Vấn đề nuôi hổ của các chủ trại ở tỉnh Bình Dương

I – MÔ TẢ TÌNH HUỐNG
Vào một ngày giữa tháng 3 vừa qua, khi đang công tác tại Trung Quốc,
ông Ngô Duy Tân (Giám đốc Công ty bia Pacific - Thái Bình Dương – xã
Bình An, huyện Dĩ an, tỉnh Bình Dương) chủ của đàn hổ 23 con tất tả trở về
Việt Nam vì nghe tin đàn hổ mà mình chăm nuôi như con mọn từ bao lâu nay
sẽ bị nhà nước tịch thu.
Tại nhà ông, phóng viên báo, đài đến phỏng vấn; người dân quanh vùng
đến chia sẻ chật nhà, ông Ngô Duy Tân nghèn nghẹn nói chỉ vì yêu động vật
nên mới gây dựng khu chuồng hổ đặc biệt này. Đến nay có lệnh tịch thu, coi
như đóng cửa khu chuồng. Chỉ vào khu chuồng, ông phân bua với mọi người:
“Các anh thấy đấy, hổ của tôi hiền ngoan như... mèo !”
Tương tự như vậy, ông Huỳnh Phi Ngọc (Giám đốc Công ty TNHH
Nhân Nghĩa, thị xã Thủ Dầu Một) và ông Huỳnh Văn Phùng (chủ DN tư nhân
Thanh Cảnh, huyện Thuận An) cũng trong tình trạng đứng ngồi không yên kể
từ lúc nghe tin 37 con hổ (trong đó có số hổ mà họ đã chăm sóc nhiều năm
nay) sẽ bị tịch thu.
Trong khi đó, những con hổ vằn vện vẫn lững thững, oai vệ dạo trong
“giang sơn” của chúng được ngăn cách bởi hàng rào thép chắc chắn. Bầy hổ
vẫn vô tư như ngày nào, không buồn quan tâm tới tâm trạng của những “vú
nuôi” chúng.
Nắn
g thì chui
vào “nhà
2 lầu”
(chuồng
hổ trong
trại được
xây 2
tầng) thư
giãn;

1
1
khi mưa thì gầm rú rủ nhau ra bãi cây cỏ hoang (trong khuôn viên trại -
chuồng) nô giỡn. Buổi sáng chúng đua nhau “tập thể dục” chạy nhảy, vồ nhau
rồi tót đến thân cây mài vuốt (hổ phải mài vuốt hàng ngày nếu không vuốt
mọc ra quặp đâm vào bàn chân thì chỉ có nằm liệt). Tối thì kẻ nằm ngửa, tên
nằm sấp lim dim ngắm trăng (theo các “vú nuôi” hổ rất khoái ngắm trăng và
tắm mưa). Đến bữa nếu gặp mồi sống (gà), chúng còn giỡn cho gà chạy loạn
để rượt, vồ.
Khi bị các nhà báo chụp hình, đèn Flash “bắn” choe chóe, hổ mẹ Ami là
một trong 5 chú hổ con mà ông Ngô Duy Tân mua ngày đầu tiên, mới sinh
con hoảng quá không chịu cho một chú hổ con bú. Đặc tính hổ, khi đã không
chịu cho bú cũng đồng nghĩa với hổ con kia phải chết dù rằng tình mẫu tử của
hổ rất thiêng liêng. Các “vú nuôi” bắt chú hổ con tội nghiệp ra khỏi chuồng và
tập cho uống …sữa bò và ngủ phòng máy lạnh!
Giờ đây chú hổ con đã tung tăng chạy khắp nơi, khoái người hơn đồng
loại, khoái máy lạnh hơn bụi cây cỏ. Cứ hễ được mang ra khỏi chuồng lên
khu nhà ở là chú rình rình rồi chui tọt vào phòng máy lạnh liu riu…ngủ. Nếu
không tìm ra, chú sẽ tìm bất cứ người nào, dụi chân dụi đầu vào họ như “làm
nũng” với cha mẹ vậy.
Ông Ngô Duy Tân còn kể, hôm qua, chú hổ Simpa bị “Tào Tháo” rượt
(bị tiêu chảy) cứ nằm bệt, 2 “vú nuôi” của công ty là anh Xã và Hải phải thay
phiên nhau vào…đút cho nó ăn, chăm cứ như chăm em bé vậy.
Khác với vẻ mặt buồn so của chồng, vợ ông Ngô Duy Tân trầm ngâm
nhớ lại: "Đã nhiều năm nuôi hổ, mình ấn tượng nhất ở loài này một đặc
điểm là sự thuỷ chung!”. Khi hổ đã cặp đôi ‘ăn nằm” với nhau thì không bao
giờ phản bội. Có lần có một chàng hổ trẻ tới ve vãn, hổ cái Ami vẫn kiên
quyết “thủ tiết” và thẳng tay “bạt tai” khiến "chàng kia" lãnh mấy phát toé
máu...chừa thẳng !
Ông Ngô Duy Tân phân bua: “Người ta đầu tư vào bóng đá để cả thiên

hạ biết đến thương hiệu Gạch, Gỗ. Tôi nuôi hổ không phải để lột da nấu cao
mà để người ta biết tên bia Pacific. Tôi khẳng định vài năm nữa sẽ phát triển
lên cả trăm con hổ từ 23 con hiện nay. Nếu cho tiếp tục nuôi tôi cam kết tuân
thủ mọi quy định pháp luật về bảo tồn loài hổ”.
2
2
Ông Ngô Duy Tân kể rằng: "Tháng 3/2000, có người mang 5 con hổ con
gạ bán cho tôi. Cả 5 con hổ này đều trong tình trạng bị kiệt sức, bại chân.
Biết mua hổ là vi phạm quy định của Nhà nước, tôi đã lưỡng lự. Song,
vốn là người rất yêu động vật, tôi biết chắc chắn, 5 con hổ trên vào tay người
không yêu động vật, không có năng lực để dưỡng nuôi, hổ sẽ chết. Tôi gọi
điện xin phép ông Nguyễn Minh Đức - Bí thư Tinh uỷ lúc đó, ông Đức đồng
ý ngay. Sau đó, Chi cục Kiểm lâm Bình Dương cũng ủng hộ, cho phép tôi
nuôi, trong điều kiện phải bảo đảm chuồng trại, kiểm lâm lập hồ sơ theo dõi
thường xuyên, tôi chỉ được phép chăm sóc, nhân giống, sinh sản mà không
kinh doanh hay làm bất cứ gì xâm phạm đàn
hổ...".
Cả đàn 5 chú hổ con sau một thời gian
được nuôi dưỡng đúng quy cách đã không chỉ
hết bại chân, mà ngày càng khoẻ mạnh. Gia đình
ông Ngô Duy Tân đặt tên cho chúng là: Simba,
Ford, Ami, Laser và Copbeo.
Ông Ngô Duy Tân đã đầu tư hơn 1 tỷ đồng
xây dựng chuồng trại đạt tiêu chuẩn cho phép
nuôi hổ... "Chỉ riêng thức ăn cho chúng, mỗi
ngày tôi phải tốn 2-3 triệu đồng mua thịt về nuôi
đàn hổ. Nhờ sản xuất bia hơi, mà tôi mới đủ sức nuôi hổ. Tôi chăm sóc chúng
còn hơn con đẻ” - ông Ngô Duy Tân nói.
Suốt 7 năm qua, những hổ cái như Ami, Laser và Copbeo đã đẻ ra số hổ
hàng chục con như hiện nay, trong đó có không ít con nặng từ 200-300 kg/

