tài liệu hướng dẫn thực hiện chuẩn mực kiểm toán số 520

TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN
CHUẨN MỰC KIỂM TOÁN SỐ 520
thñ tôc ph©n tÝch
MỤC LỤC
PHẦN I. QUY ĐỊNH CHUNG
1. Các chuẩn mực kiểm toán liên quan
2. Phạm vi áp dụng
3. Trách nhiệm của kiểm toán viên và doanh nghiệp kiểm toán
4. Mục tiêu của kiểm toán viên và doanh nghiệp kiểm toán
5. Giải thích thuật ngữ chủ yếu
PHẦN II. CÁC YÊU CẦU VÀ HƯỚNG DẪN
1. Thủ tục phân tích cơ bản
1 Xác định sự phù hợp của các thủ tục phân tích cơ bản cụ thể
đối với các cơ sở dẫn liệu nhất định
1.2 Đánh giá độ tin cậy của dữ liệu
1.3 Đánh giá tính chính xác của dự tính
4 Xác định giá trị chênh lệch có thể chấp nhận được giữa
số liệu đơn vị đã ghi nhận và giá trị dự tính
1.5 Các ví dụ về các thủ tục phân tích đem lại hiệu quả cao
2. Các thủ tục phân tích hỗ trợ khi hình thành kết luận tổng thể
2.1. Nội dung yêu cầu
2.2. Hướng dẫn áp dụng
3. Điều tra kết quả của các thủ tục phân tích
3.1 Nội dung yêu cầu
3.2 Hướng dẫn áp dụng
I.
I QUY ĐỊNH CHUNG
1 Các chuẩn mực kiểm toán liên quan
 
!"#$%&
 '$()*+,"+-./..0-

123-!24+5,+%6"3.%7-/+5,89+:
;!1+,<=>?@AB-/B>CD++-./.9
 <'()EF.0-12.-GH>2:"
89"
 ''()I>>J@GK/L+ 
./.+M+-8N+:;N$O1+,"% -APQA-NG,.R"
>:/B+J@GK./.+M+-S/B"1
!-T/B>CD5!?
2 Phạm vi áp dụng
(VSA 520, 01)
 "11+,"% -AP./L"
A->.-@AB-/B>CD%@-5
!?)/B>CD5!?8S
 "1U-1+,"% -AP./L.-
/B>CD"-+:-V2WQ+-W>
LR"2GHX-4!"DS
 "1V+%6>AB-.-GL GL
.L"&)EBLX-/
LY8S
3 Trách nhiệm của kiểm toán viên và doanh nghiệp kiểm toán
(VSA 520, 02)
 <L"A->A% +C1-0G"L>?C
/Z-1+,/"1.-.R"-
[>A,BGLS
 \5,+%6"->?Z-!2V24
"1+>6> L.--[>3-""GV
2GL+2QU-%/B>CDN+
-GLSS
4 Mục tiêu của kiểm toán viên và doanh nghiệp kiểm toán
(VSA 520, 03)

 =H>!]-F->^6>"+-H1@AB-/B>C
D5!?9
 =22"/B>CD"-+:-V2WQ
+-W>LR"2GHX-4G!"D
[ !2/L4+5,+%613-S
\_!N.--+:-V2WQN/B>CD`-W>
L>../..0-12"%+%6>.-
-+:.% /QS=.-.%7-6>>../. 1
 NL>?+-G:/BY2
:"+M.% +S
5 Giải thích thuật ngữ chủ yếu
(VSA 520, 04, A1-A3)
Thuật ngữ “thủ tục phân tích”
Thủ tục phân tích.-+%6G"+-
3-"D>CD6>GK-ZAZG"D">
"DS=/B>CDU-!-T+4.V24!2+Q-
_+%6J+,G"3-[ 3-GL
_LG+- -.,AD(VSA 520, 04).
/B>CD!-T3-"D/+5, 
=3-/a.% 92?AD/+5,N%2
:_A+N_% D/LN%>D[% 
D9"b_3-%5-/-"N%c[A!
"-.L?>?/+5,+%6 G.-!R/-"N
_ +5,.-^--"^-13:+Q-(VSA 520, A1).
Ví dụ: Khi kiểm toán khoản mục doanh thu thuần, kiểm toán viên có thể áp dụng thủ tục phân
tích, trong đó so sánh thông tin về doanh thu của năm nay so với năm trước về mặt số
lượng và giá trị. Việc so sánh với năm trước nên được tính đến các yếu tố ảnh hưởng
khác như sự phát triển của mặt hàng mới, thị trường mới, các biến động về tỷ giá (nếu
có), hay những thay đổi về chính sách, luật pháp của của nhà nước, quy định của ngành
hoặc địa phương

Doanh thu thuần cũng có thể được so sánh với kế hoạch doanh thu hàng năm của đơn vị
(nếu có) hoặc các ước tính của kiểm toán viên (trong trường hợp doanh thu bán hàng là
đồng nhất và cơ sơ ước đoán đáng tin cậy, như doanh thu cho thuê nhà, đất, hay doanh
thu gia công dựa trên bảng chấm công và giá gia công xác định).
Việc so sánh các thông tin tương tự có liên quan đến doanh thu của ngành hoặc các
ngành có cùng quy mô cũng có thể thực hiện được, ví dụ tỷ lệ lãi gộp, hay vòng quay nợ
phải thu. Tuy nhiên, khi tham chiếu tới các thông tin tương tự đó, cần lưu ý đánh giá các
thông tin này về mức độ phổ biến, độ tin cậy, và mức độ được công nhận.
/B>CDU-!-TJYJd%E
-Z12/3-"D+%6a0-YQ4% -A
++%6A.L-/+5,+%6N%cGGM-Q>9"_
E-Z3-"D"3->"DGL%>D
C3- G%6-CL(VSA 520, A2).
Ví dụ: Khi doanh nghiệp không có những thay đổi về các yếu tố công nghệ sản xuất, kiểm toán
viên có thể kỳ vọng tỷ lệ lãi gộp của một mặt hàng nhất định không thay đổi qua các
năm, hoặc các tháng trong năm (cho dù doanh thu và chi phí giá vốn tuyệt đối có thể
tăng lên hoặc giảm đi). Tuy nhiên, kiểm toán viên không nên dùng kỳ vọng chung cho
toàn bộ các sản phẩm để phân tích, vì các sản phẩm khác nhau có tỷ lệ lãi gộp khác
nhau. Do đó, với sự biến động của tỷ lệ doanh thu của từng thành phầm trong tổng
doanh thu qua các năm hay các tháng, tỷ lệ lãi gộp chung của toàn bộ các sản phẩm sẽ
biến đổi giữa các năm hay các tháng, mặc dù tỷ lệ này của từng sản phẩm có thể biến
động rất ít.
Khi kiểm toán khoản mục chi phí lương, trong trường hợp không có tăng lương cho nhân
viên trong năm, kiểm toán viên có thể kỳ vọng mức lương trung bình của 1 nhân viên của
đơn vị không có thay đổi trọng yếu trong năm, mặc dù tổng chi phí lương và số lượng
nhân viên có thể thay đổi. Tuy nhiên, khi phân tích sử dụng mối quan hệ giữa thông tin
tài chính và phi tài chính này, kiểm toán viên cần cân nhắc sự thay đổi của số lượng
nhân viên không cùng một vị trí (ví dụ giảm 5 công nhân, nhưng thêm 1 cán bộ cao cấp),
khi đó mức lương trung bình trên một nhân viên có thể sẽ thay đổi trọng yếu. Do vậy,
kiểm toán viên có thể sẽ phải áp dụng cách phân tích này cho từng nhóm nhân viên

riêng biệt, như công nhân, nhân viên văn phòng, ban giám đốc.
<L@AB-4>%5->>+/B
>CDNe+5-?+2>CD>F:>+fg>?@AB-
hH-LL2S/B>CD+%6>AB-!"
D6>[N!"DX-6>N!!Q>HN!Q>H["
_12.L-Gi/3-(VSA 520, A3).
Hướng dẫn thêm về các kỹ thuật phân tích
$hH@AB-2"/B>CDSEB+DG"G0
/B>^6>[++:+%6F+Q+?!?"DJ-Sh
H"1!-T&
 jCDk9
 jCDJ% -9
 jCD+f9
 jCD3R9"
 jCD1TS
ElhHZ-%+"%6+.L-NA+NLVCm
+_+/e-hH22/B>CDS<hH>F:>%>C
D1T+%G:2GH+-H14_GS=1LNQh
H+5-?%C>f-L -L/e->f-"
+4k2?H+%6!2+Q-2U--[>+%6
% DDJ"+-H1AL![+Q-?S
@AB-e-hH>CDQ+QGH>NU-@AB-26>
hH>CDL.L++-"AS
=.-NQA->CD/12G">CD:+Q-"D>CD
N>CD5["!2+Q-n-TN>CD6"?#-
N>CDG%14N?@AB-N>CD./."D
"A!"DS
<=@AB-e->%5->>_26>>%5->>>CD->
B"hHSj%5->>>CD/12G">%5->>9
>%5->>GLN+29>%5->>>CDC>%5->>G:.eN

>%5->>12GL"N>%5->>A+">%5->>o>SSS
II.
II CÁC YÊU CẦU VÀ HƯỚNG DẪN
<2[/)8n)=/B>CD8!-T
>VQA-1LV">Vp% -AP>AB-S="G% -AP"1.R!"1-
>VQA-"% -AP>AB-Ye-B>^6>S
<-LF""1V?1+,"% -
AP/"GLL:
EB$jVqS
1 Thủ tục phân tích cơ bản
(VSA 520, 05, A4-A5)
Nội dung yêu cầu
(VSA 520, 05)
<22"/B>CD5!?Q+QGH>_26> 
.2%G"@-5!?Y+:$O
''NL>?&
a *+,>^6>//B>CD5!?B+ 5rAP
G[+,N.-+D+2./..0-12+M+%6+-"
.22+ 5rAPG9
b \-+QH1/AZG"L@AB-+AD4GN
cG_c[+%6-HN.-+D+2-T-N?#-N
QA-">^6>/3-sN"+ :GH>
3-9
c oD4GNcG_c[+%6-H"+-GAD"1
+/DJ+J+,QNJd.L-Gi_26> 
NG"!"DF+-.0-1213-9
d *+,-.,/![aLG"[>H+%6-ZG+5,
+M-H"-.,AD"3-V+4.L%1+,:+:tS
Hướng dẫn áp dụng
(VSA 520, A4-A5)

@-5!?"Lr[>+Q5rAPGG"
.2N/B>CD5!?N_26>?S12+,
/B"N!-T12+,@AB-/B>CD5!?
13-N^1Q"Jd+/L4?"[/
/B>AB-+-?./.r[>+Q5rAPGJ-
QF[>[>H+%6(VSA 520, A4).
<L>g-[Iu++5,+%64F+Qs
"+QH1/3-V2>AB-/B>CD5!?N"
2?/![a/B>CD""+5,+MS@AB-AZG
>CDAIu++5,GH>?2LgM
.]-AZG"1+%6GH>Q+W-+m(VSA 520, A5).
Hướng dẫn thêm về các thủ tục phân tích cơ bản
=/B>CD5!?!-TG1.-
!"D a0-/Le3-H>+%6.-
.RR4+5," !]-F-S
2./.4"-/-A,G"[>NkV/B>CD5
!?U--[>!]-F-D6>"+V1+/S=1LN2
./.4"-"1+%6+-G"[>7Q!QGLN
LV2".+Sp_N>../.
.0-12N/B>CD5!?V+%6>AB-^- /B
.5!?_ !>>.S
\@AB-/B>CD%Q/B.5!?NLL
22/BW--?./.3->+%6
.0-12.-5rAPGGL+2QF[>[>H
+%6S\4"1-vG"a0-4G+%6-.L!"DV>?
+%6+%6J+,DJ["rF6>GKN+-W>>.
.0-12NA^+G"+5Gi126> S
B+DGH>2:N/B>CD5!?+%6>CG:
"'N^1Q"F+Q+?!?+:+%6SB2%
&

Tác động giảm rủi ro
kiểm toán
Mô tả
=  +Q-  r  F  
(Rủi ro ở mức thấp rằng
giá trị ghi nhận bị sai
sót)
=/B>CDG"-T!]-F-.0-4Q5
rAPG/!"DSF-Q
Z-.,/?+-+%6-HS=1LN
2./.rF.0-12N/B"1L+%62"
^- /BGLS
=  +Q-  rF .-
!R
=//>CDkw/-LF-F
+%6e/BSEF+Q+?!?+%6rF
.-!RS
=  +Q-  r  F  :
2
/B5!?NDAB%-.,/#:
 #.% NU-AB-%-k+YG:QF
+?!?:2S
=.-2N3->?GW"/B>CD5!?U-+%6@AB-SDABN
?B4_:h_4-@-C"-N@AB-/B>C
D5!?3-V2S-%6G:NQ?BN
L>AB-/B>CD5!?+#-?//B
N%+ ?BAVN-"-!N1?>?
"-S ?B"1N/B>CD5!?`-W>L
-?/B.2"3-%7-`>QG%6-G 3-
N.-P+?!?-?./.r[>+Q5rAPGJ-Q

F[>H+%6S
12+,>AB-.2N/B>CD5!?N_26>?
>BQ"!?[/e--A,NA%"?"3-12
.0-12">BQ"RR2/+5,S\12+,J
.-/B"N!-T12+,@AB-/B>C
D5!?13-NU-%F+Q>AB-//BN
LV"!% +-./.X-/+5,"./..0-
12/e-"?U-%JYJdF+Qm/3-VA^-
/BS
=D+W-+m/AZGV+%6L+-!-T+%6-GH>
!N-T3-A^-!N1.R."">LA1!N"
B+D/!S
DABN+5,2">CDcGGM-Q>.-!:+Q-"!"
D"-#/RN!"1+M."">LA1/Iu
\U-%pQ+T-x?.,N_!"1G"Q>V.-!"-
#/!Q>HQ!Q/+5,NLA"Q>V
1"!QAZG"3->CDD6>B+D+QGH>S
1 Xác định sự phù hợp của các thủ tục phân tích cơ bản cụ thể đối với các cơ sở dẫn
liệu nhất định
(VSA 520, 05(a), A6-A11)
1 Nội dung yêu cầu
(VSA 520, 05(a))
<22"/B>CD5!?Q+QGH>_26> 
.2%G"@-5!?Y+:$O
''NL>?&*+,>^6>//B>CD5
!?B+ 5rAPG[+,N.-+D+2./.
.0-12+M+%6+-".22+ 5rAPGS
2 Hướng dẫn áp dụng
(VSA 520, A6-A11)
/B>CD5!?%7-Ay>AB-5+ G%6--A,G 

A++%6Y7-S>AB-/B>CD+MA2A
.La0--ZAZG"3-3-.-%6GL
+2+S=1LN>^6>/Q/B>CDB`>BQ
"+-/L4?/>QN"Jd
.L-Gi1+%626> NG"!"DF
+-.0-12(VSA 520, A6).
Ví dụ: Đối với các chi phí quản lý hành chính, kiểm toán viên có kỳ vọng rằng khi quy mô đơn vị
không thay đổi, chi phí quản lý hành chính sẽ đều đặn qua các tháng (như chi phí điện,
nước, điện thoại, thuê văn phòng, v.v ) và so với năm trước đó, tổng chi phí có thể tăng
bằng mức lạm phát của nền kinh tế trong nước. Với kỳ vọng đó, việc áp dụng thủ tục
phân tích cơ bản sẽ được coi là phù hợp. Tuy nhiên, nếu quy mô đơn vị thay đổi, hay có
những thay đổi trong chính sách nội bộ của công ty, hoặc có các sự kiện bất thường xảy
ra trong năm, kỳ vọng của kiểm toán viên sẽ không được xây dựng phù hợp với thực tế,
thủ tục đánh giá, do đó, sẽ không thuận lợi cho việc phát hiện và đánh giá các sai sót.
=.-Q.%7-6>NQ3RA+3->F:>U-?
%Q/B>CDSDABN+5,+%6QG%6-CL
[+,+%6.?QFG%5-+,.-aNL@AB-
AZG"1+% DX->DC3-a+ +QDJNe+
-[>!]-F-Q?B.0-.L!"D"
-?V2>?.2.L!?-G%5-Sc[%5-:
+%6[>H.Q-.MDABcGGM-Q>G:RA->!Gi
+%6@AB-?.-/B>CD5!?+-[>!]-
F-F-D6>GK/G+%6-HS(VSA 520, A7)
Lưu ý
2+5,:+Q-.-Q.%7-#-+Q-"3-X+,NJC1
A-Q3RA+DJ"+-H13-?S
LG>-Z3RA+"G.L!"
DS<+NLVCmF+Q+?!?a0-//
B"1U-%CmF.0-12/QS=.-![a
.%7-6>"NLG>k+%6[>H"3-V.

LLG"1g5F.0-12/QS
<3RA+"13--G:2?%-NFG"2
?YA+/L G+%6-H.-I=N
"F+QLGV>?.L!]-/BN
LV&
• =.% 2JYG:12!-T.-3RU-%GL
-Z12N++?!?3R+%6JC1A- !?
[/-A,9
• jg-[!?.,4-1LC-C1.LG-Z
3R/L"G+-+%6-HN" 
!2/L4+5,H>+%6.-.RN
LV+->?T/!?.,4[+4
+%6L9"
• =2"/B+F->?T/!
?.,S
<2"/B.L%.LNL2GH
.]-&
• LG-Za0-/L"G-d>.LX
3-[19_
• LGG"A[/N"/B
C5ZV+%6+H>+%6!]-F-
+V1+/">^6>4G.0-121
3-S
G:/B>CDF+Q+?!?S/B
>CDNDABA+X-H>eLQf"-%N.-+
D+2-LNG%6-#Q"cG#Q.-N-[>!]-
F-12>B"G:!gV2>?JL!]-.
2N +4G"12+%6J>^6>S=.G:ND"
cGGM-Q>+JHG4A-[>!]-F-D12
>B5N%-G:-[>!]-F-F-ZD2+%6@AB-2

6> /BS(VSA 520, A8)
\_+/5rAPG"+-/L4./..0-
12?%r-+2J+,D>^6>//B>CD5!?B
SDABN2212.-+ 1.RJ@GK+5+_"-N
LH>.-45".21R/B>CD
5!?+ 5rAPGGL+2?>?S (VSA 520, A9)
/B>CD5!?BU-+%6G">^6>L
.2^-Q5rAPGSDABNH>!]-F-
GL+25rAPGG")D+-8/A%?>?N
L>AB-/B>CDX6/?>?-"
.2?4-"1X+J+,?#-T
?>?S(VSA 520, A10)
<+5,ANL%7-JYJd-Z
?B.L-Gi/!"DS=1LNJYJd"13-
>^6>+5,.QD>/_+5,3-A
.-Gv3-NDAB+5,.-Gv3-D.2>
-ZA">DSp5ZNA?"?3-+%6N
3-GL-Z>D%>D"-T""?+,
 -.,/"?++%6!.L!"DS-".N.-Gv
3-3-G/-"_G-LB+DS
=1LN>^6>+JYJdNDAB!2+Q-.->D
.LlGY+%7-JC1A-_G%6-JY  G%6-JY-e-
@AB-S(VSA 520, A11)
2 Đánh giá độ tin cậy của dữ liệu
(VSA 520, 05 (b), A12-A14)
1 Nội dung yêu cầu
(VSA 520, 05 (b))
<22"/B>CD5!?Q+QGH>_26> 
.2%G"@-5!?Y+:$O
''NL>?&!\-+QH1/AZG"L

@AB-+AD4GNcG_c[+%6-HN.-+D+2
-T-N?#-NQA-">^6>/3-sN"
+ :GH>3-S
1 Hướng dẫn áp dụng
(VSA 520, A12-A14)
\QH1/AZG,?%r-/-T-NQA-/AZG">BQ
""?"AZG+%6H>SoH1N+J+,GAZG+-H1
22/B>CD5!?13-NLVJYJd
Z-12+C1&
a -T-/3-H>+%6S
Ví dụ: Thông tin có thể đáng tin cậy hơn nếu được thu thập từ các nguồn độc lập bên ngoài
đơn vị (như thư xác nhận ngân hàng, thư xác nhận số dư phải thu, phải trả hoặc xác
nhận các khoản vay). Ngoài ra, các thông tin do kiểm toán viên trực tiếp thu thập được
(như thông tin từ quá trình tự quan sát của kiểm toán viên) có thể đáng tin cậy hơn các
thông tin thu thập một cách gián tiếp hoặc các thông tin có được sau chuỗi các suy luận
(như thông tin thu thập qua phỏng vấn nhân viên của đơn vị).
Nếu thông tin được thu thập được từ nội bộ của đơn vị và được cung cấp bởi các cá
nhân không trực tiếp chịu trách nhiệm về tính chính xác của thông tin, kiểm toán viên cần
tiến hành các thủ tục khác để kiểm tra độ chính xác của thông tin.
b <?#-/3-H>+%6S
Ví dụ: Dữ liệu chung cho ngành có thể cần được bổ sung để so sánh được với dữ liệu của một
đơn vị sản xuất và bán các sản phẩm đặc thù;
Các thông tin chung cho ngành có thể có sẵn trên các báo, tạp chí, ấn phẩm cũng như
các web-site.
Với đặc thù nền kinh tế Việt Nam, trừ nhóm ngành tài chính, các dữ liệu chung của các
ngành sản xuất, thương mại và dịch vụ khác thường không sẵn có, ít phổ biến và có thể
chỉ cho một vài nhóm ngành nhất định. Do vậy, trong quá trình kiểm toán, tùy vào bản
chất hoạt động kinh doanh của đơn vị, kiểm toán viên quyết định có bổ sung các dữ liệu
của ngành trong thủ tục phân tích, để so sánh với các dự liệu của đơn vị hay không.
Khả năng so sánh được của thông tin thu thập được cũng có thể biểu hiện ở thông tin

nội bộ đơn vị, giữa các phòng ban khác nhau. Ví dụ như thông tin về tăng kiểm soát đối
với hàng tồn kho, áp dụng phương pháp Just In Time, giảm lưu kho lưu bãi, có thể so
sánh được với thông tin kế toán khi kiểm toán viên tính vòng quay hàng tồn kho trong
năm.
c QA-">^6>/3-H>+%6SDABNGA+%6
GH>A.L2?% D1R +%6GH>.L5rBL>?+:
+%613-9
Ví dụ: Khi so sánh thông tin trên BCTC với dự toán năm của đơn vị, kiểm toán viên cần xem xét
liệu dự toán có được lập dựa trên kết quả ước tính thay vì được lập trên cơ sở các mục
tiêu phải đạt được hay không. Khi dự toán được lập trên kết quả ước tính, các số liệu dự
toán thể hiện kỳ vọng của doanh nghiệp dựa trên cơ sở các điều kiện thực tế và tính khả
thi của đơn vị. Do vậy các thông tin này có thể có độ tin cậy nhất định. Ngược lại, nếu dự
toán được lập trên cơ sở các mục tiêu phải đạt được, các mục tiêu này có thể quá tham
vọng, không phù hợp với điều kiện thức tế của doanh nghiệp. Khi đó, dự toán không phải
là một nguồn tin cậy cho thủ tục phân tích.
d + :GH>3-+%622++?!?D+V1+/N
DDJ"D6>G/3-SDABN+ GH>N
Jd"A1.RAS(VSA 520, A12)
Ví dụ: Các thông tin nội bộ đơn vị có thể đáng tin cậy hơn nếu đơn vị có các biện pháp kiểm
soát hữu hiệu liên quan tới quá trình lập và lưu giữ thông tin. Cụ thể, thông tin được lưu
giữ dưới dạng văn bản, dù bằng giấy hay bản mềm trong máy tính, sẽ đáng tin cậy hơn
các thông tin qua đối thoại trực tiếp (ví dụ, bản ghi tốc kí trong quá trình họp đáng tin cậy
hơn việc trình bày sau này mà không có văn bản về các vấn đề của cuộc họp). Việc lưu
giữ các thông tin bằng bản gốc cũng đáng tin cậy hơn các thông tin được lưu giữ dưới
dạng copy, fax, các thông tin được quay phim hay số hóa khi độ tin cậy của chúng phụ
thuộc vào quá trình lập và lưu trữ).
Lưu ý
-".N3-/#U-`+-H152?B
+-+%6+M+%6.-#.% +C1S=%5-Na
0-/LU-`DJ"+-H152+%6JC1

A-.L5r4-T3-^-GWS
\.>BQQ3--"Q-T3-N
L2"/B.2+ 3-
5r+JYJdD+-H1/W-N_2".JYG
4D+V1+/NDZN"DDJ+-:+Q-
?13-S
=.-Q".%7-6>N3->"D%G%6-"/-G:
/?>?J[.-aU-+%6@AB-.-.R>CD5
!?S<+NLV5rD6>+JYJdG3-
>"D"1+/H1B+D>CD5!?3-S
<LCm.DZ/:+Q-N2
N+ :GH>3-"L@AB-+/B>C
D5!?+J@GK./.+M+-S<+:+Q-ZN
L%7-%r-5"+QH1/3-"A+U-%r-
5"2?//B>CDS.DZ/:+Q-
+ 3->"D%7-+%626> @
-SDABN2GH>+ GH>+5!
"-N+5,2GH>+ -d>G%6-"-!S=.-
.%7-6>"1NL.DZ/:+Q-+
 -d>G%6-"-!26> .DZ/:+Q-
+ GH>+5!"-Sp_LJYJdV2>?
.3-@AB-S\:$1+,
"% -APJ+,/BV+ 3-+%6@
AB-/B>CD5!?S(VSA 520, A13)
Lưu ý
.!-TH>!]-F-4DDJ"
+V1+//3-NU-%+-G3-H>+%6.z
."-"2B+D3-SDABN?/
?BA>AB--L+-HA>B
Q"+QDJ/3-4->AB-"+Q+V1+/"DJ

/A!"-S
[+4VJYJd4+QH1/AZGLr.L>^6>?.%7-6>
L/B>CD5!?+ !"Da
/+5,1:7+-Za"2:/B>CD5
!?-+:fG:S(VSA 520, A14)
3 Đánh giá tính chính xác của dự tính
(VSA 520, 05 (c), A15)
1 Nội dung yêu cầu
(VSA 520, 05 (c))
<22"/B>CD5!?Q+QGH>_26> 
.2%G"@-5!?Y+:$O
''NL>?&oD4GNcG_c[+%6-
H"+-GAD"1+/DJ+J+,QNJd.L-Gi
_26> NG"!"DF+-
.0-1213-S
2 Hướng dẫn áp dụng
(VSA 520, A15)
<+-4GAD+%6+%.+/DJ+J+,Q"
26> G"!"DF+-.0-
1213-N[+4GL+2+-/L!-T&
1 \QDJ.-A+42?AD//B>CD5
!?SDABNGM-Q>-Za"1 a+:+%6+Q[
5 >D![aN%>D-LF"
?-9
2 EF+Q3-+%6>CSDABN>AB-/B>CD5!?+
 3-"D4>V.L-Gi/Q:+Q-_+ !
"D/!Q>H.-Q+5,+-"-4`?5
 >AB-!"DX-/+5,9
Ví dụ: Khi áp dụng thủ tục phân tích với doanh thu bán hàng đối với đơn vị có nhiều sản phẩm
khác nhau với các mức tỷ suất lợi nhuận khác nhau, việc có thể phân tách doanh số bán

hàng và chi phí giá vốn cho riêng từng mặt hàng sẽ giúp kiểm toán viên tính toán được tỷ
suất lợi nhuận gộp của từng mặt hàng. Nhờ đó, việc phân tích sẽ hiệu quả hơn so với
việc phân tích tỷ suất lơi nhuận gộp cho tổng thể các mặt hàng.
3 EF+Qs/3-"D">"DSDABNL
JYJdGL
{
s3-"D%2:#
{
AN"3-
>"D%G%6-">+%6?J[#
{
!N+>BB
22/B>CD5!?13-S2s3-"1N
LU-JYJd+3
{
C
{
1/3-%+ML.-+:
$($'"1S
4 Xác định giá trị chênh lệch có thể chấp nhận được giữa số liệu đơn vị đã ghi nhận
và giá trị dự tính
(VSA 520, 05(d), A16)
1 Nội dung yêu cầu
(VSA 520, 05 (d))
<22"/B>CD5!?Q+QGH>_26> 
.2%G"@-5!?Y+:$O
''NL>?&A*+,-.,/![aLG"
[>H+%6-ZG+5,+M-H"-.,AD"3-V+4.
LS
2 Hướng dẫn áp dụng

(VSA 520, A16)
LJ+,-.,LG[>H+%6 AD"
3-V+4.L!,?%r-!rF.0-12+:$'
'"D[ F+3
{
+?!?-N.-+
D+2?#-QNJd.L-Gi#
{
26> N
G"!"DF+-.0-12S\:t!
''1+,F+Q./.+%6L+-"-R
"->?H>!]-F-12>B5S=Y+NF+Q./.
+%6+-#-GLN-.,LGL
{
G"[>C
{
+%6`-?J-
"3-V+4.L]+%6!]-F-F+Q12>B-
+:$|''S
Ví dụ: Mức trọng yếu thực hiện của cuộc kiểm toán là 100 triệu đồng Việt Nam, giá trị chênh
lệch của khấu hao trong năm của tài sản cố định giữa mức tính toán của kiểm toán viên
theo phương pháp xây dựng mô hình hợp lý với giá trị ghi trên sổ sách là 3 triệu đồng
Việt Nam. Không có bất cứ chênh lệch nào khác được phát hiện bằng bất cứ thủ tục
kiểm toán nào khác đối với khoản mục tài sản cố định. Khi đó, giá trị chênh lệch này có
thể coi là chấp nhận được vì nó chỉ bằng khoảng 3% của mức trọng yếu, và khi xét riêng
lẻ hay kết hợp với các sai sót khác không làm BCTC chứa đựng sai sót trọng yếu.
5 Các ví dụ về các thủ tục phân tích đem lại hiệu quả cao
<?B E"/B
o!"- >D!"->AB-G%6-"-!
>D[b>C!X =cG[b>C!X>AB-A%"?N

D+212%L"?_!"?
.-a
12->C!X
.-"-T
*YJd-Z>D>C!X-"
>DG+Q-2_ G%6-?J[
>DG%5- EFG%5-.?>AB-e-CL
>DT- =cGT->AB-A!"-
o>DG%5- EFG%5-.-Q-"1>AB--+:D
?A
Các thủ tục phân tích khác:
jCDA% A:-&
 So sánh chi tiết giữa báo cáo tài chính hay số liệu tài chính của năm hiện tại với số
liệu của các kỳ trước hoặc với số liệu ngân sách hoạt động dự kiến:
<?>?#-GL%-3--#-%5-F-.-A
[1[+44?#-T/?>?Sp_NG%6-
CL/+5,#-GL2La0->DG%5-"
AA.LF>D1L->%7-DY-7G"/C
L1L-L>U-#-GLS
 So sánh thông tin của các loại sản phẩm bán hay của các khách hàng
=/B"1-W>-?D!2+Q-/A-Z-_
aS
 Phân tích chỉ số
kl.6L!"DDAB% 
kL.-!R/-"1/#.% N_U-[1
A[/[+4VJYJdLS+5,+_^%-C"-"
>Q%5-:-[>-L"D5!?/"-"S
-L"1ZAB- k%5-/+5,N"
LV>g-[!?.,4LG J
% --/-"S

 Biểu đồ
^-NLJYJd@AB-!+T+3?Q
+Q-2?//B>CDS!+T`[1Q.z."-
Z-LG.0-12-Z-_aS
2 Các thủ tục phân tích hỗ trợ khi hình thành kết luận tổng thể
(VSA 520, 06, A17-A19)
1 Nội dung yêu cầu
(VSA 520, 06)
<L>?22"/B>CD"-+:-V2W
Q+-W>R"2GHX-4G!"D[
 !2/L4+5,+%613-S
2 Hướng dẫn áp dụng
(VSA 520, A17-A19)
<L@AB-2GH.W.e2?//B>CD+M22
"/B>CD"-+:-V2WQ+F-
2GH+MR".-.R!Q>H_12
.L-Gi/!"DS"1-W>L.W.2GH6>GKG"
5rR"K2(VSA 520, A17).
Lưu ý
/B>CD[1.]-?B/!"D
 a0-+%6JC1A-/LeZ-!24
:+Q-/+5,U-%e3-H>+%6.-
.RS%-+V>?+%62>B+4.!]-/
B%3?r.LS+4.L"1AP+21LV1+X
.R!"11Ay-?/!"DS
<2?//B>CD+-W>J+,./..0-12%
+%6>.% +S=.-.%7-6>"1NL>?JYJdG:+-
/R4./..0-12"e+@+X/B2>Y+M
+4.S(VSA 520, A18).
/B>CD"-+:-V2WQ%5- 

/B>CD+%6@AB-++-./.S(VSA 520, A19)
3 Điều tra kết quả của các thủ tục phân tích
(VSA 520, 07, A20-A21)
1 Nội dung yêu cầu
(VSA 520, 07)
2/B>CD+%6Y"1-W>>+%6
!2+Q-_3-[ 3-GL_
LG+- -.,ADNL>?+4.Z-
!"1!]-&
a jg-[Iu+"H>!]-F-D6>GL+2
C.?G7/Iu+9
b =/B2[1V2^1Ye-.%7-6>B
S
2 Hướng dẫn áp dụng
(VSA 520, A20-A21)
<LH>!]-F-GL+2C.?G7>g-
[/Iu+!]-+-C.?G7+N.-+HAB-!2
/L4+5,+%6"3.%7-/+5,N"26> 
!]-F-+%6.-.RS(VSA 520, A20)
<LV/B.-.%7-6>I
u+3--?D+%6N#
{
-?D+26> Z-!]-F-
GL+2C.?G7>g-[/Iu+N+%6G"3-
g+-S (VSA 520, A21)
Ví dụ: Sau khi tiến hành thủ tục phân tích tuổi nợ, kiểm toán viên phát hiện thấy đơn vị đang lập
dự phòng phải thu khó đòi nhiều hơn mức cần thiết. Mức chênh lệch được coi là đáng
kể. Khi đó, kiểm toán viên cần phỏng vấn Ban giám đốc về nguyên tắc lập dự phòng của
các khoản phải thu khó đòi, những giải thích cho các trường hợp cá biệt. Trong trường
hợp Ban giám đốc không có câu trả lời hoặc không có câu trả lời thỏa đáng, kiểm toán

viên cần tiến hành thủ tục kiểm tra chi tiết với các khoản phải thu khó đòi theo phương
pháp chọn mẫu hoặckiểm tra 100% mẫu, tùy theo đánh giá của kiểm toán viên vể rùi ro
có các sai sót trọng yếu.
BẢNG KÝ TỰ VIÊT TẮT
I= I"D
jpQ<Lp"-4
 
x [G%6-
CĂN CỨ SOẠN THẢO TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN
="G% -AP"1+%6:?.L5r&
1 (}=/B>CD8AIQ.%r-IQ="D!"
:=3-%SSSS-"1SSSS
2 GLAIQ="D!".-#$$
"#$S
3 p-AIQ="D!"e#$|||+2#S
4 <-2:+Q-+QGH>.-#AjX-2U-%
-"/1L-AS
EQ"G?.-.RGH>"G% -AP"1&
 p-2A~L+"223-!
Ge$b$b|S
 p% -AP@AB-<x2.-+5,e"
g(1np% -AP"uAY•-qY.GA.A
A-    Y  A  €  GG(A  EYA(•YA  ‚Y  GY    n  j.G
uAYS
 03ƒO)AA.YY.Y8S