Tiểu luận: Vấn đề lựa chọn nghịch và công cụ giải quyết

GVGD: Th.S Trần Hùng Sơn Nhóm 7-K10407B
Trần Phương Hồng Liễu-K104071196
LươngThúy Luân-K104071200
Phạm Thị Ngọc Mai-K104071203
Trần Thị Ngọc Nga-K104071207
Lê Thị Thùy Ngân-K104071208
Nguyễn Thị Thủy Tiên-K104071254
4/12/2014 1
Nội dung

Lựa chọn nghịch là gì?

Tác động của lựa chọn nghịch

Công cụ giải quyết
4/12/2014 2
1. Khái niệm:
-
Là vấn đề chênh lệch thông tin tạo ra trước khi diễn ra giao
dịch.
Tổng quát: là quyết định sai lầm của một bên tham gia giao
dịch mà nguyên nhân là do thông tin bất cân xứng.
Lựa chọn nghịch
Thị trường tín
dụng
Thị trường
chứng khoán
4/12/2014 3
Ví dụ:
Tình trạng lựa chọn trái ý trong
ngành bảo hiểm

Thông tin đối
xứng
Các bên giao
dịch nắm thông
tin ngang nhau
và đầy đủ
thông tin bất
đối xứng
Kết quả xấu cho
bên thiếu ưu thế
về thông tin
4/12/2014 4
Sự hình thành lựa chọn nghịch
P
L1
< P
L2
< P
H1
< P
H2
-
Cả người bán và người mua đều biết rõ chất lượng từng loại:
A
H
sẽ được bán ở mức giá nằm giữa P
H1
và P
H2
còn

A
L
trao đổi ở mức giá nằm giữa P
L1
va P
L2
-
Cả người bán và người mua không biết về chất lượng từng loại
sản phẩm.
Loại chất lượng Trị giá
Người bán
A
L
P
L1
( ví dụ: 5$ )
A
H
P
H1
(ví dụ: 9$)
Người mua
A
L
P
L2
(ví dụ: 7$)
A
H
P

H2
(ví dụ: 12$)
4/12/2014 5
EVS = π P
L1
+ (1 - π)P
H1
EVB = π P
L2
+ (1 - π)P
H2
Mức giá P thoả mãn: EVS < P < EVB
- Người bán biết rõ từng loại chất lượng còn người
mua thì không: Lựa chọn đối nghịch.
P
L2
< P* < P
H1
Người bán A
H
sẽ từ chối mức giá trên vì họ sẽ bị lỗ một khoản
giá trị P
H1
– P*
Người bán sản phẩm A
L
sẽ chấp nhận mức giá trên vì họ lãi một
khoản giá trị P* - P
L1
-

Người mua có thông tin tốt hơn người bán
mức giá P* thoả mãn: P
L2
< P* < P
H1
4/12/2014 6

P < P
L1 :
thị trường không có sản phẩm được trao đổi

P
L1
< P < P
H1 :
thị trường sẽ đạt được cân bằng riêng,
EVB = π(P
L2
– P)

Nếu P > P
H1
: Cả người bán A
L
va A
H
đều chấp nhận giá
này, EVB = π(P
L2
– P) + (1 – π)(P

H2
– P).
4/12/2014 7
1.VẤN ĐỀ QUẢ CHANH VÀ THỊ
TRƯỜNG XE SECOND-HAND
II. TÁC ĐỘNG CỦA LỰA CHỌN NGHỊCH:
“Quả chanh” là cụm từ
mà nhà kinh tế học
người Mỹ George
Akerlof chỉ những chiếc
xe cũ có chất lượng
không tốt.
4/12/2014 8
VẤN ĐỀ QUẢ CHANH VÀ THỊ TRƯỜNG XE SECOND-HAND
BẤT ĐỐI
XỨNG
THÔNG
TIN
Vấn đề
quả
chanh
Xe
second-
hand
• Người mua
• Người bán
• Kết quả sự lựa
chọn nghịch
4/12/2014 9
KHÔNG RÕ

CHẤT LƯỢNG
ĐÁNH GIÁ
CHẤT LƯỢNG
TRUNG BÌNH
TRẢ GIÁ Ở
MỨC TRUNG
BÌNH
NGƯỜI MUA
VẤN ĐỀ QUẢ CHANH VÀ THỊ TRƯỜNG XE SECOND-HAND
4/12/2014 10
NGƯỜI BÁN
•Biết rõ chất lượng.
•Hài lòng nếu bán xe
chất lượng không tốt ở
giá trung bình.
•Không sẵn lòng bán xe
có chất lượng tốt ở mức
giá trung bình.
VẤN ĐỀ QUẢ CHANH VÀ THỊ TRƯỜNG XE SECOND-HAND
4/12/2014 11
KẾT QUẢ:
Cung: nhiều xe chất
lượng trung bình
Cầu: thích xe chất
lượng tốt hơn

Các giao dịch ít
xảy ra trên thị trường
VẤN ĐỀ QUẢ CHANH VÀ THỊ TRƯỜNG XE SECOND-HAND
4/12/2014 12

