Nghiên cứu chế tạo vật liệu sử dụng trong lĩnh vực bảo quản (vải, nhãn, mận)

VIỆN HÓA HỌC – VIỆN KHCN VIỆT NAM







BÁO CÁO TỔNG KẾT ĐỀ TÀI

NGHIÊN CỨU CHẾ TẠO VẬT LIỆU SỬ DỤNG TRONG LĨNH
VỰC BẢO QUẢN (VẢI, NHÃN, MẬN)


CNĐT: ĐINH GIA THÀNH














8138

HÀ NỘI – 2010









MỞ ĐẦU

Nc ta nm  khu vc khí hu nhit i gió mùa nóng m ma nhiu,
có rt nhiu loi rau qu phong phú, a dng, xut hin quanh nm vi hng
v c trng và tim nng phát trin y ha hn. Sn phm rau qu ca nc
ta không ch phc v nhu cu tiêu dùng trong nc mà ang tr thành mt
hàng xut khu c nhiu n
c a chung. Hàng nm nc ta thu v hàng
trm triu USD t vic xut khu rau qu. Tuy nhiên vic xut khu rau qu
ca Vit Nam vn còn nhiu hn ch, nguyên nhân ch yu là do tình trng
h hng ca rau qu sau khi thu hoch. Theo thng kê thì hin nay t l h
hng sau thu hoch  Vit Nam còn rt cao, chim ti hn 20% tng sn
lng. ó là m
t tn tht rt áng k vi ngi nông dân. Bên cnh ó, vic
bo qun tt sau thu hoch s làm ci thin cht lng rau qu, áp ng c
yêu cu ca các nc nhp khu cng nh i vi ngi tiêu dùng. Do ó vn
 bo qun rau qu sau khi thu hái rt cn c quan tâm.
Trc nhu cu bc thit v công ngh b
o qun sau thu hoch, t lâu ã
có nhiu công trình nghiên cu trong nc nhm tìm ra cách thc bo qun

rau qu có hiu qu và phù hp vi iu kin Vit Nam. Mt s qui trình bo
qun s b ã c công b, tuy nhiên vic áp dng trong thc t cha c
rng rãi. Các phng pháp bo qun truyn thng tuy có hiu qu nhng ch
hn ch 
quy mô nh, mt khác li bc l mt s nhc im khó có th
khc phc khi trin khai  quy mô ln. Vì vy cn tip tc nghiên cu  tìm
ra c phng pháp bo qun phù hp cho tng loi rau qu.
Các nghiên cu trong nc hin nay cng ang theo xu hng trên th
gii, ó là s dng khí quyn bin i  bo qun rau qu, n
i bt là 2
phng pháp: bao gói khí quyn bin i trong màng cht do và to lp ph
trên b mt rau qu. ây là mt công ngh n gin cho hiu qu cao và là




mt hng i trin vng. Nu chúng ta ch ng c công ngh sn xut
loi màng này thì s rt thun li trong vic trin khai ng dng thc t.
Chính vì vy, c s ng h ca Vn phòng Các chng trình khoa hc
công ngh trng im cp Nhà nc, Ban Ch nhim chng trình KC02/06-
10, B Khoa hc và Công ngh ã giao cho Vin Hoá hc ch trì th
c hin 
tài cp Nhà nc "Nghiên cứu chế tạo vật liệu sử dụng trong lĩnh vực bảo
quản quả (vải, nhãn, mận)".
* Mc tiêu nghiên cu ca  tài là:
- Xây dng quy trình công ngh ch to màng bao gói bo qun qu
công sut 20kg/ngày, ch to 100kg sn phm th nghim.
- Xây dng công ngh ch to 2 loi vt liu bao ph bo qu
n qu
dng dung dch và nh tng công sut 50 lít/m và ch to 200 lít sn phm

mi loi phc v th nghim.
- Th nghim bo qun trên mt s loi qu mc tiêu (vi, nhãn, mn)
và xây dng quy trình bo qun quy mô 1500-2000 tn/nm mi loi.
* Nhng ni dung nghiên cu ch yu ca  tài bao gm:
- Nghiên cu ch to vt li
u bo qun dng dung dch t shellac.
- Nghiên cu quá trình trùng hp nh tng  ch to vt liu bo
qun polyvinyl axetat (PVAc).
- Nghiên cu ch to vt liu bo qun dng bao gói khí quyn bin i
(MAP) t nha LDPE và mt s ph gia vô c.
- Nghiên cu và th nghim vt liu bo qun cho các loi qu (vi,
nhãn, mn) và xây dng quy trình bo qu
n.








PHẦN 1. TỔNG QUAN

1.1. Tình hình sản xuất, xuất khẩu rau quả và vấn đề bảo quản sau thu
hoạch
Theo thng kê ca B Nông nghip và Phát trin Nông thôn, c nc
hin có trên 1,4 triu ha rau, qu cho thu hoch trên 6,5 triu tn trái cây, 9,6
triu tn rau vi tim nng rt ln v xut khu. Din tích cây n qu c nc
trong thi gian qua tng khá nhanh, nm 2005 t 766,9 ngàn ha (tc  tng
bình quân là 8,5%/nm), cho s

n lng 6,5 triu tn (trong ó chui có sn
lng ln nht vi khong 1,4 triu tn, tip n qu có múi: 800 ngàn tn,
nhãn: 590 ngàn tn). Trên a bàn c nc, bc u ã hình thành các vùng
trng cây n qu khá tp trung, cho sn lng hàng hoá ln nh vùng mn
Bc Hà - Lào Cai; cam V Xuyên - Hà Giang, Bi oan Hùng, vi Lc
Ngn - Bc Giang, vi Thanh Hà - Hi Dng, nhãn Hng Yên ã có mt
s
 vùng sn xut qu tp trung cho xut khu nh thanh long ca Bình Thun,
su riêng cm vàng ht lép, vú sa Lò rèn, nhãn xung cm vàng ca các
tnh ng bng sông Cu Long. Mt s a phng ã và ang xây dng
c vùng chuyên canh gn vi thng hiu sn phm [1,2].
Kim ngch xut khu rau, hoa, qu ã tng t 123,1 triu USD nm
2000 lên 330 triu USD nm 2001; 200 triu USD nm 2002; 152,5 tri
u
USD nm 2003; 178,8 triu USD nm 2004 và hi phc  mc 235,5 triu
USD nm 2005. Nm 2006 là 261 triu USD, tng 10,8% so vi nm 2005.
Các loi qu xut khu ch yu là: chui, xoài, da, vi, nhãn, thanh long,
da, b, mng ct, da hu. Theo s liu thng kê chính thc ca Tng cc
Hi quan, kim ngch xut khu rau hoa qu trong tháng 3/2009 t 34,6 triu
USD, tng 17,8% so vi tháng trc và tng 1,8% so v
i cùng k 2008. Tính
chung trong quý I/2009, kim ngch xut khu rau hoa qu ca Vit Nam t




