GIẢI THƯỞNG KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ TẠI VIỆT NAM

, BA

R A N G A Y baZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

1 · 5 · 5 ~ 2 0 0 2 fedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

•

C h e d i) a n u o n g
ch o n g ta n g h u yet tip
t£ !iH o a K y.l!i)t cu i)c ctich 1 T U !n g

t~ iX lis';
H a m b u rg er

...


..

N

TRONG baZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
s 6 NAy:fedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

I KHUAH~~INH

.'6 1 /1 # #
T6ng k~t Hiji th!

,

sang tea kj thu~t

roen

HAIPHONG

qu6c (2001.-2002)

CO QUAN CUA LIEN HI~P cAe HOI KHOA H~CKY THU4T THANH PHO HAl PHONG

giai thwng sang teo
khoa n o c - cong ngh~
Vi~t Nam 2001. va Ie
phat dijng Hiji thi sang

tea kj thu~t (20022003) va g;ai thwng
sang tea khoa htJc -

_ 'i,,!# _

.-.....

"",.

CONG TRINH D II THI GIAI THUO'NG SANG T~O

.

.

KHOA HOC· CONG NGHE VIET
. NAM 2001
• 'lid ill,1

ctm g ngh~ Vi~t Nam

C o n g trin h

2002 t~i thanh ph6

G ia i th tid n g
khoa

Hai Phimg

.•..

If

d lj th i

s a n g t~ o

h C } c- c o n g n g h ~

V i~ t N a lo - N g h ie n c u n
c h ~ t~ o th i~ t

hi

x n ;it h 9 P C a rto n
3

Id p

va

5

san
song,

Id p

.,Xl,)iI!'
G ap m ijt giai phap v ~ nuoc sinh ho~t
cho bij tliji 6' tlao

·,li,tlE '

.'bi,,@ .
C o n g ty

th iit h i

va xay

liip

( T 6 n g C o n g ty x a y d ir n g
B ach

DA TRO' THANH

NGUON L I / C

A N H B iA

cdu

" iid # l.

1:

K ro l h o a t d rn g

tren c6 n g tru a n g xd y dung
n h a m a y xi m a n g S a ~ M a i

chO ng #ing

phat trit~n

',li,I# I'

D ~ n g ) : zyxwvutsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
ehe d(i an uO ng

NO.

SANG
T, ~ O
_
I

C an

D~c diEftmdia hinh va qua trinh
vung dit Hai Phong

huUet-

t-qf ..H o a K i)

.

ap

P huong huong hO Q tdQ ng xuat nhQ p khau
Ii nuoc to giai dO Q n 2002 - 2005


1.600- 1.900 gio nang,nang
ben neo d~u thuan tien va
LoiBAlo a zyxwvutsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
so~n:jihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
nhieu vao cac thanq 5-7 va
an toan cho tau thuyen, Canh

Chung

toi xin trich dang

quan thien nhien Hai Phonq
vua phong phu va da danq,
Thenh diibaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
M o c a o tqi HQi thilo
v u a tieu bieu va dc;ic s a c . chi
khoa hoc v6 lich su Hai
tren dja ban cua mot thanh
Phong to' chuc ngay 30-3ph6 rna co ca nul rung, hang
2002 tel Trung tam khoa hoc
dqng,
song
hcl,
dclng
xii hQi Nhan van Hai PhOng.
bang,bien ca va hai dao, t9 0
cong trinh cue TS. Trfm Due

.

10 va it nang nhat vao thanq
2 va 3. T6ng luqng bUC X9 ca
narn 105- 115Kcal/cm2, cao
nhat vao cac thanq 5,8, thap
nhflt vao thanq 2. Can bang
buc X9 narn 65- 70Kcallcm2.
Nhi~t d¢ khong k h l trung binh

mua phun anh huang san
xuat va doi s6ng. Hang narn
co 24 ngay mira phun va 1520 ngay s ir o n q rnu. Mua
phun xuat hi$n vao thanq 124, nhi~u nhat vaocac thanq
2,3, t9 0 nen tranq thai am
uot,nhi€lu khi kern theo lanh
buot. Suong rnu chu yllu ~ao

~ua. r ' n b

'e
ii ' n b Y I
,b a t tr ie n Y a ln , la t H I '
Ie

lio n ,

TS TRAN Due THANH
PMn v!~n Hai dltong hoc t~! Hai Phong
246 ph6 D il Nang, thanh phO Hal Phong
Tel: 32-760602; Fax: 31-761521; E-mail:
I

.:.

M ODAU
Thanh ph6 Hal Ph6ng
narn trong h~ toa d¢ dia 1'1
20°30'39"- 21°01'15"
vi d¢

bac va 106°23'39"107 0
08'39" kinh d¢ Dong. V~ p h ia
bac va dong bac, Hai Phonq
giap tinh Quang Ninh doc
theo song Da B9Ch va B9Ch
Dang, phia tay bac giap tinh
Hal Duong, tay nam qiap tinh
Thai Binh dQCtheo song Hoa
va song Thai Binh. Bo bien
Hai Phonq co chleu dai co
ban 60 km voi 5 cua song
chinh la L9Ch Huyen, Nam
Trieu, L9Ch Tray, Van Uc va
Thai Binh. T6ng dien tich dM
W nhien cua thanh ph6 la
1.515 km2, trong do co 163,6
km2 la dien tich cac dao, bao
gom cum dao Cat Ba va Long
Chau, cac dao B9Ch Long Vi,
Hen Dfiu va Cat Hal. Ban dao
Do Son nho ra bien nhu mot
ranh gioi tl,l nhien phan chia
bo bien Hai Ph6ng thanh hai
vung khac nhau.
Thanh ph6 bien Hai phong
co mot vi tri thuan loi d6i voi
phat trie~ kinh t~ xah¢i va co
'1 nghia dc;ic bi~t quan trQng
d6i voi an ninh va qu6c
ph6ng.Hai Ph6ng chi cach

thu do Ha Noi 1OOkm, co di~u
ki~n giao th6ng thu~n Mn,ke
ca duong thuy, duong b¢,
duong sat va hang khong.
Day la vung chuyen tillp giO'a
d6ng bang chau th6 song
H6ng va vung nui ven bo
Dong bac. Dia hinh vung bien
ven ba kha kin s6ng gio,
luong 19ch sau,r¢ng va nhi~u

narn la 23,9 0 C, trung binh
mua dong, khoanq thanq 114, co khi dlln thanq 6, mat d¢
mua he 27,9 0 C,mua
-dong
suong m u cao tU 5-8 gio sang.
19,8 0 C , cao nhat ta 38,6 0 C
Canq ra nqoai khcl, s6 nqay
(3-8-1985)
va thap nh€lt
suonq rnu canq tang. Suong
6,6 0 c (21-11-1996).
T6ng
mu ph6 bien cac dao da voi,
nhle t ca narn 113 8.000lam tarn nhin rfit thap, co khi
Lanh nha t va o
8.500 0 C.
thanq 1 (16.5 0 C), nong nhfit
chi vai met, gay nhieu tra nqai
vao thanq 8 (28.5°C).

cho giao thong.
Luqng mua
Hal Ph6ng
Giang kha ph6 bien, moi
nuoc
thuoc loai trunq binh
narn 100- 120 nqay, co h~u
ta, khoanq 1.500- 1.800mm/
hllt cac thanq, nhung tap
narn, voi 120 nqay co rnua
trung vao rnua he, thuong
chieu sau v~ lich su va van
trong narn. Mua mua trunq
xuat hien vao chleu t6i hoac
hoa voi nhO'ng nh6m cu dan
rnua he nonq.keo dai trong
sang sorn va doi khi co kern
tu hau ky da cO, nhO'ng c¢ng
thanq 5-10, c'hillm 80-90%
mua da. Hal Ph6ng ta noi
d6ng nguoi Vi~t c6 cho dlln
luqng rnua ca narn va mua
xuat hien cac con 16c Ion co
cac nhorn cu dan kinh tll rnci
nhieu nhfit vao cac thanq 7,
sue tan pha rnanh, doi khi
vua dinh cu tren d~t khai
8,9,
cao
nhflt

thanq
B.Mua
gay thiet ha i nf! ng n6 v6
hoanqlan bien.
kho nr thanq 9 dlln thanq 4
nguoi va tai san. Trung binh
1- NHAN TO ANH HUONG
narn sau, co ban trunq mua
moi narn co 1,5 con bao d6
DEN SUPHAT TRIEN VUNG
lanh va rnua it nh~t vao
b¢ true tillp va 3-4 con gay
DAT HAl PHONG
thanq 12 va thanq 1, chu
anh huang. Bao thucnq xuat
1 - Khi hau
yllu la mua phun. D¢ am
hien vao cac thanq 6-10, tap
ven bien
Hal Ph6~g narn fedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
tuong d6i trung binh narn
trung vao thanq 7-8, hay kern
vung nhiet doi gio mua. Mua
85%, co xu huong tang d~n
theo mua Ion keo dai, gi6
he nong fim trung vao mua
tU bac xu6ng nam, tU ngoai
m~nh va doi khi ca nuoc
gio tay nam voi cac huang
khoi vao dflt li~n, th~p (73dang. Bao gay nuoc dang

thinh hanh dong va dong
77%) vao thang
10 d~n
trung vao ky tri~u cuong co
nam, thuong co bao va ap
thang 1, cao nhflt (90-91%)
the gay song Ion lam va de
thfip nhi~t doi voi t6c d¢ gio
khi co mua phun vao thang
bien va gay ng~p mc;in tren
d~t 35-50m/s
(dia chi Hai
3 va thang 4.Luqng b6c hoi
di~n r¢ng. Do la truong hqp
Ph6ng,
1990). Mua dong
trung binh 700- 750mm/
con bao Kate do b¢ vao ng~y"
trung vao mua gio dong bac
nam, th~p hon nhi~u so voi
25 thang 9 nam 1955 da gay
voi cac huang thinh hanh la
luqng mUa.
tham hQa kinh hoang cho dan
bac, dong bac. Trong nam,
Vao cac thang mua dong,
cu ven bo Bac B¢, trong do
gio dong uu thll trong cac
moi
thang co 3-4 dqt, co

