Nghiên cứu đánh giá độ nguy hiểm động đất và sóng thần ở vùng ven biển và hải đảo việt nam và đề xuất các giải pháp phòng tránh, giảm nhẹ hậu quả

BỘ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ VIỆN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ VIỆT NAM




ĐỀ TÀI KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ
ĐỘC LẬP CẤP NHÀ NƯỚC







BÁO CÁO TỔNG HỢP
KẾT QUẢ KHOA HỌC CÔNG NGHỆ ĐỀ TÀI

NGHIÊN CỨU ĐÁNH GIÁ ĐỘ NGUY HIỂM CỦA ĐỘNG ĐẤT VÀ SÓNG
THẦN Ở VÙNG VEN BIỂN VÀ HẢI ĐẢO VIỆT NAM VÀ ĐỀ XUẤT CÁC
GIẢI PHÁP PHÒNG TRÁNH, GIẢM NHẸ HẬU QUẢ

Mã số : ĐTĐL 2007G/45







Cơ quan chủ trì đề tài: Viện Vật lý địa cầu
Chủ nhiệm đề tài: GS.TS. Bùi Công Quế

8352


HÀ NỘI - 2010


BỘ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ VIỆN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ VIỆT NAM



ĐỀ TÀI KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ
ĐỘC LẬP CẤP NHÀ NƯỚC





BÁO CÁO TỔNG HỢP
KẾT QUẢ KHOA HỌC CÔNG NGHỆ ĐỀ TÀI

NGHIÊN CỨU ĐÁNH GIÁ ĐỘ NGUY HIỂM CỦA ĐỘNG ĐẤT VÀ SÓNG
THẦN Ở VÙNG VEN BIỂN VÀ HẢI ĐẢO VIỆT NAM VÀ ĐỀ XUẤT CÁC
GIẢI PHÁP PHÒNG TRÁNH, GIẢM NHẸ HẬU QUẢ

Mã số : ĐTĐL 2007G/45

Chủ nhiệm đề tài Cơ quan chủ trì đề tài





GS.TS. Bùi Công Quế TS. Lê Huy Minh

Bộ Khoa học và Công nghệ





Những người thực hiện chính
GS.TS. Bùi Công Quế (chủ biên), GS.TS. Nguyễn Đình Xuyên, PGS.TSKH.
Phạm Văn Thục, PGS.TS. Nguyễn Hồng Phương, TS. Trần Thị Mỹ Thành,
PGS.TS. Phan Trọng Trịnh, PGS.TS. Cao Đình Triều, TSKH. Ngô Thị Lư,
TS. Nguyễn Văn Lương, TS. Vũ Thanh Ca, TS. Trần Tuấn Dũng, GS.TSKH.
Phạm Năng Vũ, Ths. Dương Quốc Hưng



HÀ NỘI - 2010


BÁO CÁO THỐNG KÊ

KẾT QUẢ THỰC HIỆN ĐỀ TÀI KHCN ĐỘC LẬP CẤP NHÀ NƯỚC

I. THÔNG TIN CHUNG
1. Tên đề tài: Nghiên cứu đánh giá độ nguy hiểm động đất và sóng thần
ở vùng ven biển và hải đảo Việt Nam và đề xuất các giải pháp phòng tránh,
giảm nhẹ hậu quả.
2. Chủ nhiệm đề tài
Họ và tên: Bùi Công Quế
Ngày sinh : 15-05-1948
Học hàm, học vị: GSTS
Chức danh: NCV cao cấp
Điện thoại tổ chức: 37567305, NR: 37760615
Mobill: 0913229360. Email :
Tên tổ chức đang công tác: Viện Vật lý địa cầu
Địa chỉ tổ chức: A8 – 18 Hoàng Quốc Việt - Cầu Giấy – Hà Nội
Địa chỉ nhà riêng : B17 – Hoàng Cầu - Đống Đa – Hà Nội
3. Tổ chức chủ trì đề tài
Tên tổ chức: Viện Vật lý địa cầu
Điện thoại: 37564380 . Fax : 38364696
Website : www. Igp.vast.ac.vn
Địa chỉ: A8 – 18 Hoàng Quốc Việt - Cầu Giấy – Hà Nội
Họ và tên thủ trưởng : TS. Lê Huy Minh
S
ố tài khoản
Kho bạc nhà nước Ba Đình – Hà Nội
Tên cơ quan chủ quản : Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam


II. TÌNH HÌNH THỰC HIỆN
1. Thời gian thực hiện:

- Theo hợp đồng ký kết: 8/2007 – 2/2010
- Thực tế thực hiện : 8/2007 – 2/2010
2. Kinh phí và sử dụng kinh phí:
a) Tổng số kinh phí: 4450 triệu đồng, trong đó
Kinh phí SNKH : 4450 triệu đồng
b) Tình hình cấp và sử dụng kinh phí SNKH (triệu đồng)
TT Theo kế hoạch Thực tế đạt
Thời gian Kinh phí Thời gian Kinh phí
Ghi chú
(đề nghị
quyết toán)
1 2007 1000 2007 1000 1000
2 2008 1200 2008 1200 1200
3 2009 2250 2009 2250 2250

c) Kết quả sử dụng kinh phí theo các khoản chi (triệu đồng)
TT Theo kế hoạch Thực tế đạt

Nội dung các
khoản chi
Tổng số SNKH Khác Tổng số SNKH Khác
1 Trả công lao động 2490 2490
2 Nguyên vật liệu,
NL
260 260
3 Thiết bị, máy móc 900 900
4 Xây dựng, sửa
chữa
- -
5 Chi khác 800 800

Tổng cộng 4450 4450

3. Các văn bản hành chính trong quá trình thực hiện đề tài
Số
TT
Số, thời gian
ban hành văn bản
Tên văn bản
1 QĐ 1693/QĐ-BKHCN ngày
16/8/2007
Phê duyệt tổ chức và cá nhân chủ trì đề
tài/Dự án SXTN độc lập cấp nhà nước
2 QĐ số 2913/QĐ-BKHCN ngày Phê duyệt kinh phí đề tài độc lập cấp nhà
5/12/2007 nước thực hiện trong kế hoạch 2007
3 Công văn số 824/BKHCN –XHTN
ngày 17/4/2009
Điều chỉnh dự toán kinh phí thực hiện đề
tài KHCN độc lập cấp nhà nước ĐTĐL
2007G/45.
4 Quyết định số /QĐ-KHCNVN
ngày tháng 4/2009
Phê duyệt thuê tàu khảo sát biển thực hiện
kế hoạch đề tài

4. Tổ chức phối hợp thực hiện đề tài
TT Tên tổ chức
đăng ký
Tên tổ
chức đã
tham gia

Nội dung tham gia Sản phẩm đạt được
1 2 3 4 5
1 Viện Địa
chất
Viện Địa
chất
Nghiên cứu kiến tạo
trẻ và địa động lực
hiện đại Biển Đông
6 báo cáo chuyên đề và 2
sơ đồ.
2 Viện Địa
chất và Địa
vật lý biển
Viện Địa
chất và Địa
vật lý biển
- Nghiên cứu tính địa
chấn Biển Đông
- Nghiên cứu cơ cấu
chấn tiêu và trường
ứng suất
6 báo cáo chuyên đề về
tính địa chấn Biển Đông
6 báo cáo chuyên đề về cơ
cấu chấn tiêu và trường
ứng suất.
3 Viện Khí
tượng thuỷ
văn môi

