Một số vấn đề nhằm hoàn thiện chính sách tiền lương ở công ty Xây lắp số 3 Quảng Ninh

LÅÌI NỌI ÂÁƯU
Trong nãưn kinh tãú thë trỉåìng hiãûn nay, hoảt âäng
ca cạc doanh nghiãûp ln chëu tạc âäüng tỉì
nhiãưu hỉåïng, tỉì nhỉỵng tạc âäüng bãn ngoi cho
âãún nhỉỵng tạc âäüng bãn trong ca doanh nghiãûp.
Doanh nghiãûp phi tỉû thán váûn âäüng âãø khàóng
âënh sỉû täưn tải v phạt triãøn ca mçnh.
Mäüt trong nhỉỵng tạc âäüng bãn trong ca
doanh nghiãûp phi kãø âãún chênh sạch tiãưn lỉång.
Nọ l âäüng lỉûc thục âáøy kêch thêch con ngỉåìi
lm viãûc hàng hại, nhỉng cng chênh nọ lải l
mäüt trong nhỉỵng ngun nhán gáy trç trãû, báút mn
hồûc tỉì b doanh nghiãûp. Nhỉỵng tạc âäüng têch
cỉûc cng nhỉ tiãu cỉûc âãưu ty ûthüc vo trçnh
âäü v nàng lỉûc ca cạc cáúp qun trë. Chênh vç
l âọ m báút k mäüt doanh nghiãûp no mún
täưn tải v phạt triãøn, âi hi phi cọ mäüt
chênh sạch lỉång håüp l, r rng v cäng minh.
Hay nọi mäüt cạch khạc viãûc hon thiãûn chênh
sạch lỉång trong doanh nghiãûp l cäng viãûc cáưn
thiãút v bäø êch.
Nháûn thỉïc âỉåüc táưm quan trng ca chênh
sạch lỉång em â âi sáu nghiãn cỉïu âãư ti: MÄÜT
SÄÚ GII PHẠP NHÀỊM HON THIÃÛN CHÊNH SẠCH TIÃƯN LỈÅNG
TẢI CÄNG TY XÁY LÀÕP SÄÚ 3 QUNG NAM.
Âãư ti gäưm ba pháưn :
Pháưn I : Cå såí l lûn.
Pháưn II : Phán têch tçnh hçnh kinh doanh
v thỉûc trảng cäng tạc qan
trë tiãưn lỉång tải Cäng ty Xáy Làõp
Säú 3 Qung Nam .

Pháưn III : Mäüt säú gii phạp nhàòm
hon thiãûn chênh sạch tiãưn lỉång
tải Cäng ty Xáy Làõp Säú 3
Qung Nam .
Trong quạ trçnh thỉûc táûp, em â nháûn
âỉåüc sỉû giụp âåỵ ca Cäng ty, em xin chán thnh
by t lng cm ån Ban giạm âäúc, cạc phng
1
ban v âàûc biãût l sỉû giụp âåỵ ca cạc anh
chë trong phng täø chỉïc hnh chênh.
Em xin chán thnh cm ån sỉû hỉåïng dáùn
nhiãût tçnh ca tháưy giạo Lã Thãú Giåïi â giụp
em hon thnh chun âãư ny.
PHÁƯN I
CÅ SÅÍ L LÛN
I.CẠC KHẠI NIÃÛM CÅ BN VÃƯ TIÃƯN LỈÅNG V HÃÛ
THÄÚNG TIÃƯN LỈÅNG TRONG DOANH NGHIÃÛP.
1.Khại niãûm vãư tiãưn lỉång :
Trong thỉûc tãú, khại niãûm v cå cáúu tiãưn
lỉång ráút âa dảng åí cạc nỉåïc trãn thãú giåïi.
Tiãưn lỉång cọ thãø cọ nhiãưu tãn gi khạc nhau
nhỉ th lao lao âäüng, thu nháûp lao âäüng, v.v...
Theo täø chỉïc lao âäüng qúc tãú (ILO), “ tiãưn
lỉång l sỉû tr cäng hồûc thu nháûp , báút lûn
tãn gi hay cạch tênh thãú no, m cọ thãø biãøu
hiãûn bàòng tiãưn v âỉåüc áún âënh bàòng sỉû tha
thûn giỉỵa ngỉåìi sỉí dủng lao âäüng v ngỉåìi
lao âäüng, hồûc bàòng phạp lût, phạp quy qúc
gia, do ngỉåìi sỉí dủng lao âäüng phi tr cho
ngỉåìi lao âäüng theo mäüt håüp âäưng lao âäüng âỉåüc

viãút ra hồûc bàòng miãûng, cho mäüt cäng viãûc â
thỉûc hiãûn hay s phi thỉûc hiãûn, hồûc cho
nhỉỵng dëch vủ â lm hay s phi lm”
ÅÍ Viãût Nam, hiãûn nay cọ sỉû phán biãût cạc
úu täú trong täøng thu nháûp ca ngỉåìi lao âäüng
tỉì cäng viãûc: Tiãưn lỉång, phủ cáúp, tiãưn thỉåíng
v phục låüi. Theo quan âiãøm ca ci cạch tiãưn
lỉång nàm 1993, “tiãưn lỉång l giạ c sỉïc lao
âäüng, âỉåüc hçnh thnh qua tha thûn giỉỵa
ngỉåìi sỉí dủng lao âäüng v ngỉåìi lao âäüng ph
håüp våïi quan hãû cung cáưu sỉïc lao âäüng trong
nãưn kinh tãú thë trỉåìng”
Hiãøu mäüt cạch thỉûc tãú nháút thç tiãưn lỉång
l khon tiãưn doanh nghiãûp tr cho ngỉåìi lao
2
õọỹng cn cổù vaỡo sọỳ lổồỹng, chỏỳt lổồỹng lao õọỹng
maỡ mọựi ngổồỡi õaợ õoùng goùp cho doanh nghióỷp vaỡ
phuỡ hồỹp vồùi qui õởnh cuớa phaùp luỏỷt Nhaỡ nổồùc.
Thổỷc chỏỳt laỡ khoaớn tióửn thuỡ lao traớ cho ngổồỡi
lao õọỹng theo kóỳt quaớ hoaỷt õọỹng cuớa hoỹ nhũm
taùi saớn xuỏỳt sổùc lao õọỹng cho ngổồỡi lao õọỹng
trang traới caùc chi phờ khaùc cho baớn thỏn vaỡ mọỹt
phỏửn cho gia õỗnh hoỹ. Tióửn lổồng laỡ khoaớn thu
nhỏỷp chuớ yóỳu cuớa ngổồỡi lao õọỹng. Vióỷc tng
cổồỡng cọng taùc quaớn lyù tióửn lổồng laỡ vỏỳn õóử
quan troỹng õóứ nỏng cao hióỷu quaớ saớn xuỏỳt.
2.Caùc quan õióứm khaùc nhau vóử tióửn lổồng
a/Chuớ nghộa xaợ họỹi:
Tióửn lổồng laỡ mọỹt phỏửn thu nhỏỷp quọỳc dỏn,
õổồỹc bióứu hióỷn dổồùi hỗnh thaùi tióửn tóỷ, do Nhaỡ

nổồùc phỏn phọỳi coù kóỳ hoaỷch cho ngổồi lao õọỹng
phuỡ hồỹp vồùi sọỳ lổồỹng, chỏỳt lổồỹng lao õọỹng
cuớa mọựi ngổồỡi õaợ cọỳng hióỳn cho xaợ họỹi
Baớn chỏỳt :
- Tióửn lổồng khọng phaới laỡ giaù caớ sổùc lao
õọỹng.
- Tióửn lổồng õổồỹc xem laỡ kóỳt quaớ chổù
khọng phaới laỡ chi phờ.
- Tióửn lổồng laỡ mọỹt khaùi nióỷm thuọỹc
phaỷm truỡ phỏn phọỳi trón cồ sồớ sọỳ lổồỹng,
chỏỳt lổồỹng lao õọỹng.
b.Theo quan õióứm kinh tóỳ thở trổồỡng
Tióửn lổồng laỡ bióứu hióỷn bũng tióửn cuớa giaù
trở sổùc lao õọỹng, laỡ giaù caớ sổùc lao õọỹng, maỡ
ngổồỡi sổớ duỷng lao õọỹng traớ cho ngổồỡi lao õọỹng.
Giaù naỡy õổồỹc hỗnh thaỡnh thọng qua quan hóỷ cung
cỏửu sổùc lao õọỹng trón thở trổồỡng lao õọỹng vaỡ
thọng qua phaùp luỏỷt kióứm soaùt.
Baớn chỏỳt :
-Tióửn lổồng laỡ giaù caớ haỡng hoùa sổùc lao õọỹng
-Tióửn lổồng laỡ phaỷm truỡ chi phờ chổù khọng
phaới laỡ kóỳt quaớ
3
-Tióửn lổồng õổồỹc hỗnh thaỡnh thọng qua quan hóỷ
cung cỏửu sổùc lao õọỹng trón thở trổồỡng
3.Caùc khaùi nióỷm lión quan õóỳn tióửn lổồng
a/Tióửn cọng:
Laỡ bióứu hióỷn khaùc cuớa tióửn lổồng, õoù laỡ sọỳ
tióửn õổồỹc thoớa thuỏỷn trong caùc hồỹp õọửng mua
baùn sổùc lao õọỹng giổợa ngổồỡi sổớ duỷng lao õọỹng