co Hai Ph6ng.
thang 12-4, t6c d¢ trung binh
thang 5-6 dqt gio mua dong
5.4-5,9m/s; gio dong nam va
Dia hinh co anh huang r~t
bac, moi dqt keo dai 3-5 ngay.
nam uu thll vao cac thang 5ro dlln vi khi h~u Hai Ph6ng.
Gio dong bac th6i dQc bo
8, trung binh 5,5-6m/s va gio
Vao thOi gian thang 12-1 cua
bien, suc gio rfit m9nh, nhi~u
bac va dong bac uu thll vao
gio mua dong bac 19i thinh
khi d 9 t dlln cfip 7 ,8,ngang ap
thang 9-11, trung binh 5,6hanh gio huang dong. V~ mua
thfip"'hi~t dol. Gio mua dong
6,3m/s.
gio tay nam, }lio thinh himh
bac kem theo gia I~nh va
Hang nam Hai Phong co
(Xem tiep tra n g 14)

nen m¢t buc tranh thu nho
cua dfit nuoc. Nhieu su kien
lich su quan tronq va 'nhi~u
di tich khao c6, van hoa d¢c
dao tap trung va quy tu tal
day. Hal Phonq.co chieu sau
v~ lich su tu nhien, co nhO'ng
khu dfit c6 n6i cao da hang

tram trieu nam, c6 nhO'ng
vunq dM phu sa tre dang
hang ng~y b6i lfin ra bien.
Chinh vi thll, Hal Ph6ng co

a

a

a

a

.