con. Cũng ngay trong thời gian đó – vào tháng 05/2002, Công ty Pacific –nơi
ông Ngô Duy Tân làm giám đốc đã có tờ trình gửi Bộ NN-PTNT, Văn phòng
Cites Việt Nam xin thành lập Khu bảo tồn và phát triển sinh sản các loại động
vật hoang dã với mục đích đáp ứng nhu cầu tham quan, du lịch sinh thái của
du khách đồng thời đầu tư nghiên cứu cho sinh sản để bảo tồn phát triển các
loại động vật hoang dã (trong đó có số hổ sinh sản mà ông Ngô Duy Tân
nuôi được). Tuy nhiên đề nghị này đã không được phúc đáp và rơi vào... quên
lãng !
Vợ chồng ông Ngô Duy Tân bên 4
con hổ vừa mới sinh tháng 9-2006
3
3
Đàn hổ nuôi ở Bình Dương phát triển rất tốt, đồng thời sinh sản được trong
điều kiện nuôi nhốt
Khi đàn hổ của ông Ngô Duy Tân đã lên tới hàng chục con và việc nuôi
hổ không chỉ là của một mình gia đình ông Ngô Duy Tân mà còn có 2 chủ
nuôi khác là ông Huỳnh Phi Ngọc và ông Huỳnh Văn Phùng với đàn hổ lên
tới 37 con, nơi nuôi hổ của các hộ tư nhân đã trở thành một địa điểm du lịch
tham quan hấp dẫn thì tiếng tăm về việc nuôi hổ này đã không chỉ còn bó gọn
trong tỉnh Bình Dương mà đã lan xa ra ngoài, thậm chí mấy hãng thông tấn
nước ngoài cũng đã đến tận nơi điều tra và quay phim, chụp ảnh thì lúc này
UBND tỉnh Bình Dương mới có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ, Bộ Nông
nghiệp – Phát triển nông thôn giải quyết tình trạng nuôi hổ trái phép ở tỉnh.
Bộ NN-PTNT khi nhận được báo cáo kiểm tra của các cơ quan chức
năng đã tổ chức cuộc họp với các cơ quan có liên quan để xem xét vụ việc.
Cục Kiểm lâm cũng đã cùng đại diện một số cơ quan Nội chính và Khoa học
ở Trung ương họp vào ngày 15/12/2006 để xem xét, tư vấn cho Bộ biện pháp
chỉ đạo giải quyết. Sau khi cân nhắc thấy rằng việc giải quyết vụ việc phải
được xem xét toàn diện cả về quy định pháp luật và tình hình thực tiễn, nhận
thấy có những vấn đề vượt quá thẩm quyền của cấp Bộ, do vậy Bộ NN-PTNT

đã có công văn số 3421/BNN-KL ngày 22/12/2006 xin ý kiến chỉ đạo giải
quyết của Thủ tướng Chính phủ.
Tại báo cáo đó, Bộ NN-PTNT chỉ nêu ý kiến của Hội nghị tư vấn, trong
đó Bộ NN-PTNT đã báo cáo rõ: “Sau khi nghiên cứu, thảo luận về các quy
định pháp luật hiện hành, các đại biểu đã thống nhất đề nghị tịch thu toàn bộ
4
4
số hổ đang nuôi nhốt bất hợp pháp, giao cho tổ chức có chức năng nuôi nhằm
mục đích bảo tồn theo đúng quy định của Nhà nước. Bộ NN-PTNT kính báo
cáo và xin ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ”.
Ngày 13/03/2007, theo báo Lao Động số 57 đưa tin: “Ngày 12/3, nguồn
tin từ tỉnh Bình Dương cho biết: Phó Thủ tướng thường trực Nguyễn Sinh
Hùng vừa thay mặt Thủ tướng Chính phủ giao Bộ trưởng Bộ NN-PTNT phối
hợp với các cơ quan liên quan để xử lý việc nuôi nhốt trái phép 37 con hổ tại
tỉnh Bình Dương, theo đúng quy định luật pháp.
37 con hổ này được nuôi nhốt tại các huyện Thuận An, Dĩ An và thị xã
Thủ Dầu Một đều có nguồn gốc bất hợp pháp.
Hành vi mua, nuôi hổ trái phép của các tổ chức, cá nhân ở Bình Dương
là vi phạm các quy định của Nhà nước về quản lý, bảo vệ và phát triển động
vật rừng nguy cấp, quý hiếm; cần được xử lý nghiêm minh, đúng pháp luật,
nhằm ngăn chặn tình trạng vi phạm các quy định về bảo tồn tái diễn trên diện
rộng, có thể gây phức tạp trong công tác quản lý và việc xuất nhập khẩu động
- thực vật nuôi hợp pháp, như một số loài đã bị Ban Thư ký Công ước về
buôn bán động vật hoang dã nguy cấp quốc tế cấm vận.
Sau khi thống nhất với các cơ quan chức năng thuộc Bộ Công an, Viện
KSND và Toà án ND Tối cao, Bộ NNPTNT đã có báo cáo và đề xuất Thủ
tướng Chính phủ tịch thu toàn bộ số hổ đang nuôi nhốt bất hợp pháp ở tỉnh
Bình Dương, giao cho tổ chức có chức năng nuôi, nhằm mục đích bảo tồn
theo đúng quy định của Nhà nước”.
Quan điểm trên đã được Bộ trưởng NN-PTNT khẳng định qua cuộc trao

đổi nhanh với phóng viên báo SGGP ngày 14/3/2007 như sau: “Việc nuôi
nhốt động vật rừng nguy cấp, quý hiếm phải tuân thủ đúng quy định của pháp
luật và quốc tế. So sánh với những quy định này thì rõ ràng các hộ nuôi nhốt
hổ tại Bình Dương là không đúng pháp luật. Vì vậy, những con hổ này phải
được đưa vào nuôi nhốt tập trung là quy định bắt buộc.
*Thông tin về việc những hộ nuôi hổ tại Bình Dương đã có từ lâu, nhưng
tại sao khi người dân nuôi tốt và nhân giống được hổ thì lại bị tịch thu; trong
khi trước đó, họ nuôi những con hổ ốm thì không thấy nói đến chuyện tịch
thu ?
5
5
Lòng rối bời vì đàn hổ mà mình ra sức chăm nuôi và yêu quý như con đẻ
sẽ bị tịch thu để đưa đến khu bảo tồn tập trung của nhà nước rồi số phận sẽ ra
sao ? Ông Ngô Duy Tân đã đến gõ cửa các cơ quan đại diện của nhà nước và
đã được trả lời đó là phương án đề xuất của các cơ quan chức năng với Thủ
tướng Chính phủ và đang chờ ý kiến của lãnh đạo Nhà nước.
Ngày 16/3/2007 vừa qua, ông Ngô Duy Tân chính thức có đơn gửi Thủ
tướng Nguyễn Tấn Dũng trình bày lại sự việc và xin được giữ lại đàn hổ để
nuôi sinh sản, bảo tồn giống hổ quý Đông Dương.
6
6
II – XÁC ĐỊNH MỤC TIÊU XỬ LÍ TÌNH HUỐNG
Hổ nằm trong danh mục các loài loài cực kỳ nguy cấp (CR) thuộc Sách
đỏ của Tổ chức bảo tồn thiên nhiên Thế giới (IUCN), được pháp luật Việt
Nam quản lý, bảo vệ theo chế độ đặc biệt và thuộc Phụ lục I của Công ước
quốc tế CITES.
Nghị định số 32/2006/NĐ-CP quy định: “Hổ (Tên khoa học là Panthera
tigris) thuộc “Nhóm I là nhóm động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm” là loài
động vật có giá trị đặc biệt về kinh tế, khoa học và môi trường, số lượng còn
ít trong tự nhiên hoặc có nguy cơ bị tuyệt chủng, thuộc danh mục các loài

