Hoàn thiện quy trình sản xuất, bảo quản và cung cấp panel hồng cầu cho các cơ sở cung cấp máu trong toàn quốc để nâng cao chất lượng dịch vụ truyền máu

BỘ Y TẾ
VIỆN HUYẾT HỌC TRUYỀN MÁU TRUNG ƯƠNG







BÁO CÁO TỔNG KẾT DỰ ÁN

HOÀN THIỆN QUY TRÌNH SẢN XUẤT, BẢO QUẢN VÀ
CUNG CẤP PANEL HỒNG CẦU CHO CÁC
CƠ SỞ CUNG CẤP MÁU TRONG TOÀN QUỐC
ĐỂ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DỊCH VỤ TRUYỀN MÁU

Mã số đề tài/Dự án: KC 10. DA 10/ 06-10


Chủ nhiệm dự án: PGS. TS. Nguyễn Anh Trí
Cơ quan/đơn vị chủ trì: Viện Huyết học Truyền máu Trung ương

9141




Hà Nội, Năm 2010

1 1. MỞ ĐẦU
1.1. Tầm quan trọng của công tác bảo đảm an toàn truyền máu
Máu rất quan trọng và cần thiết cho cuộc sống, nhờ có máu mà nhiều người
bệnh đã được cứu sống. Máu cần cho điều trị nội khoa, cho các cấp cứu sản
khoa và ngoại khoa, khi triển khai các kỹ thuật cao như ghép tạng, mổ tim cũng
cần đến máu. Máu quan trọng như vậy nhưng truyền máu cũng có thể
gây ra
các tai biến nghiêm trọng nếu không tôn trọng các quy định về an toàn truyền
máu [1], [2], [3], [4], [5].
Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới thì an toàn truyền máu bao gồm
hai nội dung chính là an toàn truyền máu phòng lây nhiễm các bệnh lây truyền
qua đường truyền máu (HIV, HBV, HCV, giang mai, sốt rét ) và an toàn
truyền máu về mặt miễn dịch, cả hai nội dung này đều rất quan trọng và đang
được triển khai một cách đồng bộ tại các trung tâm truyền máu của các nước
tiên tiến trên thế gi
ới và trong khu vực để nâng cao chất lượng dịch vụ truyền
máu [2].
Tại các nước tiến tiến trên thế giới và trong khu vực, việc đảm bảo an toàn
truyền máu về mặt miễn dịch đã được thực hiện một cách triệt để, việc xác định
nhóm máu hệ ABO, Rh, các hệ nhóm máu khác, xét nghiệm hòa hợp, sàng lọc
KTBT (KTBT) ở cả người hiến máu (NHM) và bệnh nhân (BN) nhận máu đã

được thực hiện một cách th
ường quy từ những năm thuộc thập kỷ 60[2], [24],
[25], [26], [27], [28, [29].
Trong khi đó tại Việt Nam, trước khi truyền máu chúng ta mới chỉ xác định
được nhóm máu hệ ABO, Rh (D), làm phản ứng hòa hợp ở 22°C, phản ứng hòa
hợp ở 37°C và có sử dụng kháng globulin người mới chỉ được thực hiện tại một
số cơ sở truyền máu lớn. Việc xác định các hệ nhóm máu hồng cầu khác, sàng
lọc KTBT ở cả NHM và BN ch
ưa được thực hiện một cách thường quy, chính
vì vậy những tai biến không mong muốn do truyền máu ở BN được truyền máu,
đặc biệt là ở BN được truyền máu nhiều lần là khó tránh khỏi và hậu quả này
đã gây ảnh hưởng nhiều đến kết quả điều trị. Theo kết quả nghiên cứu của tác

2
giả Bùi Thị Mai An (1995), Trần Thị Thu Hà (1999), Trịnh Xuân Kiếm
(1990)và Nguyễn Thị Thanh Mai (2004)thì tỷ lệ KTBT gặp ở BN bị bệnh máu
là khá cao với thứ tự là: 13,4 %, 12,7% và 27,4%, 11,4% [1], [13], [14], [15].
1.2. Sự cần thiết của việc xây dựng và sản xuất panel HC (HC) tại Viện
Huyết học Truyền máu trung ương
Triển khai xét nghiệm sàng lọc KTBT cho cả NHM và BN trước khi truyền
máu tại tất cả các bệnh viện trung ương và tỉnh tại nước ta là r
ất cần thiết để
nâng cao chất lượng an toàn truyền máu về mặt miễn dịch. Để triển khai được
kỹ thuật sàng lọc KTBT cho cả NHM và BN thì giải pháp tốt nhất là có được
sinh phẩm panel HC sàng lọc và định danh KTBTsản xuất trong nước mang
tính đặc thù cho người Việt Nam (Giàn panel HC sàng lọc và định danh KTBT
phải có kháng nguyên Mía).
Viện Huyết học Truyền máu trung ương (Viện HHTMTU) là Viện đầu
ngành về Huyết học Truyền máu trong cả n
ước, tại đây có đầy đủ cơ sở vật

chất, trang thiết bị hiện đại và các hóa chất sinh phẩm nên việc nghiên cứu xây
dựng và sản xuất panel HCtại Viện để cung cấp cho các cơ sở truyền máu triển
khai kỹ thuật sàng lọc và định danh KTBT để nâng cao hiệu quả điều trị, góp
phần nâng cao chất lượng khám chữa bệnh nhằm nâng cao sức khỏe của cộng
độ
ng là rất thực tiễn và khả thi. Chính vì vậy nhu cầu về bộ panel HC để triển
khai kỹ thuật sàng lọc KTBTtại các trung tâm truyền máu và bệnh viện ở nước
ta là rất lớn(Do nhu cầu sử dụng máu cho điều trị ngày càng tăng, năm 2010
toàn quốc đã tiếp nhận được trên 670.000 đơn vị máu, riêng tại Viện Huyết học
Truyền máu trung ương đã tiếp nhận được 115.289 đơn v
ị máu. Với việc tiếp
nhận và sử dụng máu ở trên thì mỗi năm nhu cầu sản xuất panel HC sàng lọc
KTBT/nămcó thể lên tới 3.000 -4.000 bộ vàkhoảng trên 100 bộ panel HC định
danh KTBT/năm. Bên cạnh đó, việc thực hiện xét nghiệm sàng lọc KTBT cho
cả NHM và BN là một chỉ tiêu phải đạt được của chương trình “An toàn truyền
máu”và Dự án “Trung tâm truyền máu khu vực” vào năm 2010 [18], [19].

