Tải bản đầy đủ (.pdf) (52 trang)

Tiểu luận:Liên Hợp Quốc và các khía cạnh pháp lý ppt

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (496.12 KB, 52 trang )

Bài tập - Nhóm 1 Liên Hợp Quốc và các khía cạnh pháp lý
1







Tiểu luận
Liên Hiệp Quốc và các khá cạnh pháp lý












Bài tập - Nhóm 1 Liên Hợp Quốc và các khía cạnh pháp lý
2

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU 5
VẤN ĐỀ IRAN 7
I. KHÁI QUÁT CHUNG 7
1. Khái quát về Iran 7


2. Vấn đề hạt nhân Iran 7
II. CÁC NGHỊ QUYẾT CỦA HỘI ĐỒNG BẢO AN VỀ VẤN ĐỀ IRAN 8
A. NGHI QUYẾT 1696 CỦA HĐBA LHQ 8
1. Hoàn cảnh ra đời 8
2. Nội dung chính của nghị quyết 1696 8
3. Phản ứng của các nước 9
a. Phản ứng của các quốc gia khác 9
b. Phản ứng của Iran 11
4. Đánh giá, phân tích nghị quyết 11
B. NGHỊ QUYẾT 1737 13
1. Hoàn cảnh ra đời 13
2. Nội dung chính 13
3. Phản ứng của các nước 15
a. Phản ứng của các nước khác 15
b. Phản ứng của Iran 16
4. Đánh giá 16
C. NGHỊ QUYẾT 1747 18
1. Hoàn cảnh ra đời 18
2. Nội dung 18
3. Phản ứng của các nước 19
Bài tập - Nhóm 1 Liên Hợp Quốc và các khía cạnh pháp lý
3

a. Phản ứng của các quốc gia khác 19
b. Phản ứng của Iran 20
4. Đánh giá 21
D. NGHỊ QUYẾT 1803 22
1. Hoàn cảnh ra đời nghị quyết 1803 22
2. Nội dung 23
3. Phản ứng của các quốc gia 24

a. Phản ứng của các nước khác 24
b. Phản ứng của Iran 26
4. Đánh giá 26
E. NGHỊ QUYẾT 1835 28
1. Hoàn cảnh ra đời: 28
2. Nội dung chính của Nghị quyết 1835 28
3. Phản ứng của các quốc gia 29
a. Phản ứng của các quốc gia khác 29
b. Phản ứng của Iran 29
4. Đánh giá, phân tích nghị quyết 30
VẤN ĐỀ BẮC TRIỀU TIÊN 31
I. KHÁI QUÁT CHUNG 31
1. Khái quát về Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên 31
2. Vấn đề hạt nhân của Triều Tiên 31
II. CÁC NGHỊ QUYẾT CỦA HĐBA VỀ VẤN ĐỀ BẮC TRIỀU TIÊN 32
A. NGHỊ QUYẾT 825 (11/5/1993) 32
1. Hoàn cảnh ra đời nghị quyết 32
2. Nội dung của nghị quyết 32
a. Cơ sở pháp lý của nghị quyết 32
Bài tập - Nhóm 1 Liên Hợp Quốc và các khía cạnh pháp lý
4

b. Nội dung chính của nghị quyết 33
3. Phản ứng của các quốc gia 34
a. Phản ứng của các quốc gia khác 34
b. Phản ứng của Bắc Triều Tiên 34
4. Đánh giá về nghị quyết và phản ứng của các quốc gia 34
B. NGHỊ QUYẾT 1540 (28/4/2004) 35
1. Hoàn cảnh ra đời của nghị quyết 35
2. Nội dung nghị quyết 36

a. Cơ sở pháp lý của nghị quyết 36
b. Nội dung chính của nghị quyết 36
3. Phản ứng của các nước 39
a. Phản ứng của các nước khác 39
b. Phản ứng của CHDCND Triều Tiên 40
4. Đánh giá 40
C. NGHỊ QUYẾT 1695 41
1. Hoàn cảnh ra đời 41
2. Nội dung Nghị quyết 1695 42
a. Cơ sở pháp lý của nghị quyết 42
b. Nội dung chính của Nghị quyết 42
3. Phản ứng của các quốc gia 43
a. Phản ứng của các quốc gia khác 43
b. Phản ứng của DPRK 44
4. Đánh giá 44
D. NGHỊ QUYẾT 1718 45
1. Hoàn cảnh ra đời Nghị quyết 1718 45
2. Nội dung Nghị quyết 1718 45
Bài tập - Nhóm 1 Liên Hợp Quốc và các khía cạnh pháp lý
5

a. Cơ sở pháp lý 45
b. Nội dung chính của Nghị quyết 46
3. Phản ứng của các quốc gia 48
a. Phản ứng từ các quốc gia khác 48
b. Phản ứng của DPRK 50
4. Đánh giá 50
ĐÁNH GIÁ CHUNG 51






Bài tập - Nhóm 1 Liên Hợp Quốc và các khía cạnh pháp lý
6

MỞ ĐẦU
Vấn đề hạt nhân đã và đang là mối quan tâm lớn của toàn thế giới. Thực tế các công
nghệ hạt nhân đang được đưa vào sử dụng ngày càng nhiều trong các công trình phục
vụ mục đích dân sự; tuy nhiên, cuộc chạy đua vũ trang – sản xuất vũ khí hạt nhân
cũng ngày càng diễn ra với cường độ mạnh mẽ không kém. Hai thực tiễn sử dụng này
khiến cho quan hệ quốc tế bị ảnh hưởng khá lớn: vấn đề làm thế nào để phân biệt hay
cụ thể là đảm bảo các nước chỉ xây dựng các chương trình hạt nhân vì mục đích hòa
bình (trừ một số nước theo qui đinh của Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân).
Trong số các quốc gia đang sở hữu công nghệ này, Iran và Bắc Triều Tiên hiện là
những vấn đề nổi bật nhất trong quan hệ quốc tế, và thậm chí được cho là có thể phá
hoại hòa bình và an ninh quốc tế.
Trước lo ngại trên, Liên hợp quốc đã có những biện pháp liên tục nhằm xoa dịu những
nguy cơ hạt nhân thực hiện trách nhiệm được đa số các quốc gia giao cho theo qui
định tại Điều 1 của Hiến chương LHQ. Cụ thể:
“Liên Hợp Quốc theo đuổi những mục đích sau:
Duy trì hoà bình và an ninh quốc tế, và để đạt được mục đích đó, thi hành
những biện pháp tập thể có hiệu quả để phòng ngừa và loại trừ các mối đe doạ
hoà bình, cấm mọi hành vi xâm lược và phá hoại hoà bình khác; điều chỉnh
hoặc giải quyết các vụ tranh chấp hoặc những tình thế có tính chất quốc tế có
thể đưa đến sự phá hoại hoà bình, bằng phương pháp hoà bình theo đúng
nguyên tắc của công lý và pháp luật quốc tế;”
Trong thực tiễn hoạt động, để tiến hành những bước giải quyết vấn đề hạt nhân này,
LHQ mà cụ thể là Hội đồng bảo an hoạt động tích cực sôi nổi và đã thông qua rất
nhiều nghị quyết để yêu cầu Iran và Bắc Triều Tiên hợp tác tái duy trì hòa bình và an

ninh quốc tế. Đối với cả hai trường hợp này, Hội đồng bảo an đều phải áp dụng
chương VII của Hiến chương LHQ đưa ra những biện pháp cứng rắn để áp đặt với cả
hai quốc gia này. Cụ thể, các biện pháp đó sẽ được phân tích trong từng Nghị quyết
của HĐBA ở các phần tiếp theo.
Bài tập - Nhóm 1 Liên Hợp Quốc và các khía cạnh pháp lý
7

VẤN ĐỀ IRAN
I. KHÁI QUÁT CHUNG
1. Khái quát về Iran
• Cộng hoà hồi giáo Iran, tên gọi đơn giản là Iran, là một quốc gia ở Trung Đông,
nằm ở phía Tây Nam châu Á. Trước 1935, tên gọi của nước này là Ba Tư.
• Thủ đô: Tehran.
• Iran giáp với Armenia, Azerbaijan và Turkmenistan ở phía Bắc, Pakistan và
Afghanistan ở phía Đông, Iraq và Thổ Nhĩ Kỳ ở phía Tây. Iran giáp biển
Caspia về phía Bắc. Vịnh Ba Tư (thuộc Iran) là vùng vành đai nông của Ấn Độ
Dương nằm giữa bán đảo Ả Rập và vùng Tây Nam Iran
2. Vấn đề hạt nhân Iran
Chương trình hạt nhân Iran đã kéo dài 50 năm, bắt đầu từ một lò phản ứng mua từ Mỹ
năm 1959. Vào những năm 1990, Iran lên kế hoạch xây dựng 23 lò phản ứng hạt
nhân. Tuy nhiên, kế hoạch này không được xem là bước chuẩn bị cho chương trình
hạt nhân bởi lúc này Iran không tìm kiếm công nghệ làm giàu nhiên liệu. Trên thực tế
đã có những nghi ngại nhất định về chương trình hạt nhân của Iran. Chương trình hạt
nhân Iran tạm ngừng trong thời gian giữa cuộc cách mạng Iran 1979 và thời điểm kết
thúc cuộc chiến tranh giữa Iraq và Iran. Hiện tại, Iran đang có kế hoạch khá tham
vọng là xây dựng 7 nhà máy điện hạt nhân đến năm 2025. Cũng như những gì Iran đã
lập luận trong những năm 1970s, nhà máy điện hạt nhân là cần thiết cho nhu cầu năng
lượng trong nước ngày càng tăng, trong khi dầu và khí đốt là để thu hút ngoại tệ.
Iran đã khẳng định rất nhiều lần là chương trình hạt nhân của Iran là để phục vụ cho
mục đích hoà bình. Người phát ngôn của chính phủ Iran Gholam Hussein Elham phát

biểu vào tháng 7 năm 2006 rằng Iran sẽ không bao giờ sản xuất vũ khí huỷ diệt hàng
loạt. Cũng vào lúc đó, lãnh đạo tối cao ở Iran Ali Khamanei khẳng định rằng Iran sẽ
không bao giờ từ bỏ chương trình làm giàu Uranium. Chương trình làm giàu uranium
có thể được dùng cho cả mục tiêu quân sự lẫn dân sự. Tuy nhiên, hai thập kỷ làm giàu
uranium trong bí mật của Iran đã làm cho thế giới nghi ngờ về ý định thật sự của Iran
đối với chương trình hạt nhân này.
Bài tập - Nhóm 1 Liên Hợp Quốc và các khía cạnh pháp lý
8

II. CÁC NGHỊ QUYẾT CỦA HỘI ĐỒNG BẢO AN VỀ VẤN ĐỀ IRAN
A. NGHI QUYẾT 1696 CỦA HĐBA LHQ
1. Hoàn cảnh ra đời:
• Tháng 2/2006, Iran khôi phục chương trình làm giàu theo sau nghị quyết ngày
04/12 của IAEA báo cáo lên HĐBA và đe dọa sẽ rút khỏi Hiệp ước cấm phổ
biến.
• Ngày 29/3/2006 HĐBA kêu gọi Iran ngừng chương trình hạt nhân nhưng Iran
từ chối thông báo này và tái khẳng định Iran có quyền đối với công nghệ làm
giàu uranium vì mục đích dân sự. Hơn nữa, Iran xác nhận dự định không ngừng
bất kì hoạt động hạt nhân nào.
• 5 thành viên thường trực và Đức cho rằng Iran đã không thực hiện các bước
cần thiết cho phép bắt đầu đàm phán và do vậy không còn cách nào khác là đưa
lại vấn đề cho HĐBA. Họ bắt đầu thảo luận về bản dự thảo nghị quyết cứng rắn
hơn đối với Iran.

2. Nội dung chính của nghị quyết 1696:
Nghị quyết 1696 được thông qua ngày 31/7/2006, nghị quyết khẳng định Hội đồng
Bảo an sẽ xem xét áp dụng "các biện pháp thích hợp" theo điều 40, Chương 7 của
Hiến chương LHQ, liên quan đến trừng phạt kinh tế nếu Iran không tuân thủ thời hạn
chót vào ngày 31/8 để ngừng làm giàu uranium và mở cửa cho các cơ quan thanh sát
quốc tế.

Cụ thể các điều khoản trong Nghị quyết như sau:
1. Yêu cầu Iran phải chứng minh được rằng Chương trình hạt nhân của Iran chỉ
với mục đích hoà bình,
2. Yêu cầu Iran ngừng tất cả các việc làm giàu và tái sản xuất uranium,
3. Lên án hoạt động trì hoãn của Iran cũng như yêu cầu Iran thực hiện đầy đủ và
xác thực các yêu cầu của ban lãnh đạo IAEA, khuyến khích Iran, phù hợp với
các điều khoản trên, tham gia trở lại vào cộng đồng quốc tế và IAEA, và nhấn
mạnh những cam kết này sẽ mang lại lợi ích cho Iran,
Bài tập - Nhóm 1 Liên Hợp Quốc và các khía cạnh pháp lý
9

4. Trung Quốc, Pháp, Đức, Liên Bang Nga, Vương Quốc Anh và Mỹ, cùng với sự
ủng hộ của Thượng viện EU sau 1 thời gian dài chuẩn bị, đã phê chuẩn đề xuất
S/2006/521 cho phép phát triển quan hệ và hợp tác với Iran trên cơ sở tôn trọng
lẫn nhau và thiết lập sự tin cậy quốc tế với Chương trình hạt nhân vì mục đích
hoà bình của Iran (the establish ment of international confidence in the
exclusively peaceful nature of Iran’s nuclear programme).
5. Kêu gọi các quốc gia phù hợp với thẩm quyền hợp pháp của mình và phù hợp
với luật quốc tế, phòng chống việc vận chuyển bất cứ thiết bị, nguyên liệu,
hàng hoá và công nghệ mà có thể góp phần vào hoạt động tái sản xuất và làm
giàu uranium và các chương trình tên lửa đạn đạo,
6. Nhấn mạnh sự cần thiết của việc IAEA tiếp tục công việc xác minh tất cả các
vấn đề nổi bật có liên quan tới Chương trình hạt nhân của Iran, và yêu cầu Iran
thực hiện theo đúng những điều khoản của Nghị định thư Bổ sung và thực hiện
mà không trì hoãn các giải pháp mà IAEA yêu cầu trong việc hỗ trợ những
khảo sát tiếp theo của IAEA.
7. Trong trường hợp Iran không tuân thủ nghị quyết này khi đến thời hạn (ngày
31 tháng 8), sẽ áp dụng các biện pháp phù hợp theo điều 41, chương VII của
Hiến chương LHQ để thuyết phục Iran tuân thủ nghị quyết này và các yêu cầu
của IAEA.


3. Phản ứng của các nước
a. Phản ứng của các quốc gia khác
Quata:
Quata là quốc gia Arập duy nhất trong HĐBA lúc này, và cũng là thành viên duy nhất
bỏ phiếu chống đối với nghị quyết 1696. Mặc dù quốc gia này vẫn lo ngoại về tham
vọng hạt nhân của Iran, cũng như vị trí địa lý của Quatar là ở gần các nhà máy năng
lượng hạt nhân đang xây dựng tại Bushehr của Iran, nhưng đại sứ Quata khẳng định
rằng ông không đồng ý với nghị quyết này của HĐBA. Ông cho rằng nhẽ ra hội đồng
nên đợi thêm một vài ngày nữa để xem xét thiện chí của Iran trong việc hợp tác, nhất
Bài tập - Nhóm 1 Liên Hợp Quốc và các khía cạnh pháp lý
10

là khi Iran không phản đối đề xuất ngày 6 tháng 6 của 5 thành viên thường trực cộng
Đức.
Mỹ:
Phát ngôn viên của Mỹ bày tỏ sự đồng ý và hài lòng đối với hành động rõ ràng và
quyết liệt của HĐBA khi thông qua nghị quyết 1696. Chương trình hạt nhân của Iran
là một mối đe doạ trực tiếp đến hoà bình và an ninh quốc tế. Mỹ còn gửi thông điệp
đến Iran qua lời phát biểu của phát ngôn viên là Mỹ và các nước khác sẽ hành động
nhân danh LHQ nếu như Iran không tuân thủ nghị quyết này bằng các biện pháp như
cấm vận hoặc sử dụng các biện pháp theo điều 41 của HCLHQ
Pháp:
Phát ngôn viên bộ ngoại giao của Pháp nói: Pháp với tư cách là đồng soạn thảo nghị
quyết, tán thành với nghị quyết này, thể hiện một bước tiếp quan trọng trong việc giải
quyết đa phương vấn đề hạt nhân của Iran và cho thấy sự quan tâm lớn của cộng đồng
quốc tế. Pháp nhấn mạnh rằng nghị quyết đã cho Iran một thời hạn (deadline) để lựa
chọn giữa việc đối thoại hay bị cô lập. Đồng thời, Pháp cũng nhấn mạnh thêm rằng
những đề xuất của P5+1 vẫn còn hiệu lực nếu như Iran chấp nhận từ bỏ chương trình
hạt nhân của mình thay vào đó là chương trình hạt nhân vì mục đích dân sự với sự

giúp đỡ của các nước trong đó có Pháp.
Trung Quốc và Nga:
Hai nước này lập luận chống lại những đề cập cụ thể về lệnh trừng phạt và nhấn mạnh
rằng Hội đồng Bảo an sẽ phải tiếp tục bàn thảo về việc nên áp dụng các biện pháp nào
nếu Iran không đáp ứng thời hạn chót.
Tuy nhiên cả hai nước này muốn Iran chấp nhận nội dung gói đề xuất và chứng minh
cho cả thế giới biết rằng chương trình hạt nhân của mình là nhằm sản xuất điện chứ
không phải chế tạo bom nguyên tử.
Anh:
Đại sứ Anh tại LHQ John Bolton chúc mừng nghị quyết trên.
"Đây là nghị quyết đầu tiên của Hội đồng Bảo an về Iran trước chương trình vũ khí
hạt nhân của nước này, phản ánh tính nghiêm trọng của tình hình và quyết tâm của
Hội đồng", ông nói. "Chúng tôi hy vọng nghị quyết này sẽ chứng minh cho Iran thấy
Bài tập - Nhóm 1 Liên Hợp Quốc và các khía cạnh pháp lý
11

rằng cách tốt nhất để chấm dứt sự cô lập quốc tế đơn giản là từ bỏ tham vọng vũ khí
hạt nhân".
b. Phản ứng của Iran
Đại sứ Iran tại LHQ Javad Zarif kịch liệt phản đối động thái trên.
Mỹ và các nước khác cáo buộc Iran đang cố gắng chế tạo vũ khí hạt nhân song nước
Iran khẳng định chương trình hạt nhân của họ chỉ phục vụ mục đích hòa bình.
"Chương trình hạt nhân hòa bình của Iran không gây ra bất cứ một mối nguy hại nào
cho hòa bình và an ninh quốc tế, do vậy giải quyết vấn đề này trong Hội đồng Bảo an
là tùy tiện và bỏ qua mọi cơ sở hợp pháp hoặc lợi ích thiết thực", ông Zarif nói.
Vì thế, Iran cho rằng HĐBA đã hành động không dựa trên cơ sở hợp pháp. Iran cho
rằng hành động của HĐBA với mục đích bắt buộc Iran ngừng các chương trình làm
giàu Uranium là vi phạm luật pháp quốc tế, Hiệp ước cấm phổ biến vũ khí hạt nhân và
nghị quyết của IAEA. Điều này cũng trái với quan điểm của hầu hết các nước thành
viên LHQ.

Iran là thành viên của Hiệp ước Không phổ biến Vũ khí hạt nhân (NPT) song nước
này nói rõ rằng họ có quyền theo đuổi việc sản xuất điện hạt nhân trong phạm vi các
điều khoản của hiệp ước này. Cơ chế mà NPT thiết lập ra đưa lại quyền lợi chính đáng
cho các thành viên của nó và đồng thời nó cũng cân bằng giữa quyền lợi và nghĩa vụ.
Iran cho rằng không công bằng khi những kẻ coi thường NPT, đặc biệt là thủ phạm
của những vụ tàn sát gần đây tại Lebanon và Palestine lại được hưởng những thoả
thuận rộng lượng về hợp tác hạt nhân " Đây là bước tụt lùi để đảm bảo NPT và đảm
bảo tính toàn cầu của nó."

4. Đánh giá, phân tích nghị quyết
- Vấn đề nổi bật gây nhiều tranh cãi nhất đối với nghị quyết 1696 liên quan đến việc
HĐBA áp dụng chương VII của Hiến chương LHQ. Nghị quyết 1696 viết HĐBA
hành động "theo điều 40 chương VII của hiến chương LHQ nhằm làm cho việc đình
chỉ được yêu cầu bởi IAEA trở thành bắt buộc. Điều 40 qui định về các biện pháp tạm
thời nhằm ngăn tình trạng trầm trọng thêm của một tình hình mà HĐBA đã xác định là
đe doạ hoà bình và an ninh quốc tế theo điều 39. Nhưng nghị quyết 1696 dường như
Bài tập - Nhóm 1 Liên Hợp Quốc và các khía cạnh pháp lý
12

đi ngược lại so với nguyên tắc truyền thống này. Trong nghị quyết 1696 không hề có
sự khẳng định chương trình hạt nhân của Iran là đe doạ hoà bình và an ninh thế giới,
chỉ có 1 đoạn nói đến nguy cơ phổ biến vũ khí hạt nhân của Iran như sau : "Concerned
by the proliferation risks presented by the Iranian nuclear programme, mindful of its
primary responsibility under the Charter of the United Nations for the maintenance of
international peace and security, and being determined to prevent an aggravation of
the situation"
- Như vậy có thế nói là HĐBA đã chỉ sử dụng điều 40 để làm cho những yêu cầu của
HĐ đối với Iran mang tính ràng buộc mà không cần phải thực hiện việc xác định đe
doạ hoà bình an ninh quốc tế qua điều 39 nữa. Và có thể đây sẽ là kiểu mẫu chứng tỏ
HĐBA có thể có rất nhiều cách thực hiện ý định làm cho 1 nghị quyết trở nên ràng

buộc. (có thể lập luận theo điều 25 để làm cho nghị quyết này có tính ràng buộc)
- Trong bản dự thảo vào tháng 5 có dẫn chiếu đến điều 39, nhưng ở nghị quyết này thì
không có việc dẫn chiếu đó. Đặc biệt là từ "threat"- nguy cơ đe doạ không được sử
dụng trong cả bản nghị quyết này. Phải chăng việc này nhằm làm giảm bớt ảnh hưởng
của chương VII đối với bản nghị quyết, mà ảnh hưởng này cuối cùng có thể dẫn tới
việc sử dụng vũ lực ở điều 42. Thêm nữa là từ "decides" - quyết định cũng không
được sử dụng trong nội dung chính mà thay vào đó là các từ như kêu gọi, yêu cầu
(calls upon, requests, demands) để có thể là nhằm làm cho giọng điệu của nghị quyết
này trở nên mềm mỏng hơn.
- Việc HĐBA cho Iran thời hạn đến ngày 31 tháng 8, chỉ sau 9 ngày so với thời hạn
mà Iran yêu cầu là 22 tháng 8 để trả lời cho gói đề xuất của các nước lớn. Điều này
đặt ra nghi vấn như đại sứ Qatar đã nói là tại sao HĐBA lại hành động như vậy.
Dường như là tính cấp bách của bản nghị quyết này chỉ là nhân tạo, và có vẻ còn làm
tình hình xấu thêm (in flame).
Các câu hỏi đặt ra:
- Phải chăng là do vấn đề hạt nhân của Iran chưa được làm rõ (IAEA is unable to
conclude that there are no undeclared nuclear materials or activities in Iran) nên bản
nghị quyết đã ko dẫn chiếu đến điều 39? Không có cơ sở cho việc tìm ra nguy cơ đe
doạ hoà bình an ninh quốc tế đối với chương trình hạt nhân của Iran. Theo các chuyên
Bài tập - Nhóm 1 Liên Hợp Quốc và các khía cạnh pháp lý
13

gia độc lập và giám đốc cơ quan tình báo Mỹ thì nếu Iran có ý định chế tạo vũ khí hạt
nhân, Iran còn phải mất vài năm nữa mới có thể chế tạo được 1 số loại vũ khí hạt nhân
đơn lẻ, và ít nhất là 1 thập kỉ nữa để có khả năng triển khai đầu đạn hạt nhân.
- Điều này có là nhằm làm giảm bớt hậu quả của hành động có vẻ như hơi vội vã của
HĐBA khi thông qua nghị quyết này? Liệu việc thông qua nghị quyết này của HĐBA
có phải là do chịu tác động của sức ép chính trị?
Sau đó, HĐBA thông qua 1 nghị quyết mới


B. NGHỊ QUYẾT 1737
1. Hoàn cảnh ra đời:
• Nhấn mạnh tầm quan trọng của những nỗ lực ngoại giao và chính trị để tìm ra
giải pháp đảm bảo rằng chương trình hạt nhân của Iran là thực sự vì mục đích
hoà bình.
• HĐBA quyết định đưa ra những biện pháp phù hợp để buộc Iran phải tuân theo
Nghị quyết 1696 và yêu cầu của IAEA. Do những nguy cơ phổ biến vũ khí hạt
nhân trong chương trình hạt nhân của Iran, cộng với sự khăng khăng không
tuân thủ yêu cầu của IAEA, HĐBA lưu ý đến trách nhiệm cơ bản của mình
theo Hiến chương của LHQ là bảo vệ hoà bình và an ninh quốc tế.
• Ngày 23 tháng 12 năm 2006, HĐBA đã thông qua lệnh cấm vận để ngừng
chương trình phát triển hạt nhân của Iran. Nghị quyết này được chuẩn bị bởi
Đức và 5 thành viên thường trực của HĐBA, biểu hiện qua nhiều tháng đàm
phán để đưa ra những lệnh cấm vận hoàn chỉnh đáp trả lại việc không tuân thủ
yêu cầu của HĐBA của Iran.

2. Nội dung chính:
1- Nghị quyết 1737 theo điều 41 của chương VII Hiến chương, HĐBA quyết định
rằng Iran nên ngay lập tức ngừng các hoạt động phổ biến hạt nhân như sau: tất cả các
hoạt động liên quan đến làm giàu và xử lí lại, bao gồm nghiên cứu và phát triển; và
việc nghiên cứu tất cả các dự án liên quan đến nước nặng, bao gồm việc xây dựng một
Bài tập - Nhóm 1 Liên Hợp Quốc và các khía cạnh pháp lý
14

lò phản ứng nghiên cứu vận hàng bởi nước nặng. Việc dừng các hoạt động này sẽ
được xác nhận bởi IAEA.
2- Đặc biệt, HĐBA quyết định rằng tất cả các quốc gia nên ngăn việc cung cấp, bán
hoặc vận chuyển thiết bị hoặc công nghệ có liên quan vì lí do sử dụng hoặc đem lại lợí
ích cho Iran, nếu quốc gia thấy những yếu tố đó sẽ góp phần vào hoạt động làm giàu,
xử lí lại hay có liên quan đến nước nặng, hoặc góp phần vào sự phát triển hệ thống

phân phối vũ khí hạt nhân.
3- Lệnh cấm vận lần này bao gồm xuất khẩu và nhập khẩu giữa Iran và tất cả các quốc
gia các nguyên vật liệu, kĩ thuật được sử dụng trong quá trình làm giàu hạt nhân và tên
lửa đạn đạo. Nghị quyết cũng kêu gọi tất cả các quốc gia đóng băng tài sản của 12 cá
nhân và 10 thực thể liên quan tới vấn đề hạt nhân và chương trình chế tạo tên lửa đạn
đạo của Iran cũng như đề phòng việc các cá nhân và thực thể này nhập cảnh, quá cảnh
qua lãnh thổ của chính các quốc gia.
4- Hội đồng yêu cầu một bản Báo cáo của Giám đốc IAEA trong vòng 60 ngày về
việc liệu Iran có đình chỉ đầy đủ và liên tục các hoạt động được đề cập trong nghị
quyết không, cũng như về quá trình tuân theo các bước của Iran được yêu cầu bởi uỷ
ban IAEA. HĐBA quyết định sẽ giải quyết vấn đề Iran sau khi xem xét bản báo cáo
và đình chỉ việc triển khai các biện pháp, nếu hoặc miễn là Iran đình chỉ các hoạt động
làm giàu và xử lí lại.
5- HĐBA cũng thiết lập 1 uỷ ban mới dựa trên các thành viên của Hội đồng, để quan
sát việc thực thi văn bản hiện tại và đưa ra những cá nhân hay thực thể khác vào trong
những điều mà lệnh cấm vận áp dụng. Uỷ ban sẽ chịu trách nhiệm đưa ra các hành
động phù hợp với sự xâm phạm vào phê chuẩn này, xem xét những yêu cầu miễn trừ,
đưa thêm những cá nhân hay thực thể vào trong các biện pháp xử lí và sẽ thông báo ít
nhất là trong vòng 90 ngày tới HĐBA về việc thực hiện các nghị quyết. Tất cả các
quốc gia phải thông báo lại cho HĐ trong vòng 60 ngày về những bước mà họ đã làm
để thực hiện những điều khoản tương đương trong nghị quyết.

Bài tập - Nhóm 1 Liên Hợp Quốc và các khía cạnh pháp lý
15

3. Phản ứng của các nước
a. Phản ứng của các nước khác
Mỹ:
Đại diện của Mỹ nhấn mạnh rằng việc thông qua nghị quyết này đã gửi cho Iran một
thông điệp rằng đã có những phản ứng gay gắt vì sự không tôn trọng và thách thức

liên tục SC. Ông ta hy vọng nghị quyết này sẽ thuyết phục Iran rằng cách tốt nhất để
đảm bảo an ninh và chấm dứt bị cô lập là dừng chương trình vũ khí hạt nhân và tiến
hành những bước được vạch ra trong văn bản và ông ta hy vọng vào sự đáp lại không
điều kiện và ngay lập tức. Văn bản đã được đưa ra với một nền tảng quan trọng cho
hành động và cấm các thành viên phải từ chối các thiết bị, công nghệ và sự trợ giúp kĩ
thuật và tài chính để phục vụ các hoạt động hạt nhân của Iran. Với thái độ không ủng
hộ Iran, US sẽ đưa ra trước SC những hành động xa hơn nữa.
Anh
Đại diện của Anh cho rằng việc thông qua nghị quyết của Hội đồng bảo an vào ngày
31 tháng 7 yêu cầu Iran đình chỉ những hoạt động được đề cập ở trên và rằng quốc gia
này đã hoàn toàn coi thường và không tuân thủ luật pháp quốc tế. Nếu Iran không thay
đổi cách hành xử này, hội đồng sẽ tiến hành những biện pháp tăng cường, trong văn
bản ngày hôm nay. Do đó, Iran đối mặt 1 sự lựa chọn và sự ủng hộ ngày hôm nay đã
chỉ ra tính nghiêm trọng của lựa chọn đó. Ông hy vọng Iran sẽ lưu ý đến quyết định
của hội đồng và quay trở lại đàm phán để giải quyết hồ sơ hạt nhân và rằng lần lượt sẽ
mở đường cho liên minh châu âu và iran bắt đầu một mối quan hệ nới ra rộng hơn vì
lợi ích của nhau và vì lợi ích của hoà bình và an ninh quốc tế.
Nga
Sự công kích chính của nghị quyết là sự ủng hộ của hội đồng đối với các hoạt động
của IAEA về những vấn đề trong tầm tay. Những cuộc hội đàm dài và khó khăn đã tập
trung vào việc thông qua những biện pháp mà Iran cần để đảm bảo lòng tin vào
chương trình hạt nhân mà đã được trình bày bởi uỷ ban IAEA. Hợp tác với Iran trong
các lĩnh vực mà Nghị quyết không cấm là phù hợp với các quy định trên. Trong văn
bản này, các biện pháp được áp dụng phải được tuân theo điều 41 của Hiến chương,
và không cho phép sử dụng vũ lực.
Bài tập - Nhóm 1 Liên Hợp Quốc và các khía cạnh pháp lý
16

Trung Quốc
Đại diện của Trung Quốc cho rằng những biện pháp cấm vận này chưa phải đã kết

thúc, và nó có ý nghĩa kêu gọi Iran trở lại đàm phán. Các lệnh cấm vận trong nghị
quyết này đã được giới hạn và có khả năng bãi bỏ. Cũng có các điều khoản rõ ràng
rằng nếu Iran đình chỉ các hoạt động liên quan đến làm giàu và tái xử lí hạt nhân phù
hợp với Nghị quyết của HĐBA và yêu cầu của IAEA thì HĐBA sẽ đình chỉ thậm chí
cắt hoàn toàn những cấm vận đó. Trung Quốc nhấn mạnh thiện chí phát triển mối
quan hệ hợp tác với Iran của các nước và thiết lập lòng tin của cộng đồng quốc tế với
chương trình làm giàu hạt nhân với mục đích hoà bình.
b. Phản ứng của Iran
Hội đồng Bảo an đã áp đặt lệnh cấm vận đối với 1 thành viên của Hiệp ước chống phổ
biến vũ khí hạt nhân. Nước này đã đặt tất các các cơ sở hạt nhân theo sự quan sát của
IAEA. Việc đưa chương trình hạt nhân vì mục đích hoà bình của Iran ra HĐBA bởi 1
thành viên cụ thể là Mĩ không phải nhằm mục tiêu giải quyết vần đề mà chỉ là việc ép
buộc Iran từ bỏ quyền của mình theo như Hiệp ước NPT về công nghệ hạt nhân. Ông
ta đã không chấp nhận Nghị quyết này với lí do đây là những đòi hỏi trái quy định của
luật pháp. Cũng trong thời gian này, Iran đã tiếp tục đi tới những biện pháp để làm dịu
đi mối quan tâm hạt nhân. Iran không cần phải xây dựng lòng tin vì lòng tin vì nó chỉ
có thể có được nếu việc tuân thủ luật quốc tế và các hiệp ước quốc tế một cách công
bằng. Trong Nghị quyết đưa ra vào tháng 12 năm 2006, các lệnh cấm vận dành cho
Iran khi nước này không chấm dứt chương trình làm giàu hạt nhân của mình theo như
thời hạn mà HĐBA đưa ra. Iran viện dẫn rằng nước này có quyền tiếp tục phát triển
vũ khí hạt nhân theo Hiệp ước NPT được kí vào năm 1970, cho phép Iran được phát
triển hạt nhân với mục tiêu hoà bình dưới sự quan sát của IAEA.

4. Đánh giá
- UN đã chậm trễ trong việc đưa ra những lệnh trừng phạt Iran. Các quốc gia thành
viên tránh Nghị quyết này có thể vì nó xung đột với lợi ích riêng của họ. Tương tự với
trường hợp UN là bị chỉ trích không giải quyết tình trạng ở Dafur một cách hiệu quả.
HĐBA đã thông qua các nghị quyết để kêu gọi chính phủ Xuđăng giải trừ vũ trang
Bài tập - Nhóm 1 Liên Hợp Quốc và các khía cạnh pháp lý
17


của quân phiến loạn Janjaweed, và gửi lực lượng gìn giữ hoà bình ở đó. Tuy nhiên
những hành động này không mang lại kết quả. Người ta mong đợi HĐBA đưa ra
những hành động mạnh mẽ để triển khai lực lượng gìn giữ hoà bình 1 cách có trật tự
để bảo vệ người dân ở đây. Trung Quốc phụ thuộc vào khu vực này vì vấn đề dầu mỏ
nên đã tạo cơ hội cho Chính Phủ Xuđăng chống lại sự can thiệp này. Do lợi ích của
riêng mỗi quốc gia mà UN tiếp tục bị động khi đối mặt với việc hối thúc những vấn đề
quốc tế.
- Lần này, UN cũng bị chỉ trích vì đã chậm trễ đưa ra những hình phạt dành cho Iran
vì lợi ích kinh tế của Nga và Trung Quốc. Nga đã phản đối những Nghị quyết mà
được đệ trình ra HĐBA trước đó. Đại sứ Nga đã kịch liệt chống lại ngôn từ dùng trong
lệnh trừng phạt mà ảnh hưởng đến những hiệp định thương mại của Nga với Iran. Ví
dụ, ở dự thảo trước nghị quyết chỉ rõ tất cả các quốc gia không được cho những thành
phần Iran đang ở trong diện nghi phạm vào quốc gia mình, nhưng nghị quyết lại đơn
giản chỉ kêu gọi các quốc gia đề cao cảnh giác trên toàn biên giới của nước mình.
Cũng chính do sự chậm trễ trong việc đưa ra những nghị quyết kịp thời mà hậu quả là
vào tháng 2 năm 2007, IAEA thông báo Iran đang tiếp tục và gần tới đạt tới
1000centrifuges mà có khả năng làm giàu uranium ở cơ sở hạt nhân ở Natanz.
- Việc áp dụng các lệnh cấm vận này cho thấy sự yếu kém điển hình của hầu hết các
cơ chế cấm vận. Trong khi một vài các quốc gia thực hiện các lệnh cấm vận của LHQ,
một vài số khác thì không. Trong thời đại toàn cầu hoá này, khi một số lượng lớn hàng
hoá được mua bán từ các quốc gia khác nhau, nên việc cấm vận là mang tính toàn cầu
và được thực hiện cũng trong phạm vi trên. Toàn cầu hoá, sự gia tăng hội nhập kinh tế
thế giới là một con dao hai lưỡi cho những cấm vận kinh tế.
- Cụ thể ở đây, Iran là nước có trữ lượng dầu mỏ lớn, đóng góp 80% tổng sản lượng
xuất khẩu hàng năm. Iran là nước sản xuất dầu lửa lớn thứ hai OPEC sau Arab. Cấm
vận kinh tế hoàn toàn chắc chắn sẽ ảnh hưởng mạnh đến kinh tế Iran nhưng cũng tác
động đến kinh tế thế giới do giá dầu tăng cao. Iran cũng có mối quan hệ kinh tế với
những nước tiêu thụ năng lượng lớn như Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật, Nga. Đây là lí do
mà những biện pháp cấm vận về kinh tế không đem lại hiệu quả.