trường
Viện Khoa
học quản lý
Biển đảo
Nghiên cứu đánh giá
mô phỏng lan truyền
sóng thần
-Báo cáo chuyên đề về
đánh giá mô phỏng
- Cung cấp số liệu địa hình
đáy biển.
4 Viện Cơ học Viện Cơ
học
Nghiên cứu đánh giá
ngập lụt do sóng thần
Báo cáo chuyên đề về
ngập lụt do sóng thần.
5 Hội KHKT
địa vật lý
Việt Nam
Khảo sát địa chấn
phân giải cao vùng
biển miền Trung và
nam Trung bộ.
Báo cáo kết quả khảo sát.
6 Viện Khoa
học địa chất
và hạt nhân
Niu Di Lân
Viện Khoa

học địa
chất và hạt
nhân Niu
Di Lân
Phương pháp đánh
giá nguy hiểm và rủi
ro sóng thần.
Phương pháp và công
nghệ tính và xây dựng bản
đồ độ nguy hiểm và rủi ro
sóng thần.
7 Viện Địa
chấn và núi
lửa (Philipin)
Viện Địa
chấn và núi
lửa (Phi
lipin)
- Trao đổi chuyên gia
- Trao đổi số liệu
- Trao đổi chuyên gia
- Cung cấp số liệu động
đất và sóng thần, địa vật lý
vùng Biển Đông.
8 Đại học quốc
gia Đài Loan
Viện khoa
học trái đất
- Trao đổi chuyên gia - Trao đổi chuyên gia
(Đài Loan)

- Đào tạo chuyên gia
- Trao đổi thông tin,
số liệu.
- Đào tạo chuyên gia
- Cung cấp số liệu động
đất và chuyển động hiện
đại vùng bắc Biển Đông.
9 Đại học
Tokyo
(Nhật Bản)
Cục Địa
chất Nhật
Bản (JGS-
AIST)
- Trao đổi thông tin
và số liệu
- Tư vấn phương
pháp và công nghệ
- Tư vân về hệ thống báo
tin động đất và cảnh báo
sóng thần.
- Trao đổi chuyên gia
- Cung cấp số liệu.

5. Cá nhân tham gia thực hiện đề tài
Số
TT
Tên cá nhân đăng ký
và thực hiện

Nội dung tham gia

Sản phẩm chủ yếu
1 GSTS. Bùi Công Quế Chủ nhiệm đề tài,
nghiên cứu đứt gãy
hoạt động, nghiên cứu
các giải pháp phòng
chống.
- 5 báo cáo chuyên đè
- Báo cáo tổng hợp và báo
cáo tóm tắt đề tài.
2 GSTS. Nguyễn Đình
Xuyên
Nghiên cứu xác định
các vùng nguồn động
đất và sóng thần và
các giải phóng phòng
chống động đất, sóng
thần.
- 7 báo cáo chuyên đề
- 2 bản đồ về các vùng nguồn
động đất, sóng thần
- Các giải phòng phòng
chống động đất, sóng thần.
3 PGSTSKH. Phạm Văn
Thục
Nghiên cứu tính địa
chấn Biển Đông.
- 6 báo cáo chuyên đề về tính
địa chấn Biển Đông.

- Danh mục động đất Biển
Đông.
4 PGSTS. Nguyễn Hồng
Phương
Đánh giá độ nguy
hiểm và rủi ro động
đất ven biển và hải
đảo Việt Nam.
- 8 báo cáo chuyên đề
- 3 bản đồ về độ nguy hiểm
và rủi ro động đất.
5 TS. Trần Thị Mỹ Thành Đánh giá độ nguy
hiểm và rủi ro sóng
thần ven biển và hải
đảo Việt Nam.
- 8 báo cáo chuyên đề
- 3 bản đồ về độ nguy hiểm
và rủi ro sóng thần.
6 PGSTS. Cao Đình
Triều
Nghiên cứu cổ sóng
thần ven biển Việt
Nam.
6 báo cáo chuyên đề về cổ
sóng thần ven biển Việt
Nam.
7 PGSTS. Phan Trọng
Trịnh
Nghiên cứu kiến tạo
và địa động lực hiện

6 báo cáo chuyên đề và 2 sơ
đồ về kiến tạo trẻ và địa
đại Biển Đông. động lực Biển Đông.
8 TS. Vũ Thanh Ca Đánh giá mô phòng
lan truyền sóng thần
theo các kịch bản
động đất.
Báo cáo chuyên đề đánh giá
mô phỏng lan truyền sóng
thần cung cấp cơ sở số liệu
độ sâu chi tiết Biển Đông.
9 TSKH. Ngô Thị Lư Nghiên cứu đánh giá
tính địa chấn Đông
nam Á
- 4 báo cáo chuyên đề về tính
địa chấn Đông nam Á
- Danh mục động đất mạnh
Đông nam Á.
10 TS. Trần Tuấn Dũng Nghiên cứu cấu trúc
và địa động lực các
đứt gãy trên Biển
Đông.
Biên tập các sản phẩm
bản đồ.
- 6 báo cáo chuyên đề và 2
bản đồ đứt gãy.
- Biên tập, sửa chữa kỹ thuật
các sản phẩm bản đồ.
11 TS. Nguyễn Văn Lương Nghiên cứu cơ cấu
chấn tiêu và trường

ứng suất kiến tạo theo
số liệu động đất.
- 5 báo cáo chuyên đề về cơ
cấu chấn tiêu và trường ứng
suất kiến tạo.

Lý do thay đổi: Trên thực tế, số chuyên gia tham gia vào nghiên cứu thực
hiện đề tài đông hơn so với số đăng ký ban đầu, liệt kê theo mức độ tham gia thì
sau thứ tự số 11 như ở danh sách trên vẫn còn những chuyên gia khác đã đăng
ký và đã tham gia thực hiện những nội dung chính của đề tài như : TS. Lê Tử
Sơn, TS. Đinh Văn Mạnh, những người không đăng ký tham gia lúc đầu nhưng
trong quá trình thực thiện đề tài đ
ã tham gia tích cực như: GSTSKH. Phạm
Năng Vũ (nay đã mất), ThS. Dương Quốc Hưng, ThS. Nguyễn Văn Dương và
n.n.k.
6. Tình hình hợp tác quốc tế
Số
TT
Theo kế hoạch Thực tế đạt được
1 Đoàn ra : Hoa Kỳ 1 người 10
ngày
Chưa thực hiện
2 Đoàn đi Đài Loan : 1người 7
ngày
Đã thực hiện nguồn kinh phí khác.
3 Đoàn đi Philipin: 2người x 8ngày Đã thực hiện. Kinh phí phía bạn tài trợ.
4 Đi Inđônêxia 1 người x 8 ngày Đã thực hiện. Sử dụng nguồn kinh phí
khác.
5 Đoàn đi Nhật Bản 1người x 10
ngày

- Đã thực hiện, kinh phí đề tài ≈ 40 triệu.

6 - Dự hội thảo ở Trung quốc 2 người x
5ngày, kinh phí đề tài ≈ 25 triệu.
7 - Dự hội thảo ở Malaysia 2 người x 5
ngày (kinh phí đề tài 1 người ≈ 18 triệu).
8 Đoàn vào: 3 người x 7ngày Đã mời (kinh phí đề tài):
1 chuyên gia Nhật x 3 ngày
2 chuyên gia Niu Di Lân x 3 ngày
2 chuyên gia Ba Lan x 5ngày.
Lý do thay đổi: - Đi Hoa Kỳ không thực hiện do đối tác hợp tác đã thay
đổi chuyển về tổ chức Hội thảo ở Đài Loan và Trung Quốc.
- Các chuyến đi hợp tác ở Philipin, Inđônêxia và Đài Loan đều kết hợp
dùng nguồn kinh phí khác và kinh phí do đối tác tài trợ các chuyến đi Trung
Quốc và Malaysia dự Hội thảo sóng thần Biển Đông không có trong kế hoạch vì
là đột xuất, sử dụng kinh phí do những chuyến đi khác ti
ết kiệm được.
7. Tình hình tổ chức Hội thảo
TT Theo kế hoạch Thực tế đạt được
1 Tổ chức 3 Hội thảo
chung của đề tài
Đã tổ chức 5 Hội thảo chung vào các ngày:
- 11/1/2008- Hội thảo kế hoạch thực hiện và phân
công.
- 26/9/2008- Kết quả 1 năm thực hiện
- 7/5/2009- Kết quả hợp tác Việt Nam – Niu Di Lân
thực hiện đề tài.
- 30/10/2009 - Hội thảo kết quả đề tài.
- 15/6/2010 - Hội thảo tổng kết đề tài.
2 Tổ chức 12 x 2 Hội thảo

chuyên đề.
Đã tổ chức 20 Hội thảo chuyên đề, ký hợp đồng và
nghiệm thu các chuyên đề.