95,3 triu USD, tng 7,8% so vi cùng k nm 2008. Kim ngch xut khu
rau hoa qu tng dn qua 3 tháng u nm 2009. ây là tín hiu lc quan i
vi các doanh nghip xut khu rau hoa qu. Tuy nhiên, các doanh nghip
xut khu cn phát huy li th cnh tranh ca các sn phm rau hoa qu trong

nc và y mnh xut khu.
Qua các s liu thng kê, có th thy óng góp ca ngành sn xut rau
qu
 cho xut khu là khá ln. Tuy nhiên, nông nghip Vit Nam còn có tim
nng phát trin cao hn. Do vy mt d án lâu dài nhm phát trin có h
thng ngành sn xut rau qu là iu rt cn thit. Xut phát t thc t nh
trên B Thng mi phi hp vi B Nông nghip và Phát trin nông thôn
xây dng d tho “Chương trình quốc gia về phát triển sản xuất và xu
ất
khẩu rau, hoa, quả tươi”  trình Chính ph. Trong  án này, vn  bo
qun sau thu hoch c  cp n nh là mt vn  cp thit. Theo thng
kê thì lng hao ht sau thu hoch ca rau qu Vit Nam là t 20-30%, ây là
mt con s rt cao. Ngoài ra vic hn ch trong k thut bo qun sau thu
hoch cng s cn tr xut kh
u. Xoài cát, chui, vú sa Vit Nam, tuy mùi v
thm ngon, nhng v mng, không gi c lâu, ch sau vài tun ã b m
en trên v vì quá chín, không bo qun c  ch ng  chín ca qu
áp ng nhu cu ca các th trung xa nh Pháp, Hà Lan, Ai Cp, Nht Bn
Do cc phí vn ti máy bay, ng b cao, ngi kinh doanh ca ta
thng bo qun hoa, qu bng 
á khô i th trng Singapore và xut tiu
ngch sang Trung Quc. Tuy tit kim c chi phí nhng thi gian bo qun
ngn, hàng hay b h hng trên ng i và sau khi giao hàng cho khách, gây
mt uy tín. Nói chung, các n v kinh doanh rau, hoa, qu ca ta hin ang
gp khó khn rt ln trong kinh doanh do thiu h thng kho bo ôn, phng
tin vn chuyn bo ôn chuyên dùng, giá cc vn chuyn cao làm cho vic
vn chuyn bo qu
n i xa gp nhiu khó khn tr ngi. ây là mt trong

nhng òi hi bc bách  gii quyt c yêu cu xut khu rau, hoa và qu
ca ta i th trng xa.
Không nhng trong vic xut khu hoa qu ti mà yêu cu bo qun
còn t ra c vi sn xut ch bin trong nc. Các c s ch bin vi công
sut ngày càng ln và vùng nguyên liu ngày càng rng yêu cu kh nng tn
tr nguyên li
u ln hn  phc v cho sn xut. Bên cnh ó nhu cu rau
qu ti  trong nc cng tng cao do mc sng ca ngi dân c ci
thin. Do vy nhu cu v bo qun rau qu ti ang tr nên ngày càng cp
thit [3].
Trong s các loi rau qu xut khu ch yu, vi, nhãn, mn là nhng
sn phm ti có s
n lng ln, rt c a chung nhng vic bo qun là
mt vn  nan gii. Trong khi ó, mc dù hng x lý sn phm bng cách
ch bin là mt hng i úng nhng  Vit Nam hin nay cha có nhiu nhà
máy có th áp ng c yêu cu này.
1.1.1. Giới thiệu về quả vải
Cây vi (Litchi chinesis Sonn.) có ngun gc t
 tnh Qung ông và
Phúc Kin  min Nam Trung Quc.  Vit Nam, cây vi hin c trng
ph bin  min Bc, c bit là ging vi thiu ni ting  Thanh Hà- Hi
Dng và Lc Ngn- Bc Giang, là 2 vùng trng vi ln nht c nc. Qu
vi hình cu hoc hi thuôn, dài 3-4cm và ng kính 3cm. Lp v ngoài
màu , cu trúc s
n sùi không n c nhng d bóc. Bên trong v là lp cùi
tht màu trng m, ngt và giàu vitamin C. Tâm qu là mt ht màu nâu, dài
2cm và ng kính c 1-1,5cm (vi thiu thì cùi dày và ht nh hn) [4].
Nm 2006, din tích vi trên c nc là gn 70.000ha, trong ó din tích vi

thiu  Thanh Hà- Hi Dng và Lc Ngn- Bc Giang chim ti 50.000 ha.
Nng sut vi t 68t/ha, vi sn lng khong 470.000t
n [5,6]. Khong
70-75% sn lng vi ca Vit Nam c tiêu th trong nc, phn còn li




c xut khu sang Trung Quc, Hng Kông, các nc ASEAN và mt s
nc châu Âu nh Pháp, Nga.
Bảng 1.1. Diện tích, sản lượng vải của Việt Nam
1996 1997 2000 2002
Vùng
DT, ha SL, tn DT, ha SL, tn DT, ha SL, tn DT, ha SL, tn
Trung du
phía Bắc
7.247 7.991 15.085 11.427 37.200 39.130 47.542 60.475
- Thái Nguyên - - - - 5.616 3.970 7.268 6.500
- Tuyên
Quang
- - - - 320 1.419 - -
- Qung Ninh 1.097 1.118 3.077 1.925 4.925 4.276 6.500 8.500
- Phú Th - - - - 803 4.095 - -
- Bc Giang 6.099 6.774 11.785 9.282 20.275 20.248 33.774 45.475
Đồng bằng
sông Hồng
10.029 16.973 10.029 15.766 11.292 32.517 11.200 35.000
- Hi Dng 9.325 12.500 9.325 11.294 7.268 17.219 11.200 35.000
Khu 4 cũ - - - - 1.580 2.664 - -
Tổng số 17.276 24.964 25.114 27.193 50.072 74.331 58.740 95.475