3
Panel HC nếu mua của nước ngoài thường có giá thành cao hơn và các
KNcủa các hệ nhóm máu HC không mang tính đặc thù của người Việt Nam,
bên cạnh đó, việc vận chuyển các bộ panel HC này từ nước ngoài về Việt Nam
cũng rất khó khăn.
Với những lý do trên thì việc sản xuất panel HC sàng lọc, định danh KTBT
tại Viện HHTMTU với một quy trình đã được hoàn thiện để cung cấp cho các
bệnh viện, các cơ sở truyền máu là rất cầ
n thiết. Đây cũng là đòi hỏi cấp thiết
để nâng cao chất lượng an toàn truyền máu về mặt miễn dịch tại nước ta.
1.3. Những yếu tố cần thiết để sản xuất panel HC
Theo kinh nghiệm của Thái Lan, đểsản xuất được bộ panel HC sàng lọc và
định danh KTBTđạt tiêu chuẩn chất lượng thì cần phải có các điều kiện cơ bản

như sau:
Cần có NHM tình nguyện kh
ỏe mạnh đạt tiêu chuẩn về sức khỏe; sẵn sàng
hiến máu nhắc lại; có địa chỉ rõ ràng, có số điện thoại và địa chỉ email, dễ liên
hệ và khi cần là có thể đến hiến máu ngay để làm panel;Những NHM này phải
là người có nhóm máu O và phải được xác định KN của 8 hệ nhóm máu sau:
Rh, Kell, Duffy, Kidd, MNSsMia, P, Lewis, Lutheran.
1.3.1. Xây dựngđược một quy trình chuẩn sản xuất panel HC sàng lọc KTBT.
1.3.2. Xây dựngđược một quy trình chuẩn s
ản xuất panel HC định danh KTBT.
1.3.3. Xây dựngđược quy trình bảo quản, cung cấp sản phẩm cho các cơ sở sử
dụng.
1.3.4. Có đủ điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại và có một đội
ngũ cán bộ có đủ trình độ đểsản xuất các sản phẩm trên.
1.4. Tình hình sản xuất, cung cấp panel HC trên thế giới
Trên thế giới có hai trườ
ng phái sản xuất, cung cấp và sử dụng panel HC
sàng lọc và định danh KTBT để triển khai xét nghiệm sàng lọc và định danh
KTBT cho NHM và BN.

4
1.4.1. Các hãng thương mại sản xuất panel HC sàng lọc và định danh KTBTrồi
bán cho các ngân hàng máu và các bệnh viện: Các hãng thươngmại như
DiaMed, Biotech, CSL sản xuất các bộ panel HC và cung cấp cho các ngân
hàng máu tại các nước thuộc Châu Âu như Anh, Hà Lan, Pháp và Úc
1.4.2. Trung tâm truyền máu quốc gia tự sản xuất ra các sinh phẩm (Huyết
thanh mẫu,HC mẫu, panel HC sàng lọc và định danh KTBT ) như Thái Lan,
Hàn Quốc, Singapore rồi cung cấp cho các trung tâm truyền máu trên toàn
quốc, cách này thường gặp ở các nước Châu Á do panel HC của các hãng
thương mại đề c

ập ở trên được sản xuất từ HC mang những đặc thù của người
Châu Âu nên thường không phù hợp với người Châu Á. Ví dụ bộ panel HC
sàng lọc và định danh KTBT tại các nước Châu Âu không cần có KN Mia,
nhưng panel HC sản xuất tại các nước Châu Á thì bắt buộc lại phải có KN Mia.
Điển hình của trường phái này là Thái Lan,mỗi tháng trung tâm truyền máu
quốc gia Chữ Thập đỏ Thái lan sản xuất khoảng 2.000 bộ panel sàng lọc, 200
bộ panel định danh, 6.000 bộ HC m
ẫu (các sản phẩm này mang tính đặc thù
cho người Thái Lan) và nhiều loại kháng huyết thanh chuẩn khác để cung cấp
cho các cơ sở truyền máu trên toàn đất nước Thái Lan (Khoảng 600 bệnh
viện).Tại Hàn Quốc cũng tương tự như vậy, hiện Hàn Quốc chỉ có ba trung tâm
xét nghiệm sàng lọc máu cho NHM trên toàn quốc và mỗi trung tâm này cũng
tự sản xuất panel HC sàng lọc và định danh để sàng lọc KTBT choNHM.
1.5. Tình hình thực tế tại Việt Nam
- Tại Vi
ệt Nam, việc sản xuất panel HC để sàng lọc KTBT cho người bệnh đã
được thực hiện từ những năm của thập kỷ 80 -90, tuy nhiên việc sản xuất
này mang tính nhỏ lẻ, tự cung tự cấp và chỉ sử dụng để sàng lọc cho BN (chỉ
sản xuất vài bộ panel HC sàng lọc và một bộ panel HC định danh).
- Hiện nay tại Việt Nam chưa có một cơ sở sản xuất panel HCsàng l
ọc và
định danh KTBT với quy mô lớn và quy trình sản xuấtđã được hoàn thiệnđể
cung cấp panel HC sàng lọc và định danh KTBT mang tính đặc thù của
người Việt nam cho các cở sở truyền máu trên phạm vi toàn quốc.

