Một số vấn đề về phát triển nhà ở trên địa bàn Thành Phố Hà Nội - Thực trạng và Giải pháp

Trờng đại học kinh tế quốc dân
Trung tâm đào tạo địa chính & kinh doanh bất động sản
=========o0o========
đề án môn học
Đề tài:
thực trạng và một số giải pháp nhằm tăng cờng
sự quản lý nhà nớc về đất đai
Giáo viên hớng dẫn : PGS.TSKH. Lê đình thắng
Sinh viên : Lê Hữu dũng
Lớp : kt & ql địa chính k42
Si n h vi ên: Lê Hữu Dũng kinh tế và quản lý địa chính
k42
Hà nội, tháng 11/ 2003
đề án môn học chuyên ngành
2
Si n h vi ên: Lê Hữu Dũng kinh tế và quản lý địa chính
k42
Mục lục
Lời nói đầu......................................................................................................3
Phần I cơ sở lý luận của quản lý nhà nớc về đất đai.............5
I . vai trò của đất đai ...............................................................................5
II . sự cần thiết phải quản lý nhà nớc về đất đai...........................6
1 . Khái niệm quản lý nhà nớc về đất đai..............................................6
2 . Sự cần thiết phải quản lý nhà nớc về đất đai....................................6
3 .Chức năng quản lý nhà nớc về đất đai...............................................8
III . các nhân tố của công tác quản lý.............................................10
1. Quy hoạch đất đai................................................................................10
2. kế hoạch hoá........................................................................................11
3 . Công cụ tài chính.................................................................................11
3.1 Khái niệm :.......................................................................................11
3.2 Vai trò : ..........................................................................................11

4 . Công cụ luật pháp...............................................................................12
4.1 Vai trò của pháp luật trong quản lý đất đai...................................12
4.1 Các công cụ luật pháp chủ yếu trong quản lý đất đai và nhà ở...13
Phần II : Thực trạng quản lý nhà nớc về đất đai và nhà ở n-
ớc ta.................................................................................................................14
I . những quy định pháp lý về quản lý nhà nớc đối với đất đai......13
1 . Những quy định pháp lý về quản lý nhà nớc đối với đất đai..........14
2. Chế độ sở hữu đất đai ..........................................................................14
3 . Chế độ quản lý Nhà nớc đối với đất đai ......................................16
4. Chế độ sử dụng đất đai ...........................................................................16
II . thực trạng quản lý và sử dụng đất đai ở Việt Nam.................21
1. Tình hình sử dụng đất ở Việt Nam........................................................21
1.1 . Hiện trạng sử dụng đất ở Việt Nam......................................................21
đề án môn học chuyên ngành
3
Si n h vi ên: Lê Hữu Dũng kinh tế và quản lý địa chính
k42
1 . 2 . Tình hình biến động đất đai trong giai đoạn 1900 2000 .............23
1 . 3 . Tình hình sử dụng đất một số vùng.............................................24
2 . Thực trạng quản lý đất đai ở Việt Nam..........................................25
III . Đánh giá chung về thục trạng và sự quản lý nhà nớc về
sử dụng đất đai........................................................................................27
1 . Những kết quả đạt đợc trong những năm qua...................................27
2 . Những tồn tại và nguyên nhân............................................................29
2.1 Tồn tại trong quản lý sử dụng đất đai..................................................29
2.2 Một số nguyên nhân dẫn đến tình trạng quản lý sử dụng đất gặp nhiều
