ĐÀN GHI TA CỦA LOR -CA
A. MỤC TIÊU:
Giúp học sinh:
-Cảm nhận đựơc vẻ bi tráng của hình tượng Lor -ca qua mạch cảm xúc
suy tư đa chiều; vừa sâu sắc vừa mãnh liệt của tác giả bài thơ.
-Thấy được vẻ độc đáo trong hình thức biểu đạt thơ mang phong cách
tượng trưng.
-Có những tri thức để đọc và hiểu một bài thơ viết theo phong cách hiện
đại.
B. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY:
-Thực hành-Phát vấn.
C. CHUẨN BỊ GIÁO CỤ:
* Giáo viên: Soạn giáo án.
* Học sinh : Soạn bài.
D. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
1. Ổn định lớp - kiểm tra sĩ số:
2. Kiểm tra bài cũ:
Đọc thuộc lịng bài thơ "Sóng" của XQ? Nhận xét gì về tình yêu của
người phụ nữ trong bài thơ?
3. Nội dung bài mới:
Hoạt động thầy và trò
Nội dung kiến thức
Giáo viên hướng dẫn học sinh tìm I. Tiểu dẫn:
hiểu tiểu dẫn.
1. Tác giả:
-Tên khai sinh: Hồ Thành Công- sinh năm 1946.
Học sinh đọc
- Quê: Mộ Đức, Quảng Ngãi.
- Nêu những nét cơ bản về tác giả -Sự nghiệp văn chương:
Thanh Thảo? Đặc điểm phong +Có các sáng tác hay và độc đáo về chiến tranh
cách thơ của ông?
và thời hậu chiến.
+Các tác phẩm: Những người đi tới biển (1977),
Những ngọn sóng mặt trời (1984-1982), Khối
vng ru bích (1985).
+Những năm gần đây: viết báo, tiểu luận phê
bình Nhưng đóng góp quan trọng nhất là thơ ca.
-Đặc điểm thơ:
+Là tiếng nói của người tri thức nhiều suy tư,
trăn trở về cuộc sống.
+Ơng ln tìm tịi khám phá, sáng tạo tìm cách
biểu đạt mới qua hình thức câu thơ tự do, đem
Giáo viên giới thiệu về tác phẩm đến một mĩ cảm hiện đại cho thơ bằng thi ảnh và
Đọc văn bản và hướng dẫn học ngơn từ mơí mẻ.
sinh tìm hiểu bài thơ theo các câu 2. Tác phẩm.
hỏi sgk
-Rút ra trong tập" Khối vng ru bích"
-Là tác phẩm tiêu biểu cho tư duy thơ Thanh
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
Cảm nhận chung của em về bài
thơ?
Hãy giải mã các hình ảnh: tiếng
đàn bọt nước áo chồng đỏ
gắtvầng trăng chếnh chống n
ngựa mỏi mịn …? Em có suy nghĩ
gì về các hình ảnh ấy?
Cái chết của Lor-ca được khắc hoạ
qua những hình ảnh nào?
_ Em có cảm nhận gì về đoạn thơ
"Khơng ai chơn cất tiếng đàn…"
Vì sao cái chết của Lo-rca được
miêu tả đi liền với "hình ảnh cây
đàn"?
Thảo: Giàu suy tư, mãnh liệt và phóng túng, ít
nhiều nhuốm màu sắc tượng trưng và siêu thực
II. Đọc hiểu văn bản:
1. Đọc:
2.Tìm hiểu văn bản:
Cảm nhận chung.
Bài thơ viết theo thể tự do thể hiện cảm xúc
mãnh liệt của tác giả trước cái chết của Lor-ca
qua hàng loạt hính ảnh mang tính biểu tượng.
a. Hình tượng Lor-ca.
- Các hình ảnh: tiếng đàn bọt nước, áo choàng đỏ
gắt, vầng trăng chếnh chống, n ngựa mỏi mịn
đều mang tính biểu tượng.
- Các dịng thơ khơng có hình ảnh về con người
nhưng bóng dáng con người vẫn hiện lên rõ nét
qua hình ảnh và âm thanh (tiếng đàn) màu sắc
(áo choàng đỏ gắt), trạng thái (chếnh chống,
mỏi mịn)…
+Như vậy ngay ở khổ thơ đầu chúng ta đã bước
vào một không gian đậm chất Tây Ban Nha, với
hình ảnh áo chồng đỏ gắt -áo chồng khốc trên
mình những võ sĩ đấu bị tót -Một biểu tượng của
Tây Ban Nha.
+Đồng thời người đọc không thể khơng nhận
thấy cuộc hành trình của con người: đi lang
thang về niềm đơn độc với vầng trăng chếnh
choáng trên yên ngựa mỏi mịn "đó là những
cuộc độc hành của con người -Cuộc độc hành
của Lor -ca một anh hùng Tây Ban Nha.
-Vẻ đẹp của Lor-ca và cái chết của Lor -ca:
-Tác giả khắc hoạ nhân vật giữa một không gian
hoang dã đậm chất Tây Ban Nha: "Tây Ban Nha
/hát ngêu ngao /bỗng kinh hoàng / áo choàng bê
bết đỏ". Tiếng hát ngêu ngao của những người
Di-gan, áo choàng của võ sĩ đấu bị tót đã trở
thành biểu tượng - cho sự đổ máu, cái chết và sự
cầu khấn cho linh hồn.