5
- Do vậy, việc sản xuất panel HCvới một quy trình đã được chuẩn hóa và
hoàn thiện tại Viện HHTMTU, một cơ sở đầu ngành có đầy đủ điều kiện về
cơ sở vật chất, có các trang thiết bị hiện đại và đầy đủ các hóa chất sinh
phẩmphục vụ cho việc sản xuất panel HC sàng lọc và định danh KTBT để

cung cấp cho các cơ sở truyền máu trong cả
nước là mang tính thực tiễn và
khả thi.
1.6. Căn cứ và quá trình chuẩn bị của dự án
- Hiện nay, nhu cầu của xã hội, của cộng đồng trong việc đảm bảo an toàn
truyền máu và nâng cao chất lượng dịch vụ truyền máu tại Việt Nam ngày
càng trở lên cấp thiết [21].
- Bên cạnh nhu cầu cấp thiết của người bệnh ở trên thì việc triển khai xét
nghiệmsàng lọc KTBT cũng là mộ
t chỉ tiêu cụ thể phải đạt được của
Chương trình “An toàn truyền máu”và Dự án “Trung tâm truyền máu khu
vực” vào năm 2010 và đây cũng là xét nghiệm bắt buộc phải sàng lọc cho
NHM và BNkhi “Quy chế truyền máu năm 2007” bổ sung và sửa đổiđược
Bộ Y tế phê duyệt [20].
- Tại Viện HHTMTU, Dự án Khoa học&Công nghệ: “Hoàn thiện công nghệ
sản xuất và chuẩn hóa một số sản phẩm máu sử dụ
ng trong điều trị
bệnh”do GS.TSKH. Đỗ Trung Phấn làm chủ nhiệm dự án giai đoạn 1996-
2000và đề tài độc lập cấp nhà nước“Nghiên cứu quy trình sản xuất và
chuẩn hóa các sản phẩm huyết tương đạt tiêu chuẩn quốc tế dùng cho điều
trị”, do GS.TSKH. Đỗ Trung Phấn làm chủ nhiệm đề tài giai đoạn 2001-
2003và cơ quan chủ trì dự án, đề tài này là Viện HHTM đã được nghiệm thu
với kết quả xuất sắc năm 2003 và năm 2007. Thành công của dự án và đề tài
này đã góp phần đảm bảo an toàn truyền máu và nâng cao hiệu quả điều trị
cho người bệnh. Điều này đãkhẳng định Viện HHTMTU là một Viện đầu
ngành có đầy đủ cơ sở vật chất, có trang thiết bị hiện đại và có nhiều cán bộ
có đủ năng lực để có thể th
ực hiện thành công dự án[21], [22].

6

- Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ “Nghiên cứu xây dựng Panel HC tại
Viện Huyết học-Truyền máu TW nhằm nâng cao chất lượng an toàn
truyền máu về mặt miễn dịch”do PGS. TS. Nguyễn Anh Trí vàTS. Bùi Thị
Mai An là chủ nhiệm đề tài, Viện HHTMTU là cơ quan chủ trì đã được Hội
đồng khoa học cấp Bộ nghiệm thu và đánh giá với kết quả xuất sắcnăm
2007 (Quyết định thành lậ
p Hội đồng nghiệm thu cấp Bộ số 3923/ QĐ –
BYT ngày 12 tháng 10 năm 2007 và Biên bản đánh giá nghiệm thu ngày
7/11/2007)và kiến nghị: “Nghiên cứu giai đoạn tiếp theo của đề tài trên là
rất cần thiết để có được một quy trình chuẩn sản xuất, bảo quản và cung
cấp panel HC cho các cơ sở truyền máu trên phạm vi toàn quốc” để triển
khai xét nghiệm sàng lọc KTBT cho NHM và BN góp phần nâng cao chất
lượng an toàn truyền máu về mặt mi
ễn dịch [23].
- Từ kinh nghiệm sản xuất panel HC của Trung tâm truyền máu quốc gia Chữ
thập đỏ Thái Lan (Lượng máu thu gom hàng năm tại Thái Lan là 1.600.000
đơn vị) hiện Trung tâm truyền máu quốc gia Chữ thập đỏ Thái Lan đang sản
xuất 2.000 bộ panel HCsàng lọc KTBT và 120 bộ panel HC định danh
KTBT/ tháng để cung cấp cho 600 bệnh viện vàcác cơ sở truyền máu trên
toàn đất nước Thái Lan. Viện HHTMTUđã cử bốn cán bộ sang Trung tâm
truyền máu quốc gia Chữ
thập đỏ Thái Lan học tập về kinh nghiệm và quy
trình sản xuất panel HC sàng lọc và định danh KTBT (Sơ đồ 1.1 và 1.2).
- Việc hoàn thiện các quy trình để sản xuất, bảo quản, cung cấp panel HC có
các tiêu chuẩn, chất lượng tương tự như panel HC được sản xuất tại Trung
tâm truyền máu Chữ Thập đỏ Thái Lan nhưng lại mang tính đặc thù cho
người Việt Nam để cung cấp cho tất cả các bệnh viện Trung ương, b
ệnh
viện tỉnh trong toàn quốc để triển khai kỹ sàng lọc KTBT nhằm nâng cao
chất lượng dịch vụ truyền máu và nâng cao hiệu quả điều trị cũng như chăm

sóc sức khỏe cho cộng đồng tại Việt Nam là rất cần thiết và cấp thiết.