khó khăn, còn yếu kém , hiệu quả cha cao nh đã kể trên...............................30
Phần III : Một số giải pháp nhằm tăng cờng quản lý nhà
nớc về đất đai.............................................................................................33
1 . Quan điểm. ..............................................................................................33

2 . Một số giải pháp tăng cờng quản lý nhà nớc về đất đai.............................33
Kết luận....................................................................................................36
Tài liệu tham khảo..............................................................................37
đề án môn học chuyên ngành
4
Si n h vi ên: Lê Hữu Dũng kinh tế và quản lý địa chính
k42
Lời nói đầu
Đất đai đóng vai trò quyết định cho sự tồn tại và phát triển của mọi sinh vật và
loài ngời trên trái đất. Đất đai tham gia vào tất cả các hoạt động kinh tế xã hội,
đất đai là t liệu sản xuất chủ yếu không thể thay thế nh trong nông nghiệp ,công
nghiệp, lâm nghiệp , là yếu tố quan trọng nhất cấu thành lên bất động sản và thị
trờng bất động sản. Đất đai còn là một trong những bộ phận lãnh thổ của mỗi
quốc gia. Chính vì vậy mà điều 1 chơng 1 luật đất đai có ghi Đất đai thuộc sở
hữu toàn dân do nhà nớc thống nhất quản lý, nhà nớc giao đất cho các tổ chức
kinh tế, đơn vị lực lợng vũ trang nhân dân, cơ quan nhà nớc, tổ chức chính trị xã
hội, hộ gia đình và cá nhân sử dụng ổn định lâu dài
Đất nớc ta chuyển sang nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần , đã và đang
làm cho đời sống kinh tế xã hội có nhiều thay đổi. Đặc biệt là vấn đề sử dụng đất
đai để sản xuất, xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ cho phát triển kinh tế và nâng
cao chất lợng đời sống cho nhân dân. Xong vấn đề nổi cộm đáng quan tâm ngày
nay là việc thực hiện chế độ sử dụng đất hiệu quả cha cao tại sao lại có hiện t -
ợng đó? Một phần rất quan trọng gây ra điều đó là vấn đề quản lý nhà nớc về đất
đai cha đợc thực hiện tốt và dám sát chặt chẽ , nó gây ra việc giải toả thu hồi
đất giải phóng mặt bằng gặp nhiều khó khăn và việc sử dụng đất tràn lan sai mục
đích làm lãng phí, kém hiệu quả. Chính điều này đã làm ảnh hởng đến sự phát
triển kinh tế và đời sống nhân dân. Đồng thời thực hiện theo đờng lối chu trơng
của Đảng và nhà nớc chuyển từ nền kinh tế tập trung quan liêu bao cấp sang nền
kinh tế thị trờng nhằm nâng cao đời sống nhân dân cả về vật chất và tinh thần, thì
đất đai trở thành đối tợng hàng hoá có thể đem ra mua bán, nếu không đuợc quản

lý tốt nó sẽ gây ảnh hởng đến trật tự an ninh xã hội đời sống nhân dân cũng nh
trở ngại lớn cho việc thực hiện các chiến lợc kinh tế xã hội .
đề án môn học chuyên ngành
5
Si n h vi ên: Lê Hữu Dũng kinh tế và quản lý địa chính
k42
Trên đây là một số lý do và tính cấp thiết để em chọn đề tài: Thực trạng
và một số giả pháp nhằm tăng cờng sự quản lý của nhà nớc về đất đai. Để
nghiên cứu với mục đích góp phần nhỏ bé của mình vào việc quản lý sử dụng đất
đai co hiệu quả hơn, nhằm phục vụ phát triển kinh tế xã hội và đời sống nhân
dân.Nhằm làm rõ mối quan hệ giữa đất đai với đời sống xã hội mối quan hệ giữa
nhà nớc với nhân dân trong quá trình quan lý và sử dụng đất, các quan hệ khác
của đối tợng đất đai trong nền kinh tế thị trờng thì chúng ta phải đứng trên một
quan điểm khách quan để xem xét vấn đề, cụ thể là nghiên cứu nó dựa trên phơng
pháp khoa học, duy vật biện chứng, duy vật lịch sử, các quy luật xã hội , quy luật
kinh tế thị trờng, phơng pháp thống kê đăng ký điều tra, phơng pháp toán.
Vấn đề đất đai là vấn đề rất phức tạp và có nội dung rộng lớn,do nhận thức
và thời gian có hạn nên kết quả nghiên cứu chắc chắn có phần thiếu sót, em rất
mong nhận đợc sự đánh giá góp ý của các thầy cô giáo giúp em có điều kiện
nang cao và hoàn thiện kiến thức cho bản thân.
