nghiên cứu ứng dụng công nghệ bảo quan da nguyên liệu bằng chất ecosept nhằm làm tăng hiệu quả kinh tế và giảm thiểu ô nhiễm môi trường trong thuộc da

BỘ CÔNG THƯƠNG
VIỆN NGHIÊN CỨU DA - GIÀY





BÁO CÁO TỔNG KẾT
ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CẤP BỘ


Tên đề tài: Nghiên cứu công nghệ bảo quản da nguyên liệu
bằng Ecosept nhằm tăng giá trị kinh tế và giảm ô nhiễm môi
trường


Cơ quan chủ quản : Bộ Công Thương
Cơ quan chủ trì : Viện Nghiên cứu Da - Giầy






8404

Hà Nội, tháng 12/ 2010
Đề tài được thực hiện trên cơ sở Hợp đồng số: 240.10 RD/HĐ-KHCN, ngày
14 tháng 4 năm 2010
“Nghiên cứu công nghệ bảo quản da nguyên liệu bằng Ecosept

nhằm tăng giá trị kinh tế và giảm ô nhiễm môi trường”


ĐềtàiđượcthựchiệntrêncơsởHợpđồngnghiêncứukhoahọcvà
Pháttriểncôngnghệsố243.10RD/HĐ‐KHCN,ngày14tháng4năm2010
1

Tóm tắt nội dung

Đề tài “Nghiên cứu công nghệ bảo quản da nguyên liệu bằng Ecosept nhằm
tăng giá trị kinh tế và giảm ô nhiễm môi trường ” xuất phát từ tình hình thực tế của
các cơ sở, doanh nghiệp thu gom, chế biến, bảo quản da nguyên liệ
u cũng như da
thành phẩm có ảnh hưởng lớn đến môi trường, đặc biệt là giá trị kinh tế.
Nội dung của Đề tài được báo cáo trong 4 chương:
Mở đầu: Nêu lên sự cần thiết, lý do cần thực hiện Đề tài, các nội dung cần nghiên
cứu cũng như cách tiếp cận của Đề tài
Chương 1: Tổng quan các tài liệu trong và ngoài nước có liên quan tới Ecosept, các
phương pháp điều chế, các lĩnh vực sử d
ụng đặc biệt trong lĩnh vực bảo quản và
chế biến da đã được thực hiện trong và ngoài nước.
Chương 2: Thực nghiệm; trình bày các quá trình xây dựng phương án nghiên cứu,
khảo sát thí nghiệm.
Chương 3: Kết quả và thảo luận: Trình bày các kết quả thu được từ thí nghiệm thực
tế, các ý kiến đánh giá, nhận xét và lựa chọn kết quả tối ưu.
Chương 4: Kết luận và kiến nghị
: Tóm tắt các kết quả mà Đề tài đã nghiên cứu
đồng thời cũng nêu lên những khả năng và dự định mà Đề tài muốn phát triển tiếp
trong tương lai.
Cuối của Báo cáo là các tài liệu quan trọng nhất mà Đề tài tham khảo, tra cứu để

thực hiện các mục tiêu đề ra.
Hà Nội, ngày 02 tháng 12 năm 2010
Chủ nhiệm Đề tài

ThS. Vũ Hoàng Duy


“Nghiên cứu công nghệ bảo quản da nguyên liệu bằng Ecosept
nhằm tăng giá trị kinh tế và giảm ô nhiễm môi trường”


ĐềtàiđượcthựchiệntrêncơsởHợpđồngnghiêncứukhoahọcvà
Pháttriểncôngnghệsố243.10RD/HĐ‐KHCN,ngày14tháng4năm2010
2

MỞ ĐẦU
I. Cơ sở pháp lý, xuất xứ và sự cần thiết của Đề tài
I.1. Cơ sở pháp lý
Đề tài “Nghiên cứu ứng dụng của chất Ecosept vào thuộc da nhằm tăng hiệu
quả kinh tế và giảm thiểu ô nhiễm môi trường ” được th
ực hiện theo Hợp đồng đặt
hàng sản xuất và cung cấp dịch vụ sự nghiệp công, nghiên cứu khoa học và phát
triển công nghệ số 243.10 RD/HĐ-KHCN giữa Bộ Công thương và Viện nghiên
cứu Da - Giầy, ký ngày 14 tháng 04 năm 2010.
I.2. Sự cần thiết và xuất xứ
Trong ngành da giầy nước ta, việc bảo quản da bằng Ecosept còn rất mới mẻ,
chúng ta vẫn sử dụng theo phương pháp truyền thống là muối da, việc này gây
ảnh
hưởng không ít tới môi trường. Vì vậy, việc nghiên cứu và ứng dụng Ecosept trong
nước dùng cho ngành da giầy thực sự cần thiết và là một nhiệm vụ đặt ra cho Viện

nghiên cứu Da - Giầy.
Sự thành công của Đề tài sẽ mở ra cho các đơn vị da giầy trong nước có thể
giảm chi phí sản xuất, cải thiện môi trường, đem lại lợi nhuận cho doanh nghiệp.
II. Mục tiêu của Đề tài
Nghiên cứu và xây d
ựng quy trình sử dụng Ecosept trong bảo quản da bò
nguyên liệu ở một cơ sở giết mổ trong điều kiện khí hậu miền Bắc nước ta. Phân
tích, đánh giá các yếu tố ảnh hưởng tới chất lượng da thành phẩm cũng như hiệu
quả kinh tế của việc áp dụng bảo quản da bằng Ecosept mang lại.
III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
III.1. Đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứ
u bảo quản da nguyên liệu bằng Ecosept tại cơ sở thu mua da
nguyên liệu.
Nghiên cứu thử nghiệm da bảo quản bằng Ecosept tại cơ sở thuộc da.
III.2. Phạm vi nghiên cứu
“Nghiên cứu công nghệ bảo quản da nguyên liệu bằng Ecosept
nhằm tăng giá trị kinh tế và giảm ô nhiễm môi trường”


ĐềtàiđượcthựchiệntrêncơsởHợpđồngnghiêncứukhoahọcvà
Pháttriểncôngnghệsố243.10RD/HĐ‐KHCN,ngày14tháng4năm2010
3

Đề tài tập trung nghiên cứu bảo quản da tươi bằng Ecosept và thử nghiệm
công nghệ thuộc da bảo quản bằng Ecosept.
IV. Nội dung và phương pháp nghiên cứu
IV.1. Nội dung nghiên cứu
Nghiên cứu sự ảnh hưởng của điều kiện thời tiết Việt Nam t
ới quá trình bảo

quản da bằng Ecosept.
Nghiên cứu ảnh hưởng của chất Ecosept tới tính chất cơ lý của da.
Nghiên cứu ảnh hưởng của việc sử dụng Ecosept đến sức khỏe và môi
trường.
Nghiên cứu và hoàn thiện quy trình bảo quản da nguyên liệu hợp lý bằng
chất Ecosept trong điều kiện nước ta.
Phổ biến áp dụng thí điểm vào một doanh nghiệp thuộc da của Việt Nam.
Đánh giá hi
ệu quả kinh tế của việc sử dụng chất Ecosept.
IV.2. Phương pháp nghiên cứu
Kết hợp lý thuyết khoa học và thực nghiệm.
“Nghiên cứu công nghệ bảo quản da nguyên liệu bằng Ecosept
nhằm tăng giá trị kinh tế và giảm ô nhiễm môi trường”


ĐềtàiđượcthựchiệntrêncơsởHợpđồngnghiêncứukhoahọcvà
Pháttriểncôngnghệsố243.10RD/HĐ‐KHCN,ngày14tháng4năm2010
4

Chương I:
TỔNG QUAN
I.1. Tình hình nghiên cứu và sử dụng Ecosept trong và ngoài nước
I.1.1.Tình hình nghiên cứu và sử dụng Ecosept ở nước ngoài
Ở các nước châu Âu và Nga hiện đang sử dụng chế phẩm Ecosept để bảo quản
da nhằm thay thế phương pháp bảo quản truyền thống. Ecosept là mộ
t chế phẩm
hữu cơ có hoạt tính sinh học, khả năng kháng khuẩn mạnh nên hạn chế sự phát
triển của các vi sinh vật và nấm mốc [2,3,5] ảnh hưởng tới cấu trúc da. Vì vậy, da
bảo quản bằng phương pháp sinh học vẫn giữ được những đặc điểm tốt của da tươi
như độ ẩm, độ rụng lông… rất tốt cho các giai đoạn chế bi

ến sau này.
Ecosept (Polyhexamethylene guanidine hydrochloride)[10] là một polyme hữu
cơ tổng hợp mà trong cấu trúc phân tử của nó có phân tử guanidine. Nhờ có điện
tích dương trên nhóm amoni bậc 4 nên phân tử này có khả năng hút các vi khuẩn
mang điện tích âm, từ đó hình thành trên màng vi khuẩn một lớp polymer làm ức
chế khả năng trao đổi chất của chúng và kết quả là ngăn cản được sự phát triển
cũng như hình thành tế bào mới.
Polyhexamethylene guanidine hydrochloride có những tính chất khá đặ
c biệt,
cụ thể như sau:
9 Polyhexamethylene guanidine hydrochloride tan tốt trong nước, không
màu, không mùi và không ăn mòn bề mặt kim loại cũng như không ăn mòn
da khi tiếp xúc [2,3,5,6].
9 Không độc ở nồng độ thấp nhất định (nồng độ ≤ 1%), không phản ứng và
phát sinh ra các sản phẩm phụ độc hại khác có khả năng gây ung thư như
sử dụng clo hoặc nước gia ven truyền thống [7,8].
9 Không đòi hỏi
điều kiện bảo quản đặc biệt, không đòi hỏi thiết bị đặc biệt
khi sử dụng và có giá thành rẻ.
Với những tính chất đặc biệt như vậy, trên trên thế giới đã thực hiện nhiều
công trình nghiên cứu nhằm tìm ra những ứng dụng của polyhexamethylene
“Nghiên cứu công nghệ bảo quản da nguyên liệu bằng Ecosept
nhằm tăng giá trị kinh tế và giảm ô nhiễm môi trường”


ĐềtàiđượcthựchiệntrêncơsởHợpđồngnghiêncứukhoahọcvà
Pháttriểncôngnghệsố243.10RD/HĐ‐KHCN,ngày14tháng4năm2010
5

guanidine hydrochloride như một chất diệt khuẩn, diệt nấm mốc hữu hiệu để sử

dụng trong y tế, trong công nghiệp cũng như các lĩnh vực dân dụng khác.
Các nghiên cứu mới đây của trường đại học College Universitaire de Saint-
Boniface, Canada [5] đã chỉ ra khả n
ăng diệt khuẩn của polyhexamethylene
guanidine hydrochloride với các chủng khuẩn staphylococcus aureus,
Pseudomonas aeruginosa, Salmonella choleraesuis và Escherichia coli. Các kết
quả nghiên cứu chỉ ra rằng: Với nồng độ của Polyhexamethylene guanidine
hydrochloride là 0,005%(w/v) thì thời gian tiếp xúc chỉ là 1,5 phút trên chủng
khuẩn Escherichia coli và ở nồng độ là 0,04%(w/v) đối với chủng khuẩn
staphylococcus aureus thì hiệu quả diệt khuẩn đã đạt mức tối đa. Hiệu quả tối đa
trên các chủng khuẩn Pseudomonas aeruginosa và Salmonella choleraesuis
ở nồng
độ 0,001%-0,1%(w/v) với thời gian tiếp xúc 0,5-1 phút.
Trong nghiên cứu này, cơ chế diệt khuẩn đã được xác định. Cơ chế diệt
khuẩn đã được làm sáng tỏ, đó là quá trình phá hủy màng tế bào vi khuẩn và làm rò
rỉ nguyên sinh chất từ đó tiêu diệt tế bào vi khuẩn.
Các nghiên cứu khác cũng chỉ ra khả năng diệt khuẩn của
polyhexamethylene guanidine hydrochloride với các chủng khuẩn Enterrococcus
hirae, Coliform, Fecal coliform, Pseudomonas, Proteus mirabilis, Proteus
inconstans, Bacillus megaterium, Bacillus polymyxa, Enterrobacter cloacae,
Paracoccus denitrificans.
Các nghiên cứu c
ủa trường đại học Medical University of Vienna, Austria đã
chứng minh tác dụng diệt nấm Candida albicans và Aspergillus niger của
polyhexamethylene guanidine hydrochloride.
Ngoài ra, polyhexamethylene guanidine hydrochloride còn có khả năng diệt
nấm mốc như Penicillium chrysogennum, Penicillium sp, Aspergillus
Ngoài tác dụng diệt khuẩn và nấm mốc, polyhexamethylene guanidine
hydrochloride còn được biết đến như một tác nhân keo tụ trong lĩnh vực xử lý nước
thải.

“Nghiên cứu công nghệ bảo quản da nguyên liệu bằng Ecosept
nhằm tăng giá trị kinh tế và giảm ô nhiễm môi trường”


ĐềtàiđượcthựchiệntrêncơsởHợpđồngnghiêncứukhoahọcvà
Pháttriểncôngnghệsố243.10RD/HĐ‐KHCN,ngày14tháng4năm2010
6

Nghiên cứu ứng dụng polyhexamethylene guanidine hydrochloride trong lĩnh
vực xử lý nước thải đã được hai tác giả Topchieve Dmitry Alexandrovitch và
Kardush Gennady (Nga) thực hiện vào năm 1994 [4].
Phương pháp này sử dụng polyhexamethylene guanidine hydrochloride để
xử lý nước thải có chứa đồng thời ion bạc và Gelatin được thải ra từ các nhà máy
sả
n xuất phim ảnh.
Phương pháp này dùng để thay thế phương pháp điện phân truyền thống.
Phương pháp này không thể tách ion bạc khi nước thải có chứa đồng thời Gelatin vì
Gelatin là một hợp chất có cấu trúc không gian khá cồng kềnh, do đó gây cản trở
các quá trình di chuyển electron đến các điện cực và cản trở quá trình trao đổi ion
trên cột trao đổi ion.
Bản chất của phương pháp là quá trình hấp thụ phân tử Gelatin lên phân tử
polyhexamethylene guanidine hydrochloride mang điệ
n tích dương này, Gelatin bị
loại bỏ khỏi dung dịch nước thải, tiến hành lọc với màng lọc có kích thước màng
nhỏ cỡ µm sẽ thu được dịch lọc có chứa ion bạc. Dịch lọc này cho đi qua cột trao
đổi ion thì ion bạc sẽ được giữ lại ở trong cột, dịch lọc di ra khỏi cột đã được làm
sạch ion bạc.
I.1.2. Tình hình nghiên cứu và sử dụng Ecosept trong nước
Ở nướ
c ta, Ecosept là một chế phẩm có hoạt tính sinh học mới đang được

một số công ty nước ngoài xúc tiến thử nghiệm với một vài cơ sở thu mua da ở
nước ta. Tuy nhiên, người dân vẫn chưa hoàn toàn tin dùng sản phẩm này do chưa
có kết quả thử nghiệm đánh giá hiệu quả kinh tế, độ độc hại, thành phần, tính chất
cũng như các tác động tới môi trường. Việc nghiên cứu đánh giá sử d
ụng sản phẩm
này có để lại dư lượng hóa chất cấm ở trong da cũng như bảo quản da bằng sản
phẩm này có làm thay đổi các qui trình công nghệ chế biến, chất lượng da sau
thuộc hiện trong nước vẫn chưa có đánh giá khoa học.
Hiện tại cũng có những công trình nghiên cứu điều chế Polymer guanidine
ứng dụng trong một số các lĩnh vực như y khoa, sợi, dệt may, nhựa, xử
lý nước…
“Nghiên cứu công nghệ bảo quản da nguyên liệu bằng Ecosept
nhằm tăng giá trị kinh tế và giảm ô nhiễm môi trường”


ĐềtàiđượcthựchiệntrêncơsởHợpđồngnghiêncứukhoahọcvà
Pháttriểncôngnghệsố243.10RD/HĐ‐KHCN,ngày14tháng4năm2010
7

Riêng lĩnh vực nghiên cứu sử dụng Ecosept trong da giầy hiện tại vẫn chưa
có đơn vị nào có kết quả triển khai sản xuất thực sự ở qui mô công nghiệp.
Hiện nay, ở Việt Nam vẫn sử dụng phương pháp bảo quản da bằ
ng phương pháp
truyền thống bằng muối. Tuy nhiên việc sử dụng muối để bảo quản da lại gây nên
một vấn đề nghiêm trọng là ô nhiễm môi trường, gây mặn hoá nguồn nước. Vì vậy,
việc nghiên cứu tìm ra và ứng dụng chất Ecosept trong việc bảo quản da là hết sức
cần thiết nhằm tăng hiệu quả kinh tế và giảm thiểu ô nhiễm môi trường.
I.2. Đặc điểm và tính chấ
t Ecosept.
I.2.1 Đặc điểm

Ecosept là sản phẩm có nguồn gốc hoạt chất diệt khuẩn loại polyme hữu cơ
dạng muối cao phân tử (Polyhexamethylene guanidine) mang điện tích dương, tồn
tại ở dạng lỏng (dạng nhũ dầu) với thành phần chính là polyhexamethylene
guanidine hydrochloride.
Nhờ có điện tích dương trên nhóm amoni bậc 4 mà toàn bộ phân tử có khả
năng hút các vi khuẩn vốn mang điện tích âm từ đó hình thành trên màng tế bào c
ủa
vi khuẩn một lớp polymer làm ức chế khả năng trao đổi chất của chúng và kết quả
là ngăn cản được sự phát triển cũng như hình thành các tế bào mới .
* Công thức phân tử: (C
7
H
15
N
3
)
n
. x(HCl)
Trong đó:
n: Số đơn vị monome (n = 20 ÷ 70)
x: Số phân tử HCl (x=1÷10)
* Một số tính chất:
- Dạng lỏng (dạng nhũ dầu ) với độ tinh khiết là 52.4% với thành phần
chính là polyhexamethylene guanidine hydrochloride.
- Không màu, không mùi.
- Có khả năng tan tốt trong nước, rượu, glycol, ete glycol.
 Ưu điểm:
- Không ăn mòn bề mặt kim loại, cao su, gỗ hoặc nhựa
“Nghiên cứu công nghệ bảo quản da nguyên liệu bằng Ecosept
nhằm tăng giá trị kinh tế và giảm ô nhiễm môi trường”



ĐềtàiđượcthựchiệntrêncơsởHợpđồngnghiêncứukhoahọcvà
Pháttriểncôngnghệsố243.10RD/HĐ‐KHCN,ngày14tháng4năm2010
8

- Không ăn mòn da khi tiếp xúc.
- Không độc ở nồng độ thấp (nồng độ ≤ 1%), không phản ứng và phát
sinh ra các sản phẩm phụ độc hại khác có khả năng gây ung thư như sử
dụng clo hoặc nước gia ven truyền thống.
-
Không đòi hỏi điều kiện bảo quản đặc biệt, không đòi hỏi thiết bị đặc
biệt khi sử dụng và có giá trị kinh tế cao.
- Hiệu lực diệt khuẩn cao, có tác dụng trong thời gian dài 32 tuần.
- Sử dụng đơn giản.
 Nhược điểm: Thời gian bảo quản hữu hiệu ngắn, phụ thuộc vào điều kiện
b
ảo quản.
I.2.2. Phương pháp tổng hợp.
Polyhexamethylene guanidine được tổng hợp bằng phản ứng trùng ngưng
giữa 2 monome là hexamethylene diamine và guanidine hdrochloride.
Phương trình phản ứng:
+NH
3NH
2
NH
2
C
NH
.