7
Sơ đồ 1.1. QTSX panel HC sàng lọc KTBT của Thái Lan

Bước 2.Lấy máu của 03 người hiến máu vào 3 túi lấy máu
khác nhau
(250 hoặc 350 ml/ túi)
Bước 3.Rửa HC bằng máy ly tâm lạnh (Rửa bằng nước
muối 0,9% 3 lân
)
Bước 5.Pha HC 3 % bằng dung dịch Alseve
Bước 8.Kiểm tra chất lượng panel HC sàng lọc sau khi
pha (Kiểm tra XN Coombs, tính kháng nguyên )
Bước 4.Rửa HC bằng máy ly tâm lạnh (Rửa lần cuối
bằng dung dịch Alseve
)
NHM có nhóm O
và DAT âm tính
Bước 6. Kiểm tra nồng độ hồng cầu (Bằng XN
hematocrit
Bước 7.Phân phối HC vào lọ đã được dán nhãn bằng

máy phân phối sinh phẩm tự động (10ml/lọ)
Bước 9. Phê duyệt của trưởng khoa để phân phối sản
phẩm
Bước 1. Lựa chọn 03 NHMthường xuyên, đủ điều kiện
HM và phù hợp làm panel (
dựa trên danh sách NHM đã
Bước 10.Phân phối sản phẩm cho các cơ sở truyền
máu

8

Sơ đồ 1.2. QTSX panel HC định danh KTBT của Thái Lan

Bước 2.Lấy máu của 11 người hiến máu vào 11 túi lấy máu
khác nhau
(250 hoặc 350 ml/ túi)
Bước 3.Rửa HC bằng máy ly tâm lạnh (Rửa bằng nước
muối 0,9% 3 lân
)
Bước 5.Pha HC 3 % bằng dung dịch Alseve
Bước 8.Kiểm tra chất lượng panel HC sàng lọc sau khi
pha (Kiểm tra XN Coombs, tính kháng nguyên )
Bước 4.Rửa HC bằng máy ly tâm lạnh (Rửa lần cuối
bằng dung dịch Alseve
)
NHM có nhóm O

và DAT âm tính
Bước 6. Kiểm tra nồng độ hồng cầu (Bằng XN
hematocrit
Bước 7.Phân phối HC vào lọ đã được dán nhãn bằng
máy phân phối sinh phẩm tự động (10ml/lọ)
Bước 9. Phê duyệt của trưởng khoa để phân phối sản
phẩm
Bước 10.Phân phối sản phẩm cho các cơ sở truyền
máu
Bước 1. Lựa chọn 11NHMthường xuyên, đủ điều kiện
HM và phù hợp làm panel (
dựa trên danh sách NHM đã

9
- Với những lý do trên, Dự án “Sản xuất, bảo quản và cung cấp panel HC
cho các cơ sở cung cấp máu trong toàn quốc để nâng cao chất lượng dịch
vụ truyền máu”đã được Bộ Khoa học và Công nghệ phê duyệt trong quyết
định 693/QĐ – BKHCN ngày 14 tháng 4 năm 2008 và được thực hiện chính
thức từ 7/2009 đến tháng 12/2010.

10
2 2. CHƯƠNG I. MỤC TIÊU VÀ NỘI DUNG CỦA DỰ ÁN
2.1. Mục tiêu của Dự án
2.1.1. Mục tiêu chung của dự án:
1. Hoàn thiện quy trình sản xuất (QTSX), bảo quản và cung cấp panel HC
để sàng lọc và định danhKTBT.
2. Sản xuất được các bộ panel sàng lọc và định danhKTBT.
3. Ứng dụngpanel HC đã được sản xuất tại Viện HHTMTU vào sàng lọc
và định danh KTBTcho NHM và BN tại các cơ sở cung cấp máu.
2.1.2. Các mục tiêu cụ thể
của dự án:
1. Có được quy trình chuẩn sản xuất panel HC sàng lọc KTBT.
2. Có được quy trình chuẩn sản xuất panel HC định danh KTBT.
3. Có được quy trình chuẩn bảo quản và cung cấp panel HC cho các tuyến
cơ sở.
4. Có được 10 bộ (10 tổ hợp) panel HC sàng lọc KTBT.

5. Có được 4 bộ (04 tổ hợp) panel HC định danh KTBT.
6. Panel HC sàng lọc và định danh KTBT sản xuất tại Viện Huyết học
Truyền máu trung ương
được cung cấp cho 05 bệnh viện để triển khai
kỹ thuật sàng lọc KTBT.
2.2. Nội dung của dự án
Các nội dung cần thực hiện khi triển khai dự án:
2.2.1. Hoàn thiện QTSX panel HC sàng lọc KTBT.
2.2.2. Hoàn thiện QTSX panel HC định danh KTBT.
2.2.3. Hoàn thiện quy trình chuẩn bảo quản, vận chuyển và cung cấp panel HC
cho các tuyến cơ sở.

11
2.2.4. Xây dựng được 10 bộ panel khác nhau sàng lọc KTBT (10 tổ hợp khác
nhau).
2.2.5. Xây dựng được 04 bộ panel khác nhau định danh KTBT (04 tổ hợp khác
nhau).
2.2.6. Sản xuất thử nghiệm được 1.200 bộ panel sàng lọc KTBT và 100 bộ
panel HC định danh KTBT.
2.2.7. Sản phẩm panel HC sàng lọc và định danh KTBT được sử dụng tại Viện
HHTMTU và 05 cơ sở khác (Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Truyền máu
Huyết h
ọc thành phố Hồ Chí Minh, Bệnh viện ĐK trung ương Thái
Nguyên, Bệnh viện tỉnh Thanh Hóa, Bệnh viện ĐK Hà Đông) để nâng
cao chất lượng an toàn truyền máu về mặt miễn dịch.

12
3 3. CHƯƠNG II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
3.1. Đối tượng
3.1.1. NHM cho HC để sản xuất panel HC:
475 người hiến máu tình nguyện nhóm O, bao gồm:

• 126 c¸n bộ khỏe mạnh, đang làm việc tại Viện HHTMTW.
• 349 người hiến m¸u t×nh nguyện và hiến tiểu cầu

NHMchính là đối tượng cung cấp nguồn nguyên liệu để sản xuất panel
HC sàng lọc và định danh KTBT, vì vậy để có được sản phẩm chất lượng cao
và an toàn thì việc tuyển chọn NHMlà việc rất quan trọng. NHM để cho HC
sản xuất panel HC phải đạt các tiêu chuẩn sau:
- Phải là những NHM tiềm năng: Là NHM tình nguyện khỏe mạnh đạt các
tiêu chuẩn của NHM theo quy định của “Quy chế truyền máu”; sẵn sàng
hiến máu nhắc l
ại; có địa chỉ rõ ràng, có số điện thoại và địa chỉ email, dễ
dàng liên hệ và khi cần là có thể đến hiến máu ngay để làm panel; Những
NHM này tốt nhất là nhân viên của Viện Huyết học Truyền máu trung ương.
- Phải là những NHM có nhóm máu O và phải được xác định KN của 8 hệ
nhóm máu sau: Rh, Kell, Duffy, Kidd, MNS, P, Lewis, Lutheran.
- Để có được những NHM có các tiêu chuẩn trên: Tuyển chọn những NHM
và nhân viên y tế của Viện HHTMTU; Lựa chọn ba NHM có đủ tiêu chu
ẩn,
thích hợp để xây dựng thành một bộ panel sàng lọc KTBT (1tổ hợp) và lựa
chọn mười NHM có đủ tiêu chuẩn, thích hợp để xây dựng thành một bộ
panel định danh KTBT (1tổ hợp).
3.1.2. Các bộ panel sàng lọc và định danh KTBT
3.2. Trang thiết bị và vật liệu
3.2.1. Trang thiết bị


13
-

Hình 3-1. Máy ly tâm lạnh Thermo

-

Hình 3-2. Máy phân phối SP tự động
Perimatic Robotic Modun



14


Hình 3-3. Hệ thống định nhóm máu và ELISA tự động Hemos SP II



Hình 3-4. Tủ vô trùng

15

Hình 3-5. Hệ thống định nhóm máu bán tự động

- Máy đếm tế bào tự động XT2000I.
- Máy hút chân không.
3.2.2. Vật liệu
- Pipet nhựa vô trùng.
- Ống falcon thể tích 50 ml vô trùng.
- Dung dịch nước muối sinh lý 0,9%.
- Dung dịch bảo quản HC Cellstab của hãng Diamed, Thụy Sỹ, dung dịch
này được đóng lọ vô trùng, có tác dụng bảo quản và nuôi dưỡng hồng
cầu trong vòng từ 4-6 tuần.

- Các tấm gelcard đã có sẵn các kháng huyết thanh chu
ẩn hoặc các lọ
kháng huyết thanh chuẩn để xác định các kháng nguyên của tám hệ
nhóm máu: Rh (anti D, anti C, anti c, anti E, anti e), Kell (anti K, anti k,
anti Kpa, anti Kpb), Duffy (anti Fya, anti Fyb), Kidd (anti Jka, anti Jkb),
MNS (anti M, anti N, anti S, anti s, anti Mia), P (anti P1), Lewis (anti
Lea, anti Leb), Lutheran (anti Lua, Lub)của hãng Diamed, Thụy Sỹ.
3.3. Phương pháp
Nghiên cứu để hoàn thiện các kỹ thuật của quy trình sản xuất, vận
chuyển, bảo quản và sử dụng thử sản phẩm tại 05 cơ sở truyền máu, bệnh viện.

Máy ly tâm
gelcard
Máy ủ
gelcard
Chuẩn bị dung dịch
HC 1%
Máy ly tâm

16
3.3.1. Nội dung 1: Hoàn thiện quy trình sản xuất panel hồng cầu sàng lọc
KTBT
Để hoàn thiện được quy trình sản xuất panel hồng cầu sàng lọc KTBT thì
các kỹ thuật sau cần được hoàn thiện:
 Hoàn thiện kỹ thuật loại bỏ bạch cầu bằng phin lọc bạch cầu với bộ phin
lọc bạch cầu Imugard III - RC của hãng Turumo, Nhật Bản. Kiểm tra số
lượng bạch cầu trước và sau khi lọc để đánh giá việc loại bỏ bạch cầu ra
khỏi
đơn vị máu trước khi sản xuất panel hồng cầu sàng lọc KTBT của
màng lọc bạch cầu.

 Hoàn thiện kỹ thuật rửa HC bằng máy ly tâm lạnh trong ống falcon 50
ml (hoặc 100 ml): Lựa chọn chương trình rửa phù hợp cho việc sản xuất
và kiểm tra số lượng bạch cầu trước và sau khi rửa hồng cầu để đánh giá
việc loại bỏ bạch cầu ra khỏi đơn vị máu tr
ước khi sản xuất panel hồng
cầu sàng lọc KTBT bằng kỹ thuật rửa HC bằng máy ly tâm lạnh.
 Hoàn thiện kỹ thuật pha dung dịch HC5% và kỹ thuật phân phối HCtrên
máy phân phối sinh phẩm tự độngPerimatic Robotic Modun: Tính toán
để pha hồng cầu để đạt tiêu chuẩn cho phép là từ 3 -5% trong dung dịch
bảo quản hồng cầu;Lập trình các bước trên máy phân phối sinh phẩm tự
độngPerimatic Robotic Modun để phân phối sản phẩm tự động;Kiể
m tra
nồng độ hồng cầu bằng đo Hematocrit trên máy đếm tế bào tự động
XT2000I ngay sau khi pha.
 Kiểm tra chất lượng của sản phẩm được sản xuất: Kiểm tra chất lượng
của sản phẩm trước và sau khi pha theo hướng dẫn và kinh nghiệm của
Trung tâm truyền máu Chữ Thập đỏ Thái Lan:
- Trước khi pha: Kiểm tra nhóm máu hệ ABO và nghiệm pháp Coombs
trực tiếp.
- Kiểm tra sau khi pha: Kiểm tra thể tích, n
ồng độ hồng cầu, nghiệm pháp
Coombs trực tiếp và tính kháng nguyên của một số hệ nhóm máu.