j


~~~~:~~~t~
•• CBA' i e m

·1141

jihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

I ,a lI in " y j q u a t r in " ,lI a t t r ie n ..•

(T iip th eo tra n g 1 3 ) zyxwvutsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
Song Thai Binh tiep tuc phan
nhanh cua song nay ngay

lai la hvang dong nam va nam

vao cac thanq 5-8. Dia hinh dao
chan lam cha che dQ gio bien-

luc dia trong ngay khong tieu
bieu nhu vunq bien ha Milln
Trung, noi chieu t6i co qio rilt
manh tU bien thoi vao va sang
som co gio tU luc dia thoi fa.
Vaa rnua he, cac dao da
voi ban nqay h~p thu nhiet
manh va tea nhiet manh va
to~ nhiet vao chi~u t6i gay
nong ai a. Hien tuonq suonq

thanh hai nhanh la Thai Binh
va Van lIc truce khi do ra

canq boi can, suy tan.
Toc dQ dong chay tren cac
song trung binh 0,4-0,6 mIs,
khi co 10 dat toi 1,8-2,5m/s.

Do

vunq bien tay nam
Son.
Den khoanq Ben Trillu, each
bien chunq 48km, song Kinh

Th~y phan thanh hai nhanh
chinh la song Da Bach va
song Kinh Thay, Giln den sat
bien,hai nhanh nay hop luu
va r6i lC1i phan luu thanh
song Chanh do ra c ir a l.a c h

Ml!c nuoc trung binh tren cac
song so voi rnuc bien thap
nhat tal Hon Dau khoanq
210- 256cm, co the v u o t 4,5m
khi co 10,anh hvang cua thuy

Huyen, song Bach Dang do
ra cua Nam Trieu, song Carn
rnu d~y d~c va kea dai
Cat . v a song l.a c h Tray do ra c u a
Ba l.a c h . T u narn 1981, do
Ba- H<;ILong cOng lien quan
dap d~p Dinh v a , ntfoc song
d§n su hC1 nhie t nhanh,
Carn don ca qua kenh Dinh
ngvng lanh cua cac kh6i nulv a do ra cua Nam Trieu,
daa da voi vao rnua xuan co
Trang h~ thong song Bach
do am caa, taa nen tam nhin
Dang, can co mot s6 nhanh
r~t thap tren mat bien.
noi ngang nhu song Tam B<;Ic
2- Thuy van s6ng va hili

noi C~m va l.a c h Tray, song
van
RU9t Lon noi song C~m voi
2 .1 - T h d y va n so n g .
song Bach Dang va mot so
H~ th6ng dong chay song
nhanh phu khac. Ngaai ra,
Hai Phonq thuoc phan ha luu
can co song Yen t.ap bat
cua h~ thong song Thai Binh
ngu6n tu vunq nul Quang
ket noi voi nhanh song LUQc
Ninh, ra den bien phan thanh
thuoc h~ thong song H6ng
hai nha nh la song Binh
(Nguyen VitJt PhO.baZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
1 9 8 4 ; Dja

a

I

chi Hai Phong, 1990). Cac
cua chinh do ra bien Ia Lach

Huyen, Nam Trieu, Carn,
LC1ChTray, Van lIC, Thai
Binh.
Ngaai ra can co cac nhanh
song Gia, song D a D Q , song

Tam B<;Ic, song Hoa, song
Moi, song Mia. Hai Phang co
mQt so kenh daa,ma quan
trQng hon ca la kenh Dinh VO
va song Moi. Kenh Dinh VO
dVQc daa vaa nam 18881900 nham
lu6ng cha tau
bien qua cua Nam Tri~u vaa
Cang Hai Phang. Song Moi
dvoc daa vaa nam 1936 nham
mci thong tuyen dvong thuy
W bien qua song Van lIc

ma

sang song LUQc va vaa song
Nam Dinh de ngvQc dong
len Ha Noi.
H~ th6~g song B<;IchDang
la bQ ph~n hC1Ivu cua h~
thong song Thai Binh bat
nguon tU vung nui Dong Bac.
Cac song Ll,lc Nam, Thvong,
C~u va Duong sau khi hqp
Ivu
g~n Pha L<;Ii,cach bien
90km da phan thanh hai
nhanh chinh la song Kinh
Th~y va song Thai Binh.

a

Huonq do ra vinh H<;IL ong va
song Ganh Sy do ra cua Lach
Huyen, Cac song Garth Sy,
Binh Huonq, Chanh va Bach
Dang co ban chat la nhOng
lach trillu, chiu anh hvang cua
thuy trillu nhillu hem song.

ma

r~t rQng
Long song dvqc
trvac khi do ra bien, thvong
500- 800m, co noi g~n 1km
nhv
song B<;IchDang.
Hang nam cac song qua
Hai Phong tai ra bien khaang
tren 30 km3 nvoc va khaang
18 tri~u t~n bun cat. Trang

a

trieu tren cac song r~t lon,
dac biet vci h~ th6ng song
BC1ChDang, chi phoi rnuc
nuoc- dong chay va truyen
man sau vao luc dia. Song

trieu truyen sau den tan Pha
Lai, each bien 90km va bieu
hien d§n ta n Phu LC1ng
Thuonq, each bien 140km.
Tuy nhien, gioi han truyen
man 1 0 /0 0 thea trieu chi den
Ben Trieu, each bien 48km.
Giln day, cac dvang d!lng
man dich chuyen ro rang ve
phia luc dia tren cac song.
Tvong quan thai gian chay
len va chay xuong tren song
Da Bach- Bach Dang la 9-10
gia/16-15 gio vao rnua he; 1112/13-14 gia vao mua dong;
tren song Cam la 12/13 gia
ca hai rnua.: Toc dQ dong
chay song
cua song rnua
kho trung binh chl 10-15cm/
S , hiem khi vuot 50cm/s va bi
dong trillu I~n at. Vaa ngay

a

a

mVa 10, dong chay song
10n,l~n at dong trillu, thvang
tren 100cm/s va chay xuong
chiem hilu het thai gian chay

trang ngay.
2 .1 - H d i va n .

Thuy trillu

Phonq thuoc kieu nhat trieu
. dllu dien hinh vai h~u het s6
nqay trang thanq ta nhat trieu
(Nguyen NgQC Thuy, 1984).
Trang mot pha trieu keo dai
25 gio co mot Iiln rurcc Ion va
mot I~n nuoc rang. Trang mot
thanq mat trang co hai ky ruroc
cvong, moi ky 11-13 nqay, d9
Ion trieu trung binh daa dQng
2,6-3,6m va hai ky ruroc kern.
xen ke moi ky 3-4 nqay co d<')
Ion trieu 0,5-1,Om.
Mua he, trieu rnanh vao
cac thanq 5,6,7, yeu vao cac
thanq 8,9 va thvong dang caa
vao buoi chieu, Mua dong
trieu rnanh vao cac thanq
10,11,12, yeu vao cac thanq
3,4 va thvong dang caa v a o
J

budi sang. D<') Ion thuy trieu
vung bien Hai Phonq thuoc
loai Ion nh~t nuoc ta, co xu

the tang diln tU nam len bac
va tU ba ra khoi. D<') Ion thuy
Hon D~u trung binh la
trieu

a

3,Om, cue d~i 4, 18m, Cl!Ctieu
1,75m. Daa d<')ng dillu hoa
cua thuy trieu tao nen cac gia
tr] rnuc nuoc d~c trvng tai
tram khi tvqng thuy van Qu6c
gia
dao Hon D~u nhu sau:

a

Ml!c trieu cue dai 4,Om Ml!c
trieu thap rurcc kern 1,1 m.
Ml!C trillu caa nuoc cvong
3,6m Ml!c trillu th~p nvoc
cvong O,4m.
Mvc trillu caa nvoc kem
2,4~ Ml!c tri~u th~ p nh~t
O,Om.
Ml!c trieu trung binh 1,86m.
Ml!c trieu trung binh

vung bien Hai

do, tai Ivqng qua cac cua
phia dong bc3c ban daa
Son khaang 14 km3 nvoc va
5 tri~u t~n bun cat, chu yeu
qua cua Nam Tri~u. Philn tai
Ivqng Ion hem do qua cac c&a
Son, chu
tay nam ban daa
yeu qua cua Van lIc. Trang
mua mVa 10 (thang 6-10) tai
Ivqng nvoc chiem 75-85% va

Do

Do

tai IVQng bun cat chiem 9095% tong IVQng ca nam.
Trvoc day nhanh cua song
Thai Binh r~t lan, nhvng ke
tU khi daa song Moi
phia
bac huy~n Tien Lang noi
song van lIc voi s,ong LUQc,

.'

a

M l)t g o c C d n g H d i P h o n g

(jj=


~ ~ :~ ~ [ ~
quy chuan tai Hon D~u duc;1c
chon lam rnuc Om luc dia cua
Ouoc gia va dircc dan di theo
h$ thong trek dia tren khap
ca nuoc.

Do anh huang cua dia
hinh va huang bo, s6ng bien
vunq ven bo Hai Phonq n6i
chung khong lon, tnr nhOng
dip d~c biet c6 s6ng bao va
tan xuat I~ng s6ng dat 2021%. Cac s6ng huang bac,
dong bac thinh hanh VaG
rnua dong, c a c s6ng huang
dong, dong nam va nam
thong tr] VaGrnua he (Nguyen
Van Vi~t, 1984; Dja chi Hai
Ph6ng,
1990).
VaQ rnu a
dong, tu thanq 9 d~n thanq 2
narn sau, dO cao s6ng trung
binh O,5-0,75m, s6ng thinh
hanh huang dong, t~n xuat
34% va dong bac, tan xuat
14%. Vao mua he, tuthanq 3

d~n tMng 8, do cao s6ng
trung binh O,7-0,9m, song
thinh hanh huang dong nam,
tan xuat 27% va huang nam,
tan xuat 22%, Ion hem rnua
dong. Trong hau h~t cac
thanq, dO cao Cl!C dai s6ng
thuonq 2-3m, s6ng bao dat
4-5m, cue dai 5,6m. Thanq 4
va 10 la cac thang chuyen
tiep, s6ng huang dong va
dong nam uu th~, t~n xuat
25,3- 31'9~~cao
trung
binh 0,7
~c diem dia
hinh, huang
.
khu vue
dong nam Cat Ba c6 nhOng
thay doi, a day thinh hanh cac
huang s6ng dong bac, dong
va nam. S6ng huang dong
bac thuong xuat hien VaG
thanq 10 d~n thanq 2 voi t~n
xuat 30%, dO cao Ion nh~t
1,5m. song
huang
nam
thuong xuat hi$n tu thanq 6

dEm thang 8 vai t~n xuM thay
doi 24-43%. VaG cac thang
4,5 va 9, s6ng nh6, huang
khong on dinh.
Dong chay ven bo Hai
