TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
TIỂU LUẬN MÔN HỌC
ĐỀ TÀI : XÂY DỰNG CÁC PHẨM CHẤT ĐẠO ĐỨC SINH VIÊN THEO
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN: ……………………………………………….
SINH VIÊN THƯC HIỆN:
HỌ TÊN SV
MSSV
MÃ LỚP
……………………………. ……………………
.
……………………
……………………………. ……………………
.
……………………
HÀ NỘI,THÁNG 8 NĂM 2020
MỤC LỤC
A. LỜI MỞ ĐẦU
Hồ Chí Minh là một tấm gương sáng về đạo đức và thực hành đạo
đức. Ở Người, đạo đức đã đạt tới một sự thống nhất chặt chẽ giữa nói và
làm, giữa đời cơng và đời tư, giữa đạo đức cách mạng và đạo đức đời
thường. Do đó Người trở thành " tinh hoa và khí phách, lương tâm và danh
dự" thành biểu tượng của đạo đức và văn minh, không phải chỉ của Đảng ta, dân
tộc ta mà còn là biểu tượng của đạo đức- văn minh nhân loại. Tấm
gương đạo đức Hồ Chí Minh làm trong sáng thêm lương tâm của dân tộc và của
loài người. Sinh viên là thế hệ tương lai của đất nước, đóng vai trị quan trọng
trong sự phát triển của nước nhà. Xu thế tồn cầu hóa đã ảnh hưởng không nhỏ tới
bộ phận này. Những giá trị đạo đức truyền thống, những phẩm chất cơ bản của con
người Việt Nam gần như đang bị phai nhạt trong đời sống sinh viên. Chính vì vậy,
việc giáo dục, bồi dưỡng đạo đức cho sinh viên đang trở thành một vấn đề cấp thiết
hiện nay.
Thực tế đã chứng minh và sau khi học tập, tìm hiểu sâu sắc mơn tư
tưởng Hồ Chí Minh, em đã chọn đề tài: “ Xây dựng các phẩm chất đạo đức sinh
viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh” .
Do thời gian và kiến thức có hạn nên bài viết khơng tránh khỏi những thiếu sót,
em kính mong nhận được sự góp ý của các thầy cơ để bài tiểu luận của em được
hoàn chỉnh hơn. Em xin chân thành cảm ơn.
B. NỘI DUNG
I. Phẩm chất đạo đức của con người Việt Nam trong thời đại mới theo
tư tưởng Hồ Chí Minh
1. Trung với nước hiếu với dân
Đây là phẩm chất, là chuẩn mực có ý nghĩa quan trọng hàng đầu của người cách
mạng bởi mỗi con người đều có nhiều mối quan hệ khác nhau
nhưng quan hệ với dân với nước có ý nghĩa vơ cùng quan trọng, là tâm điểm khi
xét đạo đức của con người, của mỗi chiến sỹ cách mạng. Hồ Chí Minh bàn đến
trung hiếu với nghĩa là bổn phận và trách nhiệm của con người nhưng đã gạt bỏ nội
hàm của khái niệm cũ, những hạn chế trong tư tưởng đạo đức của Nho giáo, đưa
vào đó là những nội dung đạo đức mới là “trung với nước hiếu với dân”.
Nội dung chủ yếu của trung với nước là :
• Trong mối quan hệ giữa cá nhân với cộng đồng và xã hội, phải biết đặt lợi ích
của Đảng, của Tổ quốc, của cách mạng lên trên hết, trước hết.
• Quyết tâm phấn đấu thực hiện mục tiêu cách mạng.
• Thực hiện tốt mọi chủ trương, chính sách của Đảng, của Nhà nước.
Nội dung chủ yếu của hiếu với dân là :
• Khẳng định vai trò sức mạnh thực sự của nhân dân.
• Tin dân, học dân, lắng nghe ý kiến của dân, gắn bó mật thiết với dân, tổ chức,
vận động nhân dân thực hiện tốt đường lối chủ trương chính sách
của Đảng và Nhà nước.
