KHTN lớp 7: Vai trò của nước và các chất dinh dưỡng đối với cơ thể sinh vật
Giải KHTN Lớp 7 Bài 28: Vai trò của nước và các chất dinh
dưỡng đối với cơ thể sinh vật
Giải câu hỏi thảo luận Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng
tạo bài 28
Câu 1
Em hãy cho biết nước có những tính chất gì.
Trả lời:
Những tính chất của nước:
● Là chất lỏng, khơng có hình dạng nhất định, khơng màu, khơng mùi,
khơng vị.
● Có nhiệt độ sơi ở 100oC và đơng đặc ở 0oC.
● Là dung mơi phân cực có khả năng hịa tan nhiều chất nhưng khơng hịa
tan được dầu, mỡ,…
● Có tính dẫn điện và dẫn nhiệt tốt.
● Có khả năng kết hợp với các chất hóa học để tạo thành nhiều hợp chất
khác nhau.
Câu 2
Quan sát Hình 28.1, em hãy mô tả cấu trúc của phân tử nước.
Tổng hợp: Download.vn
1
KHTN lớp 7: Vai trò của nước và các chất dinh dưỡng đối với cơ thể sinh vật
Trả lời:
Cấu trúc của phân tử nước: Mỗi phân tử nước đều gồm một nguyên tử oxygen
liên kết với hai nguyên tử hydrogen bằng liên kết cộng hóa trị.
Câu 3
Em có nhận xét gì về sự phân bố của các electron trong phân tử nước?
Trả lời:
Trong phân tử nước, do nguyên tử oxygen có khả năng hút các electron mạnh
hơn nên các electron dùng chung trong các liên kết cộng hóa trị có xu hướng bị
lệch về phía oxygen.
Câu 4
Cho biết tính chất của phân tử nước. Vì sao phân tử nước có tính chất đó?
Trả lời:
- Nước có tính chất phân cực.
- Giải thích: Nước có tính chất phân cực là do nguyên tử oxygen có khả năng
hút electron mạnh hơn nên các electron dùng chung trong liên kết cộng hóa trị
có xu hướng bị lệch về phía oxygen, dẫn đến đầu oxygen của phân tử nước tích
điện âm một phần, cịn đầu hydrogen tích điện dương một phần.
Tổng hợp: Download.vn
2
KHTN lớp 7: Vai trò của nước và các chất dinh dưỡng đối với cơ thể sinh vật
Câu 5
Nước có những vai trị gì đối với sinh vật? Cho ví dụ?
Trả lời:
Vai trò của nước đối với sinh vật:
- Nước là thành phần chủ yếu cấu tạo nên tế bào cơ thể sinh vật. Ví dụ: Nước
chiếm hơn 70% khối lượng cơ thể sinh vật, một số loài sinh vật sống ở mơi
trường nước có hàm lượng nước trong cơ thể lên đến hơn 90% như loài sứa biển.
- Nước có vai trị rất quan trọng trong hoạt động sống của sinh vật như:
● Điều hịa thân nhiệt. Ví dụ: Khi thân nhiệt tăng cao, cơ thể giảm thân
nhiệt bằng việc tốt mồ hơi.
● Là dung mơi hịa tan và vận chuyển các chất. Ví dụ: Q trình hấp thụ và
vận chuyển các chất trong cây luôn đi kèm với quá trình hấp thụ và vận
chuyển nước.
● Là nguyên liệu và mơi trường diễn ra các phản ứng chuyển hóa. Ví dụ:
Nước là ngun liệu cho q trình quang hợp.
- Nước là mơi trường sống cho nhiều lồi sinh vật. Ví dụ: Nước là mơi trường
sống của nhiều lồi cá.
Câu 6
Em hãy kể tên một số loài sinh vật sống trong mơi trường nước?
Trả lời:
Một số lồi sinh vật sống trong môi trường nước: Sứa biển, rong nho, cá chép,
cá voi xanh, san hô, hải quỳ, cua đá, tôm hùm, ngao, hến,…
Câu 7
Tổng hợp: Download.vn
3
KHTN lớp 7: Vai trò của nước và các chất dinh dưỡng đối với cơ thể sinh vật
Điều gì sẽ xảy ra đối với cơ thể sinh vật khi thiếu nước kéo dài? Giải thích?
Trả lời:
- Khi cơ thể sinh vật thiếu nước kéo dài, sinh vật yếu dần và chết.
- Giải thích: Khi mất nước, cơ thể khơng cịn cơ chế điều hịa thân nhiệt, các
chất tan khơng thể hòa tan để thẩm thấu vào các cơ quan và tế bào, sự vận
chuyển các chất bị ngưng trệ, các phản ứng chuyển hóa trong cơ thể khơng diễn
ra,… Tất cả những điều đó khiến cho cơ thể khơng duy trì được các hoạt động
sống, và sinh vật sẽ chết.
Câu 8
Chất dinh dưỡng là gì? Sinh vật có thể lấy chất dinh dưỡng từ những nguồn nào?
Trả lời:
- Khái niệm chất dinh dưỡng: Chất dinh dưỡng là các chất hóa học được cơ thể
sinh vật hấp thụ từ môi trường bên ngồi (thức ăn, phân bón,…), có vai trị cung
cấp nguyên liệu cấu tạo nên tế bào, tham gia các phản ứng hóa học trong tế bào
và cung cấp năng lượng cho các hoạt động sống, sinh trưởng và phát triển của
cơ thể sinh vật.
- Nguồn cung cấp các chất dinh dưỡng cho sinh vật: Động vật có thể lấy chất
dinh dưỡng từ mơi trường qua thức ăn; cịn thực vật có thể lấy chất dinh dưỡng
từ đất, phân bón.
Câu 9
Ở sinh vật, các chất dinh dưỡng được chia thành những nhóm nào? Dựa vào đâu
để chia thành các nhóm đó?
Trả lời:
Tổng hợp: Download.vn
4
KHTN lớp 7: Vai trò của nước và các chất dinh dưỡng đối với cơ thể sinh vật
- Ở động vật, các chất dinh dưỡng được chia thành 4 nhóm dựa vào bản chất
hóa học cơ thể là: carbohydrate (chất đường bột), lipid (chất béo), protein (chất
đạm), vitamin và chất khống. Trong đó, carbohydrate, lipid, protein là các chất
cung cấp năng lượng; cịn vitamin và chất khống là các chất không cung cấp
năng lượng cho cơ thể.
- Ở thực vật, chất dinh dưỡng là muối khoáng. Dựa vào tỉ lệ có trong tế bào mà
muối khống được chia thành: nhóm có tỉ lệ lớn (C, H, O, N, P,…) tham gia cấu
tạo nên cơ thể thực vật; nhóm có tỉ lệ nhỏ (Fe, Zn, Cu, Mo,…) tham gia vào
điều hòa q trình trao đổi chất.
Câu 10
Chất dinh dưỡng có những vai trị gì đối với cơ thể sinh vật?
Trả lời:
Vai trò của các chất dinh dưỡng đối với cơ thể sinh vật:
● Cung cấp nguyên liệu cấu tạo nên các thành phần của tế bào, giúp cơ thể
sinh trưởng và phát triển.
● Cung cấp năng lượng.
● Tham gia điều hòa các hoạt động sống của tế bào và cơ thể.
Giải bài tập Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo bài 28
Bài 1
Hình bên mơ tả ba người A, B, C đang ở các mức cân nặng khác nhau. Trong đó,
người B có mức cân nặng bình thường. Quan sát hình và trả lời các câu hỏi sau:
a) Hình ảnh của người A và người C đang thể hiện vấn đề gì?
b) Theo em, vấn đề đó có thể xuất phát từ những nguyên nhân nào?
Tổng hợp: Download.vn
5
KHTN lớp 7: Vai trò của nước và các chất dinh dưỡng đối với cơ thể sinh vật
c) Để khắc phục được vấn đề trên, chúng ta cần có những biện pháp nào?
Trả lời:
a) Hình ảnh của người A đang thể hiện bị suy dinh dưỡng; hình ảnh người C
đang thể hiện bị béo phì.
b) Vấn đề suy dinh dưỡng hoặc béo phì có thể xuất phát từ một số nguyên nhân
chủ yếu như:
● Chế độ ăn uống chưa phù hợp (ăn q nhiều hoặc q ít, khơng cân đối
các loại thức ăn).
● Sử dụng các chất kích thích (rượu, bia, thuốc lá, thuốc phiện,…).
● Khơng có thói quen vận động, tập thể dục thể thao hợp lí.
● Tình trạng bệnh lí của cơ thể (bệnh dạ dày hoặc các bệnh liên quan đến
hệ tiêu hóa, khả năng hấp thụ của cơ thể kém).
● Vấn đề tâm lí (lo âu, buồn bực).
● Do yếu tố di truyền.
c) Để khắc phục được vấn đề trên, chúng ta cần:
● Có chế độ dinh dưỡng hợp lí, cân đối;
● Tập thể dục thể thao, lao động vừa sức.
● Không sử dụng các chất kích thích.
● Tạo tâm lí lạc quan, vui vẻ.
Tổng hợp: Download.vn
6
KHTN lớp 7: Vai trò của nước và các chất dinh dưỡng đối với cơ thể sinh vật
● Nếu có bệnh lí liên quan đến khả năng tiêu hóa và hấp thụ chất dinh
dưỡng thì cần chữa trị kịp thời.
Bài 2
Nước là một yếu tố điều tiết nhiệt độ môi trường vì chúng có khả năng hấp thụ
một lượng nhiệt tương đối lớn từ khơng khí khi q nóng hoặc thải nhiệt dự trữ
khi quá lạnh cho phép các cơ thể sống có thể thích nghi với sự thay đổi của
nhiệt độ môi trường.
Dựa vào thông tin trên, hãy trả lời các câu hỏi sau:
a) Tại sao môi trường nước có nhiệt độ ổn định hơn so với mơi trường trên cạn?
b) Khi nghe dự báo thời tiết sắp trở nên giá rét, những người nông dân thường
tưới nước cho cây trồng vào buổi sáng khi có ánh nắng mặt trời. Việc làm này
giúp ích gì cho cây?
Trả lời:
a) Mơi trường nước ổn định hơn mơi trường cạn vì: Nước có khả năng hấp thụ
một lượng nhiệt tương đối lớn khi quá nóng hoặc thải nhiệt dự trữ khi quá lạnh.
Điều này giúp cho nhiệt độ môi trường nước được giữ ổn định hơn.
b) Khi nghe dự báo thời tiết sắp trở nên giá rét, những người nông dân thường
tưới nước cho cây trồng vào buổi sáng khi có ánh nắng mặt trời để nước có thể
hấp thụ được nhiệt từ khơng khí và dự trữ lại rồi khi nhiệt độ xuống thấp, nước
sẽ tỏa nhiệt vào khơng khí làm ấm cho cây, giúp cây thực hiện được các hoạt
động sinh lí bình thường.
Tổng hợp: Download.vn
7