Phong la dong tong hc;1P,c 6
cac thanh ph~n dong chay
tri~u, gi6 va s6ng, trong d6
dong chay tri~u va thanh
ph~n nh~t tri~u co vai tro
quy~t dinh. Vi v~y, dong chay
c6 tinh thu~n nghich trong
ngay va phl,l thuoc VaG dia
hinh bO, dinh huang theo
luong I~ch, cua song ho~c
song song vai duong boo
Dong

chay

mC)nh VaG cac

zyxwvutsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
thanq 6, 7,12,1, y~u VaG cac
thanq 3,4-8,9 va chay manh

PhOng v~ rnua dong la
19,3 0 C, thap nh~t VaG thanq
2 la 17,6 0 C. Nhiet do nuoc
nhat khi rnuc nuoc dao dong

len- xuong ngang qua rnuc
cao hen v~ rnua h~, cao nh~t
trieu trung binh. Toc dO dong
28,9 0 C VaG thanq 5. 80 man
chay tal khu vue dao dOng
nuoc ven bo cOng thay doi
trong khoanq r~t rOng tu 0,1theo rnua va theo ky trieu. Bi~n
1,8m/s tuy thuoc rnua. Tal cac
thien do man nuoc trong vunq
vung cua song, toc dO dong
Cira Carn- Nam Trieu r~t lon,
chay trung binh 10-30cm/s,
trong khoanq 0,5- 32%. V~
khu vue ven
Cl!Cdai 90cm/s,fedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
rnua rnua dO man narn trong
bo 86 Son- Lach Tray, dong
khoanq 0,5-25%, rnua kho 5chay dinh huang theo duong
32%.80 due chiu anh huang
bo va cua song. Dong chay
cua phu sa song va s6ng
xuong
huang dong,dong
khuay day nong ven bo, cOng
nam keo dai 12-14 gio, toc
phu thuoc VaGrnua va ky trieu.
do cue dai 35cm/s, dong
V~ mua mua, do duc nuoc khu
cha y len huang bac, tay
v u e c u a CtJm- Na~ Tri$u narn

bac.keo dai 10- 12 gio, toc
trong khoanq 30-220g/m3,

a

dong giOa khoi nuoc vinh Bac
Bo va kh6i nuoc cua song.
Vao rnua mua, ranh giai cua
khoi narn nqoai ban dao 85
Son va Cat B a 1,5-5km. Ve
rnua kho, giai han 25%0 ap
sat VaG cua song ven bo, ven
dao, an sau VaG tan PM
Rung vunq cira Bach 8ang.

a

Khoi nuoc nhat ven bo c6 do
due 5-20g/~3.
Khoi nua~
man vinh Bac BO, thuonq c6
do man 25-32%0, ve rnua
rnua bi day xa be, ra tan Long
Chau- Tra Ban- Co To va vao
rnua kho khoi mroc di VaG sat
bo 86 Son, Cat Ba. 80 due
cua khoi nuoc thuong ch'l duai
5g/m3. Tuy nhien, do anh
huang cua s6ng khutJy due,
do due c6 the tang cao hen.

Hai Phonq c6 mot so hi$n
tUc;1nghai van bM tluronq c6
the gay thien tai. Nuoc dang
trong bao dc;tcbiet nguy hiem,
nhat la khi trunq ky trieu
cucnq. Khoanq 30 narn qua,
a Hai Phonq c6 50% so COn
bao gay nuoc dang tu 100cm
trc len, 30% gay nuoc dang
tu 150cm tro len va 11% gay
nuoc dang tren 200cm. Nuoc
dang tronq bao c6 bien do
Cl!C dai 350-356cm diroc ghi
nhan trong con bao DAN
(1989). Con bao KETE gay
S o n g B a ch D d n g , m Q t tro n g n h iln g ctla b iin q u a n tro n g ctla jihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGF
nuoc dang trunq ky tri~u
thdnb phO C lin g .
•
_
.
cuong nqay 16-9-1955 gay
Anh : T H A N H L A N G
len tharn hoa lich sir cho cu
rnua kho 40-150g/m3.
dO Cl!Cdai 42 cm/s, a khu vue
dan ven bien Hai Ph6ngCu a Nam Trie u, do a nh
vung bien ven bo Hai
Quang Yen. VB de tren quy

huang cua song tuc dO dong - Phonq- HC) Long ton tai 3
me Ion xay ra nhieu noi gay
khoi nuoc phan bo tu be ra
chay xuong Cl!C dai 90cm/s
thiet hai khunq khi~p ve
va chay len cue dai 60cm/s.
trung tam vinh Bac BoD6 la
nquci (hen 1000 nguoi thi$t
TC)ik hu Vl!Cdong nam Cat Ba,
khoi nucc cua song c6 ranh
manq) va tai san, S6ng rnua
dong chay cOng do dong trieu
giai dO rnan 1 0 °1 0 0 , khoi nucc
rnua bao c6 the dat 4-5m vai
quyet dinh, huang chay phirc
nhat ven bo c6 ranh giai dO
tan xuat 0,05% v~ do cao 5tap, toc do chl8-12cm/s,
noi
man 25%0 va cuoi cunq la
6m dat tan xuat 0,008% c6
khoi nuoc vinh Bac Bo c6 do
manh 20-30cm/s va c6 the
the g~y nguy hi em cho t~u
m~n tren 2'5%0. Kh6i nua~
d~'t d~n tren 50cm/s a cac
thuyen, de ke ven bien. Cac
song phu len vung cUa song
dc;1tg i6 mua dong bac c6 the
I~ch h~p. Khu vl!c nay chiu

a

anh huang cua dong chay
mua, nen nuac dl,lc VaG mua
he do dong dl,lc huang tay
nam tU 86 Son len. Cang xa
bo ra phia ngoai, dong chay
trieu y~u di va vai tro dong
chay mua the hi$n ro rang.
Mua he, dong chay huang
dong bac toc dO trung binh
10-15cm/s, mua dong dong
chay huang tay nam, toc do
trung binh 20-30cm/s.
Nhi~t do trung
nuac

vung

ven

binh cua
bien

Hai.

B~ch 8ang, ke tU ban dao 86
Son, tay nam Cat Ba va Bai
Chay. Trong nhGng ngay
mua 10, do man khoi nuoc c6

the xuong 1-5%0. Khoi nuac
nay chi hinh thanh VaG mua
he, ro nhtJt VaG cac thang 58, ve mua kho bi x6a nhoa
do xao tron giOa' khoi nuoc
vinh Bac Bo va khoi nuac
nh~t ven boo 80 dl,lc cua khoi
nuac dao dOng 20-100g/m3.
Khoi nuac nh~t ven bo c6 dO
m~n 10-25%0 tc)o ra nho tac

keo dai lien t[Jc 4-5 ngay gay
s6ng Ion cao d~n 1,5m gay
can tra cho giao thong thuy
va nghe ca. Hi$n tUc;11')9
dang
cao ml!c nuoc bien lien quan
d~n hi$u ung nha kinh gay
nhieu tac dOng lieu cl!c d~n
moi truong ven boo Trong
khoang thoi gian 1957-1989,
ml!c nuac bien tC)itrC)m Hon
Dc::iu dang 2,24mm/nam,
trong khi ml!c nuac th~ giai
th~ ky dang cae trung binh
(X em tiip tra n g 1 6 )


~

• ".1BA

r le n ...
(Tiip th eo tra n g 15)

'l.Srnrn/narn, Mlfc bien dang
cao lam gia tang truyen man
sau vao luc dia, tang cuong
ng~p lut ven be, x6i la bo bien
va lam suy thoai rung ng~p
rnan.v.v ...
4. Dc?ng thuc v~t
Do moi tnronq tu nhien da
danq nen
Hai Phonq t6n
tai nhieu he sinh thai tieu bieu
n'hu: vunq 'd6i nul, vung cua

a

song hinh ph~u, vunq cua
sOf"!gchau tho, vOng vinh.
cap nho hen, c6 mat cac
h$ sinh thai tung anq, ran
san ho, rung ng~p man,
vunq trieu cua song d~c
trung cho ven bien va h$
sinh thai rung rnua nhiet doi
Rung rnua nhiet doi phat
trien 0 dao Cat Ba, mot phan
o bac Thuy Nguyen va Killn

10-15m. Cac ran san ho dit
II. DlA HiNH HAl PHONG
qua trinh xarn thuc phat trien
c6 gia tr] cho bao t6n va du
1 . D6i nui
rnanh ta o nen nhieu khe
lich sinh thai cua Hal Phonq.
Dia hlnh d6i va nut th~p
ranh, muong x6i sau 12m va
Hal
. Cac loal sinh vat bien fedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
chillm khoanq 5% dien tich
c6 th~ toi 4-5m. Chi~u dai cac
Phonq da danq, phong phu
tu nhien Hai Phonq: phan b6
muong xoi thuonq 50-200m,
va ta m¢t ngu6n Iqi thuc pharn
bac Thuy Nguyen,
chu yllu
c6 khi hon 300m. Cac khe
kinh tll quan tronq. Olln nay,baZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
ban dao 06 Son va dai Killn
ranh, muong x6i phat trien
o vu ng biEln ven bo Ha i An - Xuan Son, d¢ cao pho
tren suon nhung dong chay
Phonq da th6ng ke duoc 185
bi~n 40-100m,
cao nh~t
chi xuat hi$n tarn thoi trong

a

a

loai thuc v~t phu du, 138 loai
rong bien va thuc vat thuy
sinh bac cao, 30 loai thuc vat

200m. Khu d6i nui 0 06 Son
thot gian ngan khi co mua
nho ra bien thanh ban dao
rao. Duoi chan cac suon d6i
dai 7km.jihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
tlch tu cac san pharn cua
1.1 Dai n tii trd m tich lu c
phong hoa, Cac go d6i th~p

ng~p man, 69 loai d¢ng v~t
phu du, 590 loai d¢ng v~t day

20-50m thuonq narn d¢c I~p,
phan b6 rai rac ven ria d6ng
bang.

n g u yen .

a

a

An.
dao Cat Ba, rung
da danq, phong phu v~
cay va hien nay da duoc
dl.,lng thanh vucn Qu6c

1 .2 . N tii d a v6 i.

Qua trinh karsto (xarn thuc
hoa hoc tren dia hinh da voi)
phat trien
rmrc dq r~t khac
nhau
cac khu vue nui da

a

voi tuy thuoc d~c diem va
phan b6 cua cac phuc h$ da
cacbonat. Dac trung chung
cua vunq nul da voi la tharn
thuc vat kern phat trien, dia
hlnh hiem tro va canh quan
tu nhien de p, Hoat dqng
kfiai thac vat Ii$u xay dl,lng
va khai pha m~t bang xay
dl.,lng cong trinh da lam canh