động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm do Chính phủ quy định. Hổ là loài cần
được bảo vệ và cấm khai thác, sử dụng vì mục đích thương mại dưới mọi hình
thức”.
Việc xử lí tình huống: “Đàn hổ được tư nhân nuôi nhốt ở Bình Dương”
là một bài toán khó cho các cơ quan quản lý nhà nước, sao vừa thấu tình lại
vừa đạt lý. Muốn như vậy trước hết phương án xử lí tình huống cần đảm bảo
các mục tiêu sau:
1. Giải quyết vụ việc trên một cách nhanh chóng, công minh, dứt điểm, đúng
quy định của pháp luật trong công tác quản lí thực vật rừng, động vật rừng nguy
cấp, quý hiếm, nhằm bảo vệ, bảo tồn và phát triển được đàn hổ đang được
những người dân ở tỉnh Bình Dương nuôi giữ.
2. Giải quyết một cách hài hòa giữa tính pháp lý, lợi ích quốc gia với lợi ích
của người nuôi hổ. Đảm bảo lợi ích của Nhà nước và lợi ích công dân, lấy lại
niềm tin trong nhân dân đối với các cơ quan công quyền.
3. Tăng cường pháp chế XHCN, duy trì kỉ cương phép nước, ngăn chặn các
hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực bảo vệ tài nguyên rừng cụ thể là bảo
vệ những động thực vật rừng quý hiếm.
4. Tiếp tục hoàn thiện hệ thống thể chế về công tác bảo vệ và phát triển tài
nguyên rừng, tăng cường vai trò quản lý nhà nước của các bộ, các ngành
trong vấn đề quản lý thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý hiếm, nhằm
7
7
tăng cường pháp chế XHCN, thắt chặt kỷ luật, kỷ cương trong xã hội về lĩnh
vực này.
8
8
III – PHÂN TÍCH NGUYÊN NHÂN VÀ HẬU QUẢ
1. CƠ SỞ PHÁP LÝ
1.1. Pháp luật quốc tế
Các kỳ Hội nghị các nước thành viên Công ước CITES từ Hội nghị lần

thứ 9 năm 1997 đến Hội nghị lần thứ 13 năm 2005, Ban Thư ký Công ước
Quốc tế đều ban hành các Nghị Quyết và Quyết định về quản lý loài động vật
này. Việt Nam có phân loài hổ Đông dương (Panthera tigris cobetti), số lượng
hổ sinh sống ngoài tự nhiên liên tục giảm, Theo con số thống kê năm 1992
của Tổ chức bảo tồn thiên nhiên Thế giới (IUCN) của Liên hiệp quốc, đến
nay rừng núi khu vực Đông Dương chỉ còn khoảng 100 cá thể.
Hổ là loài động vật nguy cấp, quý, hiếm được pháp luật Việt Nam quản
lý, bảo vệ theo chế độ đặc biệt và thuộc Phụ lục I của Công ước về buôn bán
quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp (Công ước CITES),
nằm trong danh mục các loài loài cực kỳ nguy cấp (CR) thuộc Sách đỏ của Tổ
chức bảo tồn thiên nhiên Thế giới (IUCN), việc mua bán, vận chuyển, săn
bắn, nuôi nhốt, sử dụng hổ và các sản phẩm, dẫn xuất của chúng trái pháp luật
đều bị nghiêm cấm.
Từ năm 1992, Tổ chức bảo tồn thiên nhiên Thế giới (IUCN) của Liên
hiệp quốc đã xếp hổ vào nhóm 1B (nhóm động vật nguy cấp quý hiếm).
1.2. Pháp luật Việt Nam
Việt Nam đã gia nhập Tổ chức bảo tồn thiên nhiên Thế giới (IUCN) và
Công ước Quốc tế về quản lí thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý
hiếm.
Trong Luật Bảo vệ và Phát triển rừng, Quốc hội thông qua ngày 03 tháng
12 năm 2004, Điều 12 cũng quy định rõ: Tất cả các hành vi như săn bắt, bắn,
bẫy, nuôi nhốt, giết mổ động vật rừng đều bị nghiêm cấm.
Điều 190 Bộ luật Hình sự quy định chế tài đối với tội vi phạm các quy
định pháp luật về bảo vệ các động vật quý hiếm: “ Người nào săn bắt, giết,
vận chuyển, buôn bán trái phép động vật hoang dã quý hiếm bị cấm theo quy
định của Chính phủ hoặc vận chuyển, buôn bán trái phép sản phẩm của loại
9
9
động vật đó, thì bị phạt tiền từ năm triệu đồng đến năm mươi triệu đồng, cải
tạo không giam giữ đến hai năm hoặc bị phạt tù từ sáu tháng đến ba năm”;

Nếu mức độ vi phạm nặng hơn thì tuỳ theo tính chất và mức độ vi
phạm “sẽ bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm. Người phạm tội còn có thể bị
phạt tiền từ hai triệu đồng đến hai mươi triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ,
cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm”.
Nghị định 32/2006/NĐ-CP của Chính phủ (gọi tắt là Nghị định 32) ban
hành ngày 30/3/ 2006 về quản lí thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý
hiếm thì hổ là loài cần được bảo vệ và cấm khai thác, sử dụng vì mục đích
thương mại dưới mọi hình thức.
Điều 2, Nghị định 32: “Phân nhóm thực vật rừng, động vật rừng nguy
cấp, quý, hiếm.
1. Giải thích từ ngữ:
Loài thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm là loài thực vật, động
vật có giá trị đặc biệt về kinh tế, khoa học và môi trường, số lượng còn ít trong
tự nhiên hoặc có nguy cơ bị tuyệt chủng, thuộc danh mục các loài thực vật,
động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm do Chính phủ quy định.
2. Thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm được phân thành hai
nhóm (có danh mục kèm theo) như sau:
a. Nhóm I: Nghiêm cấm khai thác, sử dụng vì mục đích thương mại, gồm
những loài thực vật rừng, động vật rừng có giá trị đặc biệt về khoa học, môi
trường hoặc có giá trị cao về kinh tế, số lượng quần thể còn rất ít trong tự
nhiên hoặc có nguy cơ tuyệt chủng cao.
Thực vật rừng, động vật rừng Nhóm I được phân thành:
Nhóm I A, gồm các loài thực vật rừng.
Nhóm I B, gồm các loài động vật rừng.
b. Nhóm II: Hạn chế khai thác, sử dụng vì mục đích thương mại, gồm những
loài thực vật rừng, động vật rừng có giá trị về khoa học, môi trường hoặc có
giá trị cao về kinh tế, số lượng quần thể còn ít trong tự nhiên hoặc có nguy cơ
tuyệt chủng.
10
10

Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm ban hành
kèm theo Nghị định số 32/2006/NĐ-CP quy định:
Nhóm I A là nhóm thực vật rừng nguy cấp, quý, hiếm gồm có 15 loài;
Nhóm I B là nhóm động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm gồm có 62 loài; trong
đó: Hổ được xếp đứng số thứ tự 33 trong bộ thú ăn thịt thuộc Nhóm I B là
Nhóm động vật rừng nghiêm cấm khai thác, sử dụng vì mục đích thương mại.
Theo Điều 2, khoản 1, Nghị định của Chính phủ số 32/2006/NĐ-CP
ban hành ngày 30/3/2006 (gọi tắt là Nghị định số 32) về quản lí thực vật rừng,
động vật rừng nguy cấp, quý hiếm thì hổ (Panthera tigris) được xếp đứng số
thứ tự 33 trong bộ thú ăn thịt thuộc Nhóm I là nhóm động vật rừng nguy cấp,
quý, hiếm là loài động vật có giá trị đặc biệt về kinh tế, khoa học và môi
trường, số lượng còn ít trong tự nhiên hoặc có nguy cơ bị tuyệt chủng, thuộc
danh mục các loài động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm do Chính phủ quy định.
Theo Điều 2, khoản 2 điểm a, Nghị định số 32 quy định:
“Nhóm I : Nghiêm cấm khai thác, sử dụng vì mục đích thương mại, gồm
những loài thực vật rừng, động vật rừng có giá trị đặc biệt về khoa học, môi
trường hoặc có giá trị cao về kinh tế, số lượng quần thể còn rất ít trong tự
nhiên hoặc có nguy cơ tuyệt chủng cao”.
Nghị định số 32, Điều 5: “Bảo vệ thực vật rừng, động vật rừng nguy
cấp, quý, hiếm.
1. Những khu rừng có thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm phân
bố tập trung thì được đưa vào xem xét thành lập khu rừng đặc dụng theo quy
định của pháp luật.
Đối với thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm sinh sống ở ngoài
các khu rừng đặc dụng phải được bảo vệ theo quy định của Nghị định này và
quy định hiện hành của pháp luật.
2. Tổ chức, hộ gia đình, cá nhân tiến hành hoạt động sản xuất, xây dựng công
trình, điều tra, thăm dò, nghiên cứu, tham quan, du lịch và các hoạt động khác
trong khu rừng có thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm phải thực
hiện các quy định tại Nghị định này và pháp luật về bảo vệ và phát triển rừng,