2. Thương yêu con người
Dưới góc độ đạo đức Hồ Chí Minh đã rút ra kết luận: trên thế giới này
chỉ có 2 giống người bóc lột và bị bóc lột. Những người bị bóc lột dù màu da, tiếng
nói, chủng tộc có khác nhau vẫn có thể thương yêu nhau như anh em một nhà, vẫn
có thể đại đồn kết đại hồ hợp. Trên thế giới chỉ có tình
hữu ái thật sự là tình hữu ái vô sản. Sự thương yêu con người của Hồ Chí Minh
khơng phải là chung chung trìu tượng mà ln được được nhận và giải quyết lập
trường của giai cấp cơng nhân. Tình thương u đó hướng tới các dân tộc bị áp
bức, hướng tới giai cấp vô sản, hướng tới người nơ lệ, người cùng khổ. Tình
thương u đó vừa bao la vừa rộng lớn, vừa gần gũi với từng bộ phận con người.
Những số phận càng nhiều đau khổ thì tình cảm của Hồ Chí Minh giành cho họ
càng nồng cháy. Tình thương đó vừa gắn với nhân loại đồng thời luôn gắn với
những hành động cách mạng của Hồ Chí Minh.
3. Cần, kiệm, liêm, chính, chí cơng vơ tư.
Cần, kiệm, liêm, chính, chí cơng vơ tư là những khái niệm đạo đức cũ
được Hồ Chí Minh tiếp thu, chọn lọc đưa vào những yêu cầu và nội dung
mới. Người chỉ ra rằng: phong kiến nêu ra cần kiệm, liêm, chính nhưng
khơng thực hiện, ngày nay ta đề ra cần, kiệm, liêm, chính cho cán bộ thực
hiệnlàm gương cho nhân dân theo để lợi cho nước cho dân. Cần, kiệm, liêm, chính,
chí cơng vơ tư là một biểu hiện sinh động của phẩm chất "trung với nước, hiếu với
dân".
Hồ Chí Minh khẳng định " cần, kiệm, liêm, chính" là vấn đề cần thiết
và quan trọng đối với cán bộ Đảng viên bởi vì nó khơng chỉ ảnh hưởng đối
với cá nhân của họ mà còn ảnh hưởng đến Đảng và Nhà nước, đến quá trình cách
mạng. nếu họ là người có quyền hành là người lãnh đạo mà thiếu lương tâm, khơng
có đạo đức thì dễ trở nên hủ bại, dễ biến thành sâu mọt đục khoét của dân.
Cần, kiệm, liêm, chính cịn có ý nghĩa to lớn đối với cả một dân tộc
"là thước đo sự giàu có về vật chất, sự vững mạnh, tiến bộ về mặt tinh thần của dân
tộc". Một dân tộc biết cần, kiệm, liêm, chính là một dân tộc văn minh tiến bộ.
Chí cơng vơ tư: đây là khái niệm nối tiếp với cần, kiệm, liêm, chính
nhưng nó cũng có những nội hàm riêng:
+ Chí cơng vơ tư theo Hồ Chí Minh: đặt lợi ích của Đảng, của cách
mạng, của tổ quốc và nhân dân lên trên hết, lên trước lợi ích của bản thân “
lo trước cái lo của thiên hạ, vui sau cái vui của thiên hạ”, là “ Đảng viên đi trước
làng nước theo sau”.
+ Đây là cái đối lập với chủ nghĩa cá nhân bởi chủ nghĩa cá nhân như
Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: đó là giặc nội xâm, giặc trong lòng, là thứ vi trùng
rất độc, đẻ ra hàng trăm thứ bệnh, là trở lực trên con đường xây dựng chủ
nghĩa xã hội. Chủ nghĩa cá nhân không chỉ nguy hại với mỗi con người mà
còn nguy hại cho cả dân tộc. Vì vậy Hồ Chí Minh cho rằng thắng lợi của chủ nghĩa
xã hội không thể tách rời thắng lợi của cuộc đấu tranh xoá bỏ chủ nghĩa cá nhân,
xây dựng tinh thần chí cơng vơ tư.
+ Hồ Chí Minh cũng lưu ý phân biệt đâu là chủ nghĩa cá nhân đâu là
lợi ích cá nhân con người. Theo quan điểm của Hồ Chí Minh, chỉ ở trong chế độ xã
hội chủ nghĩa thì mỗi người mới có điều kiện cải thiện đời sống của riêng mình,
phát huy tính cách riêng và sở trường riêng của mình.
4. Tinh thần quốc tế trong sáng, thủy chung
Tư tưởng Hồ Chí minh là sự thống nhất, hịa quyện giữa chủ nghĩa yêu nước
chân chính với chủ nghĩa quốc tế trong sáng.
