Giúp học sinh lớp 9 học tốt sinh học về vấn đề sinh vật và môi trường

Thư mục “Giúp học sinh lớp 9 học tốt Sinh học về vấn đề sinh vật và môi trường.
“GIÚP HỌC SINH LỚP 9 HỌC TỐT SINH HỌC VỀ VẤN
ĐỀ SINH VẬT VÀ MÔI TRƯỜNG”

Lời nói đầu:
Từ Sinh học 6 đến sinh học 8, các em đã tìm hiểu những kiến thức chủ yếu về sinh
học cơ thể, thấy được tính đa dạng sinh học và lược sử tiến hóa của sinh giới.
Đến Sinh học 9, các em sẽ được tìm hiểu những lĩnh vực mới của sinh học, cụ thể là di
truyền, biến dị, sinh vật và môi trường. Khi tìm hiểu các lĩnh vực này, các em phải luôn
hướng tới giải thích được các vấn đề cơ bản và hệ trọng là:
- Sinh thái học là một ngành khoa học cơ bản, là bộ môn nghiên cứu:
+ Hình thái sinh vật và các mức độ tổ chức cao hơn có thể sinh vật như quần
thể, quần xã,…
+ Mối quan hệ tương hỗ giữa các sinh vật với nhau trong môi trường.
+ Mối quan hệ giữa sinh vật với môi trường sống của chúng.
- Các vấn đề về môi trường và các nhân tố sinh thái.
- Như vậy, thế nào là quần thể sinh vật, quần thể người? Quần xã sinh vật? Từ đó
đưa ra kết luận về hệ sinh thái?
- Giữa các sinh vật với nhau và với môi trường có quan hệ ra sao và cần làm gì để
cải tạo tình hình ô nhiễm môi trường hiện nay?
Vậy phải làm gì để học tốt sinh học 9 về vấn đề sinh vật và môi trường? Để giúp
em củng cố những kiến thức cơ bản đã học một cách có hệ thống, rèn luyện tốt hơn kỹ
năng, phân tích các vấn đề, liên hệ thực tế…..
Tổ công tác thư viện xin giới thiệu đến các em học sinh yêu thích bộ môn sinh học,
thư mục thông tin chuyên đề:
“GIÚP HỌC SINH LỚP 9 HỌC TỐT SINH HỌC VỀ VẤN ĐỀ SINH VẬT
VÀ MÔI TRƯỜNG”.
Nội dung thư mục gồm 3 phần:
I/ Kiến thức cần nhớ.
II/ Các dạng bài tập.
III/ Kết luận.

Với các nội dung được mô tả trích trong thư mục, tổ công tác hy vọng thư mục sẽ
là những tư liệu tham khảo thiết thực giúp những em học sinh yêu thích môn sinh học
muốn đi sâu tìm hiểu về các vấn đề sinh vật và môi trường để có những thông tin bổ ích
bổ sung kiến thức cá nhân giúp ích cho việc học.
Trong quá trình thực hiện công tác biên soạn, in ấn cũng như việc thu thập thông
tin sẽ không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong nhận được sự góp ý chân thành của bạn
đọc để những thư mục tiếp theo của Tổ công tác thư viện được hoàn thiện hơn.
Xin trân trọng giới thiệu đến bạn đọc.
Sinh vật và môi trường bao gồm nhiều vấn đề và khía cạnh khác có liên quan với
nhau như: Sinh vật và môi trường, hệ sinh thái và mối quan hệ giữa vấn đề con người, dân
số và môi trường.
- 1 -
Thư mục “Giúp học sinh lớp 9 học tốt Sinh học về vấn đề sinh vật và môi trường.
I.Kiến thức cần nhớ
1.Sinh vật và môi trường:
Môi trường sống của sinh vật là gì? Môi trường gồm có những nhân tố sinh thái
nào? Giới hạn sinh thái ra sao?
Nhiều loài sinh vật sống chủ yếu nơi quang đãng có nhiều ánh nắng, nhưng ngược
lại có loài chỉ sống trong bóng râm. Khi chuyển những sinh vật đang sống trong bóng râm
ra sống nơi có cường độ chiếu sáng cao hơn (hoặc ngược lại) thì khả năng sống của chúng
bị giảm, nhiều khi không thể sống được. Vậy nhân tố sinh thái ánh sáng có ảnh hưởng như
thế nào đến sinh vật?
Cũng tương tự ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật, Nhiều loài sinh vật
chỉ có thể sống nơi ấm áp (vùng nhiệt đới), nhưng ngược lại có loài chỉ sống nơi giá lạnh
(vùng đới lạnh). Khi chuyển những sinh vật đó từ nơi ấm áp sang nơi lạnh (hoặc ngược
lại) thì khả năng sống của chúng bị giảm, nhiều khi không thể sống được. Vậy ảnh hưởng
của nhiệt độ và độ ẩm lên đời sống sinh vật như thế nào?
Mỗi sinh vật sống trong môi trường đều trực tiếp hay gián tiếp ảnh hưởng tới các
sinh vật khác xung quanh, giữa các sinh vật có ảnh hưởng lẫn nhau ra sao?
Bây giờ, các em cùng nhau tìm hiểu về các vấn đề trên thông qua những tài liệu

tham khảo bổ ích sau đây mà tổ cộng tác giới thiệu đến các em nhé!
1.- Sinh vật và môi trường //Ôn luyện và kiểm tra Sinh học 9/Nguyễn
Văn Khánh.-TP.HCM.:Đại học quốc gia TP.HCM, 2007.-từ tr.64 đến
tr.65 Số ĐKCB : 2398 -
Mục đích của tài liệu này nhằm giúp cho học sinh nắm vững kiến
thức sinh học 9 một cách hệ thống, có thể trả lời câu hỏi và giải bài tập vận
dụng một cách thành thạo.
Tài liệu chia thành hai phần:
Phần I: Ôn tập lí thuyết và bài tập.
Phần II: Giới thiệu đề thi và kiểm tra.
2.- Sinh vật và môi trường //Hướng dẫn học và ôn tập Sinh học 9/Ngô
Văn Hưng, Trần Văn Kiên.- Hà Nội.:Giáo dục, 2007.- từ tr.57 đến tr.61
Số ĐKCB :
1041 -
Hướng dẫn học và ôn tập Sinh học 9 được biên soạn nhằm giúp các
em học sinh lớp 9 hoàn thiện và hệ thống hóa kiến thức về sinh vật và môi
trường trong chương trình sinh học 9. Nằm vững các kiến thức này sẽ giúp
các em hiểu biết, gần gũi và yêu thiên nhiên hơn.
Mỗi chương của cuốn sách đều gồm các phần sau:
-Mục tiệu.
-Tóm tắt nội dung.
-Câu hỏi và bài tập.
-Hướng dẫn trả lời các bài tập được giới thiệu trong tài liệu.
- 2 -
Thư mục “Giúp học sinh lớp 9 học tốt Sinh học về vấn đề sinh vật và môi trường.
3.- Sinh vật và môi trường //Học tốt Sinh học 9/Lại Thị Phương Ánh.-
TP.HCM.:Đại học quốc gia TP.HCM, 2005.- tr.97 + 98 + 101 + 102 +
104 + 105+106+109+110.
Số ĐKCB : 1041 -
Tài liệu này có cấu trúc theo trình tự các bài học trong sách giáo khoa,

có bổ sung phần câu hỏi luyện tập, câu hỏi nâng cao và một số câu trắc
nghiệm. Nhằm giúp cho các em học sinh có thể củng cố, hệ thống hóa, luyện
tập, kiểm tra lại các kiến thức được học trên lớp.
2. Hệ sinh thái:
Thế nào là quần thể sinh vật? Quần thể sinh vật có những đặc trưng cơ bản nào và
nó chịu tác động của môi trường ra sao? Từ quần thể sinh vật, hãy rút ra sự khác nhau giữa
quần thể người với các quần thể sinh vật khác?
Thế nào là một quần xã sinh vật? Những dấu hiệu điển hình của một quần xã?
Quan hệ giữa ngoại cảnh và quần xã?
Từ định nghĩa một quần xã sinh vật, hãy hình thành khái niệm thế nào là một hệ
sinh thái? Thế nào là một chuỗi thức ăn, một lưới thức ăn?
Để hiểu về các vấn đề có liên quan đến hệ sinh thái, các em đừng quên khám phá
những nguồn tài liệu sau nhé!
1.- Hệ sinh thái //Ôn luyện và kiểm tra Sinh học 9/Nguyễn Văn Khánh.-
TP.HCM.:Đại học quốc gia TP.HCM, 2007.-từ tr.74 đến tr.75
Số ĐKCB : 2398 -
Tài liệu này sẽ cung cấp cho các em những kiến thức sinh học 9 về hệ
sinh thái một cách hệ thống, với những nội dung bài học và bài tập củng cố
cơ bản về hệ sinh thái.
2.- Hệ sinh thái //Hướng dẫn học và ôn tập Sinh học 9/Ngô Văn Hưng,
Trần Văn Kiên.- Hà Nội.:Giáo dục, 2007.- từ tr.67 đến tr.70
Số ĐKCB : 1041 –
Cầm quyển sách này trên tay, các em sẽ khám phá đươc thế nào là hệ
sinh thái, thế nào quần xã sinh vật, quần thể người là như thế nào?. Những
điều thú vị về các vấn đề vừa nêu đều nằm gọn trong quyển sách này đấy
các em ạ!
3.- Hệ sinh thái //Học tốt Sinh học 9/Lại Thị Phương Ánh.-
TP.HCM.:Đại học quốc gia TP.HCM, 2005.-tr. 114, 116-126.
Số ĐKCB : 1041 -
Tài liệu này sẽ cung cấp cho các em những kiến thức cơ bản về hệ

sinh thái như: định nghĩa về quần thể sinh vật, quần xã sinh vật cũng như
những đặc trưng của quần thể sinh vật, quần xã sinh vật… cùng những bài
tập cơ bản nhằm giúp cho các em hiểu biết một cách hoàn thiện về nội dung
của chương II của chương trình sinh học 9.
- 3 -
Thư mục “Giúp học sinh lớp 9 học tốt Sinh học về vấn đề sinh vật và môi trường.
3. Con người, dân số và môi trường:
Tác động của con người tới môi trường qua các thời kì phát triển của xã hội như
thế nào?
Tác động đó làm suy thoái môi trường tự nhiên ra sao? Đồng thời, con người có vai
trò nhu thế nào trong việc bảo vệ và cải tạo môi trường tự nhiên?
Thế nào là ô nhiễm môi trường? Các tác nhân chủ yếu gây ô nhiễm cũng như các
biện pháp giúp hạn chế ô nhiễm môi trường?
Với những vấn đề đặt ra cần nghiên cứu ở trên, các em hãy tìm đọc những thông tin có
liên quan mà ban biên tập giới thiệu với các em nhé!
1.- Con người, dân số và môi trường//Ôn luyện và kiểm tra Sinh học
9/Nguyễn Văn Khánh.-TP.HCM.:Đại học quốc gia TP.HCM, 2007.-từ
tr.85 đến tr.86.
Số ĐKCB : 2398 -
Với nội dung này, tài liệu sẽ giúp các em hiểu rỏ hơn về những tác hại
của con người đối với môi trường, tình trạng ô nhiễm môi trường hiện nay
cũng như sẽ giới thiệu đến các em một số phương pháp hạn chế gây ô nhiễm
môi trường hiện nay.
2.- Con người, dân số và môi trường //Hướng dẫn học và ôn tập Sinh học
9/Ngô Văn Hưng, Trần Văn Kiên.- Hà Nội.:Giáo dục, 2007.- từ tr.76 đến
tr.78
Số ĐKCB : 1041 –
Đến với tài liệu này sẽ giúp cho các em hiểu rõ hơn về vấn đề Con
người, dân số và môi trường thông qua hình thức cấu trúc sơ đồ, nhằm giúp
cho các em có thể hình thành nhiều hình thức tiếp thu kiến thức, làm phong