pháp luật về bảo vệ môi trường.
3. Nghiêm cấm những hành vi sau đây:
11
11
a. Khai thác thực vật rừng nguy cấp, quý, hiếm; săn, bắn, bẫy, bắt, nuôi nhốt,
giết mổ động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm trái quy định tại Nghị định này và
quy định hiện hành của pháp luật.
b. Vận chuyển, chế biến, quảng cáo, kinh doanh, sử dụng, tàng trữ, xuất
khẩu, nhập khẩu thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm trái với
quy định tại Nghị định này và quy định hiện hành của pháp luật”.
Theo Điều 6, Nghị định số 32: “Khai thác thực vật rừng, động vật rừng
nguy cấp, quý, hiếm từ :
1. Khai thác thực vật rừng, động vật rừng nhóm I :
2. Thực vật rừng, động vật rừng Nhóm I chỉ được khai thác vì mục đích
nghiên cứu khoa học (kể cả để tạo nguồn giống ban đầu phục vụ cho
nuôi sinh sản, trồng cấy nhân tạo), quan hệ hợp tác quốc tế.
3. Việc khai thác thực vật rừng, động vật rừng Nhóm I không được làm
ảnh hưởng tiêu cực đến việc bảo tồn các loài đó trong tự nhiên và
phải có phương án được Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển
nông thôn phê duyệt”.
Theo Nghị định số 32, Điều 8: “Phát triển thực vật rừng, động vật rừng
nguy cấp, quý, hiếm
1. Hoạt động trồng cấy nhân tạo thực vật rừng nguy cấp, quý, hiếm; nuôi
sinh sản, nuôi sinh trưởng động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm được thực hiện
theo đúng quy định của pháp luật về quản lý hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu,
tái xuất khẩu, nhập nội từ biển, quá cảnh, trồng cấy nhận tạo, nuôi sinh sản
các loài thực vật hoang dã, động vật hoang dã nguy cấp.
2. Khai thác, vận chuyển, cất giữ thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp,
quý, hiếm được nuôi sinh sản, trồng cấy nhân tạo và sản phẩm của chúng phải
có giấy tờ chứng minh nguồn gốc theo quy định của pháp luật về xuất khẩu,

nhập khẩu, tái xuất khẩu, quá cảnh, nhập nội từ biển, trồng cấy nhân tạo, nuôi
sinh sản các loài thực vật hoang dã, động vật hoang dã nguy cấp”.
Theo Nghị định số 32, Điều 11, khoản 2, điểm b, điểm c:
12
12
“b) Nếu động vật rừng đã bẫy, bắn bị thương có thể cứu chữa thì chuyển
cho cơ sở cứu hộ động vật rừng hoặc cơ quan kiểm lâm quản lý địa bàn để
nuôi cứu hộ hồi phục, thả lại rừng.
c) Nếu động vật rừng đã bẫy, bắt khoẻ mạnh thì tổ chức thả ngay lại
rừng được quy hoạch là rừng đặc dụng (khu bảo tồn thiên nhiên, Vườn quốc
gia) phù hợp với môi trường sống của chúng. Mọi trường hợp bẫy, bắn động
vật rừng nguy cấp, quý, hiếm không đúng quy định tại Điều này đều bị coi là
vi phạm quy định của Nhà nước về quản lý động vật rừng nguy cấp, quý,
hiếm và bị xử lý theo quy định hiện hành của pháp luật”.
Theo Luật Bảo vệ và Phát triển rừng, Quốc hội thông qua ngày 03 tháng
12 năm 2004, Điều 46, khoản 2, điểm 3: Bảo vệ động vật rừng, đã ghi rõ
“Những loài động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm ; nguồn gen động vật
rừng quý, hiếm phải được quản lý, bảo vệ theo quy định của Chính phủ”.
Điều 8, Nghị định số 32 quy định: Phát triển thực vật rừng, động vật
rừng nguy cấp, quý, hiếm:
1. Hoạt động trồng cấy nhân tạo thực vật rừng nguy cấp, quý, hiếm; nuôi sinh
sản, nuôi sinh trưởng động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm được thực hiện theo
đúng quy định của pháp luật về quản lý hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, tái
xuất khẩu, nhập nội từ biển, quá cảnh, trồng cấy nhận tạo, nuôi sinh sản các
loài thực vật hoang dã, động vật hoang dã nguy cấp.
2. Khai thác, vận chuyển, cất giữ thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý,
hiếm được nuôi sinh sản, trồng cấy nhân tạo và sản phẩm của chúng phải có
giấy tờ chứng minh nguồn gốc theo quy định của pháp luật về xuất khẩu,
nhập khẩu, tái xuất khẩu, quá cảnh, nhập nội từ biển, trồng cấy nhân tạo, nuôi
sinh sản các loài thực vật hoang dã, động vật hoang dã nguy cấp.

Điều 3: Chính sách của Nhà nước về quản lý thực vật rừng, động vật rừng
nguy cấp, quý, hiếm.
1. Nhà nước đầu tư để quản lý, bảo vệ thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp,
quý, hiếm tại các khu rừng đặc dụng, các hoạt động cứu hộ đối với thực vật
rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm bị xử lý tịch thu.
13
13
2. Hỗ trợ khắc phục thiệt hại do động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm từ tự
nhiên gây ra cho các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân ở ngoài các khu rừng đặc
dụng, các hộ gia đình, cá nhân đang cư trú hợp pháp trong các khu rừng đặc
dụng (được chính quyền cấp xã, nơi có rừng đặc dụng xác nhận) theo quy
định của pháp luật.
3. Nhà nước khuyến khích, hỗ trợ, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp cho tổ
chức, hộ gia đình, cá nhân đầu tư quản lý, bảo vệ và phát triển thực vật rừng,
động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm.
* Như vậy, mặc dù Nghị định số 32 của Chính phủ, Điều 3, khoản 3 đã
khẳng định: "Nhà nước khuyến khích, hỗ trợ, bảo đảm quyền và lợi ích hợp
pháp của tổ chức, hộ gia đình, cá nhân đầu tư quản lý, bảo vệ và phát triển
thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm";
Điều đó cũng đồng nghĩa với sự thừa nhận: việc nuôi hổ của ông Ngô
Duy Tân và các gia đình ở Bình Dương là không vi phạm pháp luật.
* Thế nhưng, cũng ngay trong Nghị định số 32, Điều 5, khoản 3 lại
quy định:
“Bảo vệ thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm.
3. Nghi êm cấm những hành vi sau đây:
a. Khai thác thực vật rừng nguy cấp, quý, hiếm; săn, bắn, bẫy, bắt, nuôi nhốt,
giết mổ động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm trái quy định tại Nghị định này và
quy định hiện hành của pháp luật.
b. Vận chuyển, chế biến, quảng cáo, kinh doanh, sử dụng, tàng trữ, xuất
khẩu, nhập khẩu thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm trái với