+Trên nền ấy là hình ảnh Lor-ca:"bị điệu về bãi
bắn - chàng đi như người mộng du". Một lần nữa
chúng ta lại được chứng kiến Lor-ca với cuộc
hành trình của anh -Cuộc hành trình đến với cái
chết.
- Trước cái chết: Lor-ca "đi như một người mộng
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
- Em có suy nghĩ gì về các hình
ảnh: đường chỉ tay đứt, dịng sơng
vơ cùng Lor-ca bơi sang ngang?
Hình tượng tiếng đàn trong bài thơ
mang ý nghĩa ẩn dụ gì?
(Học sinh sẽ liệt kê ra những cách
hiểu khác nhau - Giáo viên là
người nhận xét khuyến khích học
sinh - không nên áp đặt cách hiểu
mà chỉ nên đưa ra nhận định).
du" -> Đó là thái độ bỏ quên tất cả, khơng bận
lịng với bất cứ điều gì, kể cả cái chết đang cận
kề từ đó để thấy được dũng khí của Lor-ca -Một
con người đã dâng hiến cả tuổi trẻ, cả cuộc đời
cho cuộc đấu tranh vì tự do.
+Hình ảnh: dịng sơng, Lor-ca bơi sang ngang,
đường chỉ tay đứt" lại một lần nữa miêu tả cuộc
hành trình đi tới cái chết của Lor-ca. Cuộc đời
dài rộng như dịng sơng và Lor-ca "Bơi sang
ngang" trên "chiếc ghi -ta màu bạc "cùng với
hình ảnh "đường chỉ tay đứt"chính là những biểu
tượng, những ẩn dụ về cái chết, sự nghiệt ngã
của định mệnh về số phận ngắn ngủi.
+Cũng cần phải thấy sự lơ-gíc giữa các hình ảnh:
Lor-ca bơi sang ngang /chiếc ghi -ta màu bạc
Cuộc đời của Lor-ca là chuỗi dài những đam mê
trong đó có niềm đam mê đàn ghi -ta. Và do đó
"đàn ghi-ta" đã trở thành biểu tượng của cả cuộc
sống nhiều hoài bão, màu sắc và thanh âm của
Lor-ca.
-Các hình ảnh "Hát nghêu ngao, đường chỉ tay
đứt, lá bùa cô gái Di-gan" xâu chuỗi trong một
trường liên tưởng về định mệnh, về cái chết, về
số phận ngắn ngủi mang đậm màu sắc Tây Ban
Nha.
+Ở đây động từ "ném" lặp lại hai lần (ném lá
bùa, ném trái tim) nó trở thành biểu tượng về cái
chết bi thảm nhưng cũng đầy chất bi tráng, dũng
mãnh của Lor-ca.Từ đó để thấy được cảm xúc
đầy mãnh liệt của Thanh Thảo lẫn với sự mến
mộ, tơn vinh, cảm phục
b. Hình tượng tiếng đàn: Khổ thơ đầy ắp những
hình ảnh biểu tượng và siêu thực ở đây, tiếng đàn
đã trở thành một nhân vật có linh hồn: "khơng ai
chơn cất tiếng đàn", "tiếng đàn như cỏ mọc
hoang".
Ở đây Lor-ca không hiện diện mà chỉ có sự hiện
diện của tiếng đàn.Nó trở thành biểu tượng của
tâm hồn Lor-ca, trái tim Lor-ca. Cuộc đời của
ông sống tự do, thanh thản trong suốt như giọt
nước mắt vầng trăng long lanh trong đáy giếng
Lor-ca đã chết (về thể xác) nhưng dư âm vang
vọng của cuộc đời ơng thì còn mãi.
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
- Tiếng đàn xuất hiện nhiều lần trong bài thơ:
"Tiếng đàn bọt nước ghi ta đá xanh tiếng ghi ta
ròng ròng …"
- Mang nhiều cung bậc: âm thanh vui tươi chia
cắt tan vỡ có khi là âm thanh cái chết có khi là
giai điệu tình u …
=> Là sự hài hồ của rất nhiều trạng thái cảm
xúc. Trước hết đó là cảm xúc của Lor-ca Cuộc
đời Lor- ca như tiếng đàn ghi ta những âm thanh
cung bậc của nó khi réo rắt về niềm yêu đời thiết
tha, khi hùng tráng mạnh mẽ về những ngày
chiến đấu sôi nổi , khi trầm lắng… Tiếng đàn ghi
-Đánh giá chung về nội dung và ta là bài ca về cuộc đời, số phận và cái chết của
nghệ thuật của bài thơ?
Lor-ca.
III. Tổng kết.
-Thể thơ tự do, không dấu câu, không dấu hiệu
4. Củng cố- dặn dị:
mở đầu, kết thúc.Sử dụng hình ảnh biểu tượng - Học thuộc lịng bài thơ
siêu thực có sức chứa lớn về nội dung Màu sắc
- Làm bài tập tiết sau học đọc Tây Ban Nha rất đậm nét trong bài thơ. Kết hợp
thêm.
hai yếu tố thơ và nhạc.
=> Bài thơ thể hiện nỗi đau xót sâu sắc trước
cái chết bi thảm của Lor-ca.
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí