Văn hóa và vai trò của văn hoá trong kinh doanh

A. phần mở đầu
Văn hoá là một phức hợp hoá bao gồm nhiều vấn đề mà chỉ với ý nghĩa là
một hoạt động của đời sống tinh thần thì nó mới có vị trí độc lập , còn với các ý
nghĩa khác thì nó vừa biểu hiện, vừa đan xen vào các biểu hiện khác của xã hội
loài ngời.
Đã có không ít những doanh nghiệp và cá nhân do thiếu hiểu biết mà cho
rằng văn hoá đứng ngoài, không ảnh hởng gì tới lĩnh vực kinh doanh và cho
rằng văn hoá là do kinh tế trợ cấp. Nh vậy họ sẽ không thấy đợc vai trò của văn
hoá đối với kinh doanh. Với họ, văn hoá không đem lại lợi nhuận và giữa văn
hoá với kinh doanh không có gì liên hệ với nhau. Ngoài ra, cũng có những ngời
nhận thức đợc vai trò của văn hoá trong kinh doanh, nhng lại không biết vận
dụng nó vào kinh doanh nh thế nào cho hợp lý. Chính vì vậy tiểu luận của em
đợc viết với đề tài: Vận dụng văn hoá vào kinh doanh nh thế nào để có hiệu quả
.
Bài tiểu luận này đợc triển khai theo các phần chính nh sau:
I. Văn hóa và vai trò của văn hoá trong kinh doanh .
II. Vận dụng văn hoá vào kinh doanh nh thế nào để kinh doanh có
hiệu quả .
b. nội dung
I. Văn hoá và vai trò của văn hoá trong kinh doanh .
1. Khái niệm về văn hoá .
Hiện nay ngời ta thống kê đợc khoảng trên 360 định nghĩa về văn hoá. ở
Việt Nam thì văn hoá (culture) đợc định nghĩa là toàn bộ những giá trị vật
1
chất, tinh thần đợc tạo ra trong lịch sử (từ điển tiếng việt thông dụng NXB
Giáo dục).
Vào năm 1871 Ed Ward Burnett Tylor đã đa ra một định nghĩa cổ điển,
theo đó văn hoá bao gồm mọi năng lực(capabilities) và thói quen, tập
quán(habits) của con ngời với t cách là thành viên của xã hội. Có thể nói văn
hoá là mẫu hình nhất thể hoá về tri thức, tín ngỡng và hành vi của con ngời.
Với định nghĩa đó, văn hoá bao gồm ngôn ngữ t tởng, tín ngỡng, phong tục, tập

quán và các yếu tố khác có liên quan đến con ngời . Văn hoá mang tính chất
động, là một quá trình, có sự tích luỹ, làm giàu cho trí tuệ đó cũng là quá trình
chọn lọc một cách tự nhiên về tri thức và những điều còn lại trong trí tuệ, trong
t duy, trong phong cách sống.
Các yếu tố văn hoá tồn tại trong một doanh nghiệp vừa là sự phản ánh
các giá trị văn hoá chung của một xã hội vừa đợc cấu thành từ các nhóm ngời
khác nhau về nguồn gốc văn hoá cùng hoạt động với nhau trong một tổ chức.
Trong kinh doanh hiện đại, môi trờng văn hoá đợc đặc biệt quan tâm và
đề cao. Môi trờng văn hoá càng trở nên quan trọng hơn trong các doanh nghiệp
liên danh, bởi vì ở đó có sự kết hợp văn hoá của các dân tộc, các nớc khác
nhau. Mỗi doanh nghiệp thờng có những văn hoá riêng. Những doanh nghiệp
thành công thờng là những doanh nghiệp chú trọng xây dựng, tạo môi trờng
văn hoá riêng biệt khác với các doanh nghiệp khác(trang 25-Giáo trình triết học
Mác- Lenin).
2. Vai trò của văn hoá trong kinh doanh .
`Khi mục tiêu về tăng trởng kinh tế đặt ra mà tách rời với môi trờng văn
hoá thì kết quả thu đợc sẽ rất khập khiễng, mất cân đối cả về kinh tế lẫn văn
hoá, đồng thời tiềm năng sáng tạo của mỗi dân tộc sẽ bị suy yếu đi rất nhiều.
Điều đó cho thấy rằng kinh tế không thể phát triển lành mạnh và lâu bền nếu
2
thiếu nền tảng văn hoá. Chính văn hoá đã là một động lực quan trọng thúc đẩy
sự phát triển kinh tế(sách thực hành triết học).
Nếu lợi nhuận chia cắt con ngời phân hoá xã hội thì văn hoá lại đóng vai
trò kết nối con ngời với nhau.
Bản thân hoạt động kinh doanh, dới mọi hình thức là một hoạt động văn
hoá, bởi nó đáp ứng nhu cầu cần hởng thụ hay thởng thức của con ngời .
Yếu tố văn hoá trong kinh doanh chính là hoạt động đem lại cái đẹp cái
tiện nghi tới mọi ngời.
Yếu tố văn hoá trong kinh doanh còn thể hiện sự giao lu văn hoá giữa
các vùng của mỗi nớc, giữa các liên quốc gia và có tính toàn cầu mà sản phẩm