2.VẤN ĐỀ QUẢ CHANH TRÊN THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH,
CHỨNG KHOÁN:
Để tránh rủi ro thì nhà đầu
tư chỉ trả một mức giá trung
bình = mức giá ở khoảng
giữa công ty tốt và công ty
xấu.
Công ty
tốt
Công ty
xấu
Cổ phiếu xấu
BÁN
KHÔNG BÁN
 Thị trường chứng khoán hoạt
động không hiệu quả
Cổ phiếu tốt
4/12/2014 13
Trên thị trường công nợ:
Công ty xấu
sẵn sàng vay,
công ty tốt
không vay với
lãi suất cao
Chỉ mua trái phiếu nào
có lãi suất đủ cao đễ bù
đắp cho khoản rủi ro
phá sản trung bình
giữa các công ty phát
hành trái phiếu nợ (tốt

và xấu).
Nhà đầu tư
không mua
công nợ =>
thị trường
này hoạt
động không
hiệu quả
4/12/2014 14
Trong lĩnh vực ngân hàng, tình trạng lựa chọn trái ý có thể xảy
ra khi ngân hàng là bên kém ưu thế thông tin và bên đi vay là
bên có ưu thế thông tin dẫn tới trường hợp ngân hàng cho
doanh nghiệp sắp phá sản vay. Trong giao dịch bất động sản,
tình trạng lựa chọn trái ý có thể xảy ra khi bên bán là bên có ưu
thế thông tin về một lô đất hay ngôi nhà còn bên mua là bên
kém ưu thế thông tin dẫn tới bên mua mua phải đất hay nhà
không tốt (trong diện giải tỏa, hay ở nơi dễ ngập lụt, v.v…).
Tóm lại:
Vấn đề “ Quả chanh” hạn chế hiệu quả của thị
trường trái phiếu và cổ phiếu trong vai trò tạo
nguồn luân chuyển vốn giữa người đi vay và
người cho vay, gây trì trệ nền kinh tế.
4/12/2014 15
III. Các công cụ giải quyết
1. Sản xuất và bán các
thông tin
Trang bị cho người cung cấp
vốn có đầy đủ thông tin bằng
cách thành lập các công ty độc
lập thu thập và sản xuất thông

tin
Công ty Standard
&poor’s ở Mỹ, một
trong ba cơ quan xếp
hạng tín dụng lớn & uy
tín nhất thế giới
(Standard & Poor’s,
Fitch , Moodys)
Công ty Cổ phần
xếp hạng tín
nhiệm doanh
nghiệp Việt Nam
(CRV)
4/12/2014 16
2. Điều hành của Nhà nước
Chính phủ sản xuất và cung cấp
thông tin để trợ giúp các nhà
đầu tư
Chính phủ tăng cường công tác
giám sát, kiểm tra hoạt động
cung cấp thông tin
Chính phủ khuyến khích các
công ty công bố các thông tin
4/12/2014 17
3. Vấn đề “người trốn vé”
Không phải trả tiền cho thông tin
lại có được ưu thế thông tin do
người khác chi trả
Hệ thống sản xuất và bán thông tin
không giải quyết hoàn toàn vấn đề

lựa chọn nghịch
4/12/2014 18
.
sẽ mua được giá
chứng khoán
thấp hơn giá trị
thực => tiến
hành mua
anh ta hành động y
như bạn
Những nhà đầu tư
cũng hành động
như vậy
Giá chứng
khoán tăng lên
sát với giá trị
thưc của nó
4/12/2014 19
Thị trường xe second-
hand: không được bán trực
tiếp cho người mua mà phải
qua trung gian
Trung gian xác định
chất lượng xe và có
chiến lược bán phù hợp
Người mua tin tưởng
vào trung gian
Trung gian thu được lợi
nhuận từ khoản chênh
lệch

Tránh được vấn đề
“người trốn vé”
4. Trung gian tài chính
4/12/2014 20
Ngân hàng sản
xuất thông tin
Xác định
công ty tốt,
xấu
Huy động
vốn để cho
vay
=> Ngân hàng thu được lợi
nhuận từ việc sản xuất thông tin
Trung gian trong
thị trường tài chính
như các ngân hàng
4. Trung gian tài chính
4/12/2014 21
NH giữ các
khoản cho vay
không buôn bán
trao đổi
Giảm vấn đề
chênh lệch thông
tin
NH tránh được
vấn đề “người
trốn vé”
NH chỉ cho vay

trực tiếp và cá
nhân, không
được trao đổi
công khai
NĐT khác không
biết thông tin về
việc cho vay
NĐT không thể
đẩy giá vay của
NH và không
làm lợi nhuận
NH giảm
4/12/2014 22
• Chất lượng thông tin về công ty tốt
• Tác động của lựa chọn nghịch bé đi
• Công ty phát hành chứng khoán hay vay dễ hơn
Các nước đang phát triển, thông tin về công ty rất khó thu thấp
=> vai trò ngân hàng lớn hơn thị trường chứng khoán
4/12/2014 23
Sẵn sàng đầu
tư trực tiếp vào
chứng khoán
của công ty
Nhà đầu tư dễ
dàng đánh giá
Công ty nổi
tiếng
Ngược lại
Vai trò ngân hàng
sẽ giảm khi thông

tin tốt được thu
thập dễ dàng
4/12/2014 24
Thế chấp là khoản
tài sản bù đắp cho
người cho vay trong
trường hợp người đi
vay phá sản
Giảm bớt hậu quả
lựa chọn nghịch
Quan trọng trong
hợp đồng cho vay
Người cho vay sẵn sàng cho
vay nếu có thể chấp vì sẽ giúp
giảm thiểu rủi ro: có khả năng
thu lại khoản cho vay và có lãi.
Lựa chọn nghịch => người cho vay bị thiệt hại do người đi vay
không có khả năng thực hiện các khoản chi trả và bị phá sản
5. Thế chấp và vốn chủ sở hữu
4/12/2014 25