Chủ nghĩa quốc tế là một trong những đặc điểm quan trọng nhất của
đạo đức cộng sản chủ nghĩa. Nó bắt nguồn từ bản chất quốc tế của giai cấp công
nhân và của xã hội chủ nghĩa.
Nội dung chủ nghĩa quốc tế trong tư tưởng Hồ chí Minh rộng lớn và
sâu sắc. Đó là sự tơn trọng và thương u tất cả các dân tộc, nhân dân các nước,
chống sự hằn thù, bất bình đẳng dân tộc và sự phân biệt chủng tộc.
Người khẳng định: bốn phương vô sản; bốn bể đều là anh em, giúp bạn là
giúp mình, thắng lợi của mình cũng là thắng lợi của nhân dân trên thế giới.Người
đã góp phần to lớn, có hiệu quả xây đắp tình đồn kết quốc tế, tạo ra một kiểu quan
hệ quốc tế mới, đối thoại thay cho đối đầu, kiến tạo một nền văn hóa hịa bình trên
thế giới.
II. Vận dụng tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh trong việc rèn luyện và xây dựng
đạo đức của sinh viên trong giai đoạn hiện nay.
1. Trách nhiệm đối với Tổ Quốc
a. Thực trạng
Dân tộc Việt Nam có một lịng yêu nước nồng nàn, thương người
sống nghĩa tình, cần, kiệm, liêm, chính, chí cơng vơ tư. Nhờ những điều kiện khách
quan hết sức thuận lợi ấy mà phần lớn sinh viên, thanh niên trí thức vẫn giữ được
lối sống tình nghĩa trong sạch, lành mạnh khiêm tốn, luôn cần cù và sáng tạo trong
học tập, sống có bản lĩnh có chí lập thân lập nghiệp năng động nhạy bén, dám đối
mặt với những khó khăn thách thức, dám chịu trách nhiệm khơng ỷ lại, chây lười,
gắn bó với nhân dân, đồng hành cùng dân tộc, phấn đấu cho sự nghiệp dân giàu
nước mạnh xã hội công bằng dân chủ văn minh.
Sinh viên say mê học tập, đa số sinh viên hiện nay có tư duy logic,
chịu khó suy nghĩ, tìm tịi, học hỏi sáng tạo, thơng minh nhanh trí, tự đưa ra
phương thức học tập tốt cho mình. Sau khi học xong sinh viên ra trường hầu như
có cơng việc ổn định, giữ vị trí quan trọng trong cơng viêc. Hầu hết sinh viên ai
cũng biết rằng trách nhiệm của mình hơm nay là học tập, nghiên cứu để nâng cao
trình độ học vấn và giúp ích cho tương lai của nước nhà.
Khơng dừng lại những thành tích trên giảng đường, sinh viên cịn tích
cực tham gia các hoạt động cộng đồng, nổi bật nhất đó chính là chiến dịch
Mùa hè xanh. Từ chiến dịch mùa hè xanh, học sinh- sinh viên tiếp tục tham
gia nhiều mơ hình hoạt động mới giúp ích cho xã hội như: Tiếp sức mùa thi, Cốc
trà đá vì cộng đồng, Câu lạc bộ máu Bách Khoa... Tuy nhiên, bên cạnh những sinh
viên luôn phấn đấu hết mình vì Tổ quốc thì trong nhiều sinh viên, xuất hiện thái độ
đòi hỏi hơn là sự hy sinh, ước muốn hưởng thụ nhiều hơn đóng góp, ít chú ý đến
nghĩa vụ và trách nhiệm công dân... Cũng không ít người chạy theo lối sống thực
dụng, sa ngã, hưhỏng, xa rời các giá trị đạo đức tốt đẹp của dân tộc , có thái độ thờ
ơ trước các sự kiện kinh tế, chính trị của đất nước, chỉ biết sống cho riêng mình,
khép mình trong cái vỏ bọc của gia đình, thái độ bàng quan với cơng việc
của cộng đồng và với những người xung quanh. Điều đó làm cho mối dây
liên kết giữa cá nhân và cộng đồng, giữa người và người trở nên "lỏng lẻo".
b. Trách nhiệm của chúng ta là gì?