Một lần nữa, HĐBA thông qua nghị quyết mới bổ sung cho Nghị quyết 1737.
Bài tập - Nhóm 1 Liên Hợp Quốc và các khía cạnh pháp lý
18


C. NGHỊ QUYẾT 1747
1. Hoàn cảnh ra đời
Nghị quyết 1747 được HĐBA thông qua tại cuộc họp 5647 vào ngày 24/3/2007, với
sự nhất trí của các thành viên nhằm thắt chặt hơn nữa các biện pháp cấm vận đối với
Iran vì đã không tuân thủ các nghị quyết 1696 và 1737.
IAEA báo cáo rằng Iran vẫn bất hợp tác với IAEA trong việc ngừng các hoạt động
làm giàu uranium. Iran đã không đạt được các yêu cầu của IAEA, không tuân theo các
điều khoản trong các nghị quyết 1696 và 1747 của HĐBA.
HĐBA nhận thấy trách nhiệm cơ bản của mình theo HC LHQ là duy trì hoà bình và
an ninh quốc tế, và nhận thấy rằng những chương trình hạt nhân của Iran mang lại
những nguy hiểm phổ biến vũ khí hạt nhân.

2. Nội dung
- Tái khẳng định những cam kết trong Hiệp ước cấm phổ biến vũ khí hạt nhân, các
quốc gia thành viên phải tuân theo một cách đầy đủ tất cả những nghĩa vụ được đề ra
trong Hiệp ước, cũng như nhắc lại quyền của họ phù hợp với Điều I và II của Hiệp
ước: phát triển việc nghiên cứu, sản xuất và sử dụng năng lượng hạt nhân cho mục
đích hoà bình mà không có bất kì một sự phân biệt đối xử nào.
- Nhắc lại bản báo cáo gần đấy nhất của Tổng chỉ huy IAEA vào 22/7/2007, và lấy
làm tiếc rằng, Iran đã không tuân theo Nghị quyết 1696 và 1737 của Hội đồng Bảo an.
HĐBA căn cứ vào Điều 41 hiến chương LHQ về áp dụng các biện pháp đối với Iran:
- Iran không được trì hoãn việc áp dụng các biện pháp được đưa ra bởi Ban Thống đốc
IAEA trong nghị quyết GOV/2006/14.
- Kêu gọi các quốc gia đề phòng và hạn chế việc nhập cảnh hay quá cảnh của các phần
tử kết giao hoặc ủng hộ các hoạt động phổ biến hạt nhân nhạy cảm của Iran qua lãnh

thổ các quốc gia này.
Bài tập - Nhóm 1 Liên Hợp Quốc và các khía cạnh pháp lý
19

- Iran không được cung cấp, bán hay vận chuyển trực tiếp hay gián tiếp vũ khí và các
trang thiết bị liên quan từ lãnh thổ quốc gia mình hoặc bởi những người dân của mình
cũng như sử dụng máy bay, tàu mang cờ nước mình.
- Yêu cầu Iran không được trì hoãn thêm việc thực hiện các yêu cầu của HĐBA trong
Điều 2 của nghị quyết 1737.
- Quyết định các biện pháp trong đoạn 12, 13, 14, 15 của nghị quyết 1737 sẽ được áp
dụng cho các đối tượng trong Phụ lục 1 của nghị quyết này.
- Lên án việc Iran trì hoãn thực hiện các yêu cầu của HĐBA đề cập đến trong đoạn 2
của nghị quyết 1737 và của Ban thống đốc IAEA để tiến tới 1 giải pháp thông qua
đàm phán.
- HĐBA sẽ chấm dứt các biện pháp trong đoạn 3, 4, 5, 6, 7, 12 của nghị quyết 1737
ngay khi nhận được báo cáo rằng Iran đã thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ theo các nghị
quyết có liên quan của HĐBA và các yêu cầu của IAEA.
- Trong trường hợp báo cáo rằng Iran không tuân theo nghị quyết 1737 và nghị quyết
này thì HĐBA sẽ áp dụng những biện pháp thích hợp theo Điều 41 HCLHQ buộc Iran
phải tuân theo và nhấn mạnh rằng những quyết định yêu cầu các biện pháp thích hợp
tiếp theo là cần thiết.

3. Phản ứng của các nước
a. Phản ứng của các quốc gia khác
Sau cuộc bỏ phiếu, 5 thành viên HĐBA cho rằng: Sự nhất trí trong nghị quyết 1747
cho thấy sự quan tâm sâu sắc của cộng đồng quốc tế đối với Chương trình hạt nhân
của Iran.
Mỹ:
Nước này tỏ ra hết sức hài lòng vì HĐBA đã một lần nữa nhất trí hành động chống lại
cái mà rõ ràng đe dọa nghiêm trọng dến hoà bình và an ninh thế giới. Cùng với hi

vọng rằng Iran sẽ phản ứng lại nghị quyết này bằng việc tuân thủ những nghĩa vụ pháp
lý quốc tế của mình, Mỹ cũng đã hoàn toàn sẵn sàng ủng hộ những biện pháp bổ sung
trong vòng 60 ngày nếu như Iran chọn một cách phản ứng khác. Mỹ cho rằng Iran tiếp
Bài tập - Nhóm 1 Liên Hợp Quốc và các khía cạnh pháp lý
20

tục không tuân theo nguyện vọng của cộng đồng quốc tế, quyết định của HĐBA cũng
như những nghĩa vụ của Iran theo luật quốc tế. Vì thế nên HĐBA cần thiết phải đưa ra
những biện pháp cứng rắn hơn nữa để bảo đảm an ninh quốc gia này bằng cách cấm
việc theo đuổi vũ khí hạt nhân của Iran.
Nga:
Nga tán thành nghị quyết này và bày tỏ sự vui mừng vì nghị quyết này đã cân đối và
chặt chẽ hơn văn bản trước. Văn cảnh của nghịquyết này không hề mơ hồ mà đã mở
ra con đường cho việc đàm phán. Điều quan trọng mấu chốt ở đây là nếu Iran ngừng
tất cả các hoạt động làm giàu uranium của mình thì những biện pháp đưa ra trong nghị
quyết này cũng sẽ được chấm dứt. Tất cả chỉ phụ thuộc vào phản ứng của Iran mà
thôi.
Trung Quốc:
TQ không muốn chứng kiến bất kì một sự hỗn loạn nào ở vùng Trung Đông và tán
thành những biện pháp hoà bình thông qua đàm phán chính trị và ngoại giao hơn đối
với vấn đề hạt nhân của Iran. Nói chung, Trung Quốc vẫn nhận định ngoại giao là 1
biện pháp tốt nhất và thoả thuận cùng với IAEA gần đây sẽ mang lại bước tiến lớn.
b. Phản ứng của Iran
Bộ trưởng Bộ ngoại giao Iran Manouchehr Mottaki nói rằng đây là lần thứ 4 trong
vòng 12 tháng gần đây HĐBA đã lạm dụng quyền lực để thực hiện các hành động phi
pháp, không cần thiết và vô lý để chống lại Chương trình hạt nhân hoà bình không đe
doạ đến hoà bình và an ninh quốc tế của Iran”.
Việc HĐBA đưa chương trình hạt nhân hoà bình ra xem xét là hoàn toàn không có cơ
sở pháp lý. Những hoạt động hạt nhân hoà bình của Iran không thể bị coi là đe doạ
đến hoà bình thế giới dù là về mặt thực tế hay về mặt lý luận. Hơn thế nữa, một số

