Mô hình phát sinh ung thư nhiều bước pdf

Mô hình phát sinh ung
thư nhiều bước

Thường thì phải có nhiều hơn một đột biến trong tế bào soma mới có thể
dẫn đến tất cả những biến đổi đặc thù của một tế bào ung thư thực thụ.
Điều này giúp giải thích tại sao nguy cơ mắc các bệnh ung thư tăng lên
đáng kể khi tuổi đời tăng lên. Nếu ung thư là do sự tích lũy của các đột
biến và các đột biến có thể xuất hiện ngẫu nhiên suốt cuộc đời, thì khi
tuổi đời càng cao, nguy cơ mắc ung thư càng lớn.
Mô hình về một con đường phát sinh ung thư gồm nhiều bước được
củng cố bởi các nghiên cứu được tiến hành ở một trong những bệnh ung
thư đã được tìm hiểu kĩ nhất ở người đó là bệnh ung thư ruột kết. Ở Mỹ,
mỗi năm có khoảng 135.000 bệnh nhân ung thư ruột kết mới được phát
hiện và con số tử vong do bệnh này là khoảng 60.000 người. Giống như
phần lớn các bệnh ung thư khác, ung thư ruột kết tién triển từ từ. Dấu
hiệu đầu tiên là sự hình thành một khối polyp nhỏ, lành tính, trên lớp tế
bào lót ruột kết. Các tế bào của khối polyp trông bình thường, mặc dù
chúng phân chia nhanh hơn một cách bất thường. Khối u dần dần tăng
trưởng rồi cuối cùng có thể chuyển thành ác tính và xâm lấn các vùng
mô khác. Sự phát sinh một khối u ác tính diễn ra đồng thời với sự tích
lũy thêm các đột biến làm chuyển các gen tiền khối u thành các gen gây
khối u, đồng thời làm bất hoạt các gen ức chế khối u. Trong quá trình
như vậy, các gen gây khối u ras và ức chế khối u p53 thường có liên
quan.

Ít nhất phải có khoảng sáu sự thay đổi xuất hiện ở cấp độ ADN mới có
thể chuyển một tế bào sang trạng thái ung thư đầy đủ. Những thay đổi
này bao gồm sự xuất hiện của ít nhất một gen gây khối u hoạt động
mạnh và các đột biến làm mất chức năng (hoặc mất gen) của một số gen
ức chế khối u. Ngoài ra, do các alen đột biến ở các gen ức chế khối u
thường là lặn, nên trong phần lớn trường hợp, cả hai bản sao của những

gen này đều phải bị bất hoạt thì mới ngăn cản được sự ức chế khối u.
(Ngược lại, phần lớn các gen gây khối u thường biểu hiện như các alen
trội). Ở nhiều khối u ác tính, gen mã hóa cho enzym telomeraza được
hoạt hóa. Enzym này phục hồi sự ngắn lại của các đầu mút nhiễm sắc
thể trong quá trình tái bản ADN. Sự sản sinh enzym telomeraza trong
các tế bào ung thư làm mất một cơ chế tự nhiên hạn chế số lần phân chia
mà mỗi tế bào soma bình thường có thể có được.