quy định tại Nghị định này và quy định hiện hành của pháp luật”.
Phải chăng, đây là một bất cập ngay trong nội dung của một văn bản qui
phạm pháp luật (Nghị định 32) ?
Điều 3, khoản 3 thì: "Nhà nước khuyến khích, hỗ trợ, bảo đảm quyền
của gia đình, cá nhân bảo vệ và phát triển động vật rừng nguy cấp, quý,
hiếm"; và việc nuôi hổ đó xem như là không vi phạm pháp luật.
Điều 5, khoản 3 thì: " Nghiêm cấm những hành vi săn, bắn, bẫy, bắt,
nuôi nhốt, chế biến, quảng cáo, kinh doanh, sử dụng, tàng trữ, xuất khẩu,
nhập khẩu thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm ?
14
14
Ngoài các quy định pháp lí trong các văn bản qui phạm pháp luật đã kể
trên, Chính phủ Việt Nam còn ban hành nhiều văn bản qui phạm khác về bảo
vệ rừng, phát triển các loại tài nguyên rừng như:
- Nghị định số 23/2006/NĐ-CP của Chính phủ ban hành ngày 03
tháng 3 năm 2006 về việc thi hành Luật Bảo vệ rừng, phát triển rừng.
- Quyêt định số 192/2003/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban
hành ngày 17 tháng 9 năm 2003 về việc phê duyệt Chiến lược
quản lý hệ thống Khu bảo tồn thiên nhiên Việt Nam đến năm
2010;
- Nghị định số 82/2006/NĐ-CP của Chính phủ ban hành ngày 10
tháng 8 năm 2006 về quản lí hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, tái xuất
khẩu, nhập nội từ biển, quá cảnh, nuôi sinh sản, nuôi sinh trưởng, trồng cấy
nhân tạo các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp, quý, hiếm........
Thoạt nhìn, người ta dễ suy nghĩ đơn giản rằng: Pháp luật của các Nhà
nước tư sản chỉ có một, hai văn bản luật, dưới luật về quản lí tài nguyên rừng,
mà đất nước của người ta vẫn bảo vệ được tài nguyên rừng;
Đằng này, ở nước Việt Nam ta có cả một hệ thống các văn bản qui
phạm pháp luật của các cấp, các ngành, lại còn “Một Rừng” các văn bản qui
phạm của hơn một vạn cơ quan nhà nước ở địa phương nữa nhì còn phải lo gì

đến việc bảo vệ được tài nguyên rừng ?
Mặc dù Nhà nước đã đưa ra những quy định hết sức chặt chẽ và
nghiêm ngặt nhằm bảo vệ, quản lí thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý
hiếm. Nhưng trong thực tế vẫn còn khá nhiều những kẻ chỉ vì lợi ích cá nhân
mà coi nhẹ kỉ cương, phép nước.
Nhà nước quy định là nếu động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm trực tiếp
tấn công đe doạ đến tính mạng nhân dân ở ngoài các khu rừng đặc dụng, sau
khi đã áp dụng các biện pháp xua đuổi nhưng không có hiệu quả thì báo cáo
Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp huyện xem xét, quyết định cho phép được bẫy,
bắn tự vệ để bảo vệ tính mạng nhân dân. Còn nếu động vật rừng đã bẫy, bắn
bị thương có thể cứu chữa thì chuyển cho cơ sở cứu hộ động vật rừng hoặc cơ
quan kiểm lâm quản lý địa bàn để nuôi, cứu hộ, hồi phục, thả lại rừng. Nếu
15
15
động vật rừng đã bẫy, bắt khoẻ mạnh thì tổ chức thả ngay lại rừng được quy
hoạch là rừng đặc dụng.
Trong thực tế khá nhiều kẻ suốt ngày rình rập để bẫy, bắn và buôn bán
thú rừng, đặc biệt là những loài động vật rừng quý hiếm. Chúng ta thử đặt vấn
đề: Tại sao lại có những loài động vật rừng nguy cấp, quý hiếm ?
Một trong những nguyên nhân chủ yếu của vấn đề trên sẽ là: trong xã
hội Việt Nam nói riêng và nhiều nước trên thế giới nói chung (Đặc biệt là
Trung Quốc) vẫn còn khá nhiều những người thích tiêu thụ những sản phẩm
được chế biến từ những loài động vật rừng quý hiếm (thực phẩm, dược liệu,
hàng tiêu dùng được chế tác từ động vật rừng, đặc biệt là được chế tác từ
những loài động vật rừng quý hiếm thì giá cả càng cao ??? ...Có lẽ, đó là một
trong những nguyên nhân chủ yếu);
Theo qui luật cung – cầu, đã có cầu (nhu cầu người tiêu dùng), thì ắt có
cung. Trong xã hội Việt Nam cũng có khá nhiều những người không nghề hoặc
có nghề, nhưng thu nhập thấp. Mà những hoạt động bẫy, bắn, buôn
bán.....động vật rừng, đặc biệt là được chế tác từ những loài động vật rừng

quý hiếm thì lợi ích thu về cao gấp bội so với những nghề lương thiện khác.
Điều đó cũng cắt nghĩa được vấn đề: Ai cũng biết rằng, việc sản xuất,
vận chuyển, buôn bán, tàng trữ, sử dụng trái phép thuốc phiện và các chất ma
tuý thì hình phạt rất nặng, thời gian qua, đã có hàng trăm kẻ chịu án chung
thân, tử hình, nhưng không phải vì thế mà số tội phạm liên quan đến thuốc
phiện và các chất ma tuý giảm đi, mà ngày càng tăng lên.
Lí do đơn giản mà ai cũng biết, đó là vì, làm những việc đó sẽ thu lợi
nhuận rất cao. Cho nên trong xã hội vẫn còn khá nhiều những kẻ chỉ vì lợi ích
cá nhân mà coi nhẹ kỉ cương, phép nước.
Nhà nước đã nghiêm cấm những hành vi săn, bắn, bẫy, bắt, nuôi nhốt,
giết mổ động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm; nghiêm cấm việc vận chuyển,
chế biến, quảng cáo, kinh doanh, sử dụng, tàng trữ, ....thực vật rừng, động vật
rừng nguy cấp, quý, hiếm trái với quy định pháp luật; Nếu vi phạm sẽ bị xử
phạt theo pháp luật hiện hành, nhưng những hoạt động khai thác, bẫy, bắn,
buôn bán.....động vật, thực vật rừng, đặc biệt là được chế tác từ những loài
động thực vật rừng quý hiếm thì ngày càng phát triển, qui mô ngày càng mở
rộng, hành vi ngày càng táo tợn; Họ ngang nhiên chống lại những người thi
16
16
hành công vụ. nhiều khi chỉ vì lợi ích cá nhân vài ba triệu hoặc vài ba mươi
triệu đồng (Việt Nam) là đủ để họ tỷ thí với kiểm lâm, công an; lúc đó, họ coi
kỉ cương, phép nước chẳng là cái gì so với vài khối gỗ, vài chục con thú rừng.
Trên mặt trận này, đã có hàng trăm chiến sĩ công an, kiểm lâm anh
dũng hy sinh ngay trước súng đạn, dao búa...của các loại hình “Lâm tặc”trong
điều kiện cả nước không có chiến tranh.
Pháp luật quy định: “Nếu động vật rừng đã bẫy, bắn bị thương có thể
cứu chữa thì chuyển cho cơ sở cứu hộ động vật rừng hoặc cơ quan kiểm lâm
quản lý địa bàn để nuôi, cứu hộ, hồi phục, thả lại rừng; Nếu động vật rừng đã
bẫy, bắt khoẻ mạnh thì tổ chức thả ngay lại rừng được quy hoạch là rừng đặc
dụng”.

