Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (593.89 KB, 4 trang )
Cây thiên niên kiện – bài
thuốc quý chữa đau xương
Cây thiên niên kiện có tên khoa học là Homalomena occulta L. Schott, thuộc họ
Ráy - Araceae hay dân gian còn gọi là cây Sơn thục, Thần phục.
Đặc điểm thực vật: cây sống lâu năm nhờ thân rễ mập, bò dài, thơm, khi bẻ ngang
có xơ như kim. Lá mọc từ thân rễ, phiến lá sáng bóng, dài tới 30cm, có 3 cặp gân
gốc, 7-9 cặp gân phụ. Cụm hoa là những bông mo, có mo màu xanh, dài 4-6cm,
không rụng; buồng 3-4cm, ngắn hơn mo; bầu chứa nhiều noãn. Quả mọng thuôn,
chứa nhiều hạt có rạch. Mùa hoa tháng 4-6, mùa quả tháng 8-10.
Bộ phận dùng: thân, rễ.
Nơi sống và thu hái: Cây có nguồn gốc từ Malaysia và châu Ðại Dương, mọc
hoang ở rừng, nơi ẩm ướt cạnh suối hay dọc theo hai bên bờ khe suối. Cũng được
trồng để làm thuốc. Trồng bằng thân rễ. Thu hái thân rễ già, rửa sạch, chặt thành
từng đoạn ngắn 10-20cm, sấy nhanh dưới nhiệt độ 50oC cho khô đều mặt ngoài rồi
làm sạch vỏ, nhặt bỏ các rễ con, sau đó đem phơi hay sấy khô.
Thành phần hóa học: Trong thân rễ có khoảng 0,8-1% tinh dầu tính theo rễ khô
kiệt. Tinh dầu màu vàng nhạt, mùi thơm dễ chịu. Trong tinh dầu có chừng 40% l-
linalol, một ít terpineol và chừng 2% este tính theo linalyl acetat. Ngoài ra còn có
sabinen, limonen, a-terpinen, acetaldehyt, aldehyd propionic.
Tính vị, tác dụng: vị đắng, cay, mùi thơm, tính ấm; có tác dụng khư phong thấp, bổ
gân cốt, chỉ thống tiêu thũng.
Công dụng, chỉ định và phối hợp: thường dùng chữa phong hàn thấp nhức mỏi các
gân xương, hoặc co quắp tê bại. Trong nhân dân, Thiên niên kiện thường được
dùng chữa thấp khớp, đau nhức khớp, đau dạ dày, làm thuốc kích thích tiêu hoá.
Còn dùng trị đau bụng kinh, trừ sâu nhậy.
Thiên niên kiện còn là nguyên liệu chiết tinh dầu dùng làm hương liệu, và là nguồn