17
 Đánh giá chất lượng và tính ổn định của sản phẩm thông qua:
- Kiểm tra chất lượng panel HC sàng lọc KTBT trước, ngay sau khi pha và
trong quá trình bảo quản bằng nghiệm pháp Coombs trực tiếp, quan sát
hiện tượng tan máu và kiểm tra tính KN của một số hệ nhóm máu HC.
- Tham gia Chương trình EQAS do WHO và Trung tâm truyền máu Chữ
thập đỏ Thái Lan tổ chức.

- So sánh kết quả phát hiện KTBT giữa panel HC của Thái Lan và Viện
HHTMTUsản xuất.
-
Đánh giá chất lượng của Viện Kiểm định quốc gia vắc xin và sinh phẩm
y tế, Bộ Y tế, Việt Nam.
- Đánh giá chất lượng của các cơ sở sử dụng sản phẩm.
3.3.2. Nội dung 2: Hoàn thiện QTSX panel HC định danh KTBT
Để có được quy trình chuẩn sản xuất panel HC sàng lọc và định danh
KTBT, các kỹ thuật sau cần được hoàn thiện:
 Hoàn thiện kỹ thuật đông lạnh HC trong ống falcon bằng k
ỹ thuật đông
lạnh HC với bộ kít Diamed CellFreeze và Diamed CellThraw của hãng
Diamed để bảo quản hồng cầu dài ngày với mục đích bổ sung vào những
panel hồng cầu định danh KTBT đặc biệt.
 Hoàn thiện kỹ thuật giã đông HC trong ống falcon bằng kỹ thuật giã
đông HC với bộ kít Diamed CellFreeze và Diamed CellThraw của hãng
Diamed để bảo quản hồng cầu dài ngày với mục đích bổ sung vào những
panel hồng cầu
định danh KTBT đặc biệt.
 Hoàn thiện kỹ thuật kiểm tra chất lượng panel HC định danh KTBT
trước, ngay sau khi pha và trong quá trình bảo quản bằng định nhóm máu
hệ ABO, làm nghiệm pháp Coombs trực tiếp, quan sát hiện tượng tan
máu và kiểm tra tính KN của một số hệ nhóm máu HC.
 Đánh giá chất lượng của sản phẩm:

18
- Kiểm tra chất lượng panel HC sàng lọc KTBT trước, ngay sau khi pha và
trong quá trình bảo quản bằng nghiệm pháp Coombs trực tiếp, quan sát
hiện tượng tan máu và kiểm tra tính KN của một số hệ nhóm máu HC.
- Tham gia Chương trình EQAS do WHO và Trung tâm truyền máu Chữ

thập đỏ Thái Lan tổ chức.
- So sánh kết quả phát hiện KTBT giữa panel của Thái Lan và Viện sản
xuất.
- Đánh giá chất lượng của Viện Kiểm định quốc gia vắc xin và sinh ph
ẩm
y tế, Bộ Y tế, Việt Nam.
- Đánh giá chất lượng của các cơ sở sử dụng sản phẩm.
3.3.3. Nội dung 3: Hoàn thiện quy trình chuẩn bảo quản, vận chuyển và
cung cấp panel HC cho các tuyến cơ sở.
• Hoàn thiện các bước để bảo quản trong quá trình vận chuyển để cung
cấp sản phẩm của dự án cho các cơ sở: Xây dựng các bước bảo quản
sinh phẩ
m để trong quá trình vận chuyển chất lượng của sản phẩm vẫn
được bảo đảm tốt.
• Xây dựng các bước để dự trù và tiếp nhận panel hồng cầu sàng lọc và
định danh KTBT của các cơ sở: Xây dựng các bước dự trù sản phẩm của
các cở sở và tiếp nhận sản phẩm bằng cách lập biểu mẫu, soạn thảo công
văn và thiết lập việ
c dự trù qua đường công văn hoặc gửi email.
• Xây dựng quy trình vận chuyển sản phẩm thích hợp để cung cấp cho các
cơ sở: Xây dựng các cách vận chuyển qua đường hàng không, ô tô hoặc
gửi chuyển phát nhanh sản phẩm cho các cơ sở.


19
3.3.4. Nội dung 4: Sử dụng sản phẩm của dự án và báo cáo kết quả sàng lọc,
định danh KTBT của 5 cơ sở
• Gửi sản phẩm cho Bệnh viện Chợ Rẫy sử dụng và báo cáo kết quả sàng
lọc và định danh KTBT cho bệnh nhân và NHM, xác nhận chất lượng
của sản phẩm khi nhận và trong quá trình sử dụng.

• Gửi sản phẩm cho Bệnh viện Truyền máu Huyết học thành phố
Hồ Chí
Minh sử dụng và báo cáo kết quả sàng lọc và định danh KTBT cho bệnh
nhân và NHM, xác nhận chất lượng của sản phẩm khi nhận và trong quá
trình sử dụng.
• Gửi sản phẩm cho Bệnh viện đa khoa tỉnh Thanh Hóa sử dụng và báo
cáo kết quả sàng lọc và định danh KTBT cho bệnh nhân và NHM, xác
nhận chất lượng của sản phẩm khi nhận và trong quá trình sử dụng.
• Gửi sản phẩm cho Bệnh việ
n đa khoa trung ương Thái Nguyên sử dụng
và báo cáo kết quả sàng lọc và định danh KTBT cho bệnh nhân và NHM,
xác nhận chất lượng của sản phẩm khi nhận và trong quá trình sử dụng.
• Gửi sản phẩm cho Bệnh viện đa khoa Hà Đông sử dụng và báo cáo kết
quả sàng lọc và định danh KTBT cho bệnh nhân và NHM, xác nhận chất
lượng của sản phẩm khi nhận và trong quá trình sử dụng.
3.3.5. Xây dựng 10 bộ panel sàng lọc KTBT khác nhau (10 tổ hợp khác
nhau) và 04 bộ panel định danh KTBT (04 tổ hợp khác nhau)
3.3.5.1. Tiêu chuẩn lựa chọn người hiến máu:
 NHM có đủ tiêu chuẩntheo quy định “Quy chế truyền máu”.
 NHM có kết quả xét nghiệm kháng thể HIV, kháng thể HCV, HBsAg,
giang mai, sốt rét âm tính.
 NHM đã được xác địnhKN của 8 hệ nhóm máu: Rh, Kell, Duffy, Kidd,
MNS, P, Lewis, Lutheran bằng phương pháp ống nghiệm và gelcard.