(Nguồn: Số liệu của Tổng cục Thống kê, 2002)
Quan im ca B Nông nghip và Phát trin nông thôn là ch o tp
trung sn xut vi thiu, ch yu là vòng cung ông Bc, tc là bao gm các
tnh Hi Dng, Qung Ninh, Bc Giang, Lng Sn. ây là ni tp trung 
sn xut mang tính cht hàng hoá. Ch 4 tnh này cng ã  cung cp vi
thi
u cho th trng, các vùng khác sn xut  tiêu th ti ch hoc mt phn
ni a. Hin nay tng din tích trng vi trên a bàn tnh Qung Ninh t
6.346ha, trong ó din tích vi thiu là 5.800ha chim t l 91%, vi chín sm
chim t l khong 4%, còn li các ging vi khác chim khong 5%. Din
tích vi thiu  Bc Giang trên 40.000ha, chim hn 80% tng di
n tích cây
n qu ca tnh. V vi nm 2009, toàn tnh Hi Dng có khong 13.500ha
vi thiu, tp trung  2 huyn Thanh Hà và Chí Linh.
Qu vi t khi còn trên cây ã rt d gp sâu bnh, sau khi thu hái
xung thì cn phi tiêu th ngay nu không s dn ti nhng h hng nh v




b bin màu, nhn nheo do mt nc, b thi hng do nm mc và bin mùi do
sn sinh ra các khí etanol. Nhng hin tng này i vi qu vi xy ra c
bit nhanh chóng trong iu kin thng, vì vy vic bo qun vi rt khó
khn. Ngoài ra còn có th có h hng vt lí trong quá trình vn chuyn, óng
gói sn phm. Thi hn tn tr ca vi không nh
ng ph thuc vào công ngh
bo qun sau thu hoch mà còn ph thuc vào các quá trình trc thu hoch
nh chn to ging, k thut thâm canh, các bin pháp phòng tr sâu bnh,
thi im và phng pháp thu hái, phng thc và phng tin vn chuyn
v kho bo qun.

Thông thng, qu vi khi còn  trên cây có màu  hng rt hp dn,
tuy nhiên sau khi thu hoch v qu thy i r
t nhanh và chuyn sang màu
nâu kém hp dn do quá trình “browning” din ra trong v qu.  iu kin
thng quá trình này có th din ra trong vòng 48 ting. Mt khác, vi có hàm
lng tanin trong v cao, do ó khi bo qun   m thp, có  oxy, di
tác dng ca enzym polyphenol oxidaza (PPO) các cht màu anthocyanin b
phân hy to ra các “sn phm ph” có màu nâu làm cho v qu b nâu hoá
(browning) rt nhanh và gim giá tr thng phm ca vi. 
ây là vn  tn
ti ln nht trong bo qun vi, cho n nay cha có bin pháp gii quyt trit
.
1.1.2. Giới thiệu về quả nhãn
Cây nhãn (Euphoria longan), có ngun gc  nam Trung Quc, thuc
các tnh Qung ông, Qung Tây, Phúc Kin, sau ó du nhp vào vùng bán
o ông Dng và i khp ni trên th gii. Tuy nhiên hin nay din phân
b ca cây nhãn là hp. Cây nhãn hin 
c trng ch yu  Trung Quc,
Thái Lan, n , Indonesia, Malaixia và Vit Nam. Trong ó Trung Quc là
nc trng nhãn nhiu nht (1978 t 2 vn ha; n 1988 t ti 4,83 vn ha),
th n là Thái Lan (Ching Mai, Lam Phun ) và  mt s nc nh n ,
ài Loan cây nhãn c u t, quan tâm úng mc c bit là ging, k




thut canh tác, tiêu th sn phm, bao bì, óng gói, marketing Do vy, cht
lng hàng hoá cao, sn phm a dng, phong phú [7]. Cùng vi cây vi, cây
nhãn thuc h B hòn nhng nhãn có tính thích ng rng và phong phú nên
chúng c trng c vùng nhit i và á nhit i. Có th phân nhãn ra làm 2

nhóm nhãn có ngun gc xut x khác nhau là nhóm có ngun gc t á nhit
i (Trung Quc) và nhóm có ngun gc t vùng nhit i (n ). Nhãn có
giá tr dinh dng cao, 
c bit là giá tr cha bnh.
 Vit Nam, nhãn c trng trên khp c nc, phân b u c 2
min Nam, Bc. Vit Nam có rt nhiu ging nhãn ni ting nh nhãn lng
Hng Yên, nhãn da bò, nhãn nc min Nam…[8]. Hin nay nhãn cng là
loi cây ch lc  nhiu a phng. Nhng vùng trng tp trung là:
- Các tnh phía Bc: Hng Yên, Lào Cai, Yên Bái, Sn La
- Các tnh phía Nam: Vnh Long, Tin Giang, ng Tháp, C
n Th
Kt qu iu tra, nghiên cu ti mt s vùng trng nhãn tp trung 
min Bc có th khái quát mt s nét chính nh sau:
Bảng 1.2. Diện tích, sản lượng nhãn tại một số vùng trồng nhãn ở miền Bắc
1997 1998 1999 2000 2001
Tnh
DT, ha
SL,
tn
DT, ha
SL,
tn
DT, ha
SL,
tn
DT, ha
SL,
tn
DT, ha
SL,

tn
Hng
Yên

5.200 14.000 6.000 17.000 6.500 22.000 6.700 21.500 7.000 15.000
Lào Cai 477 500 630 100 994 2.500 1.200 2.200 1.700 2.000
Yên Bái 640 700 930 113 1.150 2.000 2.000 3.000 2.500 2.500
Tổng số 6.317 15.200 7.560 17.213 8.644 26.500 9.900 26.700 11.200 19.500
T 1997-2001, din tích và sn lng nhãn  các vùng trng nhãn trng
im  min Bc tng liên tc. Riêng nm 2001 do thi tit có nhiu bt thun
nên sn lng nhãn trong vùng nói chung và min Bc nói riêng u gim
áng k. Hng Yên c coi là quê hng x s ca các ging nhãn c
trng  phía Bc. Nhãn là cây c sn ca tnh Hng Yên, ã mang li ngun
sn ph
m có giá tr kinh t ln cho ngi trng và to ra môi trng sinh thái
tt cho vùng trng. Din tích và sn lng nhãn Hng Yên ln nht so vi các




tnh phía Bc, vi 7000ha chim 85% din tích cây n qu ca tnh. Theo
thng kê ca tnh Hng Yên, hàng nm giá tr thu c t nhãn (t 1997-
2000) t trung bình khong 200 t ng; ngoài ra mt s ngun li khác thu
c thông qua vic trng nhãn nh: nuôi ong ly mt, ngh ch bin nhãn,
gii quyt vic làm Trong nm 2007, c nc có 97,9 nghìn ha trng nhãn,
trong ó din tích nhãn cho sn phm là 81,6 nghìn ha, nng sut
t 70,8
t/ha, sn lng 578 nghìn tn [5,6].
Sn xut ch bin nhãn ã khai thác tt tim nng t ai, lao ng 
nông thôn, thúc y chuyn dch c cu sn xut, nâng cao iu kin thúc y

trình  khoa hc k thut cho ngi sn xut, thúc y công nghip ch bin
phát trin. Riêng a bàn tnh Hng Yên ã có trên 2000 lò sy th công, ch
bi
n c trên 50% sn lng nhãn qu ti. Ti Lào Cai có 117 h gia ình
ch bin c 497 tn qu ti. Tuy nhiên, quá trình sn xut, bo qun, ch
bin nhãn hin ang tn ti nhng khó khn thách thc cn tháo g. Sn xut
phát trin không ng u, cha có quy hoch c th, sn xut ging còn tràn
lan. c bit cha có quy trình bo qun qu ti, quy trình b
o qun tiên tin
trong vn chuyn lu thông cha c áp dng. Sn phm qu ti ch yu
c tiêu th trong nc, vic tiêu th ra th trng Trung Quc và các nc
khác nhìn chung không n nh, thng b t thng ép giá.
Khác vi vi, nhãn là mt loài cây kho mnh, ít sâu bnh. Tuy vy
vic bo qun nhãn cng gp nhng khó khn nh bo qun vi. Nhãn th
ng
gp nhng h hng nh mt nc, thi cùi và rt d b dp nát trong quá trình
vn chuyn. Bin pháp bo qun ch yu hin nay ca bà con nông dân là
ng nhãn trong các st tre, thùng g hoc hp cacton  trong iu kin t
nhiên. Phng pháp này không có hiu qu cao do qu d b tác ng ca
nhit ,  m, mt khác li d b dp nát trong quá trình v
n chuyn [9].






