KHOA CNSH-MÔI TRƯỜNG
__09MT112__
BÀI THUYẾT TRÌNH GIỮA KỲ
ĐỘC HỌC MÔI TRƯỜNG
Đề tài: Phân Bón
•
GVHD : Phan Thị Phẩm.
•
Thực hiện: Phạm Văn Đô.
Nguyễn Thị Hồng Tuyển.
Bùi Quốc Việt.
Lê Kim Yến.
• 1. Giới thiệu về phân bón
•
2. Quy trình sản xuất phân bón
•
3. Phân loại
• 4. Một số trường hợp nhiễm độc từ phân
bón
•
5. Kết luận
NỘI DUNG
1. Giới Thiệu Về Phân Bón
Trong sản xuất nông nghiệp phân
bón là thành phần quan trọng và
được sử dụng một lượng khá lớn
mỗi năm,nó đã góp phần đáng kể
làm tăng năng suất, chất lượng
nông sản, đặc biệt đối với cây lúa ở
Việt Nam.
Tuy nhiên phân bón cũng chính là
những loại hoá chất nếu được sử
dụng đúng quy định sẽ làm tăng ưu
thế, tác dụng đem lại sự mầu mỡ
cho đất đai,sản phẩm trồng trọt
nuôi sống con người, gia súc.
Ngược lại nếu không được sử dụng
đúng theo quy định, phân bón lại
chính là một trong những tác nhân
gây nên sự ô nhiễm môi trường sản
xuất và môi trường sống.
Vi sinh vật gây hại
Vi khuẩn E.coli gây bệnh
2.Quy trình sản xuất phân bón
Phân chuồng,rác thải
,bùn than
Chất HC khó phân hủy
KL nặng:Pd,As,Hg
Phối trộn,ủ
Phối trộn
Phân hữu cơ vsv
Nguyên liệu
Xử lý sơ bộ
Cơ chất hữu cơ
Mùi Hôi
Chất rắn lơ lửng,độc hại
NT đa,trung,vi
lượng
Dinh
dưỡng
Men ủ vsv
Khí NH3,H2S,NO3
Nước thải,vsv gây hại
Bổ sung NPK vi
lượng
Chế phẩm vsv
Các chủng vsv
KL nặng,NT dinh dưỡng
Đóng gói Khói,bụi,NOx,nước thải
3.Phân loại phân bón
3.1 Phân hữu cơ
Phân bón hữu cơ là sản phẩm được sản xuất từ các nguồn
nguyên liệu hữu cơ khác nhau nhằm cung cấp chất dinh
dưỡng cho cây trồng,cải tạo đất.Phân hữu cơ đảm bảo cho cây
trồng và bạn sống trong môi trường an toàn và không bị nhiễm
độc.Chúng ta dùng phân hữu cơ sẽ tạo cân bằng cho môi
trường và một điều quan trọng là việc xử lý các chế phẩm hữu
cơ đang tồn đọng gây ô nhiễm môi trường trở thành phân bón.
Phân hữu cơ gồm có: Phân chuồng - Phân rác -
Phân xanh - Phân vi sinh vật - Các loại phân hữu cơ
khác.
Một số phân hữu cơ
Phân Rác Phân chuồng
Phân xanh
Phân vi sinh
(lấy từ phân giun quế)
Một số phân hữu cơ
Xử lý rơm rạ làm phân hữu cơ vi sinh
Mấy năm gần đây, rơm rạ không
còn là chất đốt mà do các nhiên
liệu khác thay thế như:điện,khí
gas,than…sau mùa gặt rơm rạ
không còn được thu gom vận
chuyển về nhà như trước đây
mà được đốt ngay tại ruộng.
Hiện tượng này ngày càng phổ
biến khi đốt rơm rạ khiến khói
bay khắp nơi, vào cả các đô thị,
gây bất lợi nhiều mặt và ảnh
hưởng xấu tới sức khỏe của
con người.
Xử lý rơm rạ làm phân hữu cơ vi sinh
- Các thành phần chính của rơm, rạ là những
hydratcacbon gồm: licnoxenlulozơ, 37,4%;
hemixenlulozơ (44,9%); licnin 4,9% và hàm lượng tro
(oxit silic) cao từ 9, đến 14%.
- Quá trình đốt rơm, rạ ngoài trời không kiểm soát được
lượng đioxit cacbon CO2, phát thải vào khí quyển cùng
với cacbon monoxit CO; khí metan CH4; các oxit nitơ
NOx; và một ít đioxit sunfua SO2.
- CO là chất khí không màu, không mùi và không gây
kích ứng nên người ta không cảm nhận nên khó biết do
đó dễ nguy hiểm đến tính mạng.
- Nồng độ gây độc chỉ khoảng 0,1% CO trong không khí
sẽ dẫn tới thương tổn do giảm oxygen trong máu hay
tổn thương hệ thần kinh ,có thể gây tử vong .
Cơ Chế Gây Độc
CO có ái lực với huyết
sắc tố (Hb,
hemoglobin) trong
hồng cầu, mạnh gấp
230-270 lần so với
oxygen nên khi được
hít vào phổi CO sẽ gắn
chặt với Hb thành
HbCO do đó máu
không thể chuyên chở
oxygen đến tế bào. CO
còn gây tổn thương tim
do gắn kết với
myoglobin của cơ tim.
Triệu chứng: Làm chảy nước mắt, gây kích thích phản ứng ở họng, làm
người ta ho, hắt hơi, lợm giọng, buồn nôn, thở khò khè, nếu không thì
cũng có cảm giác ngạt thở
Biện pháp khắc phục:
- Lượng rơm, rạ sau thu hoạch rất lớn người ta dùng men vi sinh tạo ra
nguồn phân ủ.
- Rơm rạ còn dùng làm vật liệu xây dựng; làm bê tông siêu nhẹ, đệm
lót vận chuyển hàng hóa dễ vỡ,ủ và đóng bánh làm thức ăn trâu bò,
ép sấy làm các tấm ván xây dựng, xử lý bằng hóa chất để làm bìa
cac- tông, bao bì, sản xuất bột giấy…
- Sử dụng rơm, rạ cho sản xuất năng lượng như sản xuât điện năng,
sản xuất nhiên liệu sinh học Ethanol thay thế xăng, dầu.
- Đẩy mạnh công tác tuyên truyền về tác hại của việc đốt rơm rạ cho
người dân hiểu rõ, có những quy định và chế tài cụ thể rõ ràng,
nghiêm cấm việc đốt rơm rạ sau mùa gặt.
- Bên cạnh đó cần áp dụng các thành tựu kỹ thuật vào đời sống để
giúp người dân xử lý tốt rơm rạ sau thu hoạch.
3.2 Phân Hóa Học
Phân bón vô cơ hay còn gọi là phân hóa học có 3 thành phần chính là
đạm, lân và kali.Làm cho cây trồng bộc phát mạnh mẽ nhưng không duy
trì hiệu quả được lâu,chúng còn để lại những tồn dư dưới các dạng muối
trong đất gây nên những hậu quả có thể kể như sau:ngăn cản cây trồng
hấp thụ dưỡng chất cần thiết,tiêu diệt các loại vsv hữu ích.Phân bón hóa
học có thể gây nguy hiểm và độc hại cho con người và môi trường sống.
Phân hóa
học
- Phân vô cơ đa lượng : phân đạm,lân, Kali,Vôi
bón ruộng,phân tổng hơp và phân hỗn hợp.
- Phân vô cơ trung lượng
- Phân vô cơ vi lượng
Một số phân hóa học
Phân Super Lân
Phân Sunphat Kali
(K2SO4)
Một số phân hóa học
Phân NPK hỗn hợp
NH3 có phân bón hóa học
→Hiện nay ngoài nguồn NH3 nhân tạo (các nhà máy sản xuất phân
urê hoặc các nhà máy chuyên sản xuất amoniac lỏng), trong tự
nhiên cũng có một lượng nhỏ NH3 tồn tại trong khí quyển do
thường xuyên hợp chấtnày được tạo ra từ các quá trình phân hủy
các vật liệu hữu cơ có nguồn gốc động, thực vật.
- Tính chất vật lý: Ở điều kiện thường, NH3 khan là một chất khí
không màu, nhẹ bằng nửa không khí (tỷ trọng so với không khí
bằng 0,596 ở 0ºC), có mùi sốc đặc trưng.
- Tại Việt Nam, nồng độ NH3 cho phép trong không khí xung quanh
theo TCVN 5938-2005 là 0,2mg/m3.
