Điều trị thai ngoài tử cung doc

Điều trị thai ngoài tử cung



Điều trị thai ngoài tử cung như thế nào khi mà thai ngoài tử cung
đang là bệnh có khả năng gây vô sinh cho những phụ nữ khỏe mạnh
với tỉ lệ lên đến 50%.
Ngày nay, với đà phát triển của kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh, vai trò siêu
âm giúp khảo sát tốt những bất thường ở tử cung và hai phần phụ, có thể
phát hiện rõ và chính xác khối thai nằm ngoài tử cung trong giai đoạn
sớm bằng đầu dò âm đạo và sự phát triển của ngành sinh hóa trong việc
định lượng khá chính xác hCG, bệnh cảnh thai ngoài tử cung cũng dần
dần được thay đổi, khả năng phát hiện rất sớm thai ngoài tử cung.
Những điều này mở ra quan điểm mới về điều trị thai ngoài tử cung làm
sao bảo tồn được tốt ống dẫn trứng để duy trì khả năng sinh sản cho
bệnh nhân; đặc biệt ở những bệnh nhân bị thai ngoài tử cung lần 2, hay
duy nhất còn một ống dẫn trứng do tiền căn đã phẫu thuật cắt mất một
bên ống dẫn trứng.

Thai ngoài tử cung xảy ra như thế nào?
Bình thường hiện tượng thụ thai tự nhiên xảy ra ở 1/3 ngoài ống dẫn
trứng, cụ thể vị trí đoạn bóng của ống dẫn trứng, khi xét về phương diện
giải phẫu học. Sau khi noãn và tinh trùng đã thụ tinh được gọi là trứng
thụ tinh rồi dần dần phát triển thành phôi thai, sau khi trứng thụ tinh sẽ
di chuyển dần về tử cung để rồi làm tổ và phát triển thành thai nhi tại
buồng tử cung.
Một khi sự di chuyển này bị trì trệ hay không có sự di chuyển, trứng đã
thụ tinh cứ tiếp tục phát triển lớn dần phát triển thai phôi thai và nhau
trong túi thai, định vị ngay ở ống dẫn trứng, gọi là thai ngoài tử cung,
chiếm 97% thai ngoài tử cung xảy ra ở ống dẫn trứng. Túi thai phát triển
hình thành các gai nhau ăn sâu vào lớp niêm mạc của ống dẫn trứng. Do

nội mạc ống dẫn trứng không có vị trí giải phẫu thích hợp giống như nội
mạc tử cung, nên nguy cơ vỡ và xuất huyết trong thai ngoài tử cung luôn
luôn xảy ra. Trường hợp thai ngoài tử cung vỡ là một trong cấp cứu phụ
khoa thường gặp. Đây chính là nguyên nhân gây ra tử vong cho phụ nữ
trong những thập niên 70 – 80 về trước.
Những phụ nữ nào dễ bị thai ngoài tử cung?
Ở phụ nữ bị viêm nhiễm vùng chậu, nguyên nhân do Neisseria
gonorrhoeae và Clamydia trachomatics gây ra viêm dính ống dẫn trứng.
Có tiền căn bị thai ngoài tử cung. Tiền căn nạo hút thai, nguy cơ bị thai
ngoài tử cung tăng gấp 5 lần. Ngoài ra còn có các yếu tố nguy cơ khác
như: dụng cụ trong lòng tử cung, tiền căn vô sinh, hút thuốc lá, quan hệ
với nhiều bạn tình, quan hệ tình dục rất sớm đây là một trong những yếu
tố gián tiếp gây ra những bệnh lý do lây qua đường tình dục.
Xác định thai ngoài tử cung
Thai ngoài tử cung có những biểu hiện vô cùng đa dạng, từ những triệu
chứng thông thường như kinh nguyệt không đều, ra huyết âm đạo, đau
bụng vùng dưới hạ vị một bên cho đến các triệu chứng rầm rộ đau bụng
nhiều, triệu chứng ngất xỉu do choáng mất máu. Khi khám lâm sàng cho
thấy tử cung bình thường hay hơi lớn, cạnh tử cung bên phải hay bên trái
có một khối ấn đau nhiều, khi lắc cổ tử cung người bệnh than đau chói,
cùng đồ nề khi ấn. Trường hợp khi bệnh nhân vào viện với bệnh cảnh
rầm rộ thì khi khám có phản ứng toàn bụng. Trong trường hợp này thì
xác định một tình trạng xuất huyết nhiều trong ổ bụng có thể do thai
ngoài tử cung vỡ.
Siêu âm phát hiện hình ảnh túi thai nằm ngoài tử cung, trường hợp túi
thai lớn trên 12mm, có thể xác định phôi thai hay tim thai. Trong trường
hợp sớm siêu âm đầu dò hỗ trợ Doppler mạch máu ta có thể xác định
được thai ngoài tử cung rõ mà phân biệt được hẳn với một khối u nang
buồng trứng nhỏ. Xét nghiệm định lượng hCG thử nghiệm dương tính
trong tất cả thai ngoài tử cung.