1.1.3. Giới thiệu về quả mận
Cây mn thuc nhóm cây n qu ôn i, qu mn có hng v thm
ngt và hi chua, rt thích hp vi th hiu ngi Vit Nam. Ngoài phn ln

mn c s dng ph bin di dng n ti, mn còn c dùng ch bin
mn nc ng, ru, sirô, ô mai mn, mt mn Mn có tên khoa h
c là
Prunus salicina thuc h hoa hng (Rosaceae), là cây n qu có ngun gc ôn
i, phù hp vi khí hu min Bc, mn c trng nhiu  vùng min núi và
vùng cao Mc Châu (Sn La), Bc Hà (Lào Cai), Ch n, Bch Thông (Bc
Cn), Qun B (Hà Giang). Cây mn d trng, sm cho thu hoch, cho nng
sut cao, góp phn ph xanh t trng i núi trc, ci thin i sng cho
ng bào dân tc thiu s.
Cây mn  Vit Nam là mn Nht Bn, có ngun gc t min nam
Trung Quc. Vi giá tr s dng cao, giá tr kinh t ln, ging mn này hin
nay ang c trng  rt nhiu nc trên th gii nh Trung Quc, Nht
Bn, Vit Nam, Hàn Quc, M, Nga, c và Úc. Hàng nm t sn lng
khong 7-8 triu t
n và sn phm c trao i rng rãi trên th trng th
gii. Qu mn thuc loi qu hch, ng kính 4-7cm, tht qu màu vàng .
Qu có th thu hoch vào mùa hè [10,11].  Vit Nam, mn c trng nhiu
 các tnh min núi phía bc, ni có mùa ông lnh: Cao Bng, Lng Sn,
Lào Cai, Yên Bái, Hà Giang, Mc Châu, Tuyên Quang c bit là Lào Cai
vi ging mn Tam Hoa ni ting c n
c. Sn lng mn ca nc ta cha
nhiu bi cha c nh hng trng trt, vic ch bin các sn phm t
mn cha c chú ý úng mc, mn ch yu c tiêu th phc v n ti.
Tuy vy trong nhng nm qua, các tnh phía Bc có iu kin phát trin cây
mn ã chn lc c m
t s ging mn có nng sut cao, phm cht tt: mn
Tam Hoa, mn ng, mn T Van trng thành vùng tp trung, to sn
phm hàng hoá vi s lng nhiu, cht lng tt. Riêng nm 2007, sn

lng mn Tam Hoa  Bc Hà, Lào Cai là 9 ngàn tn, doanh thu trên 10 t
ng [2].
Bảng 1.3. Diện tích và sản lượng mận năm 1997 ở một số tỉnh Đông Bắc
Hạng mục Toàn vùng Bắc Cạn Cao Bằng Lạng Sơn Quảng Ninh
DT trng (ha) 1.902 607 605 625 65
DT sn phm 535 100 75 325 35
NS (t/ha) 55,4 50 53 58 52
Sn lng (tn) 2.965 500 398 1.885 182
Qu mn c s dng ch yu  dng n ti và tiêu th phn ln 
các tnh phía Bc. Hin nay, chúng ta cha có mt dây chuyn ng b, hin
i  thc hin ch bin mt lng ln mn cho nông dân, mi ch có mt s
nhà máy sn xut mt s sn phm t mn ca Công ty ch bin rau qu
 I trc
thuc Tng Công ty rau qu Vit Nam, tuy nhiên sn phm có mu mã, cht
lng còn nhiu hn ch, cha áp ng c òi hi ca ngi tiêu dùng.
Mn có mt c im khác vi vi và nhãn là nó là loi trái cây n c v. Sau
thu hoch, mn có th b nhng h hng do mt m, do quá trình chín làm qu
nhanh hng cng nh có th b nhi
m nm mc dn n thi hng. Ngoài ra
trong quá trình vn chuyn mn cng d b bm dp [12]. Thc t mn không
c chú trng nhiu trong vn  bo qun ti bi lý do là giai on thu
hoch mn ca nc ta thng ngn. Hn na sau khi mùa mn ca nc ta
thu hoch, Trung Quc cng bt u thu hái mn, vi u th v
 sn lng ln,
giá bán không cao, xut khu sang th trng nc ta qua con ng tiu
ngch. Do ó, mn nc ta a vào bo qun ti s gp khó khn trong quá
trình tiêu th, cnh tranh vi mn Trung Quc, hiu qu kinh t s không cao.
1.2. Tổng quan các phương pháp bảo quản rau quả tươi

1.2.1. Ngoài nước
1.2.1.1. Nguyên nhân gây tổn thất hoa quả sau thu hoạch:
Hu ht quá trình suy gim khi lng và ch
t lng ca hoa qu ti
u din ra trong giai on t khi thu hoch n khi tiêu th. c tính t l




tn tht hoa qu sau thu hoch do h hng có th lên ti 20-80% [13].
Nguyên nhân là do hoa qu sau khi thu hoch vn là nhng t bào sng và
vn tip tc các hot ng hô hp và trao i cht thông qua mt s quá trình
bin i. Chính nhng bin i này làm cho hoa qu nhanh chín, nhanh già,
nhn…dn ti hng nu không áp dng bin pháp c bit  làm chm các
quá trình này [2]. Rau qu sau thu hoch thng tri qua mt s bi
n i nh:
bin i sinh hoá, bin i vt lý và bin i hoá hc. Hiu rõ c tính hô hp
ca qu ti cng nh c ch ca nhng bin i trên có th kéo dài thi hn
bo qun ca chúng [14].
1.2.1.2. Các phương pháp bảo quản hoa quả tươi phổ biến hiện nay [14]
* Nhit  thp,  m tng i (RH) cao: Phng pháp ph bi
n nht
 duy trì cht lng và kim soát s h hng ca hoa qu là làm lnh nhanh
vi  m tng i (RH) cao. Tuy nhiên, phng pháp này li gây nên s h
hng lnh  hoa qu và vic kim soát nhit  mt cách hiu qu là rt khó
nên mt s phng pháp bo qun khác vn ang c nghiên cu.
* Bo qun bng hoá cht: S dng mt s
 loi hoá cht  nhng liu
lng khác nhau  kéo dài thi gian bo qun ca hoa qu ch yu da vào
kh nng tiêu dit vi sinh vt ca nhng hoá cht này. Hoá cht c s dng

 bo qun hoa qu ti cn áp ng mt s yêu cu nh: dit c vi sinh
vt  liu lng thp di mc nguy him cho ng
i, không tác dng vi các
thành phn trong qu  dn ti bin i màu sc, mùi v làm gim cht lng
hoa qu, không tác dng vi vt liu làm bao bì hoc dng c, thit b công
ngh, d tách khi sn phm khi cn s dng. Tuy nhiên, ít có loi hoá cht
nào có th tho mãn tt c các yêu cu trên, cho nên khi s dng phi chn
la cho phù hp nhm m b
o ng thi cht lng bo qun và an toàn
thc phm. Phng pháp bo qun bng hoá cht cng bc l mt s nhc
im nh: hoá cht có th làm bin i phn nào cht lng ca hoa qu, to
mùi v không tt, gây hi cho sc kho con ngi, có th gây ng c tc




khc hoc lâu dài. Vì vy cn thn trng khi s dng hoá cht  bo qun
hoa qu.
* Bo qun trong môi trng khí quyn iu khin CA (Controlled
Atmosphere): Là phng pháp bo qun hoa qu ti trong môi trng khí
quyn mà thành phn các khí nh O
2
, CO
2
c iu chnh hoc c kim
soát khác vi iu kin bình thng. Khí CO
2
và O
2
có tác dng trc tip lên

quá trình sinh lý, sinh hoá ca hoa qu, t ó nh hng ti thi hn bo qun
ca chúng. Bo qun trong iu kin h thp nng  O
2
, tng hàm lng
CO
2
có th làm gim quá trình hô hp, chm s già hoá, nh ó kéo dài thi
hn bo qun. Phng pháp này có u im là cho hiu qu tt, thi hn bo
qun dài, cht lng hoa qu hu nh không i trong quá trình bo qun.
Tuy nhiên, mt nhc im ca phng pháp này là khá phc tp, phi chú ý
c bit trong u t xây dng cng nh vn hành kho bo qu
n.
* Bo qun trong môi trng khí quyn bin i MA (Modified
Atmosphere): là phng pháp bo qun mà hoa qu c ng trong túi
màng mng có tính thm thu chn lc hoc ng trong st có lót màng bao
gói. Thm chí hoa qu còn c ng trong container ln c lót bng vt
liu tng hp có tính thm thu chn lc i vi các loi khí.
1.2.1.3. Bảo quản hoa quả bằng lớp phủ ăn được
Trong s
các phng pháp bo qun rau qu ang c nghiên cu và
s dng hin nay, lp ph n c rt c chú ý. Lp ph n c là mt
lp vt liu mng c áp dng trên b mt sn phm hoc  thay th lp
sáp bo v t nhiên và cung cp mt lp chn m, oxy và s di chuyn cht
tan cho thc phm. Các l
p ph này c áp dng trc tip trên b mt hoa
qu bng cách nhúng, phun hay quét  to ra mt khí quyn bin i (MA).
Lp màng bán thm to thành trên b mt hoa qu s gim bt quá trình hô
hp và kim soát s mt  m cng nh cung cp các chc nng khác [2].
Lp ph n c t lâu ã c s dng  duy trì cht lng và kéo dài th
i

hn s dng ca mt s loi qu ti nh các loi qu có múi (cam, chanh,
quít), táo, da chut…Lp ph n c có mt s u im nh: ci thin kh
nng duy trì các thành phn cht màu, ng, axit và hng thm, gim hao
ht khi lng, duy trì cht lng trong quá trình vn chuyn và bo qun,
gim ri lon khi bo qun, c
i thin sc hp dn vi ngi tiêu dùng, kéo dài
thi hn s dng [15]. Tuy nhiên, các lp ph này cng bc l mt s nhc
im. Lp ph dày có th hn ch s trao i khí hô hp làm cho sn phm
tích ly etanol vi hàm lng cao và gây ra mùi khó chu. Tính cht chn hi
nc kém ca lp ph có th dn ti hao ht khi lng và mt
 m ca sn
phm, nhng nó có th ngn chn s ngng t hi nc, là ngun gây h
hng do vi khun i vi qu c bao gói. Nhng nhc im này có th
khc phc nh la chn loi và chiu dày lp ph phù hp và tránh x lý
nhng loi qu còn non không có mùi thm hay bo qun qu ã ph màng 
nhi
t  cao [16].
Polyme sinh hc nh protein, polysaccarit, lipit và nha là các vt liu
to màng thng c s dng. c tính lý hoá ca polyme sinh hc có nh
hng ln ti chc nng ca lp ph nhn c. Vic la chn vt liu bao
màng thng da trên  tan trong nc, bn cht a nc- k nc, tính d
to màng và các tính cht cm quan ca chúng [2].
* Lp ph
t polysaccarit: Mt s polysaccarit ã c s dng trong
công thc lp ph là tinh bt và pectin, xenluloz, chitosan và alginate. Các
lp ph này có th làm chm quá trình chín, kéo dài thi hn s dng ca qu

c bao màng mà không to ra các iu kin k khí khc nghit [17,18].
Trong s các polysaccarit thì dn xut ca xenluloz có tính cht to màng
tuyt vi cng nh sn có trên th trng. Các dn xut nh cacboxymetyl
xenluloz
(CMC), metyl xenluloz (MC), hydroxypropyl xenluloz (HPC) và
hydroxypropyl metylxenluloz (HPMC) có th d dàng hòa tan trong nc
hay dung dch etanol- nc, to màng tan trong nc và chu c cht béo




và du. ây cng chính là u im khin cho các dn xut xenluloz c s
dng d dàng hn so vi chitosan [19].
* Lp ph t protein: Các lp ph n c t protein ng vt (nh
protein sa) và protein thc vt (nh zein, protein u nành, gluten lúa mì) có
tính cht chn oxy, cacbonic và lipit tuyt vi, c bit là   m tng i
(RH) thp [20]. Lp ph t protein giòn và có kh
nng b nt do mt  nng
lng c kt ca polyme này khá bn [21]. B sung các cht hóa do tng
hp có th ci thin kh nng co giãn và tính mm cao ca lp ph [22]. Cng
ging nh lp ph polysaccarit, lp ph t protein có c tính chn nc
tng i kém, do bn cht a nc vn có ca các protein và các cht hóa
do a n
c c b sung vào lp ph  to  mm do cn thit [23].
* Lp ph t lipit: Lipit n c bao gm các lipit trung tính, axit béo,
sáp và nha, là các vt liu ph truyn thng i vi hoa qu ti, hiu qu
trong vic to ra rào chn m và ci thin ngoi quan [24]. Các loi sáp (sáp
carnauba, sáp ong, sáp paraffin, sáp candelilla và các loi khác) ã c áp
dng làm lp ph bo v cho qu ti v
i mc ích ngn chn s vn chuyn