- Dung dịch NH3 nồng độ cao có thể có thể kích thích và gây tổn
thương da, niêm mạc, đặc biệt làmắt và hệ thống hô hấp. Tùy theo
nồng độ mà tác động độc hại là khác nhau.
- NH3 còn tan được trong nước, có khả năng hòa lẫn vào nước,
gây ngộ độc qua đường tiêu hóa.
Cơ chế gây độc
•
Amoniac xâm nhập vào cơ thể do hít, nuốt vào hoặc
tiếp xúc qua da. Nó tác dụng với nước tạo thành
amoni hydroxýt. Hóa chất này có tính ăn mòn và gây
tổn thương tế bào bị tiếp xúc. Các mô bị tổn thương
lại bị thoát dịch, vì vậy càng làm biến đổi amoniac
thành amoni hydroxýt. Amoni hydroxýt gây phỏng
da, mắt, đường hô hấp, tiêu hóa.
•
Ở đường hô hấp, nó phá hủy các nhung mao và
niêm mạc đường hô hấp có tác dụng bảo vệ chống
lại sự nhiễm trùng. Ngoài ra các chất tiết, các mô bị
hoại tử, xác các tế bào bị chết, hiện tượng sưng phù
và phản ứng co cơ trơn đường hô hấp còn có thể
gây ra tắc nghẽn đường hô hấp. Các tổn thương ở
đường hô hấp có thể bị thay thế bởi mô hạt và để lại
di chứng bệnh phổi mạn tính về sau.
Dấu hiệu, triệu chứng ngộ độc amoniac
- Amoniac có tính ăn mòn. Mức độ trầm trọng
phụ thuộc vào đường tiếp xúc, liều lượng và
thời gian tiếp xúc.
- Tiếp xúc với amoniac nồng độ cao có thể
ngay lập tức gây phỏng da, mắt, mũi, họng,
đường hô hấp và có thể dẫn đến mù, tổn
thương phổi hoặc tử vong.
- Hít phải amoniac với nồng độ thấp hơn có thể
gây ho, kích ứng mũi, họng.
- Nuốt amoniac có thể gây phỏng miệng, họng
và dạ dày.
Biện pháp khắc phục
•
Nhanh chóng di chuyển khỏi nơi bị nhiễm amoniac.
•
Nhanh chóng cởi bỏ quần áo bị dính amoniac.
•
Nhanh chóng rửa sạch amoniac dính trên cơ thể.
•
Không dùng chất tẩy để rửa amoniac trên da.
•
Cần ghi nhớ rằng đây là một chất nguy hiểm, Nơi làm việc cần có
phương tiện bảo hộ lao động, phương tiện bảo vệ đường hô hấp.
•
Kiểm tra các vật chứa khí amoniac có bị hư hoặc rò rỉ không
trước khi làm việc.
•
Thông báo ngay khi phát hiện có rò rỉ, tràn hoặc đổ khí amoniac.
•
Tránh làm việc một mình khi tiếp xúc với hóa chất này.
•
Nơi làm việc cần thoáng khí, nên tách biệt với nơi dự trữ, chứa
khí amoniac.
4.Một số trường hợp bị nhiễm độc từ
phân bón
Phân bón
Con Người Động vật Thực Vật
Đối với Con Người
Trẻ em bị nhiễm kim loại nặng
Trung Quốc ô nhiễm nguồn nước
vì "nghiện" phân hóa học
Đối Với Động Vật
Bệnh đốm đen hại bưởi
do nấm Guignaria citricarpa
Kiely gây ra.
Bệnh do vi khuẩn
Xanthomonas canpestris pv
citri gây ra.
Tôm bị chết do phân bón có NH3 cao
Dùng phân urê bảo quản thủy sản
Đối Với Thực Vật
Bón phân không đúng cách làm gây ra 1 số bệnh trên rau quả
→Vì thế hệ hôm nay và mai sau,vì sức khỏe và
phồn vinh của loài người. Trong sản xuất chúng ta
phải nâng cao tinh thần trách nhiệm của người sản
xuất đối với người tiêu dùng. Không nên vì lợi ích
trước mắt mà làm cho thiên nhiên nghèo đi,môi
trường sống của cộng đồng bị ô nhiễm .