HCl
NH
2
NH
2
CH
2
)
(
6
+
)
(
6
NH
CH
2
C
NH
+
Cl
-
NH
n


I.2.3. Ứng dụng của Ecosept
Trong phần này chúng tôi xin được đề cập tới các lĩnh vực sử dụng Ecosept
trong công nghiệp và cuộc sống hàng ngày.
I.2.3.1. Ecosept dùng trong ngành thuộc da

Polyhexamethylene guanidine hydrochloride có phổ kháng khuẩn khá rộng,
nó có hiệu quả trên hầu hết các vi khuẩn gram (-) và gram (+) và hoạt động trên cả
các loại nấm,mốc.
Như chúng ta đã biết, ở nhiều nơi trên thế giới ngành thuộc da và chế biến da
gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng vì ngoài nhữ
ng chất thải lỏng, rắn, nó còn
gây nên mùi hôi thối rất khó chịu, đó là mùi protein bị phân huỷ, mùi của hoá chất
“Nghiên cứu công nghệ bảo quản da nguyên liệu bằng Ecosept
nhằm tăng giá trị kinh tế và giảm ô nhiễm môi trường”


ĐềtàiđượcthựchiệntrêncơsởHợpđồngnghiêncứukhoahọcvà
Pháttriểncôngnghệsố243.10RD/HĐ‐KHCN,ngày14tháng4năm2010
9

dùng trong công nghệ, đặc biệt là mùi của khí hydrosunfua được giải phóng sau
quá trình tẩy lông, ngâm vôi da nguyên liệu gây ô nhiễm cho cả, đất, nước và
không khí.
Ở Việt Nam chúng ta vẫn sử dụng phương pháp bảo quản truyền thống là
dùng muối. Đó là công đoạn sơ chế, bảo quản và x
ử lý sơ bộ trước khi đem đi
thuộc. Tuy nhiên, việc sử dụng muối để ướp bảo quản da lại gây nên một vấn đề
nghiêm trọng là ô nhiễm môi trường, gây mặn hoá nguồn nước, có thể gây chết cá,
lúa…gây huỷ hoại nghiêm trọng tài nguyên đất và nước. Hơn nữa sử dụng muối số
lượng lớn hơn, việc vận chuyển và lưu trữ lượng muối cầ
n thiết sẽ tốn diện tích và
chi phí sẽ cao hơn. Chính vì thế việc nghiên cứu và ứng dụng sản phẩm Ecosept
vào việc bảo quản da là vô cùng quan trọng, đây là chế phẩm có hoạt tính sinh học,
hơn nữa lại hòa tan trong nước, vì vậy sẽ tự phân hủy sinh học và không tạo ra các
chất gây ô nhiễm môi trường. Mặt khác, để giải quyết vấn đề về môi trường hiện

nay gặp không ít những khó khăn và chi phí cho vấ
n đề này không phải là nhỏ. Vì
thế phương pháp này đã phần nào giải quyết được vấn đề trên đồng thời đem lại
hiệu quả kinh tế lâu dài, góp phần cải thiện môi trường.
I.2.3.2. Ứng dụng của Ecosept trong các ngành khác
 Trong ngành dược: Nhờ có phổ kháng khuẩn khá rộng, nó có hiệu quả
trên hầu hết các vi khuẩn gram (-) và gram (+) và hoạt động trên cả các loại
nấm,mốc. Có thể hoàn toàn tiêu diệt nhiều loại vi khu
ẩn, trong đó có trực
khuẩn ruột kết, S.aureus, C.albicans, N.gonorrhueae. Vì vậy Ecosept có thể
dùng để bào chế một số dạng thuốc bôi, uống.
Polyhexamethylene guanidine hydrochloride có khả năng diệt các loại
khuẩn như E.coli, coliform, Fecal coliform, khuẩn thương hàn, Salmonella,
Pseudomonas aenegenosa, Pseudomnas lemoignei, Proteus mirabilic, Proteus
Sp, Proteus inconstans, Enterrobacter cloacae, Paracoceus denitrifiacans.
Công ty dược phẩm Shandong New Jingda International Trading Group ở
Trung Quốc đã sản xuất ra thuốc ở dạng dung dịch rửa có hoạt chất tác dụng
“Nghiên cứu công nghệ bảo quản da nguyên liệu bằng Ecosept
nhằm tăng giá trị kinh tế và giảm ô nhiễm môi trường”


ĐềtàiđượcthựchiệntrêncơsởHợpđồngnghiêncứukhoahọcvà
Pháttriểncôngnghệsố243.10RD/HĐ‐KHCN,ngày14tháng4năm2010
10

chính là polyhexamethylene guanidine hydrochloride, thuốc có tác dụng khử
mùi ở chân cho người đi giày và giảm các kích ứng da. Tác dụng của thuốc
có được là do hoạt chất polyhexamethylene guanidine hydrochloride có khả
năng diệt khuẩn nấm ngoài da và diệt cầu khuẩn [5].
 Trong nông nghiệp: Xử lý giống, chống sâu bệnh và bảo qu