thành viên của HĐBA đã cố ý “chính trị hoá” vụ việc này. Để đạt được mục đích
chính trị và bất hợp pháp - lấy đi quyền bất khả xâm phạm của Iran đối với năng
lượng hạt nhân – các quốc gia này đã ra sức bịa đặt ra các chứng cứ để buộc tội Iran.
Thực tế là IAEA đã thực hiện kiểm soát tất cả các trang thiết bị hạt nhân của Iran
nhưng những báo cáo của IAEA từ tháng 11/2003 cho đến thời điểm này đều chỉ ra
bản chất hoà bình của chương trình hạt nhân Iran. Vào năm 2003, IAEA đã xác nhận
Bài tập - Nhóm 1 Liên Hợp Quốc và các khía cạnh pháp lý
21

và tiếp tục duy trì rằng “cho đến bây giờ, không có một chứng cứ rõ ràng nào chỉ ra
những hành động và nguyên liệu hạt nhân không được tuyên bố trước kia của Iran liên
quan tới một chương trình vũ khí hạt nhân.”
Một lần nữa, Iran bác bỏ hoàn toàn những trách nhiệm của mình trong việc phát triển
vũ khí hạt nhân, khẳng định rằng chương trình hạt nhân của mình là vì mục đích sản
xuất điện.
Ngoài ra, Người phát ngôn Bộ ngoại giao Iran Hosseini còn cho rằng nghị quyết của
HĐBA là chống lại các hoạt động hạt nhân hoà bình của Iran cũng như trái ngược với
ý chí và yêu cầu của cộng đồng quốc tế. Ông nhấn mạnh rằng nghị quyết được thông
qua là dưới áp lực của các nước với mục tiêu làm giảm quyền bất khả xâm phạm của
Iran, không phản ánh được ý chí của Cộng đồng quốc tế và hơn thế nữa, HĐBA với
việc đưa ra 1 nghị quyết chống lại chương trình hạt nhân cuả Iran đã thực hiện 1 bước
làm giảm vai trò của HCLHQ và LQT. Ông nhấn mạnh Chương trình hạt nhân của
Iran là vì mục đích hoà bình, Iran sẵn sàng xoá bỏ các mối ngờ vực về Chương trình
hạt nhân của mình cũng như sẽ tham gia bất cứ cuộc đàm phán không điều kiện nào
với một lịch làm việc rõ ràng.

4. Đánh giá
- Nghị quyết 1747 không hiệu quả trong việc buộc Iran tuân thủ. Bằng chứng là sau
ngày nghị quyết 1747 được HĐBA thông qua thì Iran đã tuyên bố rằng họ sẽ không
hợp tác với IAEA. Và 2 tuần sau thì Iran tuyên bố Iran sẽ thực hiện 1 bước nhảy vọt

trong chương trình hạt nhân của mình bằng việc bắt đầu làm giàu uranium. Việc cấm
xuất khẩu công nghệ hạt nhân nhạy cảm đến Iran còn tiềm ẩn nhiều kẽ hở trong đó có
cả một kẽ hở lớn về việc xuất khẩu đó đối với lò phản ứng hạt nhân Bushehr của Iran
và Nga (13/12 Nga và Iran đã ký thoả thuận hoàn tất dự án chương trình Bushehr về
phân phối nhiên liệu sau nhiều năm ngưng trệ)
- Việc phong toả tài sản của Iran ở nước ngoài hy vọng là sẽ có hiệu lực ngay lập tức
nhưng cũng gây nghi ngờ rằng Iran có thể thu hồi (huỷ) các tài sản ở nước ngoài trước
khi lệnh phong toả có hiệu lực
Bài tập - Nhóm 1 Liên Hợp Quốc và các khía cạnh pháp lý
22

- Nghị quyết 1747 cũng yếu kém trong việc kiềm chế chương trình hạt nhân của Iran .
Việc cấm vận xuất khẩu công nghệ hạt nhân nhạy cảm tới Iran thì quá phức tạp và có
quá nhiều kẽ hở, chẳng hạn như việc này sẽ khó hơn cấm vận thương mại toàn diện
(comprehensive trade embargo). Đặc biệt còn liên quan đến việc Iran sẽ sử dụng các
chương trình hạt nhân hợp pháp ở lò phản ứng Bushehr như là cái vỏ bọc để tiếp tục
nhận được những công nghệ cần thiết cho chương trình hạt nhân của mình.
- Phạm vi lệnh cấm vận là hẹp bởi nghị quyết chỉ áp đặt lệnh cấm vận về mặt kinh tế
mà bỏ qua cấm vận về quân sự. Chẳng hạn như nghị quyết 1747 chỉ nhấn mạnh cấm
vận vào một ít các quan chức trong việc thực hiện chương trình hạt nhân mà bỏ qua
những người đưa ra quyết định cho chính sách về vũ khí hạt nhân (decision-makers).
Và việc cấm vận thì chỉ phong toả tài sản mà không đề cập đến việc vận chuyển các
tài sản đó.

D. NGHỊ QUYẾT 1803
Nghị quyết 1803 được thông qua vào 3/3/2008 với 14 phiếu thuận, Indonesian bỏ
phiếu trắng.
1. Hoàn cảnh ra đời nghị quyết 1803
• Ngày 10/4/2007, Iran tuyên bố đã hoàn thành chu trình nhiên liệu hạt nhân và
lên kế hoạch cài đặt 50,000 máy li tâm

• Theo báo cáo của IAEA vào ngày 23/5/2007 thì Iran đã không tuân thủ NQ
1737 và 1747 về yêu cầu ngừng các hoạt động tái xử lý và làm giàu uranium
bao gồm việc nghiên cứu và phát triển, thậm chí còn đang triển khai các dự án
có liên quan đến các lò phản ứng nước nặng. Iran đã vận hành 8 đợt gồm 16
máy li tâm tại 1 vùng bí mật ở Natantz, đang sản xuất nhiên liệu thích hợp cho
các lò phản ứng hạt nhân và đang trong quá trình triển khai thêm 5 đợt nữa
• Cho đến cuối tháng 8 năm 2007, IAEA thông báo rằng Iran vẫn không tuân thủ
các NQ 1737 và 1747 của HĐBA
• Trong phát biểu ngày 23/10/2007, Tổng thống Iran Amadinejad cho hay, Iran
sẽ vẫn tiếp tục chương trình hạt nhân của mình.
Bài tập - Nhóm 1 Liên Hợp Quốc và các khía cạnh pháp lý
23

• Ngày 13/12/2007, Nga và Iran đã ký thoả thuận hoàn tất dự án chương trình
Bushehr về phân phối nhiên liệu sau nhiều năm ngưng trệ
• Ngày 4/2/2008, Iran thông báo đã phóng thành công một quả tên lửa
• Ngày 21/2/2008, Anh và Pháp đã đệ trình 1 dự thảo nghị quyết với sự đồng ý
của EU +3 lên Hội đồng Bảo an nhằm tái khẳng định lập trường chống lại Iran
bởi Iran đã không tuân theo nghị quyết 1737 và 1747.