8. Tóm tắt nội dung công việc chủ yếu:
Thời gian Số
TT

Các nội dung công việc
Theo kế
hoạch
Thực tế
đạt
Người, cơ quan thực
hiện
1 2 3 4 5
1 Nội dung 1: Nghiên cứu
đánh giá tính địa chấn Biển
Đông và Đông nam Á.
8/2007-
3/2009
8/2007–
6/2009
Phạm Văn Thục Viện
Địa chất và Địa vật lý
Biển
Ngô Thị Lư
Viện Vật lý địa cầu
2 Nội dung 2: Nghiên cứu kiến
tạo địa động lưc Biển Đông

xây dựng các cơ sở.
8/2007-
3/2009
8/2007-
6/2009
Phan Trọng Trịnh
Viện Địa chất
3 Nội dung 3: Nghiên cứu các
hệ đứt gãy hoạt động vùng
Biển Đông và thềm lục địa
Việt Nam, xây dựng các mặt
cắt, sơ đồ.
8/2007-
3/2009
8/2007-
8/2009
Bùi Công Quế
Viện Vật lý địa cầu
Trần Tuấn Dũng
Viện Địa chất Địa vật lý
Biển.
4 Khảo sát địa chấn nông phân
tích xử lý số liệu Hoàn thành
báo cáo kết quả khảo sát và
chuyên đề.
1/2008-
6/2009
1/2009-
10/2009
Dương Quốc Hưng

Hội KHKT Địa vật lý
Việt Nam
Bùi Công Quế
Viện Vật lý địa cầu
5 Nội dung 4: Nghiên cứu cơ
cấu chấn tiêu động đất Biển
Đông hoàn thành các chuyên
đề.
8/2007-
3/2009
8/2007-
10/2009
Nguyễn Văn Lương
Viện Địa chất - Địa vật
lý biển.
6 Nội dung 5: Nghiên cứu xác
định các vùng nguồn động
đất và sóng thần, xây dựng
các bản đồ vùng nguồn.
8/2007-
3/2009
1/2008-
10/2009
Nguyễn Đình Xuyên
Viện Vật lý địa cầu
7 Nội dung 6: Đánh giá độ
nguy hiểm và rủi ro động
đất. Hoàn thành các chuyên
đề. Xây dựng các bản đồ.
8/2007-

6/2009
8/2007-
9/2009
Nguyễn Hồng Phương
Viện Vật lý địa cầu
8 Nội dung 7: Nghiên cứu đặc
điểm lan truyền sóng thần
trên Biển Đông và ven biển
Việt Nam, tính và xây dựng
các bản đồ theo các kịch bản.
8/2007-
6/2009
1/2006-
10/2009
Vũ Thanh Ca
Viện Khoa học quản lý
Biển Đảo – Bộ Tài
nguyên và Môi trường.
9 Nội dung 8: Nghiên cứu
đánh giá mức độ ngập lụt
ven biển do sóng thần, xây
dựng bản đồ.
1/2008-
6/2009
1/2008-
12/2009
Đinh Văn Mạnh
Viện Cơ học
10 Nghiên cứu cổ sóng thần
phân tích tuổi tuyệt đối hoàn

thành chuyên đề.
8/2007-
6/2009
8/2007-
6/2009
Cao Đình Triều
Viện Vật lý địa cầu
11 Nội dung 10 + 11: nghiên
cứu đánh giá độ nguy hiểm
1/2008- 1/2008- Trần Thị Mỹ Thành
và rủt ro sóng thần, tính toán
xây dựng các bản đồ, hoàn
thành các chuyên đề.
12/2009 12/2009 Viện Vật lý địa cầu
12 Nội dung 12: Nghiên cứu đề
xuất các biện pháp phòng
tránh giảm nhẹ hậu quả.
1/2008-
12/2009
1/2008-
2/2010
Bùi Công Quế
Nguyễn Đình Xuyên
Viện Vật lý địa cầu
13 Tổng kết đề, viết báo cáo
tổng kết, biên tập các sản
phẩm bản đồ.
8/2007-
2/2010
6/2009-

3/2010
Bùi Công Quế
Viện Vật lý địa cầu
Trần Tuấn Dũng
Viện Địa chất - địa vật lý
biển.
III. SẢN PHẨM KHOA HỌC CÔNG NGHỆ CỦA ĐỀ TÀI
1. Sản phẩm KHCN đã tạo ra
a) Sản phẩm dạng I
b) Sản phẩm dạng II
Yêu cầu khoa học cần đạt
T
T

Tên sản phẩm khoa học
Theo kế hoạch Thực tế đạt được

Ghi
chú
1 2 3 4 5
1 Danh mục động đất Biển
Đông và danh mục động đất
mạnh vùng Đông nam Á.
Đầy đủ, bổ sung,
hoàn thiện.
Đầy đủ, bổ sung hoàn
thiện, cập nhật đến
2008 ghi trên CD.

2 Bản đồ tâm động đất Biển

Đông
Tỷ lệ 1:1000000 Đạt yêu cầu, số hoá
ghi trên CD.

3 Bản đồ đặc trưng tính địa
chấn Biển Đông.
Tỷ lệ 1:1000000 Đạt tỷ lệ, số hoá ghi
trên CD
A15, E
(mật độ
4 Sơ đồ địa động lực hiện đại
Biển Đông
Tỷ lệ 1:1000000 Đạt tỷ lệ. Số hoá ghi
trên CD

5 Sơ đồ địa chấn kiến tạo Biển
Đông.
Tỷ lệ 1:1000000 Đạt tỷ lệ, số hoá ghi
trên CD

6 Bản đồ cấu trúc và địa động
lực các hệ đứt gãy trên Biển
Đông
Tỷ lệ 1:1000000 Đạt tỷ lệ, số hoá ghi
trên CD

7 Bản đồ các vùng nguồn
động đất và sóng thần Biển
Đông.
Tỷ lệ 1:1000000 Đạt tỷ lệ, đúng quy

cách đầy đủ các
thông số nguồn. Số
hoá ghi trên CD

8 Bản đồ các vùng nguồn ven
biển và thềm lục địa Việt
Nam.
Tỷ lệ 1:500000 Đạt tỷ lệ, đầy đủ các
thông số vùng nguồn.
Số hoá ghi trên CD

9 Bản đồ độ nguy hiểm động
đất ven biển và hải đảo Việt
Nam.

Tỷ lệ1:500000 Đạt tỷ lệ, đúng quy
cách chuyên môn, số
hoá, ghi trên CD. Chu
kỳ 950 năm nền loại
A.
3 tờ
Bắc,
Trung,
Nam.
1
0
Bản đồ độ nguy hiểm động
đất ven biển Quảng Ninh -
Hải Phòng
Tỷ lệ 1:200000 Đạt tỷ lệ, đúng quy

cách chu kỳ 950 năm
nền loại A. Số hoá,
ghi trên CD

1
1
Bản đồ độ nguy hiểm sóng
thần ven biển Việt Nam
Tỷ lệ 1:500000 Đạt tỷ lệ, đúng quy
cách chuyên môn, số
hoá, ghi trên CD. Chu
kỳ 475 và 950 năm.
3 tờ:
Bắc,
Trung,
Nam.
1
2
Bản đồ độ nguy hiểm sóng
thần ven biển Đà Nẵng -
Quảng Ngãi.
Tỷ lệ 1: 200000 Đạt tỷ lệ, đúng quy
cách chuyên môn, số
hoá, ghi trên CD. Chu
kỳ 475 và 950 năm.