ản sản phẩm sau
thu hoạch (dưa chuột, đậu nành, đậu Hà Lan, thuốc lá, cà chua, lúa mạch, lúa
mỳ, gạo, lanh, hành tây, khoai tây, củ cải đường, carot,…)
Do có khả năng hoà tan trong nước cao, phổ rộng kháng khuẩn hoạt động,
hiệu quả tuyệt vời và không độc hại vì thế được sử dụng làm chất diệt trùng
trong y khoa, sợi, dệt may, nhựa. ….
 Trong ngành da giầy: Có thể dùng để diệt trùng, khử khuẩn, chống nấm mố
c
cho da nguyên liệu. Trong thuộc da dùng làm chất khử mùi, khử khuẩn,
chống thối cho da. Đối với da sau thuộc và các sản phẩm giầy dép,
Polyhexamethylene guanidine dùng làm chất bảo quản, chống mốc, chống
nấm, diệt khuẩn. v.v.
 Trong thủy sản: Khử trùng môi trường nuôi cấy trong thuỷ sản, diệt trùng
nhà xưởng, đồ đạc, máy móc chế biến.
 Trong ngành dệt may: Các Polyhexamethylene guanidine có khả năng hoà
tan trong nước rất cao nên được sử dụng r
ất nhiều để làm vải không dệt,
trong các công đoạn hoàn thiện vải, sợi, nhuộm. Các loại tơ tổng hợp dùng
làm tóc giả có nguồn gốc từ sợi polyeste, polyamid, polyethylene
terephthalate (sợi PET), polyacrylic và nhựa polyvinlyclorua (PVC) thường
dễ gãy khi chải hay khi rửa với xà phòng. Để làm giảm các nhược điểm này,
trong quá trình sản xuất người ta sẽ phủ một lớp polyhexamethylene
guanidine hydrochloride lên bề mặt các sợi nhằm làm tăng chất lượng và
hiệu qu
ả sử dụng của sợi [6].
 Trong ngành môi trường: Được xem như là chất keo đông tụ, làm giảm độ
đục, màu, mùi, hàm lượng dầu và sunfit có trong nước thải.
“Nghiên cứu công nghệ bảo quản da nguyên liệu bằng Ecosept
nhằm tăng giá trị kinh tế và giảm ô nhiễm môi trường”


ĐềtàiđượcthựchiệntrêncơsởHợpđồngnghiêncứukhoahọcvà
Pháttriểncôngnghệsố243.10RD/HĐ‐KHCN,ngày14tháng4năm2010
11

X ử lý nước bể bơi, nước sinh hoạt: Polyhexamethylene guanidine có thể
thay thế cho các chế phẩm chứa diệt trùng chứa clo hoạt tính, ozon, các muối
đồng sunfat, nhôm sunfat, clorua sắt trong việc khử tảo, rêu trong nước và
diệt khuẩn gây hại.
 Khử trùng bề mặt: Hiện nay, ở các n
ước như Canada, Anh và các nước Bắc
Âu, polyhexamethylene guanidine hydrochloride đã được sử dụng để thay
thế chất khử trùng chứa clo để tẩy trùng bề mặt sàn nhà ở các bệnh viện. Sử
dụng muối polymer này vì nó có ưu điểm hơn hẳn các chất tẩy trùng chứa
clo, đó là tính chất không mùi, không độc hại, không gây ăn mòn và không
gây ô nhiễm của dung dịch polymer này [4].
 Trong chế tạo máy, thiết bị: Sử dụng như mộ
t chất bôi trơn cho các động cơ.
I.3. Đặc điểm và tính chất da động vật
I.3.1. Đặc điểm da động vật
Da động vật được tạo nên từ hai phần chính:
- Trên bề mặt là phần vẩy sừng (Epidermis)
- Phần cật là thành phần chính của da gồm có hai lớp: lớp trên (papillary layer) có
cấu tạo sợi mịn, liên kết chặt chẽ tạo mặt cật cho da và lớp dưới (reticular layer) có
cấu trúc mạ
ng lưới, có độ dày lớn hơn lớp trên và là phần chính tạo độ bền cơ học
cho da.
Thành phần hóa học của da gồm có nước, protein, chất béo và một vài muối
khoáng. Protein là thành phần chính tạo nên da thuộc. Protein gồm có hai loại:
- Protein dạng sợi: là thành phần chính của da, quyết định tính chất cơ học và lý

học của da. Có 3 nhóm chính là: collagen, elastin và keratin.
- Protein không dạng sợi: globulin, albumin.


“Nghiên cứu công nghệ bảo quản da nguyên liệu bằng Ecosept
nhằm tăng giá trị kinh tế và giảm ô nhiễm môi trường”


ĐềtàiđượcthựchiệntrêncơsởHợpđồngnghiêncứukhoahọcvà
Pháttriểncôngnghệsố243.10RD/HĐ‐KHCN,ngày14tháng4năm2010
12




Bảng 1: Thành phần của da
Thành phần %
Nước 64
Chất béo 2
Muối khoáng 6,5
Thành phần khác (pigment…) 0,5
Protein 33
- Protein cấu trúc sợi:
+ Elastin: sợi vòng trong bó sợi colagen:
+ Colagen: tạo nên da thuộc:
+ Keratin (tạo nên lông, biểu bì):
- Protein cấu trúc không dạng sợi:
+ Albumen, globulin:

0,3

29
2

1
Hình 1: Cấu tạo da động vật
“Nghiên cứu công nghệ bảo quản da nguyên liệu bằng Ecosept
nhằm tăng giá trị kinh tế và giảm ô nhiễm môi trường”


ĐềtàiđượcthựchiệntrêncơsởHợpđồngnghiêncứukhoahọcvà
Pháttriểncôngnghệsố243.10RD/HĐ‐KHCN,ngày14tháng4năm2010
13

Amin axít:

Thành phần cơ sở tạo nên protein là amin axít. Đó là hợp chất hữu cơ có
chứa Ni tơ, có thể coi là các monomer trong tổng hợp sinh học của protein. Cấu
trúc hóa học của amin axít:





Có 21 amin axít cơ bản, được chia thành các nhóm chức khác nhau.
Amin axít trong nước có điện tích dương hay âm phụ thuộc vào pH:
|

Khi cho thêm proton H
+
(thí dụ: axít hóa), sẽ cản trở sự ion hóa nhóm
cacboxyl, tạo cho amin axít tính cation. Trong môi trường kiềm xảy ra hiện tượng
ngược lại, amin axít mang tính anion.