Chúng ta thử nghĩ xem: đã có được bao nhiêu động vật rừng đã bị
người xấu bẫy, bắn bị thương có thể được cứu chữa và chuyển cho cơ sở cứu
hộ động vật rừng hoặc cơ quan kiểm lâm quản lý địa bàn để nuôi, cứu hộ, hồi
phục, thả lại rừng? Hoặc nếu động vật rừng đã bẫy, bắt khoẻ mạnh thì tổ chức
thả ngay lại rừng được quy hoạch cho phù hợp với môi trường sống của
chúng ???
Và đã có được bao nhiêu động vật rừng đã bị người xấu bẫy, bắn bị
thương không những không được cơ quan nào cứu chữa để chuyển cho cơ sở
cứu hộ động vật rừng hoặc cơ quan kiểm lâm quản lý địa bàn để nuôi, cứu hộ,
hồi phục, thả lại rừng – Mà lại thả vào các “Quán nhậu sơn cước”, “Quán thịt
rừng”, “Quán nhậu biên ải”...đầy rẫy ở ngoại vi các thị xã vùng núi (Hoà
bình, Kon Tum, Đăc Lắc, Gia Lai...?
Hoặc “nếu động vật rừng đã bẫy, bắt khoẻ mạnh thì tổ chức thả ngay lại
rừng”, vậy trong thực tế, các cơ quan hữu trách đã thả được bao nhiêu con,
mong rằng, các cơ quan hữu trách hày thử thống kê các số liệ này hàng năm
để nhân dân thêm tin tưởng vào nền pháp chế về rừng nói chung và về quản lí
thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm nói riêng ở Việt Nam đã và
đang được tăng cường.
2 - PHÂN TÍCH NGUYÊN NHÂN
2.1. Giải pháp xử lí tình huống của các cơ quan chức năng
17
17
Bộ NN-PTNT đã tổ chức cuộc họp với các cơ quan có liên quan để xem
xét vụ việc. Sau khi cân nhắc thấy rằng việc giải quyết vụ việc phải được xem
xét toàn diện cả về quy định pháp luật và tình hình thực tiễn, nhận thấy có
những vấn đề vượt quá thẩm quyền của cấp Bộ, do vậy Bộ NN-PTNT đã có
công văn số 3421/BNN-KL ngày 22/12/2006 xin ý kiến chỉ đạo giải quyết của
Thủ tướng Chính phủ. Trong đó, Bộ NN-PTNT đã báo cáo rõ: “Sau khi
nghiên cứu, thảo luận về các quy định pháp luật hiện hành, các đại biểu đã
thống nhất đề nghị tịch thu toàn bộ số hổ đang nuôi nhốt bất hợp pháp, giao

cho tổ chức có chức năng nuôi nhằm mục đích bảo tồn theo đúng quy định
của Nhà nước. Bộ NN-PTNT kính báo cáo và xin ý kiến chỉ đạo của Thủ
tướng Chính phủ”.
Phó Thủ tướng thường trực Nguyễn Sinh Hùng giao Bộ trưởng Bộ NN-
PTNT phối hợp với các cơ quan liên quan để xử lý việc nuôi nhốt trái phép 37
con hổ tại tỉnh Bình Dương, theo đúng quy định luật pháp.
Sau khi thống nhất với các cơ quan chức năng thuộc Bộ Công an, Viện
KSND và Toà án ND Tối cao, Bộ NNPTNT đã có báo cáo và đề xuất Thủ
tướng Chính phủ tịch thu toàn bộ số hổ đang nuôi nhốt bất hợp pháp ở tỉnh
Bình Dương, giao cho tổ chức có chức năng nuôi, nhằm mục đích bảo tồn theo
đúng quy định của Nhà nước”.
Ngày 14/3/2007, Bộ trưởng NN-PTNT khẳng định: “Việc nuôi nhốt
động vật rừng nguy cấp, quý hiếm phải tuân thủ đúng quy định của pháp luật
và quốc tế. Như vậy, thì rõ ràng các hộ nuôi nhốt hổ tại Bình Dương là không
đúng pháp luật. Vì vậy, những con hổ này phải được đưa vào nuôi nhốt tập
trung là quy định bắt buộc”.
Trong thực tế, thông tin về việc những hộ nuôi hổ tại Bình Dương đã có
từ lâu, nhưng vấn đề mà toàn xã hội quan tâm là: Tại sao khi người dân nuôi
tốt và nhân giống được hổ thì lại bị tịch thu; trong khi trước đó, họ nuôi những
con hổ ốm thì không thấy nói đến chuyện tịch thu ?
Đây không phải là quan điểm của riêng Bộ NN-PTNT mà là quy định
của pháp luật. Hơn nữa, Chính phủ cũng đã có ý kiến rõ ràng về việc này là
cần phải đưa những con hổ vào nuôi tập trung. Tôi muốn nhấn mạnh, tinh
thần là phải làm đúng quy định của pháp luật xung quanh vấn đề trên.
18
18
* Đã quyết định vấn đề tịch thu thì không thể nói đến chuyện bồi thường,
tuy nhiên, các cơ quan chức năng có tính đến phương pháp hỗ trợ kinh tế như
thế nào đối với những người chăn nuôi đàn hổ hiện nay ?
Về nguyên tắc, đã là tịch thu thì cá nhân, tổ chức bị tịch thu là vi phạm

pháp luật mà không có ai bồi thường cho người vi phạm pháp luật. Tuy nhiên,
ở trường hợp những người nuôi hổ trên, chúng tôi cũng còn phải bàn bạc
thêm với các cơ quan chức năng liên quan để có biện pháp có lý có tình.
* Được biết, Bộ NN-PTNT đề nghị đưa đàn hổ về chăn nuôi tập trung tại
Sóc Sơn (Hà Nội), liệu điều kiện chăn nuôi ở đây có bảo đảm cho đàn hổ tiếp
tục duy trì và phát triển?
Bộ NN-PTNT không có ý định đưa đàn hổ trên về Sóc Sơn mà đưa về
nơi khác tại miền Bắc. Còn địa điểm cụ thể thì chúng tôi sẽ thông báo sau.
* Vẫn có nhiều ý kiến lo ngại về việc khi đưa đàn hổ về địa điểm mới, thì
chưa chắc đàn hổ đã được bảo tồn và phát triển như hiện nay ?
Việc bảo tồn và phát triển đàn hổ chắc chắn phải được thực hiện với điều
kiện tốt hơn hoặc ít nhất là bằng điều kiện hiện tại. Chúng tôi cũng đã tính tới
cả điều kiện ngoại cảnh là khí hậu giữa miền Nam và miền Bắc. Mục đích bảo
tồn và phát triển đàn hổ là quan trọng hàng đầu.
2.2. Dư luận xã hội về việc xử lí đàn hổ của các cơ quan chức năng
Ngay sau thông tin về đề xuất tịch thu đàn hổ thì khắp nơi trong cả nước
bày tỏ mối quan tâm của mình trên các phương tiện thông tin đại chúng. Có
nhiều quan điểm khác nhau nhưng chủ yếu việc xử lý 37 con hổ đã gây ra 2
luồng tranh cãi:
* Thứ nhất: Đó là nhóm (mà hầu hết là những người đại diện cho các tổ
chức, cơ quan chức năng của Nhà nước) đã viện dẫn cả những điều luật để
cho rằng hành vi nuôi nhốt hổ của ông Ngô Duy Tân là trái với pháp luật và
cần được xử lí.
Đó là những tổ chức quốc tế về bảo tồn động vật hoang dã hiện đã có
mặt tại Việt Nam và đại diện của họ vừa ký bức thư gửi Thủ tướng Chính
phủ, đồng gửi Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-
PTNT) và Cục trưởng Cục Kiểm lâm Việt Nam. Các chuyên gia quốc tế cho
rằng, rất có thể đàn hổ nuôi ở Bình Dương là nhập trái phép từ Campuchia.
19
19