1
3
Bản dồ rủi ro động đất
thành phố Nha Trang

Tỷ lệ 1:50000 Đạt tỷ lệ lớn hơn: 1:
15000 đúng quy cách
chuyên môn. Số hoá
ghi trên CD

1
4
Bản đồ rủi ro sóng thần
thành phố Nha Trang.
Tỷ lệ 1: 50000 Đạt tỷ lệ lớn hơn
1:15000, đúng quy
cách, số hoá, ghi trên
CD

1
5
Báo cáo kết quả khảo sát địa
chấn nông độ phân giải cao
ven biển nam trung bộ.
Tỷ lệ 1:200000 1600km tuyến địa
chấn, đạt tỷ lệ và chất
lượng tốt. Ghi trên
CD+ báo cáo thực
địa.

1
6
Sơ đồ hệ thống cảnh báo
sóng thần ven biển Việt
Nam.

Tỷ lệ 1:1000000 Sơ đồ hệ thống báo
tin động đất và cảnh
báo sóng thần. Hoàn
thiện, đầy đủ.
Không
có tỷ lệ
1
7
Các báo cáo chuyên đề Đầy đủ theo 12 nội
dung chính.

1
8
Báo cáo tổng hợp đề tài Đầy đủ, 323 trang
đúng quy cách.


c) Sản phẩm dạng III
Yêu cầu khoa học
TT
Tên sản phẩm (bài
báo, báo cáo khoa
học)
Theo kế
hoạch
Thực tế
đạt
Số lượng, nơi công bố,
năm xuất bản
Bài báo, báo cáo

khoa học về các nội
dung được nghiên
cứu trong đề tài
(danh mục đính
kèm).
12-24 bài 24 bài - Các tạp chí quốc gia (Địa
chất, các khoa học về Trái
đất, khoa học công nghệ
Biển).
- Các hội nghị, hội thảo
quốc tế.
- Các hội nghị hội thảo quốc
gia. Thời gian công bố 2008
và 2009.

d) Kết quả đào tạo
Số lượng
TT
Cấp đào tạo, chuyên
ngành
Theo kế hoạch Thực tế đạt
Ghi chú (thời
gian kết thúc)
1 Thạc sỹ, địa chấn kiến tạo 3 3 2009, 2010
2 Tiến sĩ, địa chấn kiến tạo 2 3 2011, 2012

e) Tình hình đăng ký bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp và giống cây
trồng

f) Thống kê các sản phẩm KHCN đã được ứng dụng vào thực tế
TT Tên kết quả Thời gian Địa điểm UD Kết
quả
1 Danh mục động đất Biển
Đông
2008 Viện Vật lý địa cầu
2 Bản đồ các vùng nguồn
động đất và sóng thần
Biển Đông và ven biển
Việt Nam
2009 Trung tâm Báo tin
động đất và Cảnh báo
sóng thần (Viện Vật lý
địa cầu)

3 Kết quả đánh giá mô
phỏng sóng thần trên Biển
Đông theo các kịch bản
2009 Trung tâm Báo tin
động đất và Cảnh báo
sóng thần (Viện Vật lý
địa cầu)

4 Sơ đồ hệ thống báo tin
động đất và cảnh báo sóng
thần
2008 Viện Vật lý địa cầu
Uỷ ban quốc gia tìm
kiếm cứu nạn

5 Bản đồ rủi ro động đất và
rủi ro sóng thần thành phố
Nha Trang.
2009 Sở Tài nguyên môi
trường Khánh Hoà.


2. Đánh giá hiệu quả do đề tài mang lại
a) Hiệu quả khoa học và công nghệ
- Có được bản đồ các vùng nguồn động đất sóng thần trên Biển Đông với
các thông số tin cậy làm cơ sở đánh giá độ nguy hiểm động đất và sóng thần.
- Làm chủ được các phương pháp và công nghệ đánh giá độ nguy hiểm,
độ rủi ro động đất và sóng thần trên vùng Biển Đông và lần đầu tiên tính toán
xây dựng các bản
đồ có độ chi tiết khá lớn ở vùng ven biển và hải đảo.
- Trình độ nghiên cứu, điều tra và đánh giá độ nguy hiểm động đất và
sóng thần được nâng lên ngang tầm trong khu vực.
- Làm chủ được những phương pháp, công nghệ điều tra đánh giá và cảnh
báo sóng thần tiên tiến đang được phát triển rộng rãi trên thế giới.


b) Hiệu quả kinh tế và xã hội
Kết quả của đề tài đã và đang được sử dụng phục vụ công tác điều tra,
đánh giá và cảnh báo động đất, sóng thần ở Việt Nam.
- Kết quả đề tài sẽ đóng góp trực tiếp vào việc thực hiện các quy chế báo
tin động đất cảnh báo sóng thần và phòng chống động đất và sóng thần của
Chính Phủ (phục vụ báo tin, cảnh báo, ph
ục vụ phân vùng, dự báo, triển khai
các biện pháp phòng tránh và giảm nhẹ thiệt hại do động đất và sóng thần).
2. Tình hình thực hiện chế độ báo cáo, kiểm tra đề tài

TT Nội dung

Thời gian thực hiện Ghi chú
I




II

III
Báo cáo định kỳ
- Lần 1
- Lần 2
- Lần 3

Kiềm tra định kỳ lần 1

Nghiệm thu cơ sở


20/8/2008
2/2009
10/2009

27/2/2009

7/7/2010

- 1 -
LỜI NÓI ĐẦU
Vùng ven biển và hải đảo Việt Nam với dải bờ biển dài hơn 3200km và
trên 2600 hải đảo, nơi tập trung tới trên 20 triệu dân, đã và đang là địa bàn phát
triển kinh tế, xã hội, quốc phòng và an ninh vô cùng quan trọng, đặc biệt là
trong sự nghiệp công nghiệp hoá và hiện đại hoá của đất nước. Để tăng cường
hiệu quả phòng tránh thiên tai đảm bảo phát triển bền vững vùng ven biển và
hả
i đảo Việt Nam, điều tra, nghiên cứu về nguy cơ động đất và sóng thần để có
cơ sở phòng chống và giảm thiểu thiệt hại do thiên tai cho toàn vùng luôn là yêu
cầu cấp thiết. Trong hơn 50 năm qua chúng ta đã có nhiều nỗ lực điều tra,
nghiên cứu và đánh giá về chế độ động đất trên lãnh thổ Việt Nam, từng bước
triển khai mở rộng phạm vi nghiên cứu ra toàn vùng biển Việt Nam và kế
cận.
Những kết quả điều tra nghiên cứu chủ yếu được phản ánh trong những công
trình như “phân vùng động đất lãnh thổ Việt Nam” (Phạm Văn Thục và n.n.k,
1985) “Nghiên cứu dự báo động đất và dao động nền lãnh thổ Việt Nam”
(Nguyễn Đình Xuyên và n.n.k, 2004), “Phân vùng động đất vùng biển Việt
Nam và kế cận” (Phạm Văn Thục và n.n.k, 2005, và nhiều công trình đã công
bố khác (Phạm Văn Thục 2001, Nguyễn Kim Lạp, 1984, Nguy
ễn Ngọc Thuỷ
2005, Nguyễn Văn Lương, 2004, Nguyễn Hồng Phương 1993, 2004, Cao Đình
Triều, 2008, Ngô Thị Lư, 2003).
Từ sau khi xảy ra thảm hoạ sóng thần ở Ấn Độ dương ngày 26/12/2004
làm chết gần 300000 người và thiệt hại vật chất, môi trường sinh thái nặng nề
cho các nước như Indonexia, Thái Lan, Malaysia, Srilanca, Bănglades, Ấn Độ
và nhiều nước khác, nhận thức và sự quan tâm của nhà nước và nhân dân ta về