đề án môn học chuyên ngành
6
Si n h vi ên: Lê Hữu Dũng kinh tế và quản lý địa chính
k42
Phần I
cơ sở lý luận của quản lý nhà nớc về đất đai
I. vai trò của đất đai
Đất đai là sản phẩm tự nhiên có trớc lao động và cùng với quá trình lịch sử
phát triển kinh tế xã hội, đất đai là điều kiện chung của lao động. Đất đai đóng
vai trò quyết định cho sự tồn tại phát triển của xã hội loài ngời ,nếu không có đất

đai thì rõ ràng không có bất kỳ một ngành sản xuất nào , quá trình lao động sản
xuất ra, cũng nh không thể nào có sự tồn tại của loài ngời. Đất đai là một trong
những tài nguyên vô cùng quý giá của loài ngời, điều kiện cho sự sống, của động
thực vật và con ngời trên trái đất.
Đất đai tham gia vào tất cả các hoạt động của đời sống kinh tế xã hội, đất
đai là địa điểm, là cơ sở của các thành phố làng mạc,các công trình công nghiệp,
giao thông, đồng thời cung cấp nguyên vật liệu cho ngành công nghiệp xây dựng
nh gạch ngói,xi măng, gốm sứ
Đất đai cùng với các điều kiện tự nhiên khác là một trong những cơ sở
quan trọng nhất để hình thành các vùng kinh tế của đất nớc, nhằm khai thác và sử
dụng có hiệu quả các tiềm năng của tự nhiên, kinh tế xã hội của mỗi vùng đất n-
ớc, đất đai tham gia vào tất cả các ngành sản xuất vật chất của xã hội, là một
trong những bộ phận lãnh thổ của mỗi một quốc gia.
Vì vậy đất đai có vai trò quan trọng quyết định đến sự tồn tại và phát triển
của mỗi vùng, mỗi quốc gia nói riêng và của xã hội loài ngời nói chung. Với ý
nghĩa quan trọng nh vậy thì Đảng và Nhà nớc ta khẳng định điều đó ngay đầu
tiên trong Luật Đất Đai năm 1993 : Đất đai là tài nguyên quốc gia vô cùng quý
giá là t liệu sản xuất đặc biệt, là thành phần quan trọng hàng đầu của môi trờng
sống, là địa bàn phân bố các khu dân c, xây dựng các cơ sở kinh tế văn hoá xã hội
An ninh và Quốc phòng.
đề án môn học chuyên ngành
7
Si n h vi ên: Lê Hữu Dũng kinh tế và quản lý địa chính
k42
II . sự cần thiết phải quản lý nhà nớc về đất đai.
1 . Khái niệm quản lý nhà nớc về đất đai.
Quản lý nhà nớc về đất đai là sự tác động của nhà nớc đối với tài nguyên đất
đai trong đời sống kinh tế xã hội nhằm đảm bảo phân phối sử dụng đất đai một
cách hợp lý tiết kiệm hiệu quả và bảo vệ lợi ích chính đáng của các cá nhân, tổ
chức, của cả cộng đồng và đảm bảo công bằng xã hội. Bằng quyền lực của bộ

máy nhà nứoc mà nó duy trì tác động có mục đích và có định hớng của mình lên
đối tợng quản lý đất đai cả về mặt quản lý của các cơ quan quản lý nhà nớc về đất
đai và cả việc sử dụng đất đai của các chủ thể sử dụng đất. Điều này đợc cụ thể
hoá và thể hiện, qyu định trong hiến pháp, luật đất đai và các văn bản khác về đất
đai. Quản lý đất đai có mục đích gắn liền với t tởng chính trị của quốc gia đó, với
lợi ích của nhân dân nớc đó.
2 . Sự cần thiết phải quản lý nhà nớc về đất đai.