phú thêm tư duy nhận thức của các em.
3.- Con người, dân số và môi trường //Học tốt Sinh học 9/Lại Thị Phương
Ánh.- TP.HCM.:Đại học quốc gia TP.HCM, 2005.- tr. 129 đến tr.135.
Số ĐKCB : 1041 -
Với phần này, các em sẽ được tài liệu thông tin cho các em những tác
động tích cực cũng như tiêu cực của con người đối với môi trường, các
nguyên nhân dẫn đền tình trạng ô nhiễm môi trường nghiêm trọng hiện nay.
II/ Các dạng bài tập.
A. Dạng thứ nhất: Tự luận:
1.- Bài tập 1,2,3 // Giải bài tập Sinh học 9 / Phan Thu Phương.-TP.HCM.:
Nxb Tổng hợp TP.HCM, 2007.- tr.64. Số ĐKCB : 2399-
Với các bài tập này đòi hỏi các em phải nắm được đặc điểm cơ bản của của
các nhóm nhân tố sinh thái để từ đó liên hệ thực tế. Qua đó, giúp cho các em có
thêm những hiểu biết về cuộc sống và môi trường xung quanh. Muốn làm được
các bài tập này các em hãy đến với Giải bài tập Sinh học 9 nhé.
- 4 -
Thư mục “Giúp học sinh lớp 9 học tốt Sinh học về vấn đề sinh vật và môi trường.
2.- Bài tập 5,6,7,8 // Kiến thức cơ bản Sinh học 9 / Võ Văn Chiến.- H.:
Nxb. Đại học sư phạm ,2006 .- tr.58 Số ĐKCB: 2393-
Các câu hỏi này các em cần phải hiểu được khái niệm về quần thể, biết
được các đặc trưng của quần thể và quần xã sinh vật? Thế nào là lưới
thức ăn cũng như những quan hệ sinh học giữa các sinh vật trong quần
xã? Từ đó các em liên hệ, rút ra kết luận thế nào là hệ sinh thái?...Để làm
được các bài tập này, các em hãy tìm đọc sách Kiến thức cơ bản Sinh học
9 nhé..
Kiến thức cơ bản Sinh học 9 nhằm giúp các em học sinh lớp 9 hòan
thiện và hệ thống hóa kiến thức về chương trình sách giáo khoa Sinh học 9.
Tài liệu đựơc biên sọan gồm 2 phần:
Phần I: Những câu hỏi tự luận và trắc nghiệm.
Phần II: Những dạng bài tập áp dụng cho từng chương.

3.- Bài tập 1,2,3 // Bài tập tự luận và trắc nghiệm Sinh học 9 / Lê Ngọc
Thư.-TP.HCM.: Nxb Tổng hợp TP.HCM, 2006 .- tr.119 + 121
Số ĐKCB: 2108-
Với các câu hỏi này, các em phải có kiến thức về Môi trường là gì, những
nhân tố gây ô nhiễm môi trường, đồng thời các em phải nhận thức được
tình trạng môi trường hiện nay cũng như ý thức được các biện pháp nhằm
góp phần bảo vệ môi trường,…Tất cả các câu hỏi điển hình như thế này
đều nằm trong quyển tài liệu này đấy.Cuốn sách này cung cấp đầy đủ
những kiến thức cơ bản trong sinh học 9, hướng dẫn phương pháp trả lời
câu hỏi và giải bài tập.
4.- Bài tập 1,2,3,4 // Ôn kiến thức luyện kĩ năng Sinh học 9 / Đỗ Thu
Hòa, Lê Hoàng Minh.-H.: Giáo dục, 2007 .- tr.134 đến 135.
Số ĐKCB: 2109-
Trên đây là những bài tập tự luận về sinh vật mà môi trường, để trả
lời được các câu hỏi này đòi hỏi các em phải có những kiến thức cơ bản
nhất định về chương I của Phẩn II chương trình sinh học 9.
Ôn kiến thức luyện kỉ năng Sinh học 9 được biên soạn gồm 2 phần:
Phần I: Lí thuyết và bài tập, gồm các bài tập được biên soạn theo
từng chương của sách giáo khoa. Với nhiều hình thức phong phú giúp cho các em hệ
thống hóa kiến thức một cách sinh động như: tóm tắt kiến thức cơ bản, bài tập, để kiểm
tra, trò chơi ô chữ.
Phần II: đáp án .
B. Dạng thứ hai : Trắc nghiệm:
1.- Bài tập 1,2,3,4,5 //Thực hành Sinh học 9 / Lê Ngọc
Lập; Nguyễn Lan Anh, Nguyễn Thùy Linh….-H.: Giáo
dục, 2008.- tr.100 +101
Số ĐKCB : 1051-
Để có thể trả lời nhanh các câu hỏi trắc nghiệm này đòi hỏi các em
phải nắm vững kiến thức cơ bản về môi trường và các nhân tố sinh thái?
Tài liệu này sẽ rèn cho các em kỹ năng trả lời những kiến thức trọng tâm

của bài học, qua đó giúp các em hệ thống hóa kiến thức một cách khái quát.Giúp các em
- 5 -