Nhận thức và hành vi của người tham gia giao thông tại TP Hồ Chí Minh

MÔN : DƯ LUẬN XÃ HỘI GVHD: PGS.TS. TRẦN THỊ KIM XUYẾN
MỤC LỤC
I. MỤC TIÊU............................................................................................................2
II. NỘI DUNG............................................................................................................3
1. Thực trạng giao thông tại thành phố Hồ Chí Minh hiện nay. .......................3
2. Thực trạng các hành vi ứng xử khi tham gia giao thông đô thị hiện nay:..5
3. Tiến trình dư luận xã hội.....................................................................................6
3.1. Các cá nhân, các nhóm xã hội tiếp xúc với các hiện tượng xã hội, các sự kiện
xã hội tạo nên cảm giác, cảm nghĩ ban đầu..................................................6
3.2. Trao đổi, bàn luận về các ý kiến xung quanh đối tượng dư luận. Lúc này các ý
kiến cá nhân được chuyển dần thành ý kiến tập thể...................................9
3.3. Các ý kiến khác nhau được thống nhất lại trên những quan điểm cơ bản để
hình thành sự đánh giá chung các hiện tượng, các quá trình xã hội, những
đánh giá này thỏa mãn được sự nhận định của đa số cộng đồng...............10
3.4. Nhóm hoặc cộng đồng người thống nhất với nhau về cách thức hành động.
............................................................................................................................ 12
III. KẾT LUẬN VÀ PHÁT HIỆN..........................................................................14
IV. Tài liệu tham khảo............................................................................................16
SVTH : ĐẶNG THỊ MỸ DIỄM 1
MÔN : DƯ LUẬN XÃ HỘI GVHD: PGS.TS. TRẦN THỊ KIM XUYẾN
I. MỤC TIÊU
Dư luận xã hội là trạng thái, ý thức xã hội bao gồm thái độ của con người đối với
các sự kiện và sự việc của hiện thực xã hội, đối với hoạt động của các nhóm và các tổ chức
xã hội khác nhau. Đó chính là kết quả của quá trình thảo luận xã hội. Quá trình thảo luận
dài hay ngắn và theo hình thức nào tùy theo bối cảnh chính trị - kinh tế - xã hội và đặc điểm
văn hoá và tính thuần nhất của mỗi quốc gia.
Nghiên cứu dư luận xã hội là nhu cầu không thể thiếu của Đảng và nhà nước ta cũng như
nhiệm vụ quan trọng của các nhà xã hội học.
“An toàn giao thông là không tai nạn”, “An toàn giao thông là hạnh phúc của mọi
nhà” khẩu ngữ này được treo ở khắp mọi nơi trên mọi nẻo đường như lời nhắc nhở, cũng
là lời cảnh báo với những người đang tham gia giao thông, hãy chấp hành luật giao thông

để đem lại an toàn cho mình và hạnh phúc cho gia đình mình. Vậy mà hàng ngày, hàng giờ
vẫn có những vụ tai nạn xảy ra, vẫn có nhiều người không đội mủ bảo hiểm, vẫn vượt đèn
đỏ... Vấn đề giao thông đang là đề tài nổi cợm trong xã hội hiện nay. Đặc biệt ở các khu đô
thị, thành phố lớn thì an toàn giao thông(ATGT) lại đáng được quan tâm hơn cả.
Vậy để biết dư luận xã hội đã nói gì về điều này, sau đây tôi xin tìm hiểu về “nhận
thức và hành vi của người tham gia giao thông tại TP Hồ Chí Minh” để phân tích dư luận
xã hội về vấn đề này từ những suy nghĩ, thái độ, tình cảm và hành động của mọi người.
Đồng thời thấy được những phản ứng khác nhau của một hiện tượng xã hội.
SVTH : ĐẶNG THỊ MỸ DIỄM 2
MÔN : DƯ LUẬN XÃ HỘI GVHD: PGS.TS. TRẦN THỊ KIM XUYẾN
II. NỘI DUNG
1. Thực trạng giao thông tại thành phố Hồ Chí Minh hiện nay.
Hiện nay do đời sống kinh tế ngày càng phát triển, nhu
cầu thoả mãn cuộc sống của con người ngày càng cao.