Điều trị thai ngoài tử cung
Điều trị triệt để thai ngoài tử cung bằng phẫu thuật khi tình trạng người
bệnh vào viện có các triệu chứng rầm rộ, biểu hiện huyết động học
không ổn định, đây là tình trạng thai ngoài tử cung vỡ kèm xuất huyết
trong ổ bụng nhiều. Cần phải phẫu thuật ngay với phương cách cắt bỏ
ống dẫn trứng có kèm túi thai.
Điều trị nội khoa thai ngoài tử cung bằng thuốc Methotrexate. Thuận lợi
của cách điều trị này tránh được phẫu thuật và biến chứng đi kèm, bảo
tồn cấu trúc giải phẫu, chức năng vòi trứng và chi phí thấp. Phương pháp
điều trị nội khoa này chỉ áp dụng được và điều trị thành công trong
những trường hợp thai ngoài tử cung sớm chưa vỡ, có đường kính túi
thai ngoài qua xác định siêu âm dưới 3,5cm chưa có phôi thai, định
lượng hCG dưới 10.000 mUI/ml, và người bệnh không có chống chỉ
định với Methotrexate.
Điều trị bảo tồn ống dẫn trứng trong thai ngoài tử cung được áp dụng
trên những người bệnh quá chỉ định điều trị nội khoa, khả năng mong
muốn có thai lần sau, ở phụ nữ chưa có sinh con lần nào, có tiền căn
phẫu thuật các lần trước bị cắt bỏ mất một bên ống dẫn trứng và phụ nữ
trong tuổi sinh sản.
Điều trị bảo tồn ống dẫn trứng bằng ph ẫu thuật nội soi bằng cách xẻ dọc
tại bờ tự do của ống dẫn trứng lấy hết khối thai và nhau, sau đó cầm máu
bằng điện lưỡng cực. Nơi ống dẫn trứng bị xẻ sẽ tự động đóng lại giúp
người bệnh bảo tồn được ống dẫn trứng để có thai sau này. Kết quả điều
trị thành công 75 – 90%. Biến chứng thông thường nhất của phẫu thuật
là thai ngoài tử cung tái phát và sót lại do không lấy hết phần thai trong
ống dẫn trứng. Do đó, hiện nay khi đánh giá trong lúc phẫu thuật nội soi
chưa hết ta cần cho 1 liều Methotrexate sau mổ. Nhằm tránh những biến
chứng thông thường trên. Bất kể phương pháp điều trị như thế nào nội
khoa hay phẫu thuật, cần theo dõi hCG cho đến khi không còn hay dưới
5 mUI/ml với thời gian trung bình sau phẫu thuật diễn tiến bình thường

từ 12 – 14 ngày.
Đánh giá thông ống dẫn trứng sau phẫu thuật bảo tồn
Quan điểm mới hiện nay để đánh giá khả năng khôi phục sự thông
thương ống dẫn trứng sau phẫu thuật nội soi điều trị thai ngoài tử cung.
Chụp tử cung – ống dẫn trứng có cản quang được bơm vào lòng tử cung
qua ngả âm đạo để đánh giá những bất thường trong lòng tử cung và ống
dẫn trứng qua hình ảnh cản quang chụp được sau khi bơm thuốc.
Kỹ thuật chụp tử cung – ống dẫn trứng được thực hiện sau 3 tháng phẫu
thuật nội soi bảo tồn vào thời điểm chụp ngày thứ 8 – 10 chu kỳ kinh,
tính từ ngày có kinh đầu tiên. Kết quả cho thấy tỉ lệ sự thông thương của
ống dẫn trứng khi có sự ngấm thuốc đều của ống dẫn trứng đạt 78%.
Đây là bước tiến bộ mới mở ra những cánh cửa tươi sáng cho những phụ
nữ mong muốn khả năng làm mẹ.