là phơng tiện chuyển giao các thông tin về văn minh và tiến bộ xã hội từ nớc
này sang nớc khác(Giáo trình thực hành triết học ).
Văn hoá và kinh tế là hai lĩnh vực có tác động qua lại với nhau. Không
thể có văn hoá suy đồi mà kinh tế phát triển. Văn hoá bao giờ cũng là động lực
quan trọng cho phát triển kinh tế; mặt khác kinh tế phát triển là mảnh đất màu
mỡ đầy thuận lợi cho sự phát triển văn hoá. Để có thể thấy đợc phần nào về vai
trò của văn hoá với kinh doanh ta lấy ví dụ, nếu ta kinh doanh về bảo hiểm
nhân thọ thì ta không thể thu đợc lời lãi gì nếu kinh doanh ở đất nớc A Rập
Xêut vì ở nớc này không đợc bảo hiểm nhân thọ trừ trờng hợp đặc biệt đối với
ngành dầu khí có nhiều rủi ro. Ngời Hồi giáo có bộ luật Sharia, bộ luật này
không cho phép đa các tợng vào các mẫu quảng cáo hay hình phụ nữ khêu gợi
(trang 68-Văn hoá kinh doanh của GS. TSKH Phạm Văn Nghiên- NXB Lao
động).
Ngoài ra, tính hiệu quả của doanh nghiệp phụ thuộc rất lớn vào yếu tố
văn hoá. Nét văn hoá trong doanh nghiệp tạo ra lợi thế cạnh tranh rất lớn cho
các doanh nghiệp. Nó ảnh hởng trực tiếp, to lớn đến việc hình thành mục tiêu,
chiến lợc và chính sách; đồng thời cũng tạo thuận lợi cho việc thực hiện thành
3
công chiến lợc đã lựa chọn của doanh nghiệp (trang 25 Giáo trình triết học
Mác- Lenin).
II. Vận dụng văn hoá vào kinh doanh nh thế nào để kinh doanh
có hiệu quả.
1. Thực trạng văn hoá trong kinh doanh ở Việt Nam hiện nay.
Tình trạng làm hàng giả và thiếu trung thực trong kinh doanh ở các
doanh nghiệp của chúng còn rất nhiều.Vào tháng 5 năm 2001 thị trờng gas ở
Thành phố Hồ Chí Minh do giá gas cao nên để kiếm lời, nhiều cửa hàng bán lẻ
đã tìm mua loại bình gas lớn từ 40kg đến 50kg với mức giá rẻ hơn khoảng
200đ/kg, rồi chiết sang các bình nhỏ loại 12kg và 13kg. Mỗi bình khi chiết
sang đều bị thiếu khoảng 1kg(Tiền & hàng TBKT-số 57,ngày
11-5-2001).Với cách kinh doanh nh vậy thử hỏi là có văn hoá trong kinh doanh

hay không, liệu rằng có thể kinh doanh lâu dài đợc không? Hay nh cách kinh
doanh của một nhà hàng bán ốc luộc ở Hà nội.Thay vì ốc nhồi luộc thì lại là ốc
bơu vàng luộc vừa hôi vừa không an toàn về sức khẻo của khách hàng (Tiền&
hàng-TBKT số 13ra ngày 30-1-2002).
Một điều rất rõ ràng là ở Việt nam còn không ít những nhà kinh doanh
cha biết vận dụng phạm trù văn hoá vào kinh doanh để thu đợc lợi nhuận lâu
dài, chứ không phải là lợi nhuận trớc mắt . Lấy ví dụ nh sản phẩm xe máy
Wave do Việt Nam sản xuất đợc quảng cáo với giá bán là 10.990.000VNĐ
nhng khi nhận thấy hàng bán chạy thì các chủ đại lý lại bán với
giá13.000.000VNĐ. Đó là cách làm ăn không trung thực. Bao giờ sản phẩm
Made in Vietnam mới thật sự gây đợc lòng tin tuyệt đối với khách hàngViệt
Nam và quốc tế? (trang 65-Văn hoá kinh doanh của GS. TSKH Phạm Văn
Nghiên- NXB Lao động).
4
Nguyên nhân của thực trạng trên.
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên song chủ yếu là do các
doanh nghiệp của chúng ta cha quan tâm đến phạm trù văn hoá trong kinh
doanh nhất là phạm trù văn hoá kinh doanh.
Ngoài ra, có những doanh nghiệp chạy theo lợi nhuận đơn thuần mà bỏ
rơi tính văn hoá trong kinh doanh.
Bên cạnh đó có những doanh nghiệp nhận thức đợc nhng lại không biết
cách vận dụng phạm trù văn hoá vào doanh nghiệp mình nh thế nào .
Đặc biệt là từng thành viên trong doanh nghiệp cha đợc giáo dục nhiều
về vấn đề văn hoá trong kinh doanh nhất là văn hoá kinh doanh.
2. Vận dụng văn hoá vào kinh doanh nh thế nào để kinh doanh có hiệu quả.
Mỗi cá nhân trong mỗi doanh nghiệp cần phải nhận thức và đợc giáo dục
về văn hoá nhất là văn hoá kinh doanh vì văn hoá kinh doanh, là việc sử dụng
các yếu tố văn hóa vào trong hoạt động kinh doanh của chủ thể, là thứ văn hoá
mà chủ thể tạo ra trong quá trình kinh doanh và hình thành lên văn hoá kinh
doanh . Văn hoá kinh doanh của doanh

nghiệp là sự tổng hoà nét văn hoá của từng thành viên trong doanh
nghiệp . Mỗi doanh nghiệp cần tạo riêng cho mình một nét văn hoá kinh doanh,
phải coi đó nh là tấm thẻ căn cớc để khách hàng nhận ra doanh nghiệp mình .
Biết kết hợp hài hoà nét văn hoá tồn tại trong mỗi thành viên với môi tr-
ờng văn hoá nơi mình kinh doanh .
Phải chọn lựa những tiêu chí để hình thành lên văn hoá kinh doanh cho
doanh nghiệp mình. Những tiêu chí này phải phù hợp với doanh nghiệp mà
mình kinh doanh.
5