Điều đó dẫn đến các phương tiện tham gia giao thông của
con người là không thể thiếu. Xe gắn máy là phương tiện
tham gia giao thông(TGGT) thuận lợi và ít tốn kém nhất
của cộng đồng người Việt. Điều đó ắt sẽ trở thành hệ lụy
khi người tham gia giao thông ngày càng gia tăng. An toàn giao thông đã trở thành một vấn
đề nan giải, trong đó đặc biệt là giới trẻ.
Tính cho tới thời điểm này toàn TP Hồ Chí Minh đã xảy ra 1.020 vụ tai nạn giao
thông(TNGT), làm chết 856 người, bị thương 435 người, gây hư hỏng 1.462 phương tiện.
So với cùng kỳ năm 2008, số vụ TNGT tuy có giảm 2 vụ nhưng số người chết và bị thương
lại tăng vọt lên 69 người. Ngoài ra còn có gần 8.000 vụ va chạm làm bị thương nhẹ 8.760
người và gây hư hỏng hơn 11.100 phương tiện.
Các vụ TNGT xảy ra tập trung ở khu vực nội thành, kế đến là ngoại thành và cuối
cùng là quốc lộ. Đối tượng gây tai nạn dẫn đầu là mô tô xe máy chiếm 70% số vụ, ô tô
chiếm 22,6%, còn lại là các thành phần khác như khách bộ hành, xe 3 bánh gắn máy, xe
đạp-xe đạp điện… Nếu như các lỗi phổ biến gây ra TNGT là phóng nhanh vượt ẩu, uống
rượu bia trước khi điều khiển xe, lưu thông không đúng phần đường… thì tình trạng ùn tắc

giao thông lại là hậu quả tổng hợp của hàng loạt yếu tố: bùng nổ phương tiện cá nhân, diện
tích đường quá ít, tổ chức phân luồng giao thông chưa hợp lý, hệ thống đèn tín hiệu giao
thông chưa đầy đủ…
Với những người dân sống tại các đô thị lớn như TP.HCM thì ùn tắc giao thông đã
trở nên quá quen thuộc. Cảnh tượng những ngã tư chật kín, hàng nghìn, hàng vạn xe cộ đủ
loại chen chúc nhau, máy nổ ầm ĩ, khói xả mù mịt... được coi như “chuyện thường ngày”.
SVTH : ĐẶNG THỊ MỸ DIỄM 3
MÔN : DƯ LUẬN XÃ HỘI GVHD: PGS.TS. TRẦN THỊ KIM XUYẾN
Vấn đề ùn tắc giao thông tại TP Hồ Chí Minh vẫn cứ diễn ra thường xuyên đã gây
ảnh hưởng không nhỏ đến nhiều hoạt động kinh tế – xã hội. Theo thống kê năm 2008, TP
Hồ Chí Minh đã xảy ra 48 vụ tắc đường hơn 30 phút, tăng 19 vụ so với năm 2007. Năm
2009, tình hình ùn tắc giao thông vẫn tiếp tục gia tăng. Từ sau Tết Nguyên đán Kỷ Sửu
2009 đến nay, mặc dù các ngành chức năng có nhiều nỗ lực, tình hình ùn tắc giao thông tại
TPHCM vẫn hết sức phức tạp. Theo thống kê của Phòng Cảnh sát Giao thông Đường bộ -
Công an TP Hồ Chí Minh cho thấy tính đến cuối tháng 10-2009, TP đã xảy ra 69 vụ ùn tắc
giao thông nghiêm trọng (thời gian ùn tắc kéo dài từ 30 phút trở lên), tăng 28 vụ so với
cùng kỳ năm trước. Số vụ ùn ứ giao thông với thời gian ngắn hơn thì không thể nào đếm
xuể bởi tần suất, mật độ xảy ra quá dày đặc! Chỉ trong vài ngày nghỉ lễ cuối tháng 12 năm
2010 vừa qua, tình trạng tắc đường nghiêm trọng lại xảy ra khắp nơi, nhất là các tuyến
đường cửa ngõ ra vào thành phố và ở các bến xe, điểm vui chơi giải trí.
Thời gian gần đây, tại TPHCM lại liên tiếp xảy ra những “cuộc chiến đẫm máu” gây
hậu quả nghiêm trọng chỉ vì những vụ va chạm giao thông rất nhỏ trên đường. Gần đây
nhất là vụ va quẹt nhỏ giữa hai xe máy trên đường Cống Quỳnh (quận 1) vào đêm
06/08/2010. Chỉ vì va chạm nhỏ mà hai bên đã xảy ra ẩu đả, hậu quả là 2 người chết, 1 bị
thương nặng.
Trước đó, ngày 1/6, một chiếc container đã va quẹt nhẹ vào một chiếc xe tải tại khu
vực Suối Tiên (quận 9). Sau vài câu chửi bới, lái xe tải điều khiển xe đi tiếp. Ai ngờ lái xe
container tăng tốc đuổi theo dù đường rất đông người. Đến gần cầu Đồng Nai thì tài xế
container đuổi kịp xe tải và lao xuống dùng mã tấu truy sát tài xế xe tải. Đó chỉ là những vụ
việ trong hàng trăm hàng ngàn vụ xô xác gây chết người vì những qua quẹt nhỏ trên đường.

Thống kê của Phòng CSGT đường bộ - Công an TP cho thấy, số người tham gia
giao thông vi phạm ngày càng tăng, năm sau luôn cao hơn năm trước. Nếu năm 2005,
CSGT xử phạt khoảng 991.000 trường hợp vi phạm, với số tiền trên 50 tỉ đồng, thì đến năm
2006, con số vi phạm bị xử phạt lên đến gần 1,3 triệu trường hợp, với số tiền xử phạt trên
SVTH : ĐẶNG THỊ MỸ DIỄM 4
MÔN : DƯ LUẬN XÃ HỘI GVHD: PGS.TS. TRẦN THỊ KIM XUYẾN
100 tỉ đồng. Riêng 7 tháng đầu năm 2007, trên địa bàn thành phố đã có gần 700.000 lượt vi
phạm (tăng 130.000 vụ so thời điểm 2006).
Thực trạng trên khiến chúng ta không thể không nhìn lại văn hóa giao thông của
người dân thành phố Hồ Chí Minh nói riêng và người Việt nói chung.
2. Thực trạng các hành vi ứng xử khi tham gia giao thông đô thị hiện nay:
Quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đang diễn ra mạnh mẽ ở nước ta, đi kèm
với nó là sự phát triển của quá trình đô thị hóa. Sự hình thành và phát triển các đô thị lại
dẫn tới sự bùng nổ về dân số và sự phát triển về kinh tế - xã hội. Các đô thị Việt Nam nói
chung và các đô thị lớn như Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Huế, Đà Nẵng, Hải Phòng,
Cần Thơ nói riêng đã và đang có rất nhiều cơ hội thu được những lợi ích tối đa từ sự phát
triển này, nhưng luôn đi kèm với nó là những nguy cơ, thách thức đang hiện hữu và tiềm
ẩn đặt ra, đòi hỏi phải có những giải pháp cụ thể để hạn chế và khắc phục kịp thời.
Ngành giao thông vận tải cũng chịu nhiều tác động do quá trình đô thị hóa, nhu
cầu đi lại của thị dân tăng cao, làm cho số lượng phương tiện giao thông cơ giới, đặc biệt
là xe máy và ô tô con đang tăng lên rất nhanh, ùn tắc giao thông đô thị ngày càng nghiêm
trọng, tai nạn giao thông cũng đang diễn biến rất phức tạp....
Phát triển bền vững giao thông ở mỗi đô thị đều dựa trên ba yếu tố cơ bản là: hệ
thống cơ sở hạ tầng, hệ thống phương tiện và con người tham gia giao thông. Yếu tố con
người là nhân tố cơ bản, quyết định đến các hành vi ứng xử khi tham gia giao thông, nó thể
hiện “văn hóa giao thông” của mỗi đô thị.
