM
E
1
E
2
Y
M ($)
A
B
13
3. Tính chất của đường LM
Mọi điểm nằm trên đường LM ứng với từng
cặp (r,Y) thì thị trường tiền tệ cân bằng:
S
M
= D
M
hay
Đường LM dốc lên về bên phải, vì:
Khi Y tăng làm r tăng để thị trường tiền tệ CB
Khi Y giảm làm r giảm để thị trường tiền tệ CB
Y.Dr.DDM
Y
m
r
m01
++=
14
4. Phương trình đường LM
)Y(fr:)LM(
Y
D
D
D
DM
r:Hay
Y.Dr.DDMDS
MS
Y.Dr.DDD
r
m
Y
m
r
m
01
Y
m
r
m01
MM
1
M
Y
m
r
m0
M
=
−
−
=
++=⇔=
=
++=
15
Ví dụ:
S
M
= 600; D
M
= 500 + 0,02Y - 100r.
Ta có: S
M
= D
M
hay:
500 + 0,02Y - 100r = 600
Phương trình LM có dạng:
r = -1 + 0,002Y
r
r
2
M
1
M
1
D
M
2
S
r
r
1
r
2
r
1
Y
1
LM
1
E
2
E
1
Y
M ($)
A
B
5. Sự dịch chuyển đường LM
M
1
S
LM
2
M
1
M
1
+M
1
r
m
1
12
r
m
Y
m
r
m
011
2
11
M
r
m
Y
m
r
m
01
1
1
M
Y
m
r
m0
M
D
M
rrr
Y.
D
D
D
DMM
r
MMS
Y.
D
D
D
DM
r
MS
Y.Dr.DDD
∆
=−=∆
−
−∆+
=⇒
∆+=
−
−
=⇒
=
++=
Đường LM dịch chuyển như thế nào, ta đi xác định r
18
Đây chính là sự dịch chuyển của LM:
Nếu r>0, LM dịch chuyển sang trái
Nếu r<0, LM dịch chuyển sang phải
Phương trình đường LM mới có dạng:
r
m
1
112
D
M
rrrr
∆
+=∆+=
19
III. Tác động của các chính sách
1. Cân bằng đồng thời trên hai thị trường
Thị trường hàng hóa cân bằng: (IS)
Thị trường tiền tệ cân bằng: (LM)
Sự cân bằng đồng thời trên hai thị trường hàng
hóa và thị trường tiền tệ chỉ xảy ra khi nền kinh
tế vừa nằm trên (IS) và (LM), trên đồ thị là giao
điểm của hai đường (IS) & (LM).
r
1
r
2
Y
1
LM
Y
A B
IS
r
0
C
D
F
E
0
r
Y
0
Y
2
Sự cân bằng và mất cân bằng của thị trường
hàng hóa và thị trường tiền tệ
Khi nền kinh tế nằm tại điểm E
0
, lãi suất cân
bằng r
0
và sản lượng cân bằng Y
0
thỏa mãn
hệ phương trình IS-LM:
−
−
=
+−−+++=
Y.
D
D
D
DM
r:)LM(
r.KI)TCMXGIC(KY:)IS(
r
m
Y
m
r
m
01
r
m0m00000
=
−+++=
⇔
MM
DS
MXGICY
22
Ví dụ:
C =100 + 0,75Y
d
; I = 100 + 0,05Y-50r; G = 300
T = 40 + 0,2Y; M = 70 + 0,15Y ;X = 150
S
M
= 600; D
M
= 500 + 0,02Y - 100r.
Tìm lãi suất và sản lượng cân bằng chung
2. Tác động của chính sách tài chính
r
1
r
2
Y
1
LM
Y
IS
2
E
1
r
Y
2
Y
p
Trường hợp 1: Nền kinh tế suy thoái (Y < Yp)
IS
1
E
2
2. Tác động của chính sách tài chính
r
1
r
2
LM
Y
IS
2
r
Y
2
Y
p
Trường hợp 2: Nền kinh tế lạm phát (Y > Yp)
IS
1
E
2
Y
1
E
1
Tác động lấn át
AD
O
45
0
E
1
AD
1
Y
p
AD
2
Y =K.AD
AD
Y
E
2
Y
1
r
O
E
1
Y
r
1
A
IS
2
IS
1
Y
p
Y =K.AD
LM
E
2
r
2
Y
1
Y
2