Sinh viên là những thế hệ tương lai của đất nước. Sự đóng góp những kiến thức
hay hiểu biết mà họ được trau dồi rèn luyện tại mái trường đại học sẽ có ảnh hưởng
rất lớn đến sự phát triển của đất nước. Bác Hồ đã từng nói: “Dân tộc Việt Nam có
trở nên vẻ vang hay khơng? Có sánh vai với các cường quốc năm châu được hay
không? Điều này phụ thuộc vào công học tập của thế hệ tương lai của đất nước”.
Hiểu được điều này, thế hệ thanh niên Việt Nam nói chung và sinh viên Việt nam
nói riêng sẽ tự nhận thấy trách nhiệm của bản thân đối với Tổ Quốc. Vì thế mỗi
sinh viên hành động trước hết thể hiện trách nhiệm với tổ Quốc là có tinh thần yêu
Tổ quốc, yêu chủ nghĩa xã hội, bảo vệ chủ nghĩa xã hội, có ý thức vươn lên trong
học tập và phong trào tình nguyện.
Trách nhiệm đối với Tổ quốc trước tiên phải biết yêu nước. Dân tộc
Việt Nam ta có truyền thống yêu nước nồng nàn trải qua hàng ngàn năm
dựng nước và giữ nước, tinh thần ấy ngày càng phát huy trở thành tài sản
quý báu của đất nước. Là sinh viên – những người tri thức của dân tộc, ln mang
trong mình dịng máu lạc hồng, chúng ta cần phải hiểu được lịch sử vẻ vang của
dân tộc, phải biết tự hào, quý trọng, giữ gìn và phát huy những giá trị cao đẹp mà
ông cha ta đã để lại.
Trách nhiệm đối với Tổ quốc còn thể hiện ở sự tin tưởng vào đường
lối lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, nhiệm vụ của sinh viên là phải ln
ln nâng cao chí khí cách mạng "trung với nước, hiếu với dân, nhiệm vụ
nào cũng hồn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh
thắng"; không sợ gian khổ, hi sinh,phải luôn luôn trau dồi đạo đức cách
mạng, khiêm tốn và giản dị; chống kiêu căng, tự mãn; chống lãng phí, xa
hoa; thực hành tự phê bình và phê bình…nhằm khắc phục được hạn chế
phục vụ Tổ quốc tốt hơn. Đi lên và hội nhập với kinh tế quốc tế với xuất phát điểm
thấp, nên để đất nước ta có thể tránh khỏi nguy cơ "tụt hậu" và nhanh chóng "sánh
ngang được với các cường quốc năm châu" thế hệ sinh viên - nguồn lao động chất
lượng cao trong tương lai, ngay từ bây giờ khi còn ngồi trên ghế nhà trường cần
luôn rèn luyện ý thức ham học hỏi, rèn luyện tính tự chủ, ra sức trau dồi kiến thức
để có thể cống hiến hết khả năng của mình cho sự phát triển nền kinh tế - xã hội
của đất nước. Cùng với đó là ln nêu cao tinh thần hăng hái tham gia các phong
trào bảo vệ Tổ quốc do đồn, hội thanh niên sinh viên tình nguyện tổ chức.
2. Thái độ với con người.
a. Thực trạng
Đạo đức Hồ Chí Minh là đạo đức của một lãnh tụ hết lòng thương yêu, quý
trọng đối với nhân dân, luôn tin tưởng vào trí tuệ và sức mạnh của nhân dân, cho
nên mọi chủ trương, chính sách đều xuất phát từ nhu cầu và lợi ích của nhân dân,
ln ln dựa vào dân, "lấy dân làm gốc".Đạo đức Hồ Chí Minh là đạo đức nhân
ái, vị tha, khoan dung, nhân hậu hết mực. Học tập tư tưởng tưởng đạo đức của Bác,
hiện nay có rất nhiều bạn sinh viên mở rộng tấm lòng yêu thương đối với con
người bằng những việc làm rất cụ thể: như biết vâng lời ông bà, cha mẹ, thày cô.