Xuất phát từ vai trò và ý nghĩa quan trọng của đất đai quyết định đến sự tồn tại
và phát triển của xã hội loài ngời đã đợc nêu ở phần trớc thì cần phải có sự quản
lý. Cũng do là đặc điểm của đất đai có hạn về số lợng, diện tích trên toàn cầu nói
chung và từng vùng, từng quốc gia nói riêng: nó có vị trí cố định, sự phân bố các
loại đất rất đa dạng gắn liền với tính chất của đất và điều kiện tự nhiên khác
nhau cho nên, đặc biệt mỗi quốc gia đều có sự quản lý nhà n ớc đối với đất đai
nguồn tài nguyên quý giá có hạn này, nhằm sử dụng hợp lý tiết kiệm hiệu quả
cao trong việc khai thác mọi tiềm năng lợi thế của đất đai ở quốc gia mình.
Vấn đề quản lý nhà nớc về đất đai cần đợc xem xét trong mối quan hệ với chủ
sở hữu đất đai và ngời sử dụng đất đai; nhằm đa đến cho ta một quan điểm rõ
ràng xác đáng hơn về quan hệ hai chiều giữa quản lý nhà nớc về đất đai và việc
thực hiện chấp hành các nội dung đó của cơ quan quản lý nhà nớc về đất đai và
ngời sử dụng đất đai. Do tầm quan trọng của đất đai đối với sự tồn tại, phát triển
của xã hội và nó còn là sản phẩm của tự nhiên cũng là sản
đề án môn học chuyên ngành
8
Si n h vi ên: Lê Hữu Dũng kinh tế và quản lý địa chính
k42
phẩm của xã hội ,và cũng nh thể hiện ý chí quyền lực của bộ máy nhà nớc, đại
diện cho lợi ich giai cấp mình cho cả quốc gia nói chung; nên đất đai thuộc sở
hữu toàn dân do nhà nớc đại diện sở hữu đứng ra quả lý đất đai trên phạm vi vĩ
mô quốc gia mình. Dù ở bất kì chế độ chính trị nào : nh chủ nghĩa t bản thì cho là
đất đai thuộc sở hữu t nhân nhng sở hữu t nhân nhng ở đây là một phạm vi giới

hạn , không hoàn toàn mà nhà nớc vẫn là ngời quản lý và quyết định cao nhất
nghĩa là nhà nớc đại diện cho nhân dân sở hữu và quản lý về đất đai .Đối với chủ
nghĩa xã hội nh ở Việt Nam , Trung Quốc thì quy định đất đai là sở hữu toàn
dân do nhà nớc đứng ra làm đại diện sở hữu và quản lý; thực hiên giao đất cho cá
nhân, tổ chức ,hộ gia đình sử dụng đất theo quy định của pháp luật.
Thực tiễn nền kinh tế nớc ta đang trên đà phát triển bắt đầu từ nền kinh tế tập
chung quan liêu bao cấp chuyển sang nền kinh tế hàng hoà nhiều thành phần
hoạt động theo cơ chế thị trờng có sự quản lý của nhà nớc định hớng xã hội chủ
nghĩa thì mối quan hệ xã hội giữa các cá nhân với nhau,cá nhân với tổ chức, tổ
chức với nhau, cá nhân tổ chức với nhà nớc trong quản lý và sử dụng đất đai
ngày càng thể hiện đầy đủ hơn : Trong nền kinh tế thị trờng , đất đai có giá trị
nó đợc coi nh một hàng hoá đem ra mua bán trao đổi, một tài sản dùng để
chuyển nhợng, thế chấp và thừa kế Cũng chính từ sự phong phú yêu cầu của
cuộc sống trong đổi mới và phát triển nền kinh tế của đất nớc đã và đang dẫn
đến sự đa dạng về mục đích sử dụng đất đai; Đây là một biểu hiện tốt của việc sử
dụng đất đai ngày càng có hiệu quả hơn. Tuy vậy vẫn lẫn những vấn đề đáng
quan tâm nh một số cá nhân, tổ chức lợi dụng chỗ hở của pháp luật hoặc vi luật
để thu lợi cho mình mà làm thiệt hại lớn cho xã hội, cho cộng đồng, cũng nh sử
dụng không có hiệu quả đất đai trên góc độ xã hội. Điều này đòi hỏi không
ngừng tăng cờng vai trò quản lý nhà nớc về đất đai và hoàn thiện pháp luật đồng
thời hớng dẫn thi hành chi tiết tốt hơn pháp luật về đất đai nhằm sử dụng đất đai
hợp lý hơn, tiêt kiệm, hiệu quả, góp phần đảm bảo xây dựng một xã hội công
bằng văn minh và dân chủ. Hiến pháp nớc
đề án môn học chuyên ngành
9
Si n h vi ên: Lê Hữu Dũng kinh tế và quản lý địa chính
k42
CHXHCNVN năm 1992 , cụ thể là luật đất đai 1993 đã pháp hoá bằng văn bản
quy định rõ chức năng,nhiệm vụ và quyền hạn của cơ quan quản lý nhà nớc về
đất đai và cũng quy định quyền và nghĩa vụ của ngời sử dụng đất. Sự quản lý nhà

nớc về đất đai đợc thể hiện qua 7 nội dung quản lý nhà nớc về đất đai trong luật
đất đai :
- Điều tra, khảo sát, đo đạc, đánh giá phân hạng đất, lập bản đồ địa chính
- Quy hoạch và kế hoạch hoá việc sử dụng đất
- Giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất
- Ban hành các văn bản pháp luật về quản lý, sử dụng đất và tổ chức thực
hiện các văn bản đó.
- Đăng ký đất đai,lập và quản lý sổ địa chính, quản lý các hợp đông sử dụng
đất, thống kê, kiểm kê đất,cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
- Thanh tra việc chấp hành các chế độ, thể lệ về quản lý và sử dụng đất.
- Giải quyết tranh chấp về đất đai, giải quyết khiếu nại, tố cáo các vi phạm
trong quản lý và sử dụng đất đai.
3 . Chức năng quản lý nhà nớc về đất đai.
Nhà nớc thông qua việc thực hiện chức năng của mình là quản lý về đất đai
mà thực hiện đầy đủ có hiệu quả các nội dung quản lý nhà nớc về đất đai. Định h-
ớng cho các hoạt động quản lý nhà nớc về đất đai là tất yếu khách quan đối với
bất kỳ quốc gia nào . Nó nhằm vào việc bảo đảm lợi ích của giai cấp mình, của
quốc gia mình qua việc xác định các mục tiêu cơ bản lâu dài phù hợp với đờng lối
chính trị của Đảng và qua việc xây dựng cơ chế giải pháp hớng hoạt động của các
ngành, các lĩnh vực, các cấp trên phạm vi quốc gia và thực hiện mục tiêu chung
đó. Trong đó bao gồm : Việc định hớng các mục tiêu là sự thống nhất của đảng
và nhân dân, mỗi cấp cơ sở lại dựa vào mục tiêu chung đó mà vạch ra mục tiêu
riêng cho mình để thực hiện ; định hớng giải pháp luôn gắn liền với mục tiêu,
mỗi mục tiêu phải có hệ thống các giải pháp riêng cho mình để thực hiện đợc và
có hiệu quả cao,mang tính định hớng, bắt buộc trong quản lý nhà n ớc định h-
ớng trong tồ chức thực hiện là bớc
đề án môn học chuyên ngành
10
Si n h vi ên: Lê Hữu Dũng kinh tế và quản lý địa chính
k42

quan trọng để tiến hành các hoạt động thực hiện mục tiêu theo giải pháp đã đợc
định hớng trớc. Vì vậy nó cũng cần đợc định hớng.
Chức năng điều tiết là chức năng thực thi của cơ quan quản lý nhà nớc ; dùng
để điều tiết các hoạt động các nguồn lực sao cho tạo điều kiện cho kinh tế xã hội
phát triển ổn định,nhất trong việc quản lý và sử dụng đất đai hợp lý tiết kiệm có
hiệu quả cao. Chức năng kiểm soát của nhà nớc về đất đai là giám sát, đôn đốc
việc thực hiện theo chính sách, quy định pháp luật đất đai. Kiểm soát để phát
hiện sự mất cân đối, thiều đồng bộ trong quá trình thực hiện các mục tiêu phát
triển kinh tế xã hội cuả các cấp các nganh để nhà nớc điều chỉnh, bổ sung hoàn
chỉnh. Nó còn là công cụ giám sát hoạt động quản lý của cơ quan chuyên trách
nhà nớc về đất đai theo quy định của pháp luật nhằm đảm bảo công bằng xã hội.