m, gim c xát b mt trong quá trình bo qun và kim soát s hình thành
vt rám mm (thâm v)  các loi qu nh táo nh ci thin tính nguyên vn
c hc và kim soát thành phn khí bên trong ca qu. Lp ph sáp ã c
áp dng rng rãi cho các loi qu có múi, táo, cà chua xanh ang chín, da
chut, c ci và nhiu lo
i rau khác khi cn b mt bóng láng. Lp ph t sáp
vn tip tc c s dng cho các loi qu nh chanh, da hu, táo, lê [25-
29].
Shellac và các lp ph t nha thng có  thm khí O
2
, CO
2
và
etylen thp hn, lp ph shellac cng khô nhanh và to cho sn phm ph mt
b mt bóng. Màng bao shellac tng i hiu qu trong vic làm gim mt
nc nhng li có kh nng thm khí kém nht trong s các cht to lp ph
hin có, có ngha là qu d dàng tri qua quá trình hô hp ym khí và nhng




thay i hng v thng không mong mun [20]. Tuy nhiên, hin nay lp
ph shellac vn c nghiên cu và s dng ngày càng nhiu do to c 
bóng cho sn phm rau qu. Tính cht thm khí kém có th khc phc bng
cách ch to lp ph composit vi mt thành phn khác, thng là lipit.
Nha và nha thông c a vào màng n c là nha g thông và
coumarone indene, c hai u c s dng 
bao màng cho qu có múi.
Nha thông thu c t nha tit ra ca cây thông hoc sn phm ph ca
công nghip bt giy. Nha có th c bin tính bng cách hydro hoá,

polyme hoá, isome hoá và decacboxyl hóa, tt c u  làm tng tính cht
nhit do và to màng chu c nhng thay i màu sc và oxi hoá.
Coumarone inden là sn phm ph ca than hoc du m. Nó chu c iu
kin ki
m, axit loãng và m do cu trúc mch béo [30].
Các triglyxerit hay lipit trung tính có th to mt lp màng bao n nh,
liên tc trên b mt qu da trên  phân cc tng i cao ca chúng so vi
các loi sáp. Hu ht các axit béo thu c t du thc vt u c xem là
an toàn thc phm và có th thay th các loi du khoáng trên c s du m
 ch to lp ph n c. Tuy nhiên, các lp ph
 này có th b mt cht
lng do tính không bn ca hng thm trong khi du thc vt hydro hóa
mt phn chu uc mùi ôi ôi khi li cho kt qu tt hn [31].
* Lp ph t polyme tng hp: Gn ây, các nhà khoa hc ti C quan
Nghiên cu Nông nghip thuc B Nông nghip Hoa K ã phát trin mt
lp ph mi c ch t
o t polyvinyl axetat (PVAc) loi dùng cho thc
phm, r tin và rt d s dng, li cho hiu qu cao khi ngn chn s h
hng ca rau qu sau thu hoch mà không gây mt màu. Lp ph này c áp
dng cho rau qu bng phng pháp nhúng, phun hay quét. Lp ph t PVAc
có mt s u im nh: làm chm quá trình hô hp và duy trì  chc ca qu
[32].




PVAc là mt polyme tng hp, thành phn có trong ko cao su. Thành
phn lp ph n c c ch to t PVAc loi dùng trong thc phm hòa
tan trong hn hp ancol- nc. Lp ph PVAc có  bóng cao và kh nng
thm O

2
và hi nc tng i tt và chúng to thành b mt bóng trên ko
socola, qu có múi và táo. Vic a thêm các cht hóa do giúp duy trì 
bóng ca lp ph khi hàm lng ancol trong dung môi gim xung di 70%.
Táo ti và các loi qu có múi c ph bng PVAc ít có xu hng b lên
men và to ra ancol trong quá trình bo qun [33].
PVAc s dng làm lp ph cho rau qu thng có khi lng phân t
trung bình t 2000 n 50.000 và thng c ch t
o  dng nh tng
trong nc hay trong dung môi ancol- nc. Các cht hóa do, cht hot ng
b mt, ph gia tng  bóng, dung môi cng nh các polyme to màng có th
c a vào thành phn ca lp ph  duy trì  bóng và  thm khí cn
thit cho qu hay thc phm. Lp ph PVAc ã c s dng cho các loi
qu có múi (nh bi, cam, chanh, qut, quít), táo, lê, cà chua, các loi qu

nhit i (nh chui, u , i, xoài, các loi da, các qu có ht (nh mn,
s ri), các qu mng (dâu, vit qut), nho, ào, da, kiwi, hng, các loi rau
c (khoai tây, cà rt, hành), bí, u, da chut, xà lác, nm, bánh ko [34].
PVAc thng c ch to bng phng pháp trùng hp nh tng.
Tính cht ca nh tng to thành thng b nh hng b
i thành phn pha
nc, cht n nh và cht m c s dng trong quá trình ch to vt liu
cng nh các iu kin công ngh (nh nhit , nng  monome, pH, tc
 khuy). Nh tng PVAc là cht lng màu trng sa cha khong 4-30%
PVAc (theo khi lng) d dàng áp dng và có th làm sch thit b bng
nc [35].

Bảng 1.4. Ví dụ về áp dụng các lớp phủ ăn được cho quả
Loi hoa
qu
Vt liu bao ph Tài liu tham kho
Táo HPMC, CMC, 2 lp polysaccarit/lipit,
sáp, shellac, nh tng protein váng sa-
sáp ong, PVAc
[34], [36], [37],
[38], [39]
Lê Metylxenluloz, PVAc [34], [40], [41]
Xoài sáp, shellac, dn xut xenluloz, PVAc [34], [42]
Qu có múi chitosan, PVAc [34], [43]
ào Sáp, CMC, PVAc [34], [44]
Dâu chitosan, HPMC, PVAc [34], [45]
* Nh hóa vt liu bo qun:  t c  bám dính và bao ph tt
nht cho hoa qu, các vt liu ph thng c ch to  dng nh tng.
Nh tng có th c chia thành nh tng ln và vi nh. Nh tng ln có
kích thc ht trong khong 2.10
3
-10
5
Å, và vi nh có kích thc ht 1000-
2000Å. S hình thành các git sáp nh trong vi nh ph thuc vào tng tác
ca pha phân tán và cht nh hoá, trong khi kích thc git trong nh tng
ln liên quan n phng pháp phân tán c hc, bao gm quá trình ng hoá
áp sut cao hoc tc  khuy cao. Quá trình to nh tng yêu cu vic la
chn cht nh hoá thích hp. Vi nh thng s dng hai cht nh hoá: mt có

th tan trong c
 pha phân tán và pha liên tc và hai là mt cht cùng hot
ng b mt, thng là ancol. Kích thc git nh trong vi nh làm cho màng
ng nht và khi khô thì thành mt màng bóng.
* B sung các thành phn chc nng vào lp ph  tng cng hiu
qu: Mt trong nhng tính cht c bit ca lp ph n c là kh nng kt
hp các thành phn chc nng vào cht nn nhm tng cng hi
u qu ca
chúng. Hiu qu này có th là:




- Ci thin tính cht c bn ca lp ph, ví d nh cht hoá do  ci
thin tính cht c lý và cht nh hoá  làm bn lp ph composit và ci thin
 bám dính ca lp ph [46].
- Ci thin cht lng,  bn và tính an toàn ca hoa qu c ph
nh b sung các cht chng oxy hoá, tác nhân kháng khun, hng liu hay
cht to màu [12].
1.2.1.4. Bảo quản bằng bao gói khí quyển biến đổi (MAP)
* Vt liu và công ngh: Bao gói khí quyn bin i (MAP) c nh
ngha là bao bc sn phm thc phm trong các vt liu chn khí, trong ó
môi trng khí c thay i  c ch tác nhân gây h hng, nh ó có th
duy trì cht lng cao hn ca các thc phm d hng trong quá trình sng t
nhiên hay kéo dài thi hn s
dng. Có hai dng bao gói là bao gói chân
không và bao gói trao i khí.
Bao gói chân không liên quan n vic t sn phm trong mt màng
có  thm oxy thp, loi b không khí khi bao gói và gn kín li. Hai tác
nhân gây h hng ch yu là vi khun hiu khí và các phn ng oxy hóa u

cn ti oxy. Bi vy, vô hiu hóa chúng s c ch c s h hng và làm
tng ti a cht lng và thi hn bo qu
n. Tuy nhiên, mt s quá trình h
hng s xy ra do các sinh vt ym khí và các phn ng không oxy hóa. Quá
trình này thng c gim thiu nh bo qun lnh. Vic nén sn phm là
không th tránh khi và khin cho bao gói chân không không thích hp i
vi nhiu loi sn phm.
Bao gói trao i khí liên quan n vic loi b không khí khi bao gói
và thay th bng mt khí hoc hn hp khí riêng. Công ngh này c thit
k
 mt cách c bit nhm khc phc mt s vn  gp phi (thc t là gây
ra do)  bao gói chân không, gi là c ch khong rng hn các tác nhân gây
h hng vi sinh vt và tránh h hng do nén. Nh vi bao gói chân không sn
phm thng c bo qun lnh  làm tng ti a hiu ng c ch. Ba loi




khí thng c s dng là oxy, nit và cacbonic, mi loi u có chc nng
riêng [47]. Hin nay, các thc phm bao gói khí quyn bin i bao gm rt
nhiu loi t tht sng và nu chín, gia cm, cá, rau qu, mì ti, sn phm b
sa, bánh, khoai tây chiên, chè, cà phê…[48]
Vic s dng màng bao gói khí quyn bin i (MAP) bng cht do
cho qu ti liên quan n vic la chn cn th
n màng và kiu bao gói i
vi tng sn phm và kích thc bao gói c th. Bao gói hiu qu òi hi phi
xem xét nng  khí ti u, tc  hô hp ca hoa qu, khuch tán khí qua
màng cng nh nhit  bo qun ti u  t c li ích ln nht i vi
sn phm và ngi tiêu dùng. Ngoài ra,  la chn mt lo
i màng phù hp,

cn phi tính n kh nng bo v có c cng nh  bn, kh nng hàn
gn,  trong, tính d gia công, kh nng in nhãn và gradient khí c to
thành bi màng kín [49].
Mc dù nhiu loi màng cht do có kh nng s dng cho mc ích
bao gói nhng rt ít loi c s dng  bao gói các sn phm ti, thm chí
còn ít loi h
n na có tính cht thm khí phù hp vi MAP. Do hàm lng
oxy trong MAP thng gim t 21%  iu kin thng xung còn 2-5%
trong bao gói nên iu nguy him là cacbonic s tng t 0,03%  iu kin
thng lên 16-19% trong bao gói. iu này là do có s tng quan t l 1:1
gia oxy tiêu th và cacbonic gii phóng. Hàm lng cacbonic cao có th gây
hi cho hu ht các loi rau qu nên màng bao gói lý tng phi  cacbonic
thoát ra nhanh hn là oxy thm vào.
 thm cacbonic ôi khi phi cao hn
gp 3-5 ln so vi  thm oxy tùy thuc khí quyn mong mun. Màng lý
tng phi có các tính cht sau:
- Kh nng thay i tính cht thm khí khi tng nhit 
- Kim soát c tc  thm hi m  ngn chn s tích ly hi quá
bão hòa và ngng t.




- Kh nng cnh báo cho ngui tiêu dùng rng cht lng không phi là
tt nht.
- Kh nng chu nhit và ozon tt.
- Tính phù hp thng mi và d gia công, ng dng
- Không phn ng vi sn phm và không gây c hi
- D in  có th ghi nhãn
* nh hng ca MAP ti iu kin sinh lý và quá trình bo qun hoa

qu: Bao gói khí quyn bin i có nh hng 
n c tính sinh lý ca rau
qu. Các thông s cht lng nh kh nng lu gi cht màu, glutathion, axit
ascorbic, ng, ancol ng, amino axit cng b nh hung trong quá trình
bo qun bng MAP. Trong quá trình bo qun khí quyn bin i, nng 
O
2
, CO
2
và C
2
H
4
trong t bào thc vt quyt nh ng áp sinh lý và sinh hóa
ca t bào ó. Li ích ca MAP i vi mt loi rau qu nht nh có th d
oán t thông tin v nguyên nhân c bn gây h hng và nhng tác ng ã
bit v nhng nguyên nhân này nh hô hp, thay i v thành phn, thoát hi
nc, ri lon sinh lý, h hng do bnh lý. Gim tc 
hô hp i kèm vi
gim etylen khin cho kh nng lu gi cht màu (dip lc, lycopen…), cu
trúc (ít b mm hóa và lignin hóa), tính cht cm quan ca hoa qu.
Do nhng u im ca MAP, trên th gii ã có nhiu nghiên cu ng
dng MAP trong bo qun rau qu và thc phm ti sng. David O’Beirne
[50] ã nghiên cu kt hp MAP vi bo qun lnh ng d
ng cho bo qun
tht bò, tht gia cm và mt s loi rau qu ti nh táo, khoai tây, rau dip.
Trên c s nghiên cu tính cht chn khí ca màng và nhng bin i bên
trong bao gói nh nng  khí quyn, tng s vi sinh vt cùng nhng bin i
v cht lng ca thc phm, tác gi ã a ra c công thc phù hp vi
các loi rau qu. Bài báo cng b

c u nêu ý tng v vic s dng MAP 
thay th vic xông SO
2
trong bo qun thc phm.