Biết mở rộng tráitim yêu thương đối với những mảnh đời bất hạnh thơng qua các
hoạt động tình nguyện, các phong trào được sinh viên hưởng ứng rất nhiệt tình
như: chiến dịch Mùa hè xanh, hiến máu nhân đạo luôn được tổ chức rầm rộ, đội
ngũ chiến sĩ tình nguyện đơng đảo với hàng loạt các hình thức hoạt động phong
phú, đa dạng được triển khai trên hầu khắp các địa bàn từ thành thị tới nông thôn,
từ đồng bằng đến các vùng núi cao, suối sâu, biên giới, hải đảo và những kết quả
thu được sau mỗi mùa chiến dịch cũng thật đáng để tuổi trẻ chúng ta tự hào. Tuy
nhiên hiện nay cịn có một bộ phận sinh viên có thái độ thờ ơ
với mọi người xung quanh, khơng chịu tham gia các hoạt động tình nguyện, họ
như thờ ơ với những mảnh đời bất hạnh, điều đó đi ngược với truyền thống "tương
thân, tương ái" của dân tộc.
b. Chúng ta nên làm gì?
Vận dụng tư tưởng về đạo đức của Bác trong việc xây dựng đạo đức sinh viên
hiện nay. Trong số mỗi chúng ta hẳn ai cũng hiểu được sự phát triển của xã hội có
ảnh hưởng rất lớn đến tồn tại và phát triển của mỗi cá nhân. Thực tế, chúng ta
khơng thể sống và làm việc một mình mà khơng cần có các mối quan hệ xã hội,
khơng cần sự giúp đỡ, quan tâm của mọi người xung quanh. Vì vậy thái độ với con
người khơng chỉ là vấn đề đạo đức của riêng mình ai mà đó là vấn đề của toàn xã
hội. Yêu thương con người là bản tính lương thiện tồn tại trong mỗi con người.
Thể hiện lịng u thươngcon người đồng nghĩa với việc tơn trọng con người, có
niềm tin vào con người.
Sống đẹp là sống phải biết yêu thương. Mỗi sinh viên chúng ta khi rèn luyện đạo
đức cần phải đặt lòng yêu thương con người lên hàng đầu. Tình u thương đó
khơng phải là cái gì đó cao xa, mà nó xuất phát ngay từ tình u mà chúng ta giành
cho ơng bà, cha mẹ, anh em, họ hàng, bạn bè và những người xung quanh. Thái độ
đối với con người còn thể hiện ở sự vâng lời, lắng nghe ý kiến của ông bà, cha mẹ,
thày cô…
Sinh viên chúng ta cần phải sống vì mọi người, quan tâm chăm sóc và giúp đỡ
mọi người, nhất là những người có hồn cảnh khó khăn. Tình yêu thương, thái độ
đối với con người ấy là không phân biệt màu da, không phân biệt dân tộc, không
phân biệt giàu ngèo, mà phải xuất phát từ trái tim yêu thương của mỗi con người.
Chúng ta phải mở rộng tấm lòng khoan dung độ lượng đối với những người biết
nhận lỗi và sửa lỗi. Đối với những đồng bào lầm đường lạc lối ta phải lấy tinh thần
nhân ái cảm hóa họ.
Là sinh viên, thế hệ trẻ đang tràn trề sức sống, luôn năng động sáng
tạo, chúng ta cần tích cực tham gia, kêu gọi các phong trào ủng hộ, các quỹ tấm
lịng hảo tâm vì đồng bào lũ lụt, đói nghèo, tham gia tích cực phong trào thanh niên
tình nguyện, các diễn đàn chống phân biệt chủng tộc, màu da …
Thực tế còn rất nhiều bạn sinh viên đang có hồn cảnh khó khăn, chúng ta
có thể tìm hiểu và giúp đỡ nhau qua các hành động cụ thể: quyên góp ủng hộ bạn,
giới thiệu việc làm thêm v.v. Rất nhiều cảnh đời xung quanh chúng ta cần được
cảm thông và chia sẻ: những em bé mồ côi, người khuyết tật, người già neo đơn…
Sự giúp đỡ của chúng ta đối với họ khơng chỉ có ý nghĩa về mặt vật chất mà quan
trọng hơn là động viên họ về mặt tinh thần,để họ có thêm nghị lực và tình yêu vào
cuộc sống.
3. Đạo đức, tác phong, lối sống
Năm 1946, trong thư gửi học sinh cả nước Hồ Chí Minh viết: “ Một
năm khởi đầu từ mùa xuân. Một đời khở đầu từ tuổi trẻ. Tuổi trẻ là mùa
xuân của xã hội”. Từ đó có thể thấy giáo dục đạo đức, tác phong, lối sống
cho học sinh, sinh viên, thanh thiếu niên hông bao giờ là thừa, và chưa bao giờ là
đủ cả.
Tư tưởng, đạo đức, tác phong của Chủ tịch Hồ Chí Minh mãi mãi là
di sản vơ giá đối với tồn Đảng, tồn dân, tồn qn ta. Đó là một chỉnh thể đã tạo
nên nhân cách của Bác – một mẫu mực hoàn thiện nhất của nhân cách Việt Nam –
nhân cách của con người cách mạng, con người cộng sản; một tấm gương trong
sáng tuyệt vời đối với mọi thế hệ người Việt Nam.
a. Thực trạng
Học tập đạo đức, tác phong lối sống của Bác, hầu hết sinh viên say mê
học tập, có tư duy logic, chịu khó suy nghĩ, tìm tịi, học hỏi sáng tạo, thơng
minh nhanh trí, tự đưa ra phương thức học tập tốt cho mình. Sau khi học xong sinh
viên ra trường hầu như có cơng việc ổn định, giữ vị trí quan trọng trong cơng việc.
Sinh viên Viêt Nam rất năng động, nhiều sinh viên vừa đi học vừa đi làm, điều này
hình thành tư duy kinh tế trong thế hệ mới, thể hiện sự tích cực, chủ động. Ngồi
học tập ra sinh viên cịn tham gia các hoạt động ngoại khố. Sinh viên khơng chỉ
có trí tuệ mà cịn cả sức khoẻ. Sinh viên tích cực tham gia các hoạt động thể dục
thể thao như : bóng đá, bóng chuyền bơi lội… để rèn luyện sức khoẻ "có sức khoẻ
là có tất cả".
Trong lĩnh vực đoàn hội sinh viên : tuyên truyền vận động đoàn viên thanh
niên tham gia sinh hoạt chính trị đầu khố học tập các nghị quyết của Đảng, đoàn,
chấp hành nghiêm chỉnh các quy định của nhà trường, có lối sống lành mạnh tuân
thủ pháp luật. Tham gia các cuộc thi như tìm hiểu tấm gương đạo đức Hồ Chí
Minh…. Ln nâng cao ý thức vai trò và trách nhiệm của đồn viên với cơng tác
đồn hội. Vận động, tổ chức đoàn viên tham gia các hoạt động nhân đạo: mùa hè
xanh, hiến máu nhân đạo,thanh niên tình nguyện, qun góp ủng hộ những người
khó khăn., qua đó thể hiện trách nhiệm vủa đoàn viên thanh niên đối với cộng
đồng.
Tuy nhiên, thực trạng đạo đức sinh viên hiện nay đang nổi lên một số vấn
đề rất đáng lo ngại. Bên cạnh những sinh viên ngoan, ưu tú, ln có tinh thần vươn
lên trong học tập, có lối sống lành mạnh cịn một bộ phận sinh viên đã có những
hành vi lệch chuẩn : vi phạm luật giao thông, bạo lực trong nhà trường, thiếu tôn
sư trọng đạo, cờ bạc, mại dâm, nghiện ngập, trộm cắp, sống thiếu niềm tin, phai
nhạt lý tưởng, chạy theo lối sống cá nhân, thực dụng, đua đòi, sa vào tệ nạn xã hội,
tiếp thu thiếu chọn lọc lối sống từ bên ngồi... Hành vi đó đã làm phai nhạt niềm
tin, lý tưởng, mất phương hướng phấn đấu, khơng có trí lập thân, chạy theo lối
sống thực dụng, sống mà chỉ biết hưởng thụ, ăn chơi xa hoa, coi nặng gía trị vật
chất, thờ ơ với gia đình và xã hội, lười lao động và học tập, thiếu ý thức rèn luyện,
không dám đấu tranh với những sai trái.