2. Nội dung:
- NQ 1803 áp dụng lệnh cấm vận bổ sung đối với Iran bao gồm giám sát việc vận
chuyển các loại hàng hoá bị nghi ngờ, thắt chặt kiểm soát các cơ quan tài chính, phong
toả tài sản, giám sát tài chính, xuất khẩu tín dụng và tăng cường cấm vận đối với việc
vận chuyển các tài sản đó.
- Tái khẳng định yêu cầu Iran ngay lập tức thi hành những biện pháp được quy định
trong nghị quyết GOV/26/14 của Hội đồng điều hành IAEA và para.2 của nghị quyết
1737 của HĐBA để chứng tỏ rằng việc chương trình hạt nhân của Iran là vì mục đích
hòa bình.
- Khuyến khích việc Iran và IAEA ký với nhau một thỏa thuận để giải quyết các vấn

đề liên quan đến chương trình hạt nhân của Iran, nhấn mạnh rằng việc này sẽ chứng tỏ
một lần nữa chương trình hạt nhân của Iran là vì mục đích hòa bình và củng cố vai trò
của IAEA trong việc giám sát, canh giữ những hoạt động hạt nhân của Iran theo thỏa
thuận đã ký giữa hai bên.
- Cấm Iran buôn bán và vận chuyển các mặt hàng, nguyên liệu và công nghệ có thể
được dùng vào mục đích quân sự hay dân sự.
- Kêu gọi các quốc gia thành viên giám sát việc vận chuyển các hàng hóa bị nghi ngờ
ra vào Iran và sau đó thông báo lại cho HĐBA.
- Kêu gọi các quốc gia thành viên thận trọng và có biện pháp ngăn chặn đối với các cá
nhân có liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp tiếp tay cho hoạt động hạt nhân của Iran đi
vào, đi qua hay vận chuyển hàng hóa, nguyên liệu qua lãnh thổ của các quốc gia này
Bài tập - Nhóm 1 Liên Hợp Quốc và các khía cạnh pháp lý
24

- Kêu gọi các quốc gia thành viên thận trọng khi ký kết những cam kết quốc tế về hỗ
trợ tài chính cho Iran nhằm tránh việc tiếp tay cho chương trình làm giàu hạt nhân của
Iran.
- Kêu gọi các quốc gia thành viên, trên cơ sở tôn trọng luật quốc tế và luật quốc gia,
kiểm tra tàu thuyền cũng như các phương tiện vận tải khác ra và vào Iran nếu như có
cơ sở để nghi ngờ rằng các phương tiện đó đang vận chuyển hàng cấm theo nghị quyết
này và nghị quyết 1737.
- Nhấn mạnh thiện chí của Trung Quốc, Pháp, Đức, Anh và Mỹ trong nỗ lực thúc đẩy
đối thoại với Iran nhằm tìm ra một giải pháp toàn diện và lâu dài cho vấn đề này, từ đó
tạo điều kiện cho việc phát triển quan hệ hợp tác giữa các bên trên cơ sở tôn trọng lẫn
nhau và sự tin tưởng vào tính hòa bình của chương trình hạt nhân Iran. Nếu Iran dừng
tất cả các chương trình làm giàu uranium thì các nước này sẽ bắt đầu đàm phán trực
tiếp với Iran.
- Tổng giám đốc IAEA trong vòng 90 ngày phải thông báo về việc Iran có ngừng các
hoạt động làm giàu uranium không
- Nếu Iran vẫn tiếp tục không tuân theo NQ 1803 và hai nghị quyết trước thì HĐBA sẽ

có các biện pháp thích hợp tiếp theo để buộc Iran phải tuân thủ.

3. Phản ứng của các quốc gia
a. Phản ứng của các nước khác
Anh:
Anh ủng hộ nghị quyết của HĐBA bởi nghị quyết này thể hiện sự quan tâm sâu sắc
của cộng đồng quốc tế đối với những nguy cơ mà Iran có thể gây ra đối với hòa bình
an ninh quốc tế.”Anh không tin rằng chương trình hạt nhân của Iran chỉ đơn thuần
phục vụ cho mục đích hòa bình”
Pháp:
Pháp cho rằng theo như các biện pháp được đề cập trong nghị quyết này thì đây không
phải là một sự trừng phạt mà một giải pháp ngoại giao vẫn được ưu tiên hơn. HĐBA
sẽ ngừng các biện pháp này một khi Iran tôn trọng và thực hiện các nghĩa vụ của
Bài tập - Nhóm 1 Liên Hợp Quốc và các khía cạnh pháp lý
25

mình. Trên thực tế, một kế hoạch hợp tác về kinh tế, chính trị và hạt nhân đã được đề
xuất với Iran.
Mỹ:
Mỹ thừa nhận quyền phát triển chương trình hạt nhân vì mục đích hòa bình của Iran. 5
thành viên thường trực của HĐBA và Đức đã đề nghị giúp đỡ Iran phát triển chương
trình hạt nhân dân sự, Nga cung cấp nhiên liệu cho nhà máy hạt nhân của Iran. Điều
đó cho thấy việc Iran nhất thiết phải tiến hành làm giàu uranium không phải là sự thật.
17 quốc gia khác đã mua nhiên liệu từ các nước khác chứ không tự sản xuất như Iran.
Mỹ cho rằng Iran nên noi gương các quốc gia đã ngừng các chương trình sản xuất vũ
khí hạt nhân, trong đó có 2 thành viên không thường trực HĐBA là Nam Phi và
Libya.
Mỹ còn cho rằng cộng đồng quốc tế có lý do để lo ngại về chương trình hạt nhân của
Iran bởi Iran đang tài trợ cho hoạt động khủng bố ở Libăng, Palestine và Afganistan.
Tuy nhiên, năm thành viên thường trực cho hay, họ sẵn sàng mở rộng hợp tác với

Iran, sẵn sàng đàm phán nếu Iran thiện chí ngừng các hoạt động tái xử lý và làm giàu
uranium.
Trung Quốc:
Trung Quốc hoan nghênh sự hợp tác giữa Iran và IAEA. Tuy nhiên, Trung Quốc cũng
nói rằng Iran đã chưa cho ngừng chương trình hạt nhân theo như Nghị quyết của
HĐBA yêu cầu. Về phía HDDBA, Trung Quốc cho rằng Nghị quyết của HDBA
không phải được đưa ra để trừng phạt Iran mà là muốn Iran nhanh chóng quay trở lại
bàn đàm phán. Những trừng phạt mà HDBA đưa ra không nhắm đến người dân Iran
và không gây ảnh hưởng đến các hoạt động kinh tế chính trị của Iran với các quốc gia
khác. Nếu Iran tuân thủ Nghị quyết của HDBA và IAEA thì các biện pháp trừng phạt
hoàn toàn có thể được hoãn lại hoặc chấm dứt hẳn.
Indonesia:
Indonesia ghi nhận những nỗ lực hợp tác của Iran, cụ thể là Iran đã cho phép IAEA
tiếp cận với những nguồn nguyên liệu hạt nhân mà Iran đã công bố.
Indonesia lưu ý rằng IAEA chỉ còn một vấn đề chưa giải quyết là nghiên cứu về hoạt
động vũ khí hoá. Về vấn đề này, IAEA không phát hiện ra bất kỳ một nguyên liệu hạt

×