dạng thiên tai động
đất và sóng thần ngày càng nâng cao. Thủ tướng chính phủ
đã ban hành “Quy chế báo tin động đất và cảnh báo sóng thần” (11/2006) và
“Quy chế phòng chống động đất và sóng thần” (5/2007). Đây là những văn bản
pháp quy quan trọng, đòi hỏi phải tăng cường công tác điều tra nghiên cứu về
nguy cơ động đất sóng thần và đảm bảo an toàn phục vụ sự nghiệp phát triển
kinh tế xã hội và quốc phòng an ninh của đất nước. Trong giai đoạ
n này đã có
một số công trình nghiên cứu điều tra về nguy cơ sóng thần đối với Việt Nam
được triển khai thực hiện như các đề tài KHCN cấp Viện Khoa học và Công
nghệ Việt Nam “Nghiên cứu đánh giá độ nguy hiểm sóng thần trên cùng ven
biển Việt Nam và các giải pháp phòng tránh” (Nguyễn Đình Xuyên và n.n.k,
2006-2007), “Quy trình công nghệ đánh giá độ nguy hiểm sóng thần vùng ven
biển Việt Nam” (Trần Thị Mỹ Thành 2007-2008), Dự án KHCN cấp Bộ Tài
nguyên và Môi trườ
ng “Xây dựng bản đồ cảnh báo nguy cơ sóng thần cho các
- 2 -
vùng bờ biển Việt Nam” (Vũ Thanh Ca, 2007-2008) và dự án hợp tác khoa học
giữa Viện Vật lý địa cầu Việt Nam và Viện Khoa học địa chất và hạt nhân Niu
Di Lân “Đánh giá độ nguy hiểm và rủi ro sóng thần và sự ứng phó của Việt
Nam” (2007-2009). Cùng với sự quan tâm và đẩy mạnh điều tra nghiên cứu về
sóng thần của Việt Nam, các nước trong vùng Biển Đông và khu vực Đông nam
Á cũng tăng cường nỗ l
ực và đẩy mạnh sự hợp tác điều tra nghiên cứu về lĩnh
vực này bằng những kết quả bước đầu phong phú được phản ánh trong 3 cuộc
Hội thảo khoa học quốc tế với chủ đề “Sóng thần ở Biển Đông” được tổ chức
lần lượt tại Đài Loan (2007), Thượng Hải, Trung Quốc (2008) và Penang,
Malaysia (2009). Tại các hội thảo nói trên đều có sự tham gia và báo cáo, thảo
lu
ận của các tác giả thực hiện đề tài này.

Ngoài chủ đề đánh giá nguy cơ sóng thần trong mối liên quan với tính địa
chấn khá cao của vùng Đông nam Á, trong những năm qua vùng Biển Đông
tiếp tục là đối tượng điều tra nghiên cứu và khảo sát đánh giá về đặc điểm cấu
trúc kiến tạo, tiềm năng tài nguyên khoáng sản và hiện trạng môi trường liên
quan với chiến lược ứng phó biến
đổi khí hậu và phát triển bền vững của các
nước trong khu vực, trong đó có Việt Nam. Nhiều công trình điều tra, nghiên
cứu mới về các lĩnh vực địa chất, địa vật lý, khí tượng, môi trường và phòng
chống thiên tai đã và đang được thực hiện với nhiều kết quả phong phú đã liên
tiếp được bổ sung tạo ra những điều kiện mới đề tiếp tục đi sâu xác đị
nh làm rõ
hơn những đặc trưng cơ bản của các nguồn và cơ chế phát sinh động đất, phát
triển hoàn thiện phương pháp và công nghệ mới trong đánh giá độ nguy hiểm
của động đất và sóng thần đối với từng vùng và khu vực cụ thể.
Trong bối cảnh nêu trên, tháng 8/2007 đề tài “Nghiên cứu đánh giá độ
nguy hiểm của động đất và sóng thần trên vùng ven biển và hải đảo Việt Nam
và đề xuất các gi
ải pháp phòng tránh và giảm nhẹ hậu quả” được đặt ra với mục
tiêu xác định rõ nguồn phát sinh động đất và sóng thần và trên cơ sở đó đánh
giá độ nguy hiểm động đất và sóng thần ở vùng ven biển và hải đảo Việt Nam,
đánh giá độ rủi ro đối với vùng có độ nguy hiểm cao, đồng thời đề xuất những
giải pháp phòng tránh và giảm nhẹ hậu quả phù hợp. Thời gian thực hiện
đề tài
là 30 tháng.
Với mục tiêu nói trên, đề tài có nhiệm vụ kế thừa những kết quả của
những công trình nghiên cứu đã nêu trong lĩnh vực liên quan, cập nhật, bổ sung
những số liệu điều tra khảo sát mới, sử dụng những công cụ tính toán và công
nghệ mới được hoàn thiện để xác định và đánh giá cụ thể và rõ hơn về độ nguy
- 3 -
hiểm của động đất và sóng thần đối với vùng ven biển và hải đảo nước ta, từ đó

đề xuất những giải pháp phòng tránh và ứng phó hợp lý.
Những nhiệm vụ chủ yếu được giải quyết trong đề tài bao gồm:
1. Nghiên cứu đánh giá chung và tổng quan về chế độ địa chấn của vùng Biển
Đông và mối liên quan với địa chấn - kiến tạo khu vực Đ
ông nam Á.
2. Nghiên cứu đặc điểm kiến tạo, địa động lực hiện đại và trường ứng suất cơ
bản trên Biển Đông làm cơ sở xác định nguyên nhân và cơ chế phát sinh động
đất và sóng thần.
3. Nghiên cứu xác định các vùng nguồn động đất và sóng thần trên Biển Đông
và vùng ven biển Việt Nam.
4. Đánh giá độ nguy hiểm và rủi ro động đất vùng ven biển và hải đảo Vi
ệt
Nam.
5. Đánh giá độ nguy hiểm và rủi ro sóng thần trên vùng ven biển và hải đảo
Việt Nam.
6. Bước đầu nghiên cứu về cổ sóng thần trên vùng ven biển Việt Nam.
7. Các giải pháp phòng tránh và giảm nhẹ hậu quả động đất và sóng thần trên
vùng ven biển và hải đảo Việt Nam.
Để thực hiện những nhiệm vụ nêu trên, Viện Vật lý địa cầu với trách
nhiệm là đơn vị chủ
trì đã phối hợp cùng với các đơn vị nghiên cứu trong và
ngoài nước như Viện Địa chất, Viện Địa chất và Địa vật lý biển, Viện Cơ học
thuộc Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Viện Khoa học quản lý Biển
Đảo thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường, Viện Khoa học Địa chất và Hạt nhân
Niu Di Lân, Viện Địa chấn và núi lửa Philipin, Hội Địa vật lý Việt Nam và
nhiều c
ơ quan tổ chức liên quan khác. Một tập thể đông đảo chuyên gia và cán
bộ khoa học, kỹ thuật từ các cơ quan nói trên đã nhiệt tình tham gia thực hiện
các nhiệm vụ của đề tài với một khối lượng công tác rất lớn bao gồm:
- Nghiên cứu tài liệu, phương pháp, công nghệ, thu thập xử lý số liệu phân

tích mẫu, hoàn thành trên 70 chuyên đề khoa học và công nghệ.
- Khảo sát thực địa, thu mẫu, thu thập s
ố liệu trên vùng ven biển (12 chuyến
thực địa với tổng số 150 ngày người)
- Khảo sát biển đo 1600km địa chấn nông ở vùng ven biển trung và nam trung
bộ (một tàu và 5 cán bộ khảo sát trong 40 ngày trên biển).
- 4 -
- Hoàn thành và công bố 24 bài báo và báo cáo về kết quả nghiên cứu của đề
tài.
- Góp phần đào tạo 3 thạc sỹ và 2 tiến sỹ theo nội dung của đề tài.
- Tổ chức 5 hội thảo trong nước, tham dự và báo cáo tại 3 hội thảo quốc tế và
khu vực về kết quả của đề tài.
- Các nội dung cơ bản của đề tài được phân công thực hiện như sau:
- Chương I (tổng quan): GS. TS. Bùi Công Quế, GS.TS. Nguyễn Đình Xuyên,
PGS.TS. Nguyễn Hồng Phương, TS. Trần Thị Mỹ Thành, , TSKH. Ngô Thị Lư,
TS. Trần Tuấn Dũng.
- Nhiệm vụ 1 (chương II): PGS. TSKH. Phạm Văn Thục, TSKH. Ngô Thị Lư.
- Nhiệm vụ 2 (chương III): GS.TS. Bùi Công Quế, PG. STS. Phan Trọng
Trịnh, TS. Trần Tuấn Dũng, TS. Nguyễn Văn Lương, ThS. Dương Quốc Hưng.
- Nhiệm vụ 3 (chương IV): GS.TS. Nguyễn
Đình Xuyên, PGS.TS. Nguyễn
Hồng Phương, GS.TSKH. Phạm Năng Vũ. TS. Nguyễn Văn Lương.
- Nhiệm vụ 4 (chương V): PGS.TS. Nguyễn Hồng Phương
- Nhiệm vụ 5 (chương VI): TS. Trần Thị Mỹ Thành, TS. Vũ Thanh Ca
- Nhiệm vụ 6 (chương VII): PGS. TS. Cao Đình Triều
- Nhiệm vụ 7 (chương VIII): GS. TS. Bùi Công Quế, GS. TS. Nguyễn Đình
Xuyên.
- Ngoài ra, trong các nhiệm vụ trên còn có sự tham gia đóng góp có hiệu quả
của đông đảo cán bộ khoa học trong va ngoài Viện Vật lý địa cầu bao gồm : TS.
Đinh Văn M

ạnh, TS. Ngô Gia Thắng, TS. Nguyễn Quang Miên, TS. Lê Tử
Sơn, CN. Phạm Thế Truyền, ThS. Bùi Thị Nhung, KS. Nguyễn Thanh Hải,
ThS. Nguyễn Văn Dương, ThS. Nguyễn Lê Minh, ThS. Nguyễn Ánh Dương,
KS. Đinh Quốc Văn, KS. Nguyễn Tiến Hùng, KSC. Nguyễn Quốc Dũng, KS.
Bùi Văn Duẩn, ThS. Bùi Nhị Thanh, KS. Bùi Thị Xuân, KS. Nguyễn Thị Kim
Thanh, Ths.Lê Văn Dũng, KS. Mai Xuân Bách, Ths. Nguyễn Hữu Tuyên, Ths.
Thái Anh Tuấn, CN Trần Việt Phương, Ths, Vũ Thị Hoãn, CN. Phùng Thị Thu
Thuỷ.
Các kết quả nổi bậ
t trong đề tài là những kết luận mới làm rõ về các vùng
nguồn cơ chế phát sinh, phát triển ứng suất và cường độ động đất cực đại, kết
quả nghiên cứu đánh giá mới, chi tiết và cụ thể về độ nguy hiểm và rủi ro động
đất, sóng thần cho các vùng ven biển và hải đảo, các đề xuất về giải pháp phù
- 5 -
hợp phòng tránh và giảm nhẹ hậu quả động đất, sóng thần. Ngoài ra còn có một
cơ sở dữ liệu và tư liệu phong phú gồm danh mục động đất vùng Biển Đông ,
danh mục động đất mạnh vùng Đông nam Á. Tập số liệu khảo sát mới địa chấn
nông phân giải cao về vùng đứt gãy ven biển miền Trung, tập bản đồ số về độ
nguy hiểm và rủi ro động đấ
t và sóng thần vùng ven biển và hải đảo gồm những
bản đồ được tính toán xây dựng lần đầu tiên ở các tỷ lệ 1:1000000, 1:500000,
1:200000 và những tỷ lệ lớn hơn nữa, hoàn toàn tiện lợi, dễ dàng khai thác sử
dụng và phát huy hiệu quả trong thực tế.
Tập thể tác giả đề tài ghi nhận và đánh giá cao sự ủng hộ và tạo điều kiện
thuận lợi trong suốt quá trình thực hiệ
n đề tài của Bộ Khoa học và Công nghệ,
Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Viện Vật lý địa cầu và các Viện, cơ
quan, tổ chức tham gia phối hợp. Tập thể tác giả xin bày tỏ lời cảm ơn chân
thành và sâu sắc về sự quan tâm và giúp đỡ quý báu của cán bộ lãnh đạo, quản
lý thuộc các cơ quan cùng toàn thể chuyên gia các cán bộ khoa học đã nêu.

- 6 -
I. CHƯƠNG I
ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN, KINH TẾ XÃ HỘI, LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU
VÀ HỆ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ĐÁNH GIÁ ĐỘ NGUY
HIỂM ĐỘNG ĐẤT VÀ SÓNG THẦN Ở VÙNG VEN BIỂN VÀ
HẢI ĐẢO VIỆT NAM

I.1. ĐẶC ĐIỂM ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN VÀ KINH TẾ XÃ HỘI
VÙNG VEN BIỂN VÀ HẢI ĐẢO VIỆT NAM
I.1.1. MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN
I.1.1.1. Vị trí địa lý
Vùng bờ biển Việt Nam kéo dài theo đường bờ biển từ Móng Cái đến Hà
Tiên với tổng chiều dài 3260 km. Phạm vi mở rộng của vùng vào phía đất liền
thông thường tính theo ảnh hưởng của thủy triều trung bình tới 30 – 40 km, về
phía biển là vùng nước ven bờ, bao gồm cả vùng ngập triều, có bề rộng trung
bình tới 50 km và lớn hơn. Khái niệm thềm lục địa Việt Nam trên Biển Đông
đươ
ng nhiên đã bao gồm vùng nước ven bờ và vùng lãnh hải và vùng đặc
quyền kinh tế theo quy định của công ước luật biển của LHQ.
Các hải đảo của Việt Nam gồm trên 2600 đảo lớn nhỏ phân bố trên vùng
ven bờ biển, thềm lục địa và trên Biển Đông, trong đó các đảo ven bờ là chủ
yếu với gần 2500 đảo phân bố ở trong vịnh Bắc bộ, dọc ven bờ miền trung,
Nam trung bộ và trong vị
nh Thái Lan. Vùng Quần đảo Trường sa với trên 130
đảo và bãi ngầm, nằm rải rác trên vùng Đông nam và Tây nam Biển Đông, vùng
quần đảo Hoàng sa với 37 đảo và bãi ngầm nằm ở vùng Tây bắc Biển Đông.
I.1.1.2. Đặc điểm địa hình địa mạo
Ngoài một số đảo có diện tích lớn nằm trong vùng ven bờ như các đảo
Bạc long vĩ, Cô tô, Cồn cỏ, Cái bầu, Cát bà, Lý sơn, Phú Quý, Côn đảo, Phú