Thầy cô giáo – những người đã truyền dạy kiến thức bổ ích, dạy dỗ chúng ta
nên người thế mà nhiều sinh viên lại tỏ ra vơ lễ với thày cơ giáo mình, trong giờ
còn làm việc riêng, đập thước kẻ, huýt sáo, trong thi cử thì quay cóp bài, tẩy xóa,
sửa điểm, bài kiểm tra bị điểm thấp còn xé bài trước mặt giáo viên, nói tục, nói xấu
thày cơ…đi lệch với các chuẩn mức đạo đức mà Bác đã dạy. Trong kết quả điều
tra, nghiên cứu đạo đức học sinh sinh viên của Viện Nghiên cứu Giáo dục gần đây
cho thấy càng nên bậc học cao hơn thì tỷ lệ vi phạm đạo đức của học sinh sinh viên
càng tăng cao. Nếu như ở khối lớp 5 tỷ lệ học sinh nói tục chỉ là 6% thì đến bậc đại
học, được cho là "người trưởng thành" nhưng những hành vi phạm đạo đức lại có
xu hướng tăng cao, tỷ lệ sinh viên nói tục lên tới 68%, đây là con số đáng báo động
cho nền giáo dục trong bậc học này. Phải chăng có những con số đáng báo động
này là do sự buông lỏng trong công tác quản lý sinh viên của nhà trường và thầy
cô, và xã hội?
Cùng với đó xu thế tồn cầu hóa, hội nhập quốc tế cịn làm cho chủ nghĩa cá
nhân có cơ hội phát triển. Nhiều sinh viên chỉ biết có yêu cầu hưởng thụ, yêu cầu
nghỉ ngơi, muốn lựa chọn công tác theo ý thích cá nhân của mình, khơng muốn
làm cơng tác mà đồn thể giao phó cho họ. Họ muốn địa vị cao nhưng lại sợ trách
nhiệm nặng… Dần dần tinh thần đấu tranh và tính tích cực của họ bị kém sút, chí
khí cách mạng và phẩm chất tốt đẹp của người cách mạng cũng kém sút. Rất nhiều
sinh viên chạy theo đồng tiền, vì đồng tiền mà bán rẻ bản thân, bán rẻ gia đình, bạn
bè, thờ ơ với công việc, với những người xung quanh tạo nguy cơ của việc đi lại
với truyền thống tương thân tương ái của dân tộc.
b. Giải pháp
• Đối với sinh viên
Từ những thực trạng trên đây ta thấy những hiện tượng tiêu cực diễn ra trong đời
sống xã hội Việt Nam cũng như của sinh viên là biểu hiện của sự xa rời những
chuẩn mực đạo đức truyền thống, những chuẩn mực vẫn cịn giá trị trong xã hội
hiện đại. Vì vậy, cần giáo dục đạo đức cho sinh viên là yêu cầu cấp thiết để góp
phần ngăn chặn nguy cơ suy thoái đạo đức, lối sống con người Việt Nam trong bối
cảnh tồn cầu hố hiện nay. Để làm được điều này, cần sự nỗ lực rất lớn đối với
sinh viên, cụ thể :
- Sinh viên cần rèn luyện tính siêng năng, chăm chỉ, tiết kiệm thời gian,
công sức, chăm lo học tập, tự giác học bài, làm bài đầy đủ, chủ động sáng
tạo trong học tập. biết lập kế hoạch cho mình trong cuộc sống cũng như
trong học tập, tránh tình trạng nước đến chân rồi mới nhảy, học đối phó với thi cử.
- Rèn luyện cho mình tư cách trong sáng của người đoàn viên, tránh xa các tệ
nạn xã hội, xác định nhiệm vụ của mình là học để sau này cống hiến và phục vụ
cho lợi ích đất nước. Cần tiếp thu có chọn lọc những tiến bộ khoa học của nhân
loại, tư xây dựng cho mình một nguyên tắc sống dựa trên tấm gương đạo đức Hồ
Chí Minh và lời dạy bảo của cha mẹ, thày cô giúp ta có một lập trường tư tưởng
đạo đức vững chắc hơn, không nao núng trước những cám dỗ của xã hội.
- Chủ động tham gia các phong trào đoàn, đội, rèn luyện tác phong nhanh nhẹn,
năng động, sống lành mạnh, có hoài bão cho tương lai. Kiên quyết đấu tranh chống
lại những tiêu cực, sai trái trong học đường như gian lận trong thi cử, mua điểm,
chạy điểm, cờ bạc, rượu chè…
- Sinh viên có lối sống lành mạnh, văn minh, trung thực, nhân nghĩa, phải sống
giản dị, khiêm tốn, tiết kiệm, khơng xa hoa, lãng phí, đua địi, khơng sa vào các tệ
nạn xã hội; có quan niệm đúng đắn về tình bạn, tình u; biết cảm thơng, chia sẻ,
sẵn sàng giúp đỡ bạn bè, giúp đỡ mọi người khi gặp khó khăn, hoạn nạn; biết
hưởng thụ những giá trị văn hóa lành mạnh, tiến bộ của dân tộc, nhân loại, thời đại.