vaỡ ngổồỡi lao õọỹng Trong nhióửu trổồỡng hồỹp tióửn
cọng coỡn õổồỹc bióứu hióỷn ồớ sọỳ tióửn traớ cho
mọỹt õồn vở thồỡi gian lao õọỹng vaỡ traớ cho mọỹt
khọỳi lổồỹng cọng vióỷc thổỷc hióỷn õổồỹc.
b/Tióửn lổồng danh nghộa vaỡ tióửn lổồng thổỷc tóỳ
Tióửn lổồng traớ cho ngổồỡi lao õọỹng dổồùi hỗnh
thổùc tióửn tóỷ laỡ tióửn lổồng danh nghộa. Cuỡng
mọỹt sọỳ tióửn nhổ nhau seợ mua õổồỹc khọỳi lổồỹng
haỡng hoùa dởch vuỷ khaùc nhau ồớ caùc vuỡng khaùc
nhau hoỷc trong cuỡng mọỹt vuỡng nhổng ồớ caùc thồỡi
õióứm khaùc nhau, vỗ giaù caớ haỡng hoùa vaỡ dởch vuỷ
thay õọứi. Do õoù khaùi nióỷm tióửn lổồng thổỷc tóỳ
õổồỹc sổớ duỷng õóứ xaùc õởnh sọỳ lổồỹng haỡng hoùa
tióu duỡng vaỡ dởch vuỷ maỡ ngổồỡi lao õọỹng coù
õổồỹc thọng qua tióửn lổồng danh nghộa. Tióửn lổồng
thổỷc tóỳ phuỷ thuọỹc vaỡo hai yóỳu tọỳ cồ baớn:
Sọỳ lổồỹng tióửn lổồng danh nghộa.
Chố sọỳ giaù caớ haỡng hoùa vaỡ dởch vuỷ.
Mọỳi lión hóỷ giổợa tióửn lổồng danh nghộa vaỡ tióửn
lổồng thổỷc tóỳ õổồỹc thóứ hióỷn qua cọng thổùc sau:

Trong õoù : Wr : Tióửn lổồng thổỷc tóỳ
Wm : Tióửn lổồng danh nghộa
Cpi : Chố sọỳ giaù caớ tióu
duỡng haỡng hoùa vaỡ dởch vuỷ.
Muọỳn cho thu nhỏỷp cuớa ngổồỡi lao õọỹng tng
lón thỗ chố sọỳ tióửn lổồng danh nghộa phaới tng
nhanh hồn chố sọỳ haỡng hoùa tióu duỡng vaỡ dởch vuỷ.
4

Wm
Wr =

c/Tióửn lổồng tọỳi thióứu:
Mổùc lổồng tọỳi thióứu laỡ mọỹt chóỳ õởnh quan
troỹng bỏỷc nhỏỳt cuớa phaùp luỏỷt lao õọỹng nhũm
baớo vóỷ quyóửn vaỡ lồỹi ờch cuớa ngổồỡi lao õọỹng,
nhỏỳt laỡ trong nóửn kinh tóỳ thở trổồỡng vaỡ trong
õióửu kióỷn sổùc lao õọỹng cung lồùn hồn cỏửu.Theo
tọứ chổùc lao õọỹng quọỳc tóỳ (ILO), nhổợng yóỳu tọỳ
cỏửn thióỳt õóứ xaùc õởnh mổùc lổồng tọỳi thióứu
phaới bao gọửm nhổợng nhu cỏửu cuớa ngổồỡi lao õọỹng
vaỡ gia õỗnh hoỹ, coù chuù yù tồùi caùc mổùc lổồng
trong nổồùc, giaù sinh hoaỷt,caùc khoaớn trồỹ cỏỳp an
toaỡn xaợ họỹi vaỡ mổùc sọỳng so saùnh cuớa caùc
nhoùm xaợ họỹi khaùc, nhổợng nhỏn tọỳ kinh tóỳ, kóứ
caớ nhổợng õoỡi hoới cuớa phaùt trióứn kinh tóỳ, nng
suỏỳt lao õọỹng vaỡ mọỳi quan tỏm trong vióỷc õaỷt
tồùi vaỡ duy trỗ mọỹt mổùc sổớ duỷng lao õọỹng cao.
Vióỷt Nam,tióửn lổồng tọỳi thióứu laỡ mổùc lổồng
tọỳi thióứu õổồỹc ỏỳn õởnh theo giaù caớ sinh hoaỷt
õaớm baớo cho ngổồỡi lao õọỹng, laỡm cọng vióỷc õồn
giaớn nhỏỳt trong õióửu kióỷn lao õọỹng bỗnh thổồỡng,
buỡ õừp sổùc lao õọỹng giaớn õồn nhỏỳt vaỡ mọỹt
phỏửn tờch luợy taùi saớn xuỏỳt sổùc lao õọỹng vaỡ
õổồỹc duỡng laỡm cn cổù õóứ tờnh caùc mổùc lổồng cho
caùc loaỷi lao õọỹng.
d/Tióửn lổồng kinh tóỳ
Tióửn lổồng kinh tóỳ laỡ sọỳ tióửn maỡ doanh
nghióỷp phaới traớ thóm cho ngổồỡi cung cỏỳp sổùc lao

õọỹng, ngoaỡi mổùc lổồng tọỳi thióứu, õóứ coù thóứ
thuó mọỹt sọỳ lổồỹng lao õọỹng theo õuùng yóu cỏửu
cuớa doanh nghióỷp.
e/Thu nhỏỷp :
Thu nhỏỷp cuớa ngổồỡi lao õọỹng tổỡ vióỷc laỡm bao
gọửm caùc khoaớn: tióửn lổồng cồ baớn, tióửn thổồớng,
caùc khoaớn phuỷ cỏỳp vaỡ caùc loaỷi phuùc lồỹi. Mọựi
yóỳu tọỳ coù caùch tờnh rióng vaỡ coù yù nghộa khaùc
nhau õọỳi vồùi vióỷc kờch thờch õọỹng vión ngổồỡi lao
õọỹnghng haùi, tờch cổỷc, saùng taỷo trong cọng
vióỷc vaỡ trung thaỡnh vồùi doanh nghióỷp.
mọỹt sọỳ doanh nghióỷp ngổồỡi lao õọỹng sọỳng
chuớ yóỳu khọng phaới bũng tióửn lổồng maỡ bũng
caùc khoaớn thu nhỏỷp khaùc tổỡ trong doanh nghióỷp
5
hay ngoi doanh nghiãûp. Cọ nhỉỵng trỉåìng håüp thu
nháûp ngoi doanh nghiãûp låïn hån trong doanh
nghiãûp, lm cho ngỉåìi lao âäüng êt quan tám hån
cäng viãûc åí trong doanh nghiãûp m theo âøi
nhỉỵng cäng viãûc åí ngoi doanh nghiãûp, lm cho
hiãûu qu cäng viãûc trong doanh nghiãûp gim
xúng, âọ l chênh sạch báút håüp l, mỉïc lỉång
chênh thỉïc khäng â trang tri cüc säúng ca
bn thán v gia âçnh h. Âãø khàõc phủc tçnh
trảng ny âi hi cạc nh qun trë phi cọ
chênh sạch tiãưn lỉång håüp l, âm bo cüc
säúng sinh hoảt ca ngỉåìi lao âäüng, Nhàòm náng
cao nàng sút lao âäüng.
4.Tiãưn lỉång trong nãưn kinh tãú thë trỉåìng :
Trong nãưn kinh tãú thë trỉåìng tiãưn lỉång l

biãøu hiãûn bàòng tiãưn giạ trë sỉïc lao âäüng, giạ
c sỉïc lao âäüng. Cng nhỉ cạc thë trỉåìng khạc,
thë trỉåìng sỉïc lao âäüng hoảt âäüng theo quy lût
cung cáưu. Mi cäng dán cọ quưn th mỉåïn, sỉí
dủng sỉïc lao âäüng v tr cäng ph håüp våïi
giạ trë sỉïc lao âäüng theo âụng phạp lût Nh
nỉåïc.
Do tiãưn lỉång váûn âäüng theo quy lût cung cáưu
nãn nọ nh hỉåíng âãún nãưn kinh tãú, biãøu hiãûn
åí chäù khi cung lao âäüng låïn hån cáưu lao âäüng
thç tiãưn lỉång s tháúp, khi âọ ngỉåìi lao âäüng
khäng mún bạn sỉïc lao âäüng dáùn âãún x häüi
thỉìa lao âäüng do âọ khäng táûn dủng hãút tiãưm
nàng lao âäüng cho nãưn kinh tãú dáùn âãún tçnh
trảng tháút nghiãûp gia tàng. Ngỉåüc lải khi cung
lao âäüng nh hån cáưu lao âäüng, tiãưn lỉång s
tàng, khiãún cho chi phê sn xút tàng, lm gim
kh nàng sn xút, do cáưu tiãu dng gim, dáùn
âãún tháút nghiãûp gim.
Cỉï nhỉ váûy xẹt trãn gọc âäü vé mä sỉû lng phê
ngưn lỉûc nhán cäng cho x häüi. Màût khạc tçnh
trảng tháút nghiãûp s gáy ra nhiãưu tãû nản x
häüi.
Vç váûy cáưn phi cọ chênh sạch tiãưn lỉång håüp
l v äøn âënh âãø qun l chàût ch ngưn lao
âäüng trong nãưn kinh tãú thë trỉåìng v tảo cäng
àn viãûc lm cho ngỉåìi lao âäüng nhàòm gim båït
t lãû tháút nghiãûp cho x häüi.
6
5.Vai tr quan trng ca tiãưn lỉång trong doanh

nghiãûp.
Trong quạ trçnh hoảt âäüng sn xút ca doanh
nghiãûp, tiãưn lỉång âọng mäüt vai tr ráút quan
trng, chênh sạch tiãưn lỉång nọ tạc dủng ráút
låïn âãún quạ trçnh hoảt âäüng sn xút ca
doanh nghiãûp, âãún chênh sạch tiãưn lỉång ca
ngỉåìi lao âäüng v ngỉåìi sỉí dủng lao
âäüng,chụng tạc âäüng âãún chênh sạch vé mä ca
nãưn kinh tãú.
a.Vai tr tiãưn lỉång âäúi våïi sỉí dủng lao
âäüng.
Tiãưn lỉång cao s lm cho ngỉåìi sỉí dủng lao
âäüng hản chãú viãûc sỉí dủng lao âäüng, vç tiãưn
lỉång cao dáùn âãún chi phê sn xút cao. Nãúu sỉí
dủng nhiãưu lao âäüng s lm giạ thnh sn
pháøm cao, låüi nhûn s gim, lm gim kh
nàng cảnh tranh ca sn pháøm trãn thë trỉåìng.Vç
váûy, khi tiãưn lỉång cao, ngỉåìi sỉí dủng lao âäüng
cọ xu hỉåïng hiãûn âải họa mạy mọc thiãút bë nhỉ
thay thãú båït ngỉåìi lao âäüng. Ngỉåüc lải lỉång
tháúp ngỉåìi sỉí dủng lao âäüng s gim âáưu tỉ
mạy mọc thiãút bë m sỉí dủng nhiãưu lao âäüng
hån.
Tiãưn lỉång cao s thu hụt âỉåüc nhiãưu ngỉåìi
lao âäüng vãư phêa doanh nghiãûp v giỉỵ âỉåüc lao
âäüng hiãûn tải gàõn bọ láu di våïi doanh nghiãûp
hån. Vç âäúi våïi ngỉåìi lao âäüng tiãưn lỉång l
ngưn thu nháûp chênh âãø trang tri cho bn thán
v gia âçnh h. Ngỉåüc lải khi tiãưn lỉång tháúp
khäng âạp ỉïng nhu cáưu ca ngỉåìi lao âäüng thç

h cọ xu hỉåïng tçm kiãúm nåi khạc cọ tiãưn lỉång
cao hån, dáùn âãún t lãû råìi b doanh nghiãûp
ngy mäüt nhiãưu hån.
Tiãưn lỉång nh hỉåíng âãún thu nháûp ca doanh
nghiãûp. Nãúu sn pháøm biãn ca lao âäüng låïn hån
tiãưn lỉång thỉûc tãú thç s tuøn thãm lao
âäüng.Vç khon låüi nhûn biãn cho mäüt cäng nhán
thãm nỉỵa mang lải låïn hån chi phê biãn. Nãúu sn
pháøm biãn ca ngỉåìi lao âäüng nh hån tiãưn lỉång
thỉûc tãú thç cạc doanh nghiãûp s gim mỉïc th
hồûc tuøn thãm cäng nhán. Do âọ âãø täúi âa họa
låüi nhûn bàòng cạch tàng säú lỉåüng cäng nhán cho
7
õóỳn õióứm maỡ taỷi õoù saớn phỏứm bión cuớa ngổồỡi
lao õọỹng bũng tióửn lổồng thổỷc tóỳ.
b/Vai troỡ cuớa tióửn lổồng õọỳi vồùi ngổồỡi lao
õọỹng.
ọỳi vồùi ngổồỡi lao õọỹng tióửn lổồng õoùng vai
troỡ quyóỳt õởnh vióỷc ọứn õởnh vaỡ phaùt trióứn kinh
tóỳ gia õỗnh, baớo õaớm cuọỹc sọỳng gia õỗnh hoỹ,
vaỷy nóỳu doanh nghióỷp coù chờnh saùch tióửn lổồng
phuỡ hồỹp seợ kờch thờch nguọửn lao õọỹng hng haùi
laỡm vióỷc taỷo ra nng suỏỳt lao õọỹng cao, chỏỳt
lổồỹng saớn phỏứm tọỳt vaỡ taỷo uy tờn cho doanh
nghióỷp trón thở trổồỡng.
Tióửn lổồng giuùp cho ngổồỡi lao õọỹng thoớa maợn
caùc nhu cỏửu trong cuọỹc sọỳng vaỡ gia õỗnh
hoỹ,tióửn lổồng laỡ cồ sồớ taùi saớn xuỏỳt sổùc lao
õọỹng, kờch thờch tinh thỏửn saùng taỷo vaỡ traùch
nhióỷm õọỳi vồùi cọng vióỷc, õọửng thồỡi nỏng cao

trỗnh õọỹ chuyón mọn nghióỷp vuỷ trong quaù trỗnh
laỡm vióỷc cuớa ngổồỡi lao õọỹng.
Tióửn lổồng giổợ vai troỡ õỷc bióỷt quan troỹng
trong chờnh saùch khuyóỳn khờch vỏỷt chỏỳt vaỡ tinh
thỏửn õọỳi vồùi ngổồỡi lao õọỹng, ồớ mọỹt mổùc õọỹ
nhỏỳt õởnh tióửn lổồng laỡ mọỹt bũng chổùng roợ
raỡng thóứ hióỷn giaù trở õởa vở, uy tờn cuớa ngổồỡi
lao õọỹngõọỳi vồùi gia õỗnh baỷn beỡ, doanh nghióỷp
vaỡ trong xaợ họỹi.
c/Vai troỡ tióửn lổồng õọỳi vồùi nóửn kinh tóỳ.
Tióửn lổồng coù vai troỡ rỏỳt quan troỹng õọỳi vồùi
Chờnh phuớ trong vióỷc õióửu haỡnh nóửn kinh tóỳ. Vai
troỡ ỏỳy õổồỹc thóứ hióỷn nhổ sau :
-Nhaỡ nổồùc sổớ duỷng chờnh saùch tióửn lổồng õóứ
õióửu tióỳt nóửn kinh tóỳ. Dổỷa vaỡo sổỷ thay õọứi
vaỡ sổỷ taùc õọỹng cuớa chờnh saùch tióửn lổồng vaỡo
sổỷ bióỳn õọỹng cuớa cung cỏửu lao õọỹng trón thở
trổồỡng lao õọỹng. ọỳi vồùi nhổợng ngaỡnh kinh tóỳ
muợi nhoỹn maỡ Chờnh phuớ õỷc bióỷt quan tỏm vaỡ
khuyóỳn khờch phaùt trióứn thỗ Chờnh phuớ seợ qui
õởnh mổùc lổồng vaỡ chóỳ õọỹ ổu õaợi õóứ thu huùt
ngổồỡi lao õọỹng vaỡo caùc doanh nghióỷp. Nhũm phaùt
trióứn nóửn kinh tóỳ, taỷo vióỷc laỡm cho ngổồỡi lao
õọỹng vaỡ giaớm bồùt tyớ lóỷ thỏỳt nghióỷp.
8
Âäúi våïi nhỉỵng ngnh m Nh nỉåïc hản chãú
phạt triãøn Chênh ph s ban hnh chênh sạch
tiãưn lỉång nhàòm hản chãú viãûc thu hụt lao âäüng
vo nhỉỵng ngnh nghãư ny.
-Chênh sạch vé mä ca Nh nỉåïc nhỉ : ÄØn âënh

giạ c nhàòm tàng tiãưn lỉång thỉûc tãú hồûc
tiãưn lỉång danh nghéa, gọp pháưn tàng thu nháûp cho
ngỉåìi lao âäüng, âm bo âåìi säúng bn thán v
gia âçnh h.
Váûy vai tr ca chênh sạch tiãưn lỉång âäúi
våïi nãưn kinh tãú, ngỉåìi lao v ngỉåìi sỉí dủng
lao âäüng âãưu giỉỵ mäüt vai tr hãút sỉïc quan
trng.
Chênh sạch tiãưn lỉång håüp l l mäüt trong
nhỉỵng úu täú quút âënh sỉû thnh cäng v phạt
triãøn ca doanh nghiãûp l mäüt trong nhỉỵng âäüng
cå kêch thêch ngỉåìi lao âäüng phạt huy hãút kh
nàng sạng tảo ca mçnh âãø gọp pháưn phạt triãøn
doanh nghiãûp v nãưn kinh tãú ca âáút nỉåïc.
II. CẠC HÇNH THỈÏC TR LỈÅNG CÅ BN ÂỈÅÜC ẠP
DỦNG TRONG NÃƯN KINH TÃÚ.
A. Tr lỉång cho bäü pháûn trỉûc tiãúp
1.Tr lỉång theo thåìi gian hay theo giåì.
Tr lỉång theo thåìi gian l tr lỉång theo
thỉûc tãú thåìi gian lao âäüng ca cạc cạ nhán.
Cạch tênh L
j
= T
j
x Â
j
Trong âọ :L
j
l tiãưn lỉång ca cäng nhán j
trong mäüt khon thåìi gian no âọ.

T
j
l thåìi gian lm viãûc thỉûc tãú ca cäng
nhán j tênh theo giåì.
Âj âån giạ tiãưn lỉång cho 1 giåì cäng m cäng
nhán j âang lm
Âån giạ tiãưn lỉång âỉåüc tênh nhỉ sau :
Trong âọ :Mj l mỉïc lỉång cäüng viãûc j
9
Mj
Mj
Dj =
=
G laỡ tọứng quyợ thồỡi gian trong kyỡ
(thổồỡng õổồỹc tờnh theo tổỡng thaùng laỡm vióỷc laỡ
208 giồỡ )
Phổồng phaùp naỡy thổồỡng õổồỹc aùp duỷng õọỳi
vồùi nhổợng doanh nghióỷp maỡ cọng vióỷc õổồỹc thổỷc
hióỷn bũng dỏy chuyóửn tổỷ õọỹng vồùi vỏỷn tọỳc ọứn
õởnh, khi coi chỏỳt lổồỹng saớn phỏứm laỡ haỡng õỏửu,
saớn xuỏỳt mang tờnh chỏỳt taỷm thồỡi thổồỡng xuyón
thay õọứi.
2.Traớ lổồng saớn phỏứm :
Traớ lổồng saớn phỏứm laỡ hỗnh thổùc traớ lổồng
theo kóỳt quaớ saớn phỏứm cuọỳi cuỡng.
-ặu õióứm :
Hỗnh thổùc naỡy kờch thờch ngổồỡi lao õọỹng
hng haùi, tờch cổỷc laỡm vióỷc vồùi chỏỳt lổồỹng
tọỳt, nng suỏỳt cao.
-Nhổồỹc :

Ngổồỡi lao õọỹng gỷp nhióửu ruới ro vaỡ
thióỷt thoỡi
Khọng cọng bũng cho ngổồỡi lao õọỹng khi
vióỷc laỡm cuớa ngổồỡi naỡy gỏy aớnh hổồớng õóỳn
vióỷc laỡm cuớa ngổồỡi khaùc.
Gỏy aùch từc trong dỏy chuyóửn saớn xuỏỳt,
bồới vỗ chaỷy theo saớn phỏứm nón coù ngổồỡi laỡm
nhanh, ngổồỡi laỡm chỏỷm.
Hỗnh thổùc naỡy chố aùp duỷng õọỳi vồùi caùc
saớn phỏứm õo lổồỡng õổồỹc.
* Caùc hỗnh thổùc traớ lổồng theo saớn phỏứm :
2.1.Traớ lổồng theo tổỡng saớn phỏứm.
Traớ lổồng theo tổỡng saớn phỏứm laỡ hỗnh thổùc
traớ lổồng trổỷc tióỳp cho caù nhỏn trón cồ sồớ sọỳ
lổồỹng saớn phỏứm maỡ caù nhỏn j laỡm õổồỹc trong
kyỡ.
L
j
= S
j
x
s
10
Trong õoù : L
j
laỡ lổồng cuớa cọng nhỏn j trong
khoaớng thồỡi gian naỡo õoù (tuỏửn, thaùng)
S
j
laỡ sọỳ lổồỹng saớn phỏứm maỡ j laỡm õổồỹc

trong khoaớng thồỡi gian naỡo õoù.

s
laỡ õồn giaù lổồng cho mọỹt saớn phỏứm.
-ióửu kióỷn aùp duỷng : Nng suỏỳt bỗnh quỏn ờt
bióỳn õọỹng, õọỳi tổồỹng saớn xuỏỳt ờt giaùn õoaỷn,
ngổng tróỷ.
2.2.Traớ lổồng vồùi mổùc thổồớng 100%
Traớ lổồng vồùi mổùc thổồớng 100% laỡ hỗnh thổùc
traớ lổồng bũng caùch ọứn õởnh sọỳ lổồỹng saớn phỏứm
theo thồỡi gian vaỡ tióửn lổồng õổồỹc tờnh theo õồn
giaù tióửn lổồng bỗnh quỏn cuớa mọỹt õồn vở thồỡi
gian.
L
j
= G
j
x
t
Trong õoù : Lj laỡ mổùc lổồng cuớa cọng nhỏn j
trong khoaớng thồỡi gian naỡo õoù.
Gj laỡ sọỳ õồn vở thồỡi gian qui õọứi cuớa
cọng nhỏn j
t laỡ õồn giaù lổồng cho mọỹt õồn vở thồỡi
gian

Trong õoù : Sj laỡ tọứng sọỳ saớn phỏứm
cọngnhỏn j laỡm õổồỹc
d õởnh mổùc saớn phỏứm/ õồn vở
thồỡi gian

Mbq mổùc lổồng bỗnh quỏn cuớa
cọng ty
11
Mbq Mổùc lổồng
bỗnh quỏn cuớa cọng ty
s = =
Sbq Mổùc saớn

Sj
Gj =


Mbq
t =
Sọỳ giồỡ
2.3.Traớ lổồng theo giồỡ tióu chuỏứn
Hỗnh thổùc naỡy cuợng tổồng tổỷ nhổ hỗnh thổùc
traớ lổồng thổồớng 100% nhổng caùch tờnh khaùc nhau
ồớ khồới õióứm xuỏỳt phaùt thổồớng. Theo hỗnh thổùc
naỡy seợ qui õởnh thỏỳp hồn 100%, nghộa laỡ coù thóứ
khi cọng nhỏn chổa õaỷt õổồỹc õởnh mổùc õaợ õổồỹc
thổồớng.
2.4.Traớ lổồng chia tyớ lóỷ tióửn thổồớng :
Hỗnh thổùc naỡy giọỳng hỗnh thổùc traớ lổồng
trổồùc õoù laỡ traớ lổồng theo õởnh mổùc saớn phỏứm
trón õồn vở thồỡi gian vaỡ tióửn lổồng cuợng õổồỹc
tờnh trón cồ sồớ õồn giaù lổồng thồỡi gian nhổng
khaùc, õoù laỡ phỏửn saớn phỏứm vổồỹt thồỡi gian chố
õổồỹc traớ cho cọng nhỏn theo mọỹt tyớ lóỷ naỡo õoù
maỡ thọi.

ióửu kióỷn aùp duỷng :
+Nhổng trổồỡng hồỹp õởnh mổùc lao õọỹng khọng
chờnh xaùc.
+ Vióỷt Nam nón vỏỷn duỷng hỗnh thổùc naỡy.
2.5.Traớ lổồng cồ baớn cọỹng vồùi tióửn thổồớng :
Hỗnh thổùc naỡy traớ lổồng trón cồ sồớ õởnh mổùc
lao õọỹng cao hồn thổồỡng lóỷ, vaỡ õồn giaù tióửn
lổồng theo thồỡi gian cuợng cao hồn nón õoỡi hoới
cọng nhỏn phaới thỏỷt cọỳ gừng.
+Cọng nhỏn õaỷt dổồùi õởnh mổùc chố õổồỹc tờnh
theo õồn giaù thổồỡng.
+Cọng nhỏn õaỷt trón mổùc seợ õổồỹc tờnh theo
õồn giaù cọỹng vồùi tyớ lóỷ tióửn thổồớng cho toaỡn
bọỹ thồỡi gian qui õọứi.
Vờ duỷ : Cọng ty õởnh mổùc cho cọng nhỏn 40/8
giồỡ tióửn lổồng õổồỹc tờnh laỡ :
Giaớ sổớ õồn giaù laỡ : 1.200õ/ giồỡ vaỡ tyớ lóỷ
thổồớng nóỳu vổồỹt laỡ 25%.
Thổỷc tóỳ thổỷc hióỷn õổồỹc 45 saớn phỏứm / 8
giồỡ
12
40sp
s =
= 5 (SP)
8 giồỡ
Khi âọ mỉïc lỉång ca cäng nhán j l
Lj = 9 giåì x 1.200 â x 125% =
13.500 âäưng
-Nãúu chè âảt 35% sn pháøm khi âọ mỉïc lỉång
s nhỉ sau :

Khi âọ Lj = 7 giåì x 1.200 â = 8.400 âäưng
Âiãưu kiãûn ạp dủng : Khi âiãưu kiãûn sn
xút cọ chi phê cäú âënh cao v gáúp rụt thç hçnh
thỉïc ny cọ tạc dủng khuún khêch cäng nhán
tàng sn lỉåüng ráút nhanh.
2.6 Tr lỉång sn pháøm theo nhọm :
Tr lỉång theo nhọm thỉåìng ạp dủng âäúi våïi
nhỉỵng cäng viãûc cọ tênh cháút täøng håüp, gäưm
nhiãưu kháu liãn kãút, nãúu chia thnh cạc chi
tiãút,bäü pháûn s khäng cọ låüi cho viãûc bo
âm cháút lỉåüng thỉûc hiãûn. Ton bäü khäúi lỉåüng
cäng viãûc s âỉåüc giao khoạn cho nhọm hồûc âäüi
nhán viãn thỉûc hiãûn. Tiãưn lỉång s âỉåüc tr cho
nhọm, âäüi dỉûa vo kãút qu cúi cng ca c
nhọm, âäüi. Hçnh thỉïc ny kêch thêch táút c nhán
viãn quan tám âãún kãút qu sn pháøm cúi cng
ca nhọm.
Tiãưn lỉång âỉåüc tr cho ton bäü nhọm bàòng
cạch tênh säú lỉåüng sn pháøm ca c nhọm nhán
våïi âån giạ lỉång sn pháøm bao gäưm c tiãưn
thỉåíng cho nhọm.
Âãø kêch thêch cạc nhán viãn trong nhọm lm
viãûc têch cỉûc, viãûc phán phäúi tiãưn lỉång giỉỵa
cạc thnh viãn trong nhọm thỉåìng càn cỉï vo
cạc úu täú sau :
13
45 sn pháøm
Gj =
= 9 giåì
5 sn pháøm

35 sn pháøm
Gj = = 7
sn pháøm
5 sn pháøm
Trỗnh õọỹ cuớa nhỏn vión ( thọng qua hóỷ sọỳ
mổùc lổồng cuớa mọựi ngổồỡi)
Thồỡi gian thổỷc tóỳ laỡm vióỷc cuớa mọựi
ngổồỡi
Mổùc õọỹ tham gia tờch cổỷc, nhióỷt tỗnh cuớa
mọựi ngổồỡi vaỡo kóỳt quaớ thổỷc hióỷn cọng vióỷc
cuớa nhoùm)
Vióỷc phỏn chia lổồng cho caùc caù nhỏn õổồỹc
tờnh theo cọng thổùc sau :
Lj = Gj x tọứ
Trong õoù : -Lj laỡ lổồng cuớa cọng nhỏn j thuọỹc
tọứ
-Gj laỡ tọứng thồỡi gian qui õọứi cuớa
cọng nhỏn j
- tọứ laỡ õởnh mổùc lổồng thồỡi gian
cuớa tọứ
Gj = gj x Hj x Wj
Vồùi : gj laỡ thồỡi gian laỡm vióỷc thổỷc
tóỳ cuớa cọng nhỏn j
Hj laỡ hóỷ sọỳ haỷng õióứm cọng vióỷc cuớa
cọng nhỏn j
Wj laỡ hóỷ sọỳ chỏỳt lổồỹng cọng vióỷc cuớa
cọng nhỏn j
-S laỡ sọỳ lổồỹng saớn phỏứm cuớa tọứ
- laỡ õồn giaù lổồng trón mọỹt õồn vở saớn
phỏứm

-K laỡ hóỷ sọỳ thổồớng cuớa tọứ.
2.7.Traớ lổồng theo saớn phỏứm luớy tióỳn
ỏy laỡ hỗnh thổùc traớ lổồng theo saớn phỏứm kóỳt
hồỹp vồùi hỗnh thổùc tióửn thổồớng. Khi cọng nhỏn coù
sọỳ lổồỹng saớn phỏứm thổỷc hióỷn vổồỹt õởnh mổùc qui
14

SxxK
tọứ =
Gj
âënh thç âån giạ tiãưn lỉång âỉåüc tàng lãn theo säú
lỉåüng sn pháøm vỉåüt trãn âënh mỉïc.
Vê dủ : Âån giạ lỉång tỉì 1 âãún 10 sn pháøm
l 2.000 âäưng
Âån giạ lỉång tỉì thỉï 11 sn pháøm tråí
lãn l 2.200 âäưng
Hçnh thỉïc ny kêch thêch ngỉåìi cäng nhán hàng
hại lm viãûc tảo ra nàng sút cao.
Âiãưu kiãûn ạp dủng : Khi doanh nghiãûp cáưn
hon thnh gáúp khäúi lỉåüng cäng viãûc mäüt thåìi
gian nháút âënh.
3. Lỉång khoạn :
Lỉång khoạn l hçnh thỉïc tr lỉång âỉåüc giao
phọ cho mäüt nhọm ngỉåìi lao âäüng, thỉûc hiãûn
mäüt khäúi lỉåüng cäng viãûc våïi chi phê nháút
âënh .
Cäng thỉïc tênh:

Trong âọ : Lj l tiãưn lỉång ca cäng
nhán j

Tcj l thåìi gian lm viãûc
quy chøn ca cäng nhán j
Våïi Tcj = Hsj x Ttj x Kj
Hsj l hãû säú lỉång ca cäng nhán j
Ttj l thåìi gian lm viãûc thỉûc tãú
ca cäng nhán j
Kj l mỉïc âäü tham gia têch cỉûc nhiãût
tçnh ca cäng nhán j
III/ CẠC ÚU TÄÚ NH HỈÅÍNG ÂÃÚN TIÃƯN LỈÅNG
1.Mäi trỉåìng ca cäng ty
1.1.Chênh sạch ca cäng ty
Lỉång bäøng v âi ngäü vỉìa l mäüt chi phê
täún kẹm vỉìa l mäüt loải ti sn. Chi phê täún
15
Säú tiãưn khọan cho nhọm
x Tcj
Lj=
Täøng thåìi gian quy
kẹm phn ạnh qua lao nâäüng trong cạc nghnh
dëch vủ, chi phê lao âäüng chiãúm khon 50% täøng
chi phê. Tuy nhiãn lỉång bäøng v âi ngäü cng
l mäüt loải ti sn vç nọ thục âáøy nhán viãn
pháún âáúu näù lỉûc. Nọ l mäüt tiãưm nàng nh
hỉåíng âãún hnh vi lm viãûc ca nhán viãn, thục
âáøy nhán viãn lm viãûc cọ nàng sút hån. Lỉång
bäøng giụp cho nhán viãn ci tiãún cäng tạc, gia
tàng àỉng sút v t lãû säú ngỉåìi b viãûc s
tháúp hån.
1.2.Báưu khäng khê vàn họa ca cäng ty.
Báưu khäng khê vàn họa ca cäng ty nh hỉåíng

ráút låïn âãún cäng tạc tuøn chn nhán viãn, âãún
thại âäü ca cáúp trãn v cáúp dỉåïi, âãún hnh
vi cäng tạc, âãún viãûc âạnh giạ nhán viãn do âọ
nọ nh hỉåíng âãún viãûc sàõp xãúp lỉång bäøng v
âi ngäü.
Mäüt säú cäng ty mún âỉång âáưu trong viãûc
tr lỉång cao hån cạc cäng ty khạc. Cạc cäng ty
mún thu hụt nhán ti thỉåìng tr lỉång cao
håncạc cäng ty khạc. Tr lỉång cao hån thục âáøy
nhán viãn lm viãûc cọ cháút lỉåüng, nàng sút cao
v vç thãú chi phê lao âäüng cho tỉìng âån vë sn
pháøm tháúp hån.
Mäüt säú cäng ty khạc lải ạp dủng mỉïc lỉång
thënh hnh nghéa l mỉïc lỉång trung bçnh m háưu
hãút cạc cäng ty khạc âang ạp dủng.
Mäüt säú cäng ty lải ạp dủng tr lỉång
tháúp hån mỉïc lỉång hiãûn hnh. Cọ hai l do tải
sao cạc cäng ty ny lải tr lỉång tháúp. Mäüt l
cäng ty lám vo tçnh trảng khọ khàn vãư ti
chênh, hai l h cho ràòng khäng cáưn cäng nhán
gii lm nhỉỵng cäng viãûc ráút âån gin. Tuy
nhiãn ty theo âiãưu kiãûn m váûn dủng, chỉï
lỉång khäng cọ nghéa l tiãút kiãûm âỉåüc mäüt
khon chi phê lao âäüng, ngỉåüc lải cäng ty s
täún kẹm hån, båíi vç cäng nhán lm viãûc s khäng
cọ nàng sút, t lãû säú ngỉåìi lm viãûc täút
s b âi s cao, âãø tçm nåi khạc tr lỉång cao
hån.
1.3.Cå cáúu täø chỉïc ca cäng ty :
16

Cồ cỏỳu tọứ chổùc cuớa cọng ty cuợng aớnh hổồớng
õóỳn cồ cỏỳu tióửn lổồng. Trong mọỹt cồ cỏỳu tọứ
chổùc coù nhióửu cỏỳp quớan trở thỗ quaớn trở cỏỳp
cao thổồỡng quyóỳt õởnh cồ cỏỳu lổồng bọứng, chờnh
õióửu naỡy dóự gỏy bỏỳt lồỹi cho nhỏn vión, bồới vỗ
cỏỳp cao ờt õi sỏu, õi saùt nhỏn vión, ngổồỹc laỷi
õọỳi vồùi caùc haợng coù ờt cỏỳp quaớn trở hoỷc ngay
caớ caùc haợng lồùn coù nhióửu cỏỳp quaớn trở , nóỳu
hoỹ õóứ cho cỏỳp quớan trở trổỷc tuyóỳn quyóỳt õởnh
caùc vỏỳn õóử vóử lổồng bọứng, cọng nhỏn seợ õổồỹc
hổồớng lổồng hồỹp lyù hồn. Do õoù, lổồng bọứng vaỡ
õaợi ngọỹ cuợng tuỡy thuọỹc vaỡo cồ cỏỳu tọứ chổùc
cuớa cọng ty.
1.4 Khaớ nng chi traớ cuớa cọng ty, thóỳ õổùng
taỡi chờnh cuớa cọng ty vaỡ tỗnh hỗnh kinh doanh cuớa
cọng ty :
Cuợng laỡ nhổợng yóỳu tọỳ quan troỹng quyóỳt õởnh
cồ cỏỳu lổồng bọứng vaỡ õaợi ngọỹ cuớa cọng ty. Caùc
haợng kinh doanh thaỡnh cọng thổồỡng coù khuynh
hổồùng traớ lổồng cao hồn mổùc lổồng trung bỗnh trong
xaợ họỹi.
2.Thở trổồỡng lao õọỹng :
2.1 Lổồng bọứng trón thở trổồỡng :
Mọỹt doanh nghióỷp vồùi tổ caùch laỡ mọỹt tóỳ baỡo
kinh tóỳ cuớa xaợ họỹi, bồới vỏỷy moỹi doanh nghióỷp
phaới quan tỏm õóỳn nhổợng vỏỳn õóử õang xaớy ra bón
ngoaỡi xaợ họỹi. Mọỹt trong nhổợng mọỳi quan tỏm õoù
laỡ mổùc lổồng thởnh haỡnh trong xaợ họỹi, hióỷn nay
cuớa caùc cọng ty cuỡng ngaỡnh nghóử õoù ra sao.
Vióỷc nghión cổùu vỏỳn õóử naỡy dổỷa trón ba lộnh

vổỷc sau õỏy : Khu vổỷc õởa lyù nồi cọng ty õang
hoaỷt õọỹng kinh doanh, mọỹt sọỳ haợng nhỏỳt õởnh
cỏửn nghión cổùu vaỡ caùc cọng ty chuớ yóỳu cỏửn sọỳ
õọỳi chióỳu.
2.2.Chi phờ sinh hoaỷt :
Lổồng bọứng phaới phuỡ hồỹp vồùi chi phờ sinh
hoaỷt, õoù laỡ qui luỏỷt chung cuớa bỏỳt cổù nổồùc
naỡo trón thóỳ giồùi. Taỷi Vióỷt Nam nhổợng qui õởnh
mổùc lổồng tọỳi thióứu õóứ cho nhỏn vión õuớ sọỳng
khi laỡm vióỷc taỷi caùc cọng ty nổồùc ngoaỡi hoỷc
taỷi caùc cọng ty lión doanh, lyù luỏỷn chi phờ sinh
17
hoảt ráút âån gin. Khi giạ c tàng trong mäüt
giai âoản nháút âënh no âọ, thç lỉång bäøng hiãûn
thåìi thỉûc sỉû bë gim xúng. Do âọ cäng ty bàõt
büc phi tàng lỉång theo mäüt t lãû nháút âënh
â âãø cho nhán viãn duy trç âỉåüc mỉïc lỉång thỉûc
sỉû trỉåïc âáy.
2.3.Cäng âon :
Hiãûn nay cäng âon tải cạc cäng ty åí Viãût
Nam ch âäüng vai tr thỉï úu trong cạc váún âãư
lỉång bäøng v âi ngäü. Nhỉng chàõc chàõn sau ny
cäng âon l mäüt thãú lỉûc ráút mảnh m cạc
cáúp qan trë phi tho lûn våïi h trong ba
lénh vỉûc sau âáy :
a-Cạc tiãu chøn âỉåüc sỉí dủng âãø
xãúp lỉång bäøng
b-Cạc mỉïc chãnh lãûch lỉång
c-Cạc phỉång phạp tr lỉång
2.4.X häüi :

Sỉïc ẹp ca x häüi ráút quan trng. Ai cng
biãút ràòng lỉång bäøng nh hỉåíng âãún giạ c
ca sn pháøm v dëch vủ x häüi - âải biãøu
l ngỉåìi tiãu thủ khäng bao giåì mún giạ c
sinh hoảt gia tàng. H tảo sỉïc ẹp büc mäüt säú
cäng ty khäng âỉåüc tàng lỉång v phi theo mỉïc
lỉång m cạc cäng ty khạc âang ạp dủng. Nãúu
khäng âiãưu ny s nh hỉåíng ráút låïn âäúi våïi
nhỉỵng ngỉåìi säúng bàòng lỉång hỉu, bàòng tråü cáúp
x häüi.
2.5.Nãưn kinh tãú :
Trong mäüt nãưn kinh tãú âang suy thoại, ngưn
cung lao âäüng dé nhiãn tàng cao. Do âọ cạc cäng ty
cọ xu hỉåïng hả tháúp lỉång hồûc khäng tàng lỉång.
Tuy nhiãn Cäng âon, Chênh ph, x häü lải ẹp
cäng ty tàng lỉång cho ph håüp våïi mỉïc chi phê
sinh hoảt gia tàng. Âáy l mäüt váún âãư hàõc bụa
âäúi våïi cạc nh qun trë.
2.6.Lût phạp :
Chênh sạch lỉång bäøng phi tn theo lût lãû
ca Nh nỉåïc. Cạc cäng ty phi tn th mỉïc
18
lỉång täúi thiãøu do nh nỉåïc qui âënh v khäng
phán biãût âäúi xỉí nam, nỉỵ khi tr lỉång.
3.Bn thán nhán viãn :
3.1 Sỉû hon thnh cäng tạc :
Khäng cọ gç lm nn lng nhán viãn cho bàòng
viãûc cạc nhán viãn xút sàõc, lm viãûc gii
lải lénh lỉång bàòng hồûc tháúp hån nhán viãn cọ
nàng sút kẹm, nàng lỉûc kẹm. Do âọ giạ trë cáưn

phi ạp dủng hãû thäúng lỉång dỉûa vo sỉû hon
thnh cäng tạc, phỉång phạp ny cng kêch thêch
nhán viãn näù lỉûc hãút mçnh.
3.2.Thám niãn :
Hiãûn nay, thám niãn chè l mäüt trong nhỉỵng
úu täú âãø âãư bảt, thàng thỉåíngnhán viãn. Nọ
khäng cn l úu täú quút âënh nhỉ trỉåïc âáy
nỉỵa. Nhỉng cäng âon lải chụ trng thám niãn v
h tin ràòng âọ l úu täú khạch quan v cäng
bàòng.
3.3.Kinh nghiãûm :
Kinh nghiãûm l mäüt úu täú nh hỉåíng âãún
lỉång bäøng v âi ngäü. Háưu hãút cạc cå quan täø
chỉïc trãn thãú giåïi âãưu dỉûa vo úu täú ny
âãø tuøn chn v cỉïu xẹt lỉång bäøng v âi
ngäü, quan âiãøm ny chè âụng mäüt pháưn khäng
phi mi kinh nghiãûm âãưu l kinh nghiãûm hay. Do
âọ, khi cỉïu xẹt vãư kinh nghiãûm chụng ta cáưn
tháûn trng.
3.4.Thnh viãn thung thnh :
Thnh viãn thung thnh cọ nghéa l ngỉåìi lm
viãûc láu nàm hån nhỉỵng ngỉåìi khạc. Nhỉỵng ngỉåìi
ny thỉåìng âỉåüc cạc cäng ty ỉu âi hån vãư màût
lỉång bäøng v phục låüi âãø khuún khêch nhán
viãn gàõn bọ láu di våïi cäng ty.
3.5.Tiãưm nàng :
Nhiãưu cäng ty tải M, Nháût ráút chụ trng
âãún tiãưm nàng h l nhỉỵng ngỉåìi chỉa cọ kinh
nghiãûm hồûc chỉa cọ kh nàng lm âỉåüc viãûc
khọ ngay, nhỉng trong tỉång lai h cọ tiãưm nàng

thỉûc hiãûn âỉåüc. Nhỉỵng ngỉåìi tr tøi âỉåüc
19
tr lỉång cao båíi vç h cọ tiãưm nàng tråí thnh
cạc cáúp qan trë gii trong tỉång lai.
3.6.Cạc úu täú khạc :
Nhiãưu cäng ty cn xẹt vãư màût nh hỉåíng ca
chênh trë, chàóng hản nhỉ nhán viãn âọ cọ chán
trong mäüt täø chỉïc chênh trë no âọ hồûc h l
b con thán thüc ca mäüt nhán váût chênh trë
no âọ. Nãúu cäng ty ỉu âi cho cạc nhán viãn âọ
s gáy nh hỉåíng khäng täút âãún tinh tháưn ca
nhán viãn. Cạc cäng ty nãn trạnh ạp dủng cạc
úu täú trãn.
-Kêch thêch táút c cạc cäng nhán quan tám âãún
kãút qu lao âäüng cúi cng ca c nhọm.
-Âm bo cháút lỉåüng cho nhỉỵng cäng viãûc cọ
tênh cháút täøng håüp.
*Nhỉåüc âiãøm :
-Nãúu lm viãûc khäng âäưng bäü thç gáy nh
hỉåíng âãún kãút qu ca c nhọm.
Âiãưu kiãûn ạp dủng :
-Âäúi våïi nhỉỵng cäng viãûc cọ tênh cháút täøng
håüp gäưm nhiãưu kháu nhiãưu bäü pháûn liãn kãút våïi
nhau.
-p dủng trong cạc dáy chuưn làõp rạp,
trong ngnh xáy dỉûng sỉỵa chỉỵa cå khê v trong
näng nghiãûp. . .
4. Phán têch mä t âạnh giạ cäng viãûc âãø
sàõp xãúp v phán loải cäng viãûc trong cạc doanh
nghiãûp :

Cäng viãûc l mäüt úu täú quút âënh v nh
hỉåíng âãún chênh sạch lỉång bäøng v âi ngäü, do
âọ cạc cäng ty cáưn phi quan tám âãún giạ trë
thỉûc sỉû ca tỉìng cäng viãûc củ thãø. Màût khạc
cäng viãûc l mäüt thỉï m ngỉåìi ta khäng thãø âo
lỉåìng mäüt cạch chênh xạc giạ trë ca nọ, nhỉng
âãø âạnh giạ nọ mäüt cạch håüp l, khạch quan
cáưn phi dỉûa trãn cạc tiãu chøn r rng củ
thãø. Âạnh giạ cäng viãûc l mäüt th tủc cọ
tênh cháút hãû thäúng nhàòm âo lỉåìng giạ trë v
táưm quan trng ca tỉìng cäng viãûc dỉûa trãn cạc
úu täú : K nàng, trçnh âäü chun män, sỉû cäú
20
gàõng, trạch nhiãûm v âiãưu kiãûn lm viãûc.
Nhàòm xạc âënh hãû säú cäng viãûc v náúc thang
lỉång. Nhỉ váûy âạnh giạ cäng viãûc chè âãư cáûp
âãún nghãư nghiãûp chỉï khäng âãư cáûp âãún ngỉåìi
giỉỵ chỉïc vủ nghãư nghiãûp âọ.
Âãø cọ mäüt hãû thäúng thang báûc lỉång håüp
l, cạc nh qun trë cáưn phi cọ cạc phỉång
phạp âạnh giạ cäng viãûc mäüt cạch logic, khoa
hc v chênh xạc nhàòm tảo ra sỉû cäng bàòng
khạch quan. Nãúu khäng háûu qu ca nọ lm nh
hỉåíng âãún tinh tháưn ca ngỉåìi lao âäüng lm
nàng sút lao âäüng gim sụt.
Âạnh giạ cäng viãûc cng lm sạng t cạc
tuún quưn hản v trạch nhiãûm ca täø chỉïc,
tảo cå såí cho viãûc tuøn chn, thun chuøn
nhán viãn âäưng thåìi cng áún âënh cạc tuún
thàng tiãún v thàng thỉåíng tảo cå såí cho cạc

chỉång trçnh âo tảo nhán viãn.
Âãø âạnh giạ cäng viãûc mäüt cạc khạch quan
v chênh xạc cáưn phi tiãún hnh tưn tỉû cạc
bỉåïc cäng viãûc sau:
4.1/ Phán têch v mä t cäng viãûc :
Phán têch cäng viãûc nhàòm âỉa ra nhỉỵng âàûc
tênh ca tỉìng cäng viãûc khạc nhau nhỉ thãú no.
Qua âọ nh phán têch s thu tháûp thäng tin, âãø
chøn bë cho cạc bn mä t cäng viãûc v sau
cng l thiãút láûp bng mä t chi tiãút tiãu
chøn ca tỉìng cäng viãûc.
Âãø thu tháûp thäng tin nh phán têch tiãún
hnh quan sạt cạc cäng viãûc âang âỉåüc tiãún
hnh, trỉûc tiãúp phng váún cäng nhán v qun
âäúc phán xỉåíng hồûc bn cáu hi. Âäúi våïi cạc
cäng viãûc hnh chênh sỉû vủ lénh lỉång tháúp cạc
nh phán têch s gỉíi cạc bn cáu hi cho cạc
nhán viãn v sau âọ tiãún hnh kiãøm tra mỉïc âäü
chênh xạc ca dỉỵ liãûu thu âỉåüc.
Khi phán têch cạc cäng viãûc nh phán têch
chøn bë cạc bn mä t cäng viãûc bàòng cạch
viãút ngàõn gn, r rng, xục têch, cạc dỉỵ
liãûu âãø nọi lãn mäüt bỉïc tranh chênh xạc v
âáưy â näüi dung ca mäùi cäng viãûc âọ. Trãn cå
21
sồớ õoù nhaỡ phỏn tờch phaùc hoỹa ra baớng mọ taớ chi
tióỳt tióu chuỏứn cọng vióỷc
Baớng mọ taớ tióu chuỏứn cọng vióỷc quy ddởnh
caùc yóỳu tọỳ kyợ nng, traùch nhióỷm sổỷ cọỳ gừng,
õióửu kióỷn laỡm vióỷc vaỡ trỗnh õọỹ hoỹc vỏỳn nhũm

tióu chuỏứn hoùa chổùc danh, tón goỹi cuớa cọng vióỷc
õóứ õọỳi chióỳu so saùnh giổợa caùc cọng vióỷc vồùi
nhau.
Tuy nhión ngoaỡi caùc thọng tin cồ baớn õoù
nhióửu khi baớng tióu chuỏứn cọng vióỷc coỡn chổa sổớ
duỷng mọỹt sọỳ nọỹi dung cỏửn thióỳt khaùc mang tờnh
õởnh hổồùng. Cuỷ thóứ nọỹi dung vaỡ cỏỳu truùc cuớa
mọỹt baớng tióu chuỏứn cọng vióỷc laỡ :
-Dổợ lióỷu tọứng quaùt : Chố ra cọng vióỷc õổồỹc
thổỷc hióỷn ồớ bọỹ phỏỷn naỡo, lión quan õóỳn baớng
cọng vióỷc naỡo.
-Baớn chỏỳt cọng vióỷc : Cọng vióỷc õoù cuỷ thóứ
laỡ cọng vióỷc gỗ, cọng vióỷc giaùn tióỳp hay trổỷc
tióỳp cọng vióỷc õoù tióỳn haỡnh trong nhaỡ hay
ngoaỡi trồỡi.
-ióửu khoaớn traớ lổồng, tióửn lổồng õổồỹc traớ
theo phổồng phaùp naỡo caùc khoaớn phuỷ cỏỳp seợ tờnh
nhổ thóỳ naỡo ?
-ióửu khoaớn huỏỳn luyóỷn : Qui õởnh nhỏn vión
laỡm taỷi vở trờ naỡo õoù thỗ cỏửn bao nhióu thồỡi
gian õóứ laỡm quen vồùi cọng vióỷc õoù. Cỏửn phaới
õaỡo taỷo thóm nhổợng gỗ, bao lỏu, phổồng phaùp õaỡo
taỷo nhổ thóỳ naỡo, coù bừt buọỹc khọng vaỡ chi phờ
õaỡo taỷo do ai chởu.
-Caùc cồ họỹi õóứ thng thổồớng : Nhỏn vión
õổồỹc thng thổồớng cỏửn coù nhổợng tióu chuỏứn theo
yóu cỏửu caớ chóỳ õọỹ khen thổồớng, thồỡi haỷn thng
thổồớng vaỡ thồỡi haỷn õổồỹc thổồớng.
Trón õỏy laỡ nhổợng tióu chuỏứn tọỳi thióứu cuớa
mọỹt nhỏn vión, õóứ thổỷc hióỷn cọng vióỷc maỡ mọựi

nhỏn vión cỏửn phaới coù.
*Mọỹt baớng mọ taớ tióu chuỏứn cọng vióỷc khọng
thóứ thióỳu caùc phỏửn tióu chuỏứn sau :
Trỗnh õọỹ hoỹc vỏỳn.
22
Trỗnh õọỹ chuyón mọn nghióỷp vuỷ.
Kinh nghióỷm cỏửn thióứt õóứ thổỷc hióỷn cọng
vióỷc.
Khaớ nng sổớ duỷng maùy moùc thióỳt bở.
Tuọứi taùc, giồùi tờnh, õỷc tờnh caù nhỏn.
Caùc tham voỹng cỏửu tióỳn, sồớ thờch nguyóỷn
voỹng cuớa caù nhỏn.
4.2.Caùc phổồng phaùp õaùnh giaù cọng vióỷc
aùnh giaù cọng vióỷc laỡ mọỹt cọng vióỷc coù
tờnh chỏỳt hóỷ thọỳng nhũm õo lổồỡng giaù trở vaỡ
tỏửm quan troỹng cuớa cọng vióỷc, dổỷa trón nhióửu
yóỳu tọỳ nhũm loaỷi boớ caùc bỏỳt bỗnh õúng trong
doanh nghióỷp, do cồ cỏỳu tióửn lổồng khọng hồỹp lyù.
Hióỷn nay coù 3 phổồng phaùp õaùnh giaù cồ baớn sau :
a.Phổồng phaùp xóỳp haỷng phỏn loaỷi :
Doanh nghióỷp thaỡnh lỏỷp mọỹt uớy ban õỷt bióỷt
õóứ so saùnh õọỳi chióỳu caùc cọng vióỷc khaùc nhau
trón goùc õọỹ tọứng thóứ chung. Caùc cọng vióỷc naỡy
thổồỡng õổồỹc nhoùm thaỡnh 10 haỷng theo thổù tổỷ
tỏửm quan troỹng tổỡ 1 õóỳn 10. Caùc cọng vióỷc tổồng
tổỷ nhổ nhau õổồỹc nhoùm thaỡnh mọỹt haỷng. Mổùc
lổồng cuớa mọựi haỷng seợ õổồỹc ỏỳn õởnh tuỡy theo
chờnh saùch tióửn lổồng cuớa tổỡng doanh nghióỷp vaỡ
mổùc lổồng thởnh haỡnh trón thở trổồỡng.
ỷc õióứm cuớa phổồng phaùp naỡy : laỡ khọng

xeùt caùc yóỳu tọỳ lión quan õóỳn cọng vióỷc chổa coù
khoa hoỹc, tờnh thuyóỳt phuỷc keùm, thióỳu cọng bũng
vaỡ mang tờnh chỏỳt chuớ quan. Vỗ vỏỷy phổồng phaùp
naỡy khọng khuyóỳn khờch nhỏn vión phaùt huy hóỳt
khaớ nng saùng taỷo cuớa mỗnh.
b.Phổồng phaùp so saùnh caùc yóỳu tọỳ :
ọỳi vồùi phổồng phaùp naỡy moỹi cọng vióỷc õóửu
õổồỹc mọỹt uớy ban õỷc bióỷt õaùnh giaù, lổỷa choỹn
trón cồ sồớ so saùnh õọỳi chióỳu 5 yóỳu tọỳ õọỳi vồùi
mọựi cọng vióỷc.
ióửu kióỷn vóử tinh thỏửn
ióửu kióỷn vóử thóứ lổỷc
23
• Âiãưu kiãûn vãư k nàng
• Âiãưu kiãûn vãư trạch nhiãûm
• Âiãưu kiãûn lm viãûc.
Mäùi úu täú ny s âỉåüc tênh âiãøm sau âọ
s xạc âënh âiãøm säú chung cho mäùi cäng viãûc v
tiãún hnh xãúp hảng chụng.
Âàûc âiãøm ca phỉång phạp ny l xem cạc
úu täú cọ vai tr nhỉ nhau, cọ khuynh hỉåïng âãư
cao vai tr ca úu täú k nàng, coi nhẻ cạc
úu täú khạc. Phỉång phạp ny âån gin nhỉng
khäng hiãûu qu vç váûy cạc doanh nghiãûp êt ạp
dủng.
c.Phỉång phạp tênh âiãøm :
Phỉång phạp tênh âiãøm l mäüt phỉång phạp áún
âënh giạ trë bàòng säú cho cạc úu täú cäng viãûc,
täøng säú cạc giạ trë ny cung cáúp mäüt bng
âạnh giạ tỉång âäúi ca cäng viãûc âọ, phỉång

phạp ny hiãûn nay âỉåüc ạp dủng räüng ri trãn
thãú giåïi, âàûc biãût l cạc nỉåïc phạt triãøn.
Sau âáy l bng âạnh giạ cäng viãûc theo phỉång
phạp tênh âiãøm.
Bng thang âiãøm cho cạc úu täú cäng viãûc
STT CẠC ÚU TÄÚ THANG
ÂIÃØM
ÂIÃØM
ÂẠNH
GIẠ
I
1
2
3
II
1
2
3
III
1
2
IV
1
2
K nàng
Trçnh âäü hc váún
Kinh nghiãûm
Ọc sạng kiãún v sỉû
khẹo lẹo
Trạch nhiãûm

Trang thiãút bë hồûc tiãún
trçnh chãú tảo
Váût tỉ hồûc sn pháøm
An ton âäúi våïi cäng
viãûc ca ngỉåìi khạc
Sỉû cäú gàõng
Nhu cáưu vãư thãø lỉûc
Nhu cáưu vãư tinh tháưn v
thë lỉûc
Âiãưu kiãûn lm viãûc
24
Cạc âiãưu kiãûn lm viãûc
Ri ro khäng thãø trạnh
khi
Tỉì bng cho tháúy phỉång phạp tênh âiãøm dỉûa
trãn bäún úu täú cå bn, k nàng, sỉû cäú gàõng,
trạch nhiãûm v âiãưu kiãûn lm viãûc. Mäùi úu
täú âỉåüc chia thnh cạc úu täú nh hån v
nháûn mäüt âiãøm säú theo táưm quan trng ca
chụng.
*Âàûc âiãøm ca phỉång phạp ny l :
• Phán têch âỉåüc táưm quan trng ca tỉìng
úu täú
• Phán âënh âỉåüc mỉïc âäü khạc nhau ca cạc
úu täú
• Tênh thuút phủc cao
• Âån gin trong tênh toạn nhỉng phỉïc tảp
trong tiãún trçnh thỉûc hiãûn viãûc âạnh giạ.
• Phỉång phạp ny âỉåüc thỉûc hiãûn thäng qua
viãûc phán têch v âạnh giạ cäng viãûc, vç váûy

tỉång âäúi chênh xạc, khoa hc v khạch quan.
IV.XÁY DỈÛNG KÃÚ HOẢCH TIÃƯN LỈÅNG
1.Xạc âënh täøng qu lỉång trong k
Täøng qu lỉång l säú tiãưn dỉû tênh s âỉåüc
chi tr cho ton bäü cạ nhán tham gia lao âäüng
trong mäüt âån vë ca mäüt giai âoản nháút âënh,
thỉåìng l mäüt nàm dỉåïi hçnh thỉïc tr lỉång.
Trong thỉûc tãú cọ hai phỉång phạp tênh täøng qu
lỉång.
1.1.Phỉång phạp tênh xi :
Täøng qu lỉång ca doanh nghiãûp bàòng cạch
láúy ton bäü mỉïc lỉång dỉû tênh s tr cho mi
cạ nhán trong doanh nghiãûp ca mäüt thåìi k
cäüng lải thỉåìng l 1nàm.
Nãúu gi Mj l mỉïc lỉång dỉû tênh s tr cho
nhán viãn j
Q l täøng qu lỉång ca doanh nghiãûp
trong 1 thåìi k.
25