R
|
H
2
N – C
α
– COOH
|
OH
|
C = O
|

H
3
N
+
– C

– H
|
R
-
H
+
+ H
+

O
-

|
C = O
|
H
3
N
+
– C

– H
|
R

+OH
-
+ H
+

O
-

|
C = O
|
H
2
N

– C

– H
|
R
H
|
H
2
N
+
– C

– COO
-

+ HX
|
R
H
|
X
-
H
3
N
+
– C

– COOH


|
R
H
|
H
3
N
+
– C – COO
-
+ MeOH
|
R
H

|
H
2
N – C

– COO
-
Me
+
+ H
2
O
|
R
“Nghiên cứu công nghệ bảo quản da nguyên liệu bằng Ecosept
nhằm tăng giá trị kinh tế và giảm ô nhiễm môi trường”


ĐềtàiđượcthựchiệntrêncơsởHợpđồngnghiêncứukhoahọcvà
Pháttriểncôngnghệsố243.10RD/HĐ‐KHCN,ngày14tháng4năm2010
14


Peptid
:
Amin axít liên kết với nhau, tạo nên peptid, polypeptid va protein nhờ mối
liên kết peptid -CONH Cơ chế của tổng hợp sinh học rất phức tạp. Về mặt hóa
học có thể viết như sau:

+



Dipeptid
Dipeptid + Amin axít -> tripeptid + (amin axít)
n
-> polypeptid -> Protein.
Khi dưới 10 amin axít kết hợp với nhau, tạo oligopeptid, trên 10 amin axít đến
10.000 tạo polypeptid, trên 10.000 tạo protein.
Phản ứng của protein
:
Phản ứng của protein tạo nên:
- Phản ứng covalent (trao đổi điện tử): liên kết ion, liên kết hydro…
- Phản ứng không covalent (không trao đổi điện tử).
Protein dạng sợi được phân thành: colagen, elastin và keratin.
Colagen là thành phần chính tạo nên da thuộc. Có 5 loại (type) colagen. Khi đun
nóng colagen trong nước, nó sẽ biến đổi cấu trúc, có mức sắp xếp phân tử kém ổn
định hơn, gọi là giê la tin.

H
|
H
2
N – C – COOH


|
H
H

|
H
2
N – C – COOH

|
CH
3

H O H
|
|| |
H
2
N – C – C

– N – C – COOH
| | |
H H CH
3

“Nghiên cứu công nghệ bảo quản da nguyên liệu bằng Ecosept
nhằm tăng giá trị kinh tế và giảm ô nhiễm môi trường”


ĐềtàiđượcthựchiệntrêncơsởHợpđồngnghiêncứukhoahọcvà
Pháttriểncôngnghệsố243.10RD/HĐ‐KHCN,ngày14tháng4năm2010
15

Nhiệt độ mà ở đó colagen bắt đồ co lại gọi là nhiệt độ có Ts. Elastin là thành
phần quan trọng của protein, có độ đàn hồi lớn tương tự sợi cao su không được lưu
hóa. Khi thuộc da, cần loại bỏ sợi elastin, tránh cho da bị co cứng lại.
Hình 2: Cấu trúc mạch polypeptid
“Nghiên cứu công nghệ bảo quản da nguyên liệu bằng Ecosept
nhằm tăng giá trị kinh tế và giảm ô nhiễm môi trường”


ĐềtàiđượcthựchiệntrêncơsởHợpđồngnghiêncứukhoahọcvà
Pháttriểncôngnghệsố243.10RD/HĐ‐KHCN,ngày14tháng4năm2010
16

Keratin không thể coi là 1 loại protein đồng nhất mà có nhiều dạng sinh học
khác nhau, có tính chất chung là không tan trong nước, có mối liên kết disulfid
trong phân tử. Keratin là thành phần chính của lông và biểu bì.
Nước trong da:
Nước là thành phần không thể thiếu của protein để trong cơ thể
sống thực hiện quá trình sinh học cần thiết. Trong protein dạng sợi, colagen giữ
lượng nước lớn, các protein khác (keratin, elastin) giữ lượng nước nhỏ hơn, có ái
lực thấp hơn đối với nước. Ở trạng thái cân bằng nước khi pH = 5-7, mỗi loại
colagen chứa lượng nước khác nhau.
Nước ở trạng thái liên kết (hydrat) chiếm khoảng 1/3 lượng nướ
c thành phần ở
trạng thái cân bằng colagen – nước.
Chất béo:

Chất béo tự nhiên phần nhiều ở trong tế bào mỡ dưới da. Đó là triglycerid
của axít béo.

R: axít béo cao phân tử.
Ở điều kiện bình thường tẩy mỡ bằng chất kiềm loại bỏ khoảng 10% lượng mỡ tự
nhiên. Mỡ trong da lợn chủ yếu được loại bỏ khi tẩy lông ngâm vôi.
Pigment:

Thành phần hóa học của pigment trong da ít được nghiên cứu. Lượng
pigment cũng chỉ khoảng 0,3-0,5% trong da động vật.
Chất vô cơ:

CH
2
– O.OCR
1

|
CH – O.OCR
2

|
CH
2
– O.OCR
3

“Nghiên cứu công nghệ bảo quản da nguyên liệu bằng Ecosept

nhằm tăng giá trị kinh tế và giảm ô nhiễm môi trường”


ĐềtàiđượcthựchiệntrêncơsởHợpđồngnghiêncứukhoahọcvà
Pháttriểncôngnghệsố243.10RD/HĐ‐KHCN,ngày14tháng4năm2010
17

Da khô chứa khoảng 1% chất vô cơ. Chủ yếu là muối kim loại kiềm Na, K,
kim loại kiềm thổ Ca, Mg và kim loại khác như Al, Fe, Cu, Ni, Si và một số á kim
như S
2-
, P
4+
. Thành phần tro của da là như trong bảng sau:
Bảng 2: Lượng kim loại trong da bò:
Kimloại Na K Ca Mg Cu Zn Fe Cr Mn Li Sr
g/g da x
10
-6

25,6 6,6 69,6 45,7 6,2 6,5 13,1 4,9 0,4 0,1 0,2

I.3.2. Các phương pháp bảo quản da dộng vật truyền thống
I.3.2.1. Bảo quản bằng cách ướp muối hạt:
Kỹ thuật muối da tiến hành như sau:
a. Trải tấm da lên bục gỗ hay nền xi măng nghiêng (để nước trong da chảy ra
được), mặt thịt ở trên, dùng muối xát đều lên mặt thịt. Sử dụng muối có cỡ hạt nhỏ.
Nếu hạt to thì phải xay nhỏ. Lượng muối trung bình từ
3-4kg cho 10 kg da. Có thể
thêm chất chống khuẩn.

Chất da thành đống cao khoảng 0,6m, mặt thịt luôn hướng lên trên. Giữa hai tấm da
là một lớp muối. Để yên 3 ngày trong nhà kho có mái che để tránh mưa, nắng, nhà
phải thoáng khí để hơi nước dễ thoát ra.
b. Sau 3 ngày, mang da ra phơi gió (không để ánh nắng chiếu trực tiếp vào da) đến
khi mặt da khô ráo, nhưng không quá cứng (dùng tay gấp lại, da vẫn mềm).
Nếu không phơi được thì sau 3 ngày phải đảo muối 1 lần (lắng theo th
ứ tự từ trên
xuống dưới từng tấm một, chất lại thành đống mới, giữa hai tấm là 1 lớp muối mới)
cho đến khi mặt da khô ráo như trên.
c. Trong thời gian bảo quản da, mỗi tuần phải đảo da 1 lần. Nếu bảo quản đúng kỹ
thuật, có thể vắt mễ, giữ được từ 3-6 tháng.

“Nghiên cứu công nghệ bảo quản da nguyên liệu bằng Ecosept
nhằm tăng giá trị kinh tế và giảm ô nhiễm môi trường”


ĐềtàiđượcthựchiệntrêncơsởHợpđồngnghiêncứukhoahọcvà
Pháttriểncôngnghệsố243.10RD/HĐ‐KHCN,ngày14tháng4năm2010
18









I.3.2.2. Bảo quản bằng dung dịch muối
Hình 3: Cách tạo bộc da để muối

Hình 4: Đống da muối
“Nghiên cứu công nghệ bảo quản da nguyên liệu bằng Ecosept
nhằm tăng giá trị kinh tế và giảm ô nhiễm môi trường”


ĐềtàiđượcthựchiệntrêncơsởHợpđồngnghiêncứukhoahọcvà
Pháttriểncôngnghệsố243.10RD/HĐ‐KHCN,ngày14tháng4năm2010
19

Sử dụng dung dịch muối bão hòa là dung dịch 33% muối ăn NaCl (15kg
muối trong 45 lít nước).
Da tươi được rửa sạch và ráo nước, được ngâm trong bể hoặc thùng quay
(paddle) với dung dịch muối bão hòa.
Bể hoặc thùng quay được quay đảo 5’/h. Sau 12 – 14h đối với da to như da
trâu, bò nước muối s
ẽ ngấm vào da. Sau đó vớt da ra, để cho ráo nước và ướp muối
như phương pháp trên.
Phương pháp bảo quản này thường được áp dụng co các loại da lông, da nốt sần,
trăn, rắn…
Dung dịch muối này có thể được dùng lại, nhưng cần kiểm tra vi khuẩn và bổ sung
muối.
I.3.2.3. Bảo quản ướp muối – phơi khô
Phương pháp này được tiến hành như phương pháp bảo quản ướp muối. Sau
3 ngày, da đượ
c phơi cho khô ráo, nhưng vẫn còn mềm. Khi đó độ ẩm trong da còn
khoảng 20-25%.



I.3.2.4. Bảo quản phơi khô

Hình 5: Cách phơi da
“Nghiên cứu công nghệ bảo quản da nguyên liệu bằng Ecosept
nhằm tăng giá trị kinh tế và giảm ô nhiễm môi trường”


ĐềtàiđượcthựchiệntrêncơsởHợpđồngnghiêncứukhoahọcvà
Pháttriểncôngnghệsố243.10RD/HĐ‐KHCN,ngày14tháng4năm2010
20

Phương pháp chỉ thích hợp với những nơi nắng nhiều. Nó không đòi hỏi hóa
chất. Da được phơi khi đến độ ẩm 10-14%. Ở độ ẩm này một số vi khuẩn bị tiêu
diệt, một số thu lại dạng bào tử không hoạt độ
ng. Cần chú ý:
+ Không phơi ở nhiệt độ cao quá, vì da dễ bị giê la tin hóa. Cũng không phơi ở
nhiệt độ thấp vì lâu khô, da dễ bi vi khuẩn phá hủy.
I.3.2.5. Bảo quản bằng dung dịch axít hóa (pickel)
Phương pháp này được tiến hành sau khi da đã được tẩy lông, làm mềm.
Da được quay trong phu lông với dung dịch 100% nước, 12% muối ăn NaCl thời
gian 20’/ Sau đó bổ sung 1-1,2% H
2
SO
4
(1:10), quay 2-3h. Môi trường axít ngăn
chặn sự phát triển của vi khuẩn và đồng thời chuẩn bị cho công đoạn thuộc.
Phương pháp bảo quản này thường dùng cho các loại da nhỏ hay da nguyên lông.
I.3.2.6. Bảo quản thời gian ngắn
Trong một số trường hợp không cần phải bảo quản thời gian dài (không quá
10 ngày với thời tiết nóng ẩm và 20 ngày với khí hậu khô lạnh). Bảo quản thời gian
ngắn không đòi hỏi lượng hóa ch
ất nhiều mà có thể dùng môi trường lạnh hay các

chất ức chế sự hoạt động của vi khuẩn.
Phương pháp làm lạnh: giữ cho da ở nhiệt độ thấp (2 – 3
o
C) bằng thiết bị lạnh. Da
được xếp trên các mễ gỗ (5 - 6 con). Hạ nhiệt độ xuống 1
o
C qua đêm, sau đó giữ ở
nhiệt độ 2 - 3
o
C.
Phương pháp sử dụng hóa chất đơn giản:
- Phun vào mặt thịt dung dịch 20% ZnCl
2

hoặc quay trong phu lông với 50% nước
chứa 0,5% ZnCl
2
và
0,05% sodium penta-chlorphenate.
- Quay phu lông với 20-30% nước chứa 1% Na
2
SO
3
và 1% CH
3
COOH trong 10-30
phút, pH = 4,5-4,7.
- Sử dụng NaCl ướp hoặc phun dung dịch 20% hoặc quay phu lông dung dịch
0,3%.
- Dùng các hóa chất khác như axít boric…

I.4. Phân loại da nguyên liệu ở Việt Nam
I.4.1. Da bò muối
“Nghiên cứu công nghệ bảo quản da nguyên liệu bằng Ecosept
nhằm tăng giá trị kinh tế và giảm ô nhiễm môi trường”


ĐềtàiđượcthựchiệntrêncơsởHợpđồngnghiêncứukhoahọcvà
Pháttriểncôngnghệsố243.10RD/HĐ‐KHCN,ngày14tháng4năm2010
21

1. Loại đặc biệt (từ 15kg/ con trở lên):
- Nguyên hình con da (thịt bầy nhầy tối đa 2% khối lượng.)
- Không có vết sẹo, không thủng lỗ, không có vết dao phạm khi lột ở mặt
thịt.
- Không bị trầy mặt.
- Lông bóng, mượt.
- Bảo quản
đủ muối, khô ráo.
- Thịt bầy nhầy tối đa 2% khối lượng.
2. Loại A:
Phần bắt buộc:
- Nguyên hình con da
- Phải cắt bỏ đầu, tai, mắt, mũi, đuôi, hậu môn, phần cẳng cắt ngày gối.
- Không được tróc lông.
- Da không dính đất, cát, khô ráo và được loại bỏ muối trước khi cân.
Cho phép các khuyết tật:
- Có tối đa 2 vết trầy nhỏ trên da nhưng không làm ảnh hưởng đến mặt da.
- Có tối đ
a 2 vết thủng đường kính không quá 2 cm.
- Mặt thịt có tối đa 4 vết dao phạm do dao lột nhưng không để sâu quá ½

chiều dày da.
- Có tối đa 2 lỗ thủng, sẹo trong khu vực từ 10cm trở ra mép con da.
3. Loại B:
Phần bắt buộc giống loại A.
Phần cho phép khuyết tật:
+ Có cùng 1 lúc 3 trong số các khuyết tật sau:
+ Không quá 5 vết xước ở bụng
+ Hai vết trầy nhưng diện tích không quá 1 dm
2

+ Tối đa 3 lỗ thủng hoặc vết cắt nhỏ trên con da nhưng bề rộng mỗi lỗ không
quá 5cm.
“Nghiên cứu công nghệ bảo quản da nguyên liệu bằng Ecosept
nhằm tăng giá trị kinh tế và giảm ô nhiễm môi trường”


ĐềtàiđượcthựchiệntrêncơsởHợpđồngnghiêncứukhoahọcvà
Pháttriểncôngnghệsố243.10RD/HĐ‐KHCN,ngày14tháng4năm2010
22

+ Ở mặt thịt có tối đa 8 vết dao phạm do lột nhưng không sâu quá ¾ chiều
dày da.
4. Loại C:
Gồm những tấm da còn giá trị để thuộc nhưng không đạt các tiêu chí trên.
Diện tích sử dụng còn 60% nhưng phải khô ráo.
5. Da loại keo: là các tấm da không còn giá trị để thuộ
c.
I.4.2. Da tươi
Các tiêu chuẩn phân loại giống như da muối về hình dáng và khuyết tật.
- Da phải ráo nước (nước không còn nhiều)

- Không được dính cát, muối, đất, phân…
I.4.3. Các loại da quý hiếm
Da trăn, rắn:
Loại đặc biệt: từ 40cm bề ngang trở lên, không có lỗ thủng, các vảy còn
nguyên, được bảo quản bằng phương pháp kỹ thuật.
Loại A: từ 30 – 40cm bề ngang, cho phép thủng tối đa 2 lỗ, mỗi lỗ 3 cm ở

phần mép tấm da. Nếu lỗ ở giữa tấm da thì mỗi lỗ trừ đi 10cm chiều dài.
Da loại B: Từ 30cm chiều ngang trở xuống. Cho phép tối đa 4 lỗ thủng dọc
mép tấm da, mỗi lỗ không quá 3cm. Nếu lỗ ở giữa tấm thì trừ mỗi lỗ 15cm.
Da nguyên lông:
Da phải còn nguyên lông và lông bám chắc vào da. Không có mùi hôi thối.
Da phải được bảo quản đúng kỹ thuật. Mặt thịt phải sạch mu
ối, bầy nhầy.
I.4.4. Khuyết tật của da nguyên liệu
Các khuyết tật của da nguyên liệu ảnh hưởng nhiều đến chất lượng da thuộc.
Có khuyết tật tự nhiên khi súc vật sống như vết sẹo, ghẻ, đóng dấu… có khuyết tật
tạo nên trong quá trình lột mổ, bảo quản như da hư thối, xước, thủng….

“Nghiên cứu công nghệ bảo quản da nguyên liệu bằng Ecosept
nhằm tăng giá trị kinh tế và giảm ô nhiễm môi trường”


ĐềtàiđượcthựchiệntrêncơsởHợpđồngnghiêncứukhoahọcvà
Pháttriểncôngnghệsố243.10RD/HĐ‐KHCN,ngày14tháng4năm2010
23

Các khuyết tật tạo nên khi con vật sinh trưởng:
Vết sẹo: xuất hiện khi con vật bị dây thép gai, cành cây cào vào, hay vết chim
mổ, ghẻ lở tạo sẹo lồi hay lõm. Ngoài ra còn vết đóng dấu móng ở mông con vật
của trại chăn nuôi đóng dấu.
Các khuyết tật sau khi con vật chết
Khuyết tật khi lột mổ: đó là các vết dao ở mặt trái con da, thậm chí là lỗ thủng.
Các khuyết tật này làm gi
ảm đi giá trị của con da.
Khuyết tật do bảo quản:
Nếu bảo quản không đúng kỹ thuật, có thể xẩy ra các khuyết tật sau:
- Khuyết tật do da bị thối: do vi khuẩn phá hủy nên da bị hỏng, mức độ nhẹ là
rụng lông, nặng hơn là phân hủy mặt cật.
- Khuyết tật do da bị mốc: nhất là các loại mốc đỏ, ăn xuyên qua thiết diện da,
khi nhuộm hoặ
c trau chuốt mãu sẽ không đều và không thể xuất khẩu được.


Hình 6: Các khuyết tật của da
“Nghiên cứu công nghệ bảo quản da nguyên liệu bằng Ecosept
nhằm tăng giá trị kinh tế và giảm ô nhiễm môi trường”


ĐềtàiđượcthựchiệntrêncơsởHợpđồngnghiêncứukhoahọcvà
Pháttriểncôngnghệsố243.10RD/HĐ‐KHCN,ngày14tháng4năm2010
24

Bảng 3: Khuyết tật và giá trị tấm da

Khuyết tật % giá trị bị giảm

Khuyết tật ở phần bụng 3
Khuyết tật ở phần lưng 6
Khuyết tật ở phần bụng
và mông
10
Khuyết tật ở mặt cật và
mặt thịt phần bụng
9
Vết cắt thủng da 6
Trên 8 lỗ thủng 10
Loại xấu 30
Loại bỏ đi 50