Patrick Varoquaux và cng s [51] ã nghiên cu bo qun giá  bng
MAP. Giá  c bao gói trong màng OPP có  thm khí t 950 n
200.000 ml O
2
m
-2
ngày
-1
atm
-1
và bo qun  18
0
C. Kt qu cho thy  thm
khí ti u ca màng là khong 50.000 ml O
2
m
-2
ngày
-1
atm
-1
và di iu kin

này thì thi hn bo qun là khong 5 ngày  5
0
C và 9 ngày  1
0
C. Do c
trng ca giá  là mt cá th còn ang phát trin nên có nhng bin ng rt
ln v thành phn khí xung quanh cng nh s phát trin ca vi sinh vt.
MAP kt hp vi bo qun lnh ã kéo dài áng k thi hn bo qun ca giá
 so vi thông thng.
Michihiko Saito và cng s [52] ã nghiên cu nh hng ca MAP
n hàm lng glutathion và axit ascorbic ca m
ng tây. Mng tây c bo
qun trong màng OPP và OPP vi c l và bo qun  15
0
C và RH 75% trong
vòng 10 ngày. Vi khí quyn có thành phn oxi thp, MAP ã làm gim áng
k tc  gim ca axit ascorbic trong mng tây. Tuy vy glutathion li c
duy trì tt hn trong bao gói MAP có nng  oxi cao hn, tc là c l nhiu
hn. ng thi MAP cng làm gim hao ht khi lng ca mng tây do mt
m.
Yoonseok Song và cng s [53] ã nghiên cu bin i bên trong bao
gói MAP kt hp vi cht h
p th m  bo qun vit qut. Màng bao gói
c s dng là màng LDPE kt hp vi các cht hp th m nh Sanwet
IM-1000 và xylitol (C
5
H
12
O
5

). Vic kt hp này cho hiu qu áng k trong
vic kéo dài thi hn bo qun ca vic qut.
Revathy Baskaran và cng s [54] nghiên cu nh hng ca MAP và
sáp n cht lng bo qun ca qu lê  nhng nhit  khác nhau. Qu lê
c bo qun trong các túi LDPE có chiu dày 25µm  nhit  2 và 8
0
C và
nhit  phòng kt hp vi x lý bng sáp. Kt qu cho thy qu lê duy trì
c ch s cht lng khong 51% sau thi gian bo qun t 30-35 ngày 




nhit  8
0
C và nhit  phòng. Ch s cm quan ca qu lê cng c ci
thin rõ rt so vi i chng.
Cng dùng màng LDPE, Shashi Bhushan và cng s [55] ã nghiên
cu bo qun qu kiwi kt hp vi tác nhân dit khun là axit ascorbic  nhit
 phòng. Các ch s cht lng nh  Brix,  chc tht qu,  axit chun
 c u c nghiên cu chi ti
t. Kt qu cho thy qu i chng có
tc  thay i các ch s cht lng nhanh hn so vi qu c x lý và bo
qun. Nh ó mà sau 8 tun bo qun cht lng ca qu kiwi c x lý vn
rt tt và c s chp nhn ca ngi tiêu dùng.
S dng màng a nc, C. Barron và cng s [56] ã nghiên cu b
o
qun nm bng MAP. Nm c bo qun trong màng vi c l a nc  10
và 20
0

C trong iu kin  m cao. Các ch s cht lng ghi c cho thy
tính chn lc cao ca loi màng này, nh ó mà có th bo qun nm trong
thi gian ti 6 ngày mà cht lng vn c m bo. Nhc im ca loi
màng này là tính chn hi nc kém do vy mà hao ht khi lng ln hn
các loi màng k nc khác.
Gn 
ây, G. Oms-Oliu và cng s [57] ã nghiên cu nh hng ca
siêu khí quyn và khí quyn bin i thp oxi n vic kéo dài thi gian bo
qun ca da ct. Nghiên cu ch ra rng vi da ct lát môi trng thp oxi
là tt nht  tránh hin tng lên men và kéo dài thi gian bo qun. Nu
lng oxi quá thp s dn n hô hp ym khí, gây hin tng lên men làm
h h
ng sn phm.
Có nhiu nghiên cu ng dng bo qun qu có múi, trong ó có MAP.
Ron Porat và cng s [58] ã nghiên cu làm gim nhng h hng  v qu
có múi bng MAP. S dng màng PE và màng lót hp  to MAP ã làm
gim ti 75% nhng h hng  v nh nt v, h hng  cung (không
phi h hng do lnh) so vi 
i chng.




MAP cng c nghiên cu nhiu trong bo qun vi. Edna Pesis và
cng s [15] nghiên cu s phát sinh ca axetandehyt và etanol trong quá
trình chín ca qu vi khi bo qun bng MAP. Kt qu cho thy không ch
màng MAP mà c thi im thu hái cng nh hng n s phát sinh
axetandehyt và etanol ca qu vi. Các tác gi  xut là  bo qun vi bng
MAP thì phi thu hái sm nu không s d phát sinh các h
p cht mùi ancol

trong vi.
Dharini Sivakumar và cng s [16] ã nghiên cu nh hng ca MAP
và x lý sau thu hoch n cht lng qu vi Mauritius. Nghiên cu này s
dng mt s màng BOPP  bo qun vi ã c x lí bng EDTA nhm
thay th cho phng pháp xông SO
2
, nhit  bo qun là 14
0
C. Kt qu cho
thy MAP ã hn ch h hng ca qu vi nh qui trình xông SO
2
mà li
không to ra nhng sn phm có hi i vi ngi tiêu dùng.
1.2.2. Trong nước
Trc nhu cu bc thit v công ngh bo qun sau thu hoch, t lâu ã
có nhiu công trình nghiên cu trong nc nhm tìm ra cách thc bo qun
rau qu có hiu qu và phù hp vi iu kin Vit Nam. Mt s qui trình bo
qun s b ã c công b nh ph
ng pháp ra kt hp thanh trùng nh
cho mt s loi rau qu. Ni ting nht trong s này là phng pháp bo qun
bng nc ozon. Ngoài ra còn mt s phng pháp khác nh x lý nhit, hoá
cht, bo qun trong mt s loi bao bì. Các phng pháp này có th kéo dài
thi hn bo qun ca hoa qu nhng không nhiu, mt khác li không gi
c giá tr cm quan bên ngoài cho hoa qu nên vic áp d
ng trong thc t
cha c rng rãi. Ngi nông dân ch yu vn áp dng các phng pháp
bo qun truyn thng. i vi mt s loi qu mc tiêu trong  tài này, ch
có mt s qu là có phng pháp bo qun c nghiên cu riêng. Vi qu
vi, nhãn, phng pháp ch yu là x lý trc khi thu hoch. Sau khi thu
hoch thì thng áp dng phng pháp xông lu hunh hay nhúng trong dung