r~t

loai
xay
gia

Cat Ba, mot trong nhung khu
rung nquyen sinh dep nhat
cua nuoc ta. T<;Iid ay da th6ng
ke dUQc 2320 loai d¢ng vat
va thuc vat dang sinh s6ng,
trong do c6 741 loai thuc vat
tren can va 28210ai d¢ng vat
s6ng trong rung. Cac loai
thu c va.t qui hillm die"n hlnh
la chi dai, kim giao, lat khoi.
lat hoa, re huang, thoA'p huc
linh, true dua, se'n mat, Cac
loai do.ng va.t qui hill'm nhu
ac la, qua. khoang, voo.c d~u
tra Jng va voqc quan du i
tra ' ng.
t nga Ap. ma-.n pha't
Thl.,lc va A.
trien tu. nhien day da.c 0 dong

Chi€u tren b in Got (Cat Hdi)

tr6ng 0 tay nam 06 Son. H$
sinh thai rung ng~p m~n co
nang su~t sinh hQc cao va
cung c~p ngu6n Iqi thl!c

pham
dang kEl cho
,
•• cqng
dong cU dan ven bien. Rung
ng~p m~n Hai PhOng con c6
vai tro quan trQng trong cac
cuqc khang chilln
ch6ng
ngoC!i xam cua dan t¢c hang
nghln nam qua.
San ho
vung qu~n dao
Cat Ba - Long Chau va B<;Ich
Long Vy 1<;10
ra cae r<;lnvi~n
bo p.b~t,tr.i~n ;l}1clnh. dlln d¢ ..
sau 4-6tT1 V~ nhieu nol deln

70 loai d¢ng v~t day c6 gia tri
kinh tll caq, cO y nghia v~ thlfc
pham, xu~t khau, du lich. C6
tren 30 loai ca kinh tll, hqp
thanh ngu truong ca day va
ca n5i Cat Ba - Long Chau.
Cac bai tom, bai ca keo dai tCr
Cat Ba dlln cua Thai Binh,
thuong xuyen duqc khai thac
phl.,JC,
y,t,J choXuat.

.thuy ,'.'
san cua Hai Phong.

a

khau

quan vunq da voi b] billn
danq
mot vai noi.
06i nui da voi phan b6
phia bac Thuy Nguyen va nul
Voi cau tao boi da voi h$ t~ng
Ph6 Han va h$ t~ng Cat Ba
trong pharn vi killn true - hinh
thai duong Thuy Nguyen Quang Yen va Killn An - 06
Son, d¢ cao cac dlnh duoi
100m. Hinh thai noi bat cua
cac nui da voi la dlnh nhon,
suon d<;lng rang cua, d'6c
dung, hiem tra. Cac da tai
mea phat trien ca tren dlnh

a

A n h : mANH H A l
(trong do c6 210 loai than
rnern), khoanq 200 loai san
ho va 207 loai ca. Chi rieng
0 Cat Ba da phat hien dUQC

tren 1200 loai. Day la noi luu
,
giG nqucn gen Ion va co
,
,
.,
nhieu loai quy hiem nhu rong
A
( rong gUQt, rong da cong,
,
"
rong mo mem), than mem (oc
•
dl.,indlfc, OCdl.,incili, trai ngQc),
b'
,
,
,.
Iuong t h A'
e va 0 sat (doi mOl,
quan d6ng, rua da, vich, den),
chim bien (c6c dll, co thua ,
ylln nui, mong bien den ).
Nhi~uloailad~csannoitillng
nhu so huyllt, tu hai, ngao, ca
mlfc, tom hum, cua bien, ca
A
song, ca'th' u, ca c h'1mv.v.. T ren

bac 06 Son va do con nguoi

a

Go d6i va nui thap luc
nquyen
phan b6 0 Thuy
.,
,
Nguyen,
Kien An va 00
•
Son. nam tren cac doi nang
~
phan d] tuong doi rna nh
,
,
trong tan kien tao va kien
ta o hie n dai.
Qua trinh
phong hoa tao ra va phong
"
,
hoa feralit rat pho bien m~c
,
du be day va khong lon,
,
thuong chi dC!t 4 - 5m. Cac
•
lop ket v6n va da ong cOng
h

- t
'
ay gC!p rong vung.
06i va nui th~p c6 d¢ cao
50 - 200m, pho' bi~n 40100m, m¢t s6 cao hon 100m
nhu Nui Oeo (146m), NgQc
Son (125m),
Ma Tra ng
(114m), Doan LC!i (109m) ...
Olnh cac d6i tuong d6i bang
phang,
duong chia nuac
khong ro rang, suon th~ng
ho~c hoi 16i, duong net tron
tru, suon d6c trung binh 1520 0 , ClfC d<;litoi 30-40 0 . Cac
day d6i keo dai theo phuong
Tay Bac - Oong Nam. 6 dlnh
d6i,rl,l!a.trj,nl:lrV9 tr.pi"bg<:,~c>':l.
chillm uu thll, con
suon d6i

a

a

va suon d6c. Cac d<;lng dia
hinh duong va am phan b6
day d~c. Cac d<;lng am Ion
nh~t la cac thung lOng giCta
nui, ngu6n g6c killn t<;lO- xam

thl!c huang tay bac-dong
nam, cac d<;lng am nhe> hon •.
la cac ranh ngu6n g6c xam
thl,lc - hoa tan da voi ho~c
cac pheu karsto. Qua trinh
xam thuc va hoa tan rua lOa
cua nU6c mua d6ng thoi dien
ra tc!o nen cac d<;lng dia hinh
sac nhQn, hiElm tra. Trong
kh6i mii da voi c6
nhi~u"harig
dqng 0 ~


~ t.m [ !
rnanh trong tan ki~n tao va ki~n
cau tao bel cac tram tich cat
c a c zyxwvutsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
do cao kh€lc nhau. N6i
chunq, dia hinh karsto a d6i
nui trong d€lt li~n khong tieu

bot, set rnau yang thuoc h$
t€mg Vinh PhuC. a bac Thuy
Nguyen, dau tlch con s6t lal
cua d6ng bang la nhung go
dong, ti~ng dia phuong gQi

tao hi$n dai, b~ day tram tich
cfIu ta o b~ m<\ltday trung binh

1m, trong dOi nang di~u hoa
bi~u bang a Cat Ba va H~
trung binh 1,5m; trong dOiyang
Long.
ha trung binh 2-3m va dat d~n
2.D6ng bang
5-7m 0 khu vue tay nam Hai
D6ng bang yen bi~n chu
la cac "duonq", rQng W vai
Phonq. a ria cac doi nanq
y~u c6 ngu6n g6c b6i tu chau
chuc d~n val tram m2 nhO
rnanh, mot bQ ph';'n cua b~ mat
tho, chiem 85% dien tich lanh
tre~ b~ mat d6ng bang Toan
duoc nanq cao tao thanh
tho Hai Phonq, c6 b~ mat cao
tan giua. a phia tay bac Hal
nhOng deli thern bien hep
pho bi~n 0,5-4m. B~ mat
Phonq, b~ mat bi phu mot lop
(bac I) cao 3 - 3.5m.
d6ng bang cau tao fedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
W tram
m6ng cac tram tich song bien
3 . Vung tri~u v a cUa s6ng
tich bot, cat va set rnau xarn,
Toan tan giua. a Dinh VO, dt
3.1. D di triD u

xam ~au. B~ mat d6ng bang
Hai thuoc ki~n true ha rnanh
Doi bai tri~u cua song
cao 1,5 - 4m, tuoi Toan tan
trong Toan tan, b~ mat narn
chiern mQt di$n tich kha Ion
som-giua va cao 0,5 - 1,5m
sau 12-13m duoi cac lop
cua Hal Phonq, tap trung a
tuoi Toan tan muon. D6ng
tram tlch Toan tan va a tay
vunq cua song hinh pheu
bang b] chia cat bai h$ th6ng
nam D6 Son b~ m<\ltchim sau
Bach Dang phia dong bac va
song, lach, ao, h6 kha day
20-30m.
vunq cua chau tho Van ucd<\lcva h$ th6ng de cat cO cao
D6ng blJng tich tu song Thai Binh 0 phia tay nam ban
2-2,5m d~n 5-6m, tao thanh
bien tuoi Io en tan giua, c6
dao D6 Son. Doi bai tri~u chu.
cac dai song song bo bi~n
dQ cao be mat pho bi~n 2y~u g6m c a c bai cat bien, bai
hi$n nay. D6ng bang narn
4m, phan b6 thanh cac rnanq
lay su vet cac bai tri~u thap
ca 0 doi nang di~u hoa va
Ion xung quanh c a c doi nang
va

lach trieu. H$ thong tach
doi hC! lu n trong ki~n tao
va narn tren doi nang di~u
trieu phat trien phan nhanh
hi$n dai, hau h~t dien tlch
hoa tan ki~n tao-kien tao hi$n
day d<\lc, chia cat vunq tri~u
ducc quai de ngan man.
dai, Tram tlch cau tao nen be
Day la noi tap trung cac khu
thanh cac bai dao, c6 dong
mat la set, bQt, cat I~n tan tich
dan cu. do th] dong due, cac
chay trieu rnanh lam chuc
thuc vat cua h~ t~ng Hal
khu conq
nghi~p
quan
nang hoan luu, van chuyen
Hung. Tren b~ mat, qua trinh
tro ng va ca c vu ng nong
nuoc va b6i tich. Chung cOng
nra troi phat tri~n y~u va phu
nghi$p tru phu. Thl,lc ch€lt,
la m~ng luoi giao thong thuy
mQt lop m6ng set loang 10do
d6ng bang yen bi~n Heli
quan trQng a vung cua song.
phong hoa nh~.
Phong khong d6ng nhflt v~

Cae bai cat bien tich tl,l do
D6ng bang tich tt,l song hinh thai, ngu6n g6c va tuoi,
s6ng a vung cua song phan
bien, a§m I§y - bien tuoi Toan
c6 th~ pMn bi$t thanh cac
bo h~n eh~ 0 Phu Long, Cat
tan mUQn, nam ea tren doi
bac nhu sau.jihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
Hai, D6 Son va Vinh Quang
nang di~u hoa va sut doi Sl,lt
. D6ng bang tich tt,l song (Tien Lang). T~i D6 Son, cae
h~, b~ m<\lttrai kha rQng va
bif/n tuo'i Canh tan mUQn,
bai cat bi~n a khu Quan dQi,
thoai, dQ cao trung binh 0,5phat tri~n tren doi nang va
khu 1 va"Khu II rQng thoai,
1,5m; c6 th~ bi ng';'p nuoc khi
nang diilu hoa trong tan ki~n
s6ng khong lon, eanh quan
thuy tri~u len cao, nhung c6
t~o va ki~n t~o hi$n d~i, t~o
bo d~p, nhung nuoc bien
h$ thong de bao bao v$.
thanh deli h~p trong cac
dl,lC. Bai Duong Gianh a Phu
B~
m<\lt
d
6ng
bang

duqc
c€lu
thung lOng Trung Trang, Gia
Long rQng thoai, dai tren 3km,