quốc… các đảo trong vùng quần đảo Tr
ường sa và Hoàng sa có kích thước nhỏ,
chiều dài nhất thường nhỏ hơn 1 km và địa hình thấp, độ cao trung bình 2 – 3m
trên mực nước biển.
Vùng ven bờ có địa hình phức tạp và phân dị trong vùng Đông bắc thuộc
Quảng Ninh và Hải Phòng, địa hình đáy biển phức tạp với hàng trăm đảo lớn
nhỏ, chia cắt vùng nước ven bờ thành các vịnh nhỏ với các đặc điểm vật lý, hải
văn rất khác nhau. Vùng ven bờ
từ Hải Phòng đến Đà Nẵng có địa hình đáy
thoải độ sâu không lớn nhưng biến động do tác động của dòng chảy ven bờ và
- 7 -
các cửa sông luôn làm thay đổi chế độ bồi lắng phù sa. Vùng ven bờ từ Đà
Nẵng đến Phú Yên có địa hình đáy dốc đứng, độ sâu tăng nhanh theo hướng ra
xa bờ. Từ Phú Yên đến Vũng Tàu, từ Vũng Tàu đến Cà Mau và Cà Mau – Hà
Tiên, địa hình vùng ven bờ tương đối thoải nhưng có cấu trúc phân dị, chia cắt
và biển động mạnh phụ thuộc các hệ thống sông với chế độ thủy văn rất phứ
c
tạp.
Địa hình vùng ven biển (từ bờ biển vào đất liền) cũng biến đổi phức tạp
với các vùng khác nhau. Vùng ven biển Đông bắc (Quảng Ninh – Hải Phòng)
có địa hình dốc thoải và độ sâu biến động liên quan với các dải núi phát triển
dọc bờ biển theo hướng đông – đông bắc. Độ cao trung bình đường bờ biển trên
3m.
Địa hình ven biển từ Hải Phòng đến Đà Nẵng và Đà Nẵ
ng – Quảng Ngãi
tương đối thấp, thoải với nhiều bãi bồi, cửa sông, và ngập triều khá rộng. Độ
cao địa hình trung bình 1 – 2m.
Vùng ven biển Quảng Ngãi – Vũng Tàu có địa hình phức tạp, chia cắt và
gắn với nhiều đồi núi phát triển từ trong đất liền ra phía biển, độ cao trung bình
của đường bờ từ 2 – 3m và lớn hơn.

Vùng ven bờ từ Vũng Tàu đến Cà Mau và Cà Mau – Hà Tiên có địa hình
thoải, thấp với nhiều bãi bồ
i và cửa sông lớn.
I.1.1.3. Đặc điểm thủy văn và khí hậu – khí tượng
Vùng ven biển Việt Nam có chế độ thủy văn phức tạp do tương tác của
nước biển với hệ thống cửa sông và các thủy vực dọc theo đường bờ. Đặc biệt ở
phía bắc là các hệ thống cửa Sông Hồng, sông Thái Bình. Ở vùng miền trung là
hệ thống các đầm phá, thủy vực lớn như Tam Giang, Nha Phu, Ô Loan, Th
ị Nại,
Văn Phong. Ở phía nam là hệ thống các sông Đồng Nai, Cửu Long.
Chế độ khí tượng, khí hậu vùng ven biển luôn biến động và mang đặc
điểm khí hậu nhiệt đới, gió mùa, phụ thuộc chủ yếu vào chế độ khí tượng thủy
văn trên Biển Đông. Sự khác biệt đặc trưng là các mùa gió Đông bắc trên phần
phía bắc, mùa gió Tây nam trên phần phía nam. Vùng ven biển miền trung từ
Nghệ An đến Vũng Tàu có chế
độ khí hậu khắc nghiệt, khô nóng và thường
xuyên xảy ra mưa bão, lụt lội do địa hình đồi núi với sườn dốc đứng về phía bờ
biển tạo nên dòng chảy mạnh ở sông suối và vùng ven biển.
- 8 -
I.1.1.4. Đặc điểm địa chất và khoáng sản
Vùng ven biển và các hải đảo Việt Nam nằm trên các đơn vị cấu trúc địa
chất và kiến tạo khác nhau và rất đa dạng. Vùng ven biển trên đất liền liên quan
với các cấu trúc địa chất như đới uốn nếp Katazia đông bắc (Móng Cái – Hải
Phòng) vùng trũng Kainozoi Hà Nội (Hải Phòng – Ninh Bình), Vùng uốn nếp
mezozoit trung bộ Việt Nam (Ninh Bình – Đà Nẵng), Vùng địa khối Công Tum
(Qu
ảng Nam – Phú Yên) vùng rìa địa khối Indosinia (Khánh Hòa – Vũng Tàu)
vùng trũng Kainozoi Mekong (Vũng Tàu – Hà Tiên).
Vùng nước ven bờ theo hướng đi từ phía bắc vào nam gắn liền với miền
rìa của các bồn trầm tích Kainozoi trên thềm lục địa Việt Nam, như bể Bắc bộ,

bể Sông hồng, bể Quảng Đà, bể Phú Khánh, bể Cửu Long và sườn Tây Bắc của
bể Malay – Thổ Chu.
Dọc theo đường bờ hiện đại từ bắc vào nam có nhiề
u mỏ khoáng sản, đặc
biệt là than ở vùng ven biển đông bắc và đồng bằng bắc bộ, đồng bằng nam bộ,
các mỏ sa khoáng dọc ven biển trung bộ và các nam trung bộ, các mỏ kim loại
như sắt, đồng, chì, vàng, dọc ven biển bắc và trung trung bộ…
Trên vùng ven biển và thềm lục địa Việt Nam phát triển các bể trầm tích
Kainozoi có triển vọng dầu khí lớn như bể Sông Hồng trên vịnh bắc bộ, bể
Phú
Khánh dọc ven biển miền trung, bể Cửu Long dọc ven biển Nam trung bộ, bể
Nam Côn Sơn và bể Tư Chính, Vũng Mây ở thềm lục địa đông nam, và nhóm
bể ở các vùng quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa.
I.1.2. ĐẶC ĐIỂM PHÂN BỐ DÂN CƯ VÀ HOẠT ĐỘNG KINH TẾ TRÊN
DẢI VEN BIỂN VIỆT NAM
I.1.2.1. Một số đặc điểm phân bố dân cư
Dọc theo dải ven biển Việt Nam hiện có 27 tỉnh và thành phố trực thuộc
trung ương với tổng dân số trên 30 triệu người, trong đó khoảng 20 triệu người
sống và hoạt động chủ yếu gắn liền với biển.
Mật độ dân trung bình trên dải ven biển cao hơn so với những vùng ở sâu
trong nội địa. Tuy nhiên, giữa các vùng khác nhau trên dả
i ven biển, mật độ dân
cư cũng khác nhau. Mật độ dân cao nhất ở những thành phố, thị xã và thị trấn
nằm trên bờ biển.
Theo đơn vị hành chính hiện hành thì các xã, phường, thị trấn nằm trực
tiếp trên đường bờ biển là những nơi chịu ảnh hưởng trực tiếp của sóng thần
- 9 -
hoặc sóng do bão và nước dâng. Thống kê của chúng tôi về dân số của tất cả
các xã, phường, thị trấn nói trên như sau:
- Tổng số xã, phường, thị trấn trên đường bờ biển = 1440 đơn vị.

- Dân số trung bình của một đơn vị cấp xã, phường, thị trấn rất khác nhau giữa
các vùng, miền và các tỉnh.
- Miền Bắc ≈ 6000 người/ đơn vị
- Miề
n Trung (từ Đà Nẵng đến Ninh Thuận ≈ 7500 người/đơn vị
- Miền Nam ≈ 6700 người/đơn vị
- Những xã, phường có số dân đông nhất ≈ 18000 người.
- Xã, phường, thị trấn có dân số thấp ≈ 1000 – 2000 người.
Bảng I-1 Dân số một số xã, phường, thị trấn ven biển miền Trung Việt Nam
Xã,
phường,
thị trấn
Huyện,
xã
Tỉnh
Thành
phố
Dân số
(người)
Xã,
phường,
thị trấn
Huyện
Thị xã
Tỉnh
Thành
phố
Dân số
(người)
(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8)

Phú An Phú
Vang
T.T. Huế 7859 Bình
Chương
Bình
Sơn
Quảng
Ngãi
6687
Trà Sơn Trà
Bồng
Quảng
Ngãi
3478
Phú Long Phú
Vang
T.T. Huế 5206 Trà Bình Trà
Bồng
Quảng
Ngãi
4932
Thuỷ Vân Hương
Thuỷ
T.Thiên
Huế
4744 Trình
Phong
Sơn
Tịnh
Quảng

Ngãi
8758
Trình Sơn Sơn
Tịnh
Quảng
Ngãi
8796
Lộc Bồn Phú Lộc T.Thiên
Huế
10213 Hành
Dương
Nghĩa
Hành
Quảng
Ngãi
6903
Lộc Điền Phú Lộc T.Thiên
Huế
14920 Long Mai Minh
Long
Quảng
Ngãi
2719
Hương
Nguyên
A Lới T.Thiên
Huế
865 Đức Tân Mộ Đức Quảng
Ngãi
6090

Tân Chinh Thanh
Khê
Đà Nẵng 15875 Ba Vinh Ba Tơ Quảng
Ngãi
3274
An Hải
Tây
Sơn Trà Đà Nẵng 14149 Ba Trang Ba Tơ Quảng
Ngãi
2794
- 10 -
Hoà Nhơn Hoà
Vang
Đà Nẵng 11535 Lê Hồng
Phong
Quy
Nhơn
Bình
Định
19620
An Sơn Tam Kỳ Quảng
Nam
7340 Hải Cảng Quy
Nhơn
Bình
Định
17635
Cẩm An Hội An Quảng
Nam
8811 Hoài Phú Hoài

Nhơn
Bình
Định
9082
Hoài Mỹ Hoài
Nhơn
Bình
Định
13322
Đại Hiệp Đại Lộc Quảng
Nam
6823 Ân Thạnh Hoài Ân Bình
Định
8735
Đại Minh Đại Lộc Quảng
Nam
8287 Mỹ Chánh Phù Mỹ Bình
Định
17500
Điện Ngọc Điện
Bàn
Quảng
Nam
12275 Vĩnh Kim Vĩnh
Thạnh
Bình
Định
2943
Điện Thọ Điện
Bàn

Quảng
Nam
13530 Vĩnh
Thanh
Vĩnh
Thạnh
Bình
Định
5774
Điện Minh Điện
Bàn
Quảng
Nam
9765 Cát Hanh Phù Cát Bình
Định
12825
Tân Bình Tây Sơn Bình
Định
6318
Duy Tân Duy
Xuyên
Quảng
Nam
6280 Tây Phú Tây Sơn Bình
Định
1052
Duy Trinh Duy
Xuyên
Quảng
Nam

17310 Bình Kim Tuy Hoà Phú
Yên
13982
Duy Vinh Duy
Xuyên
Quảng
Nam
6351 Phú Mỹ Đông
Xuân
Phú
Yên
2377
Bình
Giang
Thăng
Bình
Quảng
Nam
9721 Xuân
Phước
Đông
Xuân
Phú
Yên
6882
Bình Phú Thăng
Bình
Quảng
Nam
4073 Xuân Lộc Sông

Cầu
Phú
Yên
13157
Bình Sa Thăng
Bình
Quảng
Nam
7160 Xuân
Phong
Sông
Cầu
Phú
Yên
6383
Bình
Phước
Bình
Sơn
Quảng
Ngãi
5483 An Dán Tuy An Phú
Yên
6947
Cũng cần lưu ý là số dân của các đơn vị nêu trên là số dân sống cố định.
Tuy nhiên, do hoạt động phát triển kinh tế, đứt gãy, dân số ở các vùng này rất
biến động, hàng năm số này thay đổi và tăng lên cao theo mùa, đặc biệt vào
mùa hè và mùa thu ở các nơi có hoạt động kinh tế và đứt gãy cao, con số trung
bình nêu trên có thể tăng gấp 2 hoặc 3 lần.
- 11 -

I.1.2.2. Phân bố các công trình kinh tế, xã hội
Chỉ tính trong những phạm vi chịu ảnh hưởng của sóng thần, sóng bão và
nước dâng trên dải ven biển và dọc bờ biển Việt Nam tình trạng của các công
trình kinh tế, xã hội rất đa dạng.
- Các thành phố, thị xã tập trung ở các vùng ven biển, gồm có: Móng Cái, Hạ
Long, Cát Bà ,Hải Phòng, Đồ Sơn, Cửa Lò, Đồng Hới, Đà Nẵng, Hội An, Tuy
Hoà, Sông Cầu, Nha Trang, Phan Rang, Phan Thiết, Mũi Né, Bà Rị
a, Vũng
Tàu, Sóc Trăng, Rạch Giá, Hà Tiên…
- Các cảng lớn có: Cửa Ông, Cái Lân, Hải Phòng, Diên Điền, Hải Hậu, Nghi
Sơn, Cửa Lò, Vũng Áng, Chân Mây, Dung Quất, Đà Nẵng, Quy Nhơn, Nhơn
Hội, Vũng Rô, Văn Phong, Nha Trang, Cam Ranh, Vũng Tàu, Rạch Giá và một
số cảng lớn khác… Theo quy hoặch giao thông vận tải biển của Việt Nam đến
2020 sẽ có trên 200 cảng.
Các bến cá trên vùng ven biển và cửa sông là nơi xuất phát hoặc neo đậu
của các tàu và thuy
ền cá liên tục trong năm, hiện có khoảng trên 500 bến cá.
- Các khu công nghiệp và cơ sở sản xuất công nghiệp khoảng trên 200 trong
đó có nhiều khu công nghiệp lớn và quan trọng như Nghi Sơn, Dung Quất, Chu
Lai, Bà Rịa, Long Khánh…Đặc biệt phải kể đến 2 nhà máy điện hạt nhân đầu
tiên của Việt Nam sẽ được xây dựng trong giai đoạn 2010-2020 với địa điểm
được xác định là tại các xã ven biển của tỉnh Ninh Thu
ận, nằm ở những khu vực
có độ nguy hiểm động đất và sóng thần khá cao.
- Hiện tại ở các đô thị và các khu du lịch, nghỉ mát trên bờ biển có hàng trăm
toà nhà kiên cố, cao tầng, các khách sạn hiện đại đã được xây dựng.
- Ở các vùng còn lại như thị xã, thị trấn, các điểm dân cư trên dải bờ biển thì
nhà ở và các công trình kinh tế như xưởng, kho tàng, nhà nghỉ, trường họ
c,
bệnh viện đều đa phần là nhà 1-3 tầng, dạng bán kiên cố và có độ bền yếu. Nhà

ở của dân thường bị đổ hoặc bay mái khi có gió bão cấp 10-12. Ở các tỉnh ven
biển phía nam và nam Trung bộ, đặc biệt là vùng đồng bằng sông Cửu Long, ở
các vùng cửa sông, nhân dân làm nhà và lều trên mặt nước, ven sông, tập trung
sinh sống làm ăn với mật độ rất lớn. Các công trình này dễ dàng bị sóng bão
đánh sập.
I.1.2.3. Đặc điểm ho
ạt động kinh tế
Hoạt động phát triển kinh tế trên dải ven biển Việt Nam rất năng động và
diễn ra liên tục, quanh năm với quy mô và cường độ ngày một tăng cao. Đặc