Dựa vào công cụ kiểm soát của mình nh công cụ quản lý vĩ mô (luật , chính
sách, kế hoạch ), các quy định chuẩn mực quốc gia hay quốc tế trong các loại
hoạt động, sản phẩm ( các loại đất đai, khung giá đất, thuế suất cho từng loại sản
phẩm trên đất, tiêu chuẩn về xây dựng nhà ở theo quy hoạch, đo đạc, kỹ thuật ),
băng các thiết bị dụng cụ và tiềm lực vật chất của mình mà nhà nớc tiền hành
thực hiện các nội dung kiểm soát có hiệu quả ( kiểm soát về công tác tổ chức,
kiểm soát các quá trình kinh tế, kiểm soát các hoạt động xã hội, kiểm tra với việc
bảo vệ môi trờng ).
Cùng với viêc xem xét nội dung quản lý nhà nớc về đất đai và xem xét chức
năng quản lý nhà nớc về đất đai thì ta thấy rõ đợc vai trò cần thiết của nhà nớc
trong việc quản lý đất đai. Nhất là trong điều kiện nền kinh tế thi trờng thì nó có
ý nghĩa to lớn đến việc phát triển ổn định kinh tế xã hội vì đã thúc đẩy yếu tố đất
đai tham gia mạnh mẽ vào sản xuất, vào thị trờng nh một hàng hoá đặc biệt ngày
càng đợc sử dụng hợp lý, tiết kiệm, hiệu quả cao hơn. Tất cả các hoạt động của
nhà nớc tác động lên đối tợng đất đai là cần thiết , vì đất đai là tài nguyên chung
của xã hội mà nó có giới hạn do đó lại càng cần sử dụng có hiệu qủa, không lãng
phí. Các hoạt động đó phải đảm bảo dựa trên nguyên tắc quản lý nhà nớc về đất
đai làm căn cứ hoạt động ( nguyên tắc đảm bảo sự kết hợp quyền sở hữu và sử
đề án môn học chuyên ngành

11
Si n h vi ên: Lê Hữu Dũng kinh tế và quản lý địa chính
k42
dụng đất đai và nhà ở ; đảm bảo sự kết hợp hài hoà các lợi ích ; đảm bảo tiết kiệm
và hiệu ).
Sự cần thiết phải quản lý nhà nớc về đất đai không chỉ nhằm mục đích sử
dụng có hiệu quả kinh tế cao mà còn là một nhiệm vụ một chức năng thể hiện
quyền lực cùa nhà nớc đối với quản lý kinh tế xã hội nói chung đến đối tợng đất
đai nói riêng.
III . các nhân tố của công tác quản lý.
1. Quy hoạch đất đai.
- Khái niệm : Quy hoạch đất đai là việc nhà nớc bố trí xắp xếp các loại đất
cho các đối tợng sử dụng theo các phạm vi không gian và trong từng
khoảng thời gian nhất định, với mục đích phục vụ tốt nhất cho chiến lợc
phát triển kinh tế xã hội của đất nớc và cho phép sử dụng hợp lý, có hiệu
quả các yếu tố đất đai.
- Vai trò: quy hoạch đất đai là công cụ quản lý quan trọng và là nội dung
không thể thiếu đợc trong công tác quản lý đất đai. Vai trò của công tác
quy hoạch đất đai thể hiện về các vấn đề sau đây:
+ Quy hoạch đất đai đảm bảo cho sự lãnh đạo, quản lý tập chung thống nhất
của nhà nớc.
+ Quy hoạch đất đai là căn cứ quan trọng cho việc xây dựng kế hoạch sử dụng
đất đai và xây dựng nhà ở
+ Quy hoạch đất đai tạo điều kiện sử dụng đất đai hợp lý.
+ Quy hoạch đất đai tạo điều kiện cho việc tính thuế xác định giá cả các loại
đất hợp lý
2. kế hoạch hoá.
Kế hoạch về đất đai bao gồm xác định phong hớng mục tiêu, các chỉ tiêu về sử
dụng đất đai cũng nh các biện pháp cần thiết để đạt đợc mục tiêu đó một cách có
hiệu quả nhất.

Nớc ta từ khi chuyển sang cơ chế thị trờng, thì tính chất của công cụ kế hoạch
hoá nền kinh tế quốc dân đã có sự thay đổi. Từ kế hoạch hoá mang tính chất trực
tiếp, bắt buộc, sang kế hoạch hoá mang tính gián tiếp, hớng dẫn. Tuy nhiên dù
đề án môn học chuyên ngành
12
Si n h vi ên: Lê Hữu Dũng kinh tế và quản lý địa chính
k42
tính chất của công cụ kế hoạch thay đối, nhng vai trò của nó trong công tác quản
lý nhà nớc nói chung và quản lý đất đai nói riêng vẫn rất quan trọng. Điều này
thể hiện ở các điểm sau đây.
- Kế hoạch về đất đai là công cụ quan trọng nhằm đảm bảo sự lãnh đạo chỉ
đạo tập chung thống nhất của nhà nớc
- Kế hoạch về đất đai cho phép sử dụng hợp lý, có hiệu quả nguồn lực về đất
đai.
- Kế hoạch về đất đai là công cụ để điều tiết các hoạt động liên quan đến đất
đai của các tổ chức và cá nhân phát triển đúng hớng
- Kế hoạch về đất đai là cơ sở để đảm bảo thực hiện chiến lợc phát triển kinh
tế và quy hoạch phát triển kinh tế xã hội
3 . Công cụ tài chính.
3.1 Khái niệm :
Tài chính là một phạm trù kinh tế gắn liền với các hoạt động kinh tế dới
hình thức vận động cuả giá trị. Có rất nhiều cách diễn đạt khác nhau về tài chính.
ở đây tài chính có thể hiểu nh sau :
Tài chính là tổng hợp các mối quan hệ kinh tế phát sinh trong quá trình tạo lập,
phân phối và sử dụng các nguồn lực tài chính của các chủ thể kinh tế, xã hội
3.1 Vai trò :
Là công cụ để các đối tợng sử dụng đất đai và nhà ở thực hiện nghĩa vụ và
trách nhiệm của họ. Nhà nớc thông qua công cụ thuế để tác động tới các đối tợng
sử dụng đất đai và nhà ở thấy đợc nghĩa vụ và trách nhiệm của họ trong việc sử
dụng các yếu tố về đất đai và nhà ở, cũng nh nghĩa vụ và trách nhiệm của họ đối

với nhà nớc. Các đối tợng sử dụng nhiều hay ít đất đai và nhà ở đều phải có nghĩa
vụ đóng thuế cho nhà nớc theo luật định.
Tài chính là công cụ quản lý quan trọng cho phép thực hiện quyền bình
đẳng giữa các đối tợng sử dụng đất đai nhà ở và kết hợp hài hoà các lợi ích
Tài chính là công cụ quan trọng thúc đẩy các tổ chức và cá nhân sử dụng đất đai ,
nhà ở tiết kiệm và hiệu quả. Bằng các công cụ thuế giá cả , nhà n ớc sẽ thúc đẩy các
đối tợng sử dụng đất đai, nhà ở phải tự điều chỉnh nhằm lựa chọn phơng hớng, mục tiêu
đề án môn học chuyên ngành
13
Si n h vi ên: Lê Hữu Dũng kinh tế và quản lý địa chính
k42
,quy mô, diện tích, vị trí sao cho phù hợp với các điều kiện của họ để nâng cao hiệu
quả.
Tài chính là công cụ cơ bản để nhà nớc tăng nguồn thu ngân sách. Thông
qua các chính sách và thực hiện các chính sách nh thuế, lệ phí, giá cả sẽ cho
phép nhà nớc có nguồn thu đáng kể cho ngân sách của mình.
Thông qua công cụ tài chính nh lãi suất tiết kiệm và thành lập quỹ chuyên
dùng, nhà nớc khuyến khích các tổ chức, cá nhân đầu t phát triển quỹ nhà ở và
các cơ sở hạ tầng nhằm giảm bớt gánh nặng tài chính cho nhà nớc và góp phần
tăng cờng quỹ nhà ở cho dân c.
4 . Công cụ luật pháp.
4.1 Vai trò của pháp luật trong quản lý đất đai.
Luật pháp là công cụ quản lý khồn thể thiếu đợc của nhà nớc. Từ xa đền nay
nhà nớc luôn thực hiện quyền cai trị của mình, trớc hết bằng luật pháp. Nhà nớc
dùng luật pháp tác động vào ý chí của con ngời để điều chỉnh hành vi của
con ngời. Đối với công tác quản lý nhà nớc về đất đai luật pháp có vai trò chủ yếu
sau đây:
- Duy trì trật tự và an toàn xã hội trong lĩnh vực đất đai và nhà ở .Đất đai và nhà
ở là yếu tố gắn chặt với lợi ích vật chất, tinh thần của tổ chức và cá nhân do
đó rất rễ nảy sinh nhiều mâu thuẫn phức tạp. Trong các mâu thuẫn đó nhiều

trờng hợp phải dùng đến luật pháp để cỡng chế mới giải quyết đợc. Nh vậy
luật pháp là công cụ quan trọng nhằm duy trì trật tự và an toàn xã hội.
- Luật pháp là công cụ bắt buộc các tổ chức và cá nhân thực hiện nghĩa vụ
thuế và nghĩa vụ khác. Nghĩa vụ của các tổ chức và cá nhân sử dụng đất
đai và nhà ở, trớc hết là nghĩa vụ thuế có tính chất bắt buộc. Song, không
phải lúc nào nghĩa vụ đó đều đợc các tổ chức cá nhân tự giác thực hiện.
Điều này không những để duy trì trật tự xã hội, mà còn để cho các tổ chức
và cá nhân sử dụng đất đai nhà ở thấy đợc trách nhiệm và nghĩa vụ của
mình.
- Thông qua công cụ luật pháp nhà nớc đảm bảo sự bình đẳng, công bằng
giữa các tồ chức và cá nhân sử dụng đất đai và nhà ở cũng nh đảm bảo sự
đề án môn học chuyên ngành
14
Si n h vi ên: Lê Hữu Dũng kinh tế và quản lý địa chính
k42
kết hợp hài hoà các lợi ích. Trong luật pháp,thông qua những điều khoản
bắtbuộc, thông qua các chính sách miễn giảm thởng phạt cho phép nhà
nớc thực hiện quyền bình đẳng cũng nh giải quyết tốt mối quan hệ về lợi
ích trong lĩnh vực đất đai và nhà ở giữa các tổ chức và cá nhân.
- Luật pháp là công cụ tạo điều kiện cho các công cụ quản lý khác, các
chính sách chế độ của nhà nớc thực hiện có hiệu quả hơn. Thông qua việc
giám sát, kiểm tra, sử phạt khen thởng công cụ luật pháp với chức năng
canh giữ điều chỉnh, và sử lý sẽ tạo điều kiện cho các công cụ chính sách,
chế độ nhà nớc thực hiện an toàn thuận lợi hơn và có hiệu quả cao hơn.
4.2 Các công cụ luật pháp chủ yếu trong quản lý đất đai và nhà ở
Hệ thống luật của nớc Cộng Hoà Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam có liên quan
trực tiếp hoặc gián tiếp đến lĩnh vực quản lý về đất đai và nhà ở có rất nhiều loại
khác nhau nh: Hiến pháp ; Luật pháp về đất đai; Pháp lệnh về đất đai và nhà ở ;
Các thông t, Chỉ thị của nhà n ớc Trung ơng và của các chính quyền địa phơng ,
của các bộ, ngành có liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến đất đai và nhà ở

đề án môn học chuyên ngành
15