- Biết tôn trọng kỉ cương, luật pháp, quy ước của cộng đồng. Biết tận tâm học
tập, ra sức luyện rèn, có lịng ham học hỏi, u lao động, khơng ngại khó, ngại khổ;
có chí chủ động, sáng tạo, tự cường, tự lập; thật thà, chính trực, khơng gian lận
trong học tập.
• Đối với nhà trường
- Đẩy mạnh và đổi mới công tác giáo dục truyền thống, giáo dục đạo
đức, lối sống, giáo dục ý thức pháp luật, ý thức cộng đồng. Thường xuyên tổ chức,
phát động các hoạt động phòng chống tệ nạn xã hội như : ma túy, mại dâm, cờ bạc,
lô đề trong học sinh, sinh viên. Xây dựng tiêu chí đánh giá về đạo đức học sinh,
sinh viên
- Tổ chức, vận động và hướng dẫn học sinh, sinh viên tham gia các
hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao. Định kỳ tổ chức các hội diễn, hội thi, các
giải thi đấu cấp trường, cấp khu vực và cấp quốc gia. Chăm lo bảo vệ sức khỏe cho
học sinh , sinh viên.
- Giáo dục, tuyên truyền, vận động học sinh sinh viên thực hiện cuộc
vận động "Nói khơng với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo
dục". Nâng cao nhận thức của học sinh, sinh viên trong việc xác định động
cơ học tập, phát huy tính tích cực, độc lập, sáng tạo,
- Phát động phong trào thi đua học tập, nghiên cứu khoa học, đổi mới phương
pháp dạy và học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động,
sáng tạo của học sinh, sinh viên. Tổ chức các hoạt động hỗ trợ, khuyến khích học
sinh sinh viên thi đua học tập, tôn vinh những tấm gương tiêu biểu trong học tập.
C. KẾT LUẬN
Chủ tịch Hồ Chí Minh là nhà tư tưởng, nhà lãnh đạo cách mạng kiệt xuất. Tư
tưởng, đạo đức, tác phong của Chủ tịch Hồ Chí Minh mãi mãi là di sản vơ giá đối
với tồn Đảng, tồn dân, tồn qn ta. Đó là một chỉnh thể đã tạo nên nhân cách
của Bác – một mẫu mực hoàn thiện nhất của nhân cách Việt Nam – nhân cách của
con người cách mạng, con người cộng sản; một tấm gương trong sáng tuyệt vời đối
với mọi thế hệ người Việt Nam. Vai trò của sinh viên trong bức tranh xã hội ngày
nay được ghi nhận đậm nét. Sinh viên Việt Nam là những tri thức tương lai của đất
nước, khơng ai hết chính họ sẽ là những người đóng vai trị chủ chốt trong cơng
cuộc cơng nghiệp hóa-hiện đại hóa đất nước. Thế kỷ XXI là thế kỷ của văn minh
trí tuệ, của sự phát triển khoa học kỹ thuật nên rất cần có những con người trẻ tuổi,
có trình độ và năng lực sáng tạo cao, có khả năng tiếp nhận cái mới nhanh và biệt
thay đổi linh hoạt thích nghi kịp thời với sự thay đổi nhanh chóng của xã hội hiện
đại, đại diện cho thế hệ tiên tiến mới. Tuổi trẻ là nền tảng cho một đời người. Một
đất nước Việt Nam có phồn vinh và vững mạnh trong tương lai hay không là phụ
thuộc phần lớn và thế hệ trẻ sau này, trong đó có sinh viên. Vì thế Đảng và nhà
nước cần chăm lo giáo dục đạo đức cho thế hệ trẻ, đào tạo họ thành những người
kế thừa xây dựng XHCN.
Bản thân em đang là sinh viên trường đại học Bách khoa Hà Nội, em hứa sẽ
luôn cố gắng rèn đức luyện tài theo tư tưởng của chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại để
sau này có thể cùng toàn Đảng , toàn dân xây dựng một nước Việt Nam giàu mạnh,
sánh vai với các cường quốc năm châu trên thế giới.
Danh Mục Tài Liệu Tham Khảo
+ Giáo trình tư tưởng Hồ Chí Minh NXB Bách khoa Hà Nội
+ />p=forum_thread&forum=449&thread=14638#p0