20
 Lựa chọn những NHM phù hợp để xây dựng các bộ panel HC sàng lọc
và định danh KTBT để có được 10 bộ panel sàng lọc KTBT (10 tổ hợp
khác nhau) và 04 bộ panel định danh KTBT (04 tổ hợp khác nhau).
3.3.5.2. Kỹ thuật gelcard để xác định kháng nguyên của tám hệ nhóm máu Rh,
Kell, Duffy, Kidd, MNS, P, Lewis, Lutheran

a. Xác định kháng nguyên của hệ Rh:
• Các kháng huyết thanh chuẩn của hệ Rh để xác định các kháng nguyên
D, C, c, E, e:Tấm Gelcard bao gồm các cột gel đã có sẵn các kháng
huyết thanh chuẩn anti D, anti C, anti c, anti E, anti e. Tấm gelcard này
được Công ty Diamed (Th
ụy Sỹ) sản xuất và được cung cấp bởi công ty
Thạch Phát.
• Chuẩn bị:
o Lấy các tấm gelcard ra và ghi tên hoặc mã số các mẫu máu cần xác
định các KN: D, C, c, E, e.
o Pha hồng cầu panel 5% trong dung dịch Diluent I như sau:
+ Nhỏ 500 µl dung dịch Diluent I vào 1 ống nghiệm sạch.
+ Thêm 25 µl khối hồng cầu panel trộn đều.
+ Ủ dung dịch đã pha 10 phút ở nhiệt độ phòng (22
0
C).
• Tiến hành kỹ thuật:
- Bước 1: Mở tấm bảo vệ phủ trên các cột gel.
- Bước 2: Nhỏ 10 µl hồng cầu 5% đã pha ở trên vào các giếng thích hợp
có sẵn kháng huyết thanh chuẩn anti D, anti C, anti c, anti E, anti e (Chú
ý: cần trộn đều hồng cầu trước khi nhỏ).
- Bước 3: Ly tâm 10 phút trên máy ly tâm chuyên dụng của hãng
Diamed.
- Bước 4: Đọc và ghi lại kết quả (Theo mức độ ngưng kết ở mục i).
b. Xác
định kháng nguyên của hệ Kell:
• Các kháng huyết thanh chuẩn của hệ Kell để xác định các kháng nguyên
K, k, Kpa, Kpb:Tấm Gelcard bao gồm các cột gel đã có sẵn các kháng

21

huyết thanh chuẩn anti K, anti k, anti Kpa, anti Kpb. Tấm gelcard này
được Công ty Diamed (Thụy Sỹ) sản xuất và được cung cấp bởi công ty
Thạch Phát.
• Chuẩn bị:
o Lấy các tấm gelcard ra và ghi tên hoặc mã số các mẫu máu cần xác
định các KN: K, k, Kpa, Kpb.
o Pha hồng cầu panel 5% trong dung dịch Diluent I như sau:
+ Nhỏ 500 µl dung dịch Diluent I vào 1 ống nghiệm sạch.
+ Thêm 25 µl khối hồng cầu panel trộn đều.
+ Ủ dung dịch đã pha 10 phút ở nhiệt độ phòng (22
0
C).
• Tiến hành kỹ thuật:
- Bước 1: Mở tấm bảo vệ phủ trên các cột gel.
- Bước 2: Nhỏ 10 µl hồng cầu 5% đã pha ở trên vào các giếng thích hợp
có sẵn kháng huyết thanh chuẩn anti K, anti k, anti Kpa, anti Kpb(Chú ý:
cần trộn đều hồng cầu trước khi nhỏ).
- Bước 3: Ly tâm 10 phút trên máy ly tâm chuyên dụng của hãng
Diamed.
- Bước 4: Đọc và ghi lại kết quả (Theo mức độ ngưng kết ở mục i).
c. Xác định kháng nguyên của hệ Kidd:
• Các kháng huyết thanh chuẩn của hệ Kidd để xác định các kháng nguyên
Jka, Jkb:Tấm Gelcard bao gồm các cột gel đã có sẵn các kháng huyết
thanh chuẩn anti Jka, anti Jkb. Tấm gelcard này được Công ty Diamed
(Thụy Sỹ) sản xuất và được cung cấp bởi công ty Thạch Phát.
• Chuẩn bị:
o Lấy các tấm gelcard ra và ghi tên hoặc mã số các mẫu máu cần xác
định các KN: Jka, Jkb.
o Pha hồng cầu panel 5% trong dung dịch Diluent I như sau:
+ Nhỏ 500 µl dung dịch Diluent I vào 1 ố

ng nghiệm sạch.
+ Thêm 25 µl khối hồng cầu panel trộn đều.

22
+ Ủ dung dịch đã pha 10 phút ở nhiệt độ phòng (22
0
C).
• Tiến hành kỹ thuật:
- Bước 1: Mở tấm bảo vệ phủ trên các cột gel.
- Bước 2: Nhỏ 10 µl hồng cầu 5% đã pha ở trên vào các giếng thích hợp
có sẵn kháng huyết thanh chuẩn anti Jka, anti Jkb(Chú ý: cần trộn đều
hồng cầu trước khi nhỏ).
- Bước 3: Ly tâm 10 phút trên máy ly tâm chuyên dụng của hãng
Diamed.
- Bước 4: Đọc và ghi lại kết quả (Theo mức độ ngưng kết dưới đây).
d. Xác định kháng nguyên của hệ Duffy:
• Các kháng huyết thanh chuẩn của hệ Kidd để xác định các kháng nguyên
Fya, Fyb:Tấm Gelcard bao gồm các cột gel để xác định kháng nguyên
Fya, Fyb đã có sẵn huyết thanh Coombs, dung dịch liss và các lọ kháng
huyết thanh chuẩn anti Fy
a
, anti Fy
b
. Tấm gelcard này được Công ty
Diamed (Thụy Sỹ) sản xuất và được cung cấp bởi công ty Thạch Phát.
• Chuẩn bị:
o Lấy các tấm gelcard để xác định kháng nguyên Fy
a
, Fy
b

ra và ghi
tên các mẫu cần kiểm tra trên gel card. Lấy lọ kháng huyết thanh
chuẩn anti Fy
a
, Fy
b
ra khỏi tủ lạnh.
o Pha hồng cầu panel 1% trong dung dịch Diluent II như sau:
+ Nhỏ 1000 µl dung dịch Diluent I vào 1 ống nghiệm sạch.
+ Thêm 10 µl khối hồng cầu panel và trộn đều.
+ Dung dịch hồng cầu sau khi pha phải được sử dụng ngay.
• Tiến hành kỹ thuật:
- Bước 1:Mở tấm bảo vệ phủ trên các cột gel.
- Bước 2:Nhỏ 50 µl hồng cầu 1% đã pha ở trên vào cột gel thích hợ
p đã
được ghi nhãn (Cần trộn đều hồng cầu trước khi nhỏ).
- Bước 3:Nhỏ 50 µl kháng huyết thanh chuẩn anti Fya, anti Fyb vào các
cột gel tương ứng.

23
- Bước 4:Ủ tấm gelcard trên ở 37
0
C trong vong 15 phút trong máy ủ
chuyên dụng.
- Bước 5:Ly tâm 10 phút trên máy ly tâm chuyên dụng của hãng Diamed.
- Bước 6:Đọc và ghi lại kết quả (Theo các mức độ ngưng kếtở mục i).
e. Xác định kháng nguyên của hệMNSs:
• Các kháng huyết thanh chuẩn của hệ MNSs để xác định các kháng
nguyên M, N:Tấm Gelcard bao gồm các cột gel đã có sẵn các kháng
huyết thanh chuẩn anti M, anti N. Tấm gelcard này được Công ty

Diamed (Thụy Sỹ) sản xuất và được cung cấp bởi công ty Th
ạch Phát.
• Chuẩn bị:
o Lấy các tấm gelcard ra và ghi tên hoặc mã số các mẫu máu cần xác
định các KN: M, N.
o Pha hồng cầu panel 5% trong dung dịch Diluent I như sau:
+ Nhỏ 500 µl dung dịch Diluent I vào 1 ống nghiệm sạch.
+ Thêm 25 µl khối hồng cầu panel trộn đều.
+ Ủ dung dịch đã pha 10 phút ở nhiệt độ phòng (22
0
C).
• Tiến hành kỹ thuật:
- Bước 1: Mở tấm bảo vệ phủ trên các cột gel.
- Bước 2: Nhỏ 10 µl hồng cầu 5% đã pha ở trên vào các giếng thích hợp
có sẵn kháng huyết thanh chuẩn anti M, anti N (Chú ý: cần trộn đều hồng
cầu trước khi nhỏ).
- Bước 3: Ly tâm 10 phút trên máy ly tâm chuyên dụng của hãng
Diamed.
- Bước 4: Đọc và ghi lại kết quả (Theo mức độ ngưng kết dưới đây).
f. Xác định kháng nguyên của hệ S, s:
• Các kháng huyết thanh chuẩn của hệ MNSs để xác định các kháng
nguyên S, s:Tấm Gelcard bao gồm các cột gel để xác định kháng nguyên
S, s đã có sẵn huyết thanh Coombs, dung dịch liss và các lọ kháng huyết

24
thanh chuẩn anti S, anti s. Tấm gelcard này được Công ty Diamed (Thụy
Sỹ) sản xuất và được cung cấp bởi công ty Thạch Phát.
• Chuẩn bị:
o Lấy các tấm gelcard để xác định kháng nguyên S,s ra và ghi tên
các mẫu cần kiểm tra trên gel card. Lấy lọ kháng huyết thanh

chuẩn anti S, s ra khỏi tủ lạnh.
o Pha hồng cầu panel 1% trong dung dịch Diluent II như sau:
+ Nhỏ 1000 µl dung dịch Diluent I vào 1 ống nghiệm sạch.
+ Thêm 10 µl khối hồng cầu panel và trộn đều.
+ Dung dị
ch hồng cầu sau khi pha phải được sử dụng ngay.
• Tiến hành kỹ thuật:
- Bước 1: Mở tấm bảo vệ phủ trên các cột gel.
- Bước 2: Nhỏ 50 µl hồng cầu 1% đã pha ở trên vào cột gel thích hợp đã
được ghi nhãn (Cần trộn đều hồng cầu trước khi nhỏ).
- Bước 3: Nhỏ 50 µl kháng huyết thanh chuẩn anti Fya, anti Fyb vào các
cột gel tương ứng.
- Bướ
c 4: Ủ tấm gelcard trên ở 37
0
C trong vong 15 phút trong máy ủ
chuyên dụng.
- Bước 5:Ly tâm 10 phút trên máy ly tâm chuyên dụng của hãng Diamed.
- Bước 6:Đọc và ghi lại kết quả (Theo các mức độ ngưng kếtở mục i).
g. Xác định kháng nguyên của hệ Lewis:
• Các kháng huyết thanh chuẩn của hệ Lewis để xác định các kháng
nguyên:Tấm Gelcard bao gồm các cột gel đã có sẵn các kháng huyết
thanh chuẩn anti Lea, anti Leb. Tấm gelcard này được Công ty Diamed
(Thụy Sỹ) sản xuất và được cung cấp bởi công ty Th
ạch Phát.
• Chuẩn bị:
o Lấy các tấm gelcard ra và ghi tên hoặc mã số các mẫu máu cần xác
định các KN: Lea, Leb.
o Pha hồng cầu panel 5% trong dung dịch Diluent I như sau: