Chương 1. những vấn đề cơ bản trong thanh toán quốc tế pdf

§¹i häc L¹c Hång
0
Bμi gi¶ng
o
0
o
Bμi

gi¶ng
tiÒn tÖ vμ thanh to¸n quèc tÕ
Ch−¬ng 1. nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n
trong ttqt
trong

ttqt
1
NộI DUNG MÔN HọC
C1. Những vấn đề cơ bản trong TTQT
ỉáốđá ờốđá
C2. T
ỉ
gi
á
h
ố
i
đ
o
á
i v

thị tr
ờ
ng h
ố
i
đ
o
á
i
C3. N
g
hi
ệp
v
ụ
kinh doanh hối đoái
gệpụ
C4. Phòng ngừa rủi ro tỷ giá hối đoái
C5. Các phơng tiện TTQT
C6 Phơng thức TTQT
C6
.
Phơng

thức

TTQT
C7. Phơng thức tín dụng chứng từ
C8. Bộ chứng từ trong TTQT
2

Bè côc ch−¬ng i
I
Thanh to¸n quèc tÕ vμ vai trß cña TTQT
I
.
Thanh

to¸n

quèc

tÕ

vμ

vai

trß

cña

TTQT
II. Tiền tệ trong thanh to¸n quốc tế
III. C¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ
IV
Mét è ¸ © kh¸
IV
.
Mét
s

è
c
¸
n c
©
n
kh¸
c
3
Kh¸I qu¸t
thanh to¸n quèc tÕ
i
1.1. Sù h×nh thμnh TTQT
1.2. Kh¸I niÖm
1
3
Vai
trß
cña
TTQT
trong
nÒn
kinh
tÕ
1
.
3
.
Vai
trß

cña
TTQT
trong
nÒn
kinh
tÕ
4
Sự hình thnh TTQT
1.1
- Hoạt động ngoại thơng đợc kết thúc bằng
việc bên mua thanh toán, nhận hng, bên
ề
ề
bán giao hng, nhận ti
ề
n theo các đi
ề
ukiện
đã thoả thuận
-V
ì
tiền tệ sử dụng trong thanh toán quốc tế có
thể l đồng tiền của nớc ngời bán, nớc
ời
hặ
ớ
thứ
b
ê
h

ì
h
th h
ng
ời
mua
h
o
ặ
cn
ớ
c
thứ
b
a, n
ê
n
h
ì
n
h
th
n
h
hoạt động kinh doanh ngoại hối.
Q
â
í
ê
ấ

độ
-
Q
ua ph
â
nt
í
ch tr
ê
nchoth
ấ
y, hoạt
độ
ng thanh
toán quốc tế bắt nguồn từ hoạt động ngoại
thơng
v
đến
lợt
nó
lại
hỗ
trợ
v
tạo
điều
thơng
v
đến
lợt

nó
lại
hỗ
trợ
v
tạo
điều
kiện cho hoạt động ngoại thơng phát triển.
5
1.2 KháI niệm.
- Thanh toán quốc tế l việc thực hiện các
nghĩa vụ chi trả v quyền hởng lợi về tiền
á
ở
á
ế
tệ ph
á
tsinhtrêncơs
ở
c
á
c hoạt động kinh t
ế
v phi kinh tế giữa các tổ chức, cá nhân
nớc
ny
với
các
tổ

chức
cá
nhân
nớc
nớc
ny
với
các
tổ
chức
,
cá
nhân
nớc
khác, hay giữa một quốc gia với các tổ
chức quốc tế, thông qua quan hệ ngânhng
ủ
c
ủ
acácnớc liên quan.
+ Thanh toán tron
g
n
g
o
ạ
ithơn
g
g
gạ

g
+ Thanh toán phi ngoại thơng
S
khá
biệt
t
TT
i
ữ
ội
+
Sự
khá
c
biệt
t
rong
TT
g
i
ữ
an
ội
thơng v ngoại thơng
6
1.3.
Vai trò của TTQT.
Thanh toán quốc tế với nền kinh tế:
-
Bôi

trơn
v
thúc
đẩy
hoạt
động
XNK
Bôi
trơn
v
thúc
đẩy
hoạt
động
XNK
- Bôi trơn v thúc đẩy đầu t nớc ngoi
- Thúc đẩy các hoạt động dịch vụ

-
T
ă
ng
cờng
thu
hút
kiều
hối
v
nguồn

T
ă
ng
cờng
thu
hút
kiều
hối
v
nguồn
lực ti chính khác

-
Thúc
đẩy
thị
trờng
ti
chính
quốc
gia

-
Thúc
đẩy
thị
trờng
ti
chính
quốc

gia
hội nhập quốc tế.
7
1.3
Vai trß cña TTQT.
• Thanh to¸n quèc tÕ víi NHTM:
• -
Mang
l¹i
nguån
thu
®¸ng
kÓ
cho
ng©n
Mang
l¹i
nguån
thu
®¸ng
kÓ
cho
ng©n
hμng vÒ sè l−îng vμ tû träng.
•
-
Lμ
mét
m¾t
xÝch

ch¾p
nèi
c¸c
ho¹t
®éng
•
Lμ
mét
m¾t
xÝch
ch¾p
nèi
c¸c
ho¹t
®éng
kh¸c cña NHTM.
•
-
Lμ
kh©u
kh«ng
thÓ
thiÕu
trong
m«I
tr−êng
•
-
Lμ
kh©u

kh«ng
thÓ
thiÕu
trong
m«I
tr−êng
ho¹t ®éng kinh doanh.
•
-
T¹o
®iÒu
kiÖn
®a
d¹ng
ho¸
ho¹t
®éng
•
-
T¹o
®iÒu
kiÖn
®a
d¹ng
ho¸
ho¹t
®éng
ng©n hμng, n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh.
8
ii.

TiÒn tÖ trong TTQT
2
1
§
Æc
®iÓm
tiÒn
tÖ
trong
TTQT
2
.
1
.
§
Æc
®iÓm
tiÒn
tÖ
trong
TTQT
2.2. Ph©n lo¹i TTQT
9
2.1.1
Chế độ tiền tệ lấy
GBP lm chuẩn
- Hình thnh sau chiến tranh TG lần 1
(
1914
-

1918
)
các
nớc
Trung
v
Đ
ông
Â
u
(
1914
-
1918
)
,
các
nớc
Trung
v
Đ
ông
Â
u
thỏa thuận lấy Đồng bảng Anh GBP lm
chuẩn.
- 1923-1933: khủng hoảng kinh tế các nớc
t
bản
.

Kinh
tế
Anh
suy
sụp,
lạm
phát
t
bản
.
Kinh
tế
Anh
suy
sụp,
lạm
phát
tăng. Tháng 9/1931 chính phủ Anh tuyên
bố phá giá đồng GBP 33% so với USD.
ổ
Chế độ bản vị đồng GBP sụp đ
ổ
10
2.1.2
Chế độ tỷ giá cố định lấy USD lm đồng tiền chuẩn:
Sau khi chế độ bản Anh sụp đổ, thế giới hình
thnh 3 khu vực tiền tệ lớn:
- KV GBP gồm: Anh v các nớc có liên quan
thơng mại ti chính với Anh: Aicap, Irac,
ỉ

ồ
Thai lan, B
ỉ
,B
ồ
Đo Nha, Đan Mạch, Na uy
- KV USD: Mỹ, Cannada v các nớc Mỹ
Latinh
- KV FRF: Pháp v các nớc thuộc địa của
Â
Pháp ở Châu
Â
u, Châu Phi
11
2.1.2.
Chế độ tỷ giá cố định lấy USD lm đồng tiền chuẩn (tt)
Khi chiến tranh thế giới thứ II kết thúc. Mỹ
đứng ra chủ trì hội nghị Ti chính tiền tệ Quốc
ế


t
ế
v

o 22/07/1944 tại Bretton Wood, th

nh lập
WB v thiết lập chế độ tiền tệ lấy USD lm
chuẩn

chuẩn
.
Do lạm phát nên 1971, Mỹ phá giá đồng
USD
7
89
%
v
tuyên
bố
ngng
chuyển
đổi
đồng
USD
7
.
89
%
v
tuyên
bố
ngng
chuyển
đổi
đồng
USD ra vng. Năm 1973, Mỹ phá gia đồng USD
thêm 10%, chế độ tiền tệ lấy USD lm chuẩn
không còn nữa.
Hiện nay, do tiềm lực kinh tế Mỹ rất lớn, nên

ẫ
đồng USD v
ẫ
nl đồng tiền mạnh v đợc tự
do chuyển đổi trên thế giới
12
2.2
Phân loại tiền tệ trong TTQT
2.2.1. Căn cứ vo phạm vi sử dụng tiền tệ:
-
Tiền
tệ
thế
giới
:
trong
chế
độ
bản
vị
vng
Tiền
tệ
thế
giới
:
trong
chế
độ
bản

vị
vng
,
vng đợc dùng v dự trữ nh phơng tiện
thanh toán, đợc tự do luân chuyển giữa
các nớc
- Tiền tệ quốc tế: l tiền tệ của 1 nớc đợc
ố
ế
các nớc trong kh
ố
i lựa chọn ký k
ế
thơp
đồng
ề
ề
- Ti
ề
ntệquốcgia:l ti
ề
n tệc của một nớc
mạnh đợc các nớclựachọnlmtiềntệ
trong
thanh
toán
quốc
tế
nh
:

USD
GBP
trong
thanh
toán
quốc
tế
nh
:
USD
,
GBP
,
DEM, JPY, FRF
13
2.2.
•Ph©n lo¹i tiÒn tÖ trong TTQT (tt)
2.2.2. C¨n cø vμo tÝnh chÊt chuyÓn ®æi tiÒn tÖ:
-
Ngo¹i
tÖ
tù
do
chuyÓn
®æi
(Free
convertible
Ngo¹i
tÖ
tù

do
chuyÓn
®æi
(Free
convertible
currency)
-
Ngo¹i
tÖ
tù
do
chuyÓn
kho¶n
(Transferable
Ngo¹i
tÖ
tù
do
chuyÓn
kho¶n
(Transferable
currency)
14
2.2.
•Ph©n lo¹i tiÒn tÖ trong TTQT (tt)
2.2.3. C¨n cø vμo h×nh thøc tån t¹i cña tiÒn tÖ:
-
TiÒn
mÆt
(Cash)

TiÒn
mÆt
(Cash)
- TiÒn tÝn dông (Credit currency)
ñ
Ò
2.2.4. C¨n cø vμovÞtrÝvμ vai trß c
ñ
ati
Ò
ntÖ:
- Ngo¹i tÖ m¹nh (hard currency)
- Ngo¹i tÖ yÕu (Soft currency)
15
III
•C¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ
3.1. §Æc ®iÓm cña c¸n c©n TTQT
C¸n c©n TTQT lμ b¶ng c©n ®èi ph¶n ¸nh
t×nh h×nh thu chi th
ù
ctÕcñam
é
tn−íc so víi
ù
é
n−íc kh¸c trong 1 thêi gian nhÊt ®Þnh hay t¹i
mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh.
16
3.2. Nội dung của Cán cân TTQT
1. Ti khoản thờng xuyên (current account):

còn gọi l cán cân vãng lai, gồm các
ờ
ế
nghiệp vụ th
ờ
ngxuyênliênquanđ
ế
nXNK
hng hóa, dịch vụ v giao dịch đơn
phơng
chuyển
nhợng
vốn
một
chiều
phơng
,
chuyển
nhợng
vốn
một
chiều
.
2. Ti khoản vốn: (capital account) gồm
luồng
vốn
di
chuyển
gi
ữ

a
các
nớc
các
luồng
vốn
di
chuyển
gi
ữ
a
các
nớc
,
các
khoản đầu t ra nớc ngoihìnhthnh nên
khoản chi, v ngợc lại hình thnh nên
khoản thu
3. Các khoản sai lệch thống kê
4. Dự trữ chính thức
17
Biện pháp cân bằng Cán cân TTQT
3.3
Cán cân TTQT thâm hụt thờng xuyên ảnh
hởng đến cung cầu v tác động đến giá trị tiền tệ v
giácảhng hóa trong nớc->ảnh hởng đến hoạt
động kinh tế v XNK. Các biện pháp cần thiết đển
ổn
định
tỷ

giá
hối
đoái
sẽ
đợc
thực
hiện
ổn
định
tỷ
giá
hối
đoái
sẽ
đợc
thực
hiện
-Vay nợ nớc ngoi trong thời gian ngắn;
-NHTW tăng lãi suất tái chiết khấu
-Phá giá tiền tệ: kích thích xuất khẩu
-Thực hiện chính sách q. lý ngoại hối
Thực
hiện
chế
độ
nhiều
tỷ
giá
-
Thực

hiện
chế
độ
nhiều
tỷ
giá
-Xuất dự trữ vng v ngoại tệ để trả nợ
18
C¸c lo¹i c¸n c©n kh¸c
IV.
1
C¸n
c©n
ngo¹i
th−¬ng
(Balance
of
trade)
1
.
C¸n
c©n
ngo¹i
th−¬ng
(Balance
of
trade)
2. C¸n c©n thu chi quèc tÕ (Balance of claim
and liabilities)
3.

C¸n
c©n
c«ng
nî
quèc
tÕ
3.
C¸n
c©n
c«ng
nî
quèc
tÕ
19
Các điều kiện trong TTQT
V.
* Đối với nh xuất khẩu:
-
Đ
ảm
bảo
thu
đúng
đầy
đủ
kịp
thời
tiền
hng
v

Đ
ảm
bảo
thu
đúng
,
đầy
đủ
,
kịp
thời
tiền
hng
v
dịch vụ cung ứng
-
Đ
ảm
bảo
số
tiền
thu
đợc
gi
ữ
v
ữ
ng
giá
trị

ban
đầu
-
Đ
ảm
bảo
số
tiền
thu
đợc
gi
ữ
v
ữ
ng
giá
trị
ban
đầu
* Đối với nh nhập khẩu:
- Đảm bảo s
ố
hng nhận đợc đúng s
ố
lợng, chất
lợng v thời gian
- Hng hóa nhận đợc tơng ứng với s
ố
tiền thanh
toán

20
C¸c ®iÒu kiÖn trong TTQT (tt)
V.
5.1. §iÒu kiÖn vÒ tiÒn tÖ:
- Quy ®Þnh ®ång tiÒn nμo®ÓtÝnhto¸n
vμ thanh to¸n tron
g
quan hÖ TTQT
g
- Ngoμi ra, cßn quy ®Þnh c¸ch thøc xö
lý
khi
TGH
§
biÕn
®éng
nh»m
®¶m
b¶o
lý
khi
TGH
§
biÕn
®éng
nh»m
®¶m
b¶o
quyÒn lîi cho c¸c bªn khi tham gia ký
kÕt

hîp
®ång
kÕt
hîp
®ång
21
C¸c ®iỊu kiƯn trong TTQT (tt)
V.
5.2. §iỊu kiƯn vỊ ®Þa ®iĨm thanh to¸n:
Lø
ơi
ười
bù
hä
đươ
ti à
ø
L
a
ø
n
ơi
ng
ười
b
a
ù
nn
h
a

ä
n
đươ
ïc
ti
e
à
nva
ø
người mua trả tiền
Vi ä
đò h
hó
th h
tù
õ
Vi
e
ä
c quy
đò
n
h
ng
hó
avụ
th
an
h
t

oa
ù
nse
diễn ra ở đâu điều này phụ thuộc
*Tươ
lư
lươ
iư
õ
bâ
b
ù
*Tươ
ng quan
lư
ïc
lươ
ïng g
iư
a
b
e
â
n
b
an
và mua
Nươ
ù
h

ø
XK
+
Nươ
cn
h
a
XK
+Nước nhà NK
Nươ
ù
thư
ù
b
+
Nươ
c
thư
b
a
22
C¸c ®iỊu kiƯn trong TTQT (tt)
V.
5.3. Thời gian thanh toán
åûûà
Là thời hạn mà nhà nhập kha
å
u pha
û
i tra

û
tie
à
n
cho nhà xuất khẩu
Nếu lấy thời điểm giao hàng ( Chuyển quyền
sở hữu hàng hóa) làm mốc thì thời gian thanh
å
toán có the
å
là:
* Trả trước (advance payment)
* Trả ngay (atsight)
* Tra
û
sau (X day after sight X day after bill of
*

Tra

sau

(X

day

after

sight
,

X

day

after

bill

of

lading date)
23
C¸c ®iỊu kiƯn trong TTQT (tt)
V.
5.4. Điều kiện phương thức thanh toán
+Phương t hức thanh tóan trực tiếp:
Chuye
å
n
tie
à
n,
ghi
so
å
,
nhơ
ø
thu
.

Chuyen
tien,
ghi
so,
nhơ
thu
.
+Phương thức thanh tóan gián tiếp:
Tí
d
hư
ù
tư
ø
t
û
ti
à
đ
å
i
hư
ù
Tí
n
d
ụng c
hư
ng
tư

,
t
ra
ti
en
đ
o
i
c
hư
ng
từ
Nội dung các phương t hức thanh
tóan sẽ đươc n
g
hiên cứu tron
g
g
g
chương 3.
24