tao tu bOt,set chlta tan tich thue
Lu';'n, Tai Lai, Vi$t Heli voi
nuoc hoi dl,lc nhung c6 th~
~';'t thu¢e h$ tflng Thai Binh.
chi~u rQng 0,I-O,6km, cl,lc d~i
phat tri~n thanh cO sa bai tam
Trong doi nang tuong doi
Ikm, dQ cao 8-12m va duqc
Ion nh€lt Hai Phong. B~ m<\lt
bai thuong duqc c€lu t~o bai
cat h~t nho mau xam, c6
ngu6n g6c trcflm tich Il,lc

nguyen.
Bai I§y sri vl;lt r€lt d<\lctrung
cho vung tri~u Heli Phong,
nam cao tren ml,l'c bi~n trung
binh, truoc day pho bi~n rQng
khap, nay thu h~p r€lt nhi~u

a

d~u thuoc h$ t~ng Thai Binh:
1- tram tieh d~m I~y su vet
rnau xarn nau a b~ mat; 2tram tlch darn I~y su
xarn

xanh giua va 3- tram tich bai
tri~u thap narn dUOi.a tay nam

v~i

D6 Son, cau true bai chi g6m
hai lop vira mol tich tu, lop
tren bun bQt set nau va lop
duoi cat bot xarn nau.
Bai tri§u ·tMp khong co thirc
v~t ng';'p mi;ln, ng';'p tri~u
th€lp, Uch tl,l bun cat bQt va
bun bQt bQt, phat trien dQng
v~t day, d<\lcbi$t la than m~m.
Bai tri~u th€lp philt trien tren
doi sut ha thieu hut b6i tich,
phan ·bo 6 khu vl,l'~ eua song
B~eh Dang, tren ki~n truc
hinh thili am, sut ha ki~n tao
kha mi;!nh. Do ~gu6n c€lp b6i
Uch W song nho, t6e dQ ng';'p
chim Ion hon toc dQ lang
dQng tr~m Uch da dan d~n
tinh tr~ng Uch tl,l khong d~n
bu. Qua trinh x6i 10 bai tri~u
cao, Uch tl,l bai tri~u th€lp dien
ra m~nh m e, da ti;!O ra kieu
bai tri~u mai mon-tich tl,l nhu
Duong Gianh (Phu Long).
Bai tri~u th€lp philt trien tren

doi Sl,lt hi;! co d~n bu b6i Uch

a

pMn bo a phia tay nam D6
Son noi co ngu6n b6i Uch tv
cae song Van ue, Thai Binh
kha Ion nen t6c dQ tr~m Uch

do khai hoang I€ln bien cho
nong nghi$p va dap dcflm

Ion hon toc dQ ng~p chim.
C€lu true bai tri~u th€lp chi

nuoi tr6ng thuy san. Cac lo~t

g6m mQt lop trflm tich cat bQt

su v~t Ua ng~p m<\lnphat trien

c6 mau nau, nau xam; dang
duqe b6i I€ln bien ra bien.

d~y d<\lct~o thanh rung thu~n
Iqi cho b6i tl,l bun bQt va set.

b iii C a t R u a (C a t B a ) ta n g th im sf! th u vi ch o
L o a i kh i
kh a ch tdi th iim q u a n d d o C a t

Anh : T H A N H H A l

phat trien truce. Bai lay su vet
phat trien ca tren doi nang a
yen ria d6ng bang, sat chan
ca c d6i phia b a c Thuy
Nguyen voi cau true bai (tinh
den rnuc tri~u thap nhat) c6
4 lop tv tren xuong duel: 1 tram tlch d~m I~y su vet rnau
xarn nau: 2- tram tich d~m I~y
su vet rnau xarn xanh; 3- tram
tlch dam lay su vet xarn nau
va 4- bQt set 16t day rnau
loang 10. Lop 1 thuoc h$ t~ng
Thai Binh; lop 2 va 3 thuoc
h$ t~ng Hai Hung va lop 4
thuoc h$ t~ng Vinh Phuc, Bai
I€!y su vet phat trien tren doi
ha lun phat trien rQng hon. a
trung tam cua song Bach
Dang, cau true bai c6 3 lop

Ngay sat duoi m<\ltbai thuong
c6 cac lop tr~m Uch d€!m I~y
su v~t co cua cac giai do~n

3 .2 . D di dlidi triD u
Doi duoi tri{,u cua song g6m
chu yeu d6ng

bang Uch tl,l

(X em tiip tra n g 1 8 )


~~:~~l~[~
_ ,c lie m

11s1BA

I ' a b j n b y j q u a C r j n b p l l a C C r i e n • • . fedcbaZYXW

thai cira song co phan don
(T iip th eo tra n g 1 7 )
113
y ~u t6 d(>ng luc nqoai sinh
gian hon, rung ng$p man kern
uu th~, quy dinh cac di;lc trung
ngc!im va lu6ng tach ngc!im,
phat trien hen va bo bieri it bi
ve dia hinh va tram tich. D61a
phat trien cac doi sut ha ki~n
chia
cat
phuc
tap
bai
cac
lach
m(>tvue ruroc Ic,rman, hoa tr(>n

tao hi$n da], phat trien tU rnep
trieu, bai, dao, co dang hol 16i
nuoc song- bien kha t6t, phan
trieu thap d~n d(> sau 5 - 6m,
ra phla bien. Cac bai trieu,
tang mroc y~u. Mi;lc du IUc;1ng
c6 be mat rat thoai, phan b6
thuc chat 113c ac bai b6i chau
b6i tich song tham gia dang
truce cua song Thai Binh, Van
th6 ng$p trieu, co ban hang
ke nhung dong boi tlch di
uc, Lach Tray, Nam Trieu va baZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
chuyen n(>itai d6ng vai tro chu
l.a c h Huyen. Thuc chat, d6 113 narn b6i b6i tu noi cao va rno
Ian ra phia bien hang chuc
dao, Voi cau true phan tc!ing
d6ng bang chau tho ngc!im
met va duoc con nguai khai
y~u, can bang b6i x6i vunq
cua cau true cua song.
r(>ng dflt
hoang Ifln bien
cua song nghieng ve x6i la,
Tram tfch mat day pho bien
dai tu nhieu dai. Vi th~, cac
xarn thuc. Day 113truan9 hop
113bun bot rnau nau, nau
bai trieu cao co su vet phia
dien hinh tren th~ gioi ve mot

xarn. Chia cih be mat chau
nqoai de bien rflt hep, trong
cua son~ hinh pheu phat trien
tho ngc!im 113h$ th6ng lu6ng
khi cac bai trieu thap trai r(>ng
trong dieu kien bien d¢ Ion.
lach, ban chat 113nhO'ng lach
toi 5-6 km ra phla bien. Cua
Hau h~t cac canq bien Ion
trieu-sonq c6 be r(>ng tU vai
cac nhanh song chau tho nhu
nhat cua th€l gioi, ke ca
chuc met d~n tren Ikm, sau
Thai Binh, Van Uc doi huang
Rotterdam- canq cua Chau
tU mot vai met d~n 10-15m.
nhanh va phuc tap,
Au, narn avung cua song hinh
Tai day, qua trinh xarn thuc
Vunq cua song Bach Dang
pheu, Hai cang bi~n Ion nhat
uu th~ so voi b6i tu do hoat
phla bac ban dao D6 Son
Vi$t Nam hi$n nay 113
S ai Gon
d(>ng cua dong trieu va don'g
c6 ban chat cau true la mot
va Hai Phonq deu narn cac
chay 10rnua rnua. vunq ctra
ctra song hinh ph~u c6 hinh

vung cira song hinh pheu 113
Nam Trieu va Lach Huyen,
thai
duang bo 16m VaG phia
D6ng Nai va Bach Dang, dinh
doc ven lu6ng phfa nqoai cira
luc dia (Trim Due Thenh,
ria phia Dong Bac cua
vi
song c6 cac doi cat (ti~ng dla
1 9 8 7 ) . N6 ducc hinh thanh
hai chau tho Me-kong va
phuong gQi 113cac chuong
tuong tac giO'a qua
tren co
Song H6ng.
cat), keo dai hang km, thuang
trinh
phat
trien cua mot dja
Vung cua song Bach Dang
noi cao tren rnuc trieu trung
hao ki~n tao hien dai dang
c6 dlnh
B~n Trieu, duang
binh, phoi 1(>khi trieu rut thap
sut chim voi su nang cao cua
bo co ban chay ven Phu
va hc!iu h~t bi ng$p khi trieu
ml,lc nuoc chan ti'nh, Sl,lthi~u

Long- Cat Hai- Do SOn va ria
cuang. Phia tay lu6ng Lc;tch
hl,lt b6i tfch va thuy trieu c6
ngoai doi bO ngam cua song
Huy$n c6 chuong Hang Day,
bien do Ion. N6 duoc dinh vi
di theo duang d~ng sau 6m
phia dong lu6ng Nam Tri$u
vi tri ria dong bac' cha'u th6
tU mOi D6 Son d~n tay nam
c6 chuong Hoang Chau va
song H6ng, noi dong b6i tich
dao Cat Ba. Cflu truc nua kin
phia tay lu6ng Nam Tri$u c6
tong hqp dQc ba huang ve
cua vung cua song va sl,l
chuong Dinh VO. Do tuong
phia tay nam, Vung cua song
phan cach tuong d6i cua n6
tac d(>ng Il,IC s6ng va dong
B<;IchDang 113
m ¢t vl,lc c6 cau
voi bien 113n hO quan dao Cat
chay, cac lu6ng l<;Ich ngc!im
truc nua kin, day, thuy trieu
Ba che chan a phia dong,
phia ngoai cua song thuang

a

a

ma

a

a

a

a

so

a

a

a

k~t thuc bang m¢t bai ngc!im
chan truoc cua lu6ng. Bai
ngc!im co the tach luong
thanh hai nhanh ben nho hE;lp
va nong nhu truoc cua Nam
Trieu va Van uc, hoac lam
ch~ch h~n huang lu6ng nhu
truoc cua Lach Huyen. Cac
luong Ic;tch 'thuong hi bi€ln
dc;tngva thay doi vi tri, nhat 113

khi co tac d(>ng cua con
nguai. Cac lu6ng l<;Ich duqc
khai thac tfch Cl,lC cho giao
thong va m(>ts6 duqc n<;lOvet
dinh kY. M(>t s6 lu6ng duqc
khoi dao cho tau vaG cang
nhu kenh Dinh VO va kenh
Cai Trap.
- C6 sl,l khi!c bi$t dang ke
ve hinh tMi, d¢ng Il,ICva di;lc
diem phat trien vung cua
songkhu vl,lc phfa tay bac va
dong nam ban dao jihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
D6 Son.
Vung cua song tay nam D6
Son thu¢c kieu cua song chau
tho dien hinh. Tc;tiday, d(>np
Il,Ic song dong vai tro quyet
dinh ph at trien vung cua, hinh
V ;n h L a n H q . (Cat B iz)

dong nam ban dao D6 Son (;
phfa tay. Vu nq cua song
thong voi bien (; phfa nam va
bien nqoai cua n6 an toi d¢
sau 6 m (Trim Due Thenh,
1 9 8 7 ) . Voi cau true nhu v$y,
chi c6 s6ng huang nam va
dong nam moi c6 kha nang
Ian truyen tu bien VaG voi d(>

cao thuang khong qua 3 m.
Thuc ra, day 113mot to hop
cua hai pheu. Pheu phu Yen
L$p c6 kich thuoc nho, ph~u
chinh Nam Trieu c6 dinh (;
B~n Trieu, day I~ ban dao 86
Son- Cat Ba, Thuy trieu 113
y ~u
t6 d¢ng tuc nqoai sinh uu th~
va quy dinh nhO'ng net co ban
ve tram tich va dia hinh. Thuy
trieu (; vung cua song nhat
trieu deu c6 bien do thuoc loai
lon, cue dai 4-4.5' rn, t6c e e
dong trieu' cue dai 150-180
cm/ s. trung binh 20-50 cm/s,
tuong quan thai gian trieu
chay len va chay xu6ng 1112 h/13-14 h. Thuy trieu thuc
su kh6ng ch~ ch~ d¢ thuy van
n6i chung, ch~ d¢ dong chay
n6i rien~ (; vung cira song.
Thuy trieu can kh6ng ch~ su
trao deli giO'a nuoc song va
nuoc bien anh huang d~n Sl,l
phan b6 cua thl,lc v$t ng$p
mi;ln va h$ d¢ng v$t day. Cac
bai trieu lay r$m rc;tpthl,lC v$t
ng$p mi;ln tt,t nhien, h$ l<;Ich
trieu, kenh trieu day di;lc, cac
doi cat trieu nam doc ven ba

r:jj='
lu6ng, cac them m~i

Anh

:

T H A N H

IIA I


• zyxwvutsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

rrnID~~:'~~[~
rnon phat trien 6 doi trieu thap
chia cat phuc tap boi cac hon
danq do cac qua trinh bien
tren n~n tram tich b6 rei, .. la
dao va luong tach. Dong
hien dai. Cac khu vue co ran
nhClng danq dia hinh ngu6n
bang mat day vinh co the
san \h6 t6t la c a c dao Arig
duoc phan chia thanh ba b~
g6c trieu di[lc trung, khong
Tharn, Cat Dua, Mai H6ng,
gi[lp 6 vunq cua chau tho
mat kha r¢ng va thoai. B~ mat
Ba Trai D a o ( dong nam Cat

sau 2-5 m phan b6 chu y€lu 6
song H6ng. Hang narn, luqng
Ba), va cum dao Dflu Be b6i tich song cung cap cho
phia dong, bac va don~ bac
Hang trai, Long chau, D¢ sau
dao Cat Ba. Day la be mat
vung cua song Bach Dang
pho bien ran dat toi la 5-6 m.
khoanq 4-5 tri~u t€ln/ narn,
tich tu tuoi Toan tan giCla
Cac ran san ho 0 Cat Ba tuy
chu y€lu tV song Cam, tu cac
muon, phat trien tren b~ mat
khong phat trien bang cac
k€l thua cua d6ng bang chau
song khac dua ra khong dang
ran san ho 6 bien phia nam,
Tho- b6i tich song tudi Canh
song nhi€Ju ran co the tieu
ke. M¢t luong b6i tlch dang
tan muon. Chinh d6ng bang
ke giai phonq tu qua trinh
bieu cho kieu ran ven bo Tay
xoi 16 be, bai, tham gia VaG
chau tho - b6i tich song nay
vinh Bac B¢ voi su da danq
lai phat trien k€lthua tren canh
qua trinh hoan luu b6i tich
cao cac gi6ng loai thuy sinh
vung cua. uoc tlnh khoanq 2

d6ng karsto tudi co hen, tuoi
vat. Cho d~n nay da phat
trieu t€ln/ narn. NQu6n thtr ba
Cach tan giCla- muon. B~ mat
hien duoc 0 vunq bien Cat
tham gia dua boi tlch VaG
sau 6-11 m phan b6 6 ven ria
Ba co 193 loai san ho, trong
hoan luu cira song la khoanq
dong nam dao Cat Ba, co tuoi
d6
san
ho
cung
tren duoi 5 trieu t€ln/ narn bun
dia hinh Toan tan sorn- giCla
Scleractinia co 166 loal.
catbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
n a o vet tei lu6ng do ngay
va ph at trien k€l thua tren b~
Cac tung anq la nhClng vinh
trong pha m vi cua song.
mat canh d6ng karsto tuoi
thu cap nho hep, phat trien 6
Vung cua song Bach Dang
Canh tan giCla- muon. B~ mat
phan 16m cua cac cung bo
la mot vue rnroc 10man co do
sau 12-20 m phan b6 6 khu
dao da voi Ion. Chung co ti€Jm

rnanthay doi tronq 'khoang
vue vinh Lan H~, xung quanh
nanQ Ion da danq sinh hoc,
0,5-32%0 (0,5-25 %0 v~ rnua
c a c d a o Dau Be, Hang Trai,
nquon loi thuy san va du lich.
mua, 0,5-32 %0 v~ mua kho).
tuoi dia hinh toan tan sorn,
Cac tung anq, h6 nucc man
phat trien k€lthua tren b~ mat
D¢ man 0,5-20 %0 dac trung
la nhClng danq dia hinh d¢c
cho khu c u a
Carn- Nam
d6ng bang karsto tuoi Canh
dao 0 vinh Lan Ha va Ha
Trieu va d¢ man 10-23%0,
tan. So voi vung cua song,
Long baa quanh quan dao
de)c trung cho kh u LC!ch
lu6ng lach tronq vinh sau va
Cat Ba. Chung co hinh dang
Huyen- Yen Lap.
it bi sa boi. PMn Ion do la di
keo dai nhu TUng G~u, Tung
4. 'vung vinh va vung bi~n
tichcac long song co bi ngc;.p
Chang, Vinh Tho Rung, co
chim, duoc duy tri nho xarn
ven bo jihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

hinh danq dang thuoc nhu
Doi tri{,u ven vinh co Unh
thl,lc cua dong tri€Ju hi~n d~i.
ang Tham, ang V~m, ang
ch€lt can ban gi6rig doi tri~u
Tom, ang Ke. Co hang chl,lc
Phan Uch do sau co s6 cua
cLta song nhung co di~n
cac I~ch ng~m khi h¢i luu voi
h6 nuoc mi[ln d~p tren cac
dao da voi, noi tiEflngla h6 Ba
nhau va theo nguyen tac
phan b6 h~p hon nhi~u, co
mat ven ria bo dao Cat Ba va
phan dp
nhanh song, h~
H~m tren dao Dau Be.
r€lt h~p 6 ven m¢t s6 dao da
th6ng song co duoi day Vinh
Chung thong voi bien qua
voi nho 6 day d¢ng h,lc song
m¢t cLta hay hang ngam.
HC! Long va Lan HC! bao
manh hon. Hai dang dia hinh
quanh quan dao Cat Ba duqc
Tung ang, vang vinh, h6 nuoc
mi[ln co vl,lc nuoc"trong xanh,
chia tttanh 6 dp. C€lp 1 co
qu'an trQng cua doi tri~u ven
mUc xam thuc co s6 dat d€ln

rur)g cay xanh t6t bao quanh
vinh la bai cat bien va th~m
d¢' sau 1,5-2 m; CJp2: 3,0t~o nen khung canh d~p nen
mai monVung bien Cat Ba tho va huy€Jn bi.
3,5 m; CJp 3: 6-7 m; CJp 4 :
Long Chau co tren 20 bai cat
12- 13 m; dp 5: 20-22 m va
Vung bien nong ven bo
bien nh6, tuy h~p nhung
cJp 6: 35-40. Cac c€lp 1 va 2
co d¢ sau khoang 5-6m d~n
nuoc trong,ya cat min, canh
co trac di~n ngang hinh chCl
25-30m nam trong ph~m vi
quan r€lt d~p va an toan do
"V" bieu hi~n qua trinh xam
tac d¢ng r6 cua sonp d€ln day
nam trong cac cung bo da voi
thl,lc sau long song chi€lm Uu
bien va la vung dong bang
kin song gio. Cac bai Cat Co
th€l. Cac dp 3-6 co trek di~n
day 'bien tich tl!-bao
man
I, Cat Co II, Cat Quyen, Cat
,duoi tac dl,lng cua dong hai
ngang hinh chCl" U" bieu hi~n
Dua dang co suc thu hut Ion
luu ven bo. Trflm Uch b€Jmi[lt
qa trinh xam thl,lc ngang lon9

d6i voi du khach. Bai bien 6
la bun b¢t nho nau xam, xam
song kieu d6ng bang uu the
Cat Ba co thanh phan tuong
xanh. Day la khong gian
truoc khi bi bien lam ngc;.p.
d6i d6ng nh€lt, duqc c~u t~o
Ran san h6 vi€Jnbo rat dac
quan trQng phat trien ngh~
b6i cat h~t nho, h~t tho ngu6n
ca ven bo.
trung cho moi truong vinh, c'hi
g6c va voi sinh vat, mau vang
nh~t, tram Uch duoi b~ 'mi[lt
thi cho' di€Ju kien nuoc bien
5. H~ th6ng d a o
H~ th6ng dao 6 Hai Phong
trang, ~m va d¢ mi[ln cao, co
Ian nhi~u cuoi, canh san h6
gom ca dao xa nhu BC!ch
di~n Uch khoang 250 ha phan
va dam da v6i silic, vi chung
Long Vi va cac dao gan bO.
b6 chu y€lu 6 Dong nam Cat
thuong nam 6 ria phia trong
Theo th.:inh phan v~t chM c~u
Ba va dao Dau Be. B~ mat
cac ran san ho.
Long vjnh la phan vl,lCnuoc th€Jm ran co do cao tV -1 d€l'n tao, co the chia cac dao cua
+1 m v{,i ml,lC nLioc th~p nhM,

Hai Phang thanh ba kieu:
ngc;.p thuong xuyen cua cac
kieu dao da voi 6 cat Ba-Long
r¢ng tV vai chl,lc met den 300vinh H~ Long va Lan H~, bao
Chau, kieu dao da g6c trflm
400 m, nghieng thoai tV vach
gom cac hqp phan dong
Uch II,lCnguyen nhu Hon Dau
nui ra bien va duoc c~u tao
bang day vinh, lu6ng I~ch,
b6i san ho song v~ ch€lt, c~c
va B~ch Long Viva kieu dao
r~n san ho va tung ang. D6ng
cat Cat Hai. Cac dao va Yen,
tang, cu¢i va s~n cat va voi
bang dat vinh co tram Uch chu
Cai Vi€Jngthl,lc ch€lt la cac bai
sinh v~t. Day la d~ng dia hinh
y€lu la bun b¢t nho, bun set,
nguon g6c sinh vc;.t bi bi~n
lay su v~t bi I~ch tri~u chia
d¢ sau pho bien 2-5 m va bi

bq

cat va hau nhu ngc;.pnuoc khi
trieu cao. Dao Dinh va truoc
kia cOng co c a c khu d~t cat
cao nhu Cat Hai, nhung da
vi bien xoi 16 hIlt, nay chi con

lai bai trieu co de bao, mot
phan dang duoc do d€lt da'p
n€Jn de xay dunq khu conq
nghi~p mol.fedcbaZYXWVUTSRQPONM

5 .1 . D d o d d lu c n g u yen
Dao Bach Long Vy narn
giCIa Vinh Bac B¢, each Hal
Phonq 135km, la met qua d6i
thoai co d¢ cao tuyet deSi
61,5m, nho len tu mi[lt day
bien, sau khoanq 30m. Dao
duoc cau tao bang da tram
tlch luc nquyen tuoi D~ tam
thuoc cac h~ tang HQa Mi va
Phu Thuy Chau, Dao co dien
tlch 3,5km2 ke ca them tri~u
da g6c, voi du khong gian
d6i; them, bai cat bien, bai
tang. Bai cat bien 6 dao Bach
Long Vi co tong chieu dai
1900m, tap trung 6 phia nam
va dong nam dao cOng la
nhClng bai tam dep. Do la hon
dao xanh, noi tren mat bien
xanh, co s u e h€lp dan du
khach va co tiem nang phat
trien du lich, dich vu hang hai
va hau can ngh~ ca. Bach
Long Vi noi ti~ng voi san

pham bao ngu va hai sam,
co khu r~n san ho ngam phat
trien nh€lt vinh Bac B¢, d¢ phu
Ion d~n 90%), da d~ng sinh
hQc cao, canh quan ngflm
con duoc bao ve t6t, du di~u
ki~n xay dl,lng ttianh khu bao
t6n tl,I nhien bien hay cong
vien bien. Do la m¢t d~ng tai
nguyen quy gia; m¢t dia cMm
Iy tu6ng cho du lich ngam va
du lich khoa hoc. Khu vuc
bien tay nam dao la ngu
truong quan trQng n,hM Vinh
Bac bo.
Hon D€lu la hon dao sat
bo, cach mai ban dao 06 Son
khoang m¢t km. Dao c~u t~o
tV da Il,lc nguyen h~ rung Do
Son, r¢ng 7,8 ha, d¢ cao Ion
nh€lt 40m, co rung cay xanh
t6t cung voi m¢t quan the d€Jn
mi~u uy linh, cac cong trinh
ngo~n ml,lC nhu thap den va
Dai Khi tuqng Thuy van duqc
xay dl,lng tV nam 1923.

5 .2 . D a o d ti vo i
Qufln dao da voi Cat BaLong Chau voi gfln 400 hon
Ion nho co d~ng th~p kieu

Phong Linh va d~ng chop
kieu Phong TUng. Chung co
hinh d~ng ky di, d¢c dao do
qua trinh phong hoa hoa hQc
keo dai tren 20 trieu nam tao
nen d6ng bang d~ voi kars'to

(X em d ip tra n g 2 0 )


~

Dae
lie m
•

•fedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

(T ii p th eo tra n g 19)

va d6ng bang

Y3 q u a

lia lI in b

BA

nay b] ng~p

t r in ll p b a t t r ie n ...

keo dai tren n~n cac dUt gay

vao cac pheu, gi€lng karsto

ki€ln tao duoc b6i tich It!p d~y

r6i chay ng~m ra bien. Tren

dao da voi hinh chop va hinh
thap. Cac dao c6 muon hinh
dang ve khac nhau n6i tren

chim do bien ti€ln Toan tan.
Da 0 chinh Ca t Ba rq ng
144km2, cao nht!t 331m, la

nhu baZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
0 thung lOng Trung
dao Cat Ba dong chay chi
Trang va Gia l.uan
ven ria
g;\ip mQt vai diem nhu Hien
cac dao da voi lon, nhieu h6
Hao, B~n Ca va Thu6ng

hen dao da voi Ion nht!t oven

karsto kich thuoc toi hang ha

Lu6ng.

Day la nhOng diem

mat nucc trong xanh. Ten gQi
cua chunq phan Ion the hi(ln
hinh dang cua van v.;tt ma con

ba phia Tay bien Dong. Tren
dao Cat Ba, h~u h€lt cac dlnh

b] nuoc bien xarn nhap bien
thanh cac h6 nucc man hoac

cung cap nuoc nqot rt!t t6t
cho mot dao co nuoc man

nguai tuang tuonq ta nhu hen
at. Hen chuang, Mai R u a , U i

bao

VQng, Duoi R6ng. C6 ten gQi
earn thlen nhien thanh binh
nhu Hang Thuy, v u o n Qua.

tap trung trong khoanq

100-

a

cac tung,ang

a

(anq Tham,

quanh.

Co die'm

luu

250m, cac dao Ion tturonq c6
dQ cao 100-250m, cac dao

anq Ven)..
H6 Ba Ham tren dao D~u

luqng nuoc nqot dat 10 1/s.
Xung quanh quan dao Cat

nho c6 dQ cao duoi 100m va
cac hen (dao rt!t nho) thuang

Be la mot diem tham quan
noi ti€lng. D6 la mot quan the

Ba, tronqpharn vi dao dQng
C6 ten gqi canh thien nhien
tri~u len xu6ng, a n m o n jihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDC
h6a
hung vtnhu Da La, Hen Bao,

ducc

chi cao 20-50m. Hau h€lt cat:

ba h6 nuoc man

rung

hoc bO c1a do nuac bien tao

Su Tv. Tren vach dao, tao

dao narn tren doi nang y€lu
hoac rnanh trong tan kien tao
va ki€ln tao hien dai. Cac b~
m;\it dinh' cua 'chu~g la dt!u

cay-nul da bao quanh, thong
voi nhau va thong voi vung
phia tay bac nho
nuoc vinh
cac hang lu6n xuyen qua cac

n~n h(l th6ng ngt!n an rnon

cao 33,5m va cac hang lu6n.
Tren vach kh6i nui da voi con
ghi lai nhieu ngt!n nucc bien

h6a cham khac nhOng lop da
u6n men rnai, nhDng mal che
va ngt!n bien an man.

tlch b~ mat cac canh d6ng

kh6i da voi, co the di qua

co, vo h~u lia barn va cua

karsto

bang

hang dQng narn

co bi nanq

cao do

a

thuyen

nho khi thuy

a cac

dQ cao

5 .3 . D a o ca t
D6 la dao Cat Hai narn
giDa cac lach Nam Trieu va

chuyen dQng ki€ln tao. B~
mat dinh cao 100-250m c6
tuoi dia hinh cu6i D(l tam,

tri~u ha thap.
Nuoc nqot tren
hi€lm va vi v.;ty chi

dao rt!t
dao Ion

khac nhau: dQ cao 1,5-2m
ung voi rnuc bien hien dai: 33,5m ung voi rnuc bien co

cac b~ mat dlnh 80-1 OOm va
40-60m co tuoi Ca nh tan
sorn-qlua va 10-15m canh

Cat Ba rnoi co dan cu sinh
s6ng. V~ rnua rrura, nuoc mua
tlch dQng tao nen cac dong

Toan tan muon, 4-6m ung voi
mire bien co Toan tan giDa
va rrurc 10-15m ung voi rnuc

Dang, Dao cat thanh tao do.
s6ng tlch tl,l tao nen cac dai

tan muon.
Cac dao cau tao tu hai h(l

chay b~ mat doc thung lOng
Gia Lua n, Trung
Trang.

bien co Canh tan muon.
Qua trinh nuoc bien

an

muon. Cac dai de cat chi cao
;.
.
~
.•
den 2-3m, nam gan song

t~ng c a voi Cat Ba va Quang
Hanh, rieng dao chinh Cat
Bacon duqcct!u t<;lotucac

Dong chay khonq dien hinh,
it xuat IQ tren mat do bi hut
,-----------------------------------------,

man chan vach lam tang tinh
ki di, dQc dao cua cac hon

song vel nhau va phan each
nhau qua cac lach trieu, bai

lop da luc nquyen

cua

a

Lach

Huyen,

an ngD phia

nqoai vung trieu darn I~y su
vet cua vunq cua song Bach

de cat vao

giDa Toan tan

I~y su vet hep, Hien nay,

h(l

tuyen

de bien

khoanh

bao

t~ng Ph6 Ha n. Vat chat
carbonat thuan Iqi cho hoat

Cat Hai thanh

dQng xam thuc rua IDa da
voi cua nudc' mUa. Ho~t
dQng nay da chia cih kh6i

ca cac cum dan cu narn tren
de cat, d~m nuoi thuy san m;\in
Iq, d6ng mu6i duqc khoanh .

da voi nguyen thuy thanh
cac cham, nui rieng bi(lt co

dap, cai t<;lOtCrcac l<;Ichtri~u,

hinh dang da d<;lng, t<;lOnen

Dao Cat Hai nam trong vung
sut ki€lnta~ hien dai kha manh.

dien tich 15km2,

bao g6m,

bai cat bien va bai I~y su VE;lt.

nhDng canh quan dQc dao.
Tren dinh va suan cac kh6i
nui da voi hO<;ltd Qng nay t<;lO
nen dia hinh da tai mea sik
nhQn. Trong kh6i nui da voi,

T~en da~ cat c6 'nuoc ng~m
nh<;lt, nh<;ltIq chua trong cac
the c~t. Vi v.;ty, day la noi t.;tp
trung dan cu kha dong. Thien
tai giong bao hay g;\ip a dao
Cat Hal. Ba phia nam dao bi

ho~t dqng nay da t~o ra
nhi~u d<;lng dia hinh d;\ic bi(lt
nhu cac hang dQng karsto
vdi cac mang da, vu da,
chuang da, cac gi€lng, cac
pheu, cac h6 Sl,lt va cac su6i
ng~m. H(l th6ng hang dQng

noi ti€lng voi cac dQng nhu

x6i 10 manh tCr lau va bi€ln
It!n da la~ mt!t di nhi~u dt!t
dai, nha cva. Dan cU Cat Hai
truy~n l<;Iirang, ngay xUa Cat
Hai rQng giap g~n D6 Son
va hai noi cung nghe chung

dqng Hoa Cuong,
dqng
. Trung Trang, Hang Quan Y

ti~rig

ga

gay.

Mqt

trong

nhDng dt!u licu ro rang v~
bien It!n, ml,lC bien dang cao

a

cac dQ cao khac
V.V.. nam

nhau: 4-6m, 10-15m,
2030m va 40-60m. M;\ic du dia
hinh hiem tra, tren dao Ion
Cat Ba c6 cac thung lOng
karsto phat trien dinh hu6ng

mot khu c6

a

Cat Hai la cay du da co
can nguyen vE;lnnam cho vO

'tren bai tri€lu su VE;lts at bien

B lic xip h a n g b a o tq .i C d n g H d i P h o n g

A n h : T H A N H H A ,I

a

vl,lng Gia LQc.