Hành vi ứng xử chủ yếu của mỗi người khi tham gia giao thông đường bộ trong
đô thị thường là: điều khiển phương tiện cơ giới, đi xe đạp, đi bộ, ứng xử với nhau khi có
va chạm và tai nạn xảy ra, chấp hành các hiệu lệnh của các lực lượng chức năng, đèn tín
hiệu…. Bên cạnh những hành vi ứng xử có “văn hóa giao thông”, chấp hành đúng quy

tắc giao thông đường bộ của một bộ phận cư dân thì thực tế hiện nay có rất nhiều và trở
thành phổ biến ở mỗi đô thị nước ta đó là tình trạng diễn ra các hành vi ứng xử không có
“văn hóa giao thông”, không tuân thủ các quy định của pháp luật về bảo đảm trật tự an
SVTH : ĐẶNG THỊ MỸ DIỄM 5
MÔN : DƯ LUẬN XÃ HỘI GVHD: PGS.TS. TRẦN THỊ KIM XUYẾN
toàn giao thông như; chạy xe quá tốc độ, lạng lách, đánh võng, vượt ẩu, vượt đèn đỏ, đi
không đúng làn xe quy định, dừng đỗ xe không đúng nơi quy định, lạm dụng việc sử
dụng còi, không đội mũ bảo hiểm, uống rượu bia khi lái xe, đi xe thành nhiều hàng.
Người đi bộ thì đi tùy ý thích, cứ hiên ngang bước qua mũi xe máy, ôtô, không hề biết sợ,
qua đường không đúng nơi quy định, khi xảy ra va chạm thì cãi cọ, dẫn đến xô xát….
Vì vậy, việc phân tích đánh giá và đưa ra các giải pháp khắc phục các hành vi ứng
xử thiếu ý thức khi tham gia giao thông là rất cần thiết và cấp bách, đây là yếu tố cơ bản
để hình thành nếp “văn hóa giao thông” của mỗi đô thị ở nước ta hiện nay
3. Tiến trình dư luận xã hội
3.1. Các cá nhân, các nhóm xã hội tiếp xúc với các hiện tượng xã hội, các sự
kiện xã hội tạo nên cảm giác, cảm nghĩ ban đầu.
Khoảng 100 bạn trẻ đã có mặt tại bàn tròn “Thanh niên TP và văn hóa giao tông”,
do Hội Liên hiệp thanh niên TP.HCM và Trường ĐH Giao thông vận tải TP.HCM tổ chức
ngày 2-10.
Bạn Lường Minh Sơn (ĐH Luật TP.HCM) dẫn ra hai câu chuyện. Ở xứ người, một
phụ nữ đi xe đạp sai luật bị ôtô đụng, thương tích rất nặng nhưng không được bồi thường
mà còn bị chủ ôtô kiện vì làm anh ta chấn động tinh thần và hư xe. Ở ta, một người đi xe
đạp đột ngột sang đường không ra hiệu trước và bị người đi xe máy đụng phải, không ai bị
sao nhưng hai chiếc xe đều hỏng, cuối cùng người chủ xe máy phải đền cho người đi xe
đạp.
Thông thường có vẻ như những người đi xe máy, xe đạp, đi bộ dễ bị nguy hiểm hơn
người ngồi trong ô tô, nhưng họ lại không nghĩ thế, nên luôn có ý nghĩ rằng: xe ô tô đâm xe
máy là ô tô phải đền, xe máy đâm xe đạp là xe máy phải đền… Vậy thì ở đây, vấn đề tiên
quyết là dân trí. Vì những người hiểu biết, có học thường “ít” liều mình vô lý như thế.
Không ít người cố tình luồn lách bên phải, bên trái ô tô trong lúc chờ đèn đỏ hoặc đi

chậm rồi càng xe máy bẻ quặt cái gương hậu ô tô ra đằng trước rồi thản nhiên đi tiếp!
Người có ô tô không cần người đó đền hay bẻ lại, chỉ cần một cái ngoái đầu lại, giơ tay xin
SVTH : ĐẶNG THỊ MỸ DIỄM 6