6 tổ chức này gồm WWF (Quỹ quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên), WAR
(Cuộc sống hoang dã trước nguy cơ bị tổn hại), TRAFFIC (Mạng lưới Giám
sát bảo tồn động thực vật hoang dã), IUCN (Hiệp hội Bảo tồn thiên nhiên
quốc tế), ENV (Trung tâm Giáo dục Môi trường) và FFI (Tổ chức Động vật,
Thực vật hoang dã quốc tế).
Các chuyên gia bảo tồn động vật hoang dã cho rằng, việc nuôi hổ có
nguồn gốc trái phép đã vi phạm Nghị định 82 của Chính phủ Việt Nam, ban
hành ngày 10/8/2006. Theo những thông tin hiện nay, dường như những con
hổ này đang được nuôi nhốt trái phép.
Chiểu theo Nghị định 32/2006/NĐ-CP, thì động vật thuộc nhóm 1B.
Điều này có nghĩa là không tổ chức, cá nhân nào được phép vận chuyển hoặc
nuôi nhốt nếu không có sự đồng ý của Bộ NN-PTNT. Chỉ khi "việc vận
chuyển và nuôi nhốt" động vật này phải có đầy đủ giấy tờ mới được coi là
hợp pháp.
Bên cạnh đó, theo đại diện các tổ chức này, lập luận cho rằng hiện các
con hổ đang được nuôi nhốt vì mục đích bảo tồn là không có căn cứ. Đến thời
điểm này, vẫn có chưa có một trường hợp nào thả hổ nuôi nhốt về môi trường
tự nhiên mà chúng vẫn sinh sống được.
Các chuyên gia bảo tồn động vật hoang dã quốc tế nhận định, nguồn gen
của những con hổ này vẫn chưa được xác định và chúng cũng không nằm
trong chương trình nuôi vì mục đích bảo tồn hổ trên thế giới. Do đó, xét về
khía cạnh bảo tồn nguồn gen, những con hổ này hoàn toàn không có một giá
trị bảo tồn gen nào.
Cần giao hổ cho các trung tâm cứu trợ
Do các chức trách Việt Nam khẳng định rằng trường hợp nuôi nhốt hổ ở
Bình Dương là phạm pháp, các tổ chức này kiến nghị, đối tượng liên quan đến
viêc nhập khẩu trái phép những con hổ này nhất định phải bị khởi tố và chịu
các hình phạt như trong Nghị định 82. Mức cao nhất dành cho những người
nuôi nhốt hổ trái phép ở Bình Dương là bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Bên cạnh đó, có một hình phạt nữa mà các tổ chức quốc tế cho rằng rất

nên áp dụng. Đó là nếu những người nuôi hổ này bị tuyên bố là vi phạm pháp
20
20
luật thì họ sẽ phải chịu tất cả những chi phí liên quan đến việc tịch thu, vận
chuyển và chăm sóc những con hổ này cho đến khi chúng tự chết.
Các con hổ này sẽ bị tịch thu và giao cho các trung tâm cứu hộ hoặc sở
thú có đầy đủ trang thiết bị.
Điều quan trọng là hiện nay, đã có một tổ chức quốc tế bày tỏ nguyện
vọng hỗ trợ Chính phủ Việt Nam xây dựng và quản lý một khu bảo tồn mới
để nuôi giữ những con hổ ở Bình Dương. 5 tổ chức này cũng thông báo sắp
diễn ra cuộc họp Diễn đàn Hổ toàn cầu, tổ chức tại Kathmandu (Nepal).
Trong đó, sẽ thảo luận về việc tiếp tục duy trì lệnh cấm buôn bán sản phẩm từ
hổ trên toàn thế giới. Đặc biệt, chấm dứt tình trạng gia tăng các trại nuôi hổ.
"Chúng tôi xin nhấn mạnh rằng đây là cơ hội quan trọng để Chính phủ
Việt Nam tuyên bố rằng việc mua bán, nuôi nhốt trái phép các loài bảo tồn
dưới bất kỳ hình thức nào nhất định sẽ KHÔNG được tha thứ. Đồng thời, đây
cũng là một cơ hội tốt để Việt Nam chứng tỏ với cộng đồng thế giới rằng Việt
Nam có một lập trường cứng rắn và dứt khoát đối với những vấn đề như thế
này và sẵn sàng hành động về bảo vệ lập trường đó", bức thư do các tổ chức
này viết.
* Thứ hai: Nhóm này thì cho rằng việc nuôi hổ của ông Ngô Duy Tân là
một việc làm tốt đáng được biểu dương khen ngợi.
Theo luồng dư luận này thì việc tư nhân đã nuôi sống lại sinh sản cả một
bày đàn hàng chục con hổ thì phải coi đó là điều đáng mừng, lẽ ra Nhà nước
nên xúm vào mà hỗ trợ hướng dẫn sao cho phải phép cả về pháp lý lẫn khoa
học.
thông tin về đề xuất tịch thu đàn hổ thì khắp nơi trong cả nước bày tỏ
mối quan tâm của mình trên các phương tiện thông tin đại chúng
Dưới đây là một vài trong số những ý kiến trong nhân dân có quan
điểm tương đồng được đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng:

Ông Ngô Duy Tân nuôi hổ không vi phạm pháp luật ?
Là người đã từng được chiêm ngưỡng đàn hổ của ông Ngô Duy Tân ở
Bình Dương, tôi thật bất ngờ khi Bộ NN-PTNT đề xuất với Thủ tướng Chính
phủ cho tịch thu về nuôi tập trung.
21
21
Tôi xin đặt ra câu hỏi là tại sao Bộ NN-PTNT không đề xuất tịch thu khi
ông Ngô Duy Tân vừa mới đem mấy con hổ bệnh tật, èo uột về để điều trị,
chăm sóc, nuôi dưỡng? Tại Bộ NN-PTNT chưa biết hay cố tình không biết ?
Trong khi Nhà nước chưa có điều kiện chăm sóc chu đáo, thì tư nhân nuôi
dưỡng và cho sinh sản được hổ là điều đáng biểu dương. Thế nhưng ngược
lại, Bộ NN-PTNT lại quy cho ông Ngô Duy Tân là... vi phạm luật pháp.
Theo Nghị định 32/2006/NĐ-CP, ngày 30/3/2006 của Chính phủ về quản
lý thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm, tại điểm a, khoản 3, điều
5 nghiêm cấm hành vi "nuôi nhốt" động vật rừng... tuy nhiên "nuôi sinh sản"
lại không vi phạm luật pháp. Hàng chục con hổ ông Ngô Duy Tân nuôi
không nhằm mục đích thương mại, sinh trưởng mạnh khỏe và sinh sản phát
triển đàn hổ.
Hổ do ông Ngô Duy Tân được nuôi trong điều kiện bán tự nhiên, vừa
trong nhà, vừa có không gian rộng rãi ngoài trời gần 1 ha và hổ được tiếp xúc
với thiên nhiên là điều cần khuyến khích bởi cách nuôi ấy đã giúp đàn hổ
khỏe mạnh, phát triển và sinh sôi dễ dàng, mà ngay cả những vườn thú trong
nước cũng chưa làm được. Hơn nữa khoản 3, điều 3 của Nghị định 32 lại quy
định: Nhà nước khuyến khích, hỗ trợ, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp cho
tổ chức, hộ gia đình, cá nhân đầu tư, quản lý, bảo vệ và phát triển thực vật
rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm.
Dư luận đặt câu hỏi, tại sao lúc ông Ngô Duy Tân thông báo xin phép
mua 5 hổ con ốm yếu về nuôi, ngành kiểm lâm không tịch thu, đưa vào nuôi
tập trung nhằm bảo tồn? Để đến khi người dân nuôi hổ sinh sản thành công,
các đài, báo đưa tin thì các cơ quan chức năng lại tịch thu để "đưa vào nuôi

nhốt tập trung" ? Phải chăng có uẩn khúc gì đây ?
Việt Hà (175 Võ Thị Sáu, quận 3, TP HCM)
Để có một đàn hổ "hùng mạnh"
Theo tôi, Nhà nước không nên tịch thu số hổ này. Người dân đã nuôi đạt
hiệu quả như vậy thì cứ để cho họ tiếp tục nuôi. Nhà nước chỉ nên phối hợp
với người nuôi để phát triển đàn hổ, phải cố gắng tạo cho chúng có được một
môi trường sống nhân tạo giống như môi trường sống tự nhiên của chúng.
Các cơ quan liên quan phải có trách nhiệm quản lý chặt chẽ việc nuôi hổ.
22
22
Đồng thời người nuôi hổ cũng phải tuân thủ nghiêm ngặt những quy định về
bảo tồn các loài động vật của Nhà nước.
Nếu giữa Nhà nước và người nuôi hổ cùng phối hợp tốt được việc nuôi
hổ, tôi nghĩ với những thành công như thế này thì khoảng vài ba năm nữa
nước ta sẽ có một đàn hổ "hùng mạnh" khiến cả thế giới phải để mắt đến và
khi đó Nhà nước có tiến hành đưa một số con hổ vào các khu bảo tồn tự
nhiên, các vườn thú để "trưng bày hổ của Việt Nam" thì sẽ không có ai phản
đối mà còn tự hào.
Tuy nhiên, chúng ta chỉ nên tạo điều kiện và cho phép số người đã nuôi
hổ thành công tiếp tục nuôi chứ không nên để dân nuôi một cách tự do sẽ rất
nguy hiểm.
Võ Minh Huy (75 Trần Nhân Tôn, P.9, Q.5, TP HCM)
Không chu cấp thì thôi, sao còn tịch thu ?
Nghe công văn ấy có vẻ hợp lý nhưng lại không hợp lý chút nào. Mà khi
đọc xong nó lại càng thấy sự ngang như cua của các ngài trong Bộ NN-PTNT.
Người dân xin đem về nuôi khi chúng ốm o gầy mòn thì ủng hộ nhiệt tình (có
xin hẳn hoi chứ không phải là lậu), nhưng khi dân nuôi thành công, đẻ ra cả
đàn lại muốn "tịch thu". Tịch thu cái gì ở đây ? Từ tịch thu chỉ nên dùng cho
những người làm việc phạm pháp, tồn trữ hàng lậu... Nhưng đây là dân nuôi
hổ thành công, không ủng hộ hay chu cấp thì thôi, nay đàn hổ đã đông thì

muốn lấy lại. Nếu Chính phủ mà chấp nhận thì thật tôi chẳng còn gì để mà nói
nữa ! Thất vọng hoàn toàn !
Minh Duy (Bluesky )
Bộ NN&PTNT muốn gì ?
Là một công dân của đất nước Việt Nam, tôi thật sự xấu hổ thay cho Bộ
NN&PTNT khi đã ra đề nghị tịch thu đàn hổ của ông Tân.
Tôi không rõ Bộ ta muốn làm gì đây nhỉ. Bộ muốn cứu vớt cho cuộc đời
của những chú hổ hiện đang rất sung sướng và hài lòng với cuộc sống bên gia
đình của chúng và những người chủ tốt bụng của chúng ư ? Nghe "nhân đạo"
vô cùng. Làm sao mà chúng có thể thích nghi với đời sống tự nhiên để tồn tại.
Làm sao mà chúng có thể tránh được những tay thợ săn ranh mãnh đang nóng
lòng chờ chúng được thả về.
23
23
Hay Bộ muốn đưa chúng vào vườn thú để vinh danh với bạn bè quốc tế
là nước tôi đã nuôi dưỡng tốt những hơn ba mươi con hổ Đông Dương, một
giống loài đang bên bờ của sự tuyệt chủng. Bộ hãy nhìn cho rõ vài con hổ
phải sống ở Thảo Cầm Viên Sài Gòn chật vật như thế nào...
Bọn thợ săn đang chờ "tin nóng" !
Nếu tịch thu và thả vào rừng thì không khác gì bỏ đói đàn hổ. Bọn thợ
săn chắc đang mừng rỡ chờ đón vì tin "nóng" này, đàn hổ sẽ nhanh chóng vào
tay bọn họ.
Người ta nuôi hổ từ nhỏ, xin phép và xin ý kiến của chính quyền đàng
hoàng, giấy tờ, thậm chí cả khai sinh cho từng con hổ cũng được công khai.
Lý do gì bây giờ đòi tịch thu ?
Bất kỳ ai đi sở thú cũng thấy lác đác vài con hổ gầy xơ xác, thiếu sức
sống đang tù túng, chết dần mòn trong sở thú ở TP HCM (nhiều loài khác
cũng vậy, chứ không riêng gì loài hổ), điều đó chứng tỏ gì ? Nhà nước hay cơ
quan chức năng không có quan tâm đúng mực về vấn đề thú nuôi quý hiếm
hoặc không đủ sức hay tệ hơn là không đủ trình độ nuôi hổ. Người ta nuôi hổ

từ 5 conbệnh hoạn từ tay bọn thợ săn trở nên khỏe mạnh và sinh nở trong môi
trường nhân tạo. Vậy cớ gì lại tịch thu đàn hổ ?
Doan Duy
Hình như mấy anh nuôi hổ quên...
Mấy hôm trước, nghe đài, xem truyền hình, thấy mấy ông ở Bình Dương
nuôi được hổ, mừng quá vì như vậy là nguy cơ diệt vong của hổ đã có thể
qua, chẳng mấy chốc nước ta cũng chẳng kém gì Thái Lan có trại nuôi hàng
trăm con hổ cho bà con đến xem. Lại còn cảm phục mấy ông nuôi hổ, chưa
cần lợi lộc gì, làm việc phúc đức (chăm sóc mấy con hổ con suýt chết), có lợi
cho môi trường sinh thái, cho dân cho nước... Cái hay ấy ai mà chẳng biết.
Nay lại nghe tin mấy con hổ bị tịch thu, mấy ông nuôi hổ chưa chừng có lẽ ra
tòa cũng nên vì dám làm việc phi pháp, coi thường pháp luât. Không hiểu sao
cái pháp luật nước mình kỳ lạ thế ! Cùng một việc, khi thì bảo đúng, báo đài
tuyên dương rất là xôm tụ, khi thì lại bảo sai. Nghĩ một lúc, hình như hóa ra
mấy anh nuôi hổ quên không "thăm hỏi" mấy bác có trách nhiệm.
Dương Đình Giao (Hà Nội)
24
24
Phương án tối ưu
Tôi rất xúc động khi biết tin ông Ngô Duy Tân đã nuôi được đàn hổ với
tấm lòng yêu quý con vật hoang, không quản ngại đến chi phí về kinh tế của
gia đình. Trước hết, ông là một chuyên gia giỏi về nuôi hổ. Thứ hai ông là
con người đàng hoàng, tôn trọng kỷ cương, phép nước, ngay từ đầu ông đã
báo cáo và xin phép các cơ quan chức năng về việc làm của mình. Đến nay,
đàn hổ do ông nuôi dưỡng đang khỏe mạnh và sinh sản tốt. Phương án tối ưu
hiện nay, theo tôi là, Nhà nước nên tạo điều kiện về pháp lý và hỗ trợ về kinh
phí để ông Ngô Duy Tân tiếp tục phát triển đàn hổ. Nên động viên ông Ngô
Duy Tân xây dựng doanh nghiệp tư nhân, hình thức kinh doanh du lịch và
nhân giống hổ để ông Ngô Duy Tân có thể lấy thu bù chi. Nếu làm được như
vậy mới thực sự bảo tồn thiên nhiên, phát triển du lịch và khuyến khích người

dân làm việc thiện. Nếu giải quyết theo bất kỳ phương án khác đều không ổn.
Tran Duc Vuong ()
Tôi cảm phục những người gây dựng đàn hổ
Tôi rất đồng ý với các ý kiến phản ứng của bạn đọc về việc Bộ NN-
PTNT trình Chính phủ về việc tịch thu hổ ở Bình Dương. Là người dân ở Đà
Nẵng chỉ mới thấy các con hổ nuôi qua truyền hình tôi thực sự cảm phục
những người đã bỏ công sức để nuôi và gây dựng đàn hổ. Tôi thực sự không
hiểu những người có trách nhiệm ở Bộ NN-PTNT nghĩ gì khi trình ý kiến đề
nghị chính phủ tịch thu đàn hổ khi chúng đang được chăm sóc và phát triển
trong một môi trường tốt.
Nếu như đó là ý kiến đề nghị Chính phủ hỗ trợ hoặc tạo điều kiện cho
những người dân nuôi và phát triển được động vật quý hiếm như hổ Đông
Dương thì tốt cho dân biết bao và như vậy chắc rằng những động vật quý
hiếm sẽ không bao giờ bị tuyệt chủng.